Tewi neu Dewi?

Dyma ni, unwaith eto, yn y tymor traddodiadol o ofyn i awdurdodau Prydain am Ŵyl y Banc ar Ddydd Gŵyl Dewi!

Fel un sydd wedi fy magu yn y traddodiad anghydffurfiol, sy'n credu bod pob unigolyn sydd wedi dewis gras Crist wedi ei sancteiddio, rwy'n anghydffurfio a'r syniad bod ambell i Gymro Cristionogol yn fwy o Sant nac un arall!

Mae'n debyg bod Dewi yn hen foi daionus, ond dim myw na lai na unrhyw Gristion arall (mae'n debyg y byddai Dewi yn cytuno a fi).

Yr hyn sy'n fy synnu mwyaf yw gweld Cymru yn troi'n fwyfwy seciwlar a fwyfwy aml grefyddol, tra fo fwyfwy yn galw am ddathlu dydd nawddsant! Mae'n gwbl hurt!

Os am gael Dydd Gŵyl Genedlaethol, be am Ŵyl Glyndŵr, neu Ŵyl Llywelyn?

Neu gorau oll, be am Ddygwyl dathlu ein Hannibyniaeth!

Ceidwadaeth Seisnig Conwy

Cefais bwt o lythyr oddi wrth fy AS Guto Bebb ychydig yn ôl yn fy ngwahodd i un o gyfres o gyfarfodydd cyhoeddus agored i holl etholwyr Etholaeth Conwy. Mi dderbyniais y gwahoddiad, gan fynychu cyfarfod yng Ngwesty'r Imperial Llandudno neithiwr. Doedd o ddim yn cyfarfod "agored", rwy'n credu mai myfi oedd yr unig un yn y cyfarfod nad oedd yn aelod o'r Blaid Geidwadol , er, o ystyried, mae'n bosib bod ambell un o'r mynychwyr yn aelodau o UKIP neu'r BNP.

Nid ydwyf yn fy nydd wedi teimlo mor anghyffyrddus yng nghwmni cyd-ddyn ac a deimlais neithiwr.

Cafwyd nifer o gwestiynau am "fewnfudo" a pha mor andwyol ydoedd mewn cyfarfod hynod wyn (roedd ddwy o dras Asiad ac un dyn du allan o 150 yn y cyfarfod), clywyd yr holl retoric am iaith a thras ac amddiffyn Prydeindod rhag y pla estron heb i unrhyw un o'r cwynwyr man ystyried y ffaith eu bod hwy yn Saeson wedi mewnfudo i Gymru.

Cafwyd trafodaeth am y rheilffyrdd, gan gynnwys disgrifiad manwl o'r daith i Rugby (y dref nid y gêm) o Gyffordd Llandudno a chwynion am y cysylltiadau i Lundain - dim cwyn (wrth gwrs) am y daith o Ogledd Cymru i gêm rygbi yng Nghaerdydd!

Roeddwn wedi bwriadu gofyn i Guto cwestiwn am ddatganoli i gynghorau lleol, ond ar ôl ddwy awr o glywed lol botas mi gollais fy limpyn ar achos hawl pobl gyfunrywiol i briodi. Mae pawb sydd wedi darllen fy mhyst yn gwybod mae nid fi yw'r arwr gorau i amddiffyn y fath achos, ac o golli fy limpyn mae'n bosib fy mod wedi gwneud mwy o ddrwg na lles.

Ond wir yr, yr wyf wedi fy siomi. Yr wyf yn Genedlaetholwr gweddol geidwadol, yr wyf ym mhell i'r dde o'r consensws cenedlaetholgar Cymreig, yr oeddwn yn credu bod gennyf rywbeth yn gyffredin a Syr Wyn, Guto, Glyn a David Melding, fel pobl a oedd am greu Cenedl Gymreig Ceidwadol, ond ni chlywais air o genedlgarwch Ceidwadol Cymreig gan Guto neithiwr, yr hyn glywais oedd cydymdeimlad i farn Middle England sydd wedi mudo i Middle England on Sea (aka Llandudno) - i ble aeth y Cymro Dwymgalon o'r enw Guto Bebb?

