Tynged yr Iaith a Thynged yr Economi

Rwyf wedi mwynhau cyfres y BBC o raglenni parthed hanner canmlwyddiant Tynged yr Iaith yn arw; un o'r cyfraniadau mwyaf difyr bu cyfraniad fy AS lleol Guto Bebb.

Roedd Taid Guto a Saunders yn gyfoedion ac yn gyfeillion ac yn cyd gyfrannu at yr achos Genedlaethol o allu gweld Cymru o du maes i'r ymerodraeth Brydeinig. Cyn i Ambrose Bebb syrthio allan gyda chefnogaeth Saunders i'r Almaen yn ystod yr ail rhyfel byd roedd y ddau o'r un anian wleidyddol hefyd. Dewis da, gan hynny, oedd dewis Guto fel cenedlaetholwr asgell dde i draddodi un o ddarlithoedd dathlu Tynged yr Iaith.

Mae darlith Guto i'w glywed ar yr I-Player am ychydig ac mae testun ei ddarlith i'w gweld am gyhyd a bydd modd ar wefan y BBC.

Rwy'n cytuno a llawer o'r hyn mae Guto yn ei ddweud. Yn sicr mae'n rhaid i'r Gymraeg bod yn iaith gwaith er mwyn goroesi, ac yn sicr mae angen dirfawr ar waith sector breifat yn y bröydd Cymraeg, nid jest jobs ar y Cyngor.

Rhan o broblem dadl Guto a dadl Saunders yw bod dadleuon y naill fel y llall wedi ei selio ar eirwiredd dyfyniad gan R W Lingen ym Mrad y Llyfrau Gleision Whether in the county or among the furnaces, the Welsh element is never found at the top of the social scale. Ym 1847 roedd yna bobl Cymraeg eu hiaith ar ben y raddfa gymdeithasol. Yn y cyfnod yma bu Syr Robert Williams Vaughan yn AS Ceidwadol a'r olaf o bendefigion Cymru i gyflogi bardd a thelynor llys. Bu David Davies Llandinam y dyn cyntaf i gyfnewid siec am filiwn o bunnoedd, a bu Gwenynen Gwent yn hybu'r Gymraeg yn ardal Llanofer. Mae dadl sydd wedi ei selio ar nonsens, boed gan Gomisiynwyr Addysg, Saunders neu Guto am fod yn nonsens!

Mae Guto yn lladd ar y "Sector Cyhoeddus" sydd wedi gwneud bywydau bras Cymreig gan Gymry i'w hunain, heb lawn ystyried gwir natur gwasanaeth cyhoeddus.

Prin fod pawb yn y gwasanaeth cyhoeddus yn y dosbarth canol. Mae glanhawyr ysbytai, pobl hel sbwriel, gweinyddion cinio ysgol ac ati yn cael eu cyflogi gan wasanaethau cyhoeddus, mae nifer ohonynt yn Gymry Gymraeg mewn swyddi lle mae'r Gymraeg yn angenrheidiol / dymunol, ond prin eu bod yn weithwyr dosbarth canol hunanol!

Ac wrth gwrs pan draddodwyd darlith Saunders ystyrid nyrsiaid, heddweision, athrawon, clercod cyngor ac ati yn dosbarth gweithiol.

Mae yna rywbeth gwrthun yn y ffaith bod aelod o'r blaid sydd wedi ceisio perswadio'r aelodau yma o'r dosbarth gweithiol eu bod yn uwch na hynny yn condemnio cefnogwyr y Gymraeg yn y sector gyhoeddus am wneud yr Iaith yn iaith dosbarth canol Pan fo'r un blaid wedi ceisio "creu" y ddosbarth y mae'n condemnio!

Y broblem fwyaf sydd gennyf efo darlith Guto yw'r darn yr wyf yn cytuno mwyaf ag ef:

Gadewch i do newydd o Gymry weld ymhellach na diogelwch swydd y sector gyhoeddus, gan ystyried sut y mae modd iddynt gyfrannu’n llawer mwy effeithiol i ddyfodol eu teuluoedd a’r gymdeithas ehangach trwy anelu i berchnogi eu heconomi fel ein heiddo ni fel Cymry.

Deud da, ond sut mae mynd ati?

Y rheswm pam nad ydwyf yn mentro yw diffyg ffyrling i'w mentro!

Heb arian wrth gefn sut bydd modd i'r to newydd fentro a pherchnogi'r economi?

Hawdd dweud, Guto – ond sut mae gwneud?

Baner ac Amserau Glan Conwy

O gofnodion y Cyngor dyddiedig 13.12.2011

"7. 2011/12-7:10.3 Polyn Fflag - yn dilyn trafodaeth, cytunwyd i archebu dau bolyn a dwy fflag, y Ddraig a’r Undeb. Gobeithir y byddent yn eu lle erbyn Gŵyl Dewi.

Mewn nifer o gyfarfodydd diweddar mae'r Cyngor Cymuned wedi nodi ei fod yn "anwleidyddol".

Pan fo ddyfodol yr Undeb yn achos o gontrofersi gwleidyddol ddwys, gyda'r posibilrwydd y daw i ben cyn pen ddwy flynedd os yw'r Alban yn pleidleisio am annibyniaeth, onid gosodiad hynod wleidyddol byddai chwifio Jac yr Undeb yn ein pentref?

Nid oes gan Gymru presenoldeb ar Jac yr Undeb, mae baner yr Undeb yn pwysleisio mae rhan o Deyrnas Lloegr yw Cymru, ac mae hynny'n sarhad ar bob Cymro Gwladgar, ac yn osodiad hynod bleidiol gwleidyddol.

Fel Cymro gwladgarol nid ydwyf yn dymuno gweld Baner yr Undeb yn cael ei chwifio dros y pentref Cymreig yr ydwyf yn byw ynddi, os yw hynny'n golygu na fydd y Ddraig yn chwifio yn ein pentref chwaith - iawn.

Dydy Cyngor ein cymuned heb ei hethol. Yn sicr nid ydyw wedi ei greu ar sail wleidyddol rhwng gwahaniaeth barn unoliaethwyr a chenedlaetholwyr, a oes gan y cyngor, gan hynny, yr hawl moesol i hoelio ei faner ar fast yr Undeb heb unrhyw ymgynghoriad?

Os am gwyno e-bost Clerc y Cyngor yn ol gwefan y Cyngor yw:

jd.gc@talktalk.net

Crefydd a Chyngor

Yr wyf, fel Cristion, yn croesawu penderfyniad yr Uchel Lys, bod mynnu bod aelodau Cyngor yn fynychu cyfnod gweddi yn anghyfreithiol.

Pe byddwn yn aelod o gyngor, mi fyddwn, yn ddiamheuaeth, yn gofyn ar i Dduw fy arwain yn fy mhenderfyniadau cyn pob cyfarfod, ond mater bersonol rhwng fi a fy Nuw byddai hynny, nid mater i'r cyngor yn ei gyfanrwydd.

Ers bron i ganrif mae Cymru wedi bod yn wald seciwlar o ran ei reolaeth, a da o beth yw hynny.

Nid ydwyf yn gwybod am unrhyw cyngor Sir na Chymuned yng Nghymru sydd a gweddïau yn eitem ar eu agenda.

Er gwaetha'r ffaith bod y dyfarniad yn un England and Wales, rwy'n amau mae at Loegr a'i Eglwys Wladol mae'r ddyfarniad wedi ei anelu!

Ond mae yna elfen o'r dyfarniad sydd yn peri pryder imi. Mae'r dyfarniad yn ddweud mae lle seciwlar yw man cyfarfod cyngor.

Mae cyngor fy nghymuned i yn cyfarfod yn festri y capel MC lleol, mangre sydd, yn amlwg, ddim yn seciwlar!

Mewn cymunedau gwledig trwy Gymru a Lloegr, Festri'r Capel neu Neuadd yr Eglwys yw'r unig mannau lle gellid cynnal cyfarfodydd, megis cyfarfod o Gyngor Cymuned. Mae dyfarniad yr Uchel Lys yn awgrymu y byddai modd herio unrhyw benderfyniad a wneir gan gyngor sy'n cwrdd mewn lle o addoliad!

Rwy'n credu bod y Cyngor Gymuned yn hollbwysig i'r drefn democrataidd, ond os na chaniateir i gynrychiolwyr y gymuned cyfarfod mewn adeilad at iws grefyddol, bydd ambell i gyngor lleol yn cael ei orfodi i ddod i ben!

Dêt, Rhamant, Leanne a'r Gymraeg

Heddiw yw dydd y Santes Dwynwen, a gan fy mod yn rhamantydd o Gymro, heddiw hefyd yw pen-blwydd fy mhriodas! Aw!

Dechreuodd fy nghwrs cariadol trwy ddweud wrth yr hon sydd bellach yn wraig imi fy mod am ymweld â Phorth y Rhondda ar gyfer rali Plaid Cymru tua deunaw mlynedd yn ôl. Doedd y Mrs 'cw erioed 'di bod i'r Sowth a'i gofyn am gael rhannu'r anturiaeth o fynd i'r deheubarth oedd ein dêt cyntaf.

Fel mae'n digwydd yr ymweliad yna a Phorth y Rhondda oedd y tro cyntaf imi ddod ar ddraws hogan ifanc o'r enw Leanne Wood hefyd, prin bu ein sgwrs ond yr oedd yn sgwrs uniaith Cymraeg. Rwyf wedi cyfarfod a Leanne rhyw bedwar neu pum gwaith yn y cyfamser a'r Gymraeg bu iaith ein cyfathrach ar bob un o'r achlysuron hynny!

Mae 'na ryw syniad sy’n cael ei awgrymu bod rheswm dros / yn erbyn cael Leanne yn arweinydd y Blaid yw'r ffaith nad ydyw hi'n Gymraes Gymraeg. Mae'r fath honiad yn dwt lol botas, mae Leanne (boed yn fanteisiol neu'n anfanteisiol) yn siaradwraig Cymraeg coeth. Mae hi'n anhyderus ei Chymraeg, hwyrach, ond er hynny yn eithaf rhugl.

Mae yna ryw dwpdra gwleidyddol sy'n cael ei choleddu ar y we bod diffyg Cymraeg Leanne yn mynd i gyfrif o'i phlaid mewn etholiad cyffredinol fel rhyw fath o "brawf" mae nid Plaid y Gymraeg mo Plaid Cymru! Mae'r un twpdra yn awgrymu na chaiff ei hethol yn arweinydd gan fod mwyafrif yr etholwyr ar gyfer arweinyddiaeth y Blaid yn Gymry Cymraeg. Mae'r ddau gysyniad yn anghywir,

Yr wyf wedi nodi hyd at syrffed mae ffolineb yw gwadu'r ffaith bod Plaid Cymru yn cefnogi annibyniaeth. Y cysyniad sydd gan bobl am y Blaid yw ei fod YN cefnogi annibyniaeth ac mae gwadu annibyniaeth yn wneud i'r Blaid edrych yn ddauwynebog ac yn dwyllodrus. Mae'r un yn wir am yr iaith! Mae PAWB yn gwybod bod Plaid Cymru yn gefnogol i'n hiaith, byddai ceisio gwadu hynny yn ffolineb twyllodrus, mi fyddai'n troi cefn ar sylfaen creiddiol heb ennill unrhyw hygrededd.

Rwyf yn gwbl hyderus bod Leanne Wood yn hollol gefnogol i'r iaith, does dim rhaid i gefnogwyr yr iaith poeni am ei hymrwymiad i'n hiaith. O gael ei hethol yn arweinydd bydd y Gymraeg cyn bwysiced os nad yn bwysicach i Blaid Cymru o dan ei gwarchodaeth.

O Na Fyddai Duw yn Sais!

Gen 11:3

Dywedasant, Dewch, adeiladwn i ni ddinas, a thŵr a'i ben yn y nefoedd, a gwnawn inni enw, rhag ein gwasgaru dros wyneb yr holl ddaear. Disgynnodd yr ARGLWYDD i weld y ddinas a'r tŵr yr oedd y bobl wedi eu hadeiladu, a dywedodd, Y maent yn un bobl a chanddynt un iaith; y maent wedi dechrau gwneud hyn, a bellach ni rwystrir hwy mewn dim y bwriadant ei wneud. Dewch, disgynnwn, a chymysgu eu hiaith hwy yno, rhag iddynt ddeall ei gilydd yn siarad.

Felly gwasgarodd yr ARGLWYDD hwy oddi yno dros wyneb yr holl ddaear, a pheidiasant ag adeiladu'r ddinas. Am hynny gelwir ei henw Babel, oherwydd yno y cymysgodd yr ARGLWYDD iaith yr holl fyd, a gwasgarodd yr ARGLWYDD hwy oddi yno dros wyneb yr holl ddaear.

Pe bai Duw yn Sais mi fyddai wedi bloeddio ar adeiladwyr Tŵr Babl "Why can't you speak English you ignorant scum" a byddai heddwch wedi bod yn y byd o'r dydd hwnnw ac wedi para am oes oesoedd. Amen!

Rygbi'r Chwe Gwlad yn y Gogledd

Bydd holl gemau Pencampwriaeth y Chwe Gwlad dan ugain eleni a'r flwyddyn nesaf yn cael eu chwarae yn stadiwm newydd Parc Eirias Bae Colwyn. Hoffwn annog cefnogwyr y bel hirgron yn y Gogledd i geisio eu mynychu.

Mae'r profiad o weld gêm ryngwladol yng Nghaerdydd y tu hwnt i bocedi nifer fawr o gefnogwyr y gamp yn y Gogledd o ystyried pris tocyn, pris teithio a phris aros dros nos.

Dim ond Pum Punt bydd pris cefnogi Cymru ar Barc Eirias!

Dewch yn llu i gefnogi Cymru a Rygbi'r Gogs!

Bydd nifer o'r chwaraewyr bydd yn chware yn y gemau dan ugain yn sêr yng ngharfanau Cymru a'r gwledydd eraill cyn bo hir. Dyma gyfle i'w gweld cyn y dônt yn enwog, bydd yn rhoi'r hawl i ddyn brolio o'n i yno yn ei gêm gyntaf! Pan ddaw'r enwogrwydd a'r gogoniant!

Bydd cefnogaeth gref gan gefnogwyr Rygbi'r Gogledd i'r gornestau yn profi i'r WRU bod diddordeb yn y gamp yn y Gogledd ac yn eu hannog i barhau a'u buddsoddiad mewn datblygu Rygbi i'r north o Fannau Brycheiniog.

Mae tocynnau ar gael trwy Venue Cymru, Cyngor Conwy a siopau Tesco ar hyd yr arfordir ogleddol.

Blogiadur

Mae'r Blogiadur yn ceisio bod yn ffynhonnell ar gyfer pob blog Cymraeg (mae adran Gymreig ar ei chyfer hefyd) sy'n cael ei gyhoeddi. Bu nifer o sylwadau i fy mhost blaenorol gan bobl sydd a phroffil yn y blogosffer, ac yn ol Golwg bu ymatebion eraill na welais. Os ydych yn cadw blog Cymraeg neu Gymreig rhowch wybod i'r blogiadur er mwyn imi fwynhau pob un o'ch perlau o ddoethineb, nid jyst y rhai lle'r ydych yn fy nghyhuddo o Rwtch gwrth- hoyw!

