Llyr neu'r Daleks – Dyna'r Ddewis!

Y mae prawf pendant wedi dod i'r fei y bydd bywyd o dan Lywodraeth Cameron yn drychinebus i'r hil ddynol. Mae Dr Who wedi ymweld â Phrydain Cameron yn ei Dardis, ac wedi dychwelyd i'r amser cyfredol i'n rhybuddio i newid hanes cyn iddi ddigwydd.

Nid fi sy'n dweud ond David Jones AS, sydd yn cwyno ar ei flog bod y rhaglen Dr Who yn rhagfarnllyd yn erbyn y Ceidwadwyr. Os nad ydy David Jones ar ochr y Dr y mae'n rhaid ei fod o ar ochor ei elynion - y Daleks, y Seibr Dynion ac ati.

Y mae'r dewis yn glir i etholwyr Gorllewin Clwyd, cefnogi David Jones a'i gyfeillion y Daleks - neu fwrw pleidlais i Llyr Huws Gruffydd er mwyn achub y byd rhag ymerodraeth y Daleks.

Dr Llyr Who-s Gruffydd (Plaid)

David Jones AS (Ceidwadwyr)

WoS yn gwadu eistedd ar stori Bates

Bwrw'r Sul diwethaf yr oeddwn ymysg nifer o flogwyr i gwestiynu amseriad adroddiad yn y Wales on Sunday am fistimaners Mick Bates AC wedi noson ar y pop. Yr oeddwn yn teimlo ei fod yn ymddangos fel mwy na chyd-ddigwyddiad bod yr hyn a digwyddodd yn oriau man bora’r 19-20 Ionawr yn cael ei gyhoeddi yn y papur deunaw niwrnod yn niweddarach ar achlysur cynhadledd Gwanwyn y Rhyddfrydwyr Democrataidd. Yn y rhifyn cyfredol o'r papur mae'r gohebydd Matt Withers yn ymateb i'r cyhuddiad bod y papur wedi ceisio niweidio'r gynhadledd:

The story, which I wrote, broke last weekend on the front of our paper – coincidentally, on the second day of the Lib Dems’ Spring Conference in Swansea.

And it’s that timing which has led to many rumours, letters of complaint and plenty of rumblings on the blogosphere. The charge? Wales on Sunday knew about Mr Bates’ behaviour at the time it occurred – and deliberately held back running the story in a bid to disrupt the party’s conference.

Utter rubbish.

Mr Bates’ night on the tiles was on January 19. I was first alerted to what is alleged to have happened on Thursday, February 4, when my editor asked me to investigate a tip-off in an anonymous e-mail.

The next two days were spent trying to verify the truth of the allegations through a second source. Eventually, on the Friday afternoon, we found a senior source who was able to confirm an investigation into verbal abuse by Mr Bates into staff at the University Hospital of Wales in Cardiff.

We were unable to verify separate allegations of assault on paramedics. These made their way into the public domain the day after the WoS story.

I phoned Mick Bates’ mobile four times on the Friday afternoon to speak to him, each time without success, and eventually spoke to the Welsh Lib Dems’ head of communications, who was aware Mr Bates had suffered an accident that night, but not that he had been allegedly involved in trouble following it.

A statement from the party confirming it was investigating their AM followed early on Saturday evening.

So that’s why the story appeared when it did, rather than a deliberate attempt by Wales on Sunday to sabotage the Welsh Liberal Democrat Spring Conference.

In fact, the most baffling thing about it is there’s so many Lib Dems who genuinely believe their conference to be of such vast importance that journalists spend their precious time concocting vindictive and deliberate attempts to wreck it.

Felly, cafodd prif bapur Sul Cymru ei dwyllo gan e-bost dienw (a danfonwyd pythefnos ar ôl y digwyddiad) i redeg stori a fwriadwyd i niweidio’r gynhadledd!

Dyma Ronnie

Yn dilyn fy mhost am ymgeiswyr Aberconwy yn blogio mae Ronnie Hughes (Llafur) bellach wedi cychwyn blog:

http://ronniehughes.wordpress.com/

A mae Guto Bebb wedi symud ei berlau o ddoethineb i:

http://aberconwyconservatives.co.uk/category/blogs/

Peter Hain a'r Genhadaeth Dramor

Digon hawdd yw gwneud hwyl am sylwadau Peter Hain bod Cymru yn wlad weddol gyfoethog a'i gymhariaeth rhwng Cymru a Rwanda. Ar un lefel mae'r sylwadau yn gofyn am dynnu’r pî ohonynt, felly does dim beirniadaeth o'r rhai sydd wedi gwatwar Peter a'i sylwadau.

Ond ar lefel arall mae Hain yn gwneud sylw difrifol sydd yn un werth ei hystyried. Er gwaethaf cwynion parhaus am dlodi Cymru o gymharu â GDP gweddill gwledydd Prydain, pe bai Cymru yn wlad annibynnol mi fyddai'n parhau i fod ymysg gwledydd cyfoethoga’r byd, yn gyffyrddus ei le yn y chwarter uchaf.

Os yw person yng Nghymru yn colli ei iechyd, yn colli ei phartner, yn colli swydd ac yn gweld ei thŷ yn cael ei hadfeddiannu gan y banc "yn colli popeth", bydd hi'n parhau i allu byw bywyd cymharol rhwydd i'w phenwynni gyda chefnogaeth y gwasanaeth iechyd, gwasanaethau cymdeithasol, budd-daliadau, cartrefi cymdeithasol ac ati. I filiynau o bobl yn y byd bydda colli un o'r pethau hyn yn arwain at farwolaeth.

Pan fo dyn yn son am drai economaidd, tlodi ac annhegwch cymdeithasol yng Nghymru mae'n bwysig bod dyn yn gweld y pethau hyn yng nghyd-destyn y byd ehangach weithiau, yn arbennig felly pan fo son am dorri cymorth i wledydd mwyaf difreintiedig y byd fel rhan o'r ymateb i'r dirwasgiad.

Ble mae Ronnie?

Mae gan dri o'r ymgeiswyr seneddol yn Aberconwy blogiau bellach:

Guto Bebb (Ceidwadwyr)
http://aberconwyconservatives.typepad.com/my-blog/blog_index.html

Phil Edwards (Plaid Cymru)
http://philedwards4aberconwy.blogspot.com/

a

Mike Priestley (Democratiaid Rhyddfrydol)
http://mikepriestley.blogspot.com/

Ond does dim son am bresenoldeb gan Ronnie Hughes (Llafur) ar y we. Piti!

Tôn y botel

Os ydy Mick Bates AC yn euog o fwrw staff y gwasanaeth iechyd a oedd yn ceisio ei drin ar ôl damwain meddwol, y mae o'n ddihiryn o'r radd blaenaf ac yn haeddu cael ei gosbi gan law drom y gyfraith yr un fath ag unrhyw ddihiryn meddw arall sydd yn troi at drais yn ei ddiod. Mae ei esgus nad yw yn cofio'r digwyddiad (o herwydd y trawiad ar ei ben nid y cwrw yn ei bol) yn un tila ac mae ei ymddiheuriad o rwy'n sori OS wnes i rywbeth o'i le yn wan ac yn gwbl annigonol.

Mae Mr Bates wedi gadael ei hun, ei deulu, ei blaid , ei etholwyr a'r Cynulliad i lawr mewn ffordd arw. Y Cynulliad yw'r corff sydd a'r ddyletswydd i sicrhau bod gweithwyr y GIG yn cael eu hamddiffyn rhag y fath yma o ymddygiad. Rwy'n methu gweld sut mae Mr Bates yn gallu parhau yn aelod o'r Cynulliad os yw'r stori yma'n wir. Mi ddylai ymddiswyddo yn ddi-oed.

Er nad oes gennyf y gronyn lleiaf o gydymdeimlad a Mick Bates, mae yna elfen arall i'r stori sydd yn peri pryder hefyd. Mae'n debyg bod yr ymosodiad honedig wedi digwydd rhai wythnosau yn ôl. Os felly rhai wythnosau yn ôl dylid wedi torri'r stori, a dylai Mr Bates wedi ei orfodi i ymddiswyddo rhai wythnosau yn ôl. Mae'r ffaith bod gohebwyr wedi eistedd ar yr hanes am rai wythnosau er mwyn ei gadw ar gyfer ei gyhoeddi ar adeg cynhadledd y Democratiaid Rhyddfrydol yn drewi o ragfarn wleidyddol o'r fath waethaf. Gan hynny nid Mr Bates yw'r unig un ddylai dwys ystyried ei addasrwydd ar gyfer ei swydd, dylai gohebydd a golygydd Wales on Sunday gwneud yr union un peth.

Straight Talk Elfyn Llwyd

Mae'n sicr nad ydy'r rhaglen wleidyddol Straight Talk ar restr gwylio orfodol pawb.

I ddweud y gwir mae'n gallu bod yn rhaglen ddiflas tu hwnt ar adegau,gyda chyfweliadau dwys efo bobl fel gweinidog tramor Georgia ac ati.

Heddiw'r gwestai oedd Elfyn Llwyd!

Dydy'r rhaglen ddim ar gael ar i-Player o'r herwydd ei fod yn cael ei ail ddarlledu hyd dragwyddoldeb.

Dyma fanylion ei ai ail ddarllediadau:

Broadcasts
Sat 6 Feb 2010 04:30 BBC News Channel
Sat 6 Feb 2010 22:30 BBC News Channel
Sat 6 Feb 2010 23:25 BBC Parliament
Sun 7 Feb 2010 01:30 BBC News Channel
Sun 7 Feb 2010 22:30 BBC News Channel
Tue 9 Feb 2010 03:30 BBC News Channel

Dwi ddim yn gwybod sut mae Elfyn yn gwneud ar y rhaglen, digwydd clywed Andrew Brilo yn dweud diolch yn fawr a nos da i Elfyn rhyw pum munud yn ôl!

Siawns caf gyfle i ddal y rhaglen cyfan ryw ben, a thrafod ymatebion Elfyn mewn manylder!

Torri Stori Tori?

Yn ôl sgwrs cefais gydag aelod o Gyngor Conwy heddiw, mae dau aelod arall o'r Cyngor ar fin cyhoeddi eu bod am ymadael a'r Grŵp Ceidwadol yn y dyddiau nesaf. Si difyr, ond un mae'n rhaid ei gymeryd efo phinsiad o halen, gan fod fy "ffynhonnell" yn un garw am dynnu coes. Amser a ddengys os ydwyf y cyntaf i dorri stori neu yn gyff gwawd.

Ond ta waeth wrth gael golwg sydyn trwy borwr blogiau Google i weld os oedd unrhyw dystiolaeth i gefnogi si'r cynghorydd, ddois ar hyd i ddau bost sydd yn adrodd dwy stori wahanol am ffrind gorau newydd Phil Edwards.

Ar flog Ymgyrch San Steffan Y Blaid Geidwadol yn Aberconwy mae Guto Bebb yn dweud:

Little or no support was forthcoming from Cllr. Tew in relation to my campaign in 2005 or the campaign on behalf of Dylan Jones-Evans in 2007.

Ond ar flog Ymgyrch Cynulliad Y Blaid Geidwadol yn Aberconwy dywedodd Dylan Jones-Evans:

I spent over two hours with Councillor Dennis Tew (pictured) walking up and down the streets of Conwy - at this rate, there will be little point in buying a treadmill to get fit and lose weight (and Dennis put me to shame walking up the hills around the town).
Politics, the new diet and exercise regime!!!

Does dim modd cysoni'r ddau bost nag oes?

Cadarnhad bod Tew am ymuno a'r Blaid

Mae'r Cynghorydd Dennis Tew, cyn llywydd Cymdeithas Ceidwadwyr Aberconwy wedi danfon cylchlythyr i'w etholwyr yn cadarnhau ei fod am ymuno a Phlaid Cymru. Mae copi o'r cylchlythyr i'w gweld ar flog Y Cynghorydd Jason Weyman

Y Tori, Tew, yn ymddiswyddo

Yn dilyn ffrae'r llynedd a arweiniodd at un o gynghorwyr y Blaid Ceidwadol yn cael ei ddiarddel o'r grŵp Ceidwadol, mae Torïaid Aberconwy wedi derbyn ysgytwad arall heddiw wrth i ail aelod o'r Cyngor ymadael a'r grŵp.

Yn ôl blog y Cynghorydd Jason Weyman, mae'r Cynghorydd Dennis Tew wedi ymadael a'r grŵp Ceidwadol ac yn bwriadu bod yn gynghorydd annibynnol o hyn allan. Dydy'r rheswm dros ei ymddiswyddiad ddim yn amlwg eto, ond yr hyn sydd yn amlwg yw bod ffraeo mewnol ymysg Ceidwadwyr lleol ddim am wneud lles i ymgyrch etholiadol y Blaid Ceidwadol yn un o'i phrif etholaethau targed ar gyfer yr Etholiad Cyffredinol.

Mae'r Cynghorydd Tew yn cynrychioli ward Deganwy, un o gadarnleoedd y Ceidwadwyr yn yr etholaeth.

