Gwendid adroddiad Y Comisiwn Etholiadol

Er gwaethaf addewid y byddwn yn cael copi o'r adroddiad cyn gynted iddo gael ei gyhoeddi, yr wyf yn dal i ddisgwyl am adroddiad y Comisiwn Etholiadol i'w canfyddiadau parthed y gwersi a ddysgwyd ar gynnal refferendwm o brofiad Refferendwm Cynulliad Cymru eleni.

Er gwaethaf nifer o sylwadau a wnaed gennyf parthed fy mhrofiad fel un a ymgeisiodd am hawl i gofrestru fel prif ymgyrchydd, rwy’n teimlo yn siomedig iawn bod pob un o fy sylwadau wedi eu hanwybyddu.

Un o’r sylwadau a wnaed oedd bod safle'r Comisiwn bron yn amhosibl ei lywio yn y Gymraeg, mi lenwais ffurflen gais Saesneg gan nad oedd modd imi gael hyd i fersiwn Cymraeg ohono - er gwaethaf sicrwydd bod y ffurflen ar gael rhywle ym mol y safle yn y Gymraeg. Er gwaethaf addewid o gael copi o adroddiad y Comisiwn, bu'n rhaid imi chwilota amdani ar y wefan, wythnos ar ôl ei gyhoeddi; hyd yn hyn, dim ond y fersiwn Saesneg yr wyf wedi cael hyd iddo. Mae'n debyg bod fersiwn Gymraeg ar gael rhywle yn y crombil, ond dyn a ŵyr sut mae cael hyd iddo.

Y sylw pwysicaf a wnaed gennyf oedd yr un parthed y gallu i gytuno neu wrthwynebu cwestiwn am resymau gwbl wahanol, a'r amhosibilrwydd o uno'r wahanol garfanau o dan un achos, rhywbeth a anwybyddwyd yn llwyr gan y Comisiwn.

Rwy'n fodlon derbyn bod rhywfaint o ogan yn perthyn i fy ymgais i fod yn brif ymgeisydd, ond roedd pwrpas difrifol i'r dychan hefyd. Y mae gan Llywodraeth Cymru hawl i ddeddfu mewn dim ond 20 maes, mae'r llywodraeth bresennol am ddeddfu mewn 10 o'r meysydd hyn o fewn y flwyddyn nesaf! Efo hawl ddeddfu mor gyfyng bydd y temtasiwn i gor ddeddfu yn y meysydd hynny yn fawr.

Fel ceidwadwr c fach rwy'n cefnogi llai o reolaeth wladwriaethol ar bobl, ac mi fyddwn yn hapusach pe bai gan Llywodraeth Cymru'r hawl i ddeddfu ar fil o feysydd na chael ei gyfyngu i or ddeddfu ar ddim ond ugain! Roedd gan fy ymgyrch Na! Dim Digon Da!, pwynt difrifol yn ogystal ag un ddychanol.

Rwy’n hynod siomedig bod y Comisiwn etholiadol wedi llwyr anwybyddu'r pwynt difrifol, a heb ddysgu gwers bwysig o Refferendwm Cymru 2011!

Breakfast Time in The Bay

Gan fy mod yn un o'r rhai a gofrestrwyd i ymgyrchu yn y refferendwm yr wyf wedi cael gwahoddiad (uniaith Saesneg) i gyfarfod i drafod hynt a helynt y refferendwm ac i drafod pa mor lwyddiannus (neu beidio) bu'r Comisiwn Etholiadol yn ei weithredu.

Mae'n amlwg o fy mlogiau a fy ymgyrch yn ystod y refferendwm, fy mod yn "anfodlon" a'r ffordd y trefnwyd y refferendwm. Byddwn wrth fy modd cael cyfarfod yn y cnawd gyda'r Comisiynwyr i drafod fy mhryderon am y drefniadaeth! Yn wir, chware teg, yr wyf wedi cael gwahoddiad i wneud hynny:

The Electoral Commission will be launching its statutory report on the referendum on the law-making powers of the National Assembly for Wales at 8:00am on Wednesday 13 July 2011 in Conference Room 24 in Tŷ Hywel, the National Assembly for Wales.

Gwych! Diolch am y gwahoddiad!