Pwy Maga Blant?

Rwy'n methu deall Gwleidyddiaeth Rhyw, boed o ran Cristionogion Selog, neu o ran yr Anffyddwyr Milwriaethus.

I mi mae rhyw yn hwyl, peth pleserus a dymunol!

Pan oeddwn yn laslanc roedd pleser ar gael rhwng llaw, cylchgrawn a phidlan unig.

Pan oeddwn yn fyfyriwr roedd cyd gwancio dros luniau budron yn hwyl. Roedd arbrofi rhywiol efo hogiau eraill yn hwyl fawr hefyd. Yr wyf wedi hen ymwrthod a rhagfarnau crefyddol sy'n honni bod fy mhrofiadau rhywiol glaslancaidd yn diffinio fy rhywioldeb! Ond mae hynny'n frad i'r lobi wrywgydiol! Nid ydwyf yn edifar am y fath brofiadau, nid ydwyf yn gofyn maddeuant nid ydwyf am eu gwadu - yr oeddynt yn bleserau pur, yn hwyl fawr!

Ond nid gwagio ceilliau neu wlychu pidlan yw wir ystyr profiad rhywiol!

Does dim profiad i'w gymharu â gweld plentyn yn cael ei eni, dim i gymharu â chlywed babi yn dweud y gair Dad am y to cyntaf, dim artaith sy'n brifo mwy na gollwng eich plentyn i'r byd mawr a phoeni na ddaw'n ôl, dim poen mwy na weld dy eilun yn laslanc, yn cyflawni'r un hen blydi camgymeriadau a chyflawnaist di yn ddeunaw oed (gan gynnwys yr ofn bod ei arbrofion am negyddu dy obeithion o fod yn Daid).

Sori am fod yn Homoffôb ond mae'n ymddangos i mi mae'r gwahaniaeth rhwng bod yn rhywiol a gwrywgydiol yw'r ofn o dderbyn y cyfrifoldeb o fagu'r genhedlaeth nesaf o Gymry, yr ofn o dderbyn y cyfrifoldeb am ganlyniadau naturiol y profiad rhywiol!

Mae canlyniad rhyw rhwng gwr a gwraig yn gallu magu oes o gyfrifoldebau!

Dymuno hwyl rywiol heb gyfrifoldeb yw cuddio tu nol i'r bathodyn hoyw!

Pwy fydd PC Plaid Cymru?

Rhwng etholiadau am arweinyddiaeth Y Blaid ac etholiadau ar gyfer cynghorau mis Mai, prin bu'r sylw ar y blogospher Cymreig, hyd yn hyn, am etholiadau eraill 2012, sef yr etholiadau ar gyfer Comisynydd Heddlu ar gyfer Pedwar Awdurdod Heddlu Cymru.

Mae'n debyg bydd yr Etholiadau Comisynydd yn rhai pleidiol, gyda Llafur, Y Ceidwadwyr, Plaid Cymru, Y Democratiaid Rhyddfrydol, pleidiau llai ac ambell i annibynnwr yn taflu eu helmedau i'r cylch, ac mae'n debyg mai ar sail plaid bydd yr etholwyr yn pleidleisio.

Mae yna rywfaint o ansicrwydd parthed pa mor bwysig bydd yr etholiadau hyn.

Dibwys braidd yw'r sawl sydd wedi sefyll etholiadau ar sail rhanbarth yng Nghymru hyd yn hyn. Heb Googlo er mwyn atgof rwy'n gallu enwi dim ond dau o ASEau rhanbarth Cymru, ac mae fy mhen yn wag parthed enwau'r sawl a safodd o'r brîf bleidiau ond na chawsant eu hethol. Rwy'n gallu enwi y rhan fwyaf o ACau etholaethol Gogledd Cymru, ond dim ond un AC rhanbarthol gyda sicrwydd - ac yr wyf yn credu bod gennyf fy mys ar bỳls gwleidyddiaeth Cymru!

Mae'n bosibl bydd enw'r Comisiynydd a etholir yn y pedwar awdurdod mor angof i'r mwyafrif ac enw eu ASE a'u AC Rhanbarthol.

Ond gan fod cyfraith a threfn yn bwnc mor allweddol yn meddwl etholwyr ar gyfer etholiadau ar bob lefel arall gallasai'r Pedwar Comisynydd bod yn wleidyddion llawer mwy amlwg nac hyd yn oed Prif Weinidog Cymru; a gallai’r ail yn y ras, os yw yn brathu tîn y Comisiynydd yn aml ar ôl yr etholiad dod yn ffigwr amlwg iawn yn ei blaid / ei phlaid.

Gallasai dewis yr ymgeisydd cywir ar gyfer etholiadau'r Comisynydd profi yn bwysicach na dewis arweinydd Plaid yn nyfodol gwleidyddiaeth ein gwlad!

Cyfarchion Tymhorol?!

Cwestiwn pellach am e-lyfrau

Rwy'n ddiolchgar i Siôn, Ifan Morgan Jones a libalyson am eu hymateb i fy mhost blaenorol parthed e-lyfrau.

Mae tua ugain o e-lyfrau Cymraeg ar gael o'r Lolfa a chwaneg ar y gweill.

Diolch i'r Lolfa am wneud eu e-lyfrau yn rhatach na'r fersiynau coed meirwon! Sioc i mi oedd canfod bod yn rhatach prynu llyfr yn Tesco a W. H. Smith na lawr lwytho un o'u gwefan ar gyfer fy e-darllenydd. Ond efo pob diolch a pharch i'r Lolfa prin fod ugain o lyfrau yn namyn piso dryw yn y môr o gymharu â'r cannoedd o lyfrau sydd yn ei hol-gatalog ac o dan ei hawlfraint sydd allan o brint bellach! Dyma'r llyfrau hoffwn i weld ar gael ar gyfer fy e-narllenydd!

Nododd libalyson prosiect Llyfrgell o'r Gorffennol casgliad ar-lein o lyfrau o ddiddordeb diwylliannol cenedlaethol sydd allan o brint ers amser maith, ac sy'n annhebygol o gael eu hailargraffu. Syniad gwych sydd wedi ei hariannu gan Llywodraeth Cymru, ond ers wyth mlynedd bellach, hyd y gwelaf, wedi llwyddo i ddigido dim ond deg llyfr Cymraeg a llai byth o rai Eingl-Gymreig!

Yr wyf wedi ceisio rhoi llyfrau Cymraeg a Chymreig sydd allan o brint a hawlfraint ar lein, ond mewn HTML yn hytrach nag ar ffurf e-lyfr:

Cerddi'r Bugail,
Hanes Methodistiaeth Corris
The Autobiography of a Supertramp
A Story of Two Parishes Dolgelley & Llanelltyd

ac ati!

Yr wyf yn berchen ar lyfrau megis nofelau Daniel Owen, Geiriadur Charles, Cofiant John Jones Talsarn a chlasuron eraill sydd, am wn i, ym mhell allan o hawlfraint. Os nad yw ein llyfrgelloedd, y Cyngor Llyfrau a chyrff llywodraethol eraill am dderbyn y cyfrifoldeb o wneud llên Cymru ar gael ar lein, sut mae modd i mi cyfrannu'r llyfrau hoffwn i'w rhannu?

Sut mae creu e-lyfr, sut mae creu argaeledd ar ei chyfer wedi ei chreu?

Cwestiwn Dyrys am e-lyfrau.

Trwy garedigrwydd Siôn Corn cefais ddarllenydd e-lyfrau yn fy hosan eleni!

Gwych, rwy’n falch o'i gael, ond rwy'n ansicr o'i werth!

Er chwilio a chwalu rwy'n methu cael hyd i e-lyfrau Cymraeg - Am siom!

Lle mae cyfraniad y Cyngor Llyfrau i Lyfrgell e-lyfrau Cymraeg a Chymreig?

Hwyrach bod e-lyfrau Clasurol Cymraeg ar gael! Ond hyd y gwelaf nid ydynt ar gael ar gyfer fy mheiriant bach i!

Er mwyn i'r iaith barhau mae angen y Gymraeg ar y Kindel a'r Kobo ac mae angen i geidwaid cyhoeddiadau yn y Gymraeg sicrhau eu bod ar gael ar gyfer eu darllen yn y ffurf diweddaraf hefyd!!

Nadolig Llawen

Cân ar gyfer noson hira'r flwyddyn

Ymateb Siôn Corn i Carwyn Jones

Yn dilyn sgandal gwleidyddol mwya’r flwyddyn, mae Siôn Corn wedi ymateb i honiad cyfeiliornus Carwyn Jones ar Wedi 7 ddoe:

Cydnabyddiaeth am y llun i'r Parch Richard Hall

Brwydr Bandiau Ysgolion Cymru

Gan fy mod yn rhiant yr wyf wedi edrych ar y bandio ysgolion ac wedi cymharu ysgol fy mhlant ag ysgolion eraill, ond wedi gwneud dwi ddim mymryn yng nghallach.

Mae fy mhlant yn mynychu Ysgol y Creuddyn yn Sir Conwy -ysgol band 2 yn ôl y Cynulliad. Dyma sut mae'n cymharu ag ysgolion eraill y Sir:

Ysgol	Band	% Sy'n Cyrraedd TGAU 5 A*-C
Ysgol Uwchradd Eirias	Band 1	66
Ysgol Aberconwy	Band 2	40
Ysgol Bryn Elian	Band 2	56
Ysgol Dyffryn Conwy	Band 2	46
Ysgol y Creuddyn	Band 2	66
Ysgol Emrys ap Iwan	Band 3	44
Ysgol John Bright	Band 4	50

Er bod sgôr arholiadau Ysgol y Creuddyn yn cyfateb i sgôr Ysgol Eirias mae Eirias yn well ysgol na'r Creuddyn. Ysgol Aberconwy yw'r ysgol waethaf yn y Sir o ran canlyniadau ond eto mae'n rhannu band efo'r Creuddyn. Ysgol John Bright yw'r ysgol waethaf yn y sir o ran bandio - ond eto mae ei chanlyniadau yn well na thair o ysgolion eraill y sir. Sut mae modd i riant gwneud sens allan o'r fath ffigyrau?

O edrych trwy ffigyrau Cymru gyfan:

Mae Ysgol St Mary the Immaculate yng Nghaerdydd ym mand 1 efo llwyddiant arholiadau o ddim ond 24% pitw, ond mae Ysgol Treforys ym mand 5 gyda llwyddiant o 58% dechau.

Rwy'n derbyn bod yna fwy i addysg na dim ond cyrhaeddiad - ond cyrhaeddiad rwy'n ymofyn i fy mhlantos ta waeth.

Ym mha ysgol y maent yn fwyaf tebygol o gyrraedd eu llawn potensial? Yn Ysgol y Santes Fair, Caerdydd neu yn Ysgol Treforys, Abertawe? Pe bawn yn danfon yr hogs i Ysgol Gorau Cymru, (Sef ysgol Castell Alun, Band 1 a 76%) pa sicrwydd sydd gennyf na fyddant ym mysg y 24% o'r trueiniaid sydd yn methu yno? Yr ateb ydy dwi ddim yn gwybod! Ac os nad ydwyf, fel rhiant, yn gwybod yr ateb i'r fath gwestiynau wedi edrych ar dabl y Cynulliad mae cwestiwn arall yn codi:

Be ddiawl di pwrpas cyhoeddi'r fath lol botas o dabl diwerth?!

Ymennydd ar streic?

Hwyrach mae fi sy'n dwp, ond rwy'n cael anhawster deall prif ddadl y Torïaid yn erbyn streic heddiw, sy'n cael ei ail adrodd hyd at syrffed sef bod yr undebau yn anghyfrifol am gynnal streic tra bod trafodaethau yn mynd rhagddynt.

Yn fy marn fach i dyma'r union adeg i fynegi barn ac arddangos cryfder teimlad, trwy streicio ac ati.

Onid afraid braidd byddid protestio ar ôl i drafodaethau dod i ben, ar ôl cael cytundeb neu ar ôl i benderfyniad cael ei wneud?

Pam?

Mae'n anhygoel, amhosibl dirnad paham bod dyn, sydd i bawb arall a phob rheswm i fyw, yn penderfynu dod a'i fywyd i ben.

I ni a oedd yn adnabod Gary Speed fel ffigwr cyhoeddus, roedd ei fywyd a'i yrfa yn edrych yn berffaith. Un o brif sêr y gêm pêl droed yn ystod yr ugain mlynedd diwethaf. Y Rheolwr Cymreig a gododd Cymru o faw isa’r domen i'r deugain uchaf yn y byd mewn dim ond blwyddyn, ein gobaith gorau i weld Cymru yn un o brif gystadlaethau pêl droed y byd ers tair cenhedlaeth.

Yn ôl un o'i gyfeillion, Robbie Savage, roedd bywyd personol Mr Speed i'w weld yn berffaith hefyd, roedd ganddo wraig hynaws a dau blentyn galluog ag addawol.

Ar ryw wedd roedd gan Gary Speed y fath o fywyd y byddai'r rhan fwyaf ohonom yn breuddwydio amdani. Dydy ei hunanladdiad ddim yn gwneud synnwyr i ni! ....... A dyna'r cyfyngder i nifer o bobl sydd yn dewis hunaladdiad – y teimlad na all neb arall deall fy mhroblemau. O'u hanner crybwyll mae cyfeillion, ar y gorau yn eu hanwybyddu ac ar y gwaethaf yn eu trin fel jôc – gan greu'r gwacter o deimlo nad oes lle i droi na lle i gael cymorth na chydymdeimlad.

Mae yna gymorth ar gael, mae yna le i fynd lle na fydd neb yn chwerthin, na beirniadu na dweud ystrydeb na thorri cyfrinach. Os ydych yn teimlo nad yw bywyd yn werth ei fyw bellach cysylltwch â'r Samariaid:

08457 90 90 90.

Heddwch i lwch Gary Speed 1969-2011

Llwyddiant i Mebyon Kernow

Llongyfarchiadau i Loveday Jenkin, cyn arweinydd MK ar gipio sedd ar Gyngor Cernyw ar gyfer ei phlaid neithiwr.

Loveday Jenkin (MK) – 427
John Martin (Rhydd Dem) – 262
Linda Taylor (Ceid) – 227
Phil Martin (Ann) – 177
Robert Webber (Llaf) – 80

Stat Porn Od

Yr wyf i a fy nghymdogion wedi bod yn cael trafferthion efo'r llinell ffôn ers dros wythnos, diolch i'r drefn daeth dyn bach caredig o gwmni BT acw pnawn' ddoe i drwsio'r gwall. Gan fod fy nghysylltiad â'r we yn dod trwy'r llinell ffôn hefyd yr wyf wedi methu cael mynediad i'r WWW ers dros wythnos chwaith!

Dydy stat-porn ddim yn rhywbeth sydd yn fy mhoeni lawer, prin ar y diawl y byddwyf yn gwirio faint o bobl sydd wedi ymweld â fy mlogiau a fy ngwefannau. Ond wedi wythnos o ddiffyg mynediad i'r we mi wiriais y ffigyrau er mwyn canfod faint o iawndal i fynnu am ddiffyg gwasanaeth.