Dyn i bob Tymor?

Mewn post od o anghywir yn adrodd ei brofiad o ymddangos ar Rhaglen CF99 S4C nos Fercher mae Guto Bebb yn gwneud y sylw canlynol am Blaid Cymru:

Are they becoming a Welsh version of the Liberal Democrats I wonder? Socialist in the south but small 'c' conservatives in Aberconwy and North Wales.

Pwynt digon teg!

Pe bai Sosialydd Rhonc ym mowld Leanne Wood neu Bethan Jenkins yn sefyll yn Aberconwy, bydda dim modd imi bleidleisio i'r Blaid, byddwn yn atal fy mhleidlais (neu efo "Cymro Da" fel Guto yn sefyll yn pleidleisio i'r Ceidwadwy).

Rwy'n methu gweld gwahaniaeth papur ffag rhwng Guto a Phil o ran y cenedlaetholdeb diwylliannol yr wyf i'n ei gefnogi. Bydd y ddau ymgeisydd yn fy nghasáu am ddweud mai prin yw'r gwahaniaeth rhyngddynt o ran agweddau craidd tuag at y gymdeithas gynhenid a'r iaith

Ond fel mae Guto yn nodi mae pleidlais i Phil yn bleidlais i Blaid y Gomiwnydd Leanne. Ond ar y llaw arall, onid ydy pleidlais i Guto, hefyd yn bleidlais i'r cocia ŵyn hynod wrth Gymreig sydd yn sefyll ar ran y Torïaid yng Nghymru ar Gororau? Onid ydy pleidleisio i'r Cymro Da Geidwadol yn bleidlais i'r blaid sydd yn gwrthwynebu cefnogaeth i'r Gymraeg , y Gernyweg a'r Aeleg?

O ran y "feirniadaeth" o'r Rhyddfrydwyr o fod yn Blaid wahanol, mewn etholaethau gwahanol; ac estyniad y cyhuddiad i Blaid Cymru yn Aberconwy, lle mae Guto yn sefyll?

Pelican yn yr anialwch Seisnig a gwrth Gymreig Toriaidd traddodiadol mi dybiaf?

Clwb Bulington Gwynedd

Yn ôl y cyfaill BlogMenai, Llais Gwynedd yw ffrindiau gorau newydd Dafydd Cameron yng Ngogledd Orllewin Cymru. Dyw'r llun ddim yn gweithio imi rywsut!

Y feirniadaeth a glywir yn erbyn y Torïaid fel arfer yw eu bod yn blaid sydd yn ymosod ar wasanaethau cyhoeddus trwy dorri ar wario a chau adnoddau. Rhyfedd fod blaid sydd am amddiffyn gwasanaethau cyhoeddus yn cael eu cyhuddo o fod yn Dorïaid gan y blaid sydd am ymosod ar wasanaethau cyhoeddus trwy dorri ar wario a chau adnoddau yng Ngwynedd!

Darogan Etholiad 2010 G

Gorllewin Abertawe:

Dyma sedd y mae rhai yn troelli fel un i'r Democratiaid Rhyddfrydol ei gipio. Rwy’n methu gweld y rhesymeg. Mae'n un o'r seddau lle mae llawer yn sefyll ond dim ond dwy blaid sydd yn bodoli, yn Aberconwy y dewis yw'r Blaid Geidwadol a'r Blaid Arall. Yng Ngorllewin Abertawe'r dewis yw'r Blaid Lafur a'r blaid sy ddim yn Llafur. O ran ymgeiswyr y Blaid Arall rwy'n teimlo bod pobl yn flin efo'r awdurdod lleol Rhyddfrydol yn ogystal â'r  llywodraethau Llafur. Rene Kinzett, bydd arweinydd y r wrthblaid yng  Ngorllewin Abertawe, ond dim digon o arweinydd i gipio'r sedd.

Gorllewin Caerdydd:

Hen Sedd Rhodri Morgan, cyn iddo droi o San Steffan i'r Bae, teg ei alw'n sedd gadarn Kevin Brennan bellach, am o leiaf un tymor Seneddol arall.

Gogledd Caerdydd

Sedd Mrs Rhodri Morgan. Ond sedd ddifyr o ran hanes y Blaid Lafur yng Nghymru. Dyma'r fath o sedd Middle England a dargedwyd gan Tony Blair er mwyn sicrhau buddigoliaeth New Labour ym 1997. A Mrs Morgan fu'n fuddugol o'r herwydd.  Un o'r rhesymau pam nad fu'r dŵr coch croyw rhwng Caerdydd a Llundain mor groyw, ag y gallasai bod, mi dybiaf. Bydd gan Rhods gymar i fwynhau ei ymddeoliad yn y rhandir a'r Mwnt dyfod Mis Mai, mi dybiaf. Jonathan Evans AS bydd dyn Gogs Caerdydd!

Gorllewin Caerfyrddin a De Penfro

Dyma sedd mae'r Ceidwadwyr yn credu eu bod wedi eu prynu. Mae arian llwgr werth miloedd a miloedd o bunnoedd wedi eu gwario yma er mwyn sicrhau buddugoliaeth i'r Ceidwadwyr, a hynny'n buddugoliaeth nad yw budd yr etholaeth yn ymwneud dim a hi.

Mi dybiaf fod y llwgr wedi prynu’r etholaeth ac mae buddugoliaeth ffiaidd i'r Ceidwadwyr bydd hanes yr etholaeth.

Erfyniaf ar bawb sy'n parchu democratiaeth  boed yn Ceidwadwyr Cymreig, yn Llafurwyr, Yn Rhyddfrydwyr Democrataidd neu yn Genedlaetholwyr sydd wedi cael llond bol a'r Blaid i bleidleisio yng Nghaerfyrddin a De Phenfro a phleidleisio i John Dixon, er mwyn profi nad yw etholaethau Cymru ar werth i'r bidiwr uchaf a ffieiddiaf.

Gorllewin Casnewydd

Sedd yr hen gyfaill Paul Flynn. Caru o neu ei gasáu o , mae Paul wedi rhoi lliw i wleidyddiaeth Cymru mewn nifer o ffurf. Mae'r dyn yn enigma. Yn perthyn i draddodiad y Gymru Wyddelig wrth Gymreig megis Touhig a Murphy, mae Paul yn siaradwr Cymraeg rhugl, ond dydy ei iaithgarwch ddim yn ymestyn at gariad i'r Fro Gymraeg gwledig! Mae o'n casáu amaethwyr a'r cas perffaith. Pe bai'r ffermwyr yn cyfnewid cae o ŷd am gae o dail mwg drwg, bydda mwy o gydymdeimlad ganddo iddynt o bosib! Mi fydd yn golled aruthrol i'r sin gwleidyddol Cymreig gweld Paul yn colli ei sedd. Er gwaethaf gobeithion y Ceidwadwyr, mae'n annhebygol o ddigwydd.

Gorllewin Clwyd

Er ei fod o'n ymddangos yn un agos iawn ar bapur, does dim cystadleuaeth yma. Yn 2005 fe gipiodd  David Jones y sedd o fewn drwch blewyn gan Lafur. Pe bai'r Blaid Lafur yn ymladd i gipio seddi, dyma un fydda o fewn ei olygon. Ond amddiffyn yr hyn sydd ar ôl bydd hanes Llafur yn etholiad 2010, prin bydd eu diddordeb yn llefydd megis Gorllewin Clwyd. Hir oes i Blog David Jones MP, amdani!

Gwyr

Sedd od ar y diawl. Mi ddylid bod yn gadarnle i'r Ceidwadwyr, ond Llafur yw, a Llafur bydd ar ôl yr etholiad eleni hefyd!

Datganiad i'r Wasg gan Gyngor Gwynedd

Drafft A

Mae Plaid Cymru yn gwybod bod ysgolion bach lleol wedi bod yn gefn i fywyd ein pentrefi gwledig ers cenedlaethau. Ein dymuniad yw cadw cymaint ag sydd modd o'r ysgolion bach ar agor. Yn anffodus mae Llywodraeth Llundain, trwy'r ffordd y mae'n ariannu cyllideb addysg y Cynulliad, wedi ein harwain i sefyllfa lle nad yw'r arian ar gael i ni amddiffyn holl ysgolion y sir yn y modd y dymunem.

O dan orfodaeth allanol toriadau cyllido, nad oes modd i ni eu rheoli, mae'r Cyngor, yn groes i'w hewyllys, yn gorfod ystyried cau rhai o'n ysgolion llai. Mae cau unrhyw ysgol yn creu loes i ni, ac yr ydym wedi gwneud popeth o fewn ein gallu i gadw gymaint ag y gallwn o ysgolion ar agor.

Yn anffodus mae pob ymbil ar weinidogion y Cynulliad i gael cyllid ychwanegol o lywodraeth cannolog er mwyn cadw'r cyfan o ysgolion Bro Dyfi ar agor wedi eu gwrthod yn llwyr gan Llywodraeth Llafur Llundain. Gyda gofid dwys, yn wyneb diffygion cyllidol, does gan y Cyngor dim dewis ond i gau rhai o'r ysgolion.

Drafft B

Hwre a haleliwia dyna un yn llygaid Llais Gwynedd, gwych bod cau ysgolion Bro Dyfi wedi pasio trwy'r cyngor - ha! ha! ha!

 Pa ddrafft aeth i'r wasg tybed?

Cwestiwn Dyrys Gaeafol

Be mae'r bobl sy'n cael eu cyflogi gan gynghorau Cymru i raeanu'r ffyrdd yn gwneud yn ystod cyfnodau o dywydd braf?

Darogan Etholiad 2010 D

De Caerdydd a Phenarth
Bydd Alun Michael yn dal y sedd yma'n gyffyrddus, ond dyn a  ŵyr pam!

De Clwyd
Sedd anodd ei phroffwydo.  Mae mwyafrif Llafur yn eithaf iach dros y Ceidwadwyr, sef plaid yr ail safle yn 2005, bron i ugain y cant. Ond mae'r aelod cyfredol yn sefyll lawr eleni, ac mae'r aelod cyfredol yn dipyn o dori efo d bach.  Er ei bod yn hogan o'r Rhos yn wreiddiol, cynghorydd yn Sowthwark Llundain yw olynydd  Martin Jones, tra bod yr ymgeisydd Ceidwadol yn dechrau ar yrfa fel ymgeisydd parhaus. Llafur i'w gadw o drwch y blewyn, ond byddwn i ddim yn tagu ar y corn fflecs o glywed bod fy mhroffwydoliaeth yn anghywir a bod y Ceidwadwyr wedi cael lwc yma.

Delyn
Gellir ailadrodd yr hyn a ddywedais am Dde Clwyd am Ddelyn hefyd, job a hanner i'r Ceidwadwyr curo, mi ddylai bod yn y bag i Lafur, ond ar noson lwcus fe all droi'n annhebygol o lâs

Dwyfor Meirionnydd
Y Blaid i enill yma efo'r canran uchaf o bleidlais fuddugol trwy wledydd Prydain, o bosib. Ond gydag etholiadau'r Cynulliad ac etholiadau Ewrop yn rhannol gyfrannol, mae'n bwysig i'r Blaid i gosi'r etholwyr yma i bleidleisio er mwyn eu cadw yn frwdfrydig ar gyfer yr etholiadau cyfrannol.

Dwyrain Abertawe
Etholaeth mae'r Rhyddfrydwyr Democrataidd yn sniffian, ac o gael canlyniad da eleni, mae gan y RhDs gobaith yn etholiad y Cynulliad 2011. Ond yn y bag i Lafur ar gyfer San Steffan eleni mi dybiaf

Dwyrain Caerfyrddin & Dinefwr
Fel Ceredigion 2005, un i'r Blaid ei golli, yn hytrach nag un i bleidiau eraill eu trechu. Cyn belled a bod Pleidwyr yr etholaeth ddim yn llaesu dwylo ac yn gwario gormod o egni yn cefnogi eu cymdogion yn y tair sedd gyffiniol sydd yn obeithiol i'r Blaid, mi ddylai bod yn saff i Blaid Cymru

Dwyrain Casnewydd
Ar bapur yn y bag i Lafur, bu'r RhDs yn curo ar y drws yn etholiadau'r Cynulliad. Er bod mynydd iddynt eu dringo rwy'n credu bod modd i'r Rhyddfrydwyr Democrataidd curo yma. Mae'n sedd lle mae'r bobl leol wedi cael eu trin fel ŷd i'r felin  gan Lafur. Cyn Dori yn cael ei barashiwtio i mewn i'r sedd ym 1997 ac ar ôl iddo ymddiswyddo i'r Arglwyddi,  y Blair Babe Jesica Morden yn cael ei pharashiwtio i mewn i'r sedd i'w olynu. Rhwng y ffaith bod Llafur ar ei lawr yn gyffredinol a'r ffaith bod Llafur mewn twll o'i wneuthuriad ei hunan yn Nwyrain Casnewydd, rwyf am roi'r etholaeth hon yn nwylo'r Rhyddfrydwyr Democrataidd yn 2010.