Llwyddiant Etholiadol i Genedlaetholwyr Llydewig

Llongyfarchiadau  twym galon i Paul Molac o Union Democratique Bretonne; y cenedlaetholwr Llydewig cyntaf i gael ei ethol i Lywodraeth Canolog Ffrainc.

Paul yw cadeirydd Mudiad Ysgolion Dwyieithog Llydaw Div Yezh ac mae o'n gyn-Gadeirydd Cyngor Diwylliannol Llydaw.

O holl wladwriaethau Ewrop, Ffrainc yw'r un mwyaf anoddefgar o genhedloedd ac ieithoedd lleiafrifol o fewn ei thiriogaeth; mae ethol Paul yn garreg filltir bwysig yn hanes hawliau ieithyddol a gwladgarol pob un o'r gwledydd Celtaidd - newyddion gwych!

Baner ac Amserau Glan Conwy

O gofnodion y Cyngor dyddiedig 13.12.2011

"7. 2011/12-7:10.3 Polyn Fflag - yn dilyn trafodaeth, cytunwyd i archebu dau bolyn a dwy fflag, y Ddraig a’r Undeb. Gobeithir y byddent yn eu lle erbyn Gŵyl Dewi.

Mewn nifer o gyfarfodydd diweddar mae'r Cyngor Cymuned wedi nodi ei fod yn "anwleidyddol".

Pan fo ddyfodol yr Undeb yn achos o gontrofersi gwleidyddol ddwys, gyda'r posibilrwydd y daw i ben cyn pen ddwy flynedd os yw'r Alban yn pleidleisio am annibyniaeth, onid gosodiad hynod wleidyddol byddai chwifio Jac yr Undeb yn ein pentref?

Nid oes gan Gymru presenoldeb ar Jac yr Undeb, mae baner yr Undeb yn pwysleisio mae rhan o Deyrnas Lloegr yw Cymru, ac mae hynny'n sarhad ar bob Cymro Gwladgar, ac yn osodiad hynod bleidiol gwleidyddol.

Fel Cymro gwladgarol nid ydwyf yn dymuno gweld Baner yr Undeb yn cael ei chwifio dros y pentref Cymreig yr ydwyf yn byw ynddi, os yw hynny'n golygu na fydd y Ddraig yn chwifio yn ein pentref chwaith - iawn.

Dydy Cyngor ein cymuned heb ei hethol. Yn sicr nid ydyw wedi ei greu ar sail wleidyddol rhwng gwahaniaeth barn unoliaethwyr a chenedlaetholwyr, a oes gan y cyngor, gan hynny, yr hawl moesol i hoelio ei faner ar fast yr Undeb heb unrhyw ymgynghoriad?

Os am gwyno e-bost Clerc y Cyngor yn ol gwefan y Cyngor yw:

jd.gc@talktalk.net

Cyfarchion Tymhorol?!

Rwy'n casáu gogledd Cymru

Peth rhyfedd i Gog i'w dweud, hwyrach, ond rwy'n casáu Gogledd Cymru.

Rwy'n eithaf hoff o bob rhan o ogledd ein gwlad, ond rwy'n casáu'r cysyniad gwleidyddol o Ogledd Cymru.

Dydy Gogledd Cymru ddim yn rhanbarth gwleidyddol naturiol Gymreig unedig cyfoes. Mae ffug undod y gogledd yn cael ei coleddu, nid er mwyn undod, ond yn unswydd er mwyn creu rhaniadau yng Nghymru; mae'n rhan o gêm y gwrth Gymreig i greu polisi o divide and rule sy'n milwriaethu yn erbyn undod cenedlaethol.

Bron pob tro y bydd y geiriau North Wales yn cael eu yngan, bydd y cyd-destun yn un o gwynion am y Sowth yn cael rhywbeth gwell na ni, neu bod y Sowth yn rhy bell i ffwrdd a bod pobl y Sowth mor ddiarth inni fel bod gennym mwy yn gyffredin a dynion bach gwyrdd Gogledd y blaned Mawrth na chyd Cymro sy'n byw mor bell i ffwrdd a Thresaith diarth!