Ond dyma beth od, mae mwy o bobl wedi ymweld â Blog Hen Rech Flin a Blog Miserable Old Fart yn ystod yr wythnos diwethaf nag erioed o'r blaen! Nid Cymry sy'n eiddgar am fy marn ar bynciau llosg y dydd mohonynt, ysywaeth, ond bobl sy'n dod o barth .UA - sef yr Iwcrain - yn chwilio am Poni welwch chwi hynt y gwynt a'r glaw? Darn o farddoniaeth a bostiais fel ymateb i'r glymblaid rhwng Plaid Cymru a'r Blaid Lafur yn ôl yn 2007

A oes gan unrhyw un unrhyw syniad paham bod Marwnad Gruffudd ab yr Ynad Goch i Llywelyn ein Llyw Olaf o'r fath diddordeb cyfoes i bobl yr Iwcrain?

e-ddeiseb:Adalw Cynlluniau Datblygu Lleol

Deiseb i'r Cynulliad gwerth ei gefnogi

e-ddeiseb:Adalw CDLl (Cynlluniau Datblygu Lleol)


Galwn ar Gynulliad Cenedlaethol Cymru i annog Llywodraeth Cymru i adalw r holl Gynlluniau Datblygu Lleol ledled Cymru ac i roi r gorau i ddefnyddio amcanestyniadau poblogaeth a gyhoeddir gan y Gyfarwyddiaeth Ystadegau ac a ddefnyddir i chwyddo niferoedd y tai mewn cynlluniau datblygu lleol.

Galwn am i r holl CDLl, waeth pa mor bell maent wedi cyrraedd, gael eu hatal ar unwaith er mwyn i lefel y twf mewn tai gyd-fynd ag anghenion lleol gwirioneddol.Rydym ni sydd wedi llofnodi isod o r farn fod yr holl CDLl sy n cael eu llywio gan amcanestyniadau poblogaeth Llywodraeth Cymru heb eu hystyried yn fanwl, eu bod yn sylfaenol wallus ac yn niweidiol i gymunedau Cymru.Nid yw r math hwn o gynllunio yn gynaliadwy, ac nid oes ar bobl Cymru mo i angen na i eisiau. Er mwyn atal y niwed sydd eisoes yn cael ei wneud, ac i atal niwed a dinistr pellach na ellir eu gwrthdroi yn ein cymunedau, ein hamgylchedd a n hunaniaeth ledled Cymru, apeliwn ar Lywodraeth Cymru i ymyrryd ar unwaith.

Rali Datganoli Darlledu i Gymru

Neges gan CyIG:

Am 12.30 prynhawn dydd Mawrth Tachwedd 8fed dewch draw i alw am DDATGANOLI DARLLEDU I GYMRU ar risiau’r Senedd ym Mae Caerdydd. Fe gynhelir trafodaeth ar y pwnc hwn yn y Cynulliad Cenedlaethol y diwrnod hwnnw ac mae’n rhaid mynnu fod ein gwleidyddion yn cymryd eu cyfrifoldebau o ddifrif ac nid yn osgoi eu dyletswydd. Bydd gêm rygbi sumbolaidd yn cael ei chwarae ar risiau’r Senedd ar drothwy’r drafodaeth i ddangos fel mae ein gwleidyddion wedi methu â chymryd cyfrifoldeb yn y maes hwn hyd yn hyn, drwy fodloni yn hytrach ar basio’r bêl. Ond pobl Cymru ddylai fod â’r cyfrifoldeb dros bob agwedd ar ddarlledu yng Nghymru, ac mae’n hen bryd i ni wneud hynny yn gwbl glir.

Diolch eto am eich cefnogaeth, a gobeithio y byddwch yn parhau i fod yn rhan o’n hymgyrch.

Yn gywir,

Bethan Williams
Cadeirydd, Cymdeithas yr Iaith Gymraeg

Rwy'n teimlo'n ddryslyd braidd.

Ers cychwyn y tipyn yma o flog yr wyf wedi mynegi fy anfodlonrwydd bod Plaid Cymru yn llai nag eglur parthed ei hagwedd tuag at Annibyniaeth. Yr wyf wedi cael fy nghondemnio yn hallt gan aelodau'r Blaid, wedi fy ngalw'n fradwr, yn Dori, yn faw isa’ domen ac ati.

Ond heddiw gwelaf dau o flogwyr mwyaf brwd y Blaid yn condemnio AC amlwg, a chyn gweinidog Plaid Cymru am beidio a chytuno a pholisi creiddiol Plaid Cymru o gefnogi annibyniaeth!

Mae BlogMenai a Syniadau yn condemnio Rhodri Glyn am ddweud ei fod am weld Cymru fel un o fotor-rhanbarthau Ewrop yn hytrach na gwlad annibynnol. Digon teg rwy'n cytuno 100%.

Dyma wrthwynebiad i agwedd Plaid Cymru tuag at ffawd ein gwlad yr wyf wedi bod yn brwydro yn ei herbyn ers dros ugain mlynedd bellach! Braf gweld cefnogwyr y Blaid yn deffro i'r hyn y mae cenedlaetholwyr sydd wedi cael anhawster ag aelodaeth o'r Blaid wedi bod yn dweud ers peth amser!

OND; rwy'n ddeall sefyllfa Rhodri Glyn, Dafydd Êl, Cynog Dafis a Dafydd "nefar ,nefar" Wigley, i raddau. Y maent yn hynafgwyr o oedran cyffelyb i mi sydd wedi gorfod rhoi llwyddiant etholiadol yn erbyn ideoleg yn y fantol mewn cyfnod lle nad oedd ideoleg genedlaethol yn boblogaidd.

Mi fu'n hawdd i mi rhoi'r ideoleg yn flaenaf a dweud naw wfft i'r Blaid; er gwell er gwaeth!

Mae'n debyg nad oedd mor hawdd i eraill i fod mor "bur"!

Rwy'n falch bod y Blaid yn puro ei hunan parthed Cenedlaetholdeb, ond rhaid diolch i'r sawl a fu'n fodlon halogi eu hunain er mwyn cadw'r achos yn fyw hefyd! Wrth symud yr achos cenedlaethol ymlaen - peidiwch a bod yn ôr feirniadol o'r sawl sydd wedi cadw'r fflam yng nghyn trwy'r dyddiau du!

Y cam nesaf tuag creu Plaid Genedlaethol cynhwysfawr llwyddianus - cael gwared a chac:

2.2 To ensure ....Decentralist Socialism.

Chwip o Bost!

Mae'r ddadl am daro plant yn peri rhywfaint o gyfyng gyngor i mi. Oherwydd fy oedran yr wyf yn rhan o genhedlaeth lle'r oedd cael chwip din gan Dad neu gansen gan Brifathro yn rhan o'r hyn yr oedd plentyn yn derbyn fel digwyddiad arferol.

Mae rhai o ddadleuon y rhai sydd yn erbyn taro plant, a'u condemniadau o'r rhai sydd wedi / yn defnyddio cosb gorfforol yn awgrymu fy mod wedi cael fy magu gan rieni cas ac wedi fy addysgu gan athrawon dieflig. Gallasai dim byd bod ymhellach o'r gwirionedd. Cefais fy magu gan rieni annwyl a chariadus ac athrawon didwyll a phroffesiynol a oedd yn ymddwyn yn unol ag "arfer gorau" eu hoes. Dydy dadl sydd yn dweud wrth blentyn bod ei Daid yn anghenfil creulon, neu'n byrfyrt rhywiol ddim yn llesol i gydlyniad cymdeithasol.

Nid ydwyf yn curo fy mhlant, does dim rheswm imi wneud hynny, fel y gellir disgwyl, mae plant i Dad mor berffaith â mi yn angylaidd. Mae hyn yn rhan o'r newid cymdeithasol sydd wedi digwydd dros yr hanner canrif ddiwethaf.

Pan oeddwn yn blentyn roedd plant yn cael eu hystyried yn naturiol ddrwg, wedi eu geni efo pechod gwreiddiol. Gwaith rhiant oedd eu harwain i ffwrdd o'u stad naturiol. Bellach mae plant yn cael eu hystyried yn greaduriaid ddiniwed yn naturiol dda. Gwaith rhiant ac athro yw cadw'r diniweidrwydd yna trwy ei hannog a'i gwobrwyo. Y broblem efo'r agwedd yma o ddisgyblu plentyn yw bod y mwyaf drwg yn cael y gwobrau gorau am ymddygiad da. Os wyt yn "hogyn da" wrth reddf bydd dim gwobr; ond os wyt yn fastard bach anghynnes gei di wyliau ym mhendraw'r byd am fihafio am chwe mis!

Pan oeddwn yn hogyn drwg yn y chwedegau, ac yn cael chwip din neu gansen, un o rinweddau'r gosb oedd ei fod yn cael ei weinyddu cyn gynted ac oedd y drosedd wedi ei ganfod, roedd y gosb wedi ei dalu o fewn munudau, roedd y gosb yn perthyn i linell amser y drosedd a dyna ddiwedd arni.

Bellach mae'r gosb yn hirfaith. Wedi cael ei ddal yn ddrwgweithredu mae fy mhlentyn yn cael gwybod ei fod am wynebu "cyfnod cosb" ar ôl i lythyr cyrraedd Mam a Dad ac iddynt naill ai cytuno neu apelio yn erbyn y dyfarniad. Mae'r hirfaethrwydd yma yn ymddangos imi fel artaith ac fel ôr bwyslais ar gamymddygiad.

Ymysg y pethau cefais y gansen ac / neu chwip din amdanynt oedd ymladd, ysmygu a dwyn eiddo disgybl arall. Pe bai plentyn ysgol yn cael ei dal yn cyflawni'r fath dor reolau'r ysgol droseddau bellach, byddai'r ysgol yn galw'r Heddlu, byddai Achos Llys a Record Droseddol gan y plentyn am weddill ei oes. Roedd y gansen yn boenus, ond mae'r boen wedi hen ddiflannu - byddai Record Droseddol gennyf byth.

Rwyf mewn cyfyng gyngor gan fy mod yn cytuno bod cosb gorfforol yn annerbyniol, ond rwy'n ansicr bod modd disgyblu amgenach wedi ei chanfod eto!

Pwy sydd am ladd Alain Rolland?

Yn ddi-os mae nifer o bobl wedi cael eu siomi mae dyfarniad dadleuol yn hytrach na safon y chware sydd yn gyfrifol am fethiant Cymru i gyrraedd ornest derfynol Cwpan Rygbi'r Byd.

Mae nifer o Gymry, a phobl o wledydd eraill sydd yn hoff o'u rygbi wedi mynegi eu siom, eu hanghrediniaeth a hyd yn oed eu dicter am ganlyniad Cymru v Ffrainc. Ond o ddilyn y Blogiau, y Trydar a'r Weplyfr nid ydwyf wedi gweld unrhyw awydd gan neb o'r rai a siomwyd y dylid lladd y dyfarnwr Alain Rolland!

Er gwaethaf pennawd Y Metro: Rugby World Cup semi-final referee Alain Rolland receives death threats. Does dim yng nghorff yr erthygl i gefnogi honiad y pennawd bod unrhyw un am ladd y creadur.

Mae'r erthygl yn cyfeirio at Several Facebook groups have been set up for fans to vent their fury at Irishman Rolland for his handling of the loss to France, with one gaining more than 8,000 followers. Heb ddyfyniad o'r un o'r miloedd o sylwadau i brofi bod unrhyw un wedi bygwth iechyd na bywyd y dyfarnwr druan!

Ond nid ddefnyddwyr Facebook yw'r unig berygl i'r dyfarnwr. Mae ein Brif Weinidog yn ddarpar lofrudd hefyd, yn ôl y papur Llundeinig:

Even first minister of Wales Carwyn Jones joined the protest!

Ond be gwyr papurau Llundain am ddial y Cymry? Nid lladd ein gwrthwynebwyr yn y traddodiad Seisnig yw ein traddodiad ni o ymdrin â gelynion. Yr hyn yr oedd y Cymry yn arfer gwneud oedd ysbaddu a dallu gelynion, ond does dim pwrpas bygwth hyd yn oed hynny i Monsieur Rolland, gan ei fod eisoes, yn amlwg, yn ddall ac heb geilliau!

Hen Silff – Cyfrol Newydd

Mae yna silff arbennig iawn yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru! Y silff lle mae adroddiadau Comisiynau Cymreig yn cael eu cadw!

Mae'n silff sydd ychydig yn llychlyd, oherwydd does neb byth yn mynd yno er mwyn darllen y cyfrolau. Yr unig amser y mae rhywun yn ymweld â'r silff yw pan fydd hen lyfrgellydd yn ymlwybro yno i roi cyfrol newydd arall ar y silff.

Mae'r silff yn dal Adroddiad Kilbrandon, Adroddiad Richards, Adroddiad Emyr Jones Parry, Adroddiadau dau Gomisiwn Holtham a llawer, llawer o rai eraill.

Y newyddion da yw bydd raid i lwch y silff cael ei chwythu ffwrdd unwaith eto a bydd rhaid gwaredu a'r we pryf cop, er mwyn gwneud lle ar gyfer cyfrol newydd sbon danlli- Adroddiad Silk - Hwre a Haleliwia!

Y newyddion drwg yw y bydd Adroddiad Silk yn dod yn rhan o'r malurion sydd eisoes ar y silff, a bydd yn fuan yn cael sylw'r llwch a'r we pry cop - bydd dim gobaith i'r adroddiad cael sylw go iawn gan wleidyddion y Bae na Sansteffan!

E-deiseb i'r Cynulliad ar Gartrefi Cymdeithasol

Mai Royston Jones (Jac o' the north) wedi cyflwyno’r ddeiseb isod i'r Cynulliad:

E-ddeiseb: Dyrannu Tai Cymdeithasol yng Nghymru


Rydym yn galw ar Gynulliad Cenedlaethol Cymru i annog Llywodraeth Cymru i fynd i’r afael â’r system ddiffygiol a ddefnyddir i ddyrannu tai cymdeithasol yng Nghymru.

Ar hyn o bryd, gall unigolyn nad yw erioed wedi ymweld â Chymru fod yn gymwys i gael tŷ cymdeithasol, a hynny o flaen rhywun a aned ac a fagwyd yng Nghymru. Mae’r sefyllfa hon yn deillio o system bwyntiau sy’n rhoi blaenoriaeth i geisiadau gan bobl ddigartref, pobl sy’n byw mewn tai yr ystyrir eu bod yn anaddas a phobl a gafodd eu rhyddhau’n ddiweddar o sefydliadau arbennig, ac ati.

Ar yr olwg gyntaf, mae’r strategaeth hon yn ymddangos yn strategaeth glodwiw; serch hynny, pan gaiff ei chymhwyso ar lefel y Deyrnas Unedig, gwelwn lif diddiwedd o bobl sydd â ‘phroblemau’ ac sy’n hanu o’r tu allan i Gymru yn amddifadu pobl Cymru o’r cyfle i gael tai cymdeithasol. Yn rhy aml, bydd y datblygiadau hyn yn difetha cymunedau.

Er mwyn datrys y broblem hon, rydym yn galw ar Lywodraeth Cymru i gyflwyno system lle byddai’n rhaid i unigolyn fyw yng Nghymru am gyfnod o bum mlynedd cyn y byddai’n gymwys i gael tŷ cymdeithasol. Yr unig eithriadau fyddai ffoaduriaid gwleidyddol a phobl eraill sy’n ceisio dianc o sefyllfaoedd lle maent yn cael eu herlid.

