Mae'r ddêl ddieflig wedi ei dderbyn gan y Blaid Lafur, gyda mwyafrif eithaf iach. Er rhaid cofio bod y mwyafrif yna wedi ei chwyddo yn aruthrol oherwydd strwythurau annemocrataidd y Blaid Lafur, roedd 40% o gynrychiolwyr go iawn y Blaid Lafur yn wrthwynebus. Yn ôl Betsan Powys ar raglen newyddion S4C fe ildiodd rhywrai o'r 60% oherwydd y sicrwydd a roddwyd iddynt nad oedd cefnogi'r ddêl, o anghenraid, yn gyfystyr a chefnogi'r refferendwm sy'n ran o'r ddêl. Mae hyn drewi braidd gan mae'r refferendwm yw brif fendith y ddêl yng ngolwg Plaid Cymru.
Gyda 40% o gynrychiolwyr etholaethau'r Blaid Lafur a bron y cyfan o'i ASau yn erbyn refferendwm, a chynhadledd y Blaid eisoes wedi dweud bod modd cachu ar yr addewid am refferendwm, rhaid gofyn pa werth sydd i'r addewid holl bwysig yma? Dim tybiwn i. Mae'n amlwg bod Llafur yn ceisio gwerthu mochyn mewn sach i'r Blaid. Yn anffodus mae'n debyg bydd cynrychiolwyr y Blaid yn ddigon ffôl i'w prynu ym Mhontrhydfendigaid yfory. Diwrnod du yn hanes y genedl, wir yr!
06/07/2007
30/06/2007
Yr Hen Blaid neu barti newydd?
Rwy'n rhoi fy nghefnogaeth etholiadol i Blaid Cymru oherwydd fy mod yn credu mewn annibyniaeth i Gymru. Er bod y Blaid yn gyndyn weithiau i gyhoeddi'r ffaith, Plaid Cymru yw'r unig blaid wleidyddol sydd yn credu mewn annibyniaeth i Gymru.
Pe na bawn yn genedlaetholwr mi fyddwn, yn ddi-os, yn geidwadwr. Rwy'n teimlo yn agosach at feddylfryd gwleidyddol pobl megis Dylan Jones-Evans, Guto Bebb a Glyn Davies nag ydwyf at feddylfryd Adam Price, Leanne Wood neu Bethan Jenkins. Ond nid oes gennyf broblem o fath yn byd a chyd weithio efo pobl o feddylfryd cymdeithasol ac economaidd amgen na fy un i, cyn belled a bod y cydweithio wedi selio ar yr angen am annibyniaeth yn bennaf.
Yn anffodus nid annibyniaeth yn bennaf bu agwedd Plaid Cymru ers etholiad 1997 os nad yng nghynt. Ym mhob un o'r etholiadau diweddar agwedd y Blaid i gwestiynau am annibyniaeth bu Dyw'r etholiad yma ddim yn ymwneud ag annibyniaeth mae i'w ymwneud a ..... (llenwch y bwlch efo unrhyw gach sosialaidd o'ch dewis).
Nid ydwyf am fod yn aelod o blaid sydd yn rhoi sosialaeth o flaen pob ystyriaeth arall, nid ydwyf (hyd yn oed) am fod yn aelod o blaid sy'n rhoi ceidwadaeth uwchlaw pob dim arall. Rwyf am fod yn aelod o blaid sy'n rhoi annibyniaeth i Gymru ar frig ei agenda gwleidyddol.
Y cyfyng gyngor yw:
Pa modd mae creu plaid sy'n rhoi cenedlaetholdeb ar frig ei agenda? A'i trwy geisio ail feddiannu Plaid Cymru a'i droi yn ôl at ei wreiddiau, neu drwy greu plaid genedlaethol newydd?
Pe na bawn yn genedlaetholwr mi fyddwn, yn ddi-os, yn geidwadwr. Rwy'n teimlo yn agosach at feddylfryd gwleidyddol pobl megis Dylan Jones-Evans, Guto Bebb a Glyn Davies nag ydwyf at feddylfryd Adam Price, Leanne Wood neu Bethan Jenkins. Ond nid oes gennyf broblem o fath yn byd a chyd weithio efo pobl o feddylfryd cymdeithasol ac economaidd amgen na fy un i, cyn belled a bod y cydweithio wedi selio ar yr angen am annibyniaeth yn bennaf.
Yn anffodus nid annibyniaeth yn bennaf bu agwedd Plaid Cymru ers etholiad 1997 os nad yng nghynt. Ym mhob un o'r etholiadau diweddar agwedd y Blaid i gwestiynau am annibyniaeth bu Dyw'r etholiad yma ddim yn ymwneud ag annibyniaeth mae i'w ymwneud a ..... (llenwch y bwlch efo unrhyw gach sosialaidd o'ch dewis).
Nid ydwyf am fod yn aelod o blaid sydd yn rhoi sosialaeth o flaen pob ystyriaeth arall, nid ydwyf (hyd yn oed) am fod yn aelod o blaid sy'n rhoi ceidwadaeth uwchlaw pob dim arall. Rwyf am fod yn aelod o blaid sy'n rhoi annibyniaeth i Gymru ar frig ei agenda gwleidyddol.
Y cyfyng gyngor yw:
Pa modd mae creu plaid sy'n rhoi cenedlaetholdeb ar frig ei agenda? A'i trwy geisio ail feddiannu Plaid Cymru a'i droi yn ôl at ei wreiddiau, neu drwy greu plaid genedlaethol newydd?
29/06/2007
Dim Tesco Value i'r Gymraeg
Y dilyn agwedd trahaus Thomas Cook tuag at yr iaith mae cwmni Tesco wedi danfon llythyr at rai o'i weithwyr Cymraeg eu hiaith i ddweud wrthynt am beidio â thrafod eu gwaith ymysg ei gilydd trwy gyfrwng y Gymraeg.
Mae Tesco yn aml yn gweithio fel partner i Fwrdd yr Iaith ac yn caniatáu i'r Bwrdd defnyddio ei siopau i hybu ymgyrchoedd. Mae'r ffaith bod cwmni sydd yn gweithio mor agos â'r bwrdd yn gallu gweithredu yn y modd yma yn dangos pa mor ddiwerth yw Deddf Iaith 1993, a phaham bod angen deddf iaith newydd sydd yn amddiffyn hawliau gweithwyr yn y sector cyhoeddus.
Mae Tesco yn aml yn gweithio fel partner i Fwrdd yr Iaith ac yn caniatáu i'r Bwrdd defnyddio ei siopau i hybu ymgyrchoedd. Mae'r ffaith bod cwmni sydd yn gweithio mor agos â'r bwrdd yn gallu gweithredu yn y modd yma yn dangos pa mor ddiwerth yw Deddf Iaith 1993, a phaham bod angen deddf iaith newydd sydd yn amddiffyn hawliau gweithwyr yn y sector cyhoeddus.
28/06/2007
Hwyl Arglwydd Roberts - Croeso Arglwydd Rhechflin
Gyda chymaint yn digwydd yn y Bae a Thŷ’r Cyffredin ddoe cafodd hanes, a fyddai'n newyddion gwleidyddol o bwys i Gymru ar ddiwrnod arall, ei gladdu braidd. Ar ôl deng mlynedd o wasanaeth i'w wlad a'i blaid fel llefarydd materion Cymreig y Ceidwadwyr yn Nhŷ’r Arglwyddi mae'r Arglwydd (Wyn) Roberts o Gonwy am ymddeol.
Yn ystod y deng mlynedd diwethaf mae Syr Wyn wedi bod yn Arglwydd gweithgar a diwyd ac mae o wedi dylanwadu ar nifer o fesurau seneddol yn ymwneud a Chymru gan gynnwys Deddf Llywodraeth Cymru 2006. Rwy’n gobeithio bod pwy bynnag sy'n cael ei ddewis yn ei le yn gymaint o "genedlaetholwr" a bu Syr Wyn, oherwydd bydd Tŷ’r Arglwyddi yn chware rhan bwysicach nag a fu yng ngwaith y Cynulliad o hyn ymlaen.
Fel y gwyddom bydd gan y Cynulliad newydd hawliad deddfwriaethol o dan drefn gymhleth. Bydd Mesurau'r Cynulliad yn gorfod cael eu cymeradwyo gan Ysgrifennydd Gwladol Cymru, Tŷ’r Cyffredin, Y Cyfrin Gyngor a Thŷ’r Arglwyddi. Fe all Tŷ’r Arglwyddi ymwrthod a Mesurau'r Cynulliad neu (o bosib) eu diwygio, yn ogystal â rhoi sêl bendith iddynt. Gan hynny mae'n bwysig cael wladgarwyr fel yr Arglwydd Roberts o Gonwy yn y Tŷ i sicrhau pob tegwch i'r mesurau.
Wrth gwrs Tori yw Syr Wyn a Thori bydd ei olynydd. Mae yna Gymry da o'r pleidiau eraill yn Arglwyddi hefyd, fy ngweinidog annwyl y Parchedig Arglwydd Roger Roberts o’r Rhydd Dems, Yr Arglwydd Elystan Morgan ac eraill o'r Blaid Lafur a Dafydd Elis Thomas o Blaid Cymru. Bydd cyfrifoldeb mawr ar rain i sicrhau pob tegwch i fesurau'r Cynulliad hefyd. Ond bydd yna anawsterau i Dafydd El. Yn gyntaf wrth gwrs bydd ganddo job a hanner i'w gyflawni yn y Cynulliad, heb fawr o amser i sbario i fod yn Nhŷ’r Arglwyddi hefyd. Yn ail gan fod Dafydd yn AC, yn aelod o'r Cyfrin Gyngor ac yn Arglwydd bydd yna bwysau cyfansoddiadol arno i beidio â cheisio ymarfer dylanwad ar fwy nag un lefel o'r broses. Gan ei fod yn niwtral fel Llywydd y Cynulliad mi fydd yn anodd iddo fod yn bleidiol neu yn wrthwynebus i Fesur o'r Cynulliad mewn lle arall. Felly mae yna berygl bydd unig lais y Blaid yn Nhŷ’r Arglwyddi yn cael ei dewi tra fo mesurau'r Cynulliad ger bron.
Mae yna gant a mil o resymau da dros wrthwynebu bodolaeth Tŷ’r Arglwyddi a chymaint o resymau da dros beidio â danfon Pleidwyr i'r ffasiwn le, ond mae'n rhaid inni fyw yn y byd fel y mae hyd iddi newid. Gan fydd Tŷ’r Arglwyddi yn chware rhan bwysig yn hynt a helynt Mesurau'r Cynulliad mae'n bwysig bod Arglwyddi o'r Blaid yno i gael dylanwad. Mae'n hen bryd i'r Blaid newid ei bolisi o foicotio’r Arglwyddi ac i wneud hynny ar fyrder, gan fydd y Mesur Cyntaf yn cael ei drafod yn y Tŷ tua mis Hydref.
Ond pwy i gael fel Arglwydd o genedlaetholwr? Mae yna ryw dinc yn yr enw Yr Arglwydd Alwyn o Rechflin, yn does? ;-)
Yn ystod y deng mlynedd diwethaf mae Syr Wyn wedi bod yn Arglwydd gweithgar a diwyd ac mae o wedi dylanwadu ar nifer o fesurau seneddol yn ymwneud a Chymru gan gynnwys Deddf Llywodraeth Cymru 2006. Rwy’n gobeithio bod pwy bynnag sy'n cael ei ddewis yn ei le yn gymaint o "genedlaetholwr" a bu Syr Wyn, oherwydd bydd Tŷ’r Arglwyddi yn chware rhan bwysicach nag a fu yng ngwaith y Cynulliad o hyn ymlaen.
Fel y gwyddom bydd gan y Cynulliad newydd hawliad deddfwriaethol o dan drefn gymhleth. Bydd Mesurau'r Cynulliad yn gorfod cael eu cymeradwyo gan Ysgrifennydd Gwladol Cymru, Tŷ’r Cyffredin, Y Cyfrin Gyngor a Thŷ’r Arglwyddi. Fe all Tŷ’r Arglwyddi ymwrthod a Mesurau'r Cynulliad neu (o bosib) eu diwygio, yn ogystal â rhoi sêl bendith iddynt. Gan hynny mae'n bwysig cael wladgarwyr fel yr Arglwydd Roberts o Gonwy yn y Tŷ i sicrhau pob tegwch i'r mesurau.
Wrth gwrs Tori yw Syr Wyn a Thori bydd ei olynydd. Mae yna Gymry da o'r pleidiau eraill yn Arglwyddi hefyd, fy ngweinidog annwyl y Parchedig Arglwydd Roger Roberts o’r Rhydd Dems, Yr Arglwydd Elystan Morgan ac eraill o'r Blaid Lafur a Dafydd Elis Thomas o Blaid Cymru. Bydd cyfrifoldeb mawr ar rain i sicrhau pob tegwch i fesurau'r Cynulliad hefyd. Ond bydd yna anawsterau i Dafydd El. Yn gyntaf wrth gwrs bydd ganddo job a hanner i'w gyflawni yn y Cynulliad, heb fawr o amser i sbario i fod yn Nhŷ’r Arglwyddi hefyd. Yn ail gan fod Dafydd yn AC, yn aelod o'r Cyfrin Gyngor ac yn Arglwydd bydd yna bwysau cyfansoddiadol arno i beidio â cheisio ymarfer dylanwad ar fwy nag un lefel o'r broses. Gan ei fod yn niwtral fel Llywydd y Cynulliad mi fydd yn anodd iddo fod yn bleidiol neu yn wrthwynebus i Fesur o'r Cynulliad mewn lle arall. Felly mae yna berygl bydd unig lais y Blaid yn Nhŷ’r Arglwyddi yn cael ei dewi tra fo mesurau'r Cynulliad ger bron.
Mae yna gant a mil o resymau da dros wrthwynebu bodolaeth Tŷ’r Arglwyddi a chymaint o resymau da dros beidio â danfon Pleidwyr i'r ffasiwn le, ond mae'n rhaid inni fyw yn y byd fel y mae hyd iddi newid. Gan fydd Tŷ’r Arglwyddi yn chware rhan bwysig yn hynt a helynt Mesurau'r Cynulliad mae'n bwysig bod Arglwyddi o'r Blaid yno i gael dylanwad. Mae'n hen bryd i'r Blaid newid ei bolisi o foicotio’r Arglwyddi ac i wneud hynny ar fyrder, gan fydd y Mesur Cyntaf yn cael ei drafod yn y Tŷ tua mis Hydref.
Ond pwy i gael fel Arglwydd o genedlaetholwr? Mae yna ryw dinc yn yr enw Yr Arglwydd Alwyn o Rechflin, yn does? ;-)
26/06/2007
Mewn Undod Mae Gwendid!
Yn ôl blog Vaughan Roderick
Os ydy hyn yn wir, a bydda ymddygiad blaenorol rhai ACau yn awgrymu bod yna bosibilrwydd ei fod yn wir, mae'n warthus o'r naill ochor a'r llall. Ar y cochwyrdd am fod mor bwdlyd o blentynnaidd ac ar yr enfyswyr am fod mor ddi-asgwrn-cefn ac ildio i'w pwdu. Beth bynnag yw rhinweddau'r naill glymblaid neu'r llall bydda wneud y dewis ar y sail y mae Vaughan yn honni y caiff ei wneud yn ffwlbri. Does dim sail waeth ar gyfer penderfynu siâp llywodraeth yn bosib.
Yn wahanol i Vaughan rwy'n methu gweld dim i'w hymfalchïo ynddi yn ymddygiad Ieuan os ydyw yn rhoi gorau i'w huchelgais i fod yn brif weinidog, nid er lles Cymru, nid er mwyn ehangu datganoli, nid er mwyn achos y genedl ond o herwydd ei ofn i sefyll yn gadarn yn erbyn rhai sydd am roi eu rhagfarnau am bleidiau gwleidyddol eraill o flaen yr hyn sydd orau i'w plaid hwy eu hunain.
Os nad aiff rhywbeth mawr o le dw i'n disgwyl i Blaid Cymru cefnogi coch-gwyrdd. Dyma'r rheswm. Dw i'n synhwyro bod Ieuan yn reddfol yn ddyn yr enfys. Ond dw i hefyd yn amau y bydd yn gweld undod y blaid yn ffactor allweddol.
Pe bai'n gwthio am yr enfys mae'n bosib y byddai'n colli'r bleidlais neu yn ei hennill o fwyafrif bychan. Pe bai e, ar y llaw arall, yn argymell delio a Llafur fe fyddai'r mwyafrif yn fwy sylweddol.
Fe fydd y ffaith bod cefnogwyr mwyaf pybyr yr enfys yn wleidyddion mwy aeddfed a disgybledig na rhai o gefnogwyr coch-gwyrdd hefyd yn ffactor. Fe fyddai pobol yr enfys yn derbyn penderfyniad y mwyafrif. Dyw hynny ddim, o reidrwydd, yn wir am rai o aelodau'r garfan arall. .