Mae'r problemau ymarferol o gyrraedd Caerdydd o Landudno ar gyfer cwrdd brecwast am wyth y gloch y bore, efo pob parch, yn gwbl hurt! Mor hurt ag i wneud y fath gyfarfod yn rhan o'r cwyn am ddiffyg ystyriaeth y Comisiwn i anghenion holl ymgyrchwyr mewn Refferendwm.

A fyddwyf ar gael ar gyfer bacwn ac wy a bara lawr yn oriau man y bora yng Nghaerdydd? - Na fyddwyf!

A threfnwyd y fath gyfarfod er mwyn cau allan lleisiau annibynnol ansefydliadol sy'n lladd y consensws bach hyfryd sydd yn y Bae? - Do mwn!

Mae pawb sydd wedi ceisio trefnu cyfarfod Cenedlaethol Gymreig yn gwybod mae 15:00 yng Nghaerdydd a 15:00 yng Nghaernarfon yw'r tynnaf o amseroedd. Mae 13:00 ym Machynlleth neu Aberystwyth yn gyfaddawd!

Mae 8 y bore yng Nghaerdydd yn waeth na Cardiff Centric! O sefyll efo fy chwaer sy'n byw yn Llaneirwg (tua 5 milltir o'r Bae) mi fyddai'n anodd os nad amhosibl imi gyrraedd y brecwast efo trafnidiaeth gyhoeddus!

Mae'r fath drefniadaeth i drin Refferendwm Cymru gyfan, yn sarhaus, yn warthus, a phe na bai yn fater o bwys yn un gellir ei alw yn gwbl chwerthinllyd!

Rwy'n gofyn i'r Comisiwn Etholiadol i ail feddwl ei threfniadau am lansio'r adroddiad i'r Refferendwm er mwyn ystyried anghenion pob deiliad diddordeb, yn hytrach na rhai'r "bybl" un unig!

Costau'r Refferendwm

Mae’r Comisiwn Etholiadol, wedi cyhoeddi ffigyrau ar wariant gan ymgyrchwyr cofrestredig yn ystod ymgyrch y refferendwm ar bwerau deddfu Cynulliad Cenedlaethol Cymru.

Dyma'r ffigyrau:

Aberafan Ie dros Gymru £58
Arfon Ie dros Gymru (Arfon Yes For Wales) £706
Ymgyrch Ie Pen-y-bont ar Ogwr £206
Cardiff Says Yes (Caerdydd yn dweud Ie) £1,065
Cymru Yfory £9,871
Ie dros Gymru Cyfyngedig (Yes for Wales Ltd) £81,452
Ie Ynys Môn £1,154
Plaid Lafur £10,022
Democratiaid Rhyddfrydol £7,199
March 3 is "Vote No Day" £195
Sir Fynwy yn dweud Ie £555
Mr David Alwyn ap Huw Humphreys £0
Mr Mark William Beech £15
Mr Richard Wayne Jenkins £0
Castell-nedd yn dweud Ie £0
Plaid Cymru - Party of Wales [The] £9,357
Rhondda Says Yes (Rhondda yn dweud Ie) £170
Torfaen yn dweud Ie £0
Cymru Wir True Wales £3,785
UNISON £8,626
Wales TUC Cymru £4,919
Yes for Wales Swansea (Ie Dros Gymru Abertawe) £890
Ymgyrch Ie yng Ngheredigion (Yes Campaign in Ceredigion) £4,711

Cyfanswm £145,003

Ychydig o bytiau difyr:
Gwariodd yr ochr Ie ychydig dros £140,000, tra bod y rheiny a oedd yn ymgyrchu am bleidlais ‘Na’ a gwariant o lai na £4,000, hy bod Ie wedi gwario 35 gwaith ffigwr Na!

Fe wariodd y Blaid Lafur mwy ar yr ymgyrch Ie na wariodd Plaid Cymru. Er gwaethaf cwynion am eu diffyg ymroddiad roedd cyfraniad £7K y Rhyddfrydwyr Democratiaid yn cymharu yn ddigon parchus a £10K Llafur a £9K Plaid Cymru, ond bod y tair plaid wedi bod yn hynod o grintachlyd o gymharu â'r hyn sy'n cael eu gwario ganddynt ar ymgyrchoedd eraill.

Gan fy mod yn gybydd mi wariais i £0, ond o gymharu'r cyhoeddusrwydd a gefais am fy nghostau a'r hyn cafodd y gweddill am eu £145K rwy'n credu imi gael bargen!