Gellir arwyddo'r ddeiseb trwy ddilyn y dolen YMA

Gwahardd Aeron - cam gwag i ddemocratiaeth!

Mi fyddai'n deg dweud nad ydwyf ym mysg ffans mwyaf y Cynghorydd Aeron Maldwyn Jones, naill ai fel Cynghorydd nac fel blogiwr. Beth bynnag bu gwendidau ei gyd bleidiwr Gwilym Euros fel priod a chynhaliwr cyfraith gwlad, roedd blog Gwilym wastad yn lle i gael trafodaeth fywiog a difyr. Mae blog Aeron wedi bod yn lle sbeitlyd, maleisus braidd, lle mae un yn debycach o weld sylwadau sarhaus a phersonol yn hytrach na thrafodaeth gref.

Mae sylwadau maleisus a wnaed gan Aeron ar ei flog wedi ei osod mewn dŵr poeth. Y mae o wedi cael ei ddwrdio gan Ombwdsman Cymru a'i wahardd o'r Cyngor am fis gan Pwyllgor Safonau Cyngor Gwynedd am honni bod Dyfed Edwards wedi hedfan i Gaerdydd ar bwrs y sir er mwyn cael sgwrs fach efo Alun Ffred, er gwaetha'r ffaith bod Ffred yn gymydog iddo yng Ngwynedd. Mae'n ymddangos bod sylw Aeron yn un gwbl di sail, yn wir yn gelwydd noeth dan din, gan hynny 'does dim modd cyfiawnhau ymddygiad Aeron.

Ond wedi dweud hyn y mae gennyf OND!

Trwy ddewis bywyd gwleidyddol ddylai dyn derbyn ei fod am dderbyn sen a gwawd gan aelodau o bleidiau eraill, y ffordd gorau i ymateb i daflu baw yw taflu ddwywaith gymaint o faw yn ôl, yn hytrach na rhedeg at "Mam" i gwyno!

Pwrpas yr Ombwdsman yn wreiddiol oedd amddiffyn y cyhoedd rhag cam weinyddu gan gynghorau, nid ymddwyn fel reffari rhwng cynghorwyr o bleidiau gwleidyddol gwahanol. Mae nifer y cwynion gan un cynghorydd yn erbyn cynghorydd arall yn arafu'r broses i aelodau o'r cyhoedd. Os oedd Dyfed yn teimlo ei fod wedi ei enllibio gan Aeron, ei le oedd mynd at dwrnai i gwyno am enllib, nid camddefnyddio'r Ombwdsman ar gyfer ei gwyn wleidyddol.

Mae'r rhan o'r còd ymddygiad y mae Aeron wedi ei "dorri" yn amlwg yn un sydd i fod i amddiffyn etholwyr rhag cael anfantais gan eu cynrychiolydd 7 (a) yn gofyn i gynghorwyr ‘beidio â defnyddio’u safle yn amhriodol i roi neu i sicrhau mantais neu anfantais i unrhyw berson. Rhan o'r broses wleidyddol yw sicrhau mantais i'ch plaid ac anfantais i bleidiau eich gwrthwynebwyr - cam ddefnydd o'r còd yw ei ddefnyddio i geisio gwahardd gwrthwynebydd gwleidyddol rhag cael mantais wleidyddol!

Mae'r ail sail am y cwyn yn erbyn Aeron yn chwerthinllyd sef peidio* â chyflawni tramgwydd troseddol na pheri bod un yn cael ei gyflawni – gan na fu dyfarniad yn erbyn Aeron mewn llys troseddol na sifil, nid ydyw wedi cyflawni tramgwydd troseddol na pheri bod un yn cael ei gyflawni – mae ei "gosbi" am dorri'r rhan yma o'r còd, gan hynny yn gwbl anghyfiawn!

Yr hyn sy'n peri mwyaf o ofid imi yw'r cosb sydd wedi ei osod ar y cynghorydd. Beth bynnag ein barn am Aeron fel unigolyn neu fel gwleidydd, yfo ydoedd dewis pobl Llanwnda i'w cynrychioli ar Gyngor Gwynedd. Trwy ei wahardd ef am fis nid yr unigolyn yn unig sy'n cael ei wahardd, mae pobl Llanwnda yn cael eu cosbi trwy eu hamddifadu rhag cael cynrychiolydd ar y cyngor hefyd – mae hynny'n hynod annheg i bobl Llanwnda!

A chyn i selogion y Blaid fy slagio am amddiffyn Aeron, rwy’n credu bod pob un o'r sylwadau uchod yr un mor berthnasol parthed cwynion Llafur yn erbyn Cynghorwyr y Blaid yng Nghaerffili! hefyd!



*(Dyma eiriad y drosedd yn ôl Golwg360. Byddwn yn teimlo bod "peidio â chyflawni tramgwydd troseddol" yn rhinwedd - rhywbeth i Jac Codi Baw Golwg ei hystyried o bosib!)

Gofyn am Fôt

Mae rhestr fer Blogiau Cymru bellach wedi ei gyhoeddi ac mae'r blog hon yn un o ddau blog yn yr iaith Gymraeg i gael ei enwebu ( y llall yw blog Siôn Dafydd)
Eleni mae modd i aelodau'r cyhoedd i bleidleisio am eu hoff blog ar y rhestr fer ar gyfer gwobr "Dewis y Bobl". Mae'r ffurflen pleidleisio ar welod y dalen yma: http://walesblogawards.co.uk/2011/09/wales-blog-awards-finalists-are-named/. Rwy'n hyderus y bydd cefnogwyr blog yr HRF yn dilyn y cyfarwyddyd Gwyddelig i bleidleisio'n gynnar ac i bleidleisio'n aml.

Dau ganlyniad da i'r Blaid yn Ngwynedd

Diffwys a Maenofferen
Mandy Williams Davies, Plaid Cymru - 210
Catrin Elin Roberts, Llais Gwynedd – 153

Penrhyndeudraeth
Gareth Thomas, Plaid Cymru - 515
Rhian Jones, Llais Gwynedd - 219
Dafydd Thomas, Annibynnol – 90

Llongyfarchiadau i'r ddau gynghorydd newydd. Ac wedi cael y profiad o golli etholiad yn diweddar cydymdeimladau a'r ymgeiswyr na fu'n llwyddiannus! Mae colli yn fymar yntydi?

Dim yn 100% sicr ond mi dybiaf bod gan y Blaid mwyafrif ar Gynor Gwynedd bellach.

Cyfiawnder – Rygbi – Yr Alban a'r Wasg Gymreig!

Rwyf wedi fy synnu braidd at ddiffyg cyfeiriad yn y wasg Gymreig at y controfersi mwyaf sydd wedi taro Cwpan Rygbi'r Byd! Sef gwaharddiad yr IRB ar ganu’r pibgodau mewn gemau, sydd wedi ei osod ar ein cefndryd Albanaidd!

Mae'n achos sydd wedi denu sylw byd eang, o'r Amerig, i Ffrainc i Fiji a nifer o wledydd eraill y byd, ond dim son, hyd y gwelwn, ar Golwg360, yn Llais y Sais, BBC Wêls na Dail y Post!

Cyfiawnder i'r Alban! Ymunwch a'r ymgyrch dros y Bibgod:

Campaign to allow responsible bagpiping in all RWC stadiums in New Zealand

Cosb Ataliol

Mi fu'm yn gwrando ar Question Time neithiwr, a oedd yn cynnwys y cwestiwn disgwyliedig parthed y gosb eithaf yn dilyn dienyddio amheus Troy Davis yn Nhalaith Georgia.

Pob tro bydd y cwestiwn yn cael ei grybwyll bydd cefnogwyr y gosb yn honni bod y gosb eithaf yn gosb ataliol (deterrent punishment). Bydd rhai o wrthwynebwyr y gosb eithaf yn awgrymu bod cyfnod hirfaith o garchar o dan amodau llym yn gosb ataliol lawer mwy effeithiol.

Yn bersonol, rwy’n methu dirnad sut bod cosb ataliol i fod i weithio!

Pwy a ŵyr, hwyrach caf fy erlyn am drosedd yfory, os ydyw'n erlyniad teg mae yna sawl modd imi ddyfod i sefyllfa o gael fy erlyn!

Hwyrach, gwnaf dorri'r gyfraith yn bwrpasol er mwyn gwneud pwynt gwleidyddol! O ddewis cyflawni'r weithred torcyfraith nid oes elfen o gosb bydd yn fy atal - yn wir, po lymed yw'r gosb po fwyaf fy arwriaeth am dderbyn y gosb a chynyddu bydd cefnogaeth i'r achos!

Hwyrach y byddwyf wedi colli fy nhymer yn llwyr ac yn troseddu yn danllyd o ddiystyr. Ond os ydwyf yn troseddu yn ddiystyr, bydd rhagdybio cosb yn un o'r pethau yr wyf yn anystyriol ohoni. Os nad ydwyf yn ystyriol wrth gyflawni fy nhrosedd ni fydd ystyried y gosb yn rhan o'r hafaliad a all fy atal o'i chyflawni!

Hwyrach fy mod yn rhan o giang sy'n codi ofn ar fy nghymdeithas. Byddwyf, gan hynny, yn hyderus na fydd neb yn beiddio pwyntio bys tuag ataf ar ôl imi gyflawni trosedd difrifol, o wneud bydd eu bywydau hwy mewn mwy o berygl na fy mywyd i. Rwy'n credu fy mod i'n gallu atal y gyfraith! - Does dim cosb ataliol a all atal fy nhor gyfraith i!

Rwyf wedi cael llond bol o'r wraig 'cw! Ond yn ei henw hi mae holl ffortiwn y teulu, pe bawn yn ei hysgaru byddwyf yn colli popeth, ond pe bai hi'n farw byddwyf yn rhydd ac yn gyfoethog! Yr wyf am gynllunio i gael gwared a hi! Trwy gynllunio yn ddwys yr wyf yn bwriadu sicrhau nad oes modd i neb fy nal yn fy ngweithred ysgeler. Gan fod fy nghynllun yn un sy'n sicrhau na chaf byth fy nal, mae'r gosb yn rhan o hafaliad yr wyf wedi ei ymdrin ag ef - mae'r ffactor ataliad wedi ei negyddu yn fy nghynllun cas!

Ond dweder fy mod yn anghywir a bod cosb ataliol yn gweithio, sut gymdeithas yw cymdeithas lle mae ofn canlyniad troseddu yw'r unig beth sydd yn ein cadw rhag trosedd?

Os mae'r unig beth sydd wedi fy nghadw rhag dwgyd gan fy nghyfeillion a'm cymdogion heno yw ofn y canlyniadau - a ydwyf yn un cyfiawn, a ydwyf yn gymydog da, yn ddinesydd da, yn foesol? Nac ydwyf - yr wyf yn gachgi bach anfoesol sy'n ofni'r drefn!

Rwyf am fyw mewn cymdeithas mwy gwar nag un lle mae pobl yn fyw dan ofn ataliol y gyfraith! Cymdeithas lle mae moes ehangach na chyfraith ataliol yn orfodi dinesyddiaeth da!

Cymru 17 - 10 Samoa.

Rwy'n falch fy mod i wedi mynd i weld y doctor ddoe i gael ychwaneg o dabledi at y galon - roedd eu gwir angen wrth wylio gem Cymru y bore ma!

Buddigoliaeth yw fuddigoliaeth, ond doedd chwaere heddiw ddim yn ddigon da i ddweud bod y naill gem na'r llall sy'n weddill yn y bag i Gymru!

Trychineb Cilybebyll

Cilfynydd, Senghennydd, Gresffordd, Abertyleri, Aberfan - roeddwn yn credu mai perthyn i hanes oedd creu enwau pentrefi Cymreig fel moes am drychineb - loes yw gorfod ategu Cilybebyll i'r fath restr yn unfed ganrif ar hugain!

Heddwch i lwch Phillip Hill, Charles Breslin, David Powell, a Garry Jenkins

Neges gan Hywel Williams AS parthed S4C

Annwyl Gyfaill

Erbyn hyn byddwch wedi clywed bod y Llywodraeth wedi gwrthod tynnu S4C allan o’r Mesur Cyrff Cyhoeddus. Cafwyd dadl fanwl ar y mater gyda chyfraniadau sylweddol gan Marc Williams Rhydfydwr, Susan Ellen Jones Llafur a minnau, a hefyd areithiau cefnogol gan John Tricket, sydd yn arwain ar ran y Blaid Lafur ar y Mesur, a Charley Elphick Aelod Ceidwadol Dover.

Er hyn oll roedd y Gweinidog David Heath yn bendant na fyddent yn tynnu S4C allan. Roeddem hefyd wedi rhoi nifer o welliannau i lawr yn ceisio sicrwydd gan y Llywodraeth o ran annibyniaeth golygyddol a threfniadol S4C ac hefyd i geisio diffinio yn gliriach y ffordd y bydd S4C yn cael ei ariannu at y dyfodol. Cawsom ymateb gan David Heath oedd yn y bon yn ail adrodd yr hyn mae’r Llywodaeth wedi ei ddwued eisoes.

Fy ngobaith ddoe oedd y byddai ein dadleuon yn peru’r Llywodraeth i ail ystyried rhwng rwan a’r “report stage”, sef y drafodaeth sylweddol olaf ar y mesur. Byddwch wedi gweld efallai yn y wasg heddiw y stori am y cytundeb ariannu S4C rhwng y Llywodraeth a’r BBC. Roeddwn yn synnu o glywed y stori yma fy hyn yn hwyr neithiwr. Mae’n ymddangos felly, tra roedd David Heath yn ein sicrhau bod annibyniaeth ariannol S4C wedi ei ddiogelu, roedd ei lywodraeth yn cytuno i drosglwyddo’r awennau ariannol dros S4C i’r BBC.

Mae hwn yn un o’r materion pwysig iawn y byddwn yn ymgyrchu arno dros y dyddiau a’r wythnosau nesaf. Cefais drafodaeth bore ‘ma efo Alun Ffred Jones AC, a oedd gynt wrth gwrs yn Weinidog dros y Celfyddydau. Mae o yn bwriadu gwneud datganiad ar y mater. Yn amlwg byddai’n dda iawn pe byddai cynifer o bobl ac sy’n bosib yn parhau â’r ymgyrch gyhoeddus drwy’r wasg ac ati, ac rwy’n apelio atoch i gyfrannu i hyn.

Mae croeso i chi gysylltu a mi eto ar y mater yma ac rwy’n eich sicrhau y bydd y frwydyr yn parhau.

Yn gywir iawn

Hywel

Hywel Williams AS

De'r Affrig 17 – Cymru 16

Tîm canolig sy'n gallu curo'r 15 gwrthwynebydd.

Mae tîm da yn gallu curo'r pymtheg gwrthwynebydd, reff gwael, y gwynt a'r glaw a'r foneddiges lwc!

Gwaeth peidio a chwyno; tîm is canolig a gollodd i Dde'r Affrig ddoe!

Ieuan Carasmataidd?