Dyffryn Clwyd
Un arall sy'n anodd ei ddarogan. Canlyniadau'r Cynulliad a chanlyniadau'r cyngor lleol yn awgrymu'n gryf ei fod o fewn gafael y Ceidwadwyr. Ond mae Chris Ruane yn ddyn lleol poblogaidd ac yn aelod hynod weithgar yn yr etholaeth. Digon i gadw ei sedd ar bleidlais bersonol, o drwch y blewyn, mi gredaf. Llafur i'w gadw efo mwyafrif o lai na mil.

Darogan Etholiad 2010 C

Caerffili , Castell Nedd , Cwm Cynon.

Bydd yn sioc enfawr pe na bai'r Blaid Lafur yn ennill y tair sedd yma yn weddol gyffyrddus. Plaid Cymru sydd yn yr ail safle yn y tair sedd, ond yn dipyn ar ei holi i. Ond bydd yn werth cadw golwg ar berfformiad y Blaid ynddynt, gan fydd perfformiad da yn etholiad eleni yn gallu bod yn fan cychwyn am ymgyrchoedd cryf i'w cipio yn etholiad y Cynulliad 2011, gall canlyniadau gwael  i'r Blaid ynddynt bod yr Amen olaf i yrfa wleidyddol IWJ.

Canol Caerdydd .

Saith o bobl wedi taflu eu hetiau i mewn i'r cylch etholiadol yng Nghanol Caerdydd, ond, hyd y gwyddwn dim ond un ohonynt, Chris Williams (Plaid Cymru), yn Gymro.  Jenny Willott, yr AS Rhyddfrydwyr Democrataidd a chipiodd y sedd i'w phlaid yn 2005 bron yn sicr i ddal ei gafael yn gyffyrddus ar y sedd.

Ceredigion.

Sedd arall a gipiwyd gan y Rhydd Dems yn 2005, ond un a fydd yn llawer anoddach iddynt dal eu gafael arni na Chanol Caerdydd. Un o'r rhesymau i'r Rhyddfrydwyr Democrataidd ennill yng Ngheredigion yn 2005 oedd bod y blaid wedi targedu pleidlais y myfyrwyr.

Mae'r ffaith bod y Rhyddfrydwyr wedi dibynnu ar y myfyrwyr i ennill y sedd, hefyd yn golygu bod eu mwyafrif wedi symud allan.  I gadw'r sedd bydd rhai iddynt berswadio cenhedlaeth newydd o fyfyrwyr i'w cefnogi, rwy'n methu gweld o'n digwydd eildro. Yn gyntaf dydy'r pleidiau eraill ddim yn mynd i ganiatáu i un blaid i fopio fynnu holl bleidlais y myfyrwyr eto, ac yn ail does yna ddim achosion  mawr sydd am fod yn holl bwysig i fyfyrwyr yn ystod 2010.

Rhaid nodi mae mwyafrif y Rhyddfrydwyr daeth o'r myfyrwyr, roedd craidd y bleidlais yn dod o'r gymuned cefn gwlad a wasanaethwyd mor dda gan y diweddar Geraint Howells. Rwy'n sicr bod "proffil" Penri James (Plaid Cymru) yn y byd amaethyddol yn sicrach o apelio at yr etholwyr yma nag ydy cefndir yr Aelod Cyfredol.

Un o'r pethau sydd yn cyfri yn erbyn Penri yw ei fod wedi colli ei sedd ar Gyngor Ceredigion i Rhyddfrydwr llynedd. Ond fe wariodd y Rhyddfrydwyr arian mawr yn ward Penri, defnyddiwyd bron holl adnoddau dynol y blaid o fewn y ward unigol, yn unswydd i greu'r stori o "dorri pen Penri". Rhywbeth sy'n drewi o desperation i fi.

Penri i a'r Blaid i enill fe dybiwn.

Problemau Prifysgol

Cyn mynd ymlaen a fy narogan o ganlyniadau pleidlais 2010, hoffwn drafod pwnc sydd yn codi yn nwy o'r seddi sydd yn dechrau efo C.

Sef:

problem pleidleisiau myfyrwyr

Mae gan fyfyrwyr ym mhrifysgolion yr hawl i gofrestru i bleidleisio yn eu hetholaethau cartref ac yn eu hetholaethau addysgiadol.  Pe bawn wedi fy nghofrestru fel myfyriwr preswyl ym Mhrifysgol Glyndŵr mis Medi diwethaf, bydda'r hawl gennyf naill ai i bleidleisio dros y cyn heddwas Arfon Jones neu'r cyn heddwas Phil Edwards. (Be di be efo'r Blaid a chyn slobs?!)

Rwy'n gweld yr hawl yma i fyfyrwyr cael pleidleisio yn eu hetholaeth coleg neu eu hetholaeth cartref yn un annheg iawn.

Ar wahân i'r ffaith bod nifer fawr o fyfyrwyr yn pleidleisio ddwywaith yn groes i'r gyfraith, bydd bron iawn y cyfan ohonynt a phleidleisiodd mewn sedd golegol yn 2005 wedi ymadael a choleg ers dwy flynedd bellach. Yn wir bydda draean ohonynt wedi ymadael a'r coleg ac a'r etholaeth o fewn tri mis o fwrw eu pleidleisiau, gan adael y rhai sydd yn byw yn yr etholaethau ysgolhaig yn barhaol gydag AS nad oedd o'u dewis hwy o bosib.

Yn ddi-os bu'r cofrestru dwbl o fantais i'r Rhyddfrydwyr yn 2005, ond pa ots pwy sydd yn manteisio? Pe bai'r Blaid yn ennill Wrecsam neu Bontypridd ar sail pleidlais myfyrwyr dros dro ac yn erbyn dymuniadau'r boblogaeth barhaol, byddwn yn parhau i brotestio'r anrhegwch.

Yn nyddiau fy ieuenctid pan nad oedd prin 5% o brêns y wlad yn mynd i'r brifysgol, hwyrach nad oedd rhoi  dewis etholaeth i fyfyrwyr o fawr bwys. Ond bellach, efo 40% o bobl rhwng 18 a 23 mewn prifysgol a'u niferoedd yn gallu cynrychioli hyd at 15% o bleidleisiau mewn ambell i etholaeth, mae'n hen bryd i'r arfer dod i ben. Sarhad ar ddemocratiaeth yw erfyn ei pharhad.

Darogan Etholiad 2010 B

Blaenau Gwent

Pe na bai'r Blaid Lafur mewn cymaint o dwll ac yn gorfod amddiffyn gymaint o seddi bregus, Blaenau Gwent byddai un o'i dargedau i'w cipio, ac mewn etholiad pan fydd y rhod yn troi i gyfeiriad  Llafur eto bydd yr etholaeth yn sicr o fynd yn ôl i'w fynwes.  Un o siomedigaethau yn yr etholaeth yma yw bod dim un o'r gwrthbleidiau "swyddogol" wedi ceisio manteisio ar drafferthion Llafur ym Mlaenau Gwent er mwyn adeiladu troedle yn nhalcen caled y cymoedd Llafur.

Llais y Bobl i gadw'r sedd yn gymharol hawdd, ond synnwn i ddim pe bai Dai Davies yn ail ymuno a Llafur cyn pen tymor y llywodraeth nesaf.

Bro Morgannwg

Efo'r Blaid Lafur ar drai cyffredinol trwy Ynys Prydain, a'r aelod cyfredol yn ymddeol, mae pob rhesymeg yn dweud dyla’r Fro syrthio yn hawdd i ddwylo'r Ceidwadwyr.  Ond camgymeriad bydda roi hwn yn y bag fel buddugoliaeth Ceidwadol. Mae’r bleidlais bersonol wedi bod yn draddodiadol pwysig yn y sedd yma ac mae Alana Davies y cynghorydd lleol ac ymgeisydd Llafur yn berson llawer haws i'w hoffi nag ydy Alun Cairns yr ymgeisydd Ceidwadol a dyn sydd â dawn ryfeddol i dynnu blew o drwynau pobl.

Does gan Plaid Cymru ddim gobaith mul yma, ond mae ganddi bocedi o gefnogaeth gref yn yr etholaeth (Plaid Cymru daeth yn ail agos yn etholiadau Ewrop*).  O dderbyn bod Alun Cairns yn cael ei weld fel dipyn o fwgan i Bleidwyr, mae yna siawns bydd rhywfaint o bleidlais PC yn cael ei fenthyg i Lafur fel rhan o ymgais i stopio Cairns.

Buasai dyn wedi disgwyl i'r Ceidwadwyr cipio sedd y Fro yn weddol hawdd yn etholiadau'r Cynulliad yn 2007 hefyd, ond methasant o tua 80 pleidlais. Byddwn i ddim yn synnu pe bai canlyniad tebyg yn yr etholiad cyffredinol chwaith. 

Brycheiniog & Maesyfed

Dyma un o'r seddi mae'r Ceidwadwyr yn eu llygadu ac sydd yn ymddangos fel un y maent am ei gipio o roi canlyniadau polau piniwn trwy'r mangl. Ond mae'r aelod cyfredol yn ddyn hawddgar sydd yn hynod boblogaidd a gweithgar yn yr etholaeth. Byddwn yn disgwyl i Roger Williams i ddal ei afael ar y sedd yn weddol rhwydd.

*Diweddariad

Mae'n debyg mae pedwaredd oedd y Blaid yn y Fro. Mi wnes i gam ddarllen stori a gyhoeddwyd gan y Blaid yn honni eu bod o fewn 750 bleidlais i  ddod yn ail yn yr etholaeth, am honiad eu bod yn yr ail safle efo dim ond 750 rhwng y Blaid a'r buddugwyr. Nid y fi ydy’r unig un i gael cam argraff o'r troelli mae'n debyg.

Darogan Etholiad 2010 A

Aberafan Yn y bag i Lafur.

Aberconwy
Yr unig beth sy'n sicr yma yw bod y Blaid Lafur am golli.

Er fy mod yn byw yn yr etholaeth rwy'n methu darogan gydag unrhyw fath o sicrwydd os mae'r Blaid neu'r Ceidwadwyr sydd ar y blaen. Yn ddi-os o bleidleisiau yn newid dwylo mae mwy o bobl a phleidleisiodd i Lafur a'r Democratiaid Rhyddfrydol yn 2005 am droi at y Blaid na sydd am droi at y Ceidwadwyr. Y drwg yn y caws yw'r Ceidwadwyr sydd wedi sefyll cartref yn ystod y ddau etholiad San Steffan diwethaf yn penderfynu pleidleisio eto.

Un o'r pethau sydd wedi sicrhau buddugoliaethau Ceidwadol yn ardal Llandudno yn y gorffennol bu perchnogion cartrefi preswyl yn defnyddio'r bleidlais post i bleidleisio o blaid y Ceidwadwyr ar ran eu trigolion. Mi glywais son bod pleidlais olaf Lewis Valentine, o bawb, wedi mynd i'r Ceidwadwyr o dan y fath drefn lwgr.

Pleidlais y cartrefi preswyl bu rhan o gwsg y Blaid Geidwadol yn yr etholaeth yn ystod y ddegawd ddiwethaf. Rwy'n ddeall bod y bleidlais yma yn dihuno, rhywbeth mae'n bwysig i'r ymgeiswyr, o bob Plaid ei wylio a'i gywiro!

O dan orfodaeth daragon, mae fy mhen yn dweud mai'r Cedwadwyr pia hi, mae'r galon yn mynd at y Blaid. Yr wyf am ddilyn y galon - y Blaid i gipio'r sedd o drwch blewyn!

Alyn a Glannau Dyfrdwy - yn y bag i Lafur, ar hyn o bryd, ond y fath o etholaeth lle ddylai'r Blaid defnyddio'r cerdyn Cenedlaethol efo C MAWR. A'i rhan o Gymru neu'n rhan o Gaer estynedig yw'r etholaeth? Mae BEA wedi cael miliynau o bunnoedd gan y Cynulliad i gefnogi ei fodolaeth trwy'r ffaith ei fod yng Nghymru, ond eto mae'n galw ei hun yn BEA Chester! Etholaeth lle ddaliai’r Blaid mynnu bod yr etholwyr yn sylwi ar ba ochor o'r dafell mae'r menyn y taenu!

Arfon - eisoes yn y bag i'r Blaid mwyafrif mawr i'r Blaid fe dybiwn. Y Blaid i ennill o leiaf 40% o'r bleidlais. Rwy'n methu dirnad sut bod y sedd yma wedi cael ei gyfrif fel sedd sy'n "eiddo" i'r Blaid Lafur, yn y lle cyntaf!!

Bwci bos siop y bwcis

Wrth edrych trwy fy mhelen risial rwy'n gweld dwy stori anhygoel yn niwl yn codi o etholiad San Steffan 2010.

Mae'r stori gyntaf ym Maldwyn lle cafodd Lembit Opik canran fawr o bleidleisiau wrth Geidwadol yn yr etholiad diwethaf. Ond mae antics Lembit wedi ei wneud o yn amhoblogaidd fel unigolion. Mae'r pleidleiswyr sydd yn casáu’r Torïaid, ac wedi cael llond bol o Lembit ac sydd heb ffydd yn y Llywodraeth Llafur cyfredol i gyd yn pleidleisio i Blaid Cymru, gan roi buddugoliaeth anisgwyliedig i'r Blaid.