Yfory felly dw i'n amau y bydd Ieuan yn mynd yn groes i'w reddf ac yn aberthu ei uchelgais ei hun er mwyn ei blaid. Mae Ieuan wedi tyfu yn ystod hyn oll. Fe ddylai aelodau Plaid Cymru fod yn falch o'i harweinydd.
Os ydy hyn yn wir, a bydda ymddygiad blaenorol rhai ACau yn awgrymu bod yna bosibilrwydd ei fod yn wir, mae'n warthus o'r naill ochor a'r llall. Ar y cochwyrdd am fod mor bwdlyd o blentynnaidd ac ar yr enfyswyr am fod mor ddi-asgwrn-cefn ac ildio i'w pwdu. Beth bynnag yw rhinweddau'r naill glymblaid neu'r llall bydda wneud y dewis ar y sail y mae Vaughan yn honni y caiff ei wneud yn ffwlbri. Does dim sail waeth ar gyfer penderfynu siâp llywodraeth yn bosib.
Yn wahanol i Vaughan rwy'n methu gweld dim i'w hymfalchïo ynddi yn ymddygiad Ieuan os ydyw yn rhoi gorau i'w huchelgais i fod yn brif weinidog, nid er lles Cymru, nid er mwyn ehangu datganoli, nid er mwyn achos y genedl ond o herwydd ei ofn i sefyll yn gadarn yn erbyn rhai sydd am roi eu rhagfarnau am bleidiau gwleidyddol eraill o flaen yr hyn sydd orau i'w plaid hwy eu hunain.
Teithio i'r Ysgol
Mae yna drafodaeth ddiddorol yn cael ei gynnal yn y Cynulliad ar hyn o bryd ar ddiogelwch teithiau i'r ysgol. Mae rhan o'r drafodaeth yn codi o farwolaeth drist Stuart Cuningham Jones mewn damwain bws ysgol, ac ymgyrch ei deulu i sicrhau bod gwregysau diogelwch ar bob bws ysgol.
Mae'r bws ysgol sy'n cludo fy mhlant i Ysgol y Creuddyn yn un sydd â gwregys diogelwch ar gyfer pob teithiwr yn barod, ond mae'r plant yn gwrthod eu defnyddio. Bydd y rhai sydd yn eu gwisgo, dweder yn eu hwythnos gyntaf yn yr ysgol newydd, yn cael eu dilorni gan blant eraill. Mae diwylliant y bws ysgol yn gorfodi (bwlio hyd yn oed) plant i beidio â defnyddio'r offer sydd yn cael ei ddarparu ar gyfer eu diogelwch. Rwy'n gobeithio bydd y Cynulliad, wrth edrych ar ddiogelwch, yn ystyried dulliau o newid y diwylliant yma. Diwerth yw gwregys sy ddim yn cael ei wisgo.
Mae'r bws ysgol sy'n cludo fy mhlant i Ysgol y Creuddyn yn un sydd â gwregys diogelwch ar gyfer pob teithiwr yn barod, ond mae'r plant yn gwrthod eu defnyddio. Bydd y rhai sydd yn eu gwisgo, dweder yn eu hwythnos gyntaf yn yr ysgol newydd, yn cael eu dilorni gan blant eraill. Mae diwylliant y bws ysgol yn gorfodi (bwlio hyd yn oed) plant i beidio â defnyddio'r offer sydd yn cael ei ddarparu ar gyfer eu diogelwch. Rwy'n gobeithio bydd y Cynulliad, wrth edrych ar ddiogelwch, yn ystyried dulliau o newid y diwylliant yma. Diwerth yw gwregys sy ddim yn cael ei wisgo.
A oes diwedd i'r diflasdod
Byddem yn gwybod erbyn diwedd yr wythnos, gobeithio, pwy fydd yn Llywodraethu Cymru o ganlyniad i'r etholiadau dau fis yn ôl (oni bai bod troad arall yn cael ei roi i'r gynffon). Ond gan fod yr ACau ar fin mynd ar eu gwyliau haf bydd y llywodraeth newydd ddim yn dechrau wrth ei waith tan Fis Medi. Pum mis hir ar ôl galw'r etholiad.
Rwyf wrth fy modd yn gwylio'r felin wleidyddol yn malu, ond yr wyf wedi diflasu disgwyl i wenith yr etholiad troi'n flawd llywodraethol. Ac os ydy gwleidydd-gi fatha fi wedi diflasu, rwy'n siŵr bod mwyafrif pobl Cymru wedi cael llond bol a hanner a'r sefyllfa.
Mae nifer o sylwebyddion wedi bod yn mawrygu'r newid seismic sydd wedi digwydd yng Nghymru ers yr etholiad ac wedi croesawu'r wleidyddiaeth newydd. Rwy'n cytuno, i raddau, ond mae'r ffaith bod y trafodaethau clymbleidiol wedi bod mor hirwyntog ac wedi diflasu cynifer o bobl wedi gwneud niwed i'r Cynulliad, i'r broses datganoli ac i'r achos cenedlaethol.
Beth bynnag fo'r canlyniad terfynol y mae'n hollbwysig bod y pedwar prif blaid yn edrych eto ar eu trefniadau mewnol, i sicrhau bod trafodaethau tebyg (os bydd eu hangen) ar ôl etholiad 2011 yn rhedeg yn llawer esmwythach na'r hyn a gafwyd eleni.
Rwyf wrth fy modd yn gwylio'r felin wleidyddol yn malu, ond yr wyf wedi diflasu disgwyl i wenith yr etholiad troi'n flawd llywodraethol. Ac os ydy gwleidydd-gi fatha fi wedi diflasu, rwy'n siŵr bod mwyafrif pobl Cymru wedi cael llond bol a hanner a'r sefyllfa.
Mae nifer o sylwebyddion wedi bod yn mawrygu'r newid seismic sydd wedi digwydd yng Nghymru ers yr etholiad ac wedi croesawu'r wleidyddiaeth newydd. Rwy'n cytuno, i raddau, ond mae'r ffaith bod y trafodaethau clymbleidiol wedi bod mor hirwyntog ac wedi diflasu cynifer o bobl wedi gwneud niwed i'r Cynulliad, i'r broses datganoli ac i'r achos cenedlaethol.
Beth bynnag fo'r canlyniad terfynol y mae'n hollbwysig bod y pedwar prif blaid yn edrych eto ar eu trefniadau mewnol, i sicrhau bod trafodaethau tebyg (os bydd eu hangen) ar ôl etholiad 2011 yn rhedeg yn llawer esmwythach na'r hyn a gafwyd eleni.
20/06/2007
Y Cyng. xxxxxx AC
Rwy'n cael fy nghynrychioli yn y Bae gan y Cynghorydd Gareth Jones AC. Ar wahân i'r ffaith ei fod yn cynrychioli etholaeth Aberconwy yn y Cynulliad mae o hefyd yn cynrychioli un o wardiau Llandudno ar Gyngor Bwrdeistref Sirol Conwy. Yn wir Gareth yw arweinydd grŵp y Blaid ar y cyngor ac mae o'n aelod o'r cabinet. Mae'r Cynghorydd Darren Millar yn gyd aelod iddo yng Nghyngor Conwy a'r Cynulliad.
Does dim byd newydd yn y ffaith bod Aelodau o'r Cynulliad hefyd yn aelodau o Gyngor lleol. Yn y Cynulliad cyntaf, credaf fod tua hanner yr aelodau hefyd yn gynghorwyr sir. Yn ystod yr etholiadau lleol cyntaf ar ôl creu'r Cynulliad mae'n amlwg nad oedd llawer yn gweld tyndra rhwng y ddwy swydd. Ail etholwyd pob un o'r ACau a oedd yn amddiffyn eu seddi cyngor.
Bellach dim ond tua chwarter o'r ACau sydd hefyd yn gynghorwyr (16, os yw fy ymchwil yn gywir). Ond mae ambell un wedi dal y ddau fandad ers y cychwyn, megis y Cynghorydd Peter Black AC.
Mae Peter Black wedi llwyddo yn arbennig o dda i gynrychioli ei ddwy etholaeth yn ystod y ddau dymor Cynulliad a fu, roedd Gareth hefyd yn gynghorydd ac yn AC gweithgar dros bren yn ystod ei gyfnod cyntaf yn y Cynulliad.
OND
Gan fod gan y Cynulliad, bellach, mwy o bwerau, a gan fod posibiliadau y bydd ei phwerau yn ehangu eto byth, ac yn wir gan fod y Cynulliad yn rhoi mwy a mwy o bwysau gweithredol ar y cynghorau, a ydi'n iawn i unigolyn parhau i fod yn gynghorydd ac yn AC mwyach?
Does dim byd newydd yn y ffaith bod Aelodau o'r Cynulliad hefyd yn aelodau o Gyngor lleol. Yn y Cynulliad cyntaf, credaf fod tua hanner yr aelodau hefyd yn gynghorwyr sir. Yn ystod yr etholiadau lleol cyntaf ar ôl creu'r Cynulliad mae'n amlwg nad oedd llawer yn gweld tyndra rhwng y ddwy swydd. Ail etholwyd pob un o'r ACau a oedd yn amddiffyn eu seddi cyngor.
Bellach dim ond tua chwarter o'r ACau sydd hefyd yn gynghorwyr (16, os yw fy ymchwil yn gywir). Ond mae ambell un wedi dal y ddau fandad ers y cychwyn, megis y Cynghorydd Peter Black AC.
Mae Peter Black wedi llwyddo yn arbennig o dda i gynrychioli ei ddwy etholaeth yn ystod y ddau dymor Cynulliad a fu, roedd Gareth hefyd yn gynghorydd ac yn AC gweithgar dros bren yn ystod ei gyfnod cyntaf yn y Cynulliad.
OND
Gan fod gan y Cynulliad, bellach, mwy o bwerau, a gan fod posibiliadau y bydd ei phwerau yn ehangu eto byth, ac yn wir gan fod y Cynulliad yn rhoi mwy a mwy o bwysau gweithredol ar y cynghorau, a ydi'n iawn i unigolyn parhau i fod yn gynghorydd ac yn AC mwyach?
19/06/2007
Pwy yw Brenin y Blogwyr?
Ni fûm erioed yn or hoff o wobrwyo pobl sy'n mynegi barn, boed gwleidyddion neu newyddiadurwyr. Fy ofn yw bod perygl i bobl cael eu dylanwadu yn ormodol gan y wobr i ddweud eu barn yn onest. Ofn pechu carfan o'r beirniaid rhag colli eu cefnogaeth ar adeg rhannu'r gwobrau, anwybyddu pethau sydd o bwys mawr i leiafrif bach gan nad oes gan y lleiafrif bach digon o glowt wrth bennu gwobrau, rhoi barn sy'n haeddu gwobr yn hytrach na barn sy'n haeddu sylw ac ati. Mae fy nheimladau chwithig am wobrwyo gwleidyddion a newyddiadurwyr yn estyn rhywfaint at blogiau, yn arbennig blogiau sydd yn trafod materion y dydd, barn gelfyddydol, barn grefyddol ac ati.
Mae'n amlwg nad yw Sanddef yn cytuno a'm marn. Y mae o wedi dechrau blog arbennig ar gyfer gwobrwyo blogiau gorau Cymru. I'r sawl sydd am gefnogi'r fenter mae manylion pellach ar gael yma.
Gwobrau Blog Cymru 2007
Pob hwyl i bawb sy'n gystadlu.
PS.Mae peint ar gael i bawb sy'n fotio i fi.
PPS Bydd y peint ar gael yn eich tafarn lleol ar ôl i chi talu amdano
Mae'n amlwg nad yw Sanddef yn cytuno a'm marn. Y mae o wedi dechrau blog arbennig ar gyfer gwobrwyo blogiau gorau Cymru. I'r sawl sydd am gefnogi'r fenter mae manylion pellach ar gael yma.
Gwobrau Blog Cymru 2007
Pob hwyl i bawb sy'n gystadlu.
PS.Mae peint ar gael i bawb sy'n fotio i fi.
PPS Bydd y peint ar gael yn eich tafarn lleol ar ôl i chi talu amdano
17/06/2007
Llongyfarchiadau Ciaran Blamerbell
Mae dipyn go lew o ddŵr wedi llifo trwy'r afon ers imi ddysgu Ffrangeg yn yr ysgol ac yr wyf wedi anghofio bron gymaint a ddysgais o'r iaith, ond o'r ychydig yr wyf yn cofio credaf fod y dyfyniad isod o flog REPORTAGE ET PHOTO yn dweud bod Ciaran Jenkins, gohebydd blogio Golwg wedi ennill y wobr gyntaf yng nghystadleuaeth blogio CNN
Felly llongyfarchiadau calonnog i Blamerbell ar ei lwyddiant, rwy'n siŵr bydd Cymru gyfan yn falch drosto. Llongyfarchiadau i Reportage et Photo am ddod yn ail hefyd.
Je suis lauréat du "prix spécial" (le deuxième prix) du Prix CNN du meilleur blog européen d'un étudiant en journalisme.
Bravo surtout à Ciaran Jenkins, vainqueur du premier prix.
Felly llongyfarchiadau calonnog i Blamerbell ar ei lwyddiant, rwy'n siŵr bydd Cymru gyfan yn falch drosto. Llongyfarchiadau i Reportage et Photo am ddod yn ail hefyd.
12/06/2007
Diolch o Galon, Tomos Cwc!
I'r rhai ohonom sydd wedi bod yn dilyn y frwydr iaith dros y blynyddoedd does dim byd newydd, syfrdanol, neu unigryw yn hanes Thomas Cook. Mae o'n hen-hen stori. Yr ydym wedi clywed yr un hanes am fwyty yng Nghaernarfon, siop ym Metws y Coed, archfarchnad yn y Bala ac ati ac ati. Mae'r fath sarhad ar yr iaith yn digwydd mor aml, bron gellir cytuno a Rhodri Morgan bod y fath beth yn boring bellach.
Ond mae Thomas Cook wedi gwneud cymwynas a'r iaith, bron iawn, trwy ddewis yr adeg gorau un i brofi rhagfarn cwmnïau preifat tuag at yr iaith.
Yr un peth sydd wedi nodweddu gwahaniaeth barn rhwng Llafur a'r Enfys yw bod pleidiau’r enfys ill tri yn gytûn bod angen gwell ddeddfwriaeth iaith (er, yn anghytuno a sgôp y fath ddeddfwriaeth). Mae agwedd Thomas Cook wedi cryfhau’r cytundeb rhwng pleidiau'r enfys ac wedi rhoi sail i ddadl Plaid Cymru bod rhaid i Ddeddf Iaith bod yn bwnc canolog mewn unrhyw drafodaethau Cochwyrdd.
Dyma'r tro cyntaf yn fy mywyd hir, imi weld pob un o'r pedwar prif blaid yn uno i gondemnio cwmni am sarhau'r iaith mewn ffordd mor groch. Er nad ydyw agewdd Thomas Cook yn unigryw o bell ffordd, ysywaeth, bydd amseriad yr achos yma yn sicr o arwain at gryfhau hawliau'r iaith mewn rhyw fodd neu'i gilydd. Felly diolch o galon Tomos Cwc.
Ond mae Thomas Cook wedi gwneud cymwynas a'r iaith, bron iawn, trwy ddewis yr adeg gorau un i brofi rhagfarn cwmnïau preifat tuag at yr iaith.
Yr un peth sydd wedi nodweddu gwahaniaeth barn rhwng Llafur a'r Enfys yw bod pleidiau’r enfys ill tri yn gytûn bod angen gwell ddeddfwriaeth iaith (er, yn anghytuno a sgôp y fath ddeddfwriaeth). Mae agwedd Thomas Cook wedi cryfhau’r cytundeb rhwng pleidiau'r enfys ac wedi rhoi sail i ddadl Plaid Cymru bod rhaid i Ddeddf Iaith bod yn bwnc canolog mewn unrhyw drafodaethau Cochwyrdd.
Dyma'r tro cyntaf yn fy mywyd hir, imi weld pob un o'r pedwar prif blaid yn uno i gondemnio cwmni am sarhau'r iaith mewn ffordd mor groch. Er nad ydyw agewdd Thomas Cook yn unigryw o bell ffordd, ysywaeth, bydd amseriad yr achos yma yn sicr o arwain at gryfhau hawliau'r iaith mewn rhyw fodd neu'i gilydd. Felly diolch o galon Tomos Cwc.
Cenedlaetholwr nid Sosialydd
Mae nifer o sylwadau ar y blogiau gwleidyddol ac yn edeifion gwleidyddol Maes-e yn niweddar wedi profi bod yna gnewyllyn o genedlaetholwyr Cymreig sy' ddim yn derbyn y farn Sosialaidd.
Rwy'n credu bod y rhan fwyaf o aelodau a chefnogwyr Plaid Cymru yn perthyn i'r canol neu'r dde o'r sbectrwm gwleidyddol. Yn anffodus ers dechrau'r wythdegau bu don o sosialwyr yn honni mae achos sosialaidd yw'r achos cenedlaethol; ers canol y nawdegau mae'r don wedi troi yn llif. Bellach yr unig ddadl genedlaethol, bron iawn, sy'n cael ei gynnig yw'r ddadl sosialaidd ac mae'r mwyafrif o Bleidwyr yn derbyn y ddadl yna, yn erbyn eu synhwyrau cynhenid, gan nad ydynt yn clywed dadl amgen.