Rwyf newydd gael cyfle i wrando ar araith Ieuan Wyn i Gynhadledd y Blaid, roeddwn yn cytuno ag ambell i beth yr oedd o'n dweud ac yn anghytuno ag ambell i bwynt. Prin fod dim byd newydd nac yn annisgwyl yn sylwedd yr araith. Yr hyn oedd yn annisgwyl imi oedd arddull yr araith. Prin byddai selogion mwyaf cibddall y Blaid yn honni bod Ieuan wedi bod ym mysg areithwyr gwleidyddol gorau ein gwlad - dydy o ddim yn Lloyd George nac yn Nye Bevan nac hyd yn oed yn Adam Price - ond 'yw, roedd fflachiadau o areithiwr tanbaid, angerddol, twymgalon yn dod drosodd yn araith ddoe. Byddai neb yn defnyddio'r geiriau Carismataidd a Ieuan Wyn yn yr un frawddeg fel arfer, ond roedd yna egin o garisma yn ei draddodi ddoe.

Mae hyn yn codi cwestiwn neu ddau : lle mae'r arweinydd a welwyd ddoe wedi bod yn cuddio am y 11 mlynedd diwethaf? Lle bu'r gwleidydd a oedd yn dod a'i yrfa at ei derfyn ddoe wedi bod trwy weddill ei yrfa? Awgrymodd y gohebydd John Stevenson bod Ieuan wedi gwneud cystal gan ei fod wedi ei rhyddhau o bwysau ei gyfrifoldebau a hualau ei swydd. Os yw John yn gywir rhaid gofyn pam diawl bod Plaid Cymru (neu unrhyw blaid, os ddaw i hynny) yn gosod y fath gaethiwed a hualau ar arweinydd?

DET - Athro neu Arweinydd?

Cocyn hawdd ei hitio yw Dafydd Elis Thomas, y lladmerydd mwyaf wrth Ewrop yn ystod refferendwm 1975 a drodd Plaid Cymru yn Blaid Cymru yn Ewrop. Y sosialydd a drodd yn Arglwydd ac yn Cwangocrat. Y cenedlaetholwr tanbaid a drodd yn ôl cenedlaetholwr ar sail rhyw ychydig bach o ddatganoli yn hytrach na gwireddu'r breuddwyd cenedlaethol. Bradwr dauwynebog dan din?

Ond mae ymwrthod a DET yn simplistig oherwydd anghytundebau arwynebol yn gwneud cam ag un o fawrion y genedl a'r achos cenedlaethol!

Do, fe gafodd Plaid Cymru etholiadau gwael eleni a llynedd, ond o gymharu sefyllfa'r Blaid pan gafodd DET ei ddewis yn ymgeisydd seneddol am y tro cyntaf mae'r Blaid a'r genedl yn gryfach heddiw nag y bydda unrhyw aelod yn gallu dirnad deugain mlynedd yn ôl, ac mae'r diolch am lawer o'r cynnydd yna'n perthyn yn uniongyrchol i DET.

Rhan o enigma Dafydd Êl yw, er gwaetha'r ffaith ei fod wedi bod yn wleidydd am ran fwyaf ei oes, nid gwleidydd mohono, ond athro. Dysgu'r Blaid a dysgu'r genedl bu ei genhadaeth yn hytrach na'i harwain. Rhinwedd / gwndid y mae o'n rhannu efo Saunders a Gwynfor. Un o fethiannau Plaid Cymru fel Plaid bu trin yr academyddion hyn fel arweinwyr gwleidyddol yn hytrach nag athrawon!

Un o'r pethau bydd athrawon yn eu gwneud yw cynnig gosodiad efo'r her trafodwch yn ei ddilyn. ee Oliver Cromwell oedd yr arweinydd gorau yn Ewrop ei gyfnod - trafodwch! Pwrpas y fath osodiad yw cael disgyblion i bwyso'r dadleuon o blaid ac yn erbyn y gosodiad ac o'u pwyso yn y fantol dod i ganlyniad! Dyma fu her academaidd DET i Blaid Cymru a'r Genedl hefyd.

Wedi refferendwm 1975 - Mae yna le i Gymru llwyddo fel gwlad fach yn y Gymuned Ewropeaidd - Trafodwch!

Wedi methiant 1979 - Mae Cymru am gael ei redeg gan Cwangos - mae'n rhaid sicrhau lle ar y Cwangos i Gymru dda. Trafodwch!

Wedi i Neil Kinnock taflu'r Sosialwyr allan o'r Blaid Lafur Mae yna le ym Mhlaid Cymru i'r sosialwyr di gartref. Trafodwch!

Wedi pasio Deddf yr Iaith 1993 Mae brwydr yr iaith ar ben! Trafodwch!

Drwg y Blaid bu derbyn sylwadau DET fel sylwadau arweinydd sydd raid eu dilyn, yn hytrach na'u trafod, a gan hynny eu derbyn yn di-drafodaeth.

Drwg DET oedd credu ei fod wedi cael ymateb teg i'w testun trafodaeth gan y Blaid!

Yn ôl y Daily Post mae Dafydd wedi dweud:

Mae Annibyniaeth Cyfansoddiadol yn rhithlun. Mae'n gwleidyddiaeth rithwir, nid yw'n gwleidyddiaeth go iawn - ond fe anghofiodd y Daily Post rhoi’r gair trafodwch ar ôl y sylw!

Mae'n rhaid i Blaid Cymru mynd yn ôl i fod yn llyfwyr tin y Blaid Lafur yn y Cynulliad er mwyn cael dylanwad ar Lywodraeth! TRAFODWCH a thrafodwch yn ddwys – da chi!

Mae cyfraniad Dafydd Elis i'r achos cenedlaethol wedi bod yn enfawr, rwy’n ddiolchgar iddo ac yn eiddgar na fu fy nghyfraniad cystal â'i un ef, ond mae'n rhaid cofio bod modd trafod yn barchus a dod i ganlyniad sy' ddim yn dilyn yr athro!

Ac efo pob parch i DET, Gwynfor a Saunders, hwyrach bod cyfnod wedi dod lle bo angen arweinydd gwleidyddol go iawn, nid athro, ar y Blaid a'r Genedl!

Dyfodol S4C - munud o'ch amser! - Neges gan CyIG

Annwyl gyfaill,

Mae pwyllgor yn craffu ar y Mesur Cyrff Cyhoeddus yn San Steffan ar hyn o bryd, sef y mesur a fydd yn torri deddf S4C.

Os llenwch y ffurflen sydd ar y dudalen hon -

http://cymdeithas.org/lobi.php - bydd neges ebost ddwyieithog yn mynd at yr aelodau seneddol sy'n craffu ar y mesur. Dim ond cynnwys eich enw, ebost a'ch cyfeiriad a gwasgu'r botwm 'Anfon' sydd angen gwneud, ond rhydd i chi addasu'r llythyr os dymunwch.

Galwa'r llythyr ar aelodau'r pwyllgor i gefnogi gwelliant sy'n tynnu S4C allan o'r Mesur Cyrff Cyhoeddus, fel y gwelliant mae Hywel Williams AS, Susan Elan Jones AS a Mark Williams AS wedi ei gyflwyno.

Bydd y llythyr yn help i bwyso am y dyfodol gorau posib i'r sianel Gymraeg.

http://cymdeithas.org/lobi.php

Byddem yn ddiolchgar pe baech yn medru annog eraill i anfon y neges hefyd.

Diolch am eich amser,

Menna

Rwy'n casáu gogledd Cymru

Peth rhyfedd i Gog i'w dweud, hwyrach, ond rwy'n casáu Gogledd Cymru.

Rwy'n eithaf hoff o bob rhan o ogledd ein gwlad, ond rwy'n casáu'r cysyniad gwleidyddol o Ogledd Cymru.

Dydy Gogledd Cymru ddim yn rhanbarth gwleidyddol naturiol Gymreig unedig cyfoes. Mae ffug undod y gogledd yn cael ei coleddu, nid er mwyn undod, ond yn unswydd er mwyn creu rhaniadau yng Nghymru; mae'n rhan o gêm y gwrth Gymreig i greu polisi o divide and rule sy'n milwriaethu yn erbyn undod cenedlaethol.

Bron pob tro y bydd y geiriau North Wales yn cael eu yngan, bydd y cyd-destun yn un o gwynion am y Sowth yn cael rhywbeth gwell na ni, neu bod y Sowth yn rhy bell i ffwrdd a bod pobl y Sowth mor ddiarth inni fel bod gennym mwy yn gyffredin a dynion bach gwyrdd Gogledd y blaned Mawrth na chyd Cymro sy'n byw mor bell i ffwrdd a Thresaith diarth!

Dros chwarter canrif yn ôl fe nododd Dennis Balsom bod yna dair rhanbarth gwleidyddol Cymreig:

Y Fro Gymraeg, y Cymru Gymreig a'r Cymru Prydeinig.

Hwyrach nad yw'r labeli yna yn addas bellach, ond mae'r rhaniadau yn aros yn gyffelyb – dyma raniadau naturiol Cymru, ac os oes angen, fel mae Carl Saregent yn mynnu, i gynghorau cyd weithio rhaniadau Balsam yw'r rhai callaf er mwyn cydweithrediad!

Mae gan Aberdaron a Thregaron llawer mwy sy'n gyffredin na sydd gan y naill na'r llall a Brymbo neu Llanandras. Mae Caernarfon, Aberystwyth a Chaerfyrddin yn debycach i'w gilydd nag ydynt yn debyg i Wrecsam.

Mae synnwyr cyffredin yn dweud bod problemau Caergybi ac Abergwaun bron yn efeillio.

Os oes angen uno cynghorau neu uno gwasanaethau cynghorau, mae uno ar hyd y gorllewin a'r dwyrain yn amlwg yn llawer mwy synhwyrol nag yw uno ar hyd y gogledd o ran lles trefniadaeth. Ond tafellu Cymru, yn annaturiol, o ran gogledd, canolbarth, gorllewin a de sydd orau o ran y Blaid Lafur, er mwyn creu dicter rhanbarthol sy'n wrthyn i'r syniad o genedl Gymreig unedig!

Dyfyniad Da #1

Mae'r gyfraith, yn ei chydraddoldeb mawreddog, yn gwahardd y cyfoethog a'r tlawd fel eu cilydd rhag cysgu dan bontydd, i fegian yn y strydoedd nac i ddwyn bara.

Anatole France (1844-1924)

Can Niwrnod Carwyn

Un o'r pethau sydd wedi eu mewnforio i Ynys y Cedyrn o UDA, sydd yn mynd dan fy nghroen, yw'r dymuniad i asesu Llywodraeth ar ôl 100 niwrnod o lywodraeth. Rwy'n methu deall y rhesymeg sydd yn honni bod y can niwrnod cyntaf am fod yn adlewyrchiad o'r hyn sydd i ddod (yn achos Llywodraeth Cymru) yn ystod y 1726 o ddyddiau sy'n weddill o'r cyfnod o lywodraeth.

Os yw'r Sgotsmon yn gywir, mae llywodraeth newydd Alex Salmond bellach yn dathlu ei ganfed diwrnod o'i ail gyfnod o lywodraeth. Gan fod Mr Salmond a Carwyn Jones wedi sefyll etholiad ar yr un dwthwn, mae'n debyg bod Mr Jones hefyd yn codi gwydraid i ddathlu'r un garreg filltir.

Be mae Carwyn wedi ei gyflawni yn ystod y cyfnod?

Ychydig ar y diawl yn ôl ambell i sylwebydd! Amen a Haleliwia am hynny medda fi!

Drwg llywodraethau sydd yn bwrw'r tir gan redeg (o gyfieithu'r ystrydeb hyll) yw deddfu ar frys ac yn ddiystyrlon, heb ddwys ystyriaeth, jest am greu'r argraff o newid cyfeiriad; boed angen newid cyfeiriad neu beidio.

Un o'r pethau a oedd yn fy mhoeni am refferendwm mis Mawrth oedd bod y pwerau ychwanegol mor gyfyng, bod Llywodraeth newydd y Cynulliad (o ba bynnag liw) am ruthro i'w ddefnyddio er mwyn eu defnyddio jest er mwyn profi hyblygrwydd ei gyhyrau newydd yn hytrach na'u defnyddio er fydd y genedl. Rwy'n hynod falch nad yw Carwyn Jones wedi syrthio i'r fath drap.

Felly llongyfarchiadau i Carwyn am ddefnyddio ei 100 niwrnod cyntaf yn ddwys ystyried yn hytrach na'u hafradu ar ruthro i ddeddfau di angen er mwyn creu ffug argraff o brysurdeb llywodraethol.

Addysg Gymraeg Dwyieithog

Dydy Cymru ddim yn wlad ddwyieithog - mae'n wlad efo dwy iaith. Mae tua chwarter ohonom yn gallu'r ddwy iaith (yr ydym yn ddwyieithog), ond mae tua thri chwarter ohonom yn uniaith Saesneg. Mae'r tri chwarter sydd yn uniaith Saesneg yn gallu byw eu bywydau trwy eu un iaith. Does dim modd i berson dwyieithog dewis iaith, mae'n rhaid iddo neu iddi ddefnyddio'r ddwy - nid oes unrhyw gyfartaledd. Saesneg yw'r unig iaith hanfodol yng Nghymru heddiw. Gellir byw bywyd cyflawn heb y Gymraeg, does dim modd byw bywyd cyflawn heb y Saesneg.

Mae ysgolion honedig dwyieithog yn ficrocosm o'r twyll bod Cymru yn wlad ddwyieithog. Mae modd i ddisgyblion mynd trwy gyfnod addysg 3 i 19 ym mhob un o ysgolion dwyieithog Cymru, gan gynnwys rhai naturiol dwyieithog Gwynedd, heb dderbyn namyn mwy nag ambell i leson bach yn Welsh. Does dim modd i'r un plentyn mewn ysgol ddwyieithog fondigrybwyll derbyn yr un safon o addysg Gymraeg ag sydd ar gael mewn ysgolion Penodedig Cymraeg; mae'n rhaid i bob disgybl mewn ysgol ddwyieithog cyfaddawdu a derbyn rhywfaint o'i addysg trwy gyfrwng y Saesneg.

Mae diffyg ysgolion penodedig Gymraeg yn y Fro Gymraeg, a'r myth bod ysgolion Y Fro yn naturiol ddwyieithog yn gwneud niwed i'r iaith. Pwynt yr wyf wedi ei rhefru amdano ers deng mlynedd ar hugain heb fawr o gefnogaeth; rwy'n falch o weld rhywfaint o gefnogaeth yn dod o du blog Plaid Wrecsam a Blog Bnanw bellach!

Y broblem i addysg Gymraeg yn y Fro yw y byddai 90%, os nad mwy, o rieni yn dewis addysg Gymraeg cyflawn i'w plantos. Byddai 10% yn swnllyd gâs yn ei wrthwynebu, a byddid delio efo'r 10% yn creu problemau a phrotestiadau gwleidyddol i Wynedd, i Fôn, i Geredigion ac i Gaerfyrddin nad ydynt am eu hwynebu, gan fyddai'r gwrthwynebwyr casaf ymysg yr etholwyr sydd wedi ymddeol yn di blant i'r Fro!