Mae'r ail stori yn digwydd yn Arfon. Yno mae bron y cyfan o gyn pleidleiswyr Llafur, bron y cyfan o gyn pleidleiswyr y Rhydd Dems a charfan fawr o gyn pleidleiswyr Plaid Cymru yn uno i guro Hywel Williams trwy roi buddugoliaeth anisgwyliedig i'r Ceidwadwyr.

Mae'n annhebygol y bydd y naill stori na'r llall yn cael ei wireddu, ond pa un yw'r stori fwyaf credadwy? O orfod dewis mi fyddwn yn disgwyl i'r rhan fwyaf o bobl sydd ag unrhyw grebwyll am wleidyddiaeth Cymru i ddewis stori Maldwyn. Ond o edrych ar yr ods sy'n cael eu dyfynnu ar FlogMenai mae stori anhygoel Arfon yn fwy na saith gwaith fwy tebygol i ddigwydd na stori anhygoel Maldwyn yn ol y bwcis.

100/1 yw gobeithion y Blaid o guro Maldwyn tra bod gobeithion y Ceidwadwyr yn Arfon yn 14/1 eitha' parchus.

Mae nifer o resymau am y gwahaniaeth yma yn y pris, gan gynnwys y ffaith ei fod yn ymdebygu bod cefnogwyr y Ceidwadwyr yn fwy tebygol i wastraffu eu harian ar fetiau anobeithiol nac y mae cefnogwyr y Blaid. Ond beth bynnag bo'r rheswm am yr anghysondeb yn yr ods ar y ddwy stori annhebygol, mae'r enghreifftiau uchod yn brawf bod prisiau'r bwcis yn llawer mwy tebygol i ffafrio'r Ceidwadwyr ac i dan brisio'r Blaid- yn arbennig felly pan fo'r etholiad yn parhau i fod yn bell i ffwrdd yn nhermau betio.

Rhywbeth werth ei gofio wrth gymharu'r gwahaniaeth rhwng yr ods yn Aberconwy lle mae'r Ceidwadwyr ar 2/7 a'r Blaid ar 7/2, digon agos i argoeli am ganlyniad agos iawn yma, o ystyried yr anghysondebau cyffredinol rhwng ods y Blaid ag ods y Ceidwadwyr.

Gyda llaw os oes buntan na ddwy i sbario gennych, ac yr ydych yn dymuno i'r Blaid ennill yn Aberconwy, peidiwch a'u gwastraffu trwy eu rhoi i'r bwcis - danfoner hwy i gronfa ymgyrchu Phil!

Llongyfarchiadau Gethin a Clare

Cafodd Cynghorydd Llais Gwynedd ward Brithdir, Llanfachreth, y Ganllwyd a Llanelltyd Gethin Williams a'i bartner (fy nith) Clare presant Nadolig arbennig heno, ganwyd mab bach newydd iddynt am 8 yr hwyr. Llongyfarchiadau mawr iawn a phob dymuniad da iddynt.

Siôn Corn Corn heb ymweld â Chymru?

Mae NORAD yn asiantaeth filwrol sy'n cael ei gynnal gan yr UDA a Chanada er mwyn gwylio am daflegrau yn cael eu hanelu at ogledd yr America. Fel rhan o'u gwaith gwylio y maent yn gallu dilyn taith Siôn Corn ar draws y byd, a phob blwyddyn byddent yn rhannu gwybodaeth a phlant y byd i ddweud lle mae Santa wedi cyrraedd pob munud o'i daith.



Ond och! Dyma fap NORAD sydd yn dangos lle mae'r gŵr barfog wedi bod toc ar ôl iddo ymadael ag ynysoedd Prydain. Mae o wedi ymweld â'r Alban, Lloegr, Gogledd a Deheubarth yr Iwerddon ond nid â Chymru. Mae'n rhaid bod holl blant Cymru wedi bod yn ddrwg iawn eleni.

Mae'n rhaid i'r Cynulliad gweithio'n galed yn y flwyddyn newydd i sicrhau bod ymddygiad plant Cymru yn gwella er mwyn sicrhau nad yw Siôn Corn yn hepgor ein gwlad ar ei daith byth eto (neu, o leiaf, i gysylltu â NORAD a gofyn iddynt i gynnwys Cymru yn y daith y flwyddyn nesaf).

Nadolig Llawen

Un Seren - Delwyn Siôn

Wedi i Iesu gael ei eni ym Methlehem Jwdea yn nyddiau'r Brenin Herod, daeth seryddion o'r dwyrain i Jerwsalem a holi, "Ble mae'r hwn a anwyd yn frenin yr Iddewon? Oherwydd gwelsom ei seren ef ar ei chyfodiad, a daethom i'w addoli.

Cai a Chanlyniadau Anfwriadol

Mae Cai Larsen, ar Flog Menai, yn codi trafodaeth ddiddorol parthed Cyfraith Canlyniadau Anfwriadol, (The Law of Unintended Consequences). Yn ei bost mae Cai yn dadlau bod Guto Bebb a'r Blaid Ceidwadol yn Aberconwy yn gwneud cymwynas anfwriadol i Phil Edwards, ymgeisydd Plaid Cymru yn yr etholaeth, trwy anelu gymaint o'u hymosodiadau i gyfeiriad y Blaid. Trwy wneud hynny mae'r Ceidwadwyr yn profi mae Plaid Cymru yw'r bygythiad mwyaf i obeithion etholiadol Guto yn hytrach na'r deiliaid - Y Blaid Lafur.

Rwy'n cytuno efo dadansoddiad Cai o'r perygl tactegol i bleidiau gwleidyddol rhoi gormod o sylw i ambell i wrthwynebydd, a thrwy hynny yn codi proffil y gwrthwynebydd. I raddau dyna fu un o'r ffactorau a arweiniodd at ethol aelodau o'r BNP yn etholiadau Ewrop eleni. Trwy i'r pleidiau eraill rhybuddio bod perygl i aelodau o'r BNP i gael eu hethol, yr oeddynt hefyd yn cyhoeddi bod gwerth pleidleisio i'r ffasgwyr gan fod ennill o fewn eu gafael.

Problem post Cai, fodd bynnag, yw un o edrych ar y brycheuyn sydd yn llygad dy gyfaill, a thithau heb sylwi ar y trawst sydd yn dy lygad dy hun

Os yw Plaid Cymru am weld cynnydd yn yr etholiad sydd ar y gweill, rhaid iddi gymryd mantais o wendid y Blaid Lafur trwy dwyn pleidleisiau oddi wrth Lafur, ond prin yw'r ymosodiadau yn erbyn Llafur sydd yn ymddangos ar Flog Menai. Yn wir yn un o sylwadau Cai i'r drafodaeth y mae o'n clodfori cyn gweinidog Llafur am wneud "joban go lew".

Yr hyn ceir ar Flog Menai, gan amlaf, yw ymosodiadau ar Lais Gwynedd ac ymosodiadau ar y Blaid Geidwadol.

Mae'r ymosod ar Lais Gwynedd yn ddealladwy, i raddau. Fe gostiodd Llais mwyafrif i'r Blaid ar Gyngor Gwynedd yn 2008. Yn anffodus mae bron y cyfan o ymosodiadau Cai ac eraill ar Lais yn tynnu sylw at yr union bynciau a achosodd i filoedd o gyn cefnogwyr y Blaid i symud i Lais yn y lle cyntaf; cau ysgolion, cau cartrefi henoed, cau cyfleusterau cyhoeddus a throi cefn ar gymunedau cefn gwlad. Mae natur y blogiadau yn erbyn Llais yn codi ei broffil fel amddiffynnydd cymunedau a'u hadnoddau.

Mae dyn yn gallu deall yr ymasiadau ar y Blaid Geidwadol hefyd. I nifer o gefnogwyr Plaid Cymru'r Blaid Geidwadol yw'r gwrthgyferbyniad mwyaf i'w gwerthoedd a'u daliadau. Ond o fod yn ymarferol does yna ddim un frwydr etholiadol rhwng y Ceidwadwyr a Phlaid Cymru. Hyd yn oed yn Aberconwy a Gorllewin Caerfyrddin & Phenfro, dwyn pleidleisiau Llafur bydd yn sicrhau buddugoliaeth nid dwyn pleidleisiau Ceidwadol.

Yr hyn sydd yn amlwg yn Aberconwy yw bod yna nifer o gyn pleidleiswyr Llafur sydd ddim am bleidleisio i Lafur eto. Mae cyfran fawr o'r cyn Llafurwyr yma mewn cyfyng gyngor parthed cefnogi Plaid Cymru neu'r Blaid Geidwadol y flwyddyn nesaf. Mae'r cyfyng gyngor yn profi bod gan y bobl yma parch a / neu ddiffyg gelyniaeth tuag at y naill blaid / ymgeisydd a'r llall. Mae Cai yn gywir i ddadlau bod ymosodiadau Guto ar Phil / Plaid Cymru yn gallu dod a chanlyniadau anfwriadol yn eu sgil, y canlyniad o wneud Guto i edrych fel sinch bach sydd yn ymosod ar un y mae gan bobl parch / diffyg gelyniaeth tuag ato. Ond mae'r gwrthwyneb yn wir hefyd, mae ymosodiadau dan din gan Phil / Palid Cymru ar Guto yn rhoi Phil yn rôl y snich.

Yn Aberconwy, yng Nghymru, prin bydd selogion y Blaid bydd yn troi at y Ceidwadwyr a phrin bydd selogion y Ceidwadwyr bydd yn troi at y Blaid. Y buddugwr bydd yr ymgeiswyr sydd yn llwyddo i ymosod yn fwyaf llwyddiannus ar Lafur a chynnig polisïau amgen i rai'r Blaid Lafur. Bydd atgasedd cynhenid Plaid Cymru tuag at y Ceidwadwyr a'i hagosrwydd i Lafur yn y Cynulliad ac agosrwydd ideoleg carfan sosialaidd ddylanwadol y Blaid i draddodiadau Llafur yn sicrhau mae'r Ceidwadwyr yng Nghymru bydd yn ennill y frwydr honno, yn union fel y gwnaethant yn etholiadau Ewrop.

Yr unig obaith sydd gan y Blaid i gael cynydd yw trwy ymosod ar wir fwci bo gwleidyddiaeth Cymru, sef y Blaid Lafur, yn hytrach nag wastraffu ei holl egni yn ymladd yn erbyn melinau gwynt y ffug anghenfil tin-flewog Ceidwadol. Os nad yw'r Blaid yn llwyddo i gael cynnydd, ar draul Llafur, mewn cyfnod lle mae Llafur ar drai yng Nghymru (fel sy'n debygol o ddigwydd eto) waeth i'r Blaid rhoi'r ffidl yn y to etholiadol!

Colli Ysgol = Colli Cigydd? Hurt!

Ers etholiadau mis Mai'r llynedd yr wyf, ar y cyfan, wedi cydymdeimlo ag achos Llais Gwynedd yn ei frwydr yn erbyn Plaid Cymru. Nid oherwydd fy mod yn gefnogwr brwd i Lais nac yn elyn mawr i'r Blaid, ond oherwydd fy mod yn credu bod Llais wedi dinoethi’r Blaid ac wedi dangos man gwan sydd yn gwneud drwg i'r mudiad cenedlaethol.

I mi mae'r achos cenedlaethol yn bwysicach na phlaid ac yn amlwg bwysicach na'r Blaid. Mae gweld y niwed mae'r Blaid yng Ngwynedd yn wneud i'r achos Cenedlaethol, trwy ymddwyn fel yr Arglwydd Beeching a Mrs Thatcher yn corddi fy stumog. Mae cadw adnoddau cymdeithasol ac amddiffyn gwasanaeth cyhoeddus yn bwysicach nag arian ac elw a chreu balans cyllideb. Elfen o frogarwch a chenedlaetholdeb sydd yn ymddangos, ysywaeth, fel elfen sydd wedi ei golli gan gynghorwyr Plaid Cymru Gwynedd.

Mae post diweddaraf Gwilym Euros, sydd yn cyfeirio at stori yn y rhifyn cyfredol o'r Cambrian News yn awgrymu bod Llais, hefyd, yn dechrau colli ffordd trwy roi sgorio pwyntiau gwleidyddol yn uwch nag amddiffyn y gymuned.

Yn ôl y CN mae pobl Aberdyfi wedi ymateb i benderfyniad eu Cynghorydd annibynnol lleol, Dewi Owen, i gefnogi cau ysgol y llan trwy:

cancelling Christmas turkey orders at the village butcher’s shop, which is run by Cllr Owen’s son-in-law.

Rwy'n ddeall dicter y pentrefwyr, ond mae eu hymateb yn un hurt!

Fel mab i dad, rwy'n gwybod bod fy marn i a barn fy nhad yn ddwy farn gwbl annibynnol. Hyd yn oed ar yr achlysuron prin ein bod yn unfarn gytûn, damwain ydyw, nid cynllwyn!