Dros chwarter canrif yn ôl fe nododd Dennis Balsom bod yna dair rhanbarth gwleidyddol Cymreig:

Y Fro Gymraeg, y Cymru Gymreig a'r Cymru Prydeinig.

Hwyrach nad yw'r labeli yna yn addas bellach, ond mae'r rhaniadau yn aros yn gyffelyb – dyma raniadau naturiol Cymru, ac os oes angen, fel mae Carl Saregent yn mynnu, i gynghorau cyd weithio rhaniadau Balsam yw'r rhai callaf er mwyn cydweithrediad!

Mae gan Aberdaron a Thregaron llawer mwy sy'n gyffredin na sydd gan y naill na'r llall a Brymbo neu Llanandras. Mae Caernarfon, Aberystwyth a Chaerfyrddin yn debycach i'w gilydd nag ydynt yn debyg i Wrecsam.

Mae synnwyr cyffredin yn dweud bod problemau Caergybi ac Abergwaun bron yn efeillio.

Os oes angen uno cynghorau neu uno gwasanaethau cynghorau, mae uno ar hyd y gorllewin a'r dwyrain yn amlwg yn llawer mwy synhwyrol nag yw uno ar hyd y gogledd o ran lles trefniadaeth. Ond tafellu Cymru, yn annaturiol, o ran gogledd, canolbarth, gorllewin a de sydd orau o ran y Blaid Lafur, er mwyn creu dicter rhanbarthol sy'n wrthyn i'r syniad o genedl Gymreig unedig!

Protestio fel Sosialwyr v protestio fel Cenedlaetholwyr

Yn ystod cyfnod yr etholiad diwethaf fe gafodd Llafur llwyddiant yng Nghymru trwy addo amddiffyn Cymru rhag toriadau'r Torïaid. Fel slogan etholiadol fe lwyddodd. Fel addewid roedd o'n gelwydd dan din nad oes modd i Lafur ei wireddu!

Mae gan Llywodraeth yr Alban llawer, lawer mwy o bwerau na sydd gan Llywodraeth Cymru. Mae gan Llywodraeth yr Alban mwyafrif clir sy'n gwrthwynebu clymblaid Llundain. Ond mae Lywodraeth yr Alban yn cydnabod nad oes ganddi'r gallu i amddiffyn yr Alban rhag rhaib San Steffan!

Yr unig fodd i amddiffyn yr Alban yw trwy annibyniaeth rhag San Steffan.

Pob tro bydd yr SNP yn llwyddo i amddiffyn yr Alban, bydd yn llwyddiant i'r SNP, pob tro bydd yr SNP yn methu amddiffyn yr Alban bydd yn achos dros annibyniaeth!

Yng Nghymru cawn Llafur yn cwyno, heb wneud yr achos cenedlaethol, a Phlaid Cymru yn gyd brotestio ag unoliaethwyr yn erbyn hyn a hyn o safbwynt y chwith yn hytrach nag o safbwynt yr achos cenedlaethol.

Bydd Plaid Cymru yn gwrthwynebu'r toriadau, ar y cyd a Llafur a mudiadau'r chwith. Yn cefnogi Undebau Llafur, na fydd yn cefnogi’r Blaid yn ôl; yn chwysu gwaed yn erbyn pob drwg bydd Clymblaid San Steffan yn taflu at Gymru ond yn gwneud hynny gan anghofio'r achos cenedlaethol.!

Dydy sefyll ysgwydd at ysgwydd a gweithwyr Swyddfa Pasbort Casnewydd a'r amgylcheddwyr sy'n gwrthwynebu ehangu Bodelwyddan ddim yn ddigon dda!

Os ydym am wrthwynebu cau'r swyddfa neu ehangu'r pentref mae'n rhaid inni wneud hynny o safbwynt cenedlaethol pur os ydym am ehangu'r achos Cenedlaethol!