Yr unig ffordd o achub yr iaith yw dweud naw wfft i'r protestwyr a sicrhau bod mwyafrif yr ysgolion yn y Fro yn ysgolion Cymraeg go iawn, yn hytrach nag ysgolion ffug dwyieithog sy'n lladd yr iaith.

Emosiwn Politics a Stori

Parthed bost ar Flog Menai am bolisi a naratif. Dyma naratif i dynnu dagrau:

Mae'r bobl wedi siarad y bastards*

* Dyfyniad o araith consesiwn Dick Tuck yn dilyn ei golled yn etholiad Senedd California 1966; nid fy asesiad o bobl Llansanffraid Glan Conwy :-)

Dyma Ganlyniad is etholiad Ward Bryn Rhys Cyngor Cymuned Llansanffraid Glan Conwy:

David Alwyn ap Huw Humphreys Annibynnol 112 (43%)
Daniel Worsley Ceidwadwr 197 (57%)

Llongyfarchiadau i Dan ar ei fuddugoliaeth a diolch yn fawr iawn i'r rhai a roddodd eu cefnogaeth i mi. Roeddwn i'n sâl boeni neithiwr am sut y byddwn yn gallu byw efo canlyniad lle'r oeddwn i wedi cael pedwar neu bump o bleidleisiau a Dan wedi ennill pedwar neu pum cant. Er fy mod yn amlwg yn siomedig nad wyf wedi ennill rwy’n fodlon na chefais fy mychanu.

Er imi ymgyrchu mewn nifer o etholiadau ers 1970 dyma'r tro cyntaf i mi rhoi fy mhen fy hun ar y bloc, ac mae'n rhaid i mi ddweud ei fod wedi bod yn brofiad pleserus ar y cyfan. Rwyf wedi gweld tyllau a chornelau o'r pentref nad oeddwn yn gwybod eu bod yn bodoli. Rwyf bellach yn gallu rhoi enwau i wynebau pobl rwyf wedi eu cyfarch ar y stryd dros bron i 20 mlynedd, heb yn iawn gwybod pwy ydynt.

Yr wyf wedi cael fy mrathu gan y chwilen ac yn ddi-os byddwyf yn sefyll eto pan ddaw'r cyngor cyfan fyny am etholiad mis Mai nesaf.

Ar Goll mewn cyfieithu?

Dyma gyfieithiad o bost Peter Black yn amddiffyn ei gefnogaeth i ddefnyddio Google i gyfieithu cofnod y Cynulliad. Pe bai Mr Black yn gallu'r Gymraeg rwy’n gwbl sicr na fyddai'n dymuno i'r fath gachu ymddangos ger ei enw yn y Cofnod.

(*This bit is translated by a human –me! The following is a copy of a post made by Peter Black defending his support for using Google translate to translate the Assembly's Cofnod. If Mr Black was a Welsh speaker I'm sure that he wouldn't want such crap to appear by his name in the Cofnod.)

Ar Goll mewn cyfieithu?

Mae llythyr yn y Post y bore yma Western nad yw'n ddim yn iawn pen, ond hefyd yn camddeall y sefyllfa o ran cyfieithu y cofnod o drafodion (Cofnod) y Cyfarfod Llawn Cynulliad Cymru.

Mae'r awdur yn dechrau trwy gyfeirio at yr awgrym y gallai byddwn yn gallu cael fuly dwyieithog Cofnod gan ddefnyddio Google Translate. Gan dybio hyn yn sustainble, yna byddai'r cynnig hwn yn dod i mewn ar gost o tua £ 110,000 yn hytrach na'r £ 240,000 cost defnyddio cyfieithwyr allanol. Fodd bynnag, mae Mr Jones yn credu y sgwrs o'r fath yn arddangos 'meddylfryd Saesneg'.

Mae'n ysgrifennu: Mae'n hiliaeth pur i unrhyw un awgrymu neu i ddweud bod yr iaith Gymraeg "costau arian" sydd mor wyrodd â dweud bod yr arian costau iaith Saesneg yng Nghymru neu fod yr arian costau iaith Ffrangeg yn Ffrainc ac ati

Byddai pob gwlad ddemocrataidd ac unrhyw un sy'n adnabod y gwahaniaeth rhwng democratiaeth a rhagrith yn cytuno nad yw'r iaith a diwylliant cenedl yw, ac ni ellir ei gyfeirio at mewn termau ariannol (nid ar gyfer gwerthu). Yr unig ffordd i "arbed arian" ar gyfer y rheiny sydd wedi cael gwybod na allant siarad neu ddeall Cymraeg Gofynnwyd i dalu am y cyfieithiadau ac yn arbennig y cyfieithiadau o'r Gymraeg i'r Saesneg.

Beth lol! Yn gyntaf, nid oes cymhariaeth rhwng y sefyllfa'r Gymraeg gyda'r Ffrangeg yn Ffrainc. Nid yw Ffrainc yn wlad ddwyieithog ac felly nid chostau cyfieithu yn berthnasol. Yn yr un modd, oherwydd nad yw 76% neu lai o boblogaeth Cymru yn siarad yr iaith, yna unrhyw gyfraniadau yn y Cyfarfod Llawn gan siaradwyr Cymraeg mae angen eu cyfieithu ar gyfer y cofnod.

Nid wyf yn dweud nad yw hyn yn sefyllfa o chwith. Mewn egwyddor Rwy'n cefnogi gofnod cwbl ddwyieithog, ond y mae ar hyn o bryd bod blaenoriaethau wedi eu cymhwyso. Onid yw'n symboleiddiaeth i ychydig ddarparu cyfieithiad yn syth? A fyddai adnoddau hynny heb gael eu defnyddio yn well wrth ddatblygu iaith ar draws Cymru? Mae'r rhai yn gwestiynau anodd bod angen i ni ateb ein boddhad cyn symud ymlaen.

Y ffaith yw bod arian cyhoeddus yn cael eu penderfyniadau gyfyngedig ac felly eu cymryd i gefnogi'r iaith Gymraeg, boed yn y Cynulliad neu yn y cyfryngau darlledu yn cael ei gydbwyso yn erbyn gofynion sy'n cystadlu am yr arian, gan gynnwys y gwasanaeth iechyd, ysgolion, trafnidiaeth a'r amgylchedd.

Nid yw hon yn ddadl fasnachol, ei fod yn un economaidd. Nid yw ychwaith yn rhagfarnu unrhyw un o'r penderfyniadau y mae'n rhaid eu cymryd gan Lywodraeth Cymru neu Gomisiwn y Cynulliad. Yn hytrach mae'n ceisio eu rhoi mewn cyd-destun ac yn nodi bod ystyriaethau ariannol yn chwarae rhan fel y mae gwerth am arian. Yr hyn sy'n bwysig yw bod penderfyniadau'n cael eu cymryd o fewn yr adnoddau sydd ar gael er gwneud y gorau o fudd-dal ar gyfer yr iaith Gymraeg.

Gwendid adroddiad Y Comisiwn Etholiadol

Er gwaethaf addewid y byddwn yn cael copi o'r adroddiad cyn gynted iddo gael ei gyhoeddi, yr wyf yn dal i ddisgwyl am adroddiad y Comisiwn Etholiadol i'w canfyddiadau parthed y gwersi a ddysgwyd ar gynnal refferendwm o brofiad Refferendwm Cynulliad Cymru eleni.

Er gwaethaf nifer o sylwadau a wnaed gennyf parthed fy mhrofiad fel un a ymgeisiodd am hawl i gofrestru fel prif ymgyrchydd, rwy’n teimlo yn siomedig iawn bod pob un o fy sylwadau wedi eu hanwybyddu.

Un o’r sylwadau a wnaed oedd bod safle'r Comisiwn bron yn amhosibl ei lywio yn y Gymraeg, mi lenwais ffurflen gais Saesneg gan nad oedd modd imi gael hyd i fersiwn Cymraeg ohono - er gwaethaf sicrwydd bod y ffurflen ar gael rhywle ym mol y safle yn y Gymraeg. Er gwaethaf addewid o gael copi o adroddiad y Comisiwn, bu'n rhaid imi chwilota amdani ar y wefan, wythnos ar ôl ei gyhoeddi; hyd yn hyn, dim ond y fersiwn Saesneg yr wyf wedi cael hyd iddo. Mae'n debyg bod fersiwn Gymraeg ar gael rhywle yn y crombil, ond dyn a ŵyr sut mae cael hyd iddo.

Y sylw pwysicaf a wnaed gennyf oedd yr un parthed y gallu i gytuno neu wrthwynebu cwestiwn am resymau gwbl wahanol, a'r amhosibilrwydd o uno'r wahanol garfanau o dan un achos, rhywbeth a anwybyddwyd yn llwyr gan y Comisiwn.

Rwy'n fodlon derbyn bod rhywfaint o ogan yn perthyn i fy ymgais i fod yn brif ymgeisydd, ond roedd pwrpas difrifol i'r dychan hefyd. Y mae gan Llywodraeth Cymru hawl i ddeddfu mewn dim ond 20 maes, mae'r llywodraeth bresennol am ddeddfu mewn 10 o'r meysydd hyn o fewn y flwyddyn nesaf! Efo hawl ddeddfu mor gyfyng bydd y temtasiwn i gor ddeddfu yn y meysydd hynny yn fawr.

Fel ceidwadwr c fach rwy'n cefnogi llai o reolaeth wladwriaethol ar bobl, ac mi fyddwn yn hapusach pe bai gan Llywodraeth Cymru'r hawl i ddeddfu ar fil o feysydd na chael ei gyfyngu i or ddeddfu ar ddim ond ugain! Roedd gan fy ymgyrch Na! Dim Digon Da!, pwynt difrifol yn ogystal ag un ddychanol.

Rwy’n hynod siomedig bod y Comisiwn etholiadol wedi llwyr anwybyddu'r pwynt difrifol, a heb ddysgu gwers bwysig o Refferendwm Cymru 2011!

Etholiad Pwysica’r Ganrif!

Rwy'n cyfrif ar eich cefnogaeth ac yn erfyn ar bob darllenydd sydd â pherthnasau a chyfeillion yn ward Bryn Rhys i gysylltu â hwy er mwyn eu herfyn i bleidleisio i'r ymgeisydd gorau, yr ymgeisydd mwyaf clodwiw, yr ymgeisydd harddaf ei wedd, yr ymgeisydd mwyaf rhadlon ac (wrth gwrs) yr ymgeisydd mwyaf moesol.

Cwestiwn am Achos Aled Roberts

Llongyfarchiadau i Aled Robert ar gael cadarnhad o'i aelodaeth o'r Cynulliad. Yr wyf newydd wrando ar y drafodaeth ar raglen Ddoe yn y Cynulliad S4C

Mewn ymateb i sylw a wnaed gennyf ar flog Aled Wyn parthed achos Mr Roberts, fe ddywedodd Aled Wyn:

I always thought it was common knowledge that you couldn’t be elected to the Assembly if you were in their employ, or part of public body funded by them… that was the first thing made clear to me when I worked for the Welsh Language Board

Pwynt digon teg a rhywbeth nas codwyd yn y ddadl yn y Senedd. Pan ddaeth y gwaharddiad ar aelodau o Dribiwnlys Prisio Cymru rhag aelodaeth o'r Cynulliad i rym ym mis Ionawr eleni, bydda ddyn yn disgwyl i'r Cynulliad rhoi gwybod i'r Tribiwnlys bod ei aelodau bellach yn waharddedig, a bod y Tribiwnlys wedi rhoi'r wybodaeth yna i'w holl aelodau.

Os basiwyd y wybodaeth ymlaen o'r Cynulliad i'r Tribiwnlys ac o swyddogion y Tribiwnlys i'w haelodau mae dadl Mr Roberts parthed diffygion y Comisiwn Etholiadau yn un wan. Os na phasiwyd y wybodaeth o'r Cynulliad i'r Tribiwnlys neu o'r Tribiwnlys i'w haelodau mae angen i'r cyrff yna bogelsyllu hefyd, nid jyst y Comisiwn Etholiadol!

Breakfast Time in The Bay

Gan fy mod yn un o'r rhai a gofrestrwyd i ymgyrchu yn y refferendwm yr wyf wedi cael gwahoddiad (uniaith Saesneg) i gyfarfod i drafod hynt a helynt y refferendwm ac i drafod pa mor lwyddiannus (neu beidio) bu'r Comisiwn Etholiadol yn ei weithredu.

Mae'n amlwg o fy mlogiau a fy ymgyrch yn ystod y refferendwm, fy mod yn "anfodlon" a'r ffordd y trefnwyd y refferendwm. Byddwn wrth fy modd cael cyfarfod yn y cnawd gyda'r Comisiynwyr i drafod fy mhryderon am y drefniadaeth! Yn wir, chware teg, yr wyf wedi cael gwahoddiad i wneud hynny:

The Electoral Commission will be launching its statutory report on the referendum on the law-making powers of the National Assembly for Wales at 8:00am on Wednesday 13 July 2011 in Conference Room 24 in Tŷ Hywel, the National Assembly for Wales.

Gwych! Diolch am y gwahoddiad!

Mae'r problemau ymarferol o gyrraedd Caerdydd o Landudno ar gyfer cwrdd brecwast am wyth y gloch y bore, efo pob parch, yn gwbl hurt! Mor hurt ag i wneud y fath gyfarfod yn rhan o'r cwyn am ddiffyg ystyriaeth y Comisiwn i anghenion holl ymgyrchwyr mewn Refferendwm.

A fyddwyf ar gael ar gyfer bacwn ac wy a bara lawr yn oriau man y bora yng Nghaerdydd? - Na fyddwyf!

A threfnwyd y fath gyfarfod er mwyn cau allan lleisiau annibynnol ansefydliadol sy'n lladd y consensws bach hyfryd sydd yn y Bae? - Do mwn!

Mae pawb sydd wedi ceisio trefnu cyfarfod Cenedlaethol Gymreig yn gwybod mae 15:00 yng Nghaerdydd a 15:00 yng Nghaernarfon yw'r tynnaf o amseroedd. Mae 13:00 ym Machynlleth neu Aberystwyth yn gyfaddawd!

Mae 8 y bore yng Nghaerdydd yn waeth na Cardiff Centric! O sefyll efo fy chwaer sy'n byw yn Llaneirwg (tua 5 milltir o'r Bae) mi fyddai'n anodd os nad amhosibl imi gyrraedd y brecwast efo trafnidiaeth gyhoeddus!

Mae'r fath drefniadaeth i drin Refferendwm Cymru gyfan, yn sarhaus, yn warthus, a phe na bai yn fater o bwys yn un gellir ei alw yn gwbl chwerthinllyd!

Rwy'n gofyn i'r Comisiwn Etholiadol i ail feddwl ei threfniadau am lansio'r adroddiad i'r Refferendwm er mwyn ystyried anghenion pob deiliad diddordeb, yn hytrach na rhai'r "bybl" un unig!

Costau'r Refferendwm

Mae’r Comisiwn Etholiadol, wedi cyhoeddi ffigyrau ar wariant gan ymgyrchwyr cofrestredig yn ystod ymgyrch y refferendwm ar bwerau deddfu Cynulliad Cenedlaethol Cymru.