Fel gŵr priod mae'r syniad o gael fy nghosbi am weithredoedd yr in laws yn fy nharo fel y peth gwirionaf imi ei glywed erioed. Uffar' ond doedd y diawliaid wedi pregethu wrth y musus 'cw bod llawer gwell ar gael cyn iddi gytuno fy mhriodi?

Bydd colli'r ysgol, yn ddi-os, yn hoelen yn arch bywyd pentrefol Aberdyfi. Bydd colli cigydd o fri o'r pentref yn hoelen arall. Mae'r cysyniad bod taro'r ail hoelen yn brotest dechau i wrthwynebu daro’r hoelen gyntaf yn ymateb tu hwnt i'm dirnad i, ac yr wyf yn synnu bod Llais yn ei gefnogi.

Be Ddigwyddodd i S4C2?

Diwedd mis Awst llynedd mi wnes ymateb i holiadur ar Wasanaethu Plant yn y Dyfodol Digidol a gomisiynwyd gan S4C er mwyn trafod y defnydd gorau o sianel S4C2.

Mi fûm yn un o'r ychydig prin a oedd yn gwylio darllediadau o'r Cynulliad ar S4C2 yn weddol reolaidd - oleiaf 2-3 gwaith yr wythnos. Yn ystod wythnos yr Eisteddfod, da oedd cael y sianel ar gyfer darllediadau byw o'r Babell Lên fel gefaill i ddarllediadau o'r Pafiliwn Pinc.

Mae fy ymateb i'r holiadur ar gael yma (dogfen pdf)

Yn fras fy ymateb oedd:

Er gwaetha'r ffaith fy mod yn un o wylwyr rheolaidd prin y sianel, yr wyf yn fodlon aberthu'r cynnwys yr wyf fi yn ei fwynhau er mwyn creu gwasanaeth amgen i blant a phobl ifanc.

Mae'r gwasanaeth i blant arfaethedig wedi ei greu (ond nid y gwasanaeth i bobl ifanc); ond mae'n cael ei ddarlledu fel rhaglenni Cyw ar S4C1 yn ystod yr oriau hynny cyn y pnawn pan nad oedd S4C yn arfer darlledu yn ddigidol o gwbl.

Ers yr wythfed o fis Awst, bron i bum mis yn ôl, yr unig beth sydd wedi ei ddarlledu ar S4C2 yw Tudalennau Gwybodaeth gyda llun o fwi môr a rhif ffôn y Gwifryn Gwylwyr. Yr oeddwn yn fodlon colli fy ngallu i wylio'r Cynulliad a'r Babell Lên ar gyfer creu lle i wasanaeth amgen a mwy poblogaidd, ond nid er mwyn ei golli am rif ffôn a llun gwirion!

Er mwyn darlledu'r Tudalennau Gwybodaeth, mae'n rhaid bod S4C yn parhau i dalu'n ddrud am y slot darlledu. Rwy'n gallu meddwl am gant a mil o ddefnyddiau ar ei gyfer yn ogystal a'r sianel i bobl ifanc a addawyd:

S4C + 1 - ar gyfer y rhai sy'n codi'n hwyr ar ol siesta'r pnawn

Sianel Amaethyddol, fel nad oes raid inni gael gymaint o faw gwartheg ar y brif sianel ar raglenni megis Cefn Gwlad, Ffermio a Fferm ffactor.

Sianel Chwaraeon er mwyn osgoi newidiadau i'r arlwy arferol gan fod gemau rygbi / pêl-droed / tidliwincs pwysig yn cael eu cynnal.

Sianel ailddarllediadau - i wneud lle i gynnwys rhaglenni newydd ar y brif sianel yn hytrach na dangos Fferm Ffactor pum gwaith yr wythnos

Pa bynnag defnydd a wneir o sianel S4C2, oni bydda rywbeth yn well na thalu am sianel wag?

Cyfarchion Nadolig Llywydd y Cynulliad

Mae fersiwn Saesneg hefyd ar gael:
http://www.youtube.com/watch?v=brcPpu4BdWk

Nadolig Llawen i ti hefyd, Dafydd.

Ymadawiad Oscar

Ychydig o bwyntiau am ymadawiad Oscar o Blaid Cymru a'i benderfyniad i ymuno a grŵp y Blaid Ceidwadol.

Y peth cyntaf i ddweud yw nad ydy o'n syndod. Yr oedd yn wybyddus cyn iddo dderbyn ei enwebiad ei fod wedi ceisio i fod yn ymgeisydd i wahanol gyrff trwy'r Ceidwadwyr a'r Blaid Lafur cyn iddo wneud cais i Blaid Cymru. Yn wir un o'r rhesymau pam fod fflyrtio'r dyn efo pleidiau eraill mor hysbys yw bod nifer o'i ffrindiau gorau newydd wedi nodi yn llon ei fod yn gast-off diwerth a wrthodwyd ganddynt hwy yn y lle cyntaf. Yr oedd yn amlwg, yn gwbl amlwg, i Blaid Cymru bod Oscar yn defnyddio'r Blaid er mwyn uchelgais hunanol yn hytrach nag ymrwymiad pleidiol.

Ond o gydnabod bod Oscar wedi defnyddio'r Blaid, rhaid cydnabod bod y Blaid wedi ei ddefnyddio ef mewn ffordd a oedd yr union mor hunanol a dan din.

Oherwydd bod mewnfudwyr i wledydd Prydain yn gorfod profi eu bod yn driw i'w gwlad fabwysiedig, mae yna duedd iddynt i fod ymysg y mwyaf Prydeinig o'r Prydeinwyr, mae hynny yn eu gwneud yn dalcen caled i'r pleidiau cenedlaethol.

Roedd sicrhau mae Cenedlaetholwyr oedd yr AC cyntaf a'r ASA cyntaf yn dipyn o gamp i'r Blaid a'r SNP ac yn fodd iddynt dorri i mewn i'r talcen hwnnw. Ac mae'r Blaid wedi cael ei wobr o ddefnyddio Oscar. Yn yr etholiadau cyngor sir etholwyd llond llaw o gynghorwyr Plaid Cymru o'r lleiafrifoedd ethnic yn sgil ethol Oscar. Mae'r cynghorwyr yna yn parhau i fod yn chwifio baner cenedlaetholdeb Cymreig yn eu cymunedau. Gellir dadlau byddid cefnogi ymgeisydd gwell na Ashgar wedi bod yn gallach, ond y gwir yw mai ef oedd yr unig un a oedd ar gael mewn sedd yr oedd modd i'r Blaid curo efo ymgeisydd o'i gefndir. Bydda Abdul Khan wedi gwneud gwell AC na Mohamed Ashgar, bid siwr, ond doedd dim modd ei osod ef yn uwch ar restr y Gogledd na Wigley a Ryder.

Fe wnaed dêl y diafol rhwng y Blaid ac Oscar. Ar y cyfan byddwn yn dweud mai Plaid Cymru sydd wedi cael y gorau ohoni. Y mae'r Blaid wedi profi ei bod hi yn fodlon rhoi cyfle i bobl o gefndiroedd ethnig cael eu hethol yn enw cenedlaetholdeb Cymreig. Mae'r Blaid Geidwadol wedi cael ei dal efo'i drôns i lawr trwy dderbyn-trwy-ddwyn aelod o'r cymunedau lleiafrifol yr oeddent wedi ymwrthod ag ef trwy honni nad oedd o'n deilwng.

Mae'r Blaid hefyd wedi cael gwared ag un a oedd yn edrych fel pysgodyn allan o ddŵr ar ei feinciau, ac un a oedd yn pechu ambell i grŵp o fewn y cymunedau lleiafrifol, heb orfod mynd trwy'r embaras o'i ddad-ddewis. Yn sicr does dim gwirionedd yn yr honiadau y byddai Ashgar wedi ei ddad-ddewis i wneud lle yn y Senedd i Adam Price, byddai hynny yn groes i graen dymuniad y Blaid i apelio i'r lleiafrifoedd.

Un nodyn bach arall i gloi. Mae rhai aelodau o'r Blaid yn ceisio symud y bai am ddewis Oscar fel ymgeisydd yn y lle cyntaf oddi wrth y Blaid yn ganolog i aelodau'r Blaid yn rhanbarth y de-ddwyrain trwy ddweud mai nhw wnaeth ei ddethol fel ymgeisydd mewn modd democrataidd annibynnol. Twt lol botas maip. Does dim modd i unrhyw un sefyll yn enw Plaid Cymru (nac unrhyw blaid arall) heb eu bod wedi eu cymhwyso fel ymgeiswyr derbyniol gan y blaid yn ganolog. Fe gymhwyswyd Ashgar fel ymgeisydd derbyniol gan Blaid Cymru yn ganolog. Pe na fyddai, bydda fo ddim ar gael i aelodau'r de ddwyrain i'w hystyried yn y lle cyntaf, mae ceisio symud y bai yn y modd yma yn ddilornus i holl aelodau'r Blaid yn y rhanbarth.

Ydy'r HRF o blaid Lladd yr wrth Gymraeg?

Gan fy mod wedi penderfynu cael hoe fach o'r pwysau uffernol sydd yn dod o ysgrifennu blog Saesneg, mi benderfynais roi peiriant Google Translate ar y safle hwn rhag ofn bod rhai o fy nghyn darllenwyr Saesneg am gael cip o'r farn yr wyf yn parhau i'w fynegi yn y Gymraeg.

Mae'r teclyn i'w gweld ar ochor chwith y sgrin rhwng bathodyn Maes-e a bathodyn Rwy'n Cefnogi Annibyniaeth.

Yr wyf yn ansicr o gallineb osod y teclyn, gan fod ambell i gyfieithiad yn awgrymu bod fy marn yn fwy hurt na'r hurtiaf y mae Cai wedi eu gwobrwyo am idiotrwydd.

Er enghraifft mae cyfieithiad o'r post yma yn awgrymu fy mod o blaid llofruddiaeth dorfol o'r gwrthbleidiau er mwyn amddiffyn y Gymraeg:

What is great is that the buoyancy, the fire in the belly, and the fall out has pasiwn raised when members of the party killed four of their opponents for compromise on the future of the language.

Ond wedi fy nghyhuddo o gefnogi llofruddio pedwar cyfaddawdwr er mwyn addiffyn yr iaith mae'r peiriant cyfieithu yn amau fy niffuantrwydd. Dyma'i gyfieithiad o benawd y post gyfredol:

Slaughter - is the HRF in favour of the Gymraeg?

Gwell imi gael gwared â'r peiriant cyfieithu cyn iddi fy arwain i ddyfroedd dyfnion iawn, mi dybiaf !!!!!!!!!!

Newid hinsawdd yn gau neu'n wir - be di'r ots?

Yn ystod y dyddiau diwethaf mae mwyfwy o bobl wedi bod yn mynegi amheuon am yr ymgyrch i atal newid hinsawdd trwy honni mae ffug wyddoniaeth ac, yn bwysicach byth, mae ymgais at reoli pobl a chodi trethi yw'r holl stŵr. Mae'r ffaith bod y gwadu gwyddonol wastad yn dod efo'r un neges wleidyddol am ymyrraeth lywodraethol a threthiant yn awgrymu yn gryf bod y gwleidyddol yn bwysicach na'r wyddonol i'r gwadwyr

Gan nad ydwyf yn wyddonydd nac yn fab i wyddonydd y mae'n anodd imi wneud sylw teg am y ddadl wyddonol. Ond gan nad ydwyf yn or-hoff o ymyrraeth ddiangen yn fy mywyd na threthi di angen rwy'n gallu cydymdeimlo a rhywfaint o ddadleuon gwleidyddol y gwadwyr.

Yr wyf wedi nodi mewn post blaenorol bod cael gwared â bylbiau tryloyw (y rhai 100w 60w ac ati) yn achosi problemau gan fod y bylbiau cyrliog newydd yn amharu ar fy offer cymorth clyw, mae'n debyg eu bod yn achosi problemau i bobl efo ddiffygion gweledol hefyd. Dyma broblem dylid wedi dod i'r afael arni cyn i'r UE gwahardd y bylbiau hen ffasiwn yn llwyr.

Mae'n ymddangos imi fod polisi'r Cynulliad o gael gwared â bagiau siopau plastig un defnydd hefyd yn bolisi diffygiol. Yn ôl yr hyn yr wyf yn ddeall gan gyfaill sydd yn arbenigo yn y maes mae'r bagiau un defnydd yn bio-bydru o fewn blwyddyn neu ddwy. Mae'r bag for life o blastig tew yn cymryd 200 mlynedd i bydru, a bydd yr eco bags o blastig a ffibr yn parhau heb eu pydru mewn filflwydd. Yn waeth byth mae rhywfaint o ffibr y bagiau eco wedi ei chynhaeafu ar ffermydd lle cliriwyd fforestydd glaw er mwyn tyfu'r cnwd ffibr.