Gan hynny yr wyf yn croesawu galwad Sanddef Rhyferys am fforwm i genedlaetholwyr sy' ddim yn Sosialwyr i gyd drafod er mwyn ceisio datblygu syniadau cenedlaethol y de a'r canol ac i geisio lledaenu neges cenedlaetholdeb Cymreig o bersbectif sydd ddim yn un Sosialaidd.
Os oes gennych ddiddordeb mewn ymuno a'r fath fforwm mae rhagor o fanylion ar flog Ordivicius.
Yr wyf wedi agor trafodaeth ar yr un testun ar Faes-E. Os ydych yn aelod o'r Maes gwell bydd trafod yno yn hytrach nag yn fy mlwch sylwadau.
Rwy'n credu bod y rhan fwyaf o aelodau a chefnogwyr Plaid Cymru yn perthyn i'r canol neu'r dde o'r sbectrwm gwleidyddol. Yn anffodus ers dechrau'r wythdegau bu don o sosialwyr yn honni mae achos sosialaidd yw'r achos cenedlaethol; ers canol y nawdegau mae'r don wedi troi yn llif. Bellach yr unig ddadl genedlaethol, bron iawn, sy'n cael ei gynnig yw'r ddadl sosialaidd ac mae'r mwyafrif o Bleidwyr yn derbyn y ddadl yna, yn erbyn eu synhwyrau cynhenid, gan nad ydynt yn clywed dadl amgen.
Gan hynny yr wyf yn croesawu galwad Sanddef Rhyferys am fforwm i genedlaetholwyr sy' ddim yn Sosialwyr i gyd drafod er mwyn ceisio datblygu syniadau cenedlaethol y de a'r canol ac i geisio lledaenu neges cenedlaetholdeb Cymreig o bersbectif sydd ddim yn un Sosialaidd.
Os oes gennych ddiddordeb mewn ymuno a'r fath fforwm mae rhagor o fanylion ar flog Ordivicius.
Yr wyf wedi agor trafodaeth ar yr un testun ar Faes-E. Os ydych yn aelod o'r Maes gwell bydd trafod yno yn hytrach nag yn fy mlwch sylwadau.
08/06/2007
Gwastraff Ailgylchu
Ers blynyddoedd, bellach, yr wyf wedi arfer mynd a gwydr a phapurau newyddion gwasarn i'r canolfan ail gylchu, er gwaethaf hynny mae fy nheulu wedi llwyddo llenwi ei wili-bin i'r top pob wythnos.
Bellach mae'r Cyngor lleol (Conwy) wedi penderfynu casglu sbwriel "cyffredin" pob yn ail wythnos a chasglu sbwriel ailgylchadwy pob yn ail wythnos. Y drwg ydy mai'r unig bethau y maent am imi roi yn y bin ailgylchu yw gwydr a phapur, pethau yr wyf wedi dod i'r arfer o beidio â'u binio ers talwm. Sydd yn peri problem imi, mae'n rhaid imi gael gwared â hanner cynhwysion y wili mewn modd amgen pob pythefnos.
Gwych, rwy'n cefnogi ailgylchu, felly yr wyf wedi bod yn edrych ar bob darn o rwtsh cyn ei finio, wedi edrych ar y symbol ailgylchu sydd ar bob paced ac wedi eu rhannu yn ôl y symbol. Plastig a chardfwrdd yw'r ddau beth mwyaf yr wyf yn eu binio. Er mwyn cadw lle yn y wili yr wyf wedi cadw pob darn o blastig a chardbord ar wahân yr wythnos diwethaf er mwyn eu hailgylchu.
Ddoe mi es am dro i'r domen leol i gynnig y cardfwrdd a'r plastig i'w ailgylchu, ond cefais fy ngorchymyn i'w gosod yn y sgip ar gyfer gwasarn domestig cyffredin. Sy'n golygu na fydd un darn mwy o'r gwastraff mae fy nheulu yn ei chynhyrchu yn cael ei ailgylchu nag oedd cyn i'r cynllyn ailgylchu dechrau.
Yn waeth byth, yn hytrach na un lori bin yn mynd a gwastraff wythnos o stad o gant o dai i'r domen leol, bydd angen cant o deithiau car unigol. Pa les i'r amgylchedd sydd i'r fath lol botas o drefn?
Bellach mae'r Cyngor lleol (Conwy) wedi penderfynu casglu sbwriel "cyffredin" pob yn ail wythnos a chasglu sbwriel ailgylchadwy pob yn ail wythnos. Y drwg ydy mai'r unig bethau y maent am imi roi yn y bin ailgylchu yw gwydr a phapur, pethau yr wyf wedi dod i'r arfer o beidio â'u binio ers talwm. Sydd yn peri problem imi, mae'n rhaid imi gael gwared â hanner cynhwysion y wili mewn modd amgen pob pythefnos.
Gwych, rwy'n cefnogi ailgylchu, felly yr wyf wedi bod yn edrych ar bob darn o rwtsh cyn ei finio, wedi edrych ar y symbol ailgylchu sydd ar bob paced ac wedi eu rhannu yn ôl y symbol. Plastig a chardfwrdd yw'r ddau beth mwyaf yr wyf yn eu binio. Er mwyn cadw lle yn y wili yr wyf wedi cadw pob darn o blastig a chardbord ar wahân yr wythnos diwethaf er mwyn eu hailgylchu.
Ddoe mi es am dro i'r domen leol i gynnig y cardfwrdd a'r plastig i'w ailgylchu, ond cefais fy ngorchymyn i'w gosod yn y sgip ar gyfer gwasarn domestig cyffredin. Sy'n golygu na fydd un darn mwy o'r gwastraff mae fy nheulu yn ei chynhyrchu yn cael ei ailgylchu nag oedd cyn i'r cynllyn ailgylchu dechrau.
Yn waeth byth, yn hytrach na un lori bin yn mynd a gwastraff wythnos o stad o gant o dai i'r domen leol, bydd angen cant o deithiau car unigol. Pa les i'r amgylchedd sydd i'r fath lol botas o drefn?
03/06/2007
Dim Cydymdeimlad a Beicwyr Gorffwyll
Prynhawn ddoe aeth tua 200 o feicwyr modur ar brotest yn nhref Llandudno yn erbyn penderfyniad prif gwnstabl y Gogledd Richard Brunstrom i ddangos lluniau o Mark Gibney y dyn a gollodd ei ben mewn damwain beic modur. Cafodd y lluniau eu dangos mewn cyfarfod preifat i newyddiadurwyr, ym mis Ebrill, ond penderfynodd un o'r newyddiadurwyr rhoi cyhoeddusrwydd i'r lluniau er mwyn cynnal fendeta yn erbyn Brunstrom oherwydd ei bolisi o weithredu y deddfau yn erbyn goryrru.
Y rheswm swyddogol dros y brotest yn ôl llefarwyr i'r wasg oedd yno oedd protestio yn erbyn y loes yr achosodd y Prif Gwnstabl i'r teulu.
Ond rhaid cofio bod Mr Gibney yn gyrru ei feic ar gyflymder o dros 100 milltir yr awr ar adeg ei ddamwain ar y B5105 rhwng Cerrigydrudion a Rhuthun. Ffordd B, ffordd gul yng nghefn gwlad. Un dyn ac un dyn yn unig sydd yn gyfrifol am y loes a achoswyd i deulu Mr Gibney, sef ef ei hun. Pe na fyddai yn gyrru mewn ffordd mor orffwyll, byddai'r damwain heb ddigwydd a bydda na ddim lluniau o ganlyniadau ei orffwylltra i ddangos i newyddiadurwyr.
Mae'n gwbl amlwg nad oedd Mr Gibney yn poeni fawr ddim am y loes yr oedd ei ymddygiad am achosi i'w deulu ei hun nac am y perygl o achosi loes i deuluoedd diniwed defnyddwyr eraill y lon ar y diwrnod y cafodd ei ladd.
Yr hyn a'm ffieiddiodd fwyaf am y rali heddiw oedd clywed rhai o'r bobl a'i mynychodd yn cwyno ar strydoedd Llandudno wedi'r rali am yr hyn sydd wedi eu pechu go iawn. Sef bod Richard Brunstrom yn ceisio tarddu ar ryddid beicwyr i ddefnyddio lonydd cefn gwlad Cymru yn yr un modd diystyron a defnyddiodd Mr Gibney y B5105 yn ôl ym mis Medi 2003.
Os ydy ymgyrchoedd Mr Brunstrom i greu lonydd diogel i drigolion cefn gwlad Cymru yn peri loes i'r fath bobl, loes pia hi - nid oes gennyf y mymryn lleiaf o gydymdeimlad a nhw.
Y rheswm swyddogol dros y brotest yn ôl llefarwyr i'r wasg oedd yno oedd protestio yn erbyn y loes yr achosodd y Prif Gwnstabl i'r teulu.
Ond rhaid cofio bod Mr Gibney yn gyrru ei feic ar gyflymder o dros 100 milltir yr awr ar adeg ei ddamwain ar y B5105 rhwng Cerrigydrudion a Rhuthun. Ffordd B, ffordd gul yng nghefn gwlad. Un dyn ac un dyn yn unig sydd yn gyfrifol am y loes a achoswyd i deulu Mr Gibney, sef ef ei hun. Pe na fyddai yn gyrru mewn ffordd mor orffwyll, byddai'r damwain heb ddigwydd a bydda na ddim lluniau o ganlyniadau ei orffwylltra i ddangos i newyddiadurwyr.
Mae'n gwbl amlwg nad oedd Mr Gibney yn poeni fawr ddim am y loes yr oedd ei ymddygiad am achosi i'w deulu ei hun nac am y perygl o achosi loes i deuluoedd diniwed defnyddwyr eraill y lon ar y diwrnod y cafodd ei ladd.
Yr hyn a'm ffieiddiodd fwyaf am y rali heddiw oedd clywed rhai o'r bobl a'i mynychodd yn cwyno ar strydoedd Llandudno wedi'r rali am yr hyn sydd wedi eu pechu go iawn. Sef bod Richard Brunstrom yn ceisio tarddu ar ryddid beicwyr i ddefnyddio lonydd cefn gwlad Cymru yn yr un modd diystyron a defnyddiodd Mr Gibney y B5105 yn ôl ym mis Medi 2003.
Os ydy ymgyrchoedd Mr Brunstrom i greu lonydd diogel i drigolion cefn gwlad Cymru yn peri loes i'r fath bobl, loes pia hi - nid oes gennyf y mymryn lleiaf o gydymdeimlad a nhw.
01/06/2007
Carwyn - Dim Deddf Iaith.
Yn ôl blog Vaughan cafodd Carwyn Jones ei benodi i swydd Diwylliant ac Iaith y Cynulliad er mwyn bod yn Gweinidog Plesio Plaid Cymru. Ei swyddogaeth ef byddai sicrhau bod aelodau'r Blaid yn cael eu bwydo digon i'w cadw rhag dymchwel y Llywodraeth. Rhyfedd o beth, gan hynny, bod Carwyn wedi defnyddio ei gyfweliad cyntaf ers ei benodi i dynnu blewyn o drwyn y Blaid.
Wrth siarad ar raglen Taro’r Post ar Radio Cymru y pnawn yma fe ddywedodd Carwyn nad oedd o'n credu y byddai deddf iaith yn gwneud dim lles i'r iaith. Aeth o ddim mor bell ag i ddweud ei fod yn gwrthwynebu unrhyw ddeddf ond yn sicr yr oedd yn hollol eglur nad oedd o'n ffafrio'r syniad.
Ar un olwg does dim syndod yn natganiad Carwyn, mae'r hyn ddywedodd yn barhad o'r hyn fu polisi'r Blaid Lafur ers wyth mlynedd bellach. Ond eto ffordd od ar y naw i ddechrau cyfnod o geisio llywodraethu trwy gonsensws ac estyn allan at y pleidiau eraill, chwedl Rhodri Morgan, yw taflu dwr oer ar un o'r polisïau oedd ym maniffestos y tair gwrthblaid, a hynny o fewn diwrnod o gael ei benodi.
Wrth gwrs bydd sylwadau Carwyn yn plesio un garfan yn arbennig, yr aelodau hynny o'r Blaid Lafur sydd yn gynhenid wrth Gymreig. Wedi ei bortreadu fel un o'r Llafurwyr sy'n agos at yr Nats hyll dros gyfnod y trafodaethau ar y gytundeb ydy Carwyn yn ceisio newid ei ddelwedd rhywfaint er mwyn cryfhau ei obeithion yn y ras am yr arweinyddiaeth?
English: Carwyn and the Nat Bashers
Wrth siarad ar raglen Taro’r Post ar Radio Cymru y pnawn yma fe ddywedodd Carwyn nad oedd o'n credu y byddai deddf iaith yn gwneud dim lles i'r iaith. Aeth o ddim mor bell ag i ddweud ei fod yn gwrthwynebu unrhyw ddeddf ond yn sicr yr oedd yn hollol eglur nad oedd o'n ffafrio'r syniad.
Ar un olwg does dim syndod yn natganiad Carwyn, mae'r hyn ddywedodd yn barhad o'r hyn fu polisi'r Blaid Lafur ers wyth mlynedd bellach. Ond eto ffordd od ar y naw i ddechrau cyfnod o geisio llywodraethu trwy gonsensws ac estyn allan at y pleidiau eraill, chwedl Rhodri Morgan, yw taflu dwr oer ar un o'r polisïau oedd ym maniffestos y tair gwrthblaid, a hynny o fewn diwrnod o gael ei benodi.
Wrth gwrs bydd sylwadau Carwyn yn plesio un garfan yn arbennig, yr aelodau hynny o'r Blaid Lafur sydd yn gynhenid wrth Gymreig. Wedi ei bortreadu fel un o'r Llafurwyr sy'n agos at yr Nats hyll dros gyfnod y trafodaethau ar y gytundeb ydy Carwyn yn ceisio newid ei ddelwedd rhywfaint er mwyn cryfhau ei obeithion yn y ras am yr arweinyddiaeth?
English: Carwyn and the Nat Bashers
27/05/2007
Atgyfodi Datganoli i Loegr
Yn ôl cynlluniau ar adrefnu cyfansoddiad llywodraethol gwledydd Prydain y Blaid Lafur pan ddaeth Tony Blair i rym ym 1997 roedd Cymru a'r Alban i gael eu datganoli gyntaf ac yna roedd rhanbarthau Lloegr i'w datganoli. Fe aeth y cynllun yma ar chwâl yn 2004 pan bleidleisiodd etholwyr Gogledd Ddwyrain Lloegr yn gadarn yn erbyn datganoli. Y rhanbarth yma oedd yr un a ystyrid fel y mwyaf tebygol i bleidleisio o blaid, ac o golli'r refferendwm roedd yn amlwg nad oedd modd symud ymlaen a'r cynlluniau mewn unrhyw ranbarth arall.
Yn ôl adroddiad yn y Sunday Herald heddiw bydd Gordon Brown yn ceisio atgyfodi datganoli rhanbarthol i Loegr pan ddaw yn brif weinidog.
Mae datganoli rhanbarthol i Loegr yn bwysig i Brown oherwydd ei ofnau y bydd y ffaith ei fod yn Sgotyn yn cyfrif yn ei erbyn mewn etholiad cyffredinol. Mae nifer o Saeson eisoes yn gofyn pa hawl sydd ganddo i fod yn Brif Weinidog sydd â chyfrifoldeb dros nifer o agweddau ar lywodraeth Lloegr tra fo'r agweddau yna yn cael eu pennu gan Lywodraeth arall o dan reolaeth plaid arall yn ei gartref ef ei hun.
Wrth gwrs, does dim mymryn mwy o alw am ddatganoli i ranbarthau Lloegr heddiw nag oedd yn ôl yn 2004, a dim gobaith ennill refferendwm o blaid yn unrhyw un ohonynt. Mae yna bosibilrwydd felly bydd Brown yn ceisio osgoi'r angen am refferenda yn llwyr. Mae gan Loegr ei Gynulliadau Rhanbarthol yn barod. Cyrff statudol sydd yn dod a chynghorwyr a chynrychiolwyr cyrff cyhoeddus a gwirfoddol yng nghyd i drafod pethau megis datblygu rhanbarthol. Mae modd i Brown "democrateiddio" y cyrff hyn trwy fynnu bod eu haelodau yn cael eu hethol yn hytrach na'u henwebu.
Mae'n rhaid gwrthwynebu'r fath gynllun.
Yn gyntaf oherwydd bod Cernyw yn rhan o ranbarth De Orllewin Lloegr, sydd yn cynnwys y cyfan o'r penrhyn de gorllewinol. Gwlad yw Cernyw sydd yn haeddu ei senedd / cynulliad ei hun, gwarth ar bobl Cernyw yw eu trin fel rhan fach o ranbarth Seisnig.