Dyma'r ffigyrau:

Aberafan Ie dros Gymru £58
Arfon Ie dros Gymru (Arfon Yes For Wales) £706
Ymgyrch Ie Pen-y-bont ar Ogwr £206
Cardiff Says Yes (Caerdydd yn dweud Ie) £1,065
Cymru Yfory £9,871
Ie dros Gymru Cyfyngedig (Yes for Wales Ltd) £81,452
Ie Ynys Môn £1,154
Plaid Lafur £10,022
Democratiaid Rhyddfrydol £7,199
March 3 is "Vote No Day" £195
Sir Fynwy yn dweud Ie £555
Mr David Alwyn ap Huw Humphreys £0
Mr Mark William Beech £15
Mr Richard Wayne Jenkins £0
Castell-nedd yn dweud Ie £0
Plaid Cymru - Party of Wales [The] £9,357
Rhondda Says Yes (Rhondda yn dweud Ie) £170
Torfaen yn dweud Ie £0
Cymru Wir True Wales £3,785
UNISON £8,626
Wales TUC Cymru £4,919
Yes for Wales Swansea (Ie Dros Gymru Abertawe) £890
Ymgyrch Ie yng Ngheredigion (Yes Campaign in Ceredigion) £4,711

Cyfanswm £145,003

Ychydig o bytiau difyr:
Gwariodd yr ochr Ie ychydig dros £140,000, tra bod y rheiny a oedd yn ymgyrchu am bleidlais ‘Na’ a gwariant o lai na £4,000, hy bod Ie wedi gwario 35 gwaith ffigwr Na!

Fe wariodd y Blaid Lafur mwy ar yr ymgyrch Ie na wariodd Plaid Cymru. Er gwaethaf cwynion am eu diffyg ymroddiad roedd cyfraniad £7K y Rhyddfrydwyr Democratiaid yn cymharu yn ddigon parchus a £10K Llafur a £9K Plaid Cymru, ond bod y tair plaid wedi bod yn hynod o grintachlyd o gymharu â'r hyn sy'n cael eu gwario ganddynt ar ymgyrchoedd eraill.

Gan fy mod yn gybydd mi wariais i £0, ond o gymharu'r cyhoeddusrwydd a gefais am fy nghostau a'r hyn cafodd y gweddill am eu £145K rwy'n credu imi gael bargen!

Siom i'r Blaid yng Nghonwy

Mae Blog Menai yn cyfeirio at lwyddiant gwych Dafydd Meurig i gipio sedd oddi wrth y Rhyddfrydwyr Democrataidd yn Arfon, llongyfarchiadau mawr iddo. Yn anffodus llwyddodd y Blaid i niweidio ei hun yng Nghonwy ar yr un ddiwrnod!

Bu farw Wil Edwards, un o gynghorwyr y Blaid, ond aeth y Blaid ddim i'r drafferth o gynnig ymgeisydd i'w olynu!

Pam?

Sut mae disgwyl ennill tir heb drafferthu amddiffyn y tir sy'n eiddo i'r Blaid yn barod?

Y canlyniad oedd:
Renne Crossley (Tori) 30
Peter Groudd (annibynnol) 477

Ieuan y Cenedlaetholwr - o'r Diwedd?

Er gwell - er gwaeth, mae gan bobl eu llaw-fer o grisialu'r hyn yr ydynt yn credu eu bod pleidiau gwleidyddol yn sefyll drosti.

Mae pawb yn gwybod mae plaid y gweithwyr a'r difreintiedig yw'r Blaid Lafur. Er bod tystiolaeth lu sy'n profi nad yw hynny'n wir bellach mae pob ymdrech gennym ni sydd yn wrthwynebus i'r Blaid Lafur i nacau'r fath gred wedi profi yn anodd ar y diawl.

Mae pawb yn gwybod mae plaid y bosus, y mewnfudwyr a'r rhai sydd am ormesu'r werin datws yw'r Blaid Geidwadol. Mae Nick Bourn a'i griw wedi chwysu bwcedi dros y degawd diwethaf i geisio dad wneud y llun yna o Geidwadaeth; wedi ceisio creu Plaid Geidwadol Werinol Gymreig, heb fawr o lwyddiant!

Mae Pawb yn Gwybod bod Plaid Cymru yn sefyll dros annibyniaeth, yn casáu'r Deyrnas Gyfunol ac yn gwrthwynebu'r Teulu Brenhinol!

Un o'r pethau sydd wedi gwneud imi deimlo'n rhwystredig iawn efo Plaid Cymru dros yr ugain mlynedd diwethaf yw anfodlonrwydd y Blaid i amddiffyn a choleddu'r achos dros annibyniaeth. Pob tro mae unoliaethwr yn ymosod ar y Blaid trwy sôn am annibyniaeth mae'r Blaid yn ymateb trwy osgoi'r pwnc yn hytrach na chyflwyno achos cryf dros annibyniaeth, mae'n gwneud i'r Blaid edrych yn wan ac yn ddauwynebog. Mae peidio coleddu'r achos dros annibyniaeth mae pawb yn gwybod bod y Blaid yn ei gefnogi yn gwneud i'r Blaid edrych yn hurt.

A dyna sy'n peri dryswch imi parthed sylwadau'r sylwebyddion gwleidyddol parthed y ddrwg honedig mae absenoldeb Ieuan Wyn o'r sbloets Brenhinol yn y Bae echdoe am greu i'r Blaid!

Pwy sy'n pleidleisio i Blaid Cymru ar sail "cefnogaeth" y Blaid i'r achos Brenhinol?

Neb, rwy'n gobeithio!

Sawl cenedlaetholwr sydd wedi pechu gan y Blaid am iddi gow-towio i'r Brenhiniaeth a methu amddiffyn achos y genedl ac o'r herwydd wedi dewis peidio pleidleisio i'r Blaid yn y blynyddoedd diwethaf o'r herwydd? Miloedd Lawer - digon i roi sedd i UKIP yn hytrach nag ail sedd i'r Blaid yn etholiad Ewrop!

Mae'n debyg mae damweiniol oedd absenoldeb Ieuan, yn hytrach na snub bwriadol i'r Cŵin , ond mae'r ffaith bod Ieuan wedi ymddangos yn ddryw i'r hyn mae pawb yn gwybod yw agwedd y Blaid i'r frenhiniaeth yn rhoi argraff o ymrwymiad i'r achos, o fod yn driw i egwyddor ac yn debygol o wneud mwy o les nac o ddrwg i Blaid Cymru na all ohebwyr y Bîb a'r wasg eu dirnad!

Ymddygiad Amharchus gan Aelodau Cynulliad

Fe wnaeth nifer o Aelodau Cynulliad Cenedlaethol Cymru dangos diffyg parch arswydus yn ystod ymweliad Brenhines Lloegr i'r Senedd ddoe.

Cafodd y mwyafrif helaeth o'r aelodau eu hethol wedi sefyll etholiad fel Sosialwyr, Cenedlaetholwyr neu Democratiaid Rhyddfrydol. Mae Sosialwyr i fod i gredu bod pawb yn gyfartal, nad oes bonedd a gwrêng, nad yw un unigolyn yn well nag un arall oherwydd damwain genedigaeth. Mae Cenedlaetholwyr i fod i gredu bod Cymru yn genedl, bod sofraniaeth yn dod o bobl Cymru yn hytrach nag oddi wrth Teyrn gwlad arall. Mae democratiaid i fod i gredu bod pennaeth gwlad yn cael ei ethol gan y bobl yn hytrach na chael ei roi inni "Trwy Ras Duw" ac etifeddfraint. Trwy sefyll etholiad ar y fath tocynnau does dim byd sydd yn rhesymol sy’n awgrymu dylai'r buddugol yn yr etholiadau cow-towio i Frenhines wedi eu hethol, ond dewisodd 38 o'r 45 ohonynt wneud hynny ddoe.

Roedd ymddygiad 38 o Aelodau'r Cynulliad a benderfynodd mynychu Agoriad Brenhinol y Senedd ddoe yn hynod amharchus; yn amharchu'r etholwyr a'u hetholasant fel Sosialwyr, Cenedlaetholwyr a Democratiaid, yn amharchu egwyddorion Sosialaeth, Cenedlaetholdeb a Democratiaeth ond yn waeth byth yn dangos diffyg hunan barch, trwy wneud rhywbeth nad oeddent yn dymuno gwneud er mwyn y drefn!

Diolch byth am y pump a ddangosodd dipyn bach o barch i'w etholwyr, eu hegwyddorion a'u hunain.

Abertawe, Lloegr

Llongyfarchiadau i dîm pêl droed Abertawe am gyrfau cysylltiad Cymru a Lloegr!

Prin yw'r Cymry sy'n chware i Abertawe ar hyn o bryd, prinnach byth byddent o brynu a gwerthu chwaraewyr, er mwyn ceisio cadw lle ym Mhencampwriaeth Lloegr.

Pa glod i Abertawe yw cael tîm pêl droed heb neb a anwyd o fewn can milltir i'r Liberty yn chware iddi? Pa glod i Gymru os nad oes Gymro yn y tîm?

Y gwir yw bod timoedd Conwy, Glan Conwy, Treffynnon, Docwyr Abertawe ac ati yn cyfrannu llawer mwy i'r gêm yng Nghymru, trwy fagu talent gynhenid nac ydy'r mawrion sy'n prynu talent allanol.

Un o wendidau tîm pêl droed Lloegr yng nghwpan y byd diwethaf oedd y ffaith mae prin iawn oedd y Saeson a fu'n cyd chware, neu'n chware yn gyson yn erbyn ei gilydd yn y garfan, gan fod cymaint o dramorwyr yn chware ym mhrif gynghrair Lloegr!

Gwendid Cymru ers 1959, yw mai prin yw'r Cymro sydd wedi arfer chware efo cyd Cymro yn y tîm cenedlaethol!

Does dim modd i Gynghrair Cymru cystadlu yn erbyn Cynghrair mwyaf y byd er mwyn rhoi siawns i ddewin o beldroediwr disgleirio a pharhau i gyd chware a'i gyd Gymru er lles y bel crwn yng Nghymru!

Yn ddi-os bydda dîm Bangor City yn gallu curo Tîm Genedlaethol Cymru naw gwaith allan o bob deg; am y rheswm syml bod Bangor yn dîm go iawn a Chymru yn lap scows o chwaraewyr achlysurol!

Y peth gorau i Gymru, Yr Alban, Gogledd yr Iweddon, Gweriniaeth yr Iwerddon (a thimoedd Cernyw a Llydaw os oes modd) byddid cael Uwch Gynghrair a Phencampwriaeth Celtaidd, lle i fagu a hyrwyddo talent cynhenid heb orfod ei fradychu!

Hawl i rhyddfynegiant neu hawl Murdoch i gyhoeddi baw?

Pam bod y sawl sydd wedi Trydar enw Ryan Giggs (a pheldroediwr arall nad oeddwn erioed wedi ei glywed amdano gynt), yn credu eu bod yn sefyll fyny dros ryddfynegiant?

Yr hyn y maent yn eu cefnogi, mewn gwirionedd, yw hawl Rupert Murdoch i gyhoeddi unrhyw faw personol y mae o'n dymuno ei gyhoeddi heb ymyrraeth gyfreithiol i'w rhwystro.

Y rheswm pam bod enwau'r peldroedwyr wedi eu cyhoeddi miloedd o weithiau ar y we yw oherwydd bod miloedd o bobl wedi dilyn gwybodaeth gan unigolyn a oedd yn rhan o'r achos. Newyddiadurwr o'r Sun yn ôl pob son.

Mae yna rywbeth dan din uffernol mewn newyddiadurwr, na all meiddio cyhoeddi gwybodaeth yn ei bapur newydd, yn Trydar yr un wybodaeth yn ddienw er mwyn cuddio'r ffaith ei fod o neu hi wedi torri gorchymyn llys trwy annog i filoedd o bobl eraill i ail adrodd ei ddirmyg llys!

Fel dywedodd John Hemming yn Sansteffan, does dim modd carcharu'r miloedd â ail adroddodd yr honiad mae Giggs oedd wedi bod yn mocha efo Ms Thomas, ond mae modd carcharu'r newyddiadurwr unigol gwnaeth rhyddhau’r wybodaeth yn y lle cyntaf!

Ond mae o'n gweithio i'r Sun a bydd amddiffyn News International yn bwysicach i Lywodraeth sy'n dibynnu ar eirda gan Mr Murdoch na delio a'r gwirionedd o sut yr oedd modd i filoedd Trydar yr enw yn y lle cyntaf.

Protestio fel Sosialwyr v protestio fel Cenedlaetholwyr

Yn ystod cyfnod yr etholiad diwethaf fe gafodd Llafur llwyddiant yng Nghymru trwy addo amddiffyn Cymru rhag toriadau'r Torïaid. Fel slogan etholiadol fe lwyddodd. Fel addewid roedd o'n gelwydd dan din nad oes modd i Lafur ei wireddu!

Mae gan Llywodraeth yr Alban llawer, lawer mwy o bwerau na sydd gan Llywodraeth Cymru. Mae gan Llywodraeth yr Alban mwyafrif clir sy'n gwrthwynebu clymblaid Llundain. Ond mae Lywodraeth yr Alban yn cydnabod nad oes ganddi'r gallu i amddiffyn yr Alban rhag rhaib San Steffan!

Yr unig fodd i amddiffyn yr Alban yw trwy annibyniaeth rhag San Steffan.

Pob tro bydd yr SNP yn llwyddo i amddiffyn yr Alban, bydd yn llwyddiant i'r SNP, pob tro bydd yr SNP yn methu amddiffyn yr Alban bydd yn achos dros annibyniaeth!

Yng Nghymru cawn Llafur yn cwyno, heb wneud yr achos cenedlaethol, a Phlaid Cymru yn gyd brotestio ag unoliaethwyr yn erbyn hyn a hyn o safbwynt y chwith yn hytrach nag o safbwynt yr achos cenedlaethol.

Bydd Plaid Cymru yn gwrthwynebu'r toriadau, ar y cyd a Llafur a mudiadau'r chwith. Yn cefnogi Undebau Llafur, na fydd yn cefnogi’r Blaid yn ôl; yn chwysu gwaed yn erbyn pob drwg bydd Clymblaid San Steffan yn taflu at Gymru ond yn gwneud hynny gan anghofio'r achos cenedlaethol.!

Dydy sefyll ysgwydd at ysgwydd a gweithwyr Swyddfa Pasbort Casnewydd a'r amgylcheddwyr sy'n gwrthwynebu ehangu Bodelwyddan ddim yn ddigon dda!

Os ydym am wrthwynebu cau'r swyddfa neu ehangu'r pentref mae'n rhaid inni wneud hynny o safbwynt cenedlaethol pur os ydym am ehangu'r achos Cenedlaethol!

O safbwynt Prydeinig mae cau Swyddfa Pasbort Casnewydd ac ehangu Bodelwyddan i greu tai i Saeson yn gwneud sens!

Yr unig wrthwynebiad call i'r naill neu'r llall yw’r amddiffyniad cenedlaethol; amddiffyniad nad yw'n cael ei wneud gan genedlaetholwyr hyd yn hyn.

Cwestiwn Dyrys am Question Time.

Codwyd cwestiwn ar Question Time heno parthed hawl carcharorion i bleidleisio. Roedd tri o'r pedwar ar y panel yn gwrthwynebu rhoi'r bleidlais i'r sawl sydd dan glo. Safbwynt digon dechau, am wn i!