Nid ydwyf, yn amlwg, 100% yn cefnogi pob dim y mae'r ymgyrch amgylcheddol yn dweud na gwneud, ond eto rwy'n gweld problem fawr parthed dymuniad y gwrthwynebwyr i ro'r gorau i bob polisi amgylcheddol ar sail diffygion honedig yn y data newid hinsawdd. I mi nid gwyddoniaeth newid hinsawdd yw apêl gwleidyddiaeth glesni ond y dymuniad i fyw mewn byd glan a saff.

Hyd yn oed os yw newid hinsawdd yn ffug wyddoniaeth yr wyf yn parhau i ddymuno gweld llai o fagiau plastig a phaciau bwyd "poli" yn wasarn ar y strydoedd.

Hyd yn oed os yw newid hinsawdd yn ffug wyddoniaeth yr wyf yn parhau i ddymuno gweld pethau yn cael eu hail ddefnyddio a'u hailgylchu yn hytrach na'u taflu i landfill llawn llygod mawr

Hyd yn oed os yw newid hinsawdd yn ffug wyddoniaeth well gennyf byddid cael llai o nwyon gwenwynig budron yn chwydu allan o simneiau ffatrïoedd a phwerdai ar draws y byd.

Hyd yn oed os yw newid hinsawdd yn ffug wyddoniaeth yr wyf am weld y fforestydd glaw a'u hamrywiaeth o fywyd gwyllt yn cael eu hamddiffyn.

Hyd yn oed os yw newid hinsawdd yn ffug wyddoniaeth yr wyf yn croesawu datblygiadau sydd yn creu nwyddau effeithlon eu defnydd o egni bydd o gymorth i leihau fy miliau.

Newid hinsawdd neu beidio, mae symudiadau rhesymegol tuag at greu byd sydd yn lanach ac yn fwy effeithiol, yn sicr, yn well na pholisïau sydd am gadw'r byd yn fudr o aneffeithiol.

Nadolig Llawen Mr Heath

Ar ôl oes o gefnogi Rhyddfrydwyr Lloyd George, fe aeth pleidlais olaf fy niweddar Hen Nain i'r Blaid Geidwadol. Y rheswm am ei thröedigaeth yn hwyr yn ei phenwynni oedd bod Llywodraeth Ted Heath wedi cyflwyno Bonws Nadolig o £10 i bob pensiynwr ym 1972.

Roedd y bonws yma yn fonws go iawn. Efo'r fath ffortiwn yn ychwanegol i'w phensiwn yr oedd Hen Nain yn gallu fforddio, am y tro cyntaf yn ei bywyd, i anrhegu ei niferus disgynyddion efo par o fenig yr un fel presant Nadolig.

Yn ystod y dyddiau nesaf bydd holl bensiynwyr gwladol y Deyrnas Gyfunol yn derbyn Bonws Nadolig Ted Heath ar gyfer eleni. Deg punt bydd y taliad o hyd, prin digon i brynu un par o fenig bellach.

Pe bai'r Bonws Nadolig wedi cadw fyny efo costau byw, tua £150 byddai ei werth cyfredol. Ond gan ei fod wedi sefyll yn ei hunfan fel £10 ers 1972 y mae'n costio mwy i'w weinyddu bellach nac yw ei werth. Mae haelioni Mr Heath wedi troi yn sarhad bellach.

Mae'n hen bryd i'r Llywodraeth gwneud penderfyniad i naill ai diweddaru gwerth y bonws i bensiynwyr neu i waredu taliad mor bitw yn llwyr.

Be' Petai Peter yn Gywir?

Mae'r blog Llafur Wales Home yn gofyn cwestiwn difyr parthed y cwyno am agwedd Peter Hain tuag at gynnal Refferendwm ar ran 4 o Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006. Hawdd yw cystwyo Dr Hain am fod yn negyddol ei agwedd tuag at ddatganoli ac am fynegi pwyll am amseru refferendwm. Ond beth petai o'n gywir?

Rwy'n gweld rhywbeth sylfaenol annemocrataidd yn agwedd Dr Hain. Os yw'n hollol eglur be fydd canlyniad refferendwm cyn ei gynnal, afraid yw cael refferendwm o gwbl. Does dim rhaid cynnal refferendwm ar gyfreithloni llofruddiaeth oherwydd bod barn y bobl ar y pwnc yn gwbl eglur heb bleidlais. Rhoddwyd y gorau i gynnal refferendwm pob 7 mlynedd ar yfed ar y Sul yng Nghymru pan ddaeth hi'n amlwg bod pobman yn y wlad am bleidleisio o blaid agor tafarnau ar y Sul. Gwirion yw gwario filiynau ar ofyn y cwestiwn os ydym yn gwbl sicr o'r ateb. Pwrpas refferendwm yw ymofyn barn yr etholwyr pan fo rhywfaint o ansicrwydd parthed eu barn.

Ond o gynnal refferendwm heb y sicrwydd o bleidlais Ie, y mae'n bwysig i ddatganolwyd a chenedlaetholwyr ystyried oblygiadau colli.

Yn bersonol nid ydwyf yn poeni yn ormodol am bleidlais negyddol. Dydy adran pedwar o Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006 ddim yn rhoi rhagor o bwerau i'r Cynulliad, dydy o ddim yn rhoi hawliau ddeddfu ychwanegol i'r Cynulliad chwaith, yr hyn y mae'n gwneud yw newid drefn argaeledd y pwerau ar hawliau deddfu sydd eisoes yn bodoli yn adran tri o'r ddeddf.

Y peth pwysicaf mae adran 4 yn ei wneud yw rhwystro esblygiad datganoli. Heb gynnal refferendwm ar adran 4 does dim modd i symud ymlaen i gam nesaf datganoli - sef sicrhau cyfartaledd a'r Alban neu Gogledd yr Iwerddon. O gynnal refferendwm bydd yr ymgyrchu am y cam nesaf yn cychwyn boed y canlyniad yn Ie neu yn Na.

O gael canlyniad negyddol bydd yr ymgyrch am y cam nesaf yn galetach, wrth gwrs, dyna pam y byddwyf yn pleidleisio Ie ac yn annog eraill i wneud yr un fath. Ond heb refferendwm, beth bynnag fo'r canlyniad, bydd yr ymgyrch honno ddim yn cychwyn. Dyna paham yr wyf o blaid cynal refferendwm mor fuan ac sydd modd hyd yn oed heb y sicrwydd o ganlyniad y mae Peter Hain yn dymuno.

Ffatri Ffuglen Hanes Cymru

Yr wyf wedi bod yn ddwys ystyried gneud sylwadau trylwyr am ddiffyg sylwedd hanesyddol a chymdeithasol rhaglen hurt gyfredol Hywel Williams ar S4C.

Ond a oes raid?

Wedi'r cyfan mae'r rhaglen yn cael ei gynhyrchu gan THE FICTION FACTORY!

Yr Ugain Orchymyn - Yr Unig Ateb?

Pe bai Moses yn Gymro yn hytrach nag yn Iddew, mi fyddai wedi dod i lawr o'r mynyddoedd efo'r deg orchymyn i gŵyn o Be! Dim ond DEG orchymyn - dim hanner digon a chyn pen dim bydda brotestiadau yn cael eu cynnal i fynnu ragor, a'r geiriau Ugain Orchymyn yr Unig Ateb wedi eu chwistrellu mewn paent gwyrdd ar draws Arch y Cyfamod

Mae unrhyw un sydd wedi darllen rhagor nag un post ar y blog hon yn gwybod fy mod yn weddol gyndyn o roi clod i Blaid Cymru. Ond pan fo clod yn haeddiannol mae'n haeddiannol.

Roedd y ddadl eLCO Iaith yn gam aruthrol ymlaen i achos yr iaith. Ac o bob parch i'r Blaid, dydy hi heb honni bod yr eLCO bresennol yn ddim byd namyn cam bach i'r cyfeiriad cywir.

Mae'n wir ddweud bod y cynnig a wnaed i Sansteffan wedi ei glastwreiddio wrth ei ddychwelyd i'r Cynulliad - ond dyna ydy natur y system hurt yr ydym yn cael ein deddfau trwyddi. Mae disgwyl i Sansteffan i beidio a glastwreiddio, ar unrhyw gais iddi, fel disgwyl gafr i beidio rhechan!

O dan y gyfundrefn byddid modd i'r Cynulliad dweud Na! Dydy'r eLCO ddim yn ddigon da a'i ddanfon yn ôl i Sansteffan am ei hail hystyried. Pe bai'r Cynulliad wedi cymeryd y cam yna bydda'r eLCO wedi syrthio gyda diddymiad Senedd Sansteffan ar gyfer yr etholiad Prydeinig nesaf, ac yna byddai'n rhaid dechrau'r broses o'r cychwyn gyntaf eto - gyda'r perygl i'r eLCO cael ei hamseru allan, eilwaith, oherwydd etholiad Cynulliad.

Mae achos yr iaith wedi symud y cam fwyaf bosib iddi allu ei gymeryd o dan yr amgylchiadau presennol, diolch i Blaid Cymru ac arweiniad Alun Ffred. Yn sicr mae angen camau eraill cyn cyrraedd at Lefiticws iaith, ond hyd y gwyddwn, dydy'r Blaid heb ddweud Na i bwyso am gymeryd camau pellach a mwy uwchgyrhaeddol parthed yr iaith yn y dyfodol - chware teg!

Democratiaeth byw a'r Iaith Gymraeg

Mae gwasanaeth newydd y BBC Democratiaeth Byw yn un wych ac un byddwyf, yn sicr, yn ei ddefnyddio'n aml. Mae'n cynnig darllediadau byw ac wedi eu recordio o wyth o siambrau llywodraethol Ynysoedd Prydain, gan gynnwys Senedd y Cynulliad.

Mae modd hefyd copïo trafodion o'r safle i mewn i bost blog. A gan fod y gwasanaeth ar gael, gwell ei ddefnyddio! Dyma'r drafodaeth lawn ar yr eLCO iaith:



Mae'n debyg bod modd tynnu allan cyfraniadau unigol o'r trafodion yn hytrach na thrafodaeth lawn, ond nid ydwyf wedi gweithio allan sut i wneud hynny eto.

Ta waeth mae hon yn ddadl werth ei ddilyn o'r cychwyn i'r ddiwedd. Mae'n un o'r sesiynau mwyaf bywiog imi ei glywed o'r Cynulliad.

Yr hyn sydd yn wych yw bod y bywiogrwydd, y tân yn y bol, y ffraeo a'r pasiwn wedi codi wrth i aelodau o'r pedair plaid lladd ar eu gwrthwynebwyr am gyfaddawdu ar ddyfodol yr iaith; mae'r clochdar yn codi wrth i aelodau'r gwahanol bleidiau ceisio profi mae eu plaid nhw yw cefnogwr ac amddiffynnydd mwya'r iaith.

Mae clywed Ceidwadwyr a Llafurwyr a Rhyddfrydwyr Democrataidd yn beirniadu Plaid Cymru am gyfaddawdu ar yr iaith ac am beidio a gwneud digon i'w hamddiffyn yn codi deigryn i'r llygaid. Nid am fod y feirniadaeth yn deg nac yn gywir - dim ond am ei fod yn bodoli.

Chwarter canrif (neu lai) yn ôl bydda ddadl ar y testun yma wedi bod yn un lle'r oedd y Blaid yn amddiffyn cornel yr iaith a phawb arall yn lladd arni am gefnogi iaith hanner marw. Mae'r ffaith bod eraill heddiw yn teimlo'r angen i feirniadu'r Blaid (yn gam neu'n gymwys) am beidio gwneud digon dros yr iaith yn brawf o ba mor bell mae achos yr iaith wedi symud mewn cyfnod gweddol fer.

Yr her nesaf i'r Blaid yw gweithio tuag at ddadl ble mae pob un o'r pleidiau eraill yn ei feirniadu dros beidio a gwneud digon dros achos ymreolaeth i Gymru :-)

Deryn Down Under

Trist oedd cael deall mae nid can Cymraeg yw Dacw Di yn eistedd y Deryn Du.

Dacw di yn eistedd y deryn du
Brenin y goedwig mawr wyt ti
Can deryn, deryn, can deryn deryn,
Dyna un mawr wyt ti.

Yr oeddwn wedi mynnu wrth fy neiaint yn Awstralia mae can a dygwyd oddi wrth y Cymry ydoedd, ac wedi dysgu'r geiriau Cymraeg iddynt er mwyn eu canu yn Welsh Night eu trwp sgowtiaid pan oeddynt yn blantos.

Ymddengys bod arbenigwr ar ganeuon gwerin Cymraeg wedi rhoi tystiolaeth i lys yn Awstralia mae can o Awstralia ydoedd yn wreiddiol a ddygwyd gan y'r Urdd.

Os mae can o Awstralia ydyw yn wreiddiol rhaid dweud bod fersiwn amgen fy neiaint yn apelio yn fwy na'r gwreiddiol:

Kookaburra sits on a 'lectric wire
Jumps up and down 'cos his bum's on fire
Cry kookaburra, cry kookaburra,
Sore your arse must be!

Helo Dylan!