Yn ail oherwydd bydd y cynlluniau yn diraddio statws cenedlaethol Cymru a'r Alban - rhanbarthau Prydeinig tebyg i ganolbarth Lloegr byddent ar ôl datganoli Seisnig yn hytrach na Chenhedloedd.
Yn drydydd, ac o bosib yn bwysicach yw oherwydd mae Cenedl ydy Lloegr hefyd, nid cyfres o ranbarthau. Os ydy Lloegr i'w trin yn gyfartal a Chymru a'r Alban yna Senedd i Loegr sydd ei hangen nid naw cynulliad i Loegr.
Saesneg: Resurrection of English Regional Devolution
Yn ôl adroddiad yn y Sunday Herald heddiw bydd Gordon Brown yn ceisio atgyfodi datganoli rhanbarthol i Loegr pan ddaw yn brif weinidog.
Mae datganoli rhanbarthol i Loegr yn bwysig i Brown oherwydd ei ofnau y bydd y ffaith ei fod yn Sgotyn yn cyfrif yn ei erbyn mewn etholiad cyffredinol. Mae nifer o Saeson eisoes yn gofyn pa hawl sydd ganddo i fod yn Brif Weinidog sydd â chyfrifoldeb dros nifer o agweddau ar lywodraeth Lloegr tra fo'r agweddau yna yn cael eu pennu gan Lywodraeth arall o dan reolaeth plaid arall yn ei gartref ef ei hun.
Wrth gwrs, does dim mymryn mwy o alw am ddatganoli i ranbarthau Lloegr heddiw nag oedd yn ôl yn 2004, a dim gobaith ennill refferendwm o blaid yn unrhyw un ohonynt. Mae yna bosibilrwydd felly bydd Brown yn ceisio osgoi'r angen am refferenda yn llwyr. Mae gan Loegr ei Gynulliadau Rhanbarthol yn barod. Cyrff statudol sydd yn dod a chynghorwyr a chynrychiolwyr cyrff cyhoeddus a gwirfoddol yng nghyd i drafod pethau megis datblygu rhanbarthol. Mae modd i Brown "democrateiddio" y cyrff hyn trwy fynnu bod eu haelodau yn cael eu hethol yn hytrach na'u henwebu.
Mae'n rhaid gwrthwynebu'r fath gynllun.
Yn gyntaf oherwydd bod Cernyw yn rhan o ranbarth De Orllewin Lloegr, sydd yn cynnwys y cyfan o'r penrhyn de gorllewinol. Gwlad yw Cernyw sydd yn haeddu ei senedd / cynulliad ei hun, gwarth ar bobl Cernyw yw eu trin fel rhan fach o ranbarth Seisnig.
Yn ail oherwydd bydd y cynlluniau yn diraddio statws cenedlaethol Cymru a'r Alban - rhanbarthau Prydeinig tebyg i ganolbarth Lloegr byddent ar ôl datganoli Seisnig yn hytrach na Chenhedloedd.
Yn drydydd, ac o bosib yn bwysicach yw oherwydd mae Cenedl ydy Lloegr hefyd, nid cyfres o ranbarthau. Os ydy Lloegr i'w trin yn gyfartal a Chymru a'r Alban yna Senedd i Loegr sydd ei hangen nid naw cynulliad i Loegr.
Saesneg: Resurrection of English Regional Devolution
26/05/2007
Llafur am byth?
Wrth ymateb i ethol Rhodri Morgan yn Brif Weinidog, fe awgrymodd Ieuan Wyn Jones bod gwleidyddiaeth Cymru wedi ei newid am fyth, ac yn ymfalchïo yn y ffaith bod trafodaethau ar ddewis amgen o Lywodraeth wedi eu cynnal. Ar y rhaglenni newyddion fe fynegodd Betsan Powys teimladau tebyg yn awgrymu y bydd rhaid i drydedd lywodraeth Rhodri Morgan ymddwyn yn wahanol i'r ddau a'i rhagflaenodd gan ei fod yn gwybod, bellach, bod dewis arall o Lywodraeth yn bosibilrwydd.
Fel mae Sanddef yn ddweud ar ei flog wrth ymateb i sylwadau IWJ Ond serch yr holl drafod methu a wnaethant, felly dw'i ddim yn gweld sut gall y fath fethiant gael ei liwio fel rhywbeth positif. Ac onid gwers yr wythnosau diwethaf yw nad oes modd gael llywodraeth wahanol i lywodraeth Llafur gan fod unrhyw drafodaethau o'r fath wastad am wynebu problem y casineb cynhenid sydd gan rhai ym Mhlaid Cymru a phlaid y Democratiaid Rhyddfrydol tuag at y Ceidwadwyr?
Tra bod rhai yn y Blaid yn parhau i roi sosialaeth o flaen anghenion y genedl, a thra bo dylanwad y garfan yma yn cynyddu sut mae modd cael unrhyw fath o gytundeb sy ddim yn cefnogi Llafur?
Fel mae Sanddef yn ddweud ar ei flog wrth ymateb i sylwadau IWJ Ond serch yr holl drafod methu a wnaethant, felly dw'i ddim yn gweld sut gall y fath fethiant gael ei liwio fel rhywbeth positif. Ac onid gwers yr wythnosau diwethaf yw nad oes modd gael llywodraeth wahanol i lywodraeth Llafur gan fod unrhyw drafodaethau o'r fath wastad am wynebu problem y casineb cynhenid sydd gan rhai ym Mhlaid Cymru a phlaid y Democratiaid Rhyddfrydol tuag at y Ceidwadwyr?
Tra bod rhai yn y Blaid yn parhau i roi sosialaeth o flaen anghenion y genedl, a thra bo dylanwad y garfan yma yn cynyddu sut mae modd cael unrhyw fath o gytundeb sy ddim yn cefnogi Llafur?
25/05/2007
Pleidlais yr unben!
O'i blaid neu yn ei herbyn, fe laddwyd y Cytundeb Enfys neithiwr gan bleidlais un unigolyn o Bwyllgor Canolog y Rhyddfrydwyr Democrataidd. Pe na bai ond un a bleidleisiodd yn erbyn y cytundeb wedi pleidleisio o'i blaid, siawns bydda'r Gytundeb Enfys yn fyw heddiw.
A'i democratiaeth yw'r fath sefyllfa? Miliwn yn pleidleisio ac un yn penderfynu?
Bydd raid i'r Cynulliad nesaf, beth bynnag fo'i ymrwymiad pleidiol, sicrhau ffordd well o bennu llywodraeth cyn etholiadau 2011!
A'i democratiaeth yw'r fath sefyllfa? Miliwn yn pleidleisio ac un yn penderfynu?
Bydd raid i'r Cynulliad nesaf, beth bynnag fo'i ymrwymiad pleidiol, sicrhau ffordd well o bennu llywodraeth cyn etholiadau 2011!
22/05/2007
Cymru Olympaidd
Roeddwn wedi bwriadu sgwennu post yn tynnu sylw at gais Alex Salmond i gael tîm Albanaidd yng Ngemau Olympaidd 2012, ond fe gyrhaeddodd blog Annibyniaeth i Gymru'r llinell o'm mlaen.
Nid ydwyf yn un sy'n ymddiddori llawer mewn campau. Yr unig gamp yr wyf yn cymryd rhan ynddi yn rheolaidd yw dominos (os bydd tîm dominos Cymreig yng ngemau 2012, rwy'n gobeithio bod ar gael i'r dewiswyr). Mae'r post yma gan aelod o staff yr SNP yn mynegi, bron yn union fy nheimladau i (o gyfnewid gwlad ac enwau).
Wrth son am hawl gwledydd i gael cynrychiolaeth mewn gemau rhyngwladol dylid nodi bod Cernyw, nid yn unig wedi cael ei wrthod rhag cael tîm Cernywig yng Ngemau'r Gymanwlad, ond bod awdurdodau'r gemau cyfeillgar yn bygwth cyfraith ar y sawl sy'n ymgyrchu am y fath statws.
Nid ydwyf yn un sy'n ymddiddori llawer mewn campau. Yr unig gamp yr wyf yn cymryd rhan ynddi yn rheolaidd yw dominos (os bydd tîm dominos Cymreig yng ngemau 2012, rwy'n gobeithio bod ar gael i'r dewiswyr). Mae'r post yma gan aelod o staff yr SNP yn mynegi, bron yn union fy nheimladau i (o gyfnewid gwlad ac enwau).
Wrth son am hawl gwledydd i gael cynrychiolaeth mewn gemau rhyngwladol dylid nodi bod Cernyw, nid yn unig wedi cael ei wrthod rhag cael tîm Cernywig yng Ngemau'r Gymanwlad, ond bod awdurdodau'r gemau cyfeillgar yn bygwth cyfraith ar y sawl sy'n ymgyrchu am y fath statws.
21/05/2007
Gwrthblaid Effeithiol
Wrth i'r trafodaethau am drefniadau traws pleidiol a chlymbleidiau mynd rhagddi, dim ond dau ddewis sydd gan yr ACau, bod yn rhan o'r Llywodraeth neu fod yn rhan o'r wrthblaid. Yr hyn sy'n ddifyr wrth i'r arweinwyr ystyried opsiwn yr wrthblaid yw sut mae'r gair hwn wastad yn magu'r cynffon effeithiol.
Mae yn anorfod bron i wrthblaid enfys bod yn aneffeithiol oherwydd ei natur. Bydd tri arweinydd plaid gwahanol yn gwrthwynebu'r llywodraeth yn hytrach nag un arweinydd yn lleisio barn pawb. Ceir cyfnodau pan fydd pob un o'r pleidiau yn gwrthwynebu'r llywodraeth ond am resymau gwahanol, gan ddrysu'r wrthddadl, a cheir cyfnodau pan fydd rhannau o'r wrthblaid yn ymatal mewn pleidlais neu'n cefnogi'r llywodraeth yn hytrach na sefyll yn gadarn gyda gweddill yr wrthblaid.
Eto yn y ddau Gynulliad diwethaf mae'r tair plaid lai a'r annibynwyr wedi profi, ar adegau prin, eu bod yn gallu ymddwyn fel gwrthblaid effeithiol iawn. Wedi llwyddo nid yn unig i drechu'r llywodraeth ond i sicrhau bod y llywodraeth yn ildio i'w dymuniad hwy. Ar yr adegau hyn bu'n rhaid i holl garfanau'r wrthblaid, cyd weithio, cyd gynllunio a sefyll yn gadarn fel un. Y cwestiwn amlwg wrth gwrs yw os oes rhaid wrth y fath clymbleidio i fod yn wrthblaid effeithiol, onid gwell yw clymbleidio i fod yn Llywodraeth?
Os ddaw Llywodraeth enfys, dim ond un blaid bydd yn ffurfio'r wrthblaid, a honno'n blaid sydd wedi dangos ei fod yn gallu bod yn unedig ac yn ddisgybledig. Gallasai'r Cynulliad bod yn y sefyllfa unigryw lle bydd ganddi wrthblaid effeithiol am gyfnod llawn yn hytrach na dim ond yn ysbeidiol effeithiol. Os ddaw dydd y Llywodraeth enfys, difyr bydd gweld pa mor abl bydd hi i wrthsefyll pwysau gwrthblaid effeithiol go iawn.
English: Effective Opposition
Mae yn anorfod bron i wrthblaid enfys bod yn aneffeithiol oherwydd ei natur. Bydd tri arweinydd plaid gwahanol yn gwrthwynebu'r llywodraeth yn hytrach nag un arweinydd yn lleisio barn pawb. Ceir cyfnodau pan fydd pob un o'r pleidiau yn gwrthwynebu'r llywodraeth ond am resymau gwahanol, gan ddrysu'r wrthddadl, a cheir cyfnodau pan fydd rhannau o'r wrthblaid yn ymatal mewn pleidlais neu'n cefnogi'r llywodraeth yn hytrach na sefyll yn gadarn gyda gweddill yr wrthblaid.
Eto yn y ddau Gynulliad diwethaf mae'r tair plaid lai a'r annibynwyr wedi profi, ar adegau prin, eu bod yn gallu ymddwyn fel gwrthblaid effeithiol iawn. Wedi llwyddo nid yn unig i drechu'r llywodraeth ond i sicrhau bod y llywodraeth yn ildio i'w dymuniad hwy. Ar yr adegau hyn bu'n rhaid i holl garfanau'r wrthblaid, cyd weithio, cyd gynllunio a sefyll yn gadarn fel un. Y cwestiwn amlwg wrth gwrs yw os oes rhaid wrth y fath clymbleidio i fod yn wrthblaid effeithiol, onid gwell yw clymbleidio i fod yn Llywodraeth?
Os ddaw Llywodraeth enfys, dim ond un blaid bydd yn ffurfio'r wrthblaid, a honno'n blaid sydd wedi dangos ei fod yn gallu bod yn unedig ac yn ddisgybledig. Gallasai'r Cynulliad bod yn y sefyllfa unigryw lle bydd ganddi wrthblaid effeithiol am gyfnod llawn yn hytrach na dim ond yn ysbeidiol effeithiol. Os ddaw dydd y Llywodraeth enfys, difyr bydd gweld pa mor abl bydd hi i wrthsefyll pwysau gwrthblaid effeithiol go iawn.
English: Effective Opposition
20/05/2007
Y Blaid yn Ofni'r Enfys?
Un o brif broblemau Plaid Cymru wrth ystyried y Glymblaid Enfys yw pa mor fodlon bydd adain chwith y Blaid i dderbyn clymblaid gyda'r Torïaid Cas.
Ond ai'r chwith bydd yr unig wrthwynebwyr?
Elfyn Llwyd ydy'r unig un o fawrion Plaid Cymru i ddweud ar goedd nad ydyw'n hapus efo Plaid Cymru yn defnyddio'r label sosialaidd, gan hynny yr wyf yn amcanu nad ydyw yn cyfrif ei hun fel un o chwith y Blaid.
Wedi cyhoeddi ail bôl piniwn HTV yn ystod yr ymgyrch etholiadol, yn dangos mae'r Blaid oedd yn fwyaf tebygol o fod yn yr ail safle, newidiodd Llafur ei ymosodiad o Tory lead Coalition i un o ymosod ar glymblaid a oedd yn cynnwys y Torïaid.
Y diwrnod cyn yr etholiad cafwyd enghraifft o hyn yn y San Steffan gyda Peter Hain yn cyfeirio at Nationalist-Tory Alliance. Dyma oedd ymateb Elfyn Llwyd:
Os mae nonsens oedd ymateb aelod o ganol / de'r Blaid i'r syniad o glymblaid genedlaethol-ceidwadol a oes obaith gwirioneddol i'r syniad o glymblaid enfys cael ei dderbyn gan awdurdodau'r Blaid?
Mae'n wybyddus bellach bod cynnig Plaid Cymru o refferendwm ar ehangu datganoli, Deddf Iaith ac adolygiad o fformiwla Barnet fel cyfnewid am gytundeb o gefnogaeth wedi ei wrthod gan AC'au gwrth Gymreig Llafur, fel pris rhy uchel i'w talu.
Mewn theori mae'r Blaid mewn sefyllfa gref iawn i fynnu mwy na hynny bellach, gyda methiant y trafodaethau Lib-Lab. Er enghraifft mynnu newid yn Neddf Llywodraeth Cymru 2006 i osgoi'r angen am refferendwm, mynnu hawliau ychwanegol i'r Cynulliad dros faterion amgenach yn y cyfamser, ac ati.
Yn gynharach eleni fe ildiodd Plaid Cymru yn rhy gynnar yn nhrafodaethau'r gyllideb oherwydd ei ofn o gael ei chysylltu yn rhy agos a'r Torïaid, a chollwyd cyfle o gael mwy allan o'r Llywodraeth Lafur o'r herwydd.
Ydy hanes am gael ei ail adrodd?
Rwy’n poeni, ac yn poeni yn arw, y bydd y Blaid yn rhoi fewn i gynigion eilradd Llafur oherwydd yr ofn patholegol, bron, sydd gan ambell aelod o'r Blaid o gael eu cysylltu efo'r Ceidwadwyr.
Mae yna ormod o bobl yn y Blaid bydd yn fodlon derbyn llai nag oedd ar gael gan Lafur yr wythnos diwethaf er mwyn osgoi'r posibilrwydd o gyd-lywodraethu gyda Cheidwadwyr Cymru. Mae Plaid Cymru, mewn theori, yn y sefyllfa gryfaf a bu yn ei hanes - i droi'r theori yn wirionedd bydd rhaid i'r Blaid bod yn ddewr a gwneud ambell i ddewis dewr o anodd. Un o'r pethau dewraf bydd angen i'r Blaid gwneud bydd dweud wrth garfan gref o'i haelodaeth i gallio, a derbyn bod y farn Geidwadol yn farn ddilys Gymreig!
Ond ai'r chwith bydd yr unig wrthwynebwyr?
Elfyn Llwyd ydy'r unig un o fawrion Plaid Cymru i ddweud ar goedd nad ydyw'n hapus efo Plaid Cymru yn defnyddio'r label sosialaidd, gan hynny yr wyf yn amcanu nad ydyw yn cyfrif ei hun fel un o chwith y Blaid.