Ond!

Os nad oes gan garcharorion yr hawl i bleidleisio gan fod eu troseddau yn eu hamddifadu o'r broses wleidyddol, paham eu bod yn cael ymddangos ar raglen wleidyddol fwyaf poblogaidd Prydain Fawr? Yn bwysicach byth paham bod y tri ar y panel sydd am amddifadu carcharorion o'r hawl i chware rhan yn y broses wleidyddol wedi cytuno ymddangos ar raglen wleidyddol a oedd yn cael ei ddarlledu o garchar?

Is Etholiad Dwyfor Meirion 2013!

Wedi'r siwnami gwleidyddol yn yr Alban, diddorol yw gweld sut mae'r ddwy blaid a gollodd fwyaf wedi ymateb. Mae Tavish Scott, o ran y Democratiaid Rhyddfrydol wedi syrthio ar ei gleddyf yn syth , ac wedi cyhoeddi ei ymddiswyddiad disymwth fel Arweinydd ei blaid.

Mae Iain Gray wedi dweud ei fod am ymddiswyddo o arweinyddiaeth ei blaid ym mhen y rhawg, tua'r hydref, mae'n debyg.

Mr Gray yw'r callaf o'r ddau. Cyn cael dadl fewnol am yr arweinydd nesaf i Lafur yn yr Alban, gwell yw cael dadl fewnol am be aeth o'i le, a dewis arweinydd newydd sydd a'r gallu i wirio rhai o'r camgymeriadau!

Rwyf wedi clywed ambell i gefnogwr Plaid Cymru yn awgrymu bod angen i Ieuan Wyn ystyried ei ddyfodol. Rwy'n cytuno! Mae angen arweinydd amgen ar y Blaid i'w harwain i etholiadau 2016, ond dylid disgwyl i'r llwch tawelu, dwys ystyried y camgymeriadau ac yna ddewis arweinydd newydd, yn hytrach na gwneud penderfyniad byrbwyll.

O sôn am arweinydd nesaf y Blaid, rhaid crybwyll y Tywysog Dros y Dŵr, yn ddi-os Adam yw'r bersonoliaeth debycaf sydd gan y Blaid i bersonoliaeth fawr Mr Salmond.

Yn ddi-os mae Dafydd Êl wedi cyfrannu ei orau i'r Cynulliad ac wedi gwneud ei farc ar Hanes Cymru. Mae Dwyfor Meirion yn eithaf saff i'r Blaid, bydd Dafydd yn cyrraedd oed pensiwn eleni, mae gan Dafydd rhan i chwarae dros Gymru yn Nhŷ'r Arglwyddi.

Fel etholaeth sydd yn wledig ac yn bost diwydiannol, mae'n etholaeth sy'n uno pob adain o'r Blaid - etholaeth sy'n gallu cyfarwyddo arweinydd i byls Cymru gyfan.

Ieuan Wyn i arwain y Blaid hyd is etholiad Dwyfor Meirion 2013 meddwn i.

Gwarth y Blaid

Mae'n amlwg mae noson Llafur yw heddiw trwy lwyddo ymdrin a Chymru fel rhanbarth o Loegr, a bod Plaid Cymru wedi methu trwy ymdrin a Chymru fel rhan o Loegr angen mwy o genedlaetholdeb gan y Blaid!

Diffyg Cenedlaethlodeb am arwain at fethiant i'r Blaid

Bu ymgyrch y Blaid Lafur yn yr Alban a'i hymgyrch yng Nghymru yn debyg iawn, sef canolbwyntio ar Lywodraeth San Steffan; amddiffyn Cymru / yr Alban rhag toriadau'r Con Dems. Mae'r ymgyrch yn ymddangos fel un llwyddiannus yng Nghymru ond yn fethiant Llwyr yn yr Alban. Y cwestiwn mawr yw pam.

Hoffwn awgrymu mae llwyddiant yr SNP i ddarbwyllo pobl mae etholiad Albanaidd bu'r etholiad, tra bod Plaid Cymru wedi methu creu naratif cenedlaethol yng Nghymru!

Os am ail adeiladu mae'n rhaid i'r Blaid ail afael ar ei naratif cenedlaethol.

Fy Mhleidlais I

Golwg ar Enfys

Fis diwethaf, dadleuodd Cai Larsen, ar Flog Golwg, y dylai Plaid Cymru fynd yn ôl i glymblaid â’r Blaid Lafur ar ôl Etholiadau’r Cynulliad. Heddiw mae Blog Golwg yn cyhoeddi fy nadleuon i dros Lywodraeth Enfys

Y Blaid yn ymgyrchu yn Aberconwy

Ie'n annhymerus yn pleidleisio Llafur

Rwy'n ddiolchgar iawn i un o'm ddarllenwyr am ddanfon y sgan isod o daflen gan Christine Gwyther. Da yw gweld bod yr iaith yn ddiogel yn nwylo Llafur.

Darogan Diflas

Mae darogan etholiad yn rhan o'r gêm wleidyddol mae blogwyr gwleidyddol i fod i chwarae, mae'n bryd imi ddanfon fy nghyfraniad i i'r flogosffêr. Ond mae'n un diflas tu hwnt!

Mae modd i Lafur cipio Lanelli, ond rwy'n amheus os bydd yn digwydd.

Mae modd i'r Ceidwadwyr cipio Trefaldwyn a Phen y Bont, ond Na! Nid ydwyf yn disgwyl i'r un o'r ddau digwydd.

Mae modd i Ron Davies cipio Caerffili i'r Blaid! Boddi ar ymyl y lan bydd ei hanes mi dybiaf.

Mae 'na siawns i'r Ceidwadwyr neu i Lafur ddwyn Aberconwy gan y Blaid, ond rwy'n dawel hyderus y bydd y Blaid yn dal ei afael o drwch blewyn.

Yr unig newid mewn etholaeth rwy'n ei ddarogan yw i'r Blaid Lafur cipio Blaenau Gwent gan Lais y Bobl.

Os mae prin yw'r newid yn yr etholaethau, prin bydd y newid ar y rhestr hefyd. Yn y Gogledd mae'r gobaith am y newid rhestr yn uchaf. Os bydd newid (ac rwy'n amheus) credaf fod gan yr Annibynnwr Jason Weyman (hen foi da) gwell obaith o ddisodli'r Rhyddfrydwyr na sydd gan y BNP neu UKIP; ond rwy'n disgwyl gweld Aled yn y Senedd.

Gobeithion Plaid y Saeson sy'n bwyta Vegi Burgers o ennill sedd neu ddau ar restrau'r deheubarth - dim yw dim!

Fel y rhybuddiais, darogan diflas o ddim newid!

A dim newid Llywodraeth chwaith! Bydd y Lib Dems yn ysu clymbleidio a Llafur, ond bydd Llafur yn gwybod bod clymbleidio a'r Lib Dems, megis clymbleidio a'r ConDems ac yn wenwynig; a bydd y Bolshis asgell chwith ym Mhlaid Cymru yn mynnu Cymru'n Un #Dau ac yn ymwrthod ag unrhyw sniff at Enfys.

RHYBYDD
Cyn i neb mynd i'r bwci i roi'r ffamili alowans yr y ddarogan hon, dylid nodi mae dim ond unwaith mewn pum ymgais, ers sefydlu'r blog, y bûm yn agos at ddarogan pleidlais yn gywir!

Pasg Anghydffurfiol Cymreig

Dyma Ddydd y Pasg, y diwrnod pwysicaf yn y calendr Cristionogol, ac un o'r ychydig ddyddiau pan fydd neges Gristionogol yn cael ei nodi ar y newyddion.

Er gwaetha'r ffaith nad yw Cymru wedi bod yn wlad Gatholig ers yr unfed ganrif ar bymtheg a bod datgysylltiad Cymru a'r Eglwys Anglicanaidd wedi mynd heibio ei nawddegfed penblwydd, mae'n debyg bydd newyddion Cymru heddiw yn nodi neges y Pasg gan y Pab a chan Archesgob Caergaint, siawns bydd Archesgob Anglicanaidd Cymru yn cael mensh (er mwyn cydbwysedd Cymreig); ond bydd dim siw na miw yn cael ei adrodd gan arweinwyr yr anghydffurfwyr Cymreig.

Bydd y BBC, unwaith eto eleni, yn anghofio'r datgysylltu a fu rhwng gwlad ag eglwys yng Nghymru ym 1920, ac yn anwybyddu neges Pasg yr Annibynwyr, Y Bedyddwyr a'r Methodistiaid Calfinaidd a Wesleaidd.

Yn niffyg neges swyddogol gan eraill dyma neges Pasg Wesleaidd - mwynhewch yr ŵyl yn ôl eich arfer, gan gofio bod gennych yr allu i ddewis yr Iesu fel eich Gwaredwr os mae dyna’ch dymuniad.

Paham fy mod wedi pleidleisio DYLID dros AV

Yr wyf wedi pleidleisio bellach, ac ar ôl dwys ystyried mi bleidleisiais DYLID o blaid y Bleidlais Amgen.

Megis yn achos refferendwm adran 4 Deddf Llywodraeth Cymru'r mis diwethaf, teimlaf imi gael fy ngorfodi i bleidleisio Ie /DYLID yn erbyn fy ewyllys oherwydd hurtrwydd y cwestiwn a ofynnwyd.

Rwy'n casáu’r system AV, dydy o ddim yn deg, dydy o ddim yn gyfrannol, dydy o ddim hyd yn oed yn sicrhau mae'r ail ddewis sy'n cael ei hethol, gan fod ail ddewis y ddwy blaid sydd ar y brig yn cael ei hanwybyddu!

O'r holl systemau tecach na Chyntaf i'r Felin dyma'r gwaethaf un, yn miserable little compromise, fel y dywedodd rhywun rhywle.

Y drwg, wrth gwrs, yw pe bawn wedi pleidleisio Na! Dim Digon Da bydda fy mhleidlais wedi ei ddwyn fel un o blaid Cyntaf i'r Felin. Pe bawn wedi ymatal fy mhleidlais byddai hynny hefyd wedi ei ddwyn fel un o ddiffyg diddordeb yn y pwnc, yn awgrymu fy mod yn ddigon hapus efo’r system bresennol.

Mi ystyriais ddifetha fy mhleidlais fel protest, ond methodd yr ymgyrch difetha magu digon o stêm i gael effaith bwrpasol, bydd nifer y pleidleisiau a ddifethwyd yn llai na'r 5% cadw ernes mewn etholiad cyffredinol.

Pleidleisio Dylid oedd yr unig fodd o ddatgan anfodlonrwydd a Chyntaf i'r Felin, yn anffodus.

Mae yna rywbeth hurt braidd mewn refferendwm ar bleidleisio'n amgen, sydd ddim yn caniatáu inni wneud dewis mwy amgen nac Ie a Na amrwd!

Polisi Iaith y Ceidwadwyr

Mae yna addewid diddorol gan y Ceidwadwyr yn eu maniffesto parthed yr Iaith Gymraeg – Gweithio tuag at sicrhau miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2031 a 1.5 miliwn erbyn 2051 mewn gwlad sy'n wirioneddol ddwyieithog.

Ynddo'i hun mae'n polisi digon clodwiw am wn i. Er ei fod yn hynod annhebygol y byddwyf fi dal ar dir y byw yn 2051 i longyfarch / beirniadu'r blaid ar ei lwyddiant / methiant, da o beth, ar y cyfan, yw gweld plaid yn edrych i'r hir dymor yn hytrach na dim ond i'r tymor byr.

Ond mae yna dau beth sydd yn fy mhryderu am ddiffuantrwydd y polisi.

Y peth cyntaf yw bod y ddau darged yn rhy bell i'r dyfodol. Dylid cael targedau byrdymor sydd yn profi bod y targed hirdymor yn gyraeddadwy ac yn fesuradwy. Sawl siaradwr Cymraeg ychwanegol mae'r Blaid Ceidwadol yn disgwyl bydd ym mhen y mis nesaf, ymhen y flwyddyn nesaf, cyn yr etholiad Cynulliad nesaf os yw eu polisi ar drac?

Yr ail beth sy'n fy mhryderu yw fy mod yn gallu ateb fy mhryder cyntaf!

O dderbyn mai tua hanner miliwn o bobl Cymru yn siarad y Gymraeg heddiw, a chreu graff i darged 2031 a tharged 2051 ceir llinell unionsyth, efo 25,000 o siaradwyr newydd pob blwyddyn. Sydd yn nonsens!

Os llwyddir i gael 25 mil o siaradwyr Cymraeg newydd eleni, bydd rhywfaint ohonynt yn magu teuluoedd Cymraeg, neu'n mynd i ddysgu'r Gymraeg i eraill. Bydd eu cymdogion yn mynnu addysg Gymraeg, bydd y Gymraeg yn cynyddu yn ei boblogrwydd ac ati. Gan hynny teg disgwyl i'r cynnydd erbyn 2013 fod yn uwch na 25,000 - 28,000 dweder. Nid llinell syth byddid ar y graff ond llinell herciog, sy'n arwain at filiwn a hanner o siaradwyr ym mhell cyn 2031, heb sôn am 2051.

Pe bawn yn sinig byddwn yn awgrymu bod y Ceidwadwyr wedi tynnu ffigyrau sy'n perthyn i gyfnod ym mhell du hwnt i'r tymor seneddol cyfredol, er mwyn ymddangos yn fwy cefnogol i'r iaith nag ydynt; er mwyn swcro Plaid Cymru i Glymblaid Enfys, hwyrach.

Gan nad ydwyf yn sinig rwy'n gobeithio bod gan y Ceidwadwyr manylion llawn ar gyfer y polisi, bydd yn cael eu cyflwyno, er lles yr iaith, boed mewn clymblaid neu wrthblaid. Rwy'n gobeithio bod eu graff o gynnydd cyson, yn hytrach nag un sy'n dangos llwyddiant yn magu llwyddiant, yn profi'n camgymeriad o'r ochor orau, tra byddwyf yma i'w ddathlu!

Hysbys - Rali Achub S4C Bangor

Rali Achub S4C a Chefnogi safiad Heledd a Jamie, Bangor

Dydd Sadwrn, Ebrill 16 · 11:00yb - 12:00yh
Y Cloc, Bangor

Dafydd Iwan
Ieu Wyn (Bethesda)
Mair Rowlands UMCB
Bethan Williams
Adloniant - Tom ap Dan

Rali sy'n rhan o'r ymgyrch i atal cynlluniau'r Llywodraeth yn Llundain
parthed S4C. Mae Cymdeithas yr Iaith yn poeni am annibyniaeth a
chyllid S4C ar ôl i Lywodraeth San Steffan benderfynu ceisio torri ei
grant i S4C o 94% ac uno'r sianel a'r BBC.

Mae'r Rali hefyd yn gyfle i ddangos ein cefnogaeth i safiad dewr
Heledd Melangell a Jamie Bevan, a fydd yn ymddangos gerbron y llys yng
Nghaerdydd yn dilyn gweithred yn erbyn swyddfeydd y Ceidwadwyr - y
blaid sydd yn llywodraethu yn Llundain - yng Nghaerdydd dechrau mis
Mawrth.

swyddfa@cymdeithas.org - 01286 622908 01970 624