Croeso mawr i Dylan Llyr, yr aelod diweddaraf o deulu bach y blogwyr gwleidyddol Cymraeg.

Gweler ei ewyllys

Hwyrach nad yw hel achau yn bwnc gwleidyddol, fel y cyfryw, ond gan mae llywodraethwyr sydd wedi creu y rhan fwyaf o ddogfennau achyddol mae caffael mynediad i ddogfennau achyddol yn gallu bod yn hynod wleidyddol.

Cyn refferendwm y Cynulliad rwy'n cofio cael "cwyn" efo Ieuan Wyn Jones (hanesydd teuluol brwd) am y broblem o orfod mynd i Aberystwyth i weld casgliadau canolog, a Ieuan yn addo mae un o'r pethau gallasid Cynulliad ei wneud oedd sicrhau digideiddio casgliadau'r Llyfrgell Genedlaethol er mwyn gwneud eu hargaeledd yn haws.

Braf oedd darganfod heddiw, gan hynny, bod copïau llun digidol o Ewyllysiau a phrofwyd yn y Llysoedd Eglwysig Cymreig cyn 1858 bellach ar gael ar lein.

http://cat.llgc.org.uk/probate *

Ar wahân i fod yn adnodd difyr i ni sydd yn ffoli ar hel achau, mae'n adnodd o werth economaidd hefyd. Mae twristiaeth achyddol yn gallu bod yn werthfawr i'r diwydiant, rhywbeth sydd yn tynnu ymwelwyr o bell o lwybr Llundain, Caeredin a Stratford. Ac ar sawl achlysur, pan fu pob dim arall yn gyfartal, achau fu'r gwahaniaeth dros fuddsoddi yn yr Iwerddon yn hytrach na Chymru gan ambell i gwmni o'r UDA.

Mae llywodraeth San Steffan wedi gwerthu ei hadnoddau achyddol hi i'r prynwr uchaf. Braf gweld bod Cynulliad Cymru yn galluogi i'r Llyfrgell Genedlaethol cynnig y gwasanaeth gweld ewyllysiau i bobl ar draws y byd heb gost i'r ymwelydd.

Llongyfarchiadau i bawb sydd yn gysylltiedig â'r gwasanaeth newydd gwych 'ma.

* Tudalen gartref Saesneg y safle, ar hyn o bryd rwy'n methu cael hyd i'r dudalen gartref Cymraeg

Siop John Lewis

Mae'n debyg bydd Siop Johm Lewis newydd Caerdydd y mwyaf o'i fath ym Mhrydain. Mae gennyf ryw gof o glywed bod y John Lewis a sefydlodd y siop wreiddiol yn Gymro Cymraeg, os felly mae'n siŵr y bydd o, os nad yr Hogyn o Rachub, yn falch o'r ffaith bod pawb yn canmol dwyieithrwydd y siop enfawr newydd yng Nghaerdydd.

I fi mae'r enw John Lewis yn golygu Lerpwl.

Mae'n debyg bod Eisteddfod Siop John Lewis Lerpwl yn un o'r fwyaf yn y Gogledd ar un adeg. Gyda chystadlaethau yn cael eu gwobrwyo gyda gwobr o'r department yr oeddynt yn cael eu cynnal ynddynt, megis set o lestri am yr her adrodd neu ffroc am y gystadleuaeth soprano a soffa yn hytrach na chadair i'r brîf fardd.

Roedd son bod modd gwahaniaethu rhwng Cymry Lerpwl a Gwyddelod Lerpwl yn hawdd, gan fod y Gwyddelod yn edrych i fynnu ac yn mwynhau'r cerflun ar y siop ond y Cymry capelaidd yn troi eu llygaid tuag at y palmant er mwyn osgoi ei weld.



Un o'r pethau pwysig eraill am Gymreictod siop John Lewis Lerpwl oedd y Sêl. Mae'n debyg mae faint arferol Cymro yw trywsus a sieced short, tra fo'r Sais yn debycach o fod yn long neu'n medium. Roedd holl gyflenwad dillad byr dros ben y cwmni yn arfer cael eu danfon i Lerpwl ar gyfer sêl, er mwyn i siopwyr Cymreig prif ddinas Gogledd Cymru cael manteisio ar y bargeinion. Rwy'n mawr obeithio na fydd y blydi hwntws yn dwyn y cyfle hwn oddi wrthym gyda'u siop newydd crand yng Nghaerdydd.

Yr Hen Blaid Fach Annwyl, neu'r Blaid Fach Gâs?

Mae'n rhaid derbyn bod llywodraethu, yn aml, yn golygu gwneud dewisiadau caled. Mae gwneud penderfyniadau amhoblogaidd, weithiau, yn anorfod.

Mae'n rhaid cau ysgolion annwyl i gymuned, ond prin ei ddisgyblion. Mae ambell i dy bach yn costio mwy na'i werth i'r gymdeithas a'r diwydiant twristiaeth. Mae ambell i gartref hen bobl yn mynd yn rhy hen i'w hadfer.

Pan fo gwasanaethau o'r fath yn cael eu darfod, o'r herwydd bod eu darfod yn anorfod, bydda ddyn yn disgwyl i blaid y llywodraeth i gydnabod ei fod yn anorfod trist ac i gyhoeddi'r anorfodaeth gyda thinc o dristwch.

Ers etholiadau'r llynedd, mae grŵp Plaid Cymru ar Gyngor Gwynedd, a'i chefnogwyr yn y wasg ac ar y we, yn ymddangos fel petaent yn ymhyfrydu ym mhob gwasanaeth cymunedol sy'n cael ei ladd, fel buddugoliaeth dros Llais Gwynedd.

Pe bawn am fod yn garedig, a derbyn bod y penderfyniad i gau a chanoli ysgolion Bro Dyfi yn anorfod, byddwn yn cyhoeddi'r fath beth gyda gwyleidd-dra a chydymdeimlad efo'r cymunedau sydd am golli gwasanaeth cymunedol.

Mae ymfalchïo yn y penderfyniad a'i ddathlu, oherwydd ei fod yn broc yn y llygad i Seimon Glyn a Llais yn gyfoglyd. Ymateb sydd yn gwneud lles i Lais a drwg i'r Blaid.

Hwyrach bod bywyd yn haws i Lais Gwynedd, sydd ddim ond yn bodoli fel gwrthblaid yng Ngwynedd, ond mae'n rhaid i Blaid Cymru Gwynedd sylweddoli ei fod yn rhan o Blaid Cymru Cymru Gyfan.

Pan fo Cynghorwyr y Blaid yng Ngheredigion ac ar Fôn, ym Mynwy a Morgannwg, ym Mhenfro ac yn Sir y Fflint yn ceisio amddiffyn eu cymunedau mae'n rhaid i Blaid Cymru Gwynedd ymateb mewn ffordd sydd yn cydymdeimlo a'u cyd aelodau yn yr ardaloedd hynny.

Beth bynnag fo rhinweddau penderfyniadau Cynghorwyr Plaid Cymru Gwynedd:

Mae dathlu cau ysgolion fel buddugoliaeth dros Llais Gwynedd
Mae difrïo ymgyrch i gadw tai bach cyhoeddus ar agor
Mae croesawu cau cartrefi hen bobl

Yn gwneud i Blaid Cymru edrych fel Y Blaid Fach Gas, yn hytrach na'r Blaid Fach annwyl ydoedd ugain mlynedd yn ol!

Yr orthrymedig rai

Mae fy nghyfeillion blogawl Cai a Rhydian yn aml yn fy nghyhuddo o chware'r cerdyn ormes yn ormodol yn fy amddiffyniad o genedlaetholdeb diwylliannol. Y maent yn honni bod hyn yn fy ngosod ar yr ymylon yn hytrach nag ym mhrif ffrwd cenedlaetholdeb.

Twt lol botas medda fi. Os yw gwladweinydd amlwg a barwn y cyfryngau yn teimlo ei fod ef hefyd yn perthyn i'r orthrymedig rai, yr wyf fi yn y brif ffrwd ac mae fy ngormeswyr (sef Cai a Rhydian yn benodol) yn amlwg yn y lleiafrif ymylol :-)

Llongyfarchiadau Elin a Christianne

Llongyfarchiadau mawr i Elin Jones AC a Dr Christianne Glossop ar dderbyn gwobr Pencampwyr Ffarmio'r Flwyddyn gan gylchgrawn y Farmers' Weekly.

Dyfarnwyd y wobr iddynt am eu hymroddiad i daclo pla'r ddarfodedigaeth mewn gwartheg; yng ngeiriau un o'r beirniaid:

The Welsh approach provides an ideal blueprint for TB eradication, from which the English government can learn a lot. Christianne and Elin's positive approach towards eradication rather than control is an inspiration to us all. Lyndon Edwards, RABDF

Cyflwynwyd y wobr i'r ddwy gan Hilary Benn, Gweinidog Amaeth San Steffan sef y dyn dylai dysgu lot gan arweiniad y ddwy. Gwych!



Ffynhonnell y Llun

£48 miliwn Alwminiwm Môn

Yn ôl ym mis Fehefin fe gynigiodd llywodraethau Cymru a Phrydain £48 miliwn i gwmni Rio Tinto i gadw Alwminiwm Môn ar agor. Gwrthodwyd y cynnig gan y cwmni am resymau sydd ond yn wybyddus iddynt hwy. Os oedd y fath arian mawr ar gael i gadw'r swyddi ar ynys Môn, a fydd o ar gael i'w ddefnyddio bellach i fuddsoddi yn yr ardal er mwyn creu swyddi newydd i'r bobl a chollodd eu gwaith?

Na 'don i'm yn feddwl bydda fo!

Heddlu Cudd yn Ysbio ar Cynhebrwng Gwladgarwr

Mae yna stori digon ffiaidd yn y Cambrian News heddiw am ymddygiad Heddlu Dyfed Powys ar ddiwrnod angladd y cenedlaetholwr Glyn Rowlands a fu farw ar Awst 22 eleni.

Yn dilyn y rali cafwyd rali Glyndŵr er cof am Glyn yn y Plas Machynlleth. Gofynnodd yr Heddlu am i gamerâu CCTV y plas i gael eu hail leoli er mwyn ffilmio'r rali a phan wrthodwyd y cais honno gofynnwyd am ddefnydd o ystafell er mwyn i heddlu cudd cael clustfeinio ar a gwylio'r rali.

Mae John Parsons, clerc tref Machynlleth wedi ysgrifennu at yr Heddlu ar ran y cyngor i gwyno am eu hymddygiad a’u diffyg sensitifrwydd ar adeg o alar.

Pydredd Llafur yn broblem i'r Blaid

Newydd edrych ar bost diweddaraf Cai ac wedi fy synnu ei fod o'n ymosod ar Gwilym Euros am feiddio dweud bod angen etholiad buan i gael gwared â'r Llywodraeth bresennol.

Rwy'n credu bod y polau piniwn y mae Cai yn eu crybwyll yn adlewyrchiad teg o farn pobl yr ynysoedd hyn. Mae pawb ond y selogion selocaf wedi cael llond bol a'r llywodraeth bresennol. Yr unig ddewis ymarferol, o dan y gyfundrefn bresennol, yw llywodraeth Ceidwadol i ddisodli llywodraeth Brown.

Gan nad ydwyf yn rhannu casineb cynhenid chwith Plaid Cymru tuag at geidwadaeth dydy hyn ddim yn broblem fawr i mi nac, fe ymddengys, i Gwilym Euros. Ond mae o'n rhoi chwith Plaid Cymru mewn cyfyng gyngor. Cyfyng gyngor y mae post Cai yn ei hadlewyrchu.

Mae Gwilym a fi am weld diwedd i lywodraeth bwdr y rhyfeloedd anghyfreithlon, llywodraeth bwdr yr arian am arglwyddiaeth y llywodraeth bwdr sy'n ymosod ar hawliau dynol ac ati.

Yr hyn bydd yn dod a'r llywodraeth bwdr yma i ben o dan y drefn Unoliaethol bydd buddugoliaeth i'r Ceidwadwyr.

Trwy dynnu tafod a galw enwau budron ar y sawl sydd am weld diwedd ar y llywodraeth bwdr, yr hyn y mae Plaid Cymru yn ei wneud yw cefnogi'r llywodraeth Lafur a'i phydredd (pydredd y mae'r Blaid wedi bod yn flaenllaw yn ei ddatgelu a'i wrthwynebu ers 1997!). Prin fod fantais etholiadol yn y fath sefyllfa.

Mae problem Plaid Cymru yn un o'i wneuthuriad ei hun, problem sy' ddim yn cael ei rhannu gan ei chwaer blaid yn yr Alban.

Mae'r SNP yn cynnig ateb amgen i Bydredd Llafur Prydain v Yr Anghenfil Tin-flewog Dorïaidd Prydeinig sef annibyniaeth oddi wrth y drefn wleidyddol Brydeinig.

Pe bai Plaid Cymru wedi sefyll yn gadarn dros annibyniaeth ers 1979 yn hytrach na chael ei hudo gan broses esblygol datganoli byddai'r Blaid yn gallu cynnig ateb amgen i bobl Cymru hefyd.