Wedi cyhoeddi ail bôl piniwn HTV yn ystod yr ymgyrch etholiadol, yn dangos mae'r Blaid oedd yn fwyaf tebygol o fod yn yr ail safle, newidiodd Llafur ei ymosodiad o Tory lead Coalition i un o ymosod ar glymblaid a oedd yn cynnwys y Torïaid.
Y diwrnod cyn yr etholiad cafwyd enghraifft o hyn yn y San Steffan gyda Peter Hain yn cyfeirio at Nationalist-Tory Alliance. Dyma oedd ymateb Elfyn Llwyd:
Obviously, the Secretary of State has changed the order: it is now nationalist-Tory, not Tory-nationalist; in any event, it is nonsense, as it was last week.
Os mae nonsens oedd ymateb aelod o ganol / de'r Blaid i'r syniad o glymblaid genedlaethol-ceidwadol a oes obaith gwirioneddol i'r syniad o glymblaid enfys cael ei dderbyn gan awdurdodau'r Blaid?
Mae'n wybyddus bellach bod cynnig Plaid Cymru o refferendwm ar ehangu datganoli, Deddf Iaith ac adolygiad o fformiwla Barnet fel cyfnewid am gytundeb o gefnogaeth wedi ei wrthod gan AC'au gwrth Gymreig Llafur, fel pris rhy uchel i'w talu.
Mewn theori mae'r Blaid mewn sefyllfa gref iawn i fynnu mwy na hynny bellach, gyda methiant y trafodaethau Lib-Lab. Er enghraifft mynnu newid yn Neddf Llywodraeth Cymru 2006 i osgoi'r angen am refferendwm, mynnu hawliau ychwanegol i'r Cynulliad dros faterion amgenach yn y cyfamser, ac ati.
Yn gynharach eleni fe ildiodd Plaid Cymru yn rhy gynnar yn nhrafodaethau'r gyllideb oherwydd ei ofn o gael ei chysylltu yn rhy agos a'r Torïaid, a chollwyd cyfle o gael mwy allan o'r Llywodraeth Lafur o'r herwydd.
Ydy hanes am gael ei ail adrodd?
Rwy’n poeni, ac yn poeni yn arw, y bydd y Blaid yn rhoi fewn i gynigion eilradd Llafur oherwydd yr ofn patholegol, bron, sydd gan ambell aelod o'r Blaid o gael eu cysylltu efo'r Ceidwadwyr.
Mae yna ormod o bobl yn y Blaid bydd yn fodlon derbyn llai nag oedd ar gael gan Lafur yr wythnos diwethaf er mwyn osgoi'r posibilrwydd o gyd-lywodraethu gyda Cheidwadwyr Cymru. Mae Plaid Cymru, mewn theori, yn y sefyllfa gryfaf a bu yn ei hanes - i droi'r theori yn wirionedd bydd rhaid i'r Blaid bod yn ddewr a gwneud ambell i ddewis dewr o anodd. Un o'r pethau dewraf bydd angen i'r Blaid gwneud bydd dweud wrth garfan gref o'i haelodaeth i gallio, a derbyn bod y farn Geidwadol yn farn ddilys Gymreig!
16/05/2007
Yr Arwr Tartan
Wrth i'r Alban dechrau ar un o gyfnodau mwyaf cynhyrfus yn ei hanes ers 300 mlynedd, bydd diddordeb sicr ym mysg cenedlaetholwyr Cymru yn hynt a hanes gwleidyddol y wlad.
Ar y cyfan rwy'n credu bod blogio Cymreig yn dipyn gwell na blogio yr Alban (ond hwyrach bod gennyf ragfarn). Mae yna un blog sy'n sefyll pen ac ysgwydd uwchlaw'r gweddill sef cynnig yr Arwr Tartan. Mae'n werth pigo draw i ddarllen ei fyfyrdodau yn rheolaidd os am gadw bys ar bỳls cenedlaetholdeb cyffroes ein cefndryd Celtaidd.
Mae ei gynnig diweddaraf yn cynnwys fideo o araith derbyn y brif weinidogaeth gan Alex Salmond.
Ar y cyfan rwy'n credu bod blogio Cymreig yn dipyn gwell na blogio yr Alban (ond hwyrach bod gennyf ragfarn). Mae yna un blog sy'n sefyll pen ac ysgwydd uwchlaw'r gweddill sef cynnig yr Arwr Tartan. Mae'n werth pigo draw i ddarllen ei fyfyrdodau yn rheolaidd os am gadw bys ar bỳls cenedlaetholdeb cyffroes ein cefndryd Celtaidd.
Mae ei gynnig diweddaraf yn cynnwys fideo o araith derbyn y brif weinidogaeth gan Alex Salmond.
Y Brif Weinidog Salmond
Llongyfarchiadau calonnog i Alex Salmond ar gael ei ddyrchafu yn Brif Weinidog yr Alban. Bydd gwaith caled a rhwystredig o'i flaen wrth iddo geisio rheoli'r Alban heb fwyafrif ac yn wyneb gwrthwynebiad Blaid Lafur sy'n credu bod yr un hawl dwyfol ganddi i reoli'r Alban ac sydd ganddi i reoli yng Nghymru.
Mae Alex Salmond yn ddyn craf ac yn ddyn galluog. Rwy'n sicr y bydd yn llwyddo i weddnewid gwleidyddiaeth a chymdeithas yr Alban er gwaethaf pob rhwystr. Pob hwyl iddo yn y gwaith.
Mae Alex Salmond yn ddyn craf ac yn ddyn galluog. Rwy'n sicr y bydd yn llwyddo i weddnewid gwleidyddiaeth a chymdeithas yr Alban er gwaethaf pob rhwystr. Pob hwyl iddo yn y gwaith.
13/05/2007
12/05/2007
Nonsens Wigley a Ryder
Mae yna lwyth o lol wedi ei ysgrifennu ar y we ac mewn ambell i gylchgrawn a phapur newyddion dros y dyddiau diwethaf parthed Dafydd Wigley. Yn ddi-os mae'r hanesion yma yn bwydo'r sawl sy'n dymuno dim ond drwg i'r Blaid. Maent yn creu rhwyg lle nad oes rhwyg yn bod ac yn creu drwgdeimlad di angen ymysg rhengoedd y Blaid.
Pe bai Dafydd Wigley, fel unigolyn, a Phlaid Cymru fel corff wedi dymuno'r sicrwydd o weld Wigley yn dychwelyd i'r Bae, roedd nifer o ffyrdd amgen i sicrhau hynny na'i roi ar restr y Gogledd.
Roedd Owen John Thomas wedi nodi ei fod am ymddeol o'i sedd yng Nghanol De Cymru, doedd dim i rwystro Wigley rhag ymgeisio am y slot gwag yno. Roedd Janet Davies wedi nodi ei bod hi am ymddeol hefyd; pe bai dymuniad i wneud eithriad arbennig i reolau'r Blaid ar ferched yn bennaf i hwyluso dychweliad Wigley De Orllewin Cymru byddai'r rhanbarth orau i wneud y fath eithriad. Pe bai Wigley wedi cynnig am sedd etholaethol Aberconwy mi fyddai wedi bod yn sicr o'r enwebiad ac mi fyddai Gareth Jones wedi ildio ei ymgeisyddiaeth, o blaid Wigley, yn gwbl di rwgnach. Mwy o gambl, ond un llai na'r rhestr, byddid petai Wigley wedi sefyll yn etholaeth Gorllewin Clwyd.
Nid sicrhau ethol Wigley oedd y bwriad. Ar ôl trychinebau 2003 a 2005 roedd yna ofn gwirioneddol yn y Blaid bod posibl i Ieuan Wyn colli ei sedd ym Môn. Pe bai hyn wedi digwydd mi fydda'r Blaid, wedi ei gwanychu gan y canlyniad, yn rhwygo ei hun i wendid mwy byth wrth geisio ethol arweinydd newydd. Ond pe bai Wigley yn cael ei ethol fel gwobr gysur am golli Môn bydda dim rhaid cael ffrae arweinyddol - bydda Wigley wedi ei dderbyn fel arweinydd naturiol.
Wrth gwrs, pe bai Wigley wedi dewis un o'r ffurf amgenach a saffach i gael ei ail ethol mi fyddai yno 'run fath i arwain y Blaid pe bai trychineb ym Môn. Roedd reswm syml pam na aed ar hyd y trywydd yna. Pe bai'r Blaid wedi cael etholiad gwael i ganolig a sicrhau dychweliad Ieuan o drwch blewyn a Wigley hefyd, bydda ymgecru arweinyddol wedi dechrau ta waeth. Yn wir pe bai Wigley wedi ei ethol bydda'r baw a'r sen sy'n cael ei anelu at Janet Rider druan, dynes sydd wedi rhoi diwrnod da o waith i'r achos cenedlaethol, yn cael ei anelu at IWJ a bydda Blaid Cymru yn yr un twll ag ydy'r Democratiaid Rhyddfrydol heddiw.
English: Miserable Old Fart: The Wigley and Ryder Nonsense
Cysylltiadau:
Llais y Sais - Blog Vaughan - Blamerbell - Labour Mark - Sanddef - Peter Black AC - Cymru Mark - Brit Nat Watch
Pe bai Dafydd Wigley, fel unigolyn, a Phlaid Cymru fel corff wedi dymuno'r sicrwydd o weld Wigley yn dychwelyd i'r Bae, roedd nifer o ffyrdd amgen i sicrhau hynny na'i roi ar restr y Gogledd.
Roedd Owen John Thomas wedi nodi ei fod am ymddeol o'i sedd yng Nghanol De Cymru, doedd dim i rwystro Wigley rhag ymgeisio am y slot gwag yno. Roedd Janet Davies wedi nodi ei bod hi am ymddeol hefyd; pe bai dymuniad i wneud eithriad arbennig i reolau'r Blaid ar ferched yn bennaf i hwyluso dychweliad Wigley De Orllewin Cymru byddai'r rhanbarth orau i wneud y fath eithriad. Pe bai Wigley wedi cynnig am sedd etholaethol Aberconwy mi fyddai wedi bod yn sicr o'r enwebiad ac mi fyddai Gareth Jones wedi ildio ei ymgeisyddiaeth, o blaid Wigley, yn gwbl di rwgnach. Mwy o gambl, ond un llai na'r rhestr, byddid petai Wigley wedi sefyll yn etholaeth Gorllewin Clwyd.
Nid sicrhau ethol Wigley oedd y bwriad. Ar ôl trychinebau 2003 a 2005 roedd yna ofn gwirioneddol yn y Blaid bod posibl i Ieuan Wyn colli ei sedd ym Môn. Pe bai hyn wedi digwydd mi fydda'r Blaid, wedi ei gwanychu gan y canlyniad, yn rhwygo ei hun i wendid mwy byth wrth geisio ethol arweinydd newydd. Ond pe bai Wigley yn cael ei ethol fel gwobr gysur am golli Môn bydda dim rhaid cael ffrae arweinyddol - bydda Wigley wedi ei dderbyn fel arweinydd naturiol.
Wrth gwrs, pe bai Wigley wedi dewis un o'r ffurf amgenach a saffach i gael ei ail ethol mi fyddai yno 'run fath i arwain y Blaid pe bai trychineb ym Môn. Roedd reswm syml pam na aed ar hyd y trywydd yna. Pe bai'r Blaid wedi cael etholiad gwael i ganolig a sicrhau dychweliad Ieuan o drwch blewyn a Wigley hefyd, bydda ymgecru arweinyddol wedi dechrau ta waeth. Yn wir pe bai Wigley wedi ei ethol bydda'r baw a'r sen sy'n cael ei anelu at Janet Rider druan, dynes sydd wedi rhoi diwrnod da o waith i'r achos cenedlaethol, yn cael ei anelu at IWJ a bydda Blaid Cymru yn yr un twll ag ydy'r Democratiaid Rhyddfrydol heddiw.
English: Miserable Old Fart: The Wigley and Ryder Nonsense
Cysylltiadau:
Llais y Sais - Blog Vaughan - Blamerbell - Labour Mark - Sanddef - Peter Black AC - Cymru Mark - Brit Nat Watch
09/05/2007
Rhyfedd o fyd
Mae'r blogosffer Cymreig yn fyw efo sylwadau am ddyfodol annisglair Mike German, arweinydd y Democratiaid Rhyddfrydol. Ei bechod: bod ei blaid yn yr union un sefyllfa o ran nifer y seddi a chanran y bleidlais ag ydoedd ym 1999.
Mae pawb yn clodfori llwyddiant Ieuan Wyn Jones, arweinydd y Blaid am gael etholiad gwych. Ond mae pleidlais y Blaid wedi mynd i lawr o tua 6% ers 1999 ac mae gan y Blaid 4 AC yn llai na 1999.
Pe bai'r Blaid wedi aros yn wastad am yr 8 mlynedd diwethaf a fyddai Ieuan mewn trwbl eleni?
Mae pawb yn clodfori llwyddiant Ieuan Wyn Jones, arweinydd y Blaid am gael etholiad gwych. Ond mae pleidlais y Blaid wedi mynd i lawr o tua 6% ers 1999 ac mae gan y Blaid 4 AC yn llai na 1999.
Pe bai'r Blaid wedi aros yn wastad am yr 8 mlynedd diwethaf a fyddai Ieuan mewn trwbl eleni?
05/05/2007
Llongyfarchiadau i Mebyon Kernow
Nid yr SNP oedd yr unig blaid genedlaethol i ennill mwy o seddi na Llafur yn etholiadau dydd Iau, fe gyflawnodd Mebyon Kernow yr un gamp yn etholiadau dosbarth Cernyw. Pedwar cynghorydd Llafur a etholwyd trwy'r cyfan o'r wlad o'i gymharu â saith i MK. Yn wir cafodd MK fwy o seddi yng Nghernyw na chafodd UKIP yn Lloegr.
Mae'r manylion llawn i'w gweld yn y sylwadau i fy mhost Saesneg YMA
Diolch i Mike Chappell o http://www.cornishnotenglish.com am rannu'r newyddion da.
Mae'r manylion llawn i'w gweld yn y sylwadau i fy mhost Saesneg YMA
Diolch i Mike Chappell o http://www.cornishnotenglish.com am rannu'r newyddion da.
04/05/2007
LLongyfarchiadau Mohamed
Cam bwysig iawn ymlaen i wleidyddiaeth Cymru oedd ethol Mohamed Ashgar, ac yn rhyddhad o'r siom o weld y ffug Gristion "Americanaidd" Daren Millar yn curo Gorllewin Clwyd
LLongyfarchiadau i Gareth a Dylan
Dim yn ganlyniad syfrdanol o annisgwyl, ond diolch amdani. Llongyfarchiadau haeddiannol i Gareth am ennill, ond piti bod Dylan heb ei ddewis yn ymgeisydd drws nesaf. Bydda Dylan yn llawer mwy o affaelid i'r Cynulliad na'r ffug Gristion homotrepid sydd wedi ei ethol yno yn ôl y tebyg.
Callia Dewi Llwyd!
Llongyfarchiadau I Alun Ffred
Mae Dewi yn ymddiheuro am wneud cam ag etholwyr Dwyfor Meirion gyda'r "esgus" bod y canlyniad dim yn annisgwyl. Mae canlyniad DET yn syfrdanol o anisgwyl ac yn un hanesyddol. Dyma fydd y tro cyntaf i unrhyw blaid ar wahân i'r Blaid Lafur i gael mwyafrif i'w bwyso yn hytrach na'i gyfrif. Y tro cyntaf i blaid, arwahan i'r Blaid Lafur ennill y mwyafrif sicraf yng Nghymru ers canrif. Canlyniad anhygoel. Cam bwysig i'r Blaid - a hanes yn cael ei greu yng ngwleidyddiaeth Cymru
Mae Dewi yn ymddiheuro am wneud cam ag etholwyr Dwyfor Meirion gyda'r "esgus" bod y canlyniad dim yn annisgwyl. Mae canlyniad DET yn syfrdanol o anisgwyl ac yn un hanesyddol. Dyma fydd y tro cyntaf i unrhyw blaid ar wahân i'r Blaid Lafur i gael mwyafrif i'w bwyso yn hytrach na'i gyfrif. Y tro cyntaf i blaid, arwahan i'r Blaid Lafur ennill y mwyafrif sicraf yng Nghymru ers canrif. Canlyniad anhygoel. Cam bwysig i'r Blaid - a hanes yn cael ei greu yng ngwleidyddiaeth Cymru
Sylwadau Etholiadaol 3
Straeon od o'r Alban..
Llong wedi suddo ac wedi colli blychau pleidleisiau.
Rhywun wedi ymosod ar orsaf pleidleisio efo clwb golff ac wedi rhwygo'r orsaf pleidleisio yn rhacs.
Tua mil o bleidleisiau gwasarn ym mhob etholaeth i gymharu â thua 100 ym mhob etholaeth Gymreig.
Yw mae Cymru'n boring ar adegau!!
Llongyfarchiadau i Ieuan Wyn am gadw Môn, yr oeddwn, wir yr yn poeni am yr etholaeth yma - da yw gweld bod Ieuan wedi cynyddu ei fwyafrif!