O safbwynt Prydeinig mae cau Swyddfa Pasbort Casnewydd ac ehangu Bodelwyddan i greu tai i Saeson yn gwneud sens!

Yr unig wrthwynebiad call i'r naill neu'r llall yw’r amddiffyniad cenedlaethol; amddiffyniad nad yw'n cael ei wneud gan genedlaetholwyr hyd yn hyn.

Ydy Cofiwn yn cofio'n iawn?

Wrth chwilio a chwalu drwy hen bapurau heno cefais hyd i doriad papur newydd. Os cofiaf yn iawn yr Herald Cymraeg oedd y papur, ac mae'n debyg mae cofnodi gwrthwynebiad mudiad Cofiwn i ddathlu saith can mlwyddiant codi cestyll y gormeswyr ym 1982 gan Cadw oedd yr achlysur. Reitiach, wrth gwrs byddid galaru saith can mlwyddiant llofruddio Llywelyn ein Llyw Olaf ar y pryd.



Pan fu farw Llywelyn ein Llyw olaf yr oedd, yn ôl y son, yn gwisgo un o'i dlysau coronog, sef y Groes Naid - rhan o'r Wir Groes wedi ei dlysu a cherrig gwerthfawr. Yn y llun gwelir fi (ar chwith y sgrin) rhyw gôc oen o MI5 (yn amddiffy y castell rhag terfysgwyr) yn y canol a Gethin ab Iestyn ar dde'r llun. Mae Gethyn a fi yn ceisio planu symbol o'r Groes Naid yng Nghanol y Castell.

Rwy'n tristau bod Mudiad Cofiwn wedi diflannu, roedd y gwaith yr oedd y mudiad yn ei wneud yn bwysig. Mi astudiais hanes fel disgybl ysgol hyd at lefel A. Yr unig grybwyll o hanes Cymru a chefais yn yr ysgol oedd bod Harri'r VIII wedi rhoi cynrychiolaeth Seneddol i bobl Cymru, gan ei fod yn Gymro mor dda!

Roedd addysg Mudiad Cofiwn (er mor feias o'r ochor arall) yn addysg go iawn!

OND - mae rhai o brif gymeriad Cofiwn yn blogio bellach, ac yn blogio o'r chwith, ac rwy'n teimlo braidd yn anghysurus. Digon hawdd yw condemnio'r bobl a oedd yn byw yn nhridegau'r ganrif ddiwethaf am ddewis yr ochor anghywir, ar ôl y digwyddiad, roedd o'n anodd i ambell i Sais hefyd!

Ond a ydy condemnio tri Penyberth fel Ffasgwyr, a honni bod y sawl a bu farw yn Sbaen yn arwyr Cenedlaethol yn gywir?

Do fu farw nifer o Gymru yn Sbaen, heddwch i'w llwch, ond o'r sawl a oroesodd y frwydr sawl un rhoddodd cefnogaeth i achos Cenedlaethol Cymru wedi'r frwydr? Dim un hyd y gwyddwn.

Bu pob un, nid yn unig y tri a chafodd eu carcharu ar ôl protest, a fu'n ymwneud a Phenyberth yn driw iawn i Gymru am weddill eu bywydau a bu eu cyfraniadau i gymdeithas, diwylliant a bywyd cymdeithasol Cymru yn fawr.

Mi ymadawais a Phlaid Cymru o herwydd ei fod wedi ymrwymo i Sosialaeth yn hytrach na Chenedlaetholdeb. Piti bod archif Cofiwn yn anghofio Cenedlaetholdeb er mwyn clodfori Sosialaeth rhyngwladol hefyd.

A ydy clodfori Sosialwyr a gachodd ar eu Cymreictod, er mwyn condemnio cyfraniad pobl fel Ambrose Bebb a Saunders Lewis i'r achos Genedlaethol yn wir gofio?

Gwynt y Môr – Dim Diolch!