Tŷ bach cost fawr

Tra bod cynghorwyr Gwynedd yn gorfod protestio er mwyn cadw toiledau Gwynedd ar agor, mae Cyngor Conwy am adeiladu rhai newydd hynod ym Metws y Coed am gost o £275 mil sef mwy na ddwywaith y £133 mil mae Gwynedd am arbed trwy gau 21 o dai bach. Rhyfedd o fyd!

Dim Mabon i Gaerfyrddin

Yn dilyn sylwadau ar nifer o flogiau (gan gynnwys fy ymgais Saesneg i) parthed olynydd i Adam Price yn etholaeth Dwyrain Caerfyrddin a Dinefwr mae un o'r enwau a grybwyllid, Mabon ap Gwynfor, wedi gofyn imi gyhoeddi'r datganiad canlynol:


Plaid Cymru, Etholaeth Dwyrain Caerfyrddin a Dinefwr - Mabon ap Gwynfor


Mae Mabon ap Gwynfor, Cydlynydd Plaid Cymru yn Nwyfor-Meirionnydd a Cheredigion, a chyn ymgeisydd Seneddol Plaid Cymru ym Mrycheiniog a Maesyfed wedi cyhoeddi nad ydyw yn bwriadu rhoi ei enw ymlaen fel ymgeisydd yn etholaeth Dwyrain Caerfyrddin a Dinefwr, yn dilyn penderfyniad Adam Price AS i sefyll i lawr yn yr etholiad nesaf.


Meddai Mabon:

“Mae’n fraint ac yn anrhydedd o’r mwyaf fod rhai wedi fy enwi fel ymgeisydd posib ar gyfer etholaeth Dwyrain Caerfyrddin a Dinefwr, ond nid ydwyf am roi fy enw ymlaen ar gyfer enwebiad yno. O weld yr ymgeisyddion eraill posib sydd yn cael eu henwi mae’n amlwg fod gan Blaid Cymru ddyfnder rhyfeddol o wleidyddion posibl, ac rwy’n gwybod y bydd pwy bynnag a gaiff ei ddewis i olynu Adam yn ymgeisydd arbennig.


“Os bydd gennyf i unrhyw ran i’w chwarae yng ngwleidyddiaeth Cymru ar lefel genedlaethol rywbryd yn y dyfodol, yna ym Mae Caerdydd yr hoffwn i fod. Ond mae fy sylw i yn cael ei roi ar fagu fy nheulu a sicrhau etholiad llwyddianus i Elfyn Llwyd yn Nwyfor Meirionnydd a Phenri James yng Ngheredigion.”


Ychwanegodd Mabon, “Rhaid cymryd ar y cyfle i ddymuno yn dda i Adam yn America, a gobeithio y gwelwn ni ef yn gwasanaethu pobl Cymru unwaith eto yn fuan, ond y tro nesaf ym Mae Caerdydd!”


Diwedd

Pleidleisio gydag LL

Diolch i'r ymatebion i fy mhost am Un Tryweryn cefais wybod bod cofnodion hanesyddol Hansard (cofnodion trafodaethau San Steffan) ar gael ar y we bellach yn mynd yn ôl cyn belled a 1803.

Mae tipyn o hwyl i gael o'u darllen hefyd.

Mae'r cofnod cyntaf sydd yn cynnwys y term Plaid Cymru yn perthyn i David Llywellyn (sef Un Tryweryn), dyn a oedd i’w gweld fel un ag obsesiwn efo gwrthwynebu cenedlaetholdeb . Dyma fo ar Ionawr 30 1956:


"I make the direct charge in this House of Commons that there is a distinct bias on the Welsh Region of the B.B.C, in favour of Welsh Nationalism and Plaid Cymru*, in favour of the Parliament of Wales Campaign and in favour of the individuals who support those movements."

A sail ei gwyn oedd bod rhaglen am etholiad 1955 wedi cynnwys sylw am "a pensioner who complained of having to use the English letter "X" for voting-this, Mr. Speaker is how the Election went in Wales".

Eitha’ reit hefyd. Hoffwn erfyn ar fy narllenwyr selog i uno gyda fi mewn ymgyrch i newid y marc yr ydym yn ei ddefnyddio i bleidleisio o'r X estron - i LL er cof am David Llywellyn.


*Nodyn. Mae yna gyfeiriadau cynharach at y Blaid ond dyma'r defnydd cynharaf imi gael hyd iddo yn defnyddio 'r union eiriad Plaid Cymru.

Cysyll ar lein

Mae fersiwn ar lein o raglen Cysill Prifysgol Bangor ar gael bellach.

Dim escus am Cymraeg ancywir yn y silwadau fwych velly :-)

Annhegwch Sylwadau Enllibus

Y mae'n amlwg nad oes gan ddim un o'r sylwadau i fy mhost diwethaf flewj o ddim i wneud efo'r post gwreiddiol. Maent i gyd yn ymwneud a sylw enllibus a wnaed yn erbyn Cai.

Y mae Cai a fi yn hoff o anghytuno a'n gilydd. Trwy anghytuno yr ydym yn cadarnhau ein cyd amddiffyniad o'r egwyddor bod Rhydd i Bob un ei Farn ac i Bob Barn ei Llafar

Dyma'r un a'r unig blog gwleidyddol Cymraeg sydd ddim yn cymedroli sylwadau. Y rheswm "da" am beidio cymedroli yw bod cymedroli yn tarddu ar drafodaeth rydd. Y rheswm ymarferol yw fy mod yn methu bod ynghlwm i gyfrifiadur 24 awr y dydd ac yr wyf, am resymau personol, yn fwyaf tebygol o fod ar lein yn ystod oriau man y bore. Sef yr adeg pan na fydd llawer o drafodaeth "byw" yn digwydd.

Dwi ddim yn postio pob dydd yn y naill iaith na'r llall gan nad ydwyf adref 7 diwrnod yr wythnos. Yr wyf newydd ddychwelyd o gyflwyno achos Llys yng Nghaerdydd. Tra yn y Brifddinas cefais alwad ffôn yn dweud wrthyf fod cwyn am sylw enllibus yn bodoli ar fy mlog. Fe gostiodd £4 imi gael mynediad i'r we i ddileu'r sylw salw!

Dwi ddim am gymedroli pob sylw. Rwy'n postio er mwyn ymateb!

Ond mae sylwadau enllibus gan eraill yn fy ngosod i mewn sefyllfa annheg. Sef fy mod i yn cael y bai ac yn cymryd y baich cyfreithiol am bob dim mae unrhyw gôc oen gwirion am ei ddweud yn y parth sylwadau.

Yr wyf am erfyn ar y cociau wŷn i beidio a defnyddio fy mlog bach i ar gyfer sarhau eraill. Os ydych yn teimlo bod eich sarhad yn gyfiawn creuwch eich blog eich hunain a chymerwch y baich cyfreithiol ar eich ysgwyddau eich hunain.

Cachwr yw un sydd yn taflu sarhad o dan faich cyfreithiol un arall. Cachwr dan din sydd yn anharddu'r traddodiad Cymreig o ryddid mynegiant cyfrifol.

Cysur i Cai.

Mae Cai druan yn poeni am ei safle yn y blogosffer mawr. Ar hyn o bryd ef yw'r blogiwr gwleidyddol Cymraeg fwyaf poblogaidd yn y Byd i gyd a'r trydydd yng Nghymru fach ddwyieithog. Mae o'n poeni bod Simon am ei guro'r flwyddyn nesaf i'r ail safle o ran blogwyr mwyaf poblogaidd Cangen Caernarfon o Blaid Cymru.

Cafodd y rhestrau lleol eu tynnu allan o restr Prydeinig cynhwysfawr. Mae Guerilla Welsh Fare prif blogiwr Cymru ym mhell ar y blaen yn y rhestr Prydeinig ar rif 36. Mae Blog Menai yn rhif 53 o gymharu a rhif 251 salw Simon. Ond Mae'r ail yn y rhestr Gymreig (blog Saesneg fi) yn rhif 50 sydd yn awgrymu bod fy mwyafrif i dros Cai cyn deneued a mwyafrif Gwynoro dros Gwynfor yn Chwefror '74!

Rhif 146 yw fy mlog Cymraeg. Erbyn ertholiadau blogawl 2010 byddwyf wedi agor cannoedd o gyfrifon e-bost i sicrhau mae fy mlogiau i bydd y gydradd gyntaf trwy'r bydysawd i gyd.

Mae hynt a helynt y blogiau Cymreig eraill i'w gweld yma 1-100; 101 i 200, 201 i 300.

Pwy oedd un Tryweryn?

Yn ei araith i Gynhadledd y Blaid y 'pnawn 'ma fe ddwedodd Adam Price AS rhywbeth yr wyf wedi clywed sawl gwaith o'r blaen, sef bod y cyfan ond un o ASau Cymru wedi pleidleisio yn erbyn boddi Capel Celyn. Dwi ddim yn cofio clywed erioed pwy oedd yr un a bleidleisiodd o blaid, ac rwy'n methu cael hyd i'w enw ar lein nac mewn llyfr. Oes unrhyw un yn gwybod pwy oedd y dihiryn?

Tŵ chydig tŵ hwyr!

Onid oes 'na rhywbeth ych a fi parthed Mebyon Kernow yn cael eu gwahardd rhag cael darllediad gwleidyddol ar y Gorfforaeth Darlledu Brydeinig mewn cyfnod etholiadol, ond bod gohebwyr y Gorfforaeth yn cael defnyddio eu darllediad annibynnol, misoedd ar ôl etholiad, fel mater o rialtwch?

Glesni Cymru neu Goloneiddio Gwyrdd?

Wedi gwylio'r newyddion heno aeth dau adroddiad dan fy nghroen, y ddau wedi eu crybwyll gan ymgyrchwyr gwyrdd.

Y gyntaf oedd y ffaith bod bylbiau hen ffasiwn 100 wat am gael eu anghyfreithlioni ar ôl i'r stoc gyfredol dod i ben. Hwre! Meddai'r gwyrddion, heb ystyried oblygiadau ymarferol eu buddugoliaeth.

Yr wyf yn drwm fy nghlyw. Yr wyf yn dibynnu ar system lŵp i wrando ar y teledu, y ffôn, y radio, y cyfrifiadur a nifer o bethau eraill. Mae'r bylbiau cyrliog yn tarddu ar y lŵp. Os oes bwlb cyrliog ar gyn mewn unrhyw ystafell yn fy nhŷ, does dim modd imi ddefnyddio fy systemau lŵp. Mae cyfeillion byr eu golwg yn cwyno bod y golau melyn sydd yn dod o'r bylbiau cyrliog yn amharu ar eu gallu i weld, o gymharu â'r golau gwyn sy'n dod o'r hen fylbiau traddodiadol.

Ni ddylid wedi dod a rheolau gwahardd yr hen fylbiau i rym, cyn darganfod ffyrdd o sicrhau bod eu hanfanteision i bobl sydd yn byw gydag anabledd wedi eu goresgyn. Ond i'r eithafwyr sydd yn gyrru'r fath gyfundrefn dydy hawliau ddim yn bwysig - naw wfft i'r anabl - y gwyrdd sydd yn bwysig!

Yr ail stori oedd yr hanes bod petrol wedi codi 2 geiniog y litr / 12 c y galwyn heddiw. Eto roedd y Gwyrddion bondigrybwyll yn croesawu'r fath beth fel modd o annog pobl allan o'u ceir ac i mewn i drafnidiaeth gyhoeddus, cyn ystyried oblygiadau'r polis!.

Mae annog pobl i ddefnyddio trafnidiaeth gyhoeddus yn wych lle mae trafnidiaeth gyhoeddus ar gael!

'Does gen i ddim trwydded gyrru. Tacsi'r wraig yw fy mhrif fodd o drafnidiaeth.

Yr oeddwn am fynd i Gorris heddiw i angladd hen gyfaill, ar yr un pryd roedd gan yr hogiau apwyntiad deintyddol yn y Rhyl. I'r Rhyl aeth tacsi Mam, wrth gwrs, gan fy ngadael i ddefnyddio'r enwog trafnidiaeth gyhoeddus mae'r Gwyrddion am imi ei ddefnyddio.

Mae Capel Salem Corris yn 58.84 milltir o ddrws fy nghartref, yn ôl y peiriant. Llai nag awr ar 60 MyA. Llai na ddwy awr ar ddim ond 30 MyA.

Pump awr ar y bys!

Ac o deithio'r pum awr yno - dim modd i ddod adref wedi'r cofio!

Mae'n debyg bod y coloneiddwyr gwyrdd yn teimlo'n hapus iawn eu bod wedi fy rhwystro rhag creu ôl droed carbon er mwyn ffarwelio a chyfaill mynwesol.

A choloneiddwyr ydynt. Nid Gwyrdd Seisnig mo amgylchedd Cymru ond Glas. Am gadw GLESNI mae'r Cymro da, coloneiddio trwy'r propaganda gwyrdd mae'r hipis a'u Tipi Valley a'u Lammas Eco Village Seisnig.