Llong wedi suddo ac wedi colli blychau pleidleisiau.
Rhywun wedi ymosod ar orsaf pleidleisio efo clwb golff ac wedi rhwygo'r orsaf pleidleisio yn rhacs.
Tua mil o bleidleisiau gwasarn ym mhob etholaeth i gymharu â thua 100 ym mhob etholaeth Gymreig.
Yw mae Cymru'n boring ar adegau!!
Llongyfarchiadau i Ieuan Wyn am gadw Môn, yr oeddwn, wir yr yn poeni am yr etholaeth yma - da yw gweld bod Ieuan wedi cynyddu ei fwyafrif!
Hwreeeeeeeeeeeeee! I Helen Mary
Buddigoliaeth anhygoel o fawr i HMJ. O ystyried ei mwyafrif a phwyso'r fot ym Meirion a oes mood i'r Blaid cadw sedd ar rhestr y Canolbarth hefyd?
Wigley a Salmond
Siomedigaeth yn etholaethau Maldwyn, Gorllewin Abertawe a Chwm Cynnon - pob un yn llefydd dylid bod o fewn gafael Y Blaid ar noson dda ond y Blaid yn colli tir ym mhob un - sy'n peryglu ambell i sedd ranbarthol.
Dim hwyl i Martin, Vote Eaglestone get Wigley heb weithio. A chawn Wigley? Annhebygol yn ôl y canlyniadau sydd wedi dod o'r Gogledd hyd yn hyn
MAE ALEX SALMOND NEWYDD EI ETHOL
Dim hwyl i Martin, Vote Eaglestone get Wigley heb weithio. A chawn Wigley? Annhebygol yn ôl y canlyniadau sydd wedi dod o'r Gogledd hyd yn hyn
MAE ALEX SALMOND NEWYDD EI ETHOL
Pob Parch i'r Ymgeiswyr (a'r Blogwyr)
Rhag cywilydd i ohebydd y BBC yn awgrymu bod blogwyr yn negyddol. Rwy'n gobeithio bod fy mlog innau wedi bod yn gadarnhaol trwy gydol yr ymgyrch. Yn sicr dweud pethau da am wleidyddiaeth Cymru oedd fy mwriad wrth gychwyn fy mlog.
Mae'n amlwg bod gennyf fy rhagfarnau, ond o ddweud hynny yr wyf yn credu bod Cymru yn ffodus o'u gweledyddion. Yma yn Aberconwy yr wyf wedi bod yn driw fy nghefnogaeth i Gareth Jones, os ydy Gareth yn colli bydd Dylan neu Euron yn aelodau clodwiw o'r Senedd.
Mae'n rhaid i bobl Cymru dod dros y rhagfarn hurt bod pob gwleidydd a'i big yn y pwdin am resymau personol. Mae pob unigolyn sy'n derbyn yr her o sefyll etholiad yn unigolyn dewr ac yn unigolyn sy'n teimlo bod ganddo neu ganddi gyfraniad i wneud i wleidyddiaeth Cymru. Mae'n hen bryd inni eu parchu.
Mae democratiaeth yn gysyniad pwysig, mae'r rhan fwyaf o'n ymgeiswyr yn ategu at ddemocratiaeth. O'u plaid neu yn eu herbyn, dylid ymfalchïo yn eu cyfraniad, a DIOLCH IDDYNT am eu cyfraniad i hyrwyddo'r broses ddemocrataidd.
Mae'n amlwg bod gennyf fy rhagfarnau, ond o ddweud hynny yr wyf yn credu bod Cymru yn ffodus o'u gweledyddion. Yma yn Aberconwy yr wyf wedi bod yn driw fy nghefnogaeth i Gareth Jones, os ydy Gareth yn colli bydd Dylan neu Euron yn aelodau clodwiw o'r Senedd.
Mae'n rhaid i bobl Cymru dod dros y rhagfarn hurt bod pob gwleidydd a'i big yn y pwdin am resymau personol. Mae pob unigolyn sy'n derbyn yr her o sefyll etholiad yn unigolyn dewr ac yn unigolyn sy'n teimlo bod ganddo neu ganddi gyfraniad i wneud i wleidyddiaeth Cymru. Mae'n hen bryd inni eu parchu.
Mae democratiaeth yn gysyniad pwysig, mae'r rhan fwyaf o'n ymgeiswyr yn ategu at ddemocratiaeth. O'u plaid neu yn eu herbyn, dylid ymfalchïo yn eu cyfraniad, a DIOLCH IDDYNT am eu cyfraniad i hyrwyddo'r broses ddemocrataidd.
Llongyfarchiadau i Trish
Llongyfarchiadau i Trish Law, roeddwn yn disgwyl iddi ei cholli mae'n rhaid dweud
Sylwadau Etholiadaol 2
Mae'n debyg bod yr ymgeisyddion Llais y Bobl / Annibynol wedi caniatau i'r Blaid Lafur cadw Islwyn a Chaerffili. Prawf o'r ffaith o'r canlyniad (nid "Conspiracy Theory felly Dewi!!!!)
SNP newydd enill eu sedd cyntaf
Mae'r SNP newydd enill eu sedd cyntaf ar ol curo Llafur yng Ngorllewin Dundee. Swing o 16% i'r cenedlaetholwyr. Llongyfarchiadau i'r MSP newydd
Sylwadau Etholiadol
Mae'n edrych yn debyg bod Gareth wedi ennill Aberconwy yn hawdd (da iawn) a noson ddrwg i'r Blaid yng Ngorllewin Clwyd.
Ceidwadwyr wedi cipio Preseli Penfro, a'r Blaid wedi curo Christine Gwyther.
Siôn bod y Blaid yn bryderus ym Môn.
Trish Law wedi caw B. Gwent
Jack MacConell, Prif Weinidog yr Alban wedi cadw ei sedd. Swing o 6.9% o Lafur i'r SNP - edrych yn dda. (Yn ôl y son mae llong yn cario rhaid pleidleisiau o'r un o'r ynysoedd wedi suddo ac mae'r pleidleisiau wedi eu colli!)
Os ydy'r sion sy'n cyraedd y BBC yn gywir a oes posibilrwydd na fydd gan Llafur mwyafrif o'r seddi etholaethol?
Christine Gwyther yn saff medd y BBC bellach!
Ceidwadwyr wedi cipio Preseli Penfro, a'r Blaid wedi curo Christine Gwyther.
Siôn bod y Blaid yn bryderus ym Môn.
Trish Law wedi caw B. Gwent
Jack MacConell, Prif Weinidog yr Alban wedi cadw ei sedd. Swing o 6.9% o Lafur i'r SNP - edrych yn dda. (Yn ôl y son mae llong yn cario rhaid pleidleisiau o'r un o'r ynysoedd wedi suddo ac mae'r pleidleisiau wedi eu colli!)
Os ydy'r sion sy'n cyraedd y BBC yn gywir a oes posibilrwydd na fydd gan Llafur mwyafrif o'r seddi etholaethol?
Christine Gwyther yn saff medd y BBC bellach!
03/05/2007
Prysurdeb ym Mae Colwyn
Rwyf newydd fod i godi'r plantos o gymdeithas ieuenctid sy'n cael ei gynnal gyferbyn ag un o orsafoedd pleidleisio Bae Colwyn (etholaeth Gorllewin Clwyd). Yn ystod y chwarter awr yr oeddwn yn disgwyl yno aeth degau o bobl heibio i fwrw pleidlais. Nid ydwyf yn cofio gweld gorsaf pleidleisio mor brysur ers etholiadau cyffredinol y 1970au.
Galw i mewn i fwrw fy mhleidlais yng Nglan Conwy (Aberconwy) dim ond fi a'r wraig oedd yno a llai na chwarter y bleidlais wedi ei fwrw hyd yn hyn yn ôl y swyddogion.
Os ydy’r ddwy orsaf yma yn adlewyrchu sut mae'r bleidlais yn mynd yn y ddwy etholaeth mae'n edrych yn debyg y bydd pleidlais uchel yng Ngorllewin Clwyd bydd yn fanteisiol i Alun Pugh mi dybiaf, ond pleidlais isel yn Aberconwy bydd yn fanteisiol i Gareth Jones.
Galw i mewn i fwrw fy mhleidlais yng Nglan Conwy (Aberconwy) dim ond fi a'r wraig oedd yno a llai na chwarter y bleidlais wedi ei fwrw hyd yn hyn yn ôl y swyddogion.
Os ydy’r ddwy orsaf yma yn adlewyrchu sut mae'r bleidlais yn mynd yn y ddwy etholaeth mae'n edrych yn debyg y bydd pleidlais uchel yng Ngorllewin Clwyd bydd yn fanteisiol i Alun Pugh mi dybiaf, ond pleidlais isel yn Aberconwy bydd yn fanteisiol i Gareth Jones.
Y We a'r Etholiad
Gan fod yr ymgyrch etholiadol wedi tynnu at ei derfyn bydd y blogiau gwleidyddol mewn rhyw fath o limbo am yr 20ain awr nesaf. Prin fydd fawr o sylwadau i'w gwneud hyd y dadansoddi yn oriau man bore dydd Gwener. Yn ystod y cyfnod yma hoffwn ofyn cwestiwn yn hytrach na gwneud sylw.
Pa ddylanwad mae'r we wedi cael ar yr etholiad yma?
Yn ddi-os mae 'na llawer iawn fwy o weithgaredd ar y we wedi bod eleni nag oedd hyd yn oed dwy flynedd yn ôl yn ystod etholiadau San Steffan 2005. Mae tua 35 o flogiau Cymreig wedi bod yn ymdrin â'r etholiad yng Nghymru yn unig. Mae defnydd eang wedi ei wneud o YouTube ac, yn ôl y son (er na dderbyniais i 'run ) mae e-byst wedi eu danfon gan rai ymgeiswyr i'w hetholwyr. Ond ydy o wedi cael unrhyw effaith ymarferol ar yr etholiad a'i chanlyniadau?
Oes yna bleidlais wedi ei hennill neu ei golli gan y gweithgaredd ar y we?
Ydy'r we yn cael effaith mwy subtle, yn cynorthwyo'r rhai gweithgar i finiogi dadl neu i fenthyg ymateb gan wefan wrth ymgyrchu yn y cigfyd?
Ydy'r we yn gwneud niwed? Bod y rhai gweithgar yn credu eu bod wedi gwneud eu dyletswydd trwy flogio neu greu fideo YouTube ac yn defnyddio hynny fel esgus tros beidio curo drysau, llenwi amlenni ac ati?
Pa ddylanwad mae'r we wedi cael ar yr etholiad yma?
Yn ddi-os mae 'na llawer iawn fwy o weithgaredd ar y we wedi bod eleni nag oedd hyd yn oed dwy flynedd yn ôl yn ystod etholiadau San Steffan 2005. Mae tua 35 o flogiau Cymreig wedi bod yn ymdrin â'r etholiad yng Nghymru yn unig. Mae defnydd eang wedi ei wneud o YouTube ac, yn ôl y son (er na dderbyniais i 'run ) mae e-byst wedi eu danfon gan rai ymgeiswyr i'w hetholwyr. Ond ydy o wedi cael unrhyw effaith ymarferol ar yr etholiad a'i chanlyniadau?
Oes yna bleidlais wedi ei hennill neu ei golli gan y gweithgaredd ar y we?
Ydy'r we yn cael effaith mwy subtle, yn cynorthwyo'r rhai gweithgar i finiogi dadl neu i fenthyg ymateb gan wefan wrth ymgyrchu yn y cigfyd?
Ydy'r we yn gwneud niwed? Bod y rhai gweithgar yn credu eu bod wedi gwneud eu dyletswydd trwy flogio neu greu fideo YouTube ac yn defnyddio hynny fel esgus tros beidio curo drysau, llenwi amlenni ac ati?
02/05/2007
Annwyd Gwleidyddol
Rhaid ymddiheuro i ddarllenwyr rheolaidd am y diffyg post ers nos Sul. Rwyf wedi bod yn dioddef o ddos trwm o'r annwyd, ac wedi bod yn teimlo fath a rhecsyn o'r herwydd a heb ddiddordeb mewn dim ond teimlo hunan dosturi.
Rwy'n ansicr pwy i feio am fy afiechyd, ond mae'n rhaid beio rhywun. Rwy bron yn sicr mae canfasiwr afiach Rhyddfrydol rhy ryddfrydig efo'i germau a rhoddodd yr annwyd imi - rhyw gynllwyn dan din i sicrhau bod cefnogwyr y pleidiau eraill yn rhy swp sâl i bleidleisio dydd Iau nesaf. Ar y llaw arall pe bai'r Llywodraeth Lafur wedi rhoi cyllid digonol i Uned Ymchwil yr Annwyd yng Nghaerdydd bydda foddion digonol ar gael i'r cyflwr erbyn hyn.
Rwy'n gobeithio y byddwyf wedi gwella digon erbyn nos Iau/ bore Gwener i chware rhan yn ymgyrch blogio'r etholiad Blamerbell a'r BBC.
Rwy'n ansicr pwy i feio am fy afiechyd, ond mae'n rhaid beio rhywun. Rwy bron yn sicr mae canfasiwr afiach Rhyddfrydol rhy ryddfrydig efo'i germau a rhoddodd yr annwyd imi - rhyw gynllwyn dan din i sicrhau bod cefnogwyr y pleidiau eraill yn rhy swp sâl i bleidleisio dydd Iau nesaf. Ar y llaw arall pe bai'r Llywodraeth Lafur wedi rhoi cyllid digonol i Uned Ymchwil yr Annwyd yng Nghaerdydd bydda foddion digonol ar gael i'r cyflwr erbyn hyn.
Rwy'n gobeithio y byddwyf wedi gwella digon erbyn nos Iau/ bore Gwener i chware rhan yn ymgyrch blogio'r etholiad Blamerbell a'r BBC.
29/04/2007
Etholiad Cymru'n Ddibwys medd Gordon Brown
Y peth sydd yn debygol o wneud y niwed mwyaf i Lafur dydd Iau nesaf bydd cefnogwyr y Blaid Lafur yn aros adre yn hytrach na bwrw eu pleidlais. Mae Rhodri Morgan a'r Blaid Lafur yn gwybod hyn - dyna paham y maent wedi gwario y rhan fwyaf o'u hamser canfasio yn ceisio annog eu cefnogwyr i ymweld â'r gorsafoedd pleidleisio yn hytrach cheisio troi cefnogwyr y pleidiau eraill at eu hochor hwy.
Ond waeth i'r Llafurwyr cyndyn aros adre, gan nad yw etholiadau'r Cynulliad yn bwysig yn ôl darpar arweinydd newydd y Blaid Lafur Prydeinig. Dim ond etholiadau San Steffan sydd yn bwysig.
Dyma union eiriau'r Canghellor / darpar Prif Weinidog yn ôl adroddiad yn yr Observer:
Y ffordd gorau i brofi i Gordon haerllug bod etholiadau Cymru yn bwysig i'r sawl sy'n poeni am gyflwr iechyd Cymru, cyflwr addysg Cymru, cyflwr yr economi Gymreig a dyfodol ein gwlad yw trwy fynd allan yn ein miloedd dydd Iau nesaf i bleidleisio dros Blaid Cymru a chael gwared â'r blaid sydd yn credu bod barn pobl Cymru yn ddibwys.
English: Miserable Old Fart: Assembly Election Unimportant says Gordon Brown
Ond waeth i'r Llafurwyr cyndyn aros adre, gan nad yw etholiadau'r Cynulliad yn bwysig yn ôl darpar arweinydd newydd y Blaid Lafur Prydeinig. Dim ond etholiadau San Steffan sydd yn bwysig.
Dyma union eiriau'r Canghellor / darpar Prif Weinidog yn ôl adroddiad yn yr Observer:
Look, the only result that matters in the end is when it actually comes to a general election and people decide what they want to do.
Y ffordd gorau i brofi i Gordon haerllug bod etholiadau Cymru yn bwysig i'r sawl sy'n poeni am gyflwr iechyd Cymru, cyflwr addysg Cymru, cyflwr yr economi Gymreig a dyfodol ein gwlad yw trwy fynd allan yn ein miloedd dydd Iau nesaf i bleidleisio dros Blaid Cymru a chael gwared â'r blaid sydd yn credu bod barn pobl Cymru yn ddibwys.
English: Miserable Old Fart: Assembly Election Unimportant says Gordon Brown
Newyddion da, newyddion drwg - rheolau gwahanol?
Yn ôl erthygl yn y Guardian ddoe mae Ofsted, yr awdurdod archwilio ysgolion yn Lloegr, wedi ei gwahardd rhag cyhoeddi manylion am ysgolion sy'n methu, oherwydd y cyfnod etholiadol. Gan fod etholiadau llywodraeth leol yn cael eu cynnal yn Lloegr mae'n rhaid i'r corff ymarfer cyfnod o dawelwch (sy'n cael ei alw'n Purdah yn Lloegr - ond nid yng Nghymru) rhag ofn bod unrhyw gyhoeddiad swyddogol o'u heiddo yn cael effaith ar yr ymgyrch.