Wedi dychwelyd o fy nhaith i wlad bell mi glywaf fod prosiect Gwynt y Môr i osod 160 o drybini gwynt ar arfordir Llandudno wedi ei basio a bydd y gwaith yn cychwyn cyn pen y flwyddyn nesaf.

Croesawyd y newyddion gan Ieuan Wyn Jones a Cheryl Gillan, a gan nifer o flogwyr Cymreig. Mae'n ddrwg gennyf dorri'r consensws o groeso, rwy'n credu bod y newyddion yn newyddion ddrwg i Gymru.

Nid ydwyf yn gyffredinol wrthwynebus i brosiectau fferm gwynt, rwy'n derbyn bod modd i brosiectau o'r fath dod a bendithion mawr i'r amgylchedd, ond yr wyf hefyd yn deall y gwrthwynebiad i'r prosiect. Gall y sŵn a'r effaith ar drem y môr bod yn niweidiol i bobl leol ac i dwristiaeth, sef asgwrn cefn yr economi lleol. Ni wnaed unrhyw ymchwil i effaith tynnu egni allan o'r gwynt cyn iddi gyrraedd y tir ar yr hinsawdd leol.

Wrth gwrs mae'r ddadl bod holl fanteision y prosiect yn curo ei hanfanteision, o gael eu mesur yn y glorian, yn un dechau, ac un rwy'n dueddol o gytuno a hi. Ond megis yn achos dŵr ac achos glo bydd Cymru yn goddef yr holl anfanteision tra bo eraill yn derbyn y bendithion. Bydd Cymru yn derbyn 1% pitw o werth economaidd Gwynt y Môr tra'n ddioddef 100% o agweddau negyddol y prosiect.

Yn hytrach na chroesawu prosiect o'r fath byddwn yn disgwyl i blaid genedlaethol, megis Plaid Cymru, i fod ar dân yn protestio yn erbyn enghraifft arall o adnoddau naturiol ein gwlad yn cael eu hecsploetio er bydd eraill!

Trydanol!

Ar y cyfan mae’r newyddion bod rheilffordd Abertawe i Lundain am gael ei drydaneiddio wedi derbyn croeso gwresog.

Yn ôl adroddiadau newyddion y BBC mae’r fenter yn fuddsoddiad o biliwn o bunnoedd yng ngwasanaethau rheilffordd Cymru. Twt lol botas. Bydd y rhan helaethaf o’r buddsoddiad yn cael ei wario yn Lloegr. Dim ond tua chwarter o’r daith drydanol newydd bydd yng Nghymru ei hun. Ac fel mae Cadeirydd Plaid Cymru yn nodi bydd y fenter ddim yn drydaneiddio y cyfan o reilffordd y deheubarth yng Nghymru - i wneud hynny byddai’n rhaid ei ehangu i Gaerfyrddin.

Pe bai'r trydaneiddio yn cael ei ymestyn yr holl ffordd ar draws y de, yna byddai modd dadlau bod y gwasanaeth yn cynnig rhywfaint o wasanaeth i Gymru. Mae’r gwasanaeth a gyhoeddwyd heddiw yn cynnig dim i Gymru, mae’n wasanaeth sydd o fudd i Lundain a Lloegr yn benaf.

Mae’r Cynghorydd Gwilym Euros yn tynnu sylw at sylwadau George Monbiot a wnaed yn y Guardian ar Dachwedd 30 llynedd:

The infrastructure of a country is a guide to the purpose of its development. If the main roads and railways form a network, linking the regions and the settlements within the regions, they are likely to have been developed to enhance internal commerce and mobility. If they resemble a series of drainage basins, flowing towards the ports and borders, they are likely to have been built to empty the nation of its wealth

Mae’r cyhoeddiad heddiw yn enghraifft o honiad Monbiot o ddreinio gwerth a thalent o Gymru. Yn enghraifft o wneud Caerdydd ac Abertawe yn fwy fwy dibynnol ar Lundain yn hytrach na’u gwneud yn rhannau hanfodol o’r Gymru ehangach.