Bydda gyhoeddi bod ysgol mewn rhyw sir arbennig yn methu yn ystod cyfnod yr ymgyrch etholiadol yn amlwg o fantais i'r wrthblaid ac yn anfanteisiol iawn i'r blaid mewn grym ar y cyngor. Sefyllfa annheg yn ôl rheolau'r gwasanaeth sifil, gan hynny mae'n rhaid cadw pob adroddiad o'r fath yn ddirgelwch tan ddydd Gwener. Ond does dim dirgelwch yn y ffaith bod y rhan fwyaf o ysgolion sy'n methu mewn siroedd a reolir gan y Blaid Lafur.
Mae'r rheolau tawelwch i fod i gael eu cadw gan y Gwasanaeth Sifil ledled y DU gan gynnwys y Gwasanaeth Sifil yng Nghymru.
Sut felly bod adroddiad a oedd yn datgelu bod y niferoedd ar restrau aros y Gwasanaeth Iechyd yng Nghymru wedi gostwng - ffigyrau manteisiol iawn i achos etholiadol Llafur gan fod y GIG ar frig yr Agenda yn ein hetholiad - wedi eu cyhoeddi gan y Gwasanaeth Sifil dydd Mercher diwethaf?
Mae'n ymddangos bod dwy reol wahanol yn cael ei ddilyn. Tawelwch am achosion sy'n gwneud niwed i Lafur, ond cyhoeddusrwydd mawr i adroddiadau sydd yn ffafriol i Lafur.
Bydda gyhoeddi bod ysgol mewn rhyw sir arbennig yn methu yn ystod cyfnod yr ymgyrch etholiadol yn amlwg o fantais i'r wrthblaid ac yn anfanteisiol iawn i'r blaid mewn grym ar y cyngor. Sefyllfa annheg yn ôl rheolau'r gwasanaeth sifil, gan hynny mae'n rhaid cadw pob adroddiad o'r fath yn ddirgelwch tan ddydd Gwener. Ond does dim dirgelwch yn y ffaith bod y rhan fwyaf o ysgolion sy'n methu mewn siroedd a reolir gan y Blaid Lafur.
Mae'r rheolau tawelwch i fod i gael eu cadw gan y Gwasanaeth Sifil ledled y DU gan gynnwys y Gwasanaeth Sifil yng Nghymru.
Sut felly bod adroddiad a oedd yn datgelu bod y niferoedd ar restrau aros y Gwasanaeth Iechyd yng Nghymru wedi gostwng - ffigyrau manteisiol iawn i achos etholiadol Llafur gan fod y GIG ar frig yr Agenda yn ein hetholiad - wedi eu cyhoeddi gan y Gwasanaeth Sifil dydd Mercher diwethaf?
Mae'n ymddangos bod dwy reol wahanol yn cael ei ddilyn. Tawelwch am achosion sy'n gwneud niwed i Lafur, ond cyhoeddusrwydd mawr i adroddiadau sydd yn ffafriol i Lafur.
26/04/2007
Protestio yn erbyn y Gymraeg ym Môn
Mae yna stori yn y Daily Post heddiw yn dwyn y penawd Welsh-only polling cards bring protest. Yn ôl y stori mae rhai o drigolion Ynys Môn wedi bod yn cwyno eu bod yn cael eu hamddifadu o'u hawliau democrataidd oherwydd y Gymraeg ar gardiau hysbysebu pleidlais a ddosbarthwyd gan y cyngor lleol ar gyfer etholiadau'r Cynulliad.
Mae'r pennawd yn gamarweiniol iawn. Dydy'r cardiau ddim yn uniaith Cymraeg, maent yn ddwyieithog. Yr hyn sydd wedi cythruddo Saeson yr ynys yw'r ffaith bod enwau'r gorsafoedd pleidleisio yn rhai Cymraeg. Llefydd fel Hen Ysgol Llandegfan, Ysgol Gynradd Henblas Llangristiolus, Neuadd Goffa Amlwch ac ati.
Yn ôl yr erthygl mae'r cyngor yn gwrido o herwydd y camgymeriad ac wedi ymddiheuro. Pam tybed? Enwau Cymraeg yn unig ddylid fod ar y fath sefydliadau mewn trefi a phentrefi Cymreig - does dim angen i'w bastardeiddio er mwyn hwyluso pobl dŵad, sydd yn rhy ddiog i werthfawrogi eu bod wedi symud i ardal Cymraeg, cael pleidleisio.
Mae'r pennawd yn gamarweiniol iawn. Dydy'r cardiau ddim yn uniaith Cymraeg, maent yn ddwyieithog. Yr hyn sydd wedi cythruddo Saeson yr ynys yw'r ffaith bod enwau'r gorsafoedd pleidleisio yn rhai Cymraeg. Llefydd fel Hen Ysgol Llandegfan, Ysgol Gynradd Henblas Llangristiolus, Neuadd Goffa Amlwch ac ati.
Yn ôl yr erthygl mae'r cyngor yn gwrido o herwydd y camgymeriad ac wedi ymddiheuro. Pam tybed? Enwau Cymraeg yn unig ddylid fod ar y fath sefydliadau mewn trefi a phentrefi Cymreig - does dim angen i'w bastardeiddio er mwyn hwyluso pobl dŵad, sydd yn rhy ddiog i werthfawrogi eu bod wedi symud i ardal Cymraeg, cael pleidleisio.
25/04/2007
Y Natsïaid Saesneg
Neithiwr dangoswyd darllediad gwleidyddol y Ffasgwyr ar S4C. Yn y darllediad roedd Ennys Hughes - Eva Braun Cymru - yn gwneud apel wedi ei anelu yn unswydd at gefnogwyr Plaid Cymru a charedigion yr iaith. Rhyw lol am yr iaith Bwyleg yn lladd yr iaith Gymraeg a honiadau bod mwy o Bwyleg na Chymraeg i'w clywed yn y Trallwng bellach, a ballu. Roedd Eva Hughes yn ceisio ein darbwyllo mae dim ond y Ffasgwyr all achub yr iaith.
Daeth taflen etholiadol y Ffasgwyr trwy'r drws y bore 'ma yn ail adrodd pryder Eva am y bygythiad i ddyfodol yr iaith. I danlinellu, fel petai, gwir gariad y Natsïaid tuag yr iaith Gymraeg a gwir faint eu pryder am ei ddyfodol - roedd eu taflen yn uniaith Saesneg!
Daeth taflen etholiadol y Ffasgwyr trwy'r drws y bore 'ma yn ail adrodd pryder Eva am y bygythiad i ddyfodol yr iaith. I danlinellu, fel petai, gwir gariad y Natsïaid tuag yr iaith Gymraeg a gwir faint eu pryder am ei ddyfodol - roedd eu taflen yn uniaith Saesneg!
24/04/2007
Y Torïaid yn "Ddwys Goffau" y Rhwyg o Golli'r Hogiau?
Pan nad ydwyf yn gwleidydda fy hoff deleit yw hel achau. Yn fy achres mae enwau nifer o bobl a fu farw yn y ddwy gyflafan fawr ac mewn rhyfeloedd eraill. Yr wyf yn parchu eu coffa ac yn gwerthfawrogi eu haberth.
Rwy'n hollol sicr, na wnaethon dalu'r pris eithaf er mwyn bod yn gyff gwawd mewn ymosodiad cartŵn gan un plaid wleidyddol ar blaid wleidyddol arall.
Rwy'n deall ac yn gwerthfawrogi'r pwynt sy'n cael ei gyfleu yn y cartŵn ac yn cytuno a hi. Ond ow! Mae'n rhaid bod amgenach ffurf o fynegi barn ar wrthwynebydd gwleidyddol na throi'r rhwyg o golli'r hogiau yn gartŵn er mwyn enill pwynt gwleidyddol dan dîn.
Rwy'n hollol sicr, na wnaethon dalu'r pris eithaf er mwyn bod yn gyff gwawd mewn ymosodiad cartŵn gan un plaid wleidyddol ar blaid wleidyddol arall.
Hawlfraint y llun y Blaid Geidwadol a Blog Alun Cairns
Rwy'n deall ac yn gwerthfawrogi'r pwynt sy'n cael ei gyfleu yn y cartŵn ac yn cytuno a hi. Ond ow! Mae'n rhaid bod amgenach ffurf o fynegi barn ar wrthwynebydd gwleidyddol na throi'r rhwyg o golli'r hogiau yn gartŵn er mwyn enill pwynt gwleidyddol dan dîn.
23/04/2007
Metron. Dim diolch!
Pob tro mae pwnc y gwasanaeth iechyd yn cael ei godi gellir gwarantu bydd rhywun yn awgrymu mae'r ateb yw dod a'r fetron yn ôl. Dyna oedd gri aelod o'r gynulleidfa ar raglen hustings a BBC neithiwr, dyna oedd ple'r Athro Dylan Jones-Evans yn ei araith ym mhrotest Achub Ysbyty Llandudno dydd Sadwrn, mae'r un un sylw yn cael ei ail adrodd tro ar ôl tro yn ystod pob ymgyrch etholiadol.
Nyrs oedd metron ysbyty yn arfer bod, rhywun wedi ei hyfforddi i ofalu am gleifion. Fel arfer nyrs gyda blynyddoedd o brofiad. Gwastraff llwyr o brofiad a hyfforddiant oedd rhoi person o'r fath mewn swydd weinyddol. Y person gorau i weinyddu ysbyty yw unigolyn sydd wedi ei hyfforddi i fod yn weinyddwr ysbyty nid nyrs.
Mi fûm yn gweithio fel nyrs cofrestredig am flynyddoedd. Pan ddechreuais nyrsio prin oedd y gweinyddwyr yn y gwasanaeth iechyd. Ond roedd digon o weinyddiaeth i wneud. Pryd hynny dyletswydd y chware nyrs oedd y gweinyddu a bydda chwaer nyrs yn gwario gymaint â 90% o'i diwrnod gwaith yn gwneud gwaith swyddfa, gwaith nad oedd hi wedi ei hyfforddi i wneud, a dim ond 10% o'i hamser yn gwneud ei gwaith priodol o nyrsio. Pan gyflwynwyd polisi o gyflogi clercod ward mewn ysbytai yng nghanol yr 80'au roeddwn yn ei groesawu fel cam da, polisi oedd yn caniatáu imi ofalu am gleifion yn hytrach nag ofalu am bapurach.
Hwyrach bod yna gormod o weinyddwyr yn y GIC, ond cyn cael eu gwared mae'n rhaid cael gwared â'r gwaith gweinyddol y maent yn eu cyflawni. Yn sicr digon nid ydwyf am weld y cloc yn cael ei droi'n ôl i'r dyddiau du pan nad oedd nyrsiaid yn cael amser i nyrsio. Nid ydwyf am weld y goreuon a'r mwyaf profiadol o nyrsiaid y Gwasanaeth Iechyd yn cael eu troi yn metrons gweinyddol eto gan afradu cleifion o'u dawn a'u profiad fel gweithwyr iechyd proffesiynol.
Nyrs oedd metron ysbyty yn arfer bod, rhywun wedi ei hyfforddi i ofalu am gleifion. Fel arfer nyrs gyda blynyddoedd o brofiad. Gwastraff llwyr o brofiad a hyfforddiant oedd rhoi person o'r fath mewn swydd weinyddol. Y person gorau i weinyddu ysbyty yw unigolyn sydd wedi ei hyfforddi i fod yn weinyddwr ysbyty nid nyrs.
Mi fûm yn gweithio fel nyrs cofrestredig am flynyddoedd. Pan ddechreuais nyrsio prin oedd y gweinyddwyr yn y gwasanaeth iechyd. Ond roedd digon o weinyddiaeth i wneud. Pryd hynny dyletswydd y chware nyrs oedd y gweinyddu a bydda chwaer nyrs yn gwario gymaint â 90% o'i diwrnod gwaith yn gwneud gwaith swyddfa, gwaith nad oedd hi wedi ei hyfforddi i wneud, a dim ond 10% o'i hamser yn gwneud ei gwaith priodol o nyrsio. Pan gyflwynwyd polisi o gyflogi clercod ward mewn ysbytai yng nghanol yr 80'au roeddwn yn ei groesawu fel cam da, polisi oedd yn caniatáu imi ofalu am gleifion yn hytrach nag ofalu am bapurach.
Hwyrach bod yna gormod o weinyddwyr yn y GIC, ond cyn cael eu gwared mae'n rhaid cael gwared â'r gwaith gweinyddol y maent yn eu cyflawni. Yn sicr digon nid ydwyf am weld y cloc yn cael ei droi'n ôl i'r dyddiau du pan nad oedd nyrsiaid yn cael amser i nyrsio. Nid ydwyf am weld y goreuon a'r mwyaf profiadol o nyrsiaid y Gwasanaeth Iechyd yn cael eu troi yn metrons gweinyddol eto gan afradu cleifion o'u dawn a'u profiad fel gweithwyr iechyd proffesiynol.
22/04/2007
21/04/2007
IWJ & Wylfa B
Yn y 1880au symudodd fy hen, hen daid a'i dylwyth o Lanelltud, Dolgellau i Bontypridd. Nid er mwyn gweithio yn y pyllau megis y mwyafrif a ffodd i'r Sowth ond oherwydd ei fod y saer eirch. Roedd llawer, llawer mwy o waith i'w cael i'r rhai oedd yn dilyn y fath alwedigaeth yng nghymoedd diwydiannol y de nag oedd ar gael ym Meirion gwledig.
Mae cofio am fudo fy nheulu i Bontypridd yn atgof byw i mi o ba mor beryglus oedd gwaith yn y diwydiant glofaol. Roedd cloddio am lo yn swydd afiach a achosodd marwolaethau miloedd trwy ddamwain. Bu nifer o'r rhai a arbedwyd o farwolaeth ddisymwth mewn damwain yn dioddef o gystudd hir, cyn marw o blaen eu hamser ta waeth.
Rhywbeth oedd yn nodweddiadol o fy holl gysylltiadau yn y deheubarth yn ystod y cyfnod pan oedd y pyllau glo yn parhau i fod yn bwysig oedd yr awch, yr awydd, y gweddïo i arbed eu meibion rhag mynd lawr y pwll. Ond eto pan fu bygwth cau'r pyllau roedd y rhai nad oeddynt am weld eu meibion yn cael eu cyflogi yn y diwydiant yn ymladd nerth eu gallu i gadw'r diwydiant yn fyw.
Pam? O herwydd eu bod yn gwybod pe bai'r swyddi yn y lofa yn cael eu colli nad oedd dim oll ar gael i'w rhoi yn eu lle. Er mor frwnt, afiach a pheryglus oedd y diwydiant glo, rhwygwyd calon ag enaid y cymoedd o golli'r diwydiant
Digwyddodd peth tebyg yng Ngogledd Meirionnydd ar gau orsaf niwclear Traws. Daeth ardal lewyrchus yn ardal o dlodi ac anobaith o golli'r swyddi da oedd ar gael yn y pwerdy. Ydy'r sawl sy'n mwynhau cyfyng gyngor Ieuan Wyn Jones parthed Wylfa B, o ddifri am weld yr hyn a digwyddodd i'r cymoedd a'r hyn a digwyddodd i ogledd Meirion yn digwydd ym Môn hefyd?
Beth bynnag fo barn y lobi wrth niwcliar fe ymddengys bod y Llywodraeth Lafur am godi cenhedlaeth newydd o orsafoedd niwcliar. O dderbyn hynny pa beth sydd orau, bod un ohonynt yn cael eu hadeiladu yn yr Wylfa gan ddiogeli swyddi, neu fod y cyfan yn cael eu hadeiladu yn Lloegr a bod teuluoedd Cymraeg eu hiaith yn symud i Loegr i chwilio am waith yn y gorsafoedd newydd?
Rwy’n methu derbyn y ddadl bod Ieuan Wyn Jones yn ddau wynebol neu wedi gwerthu ei egwyddorion am gefnogi'r syniad mae gwell yw adeiladu ail orsaf ym Môn os oes rhaid adeiladu gorsaf newydd yn rhywle. Does dim byd mwy dau wynebol yn ei safiad nag oedd yn safiad y sosialwyr deheuol a oedd yn pregethu bod ein plant yn haeddu gwell na phyllau budron ond a aeth ati yn ddygn i geisio achub y pyllau budron hynny pan oedd bygythiad i barhad y diwydiant glo Doedd y sosialwyr yna ddim yn ddiegwyddor gan eu bod yn gwybod nad oedd dim gwell yn cael ei gynnig.
Rwy'n credu bod pobl Sir Fôn yn haeddu gwell na pheryglon y diwidiant ynni niwcliar. Ond hyd, neu oni bai, bod rhywbeth gwell yn cael ei gynnig iddynt yr unig ddewis sydd gan wleidyddion yr ynys, boed IWJ, Albert Owen neu rywun arall, yw amddiffyn parhad swyddi da yn y diwidiant niwcliar am ba hyd y mae modd i'w cynnal.