Mae blogwyr y Blaid, bron yn unsain, yn clodfori'r cyhoeddiad fel llwyddiant i’r Blaid ac yn llwyddiant i friff Ieuan Wyn fel gweinidog trafnidiaeth y Cynulliad. Er enghraifft mae Adam Price yn dweud:

The announcement itself is the culmination of more than thirty years of work on Plaid’s part (it became party policy in 1977), dating back to a time even before I joined the party.

Mae Welsh Ramblings yn gofyn:

Question for the One Wales sceptics - would this have happened if Ieuan Wyn Jones was not Transport Minister?

Hwyrach ei fod yn llwyddiant i Blaid Cymru ac i Ieuan. Ond a ydy‘n llwyddiant i’r achos cenedlaethol?

Oni fyddai buddsoddiad llai i ddatblygu rheilffyrdd mewnol Cymru yn gwneud llawer mwy i achos Cenedlaetholdeb Cymru na gwastraffu biliwn ar glymu Cymru i Brifddinas Britania?

Cyhwfan Banner Tibet

Mae'r blogiwr Cymreig Damon Lord wedi cychwyn ymgyrch i geisio tanlinellu dioddefaint pobl gwlad Tibet i gyd redeg a'r Gemau Olympaidd ym Meijing.

Mae Tibet wedi ei oresgyn gan Ymerodraeth Gomiwnyddol China ers 1951 ac mae'r rhai sydd yn mynnu rhyddid gwleidyddol a chrefyddol i'r wlad yn dioddef o dan ormes enbyd.

Un o'r pethau mae Damon yn awgrymu gwneud yw cyhwfan banner Tibet ar flogiau fel arwydd o gadernid a'r wlad a'i bobl dros gyfnod y gemau. Peth digon dinod ar un flog bach cefn gwlad - ond os oes miloedd neu filiynau o flogwyr yn gwneud yr un fath ... Pwy a wŷr - gall wneud gwahaniaeth. Gan hynny hoffwn eich annog i:

Chwifio'r Faner Dros Dibet

ac i chi annog eich darllenwyr a'ch cyfeillion i wneud yr un fath.



Saesneg / English

Gwna fi'n Sgotyn!

Mae nifer o drefi a phentrefi Seisnig ar y ffin rhwng Lloegr a’r Alban yn cefnogi symud y ffin er mwyn eu gwneud yn Sgotiaid, o ganlyniad i lwyddiannau llywodraeth lleiafrifol yr SNP ers mis Mai diwethaf, yn ôl y Sunday Express

Gwelaf dim bai arnynt, mae llywodraeth Alex Salmond wedi bod mor llwyddiannus fel fy mod i bron a bod am ymgyrchu i symud y ffin gymaint i'r de ag i gynnwys Llansanffraid Glan Conwy!

Blogiau o Gernyw

Dau ( neu ddwy? Cwestiwn i'w gofyn ar Faes-e) Flog sy'n trafod yr ymgyrch genedlaethol yng Nghernyw sydd werth eu gosod ar eich darllenydd yw:

Cornish Democrat. Blog cyfansawdd sydd yn ymdrin â nifer o agweddau o'r sin gwleidyddol yng Nghernyw ac yn cyhoeddi nifer o ddatganiadau gan y Gyngres Geltaidd.

Y Cyng. Dick Cole yw arweinydd Plaid Genedlaethol Cernyw, Mebyon Kernow (Meibion Cernyw) ac yn un sydd yn gwybod o iawn brofiad pa mor ddau wynebog mae'r Rhyddfrydwyr Democrataidd yn gallu bod o gymharu eu hagwedd tuag at Gernyw a'r Gernyweg a'r ffug gefnogaeth y maent yn rhoi i Gymru a'r Gymraeg.

Gan nad ydwyf yn ddeall mawr dim o'r Llydaweg na'r Ffrangeg rwy'n cael anhawster cael dolenni at yr ymgyrch cenedlaethol ac ieithyddol yn Llydaw. Os oes darllenydd mwy amlieithog nag ydwyf i yn gwybod am rai, mi fyddwn yn falch o'u cael er mwyn eu gosod yn y golofn ochor.