This post in English: Miserable Old Fart: Ieuan Wyn Jones & Wylfa B
Mae cofio am fudo fy nheulu i Bontypridd yn atgof byw i mi o ba mor beryglus oedd gwaith yn y diwydiant glofaol. Roedd cloddio am lo yn swydd afiach a achosodd marwolaethau miloedd trwy ddamwain. Bu nifer o'r rhai a arbedwyd o farwolaeth ddisymwth mewn damwain yn dioddef o gystudd hir, cyn marw o blaen eu hamser ta waeth.
Rhywbeth oedd yn nodweddiadol o fy holl gysylltiadau yn y deheubarth yn ystod y cyfnod pan oedd y pyllau glo yn parhau i fod yn bwysig oedd yr awch, yr awydd, y gweddïo i arbed eu meibion rhag mynd lawr y pwll. Ond eto pan fu bygwth cau'r pyllau roedd y rhai nad oeddynt am weld eu meibion yn cael eu cyflogi yn y diwydiant yn ymladd nerth eu gallu i gadw'r diwydiant yn fyw.
Pam? O herwydd eu bod yn gwybod pe bai'r swyddi yn y lofa yn cael eu colli nad oedd dim oll ar gael i'w rhoi yn eu lle. Er mor frwnt, afiach a pheryglus oedd y diwydiant glo, rhwygwyd calon ag enaid y cymoedd o golli'r diwydiant
Digwyddodd peth tebyg yng Ngogledd Meirionnydd ar gau orsaf niwclear Traws. Daeth ardal lewyrchus yn ardal o dlodi ac anobaith o golli'r swyddi da oedd ar gael yn y pwerdy. Ydy'r sawl sy'n mwynhau cyfyng gyngor Ieuan Wyn Jones parthed Wylfa B, o ddifri am weld yr hyn a digwyddodd i'r cymoedd a'r hyn a digwyddodd i ogledd Meirion yn digwydd ym Môn hefyd?
Beth bynnag fo barn y lobi wrth niwcliar fe ymddengys bod y Llywodraeth Lafur am godi cenhedlaeth newydd o orsafoedd niwcliar. O dderbyn hynny pa beth sydd orau, bod un ohonynt yn cael eu hadeiladu yn yr Wylfa gan ddiogeli swyddi, neu fod y cyfan yn cael eu hadeiladu yn Lloegr a bod teuluoedd Cymraeg eu hiaith yn symud i Loegr i chwilio am waith yn y gorsafoedd newydd?
Rwy’n methu derbyn y ddadl bod Ieuan Wyn Jones yn ddau wynebol neu wedi gwerthu ei egwyddorion am gefnogi'r syniad mae gwell yw adeiladu ail orsaf ym Môn os oes rhaid adeiladu gorsaf newydd yn rhywle. Does dim byd mwy dau wynebol yn ei safiad nag oedd yn safiad y sosialwyr deheuol a oedd yn pregethu bod ein plant yn haeddu gwell na phyllau budron ond a aeth ati yn ddygn i geisio achub y pyllau budron hynny pan oedd bygythiad i barhad y diwydiant glo Doedd y sosialwyr yna ddim yn ddiegwyddor gan eu bod yn gwybod nad oedd dim gwell yn cael ei gynnig.
Rwy'n credu bod pobl Sir Fôn yn haeddu gwell na pheryglon y diwidiant ynni niwcliar. Ond hyd, neu oni bai, bod rhywbeth gwell yn cael ei gynnig iddynt yr unig ddewis sydd gan wleidyddion yr ynys, boed IWJ, Albert Owen neu rywun arall, yw amddiffyn parhad swyddi da yn y diwidiant niwcliar am ba hyd y mae modd i'w cynnal.
This post in English: Miserable Old Fart: Ieuan Wyn Jones & Wylfa B
20/04/2007
Gormes y Siopau Bychain
Bellach yr wyf wedi cael gafael ar rifyn Ebrill o Barn. Dyma'r erthygl o'm heiddo sydd yn ymddangos ynddi
Yr wyf wedi derbyn gwahoddiad i drafod cynnwys yr erthygl ar raglen Wythnos Gwilym Owen i'w darlledu ar Radio Cymru pnawn Lun nesaf
Gormes y Siopau Bychain
Mae Sawl un wedi dadlau bod archfarchnadoedd yn bygwth dyfodol ein cymunedau. Ond mae casineb tuag at fusnesau mawrion yn ein dallu ni i rai o beryglon siopau lleol
Mae yna chwedl, sydd yn gyffredin ymysg y rhai sydd yn byw ym mhentrefi gwledig Prydain Fawr, bod yna rhai sefydliadau sydd yn angenrheidiol i barhad y bywyd gwledig. Swyddfa Post, Ysgol, Tafarn, Capel neu Eglwys a Siop y Pentref. Yn y Gymru Wledig mae parhad yr eiconau hyn o fywyd pentrefol yn bwysicach byth gan mae pentrefi gwledig, ysywaeth, ydy'r unig gymdeithasau Cymraeg sydd yn dal i fodoli. Yn ôl y chwedl, o golli un neu ragor o'r sefydliadau hyn mae bywyd pentrefol ar ei golled. Ac felly yng Nghymru mae'r Iaith Gymraeg hefyd yn cael ei cholli.
Chwedl, nid ffaith. Drwg chwedl y Brydain wledig yw mai chwedl y dosbarth canol ydyw. Drwg chwedl y Cymry gwledig yw ei fod yn troi'r iaith Gymraeg yn foethusrwydd na all y dosbarth gweithiol cynhenid Cymraeg ei fforddio.
Mae pawb yn gwybod, bellach, ei bod hi'n amhosibl i'r dosbarth gweithiol lleol brynu tai yn ardaloedd gwledig Prydain. Llai byth yw eu gallu i brynu busnes lleol. Mewnfudwyr yw perchenogion bron pob busnes.
Mae bod yn berchennog busnes yn hynod ddylanwadol. Mae tua 60% o gynghorwyr plwyf a thua 40% o gynghorwyr sir y DU yn hunan cyflogedig, mae'r ffigyrau yn uwch o lawer yn yr ardaloedd gwledig. Wrth brynu busnes mewn pentref gwledig mae'r mewnfudwr yn prynu enaid y gymdeithas hefyd
Rwy'n byw mewn pentref lle mae, yn ôl y cyfrifiad diwethaf, 55% o'r boblogaeth yn gallu'r Gymraeg. Ffigwr a,m syfrdanoddi, a ddweud y gwir, gan imi gredu fy mod yn byw mewn pentref a oedd i bob pwrpas yn uniaith Saesneg..
Un o'r rhesymau am y camargraff mae pentref Saesnig yw'r Llan hon yw'r ffaith mae Saeson sydd â'u gafael ar y pentref. Saeson biau trwyddedau'r ddau dafarn, Sais yw perchennog y modurdy, Sais biau'r Swyddfa Post a Sais biau'r Siop Bach. A Saeson llafar eu gwrth Cymreictod ydyw pob un ohonynt. Saeson llafar dylanwadol.
Oherwydd eu bod yn "ganolbwynt" y pentref mae'r Saeson llafar dylanwadol yn cael effaith ar bob dim arall. Nhw yw aelodau'r Cyngor Plwy. Efallai mai prin yw dylanwad Cynghorau Plwy y dwthwn hwn, ond digon dylanwadol i roi nawdd igylch addysg meithrin (Saesneg) heb holi am ddyfodol yr Iaith Gymraeg. Digon dylanwadol i roi nawdd i'r Sgowts ond nid i'r Urdd. Digon dylanwadol i gael presenoldeb ar Gorff Llywodraethol yr Ysgol. Digon dylanwadol i redeg Cyngor Plwyf yr Eglwys a Phwyllgor y Neuadd Goffa - gan sicrhau mae'r Saesneg yw brif iaith y sefydliadau hynny.
I bobl ddiwylliedig Cymreig i ddarllenwyr Barn, Golwg a'r Cymro - mae 'na ryw syniad hiraethus bod busnesau bach lleol yn amddiffyn y pentref. Ond onid y gwirionedd cignoeth yw mai Tesco, Asda a Morrisons yn gwneud llai o niwed na'r busnesau bychain?
Mae prisiau rhad y siopau mawr yn cynnig modd i fyw yn lleol i'r dosbarth gweithiol cynhenid, lle mae crocbrisiau'r siopau bach lleol yn eu cau allan. Mae modd pwyso ar y cwmnïau mawr i gael gwasanaeth Cymraeg, lle nad oes modd rhoi'r fath bwysau ar y siop leol. Os ydy siop y mewnfudwr yn cau o dan bwysau Tesco, bydd modd i Gymro lleol sefyll yn gyfartal a'r mewnfudwr ar gyfer etholiadau'r cyngor, llywodraethwr ysgol ac ati. Mae pentref Cymreig sydd o fewn dalgylch un o'r siopau mawr yn debycach o gadw ei Gymreictod nac ydy pentref sy'n ddibynnol ar siop fach leol y mewnfudwr.
Naw wfft i'r siopau bach - Tesco a'i pholisi iaith gadarnhaol o fewn deng milltir i bob tref a phentref Cymreig yw "YR UNIG ATEB"
Yr wyf wedi derbyn gwahoddiad i drafod cynnwys yr erthygl ar raglen Wythnos Gwilym Owen i'w darlledu ar Radio Cymru pnawn Lun nesaf
18/04/2007
Mebyon Kernow
Nid Cymru a'r Alban yw'r unig ddwy wlad Geltaidd sydd yn ymladd etholiad ar hyn o bryd. Bydd etholiadau yng Nghernyw hefyd fel rhan o etholiadau llywodraeth lleol Lloegr ysywaeth. Yn ôl yr hyn a glywaf mae Mebyon Kernow, plaid genedlaethol Cernyw yn mwynhau ymgyrch rhagorol gyda rhagolygon bydd y blaid yn cael eu canlyniad gorau erioed eleni. Yn wir yn yr etholiadau ar gyfer y cynghorau plwyf a thref mae un-ar-ddeg o gynghorwyr MK eisoes wedi eu hethol yn ddiwrthwynebiad.
Os hoffai unrhyw un cysylltu â MK er mwyn cynnig cymorth ymarferol neu er mwyn dymuno'n dda i'r ymgyrch gellir cysylltu â'r blaid trwy ddanfon e bost i mebyonkernow[at]btinternet.com.
English: Miserable Old Fart: Mebyon Kernow
Os hoffai unrhyw un cysylltu â MK er mwyn cynnig cymorth ymarferol neu er mwyn dymuno'n dda i'r ymgyrch gellir cysylltu â'r blaid trwy ddanfon e bost i mebyonkernow[at]btinternet.com.
English: Miserable Old Fart: Mebyon Kernow
Rhaid cael Barn yn Nhesco
Mi fûm i Landudno'r bore 'ma yn unswydd i brynu copi o'r rhifyn cyfredol o'r cylchgrawn Barn. Yn anffodus doedd dim copi ar gael yn Siop Na Nog. Bydd rhaid imi wneud taith hirach yfory i Lanrwst i geisio copi o'r cylchgrawn yn Siop Bys a Bawd.
Y rheswm am fy mrwdfrydedd dros godi copi o Barn yw fy mod ar ddeall bod sylwadau a wnaed gennyf am archfarchnad Tesco yn codi o drafodaeth a fu ar Faes-e cyn y Nadolig wedi eu cyhoeddi yn y rhifyn diweddaraf.
Os ydy'r erthygl yn driw i'r farn a mynegais mi fydd yn dadlau bod Cymreigio'r Archfarchnadoedd yn bwysicach na cheisio cadw'r siopau bach. Mae fy anawsterau wrth geisio copi o'r cylchgrawn, er mwyn gweld fy erthygl, yn brawf o hyn.
Pan oeddwn yn byw yn Llanrwst 10 mlynedd yn ôl roedd Siop Bys a Bawd yn gyfleus iawn, jest rownd y gornel. Byddwn yn pigo'i fewn yn rheolaidd ac yn prynu ambell i gylchgrawn Cymraeg yn rheolaidd. Barn, Y Faner Newydd, Y Cylchgrawn Efengylaidd, Llafar Gwlad, Fferm a Thyddyn ac ati. Bellach Golwg yw'r unig gylchgrawn Cymraeg byddwyf yn ei ddarllen yn rheolaidd am y rheswm syml mae Golwg yw'r unig gylchgrawn Cymraeg sydd ar werth yn Tesco.
Mae'r un yn wir am lyfrau Cymraeg. Pan oedd Siop Lyfrau Cymraeg yn gyfleus i'm cartref byddwn yn prynu llyfrau Cymraeg gyda chlawr neu gyflwyniad apelgar ar hap. Heb fod Siop Lyfrau Cymraeg yn gyfleus dim ond llyfrau yr wyf wir yrr yn awchu i'w darllen byddwyf yn mynd allan o'm ffordd i'w prynu.
Rwy'n siŵr nad ydwyf yn unigryw ymysg darllenwyr Cymraeg yn hyn o beth.
Os ydym am godi cylchrediad cylchgronau Cymraeg a sicrhau mwy o werthiant ar lyfrau Cymraeg; os ydym am sicrhau bod Cymry Cymraeg a dysgwyr yn defnyddio ac yn magu hyder yn eu defnydd o'r Gymraeg trwy ei ddarllen yn rheolaidd, mae'n rhaid sicrhau bod deunydd Cymraeg ar gael yn gyfleus i bawb, yn hytrach na'n gyfleus i'r ychydig sy'n byw yn ymyl Siop Cymraeg yn unig. Yr unig ffordd i sicrhau bod deunydd Cymraeg ar gael yn gyfleus i bawb yw trwy sicrhau bod y deunydd yna ar gael yn yr Archfarchnadoedd.
O ddewis gweld y wasg Gymraeg yn ffynnu trwy ehangu argaeledd deunydd Cymraeg yn gyfleus i bawb, neu ei weld yn cael ei dagu er mwyn cadw un neu ddau o siopau bach anghyfleus yn fyw - rwyf yn sicr o blaid yr ehangu.
Y rheswm am fy mrwdfrydedd dros godi copi o Barn yw fy mod ar ddeall bod sylwadau a wnaed gennyf am archfarchnad Tesco yn codi o drafodaeth a fu ar Faes-e cyn y Nadolig wedi eu cyhoeddi yn y rhifyn diweddaraf.
Os ydy'r erthygl yn driw i'r farn a mynegais mi fydd yn dadlau bod Cymreigio'r Archfarchnadoedd yn bwysicach na cheisio cadw'r siopau bach. Mae fy anawsterau wrth geisio copi o'r cylchgrawn, er mwyn gweld fy erthygl, yn brawf o hyn.
Pan oeddwn yn byw yn Llanrwst 10 mlynedd yn ôl roedd Siop Bys a Bawd yn gyfleus iawn, jest rownd y gornel. Byddwn yn pigo'i fewn yn rheolaidd ac yn prynu ambell i gylchgrawn Cymraeg yn rheolaidd. Barn, Y Faner Newydd, Y Cylchgrawn Efengylaidd, Llafar Gwlad, Fferm a Thyddyn ac ati. Bellach Golwg yw'r unig gylchgrawn Cymraeg byddwyf yn ei ddarllen yn rheolaidd am y rheswm syml mae Golwg yw'r unig gylchgrawn Cymraeg sydd ar werth yn Tesco.
Mae'r un yn wir am lyfrau Cymraeg. Pan oedd Siop Lyfrau Cymraeg yn gyfleus i'm cartref byddwn yn prynu llyfrau Cymraeg gyda chlawr neu gyflwyniad apelgar ar hap. Heb fod Siop Lyfrau Cymraeg yn gyfleus dim ond llyfrau yr wyf wir yrr yn awchu i'w darllen byddwyf yn mynd allan o'm ffordd i'w prynu.
Rwy'n siŵr nad ydwyf yn unigryw ymysg darllenwyr Cymraeg yn hyn o beth.
Os ydym am godi cylchrediad cylchgronau Cymraeg a sicrhau mwy o werthiant ar lyfrau Cymraeg; os ydym am sicrhau bod Cymry Cymraeg a dysgwyr yn defnyddio ac yn magu hyder yn eu defnydd o'r Gymraeg trwy ei ddarllen yn rheolaidd, mae'n rhaid sicrhau bod deunydd Cymraeg ar gael yn gyfleus i bawb, yn hytrach na'n gyfleus i'r ychydig sy'n byw yn ymyl Siop Cymraeg yn unig. Yr unig ffordd i sicrhau bod deunydd Cymraeg ar gael yn gyfleus i bawb yw trwy sicrhau bod y deunydd yna ar gael yn yr Archfarchnadoedd.
O ddewis gweld y wasg Gymraeg yn ffynnu trwy ehangu argaeledd deunydd Cymraeg yn gyfleus i bawb, neu ei weld yn cael ei dagu er mwyn cadw un neu ddau o siopau bach anghyfleus yn fyw - rwyf yn sicr o blaid yr ehangu.
16/04/2007
Peli
Mae dadl y bel crwn v y bel hirgrwn wedi rhygnu ymlaen ers blynyddoedd yng Nghymru, bellach mae wedi dod yn rhan o'r frwydr wleidyddol.
Mae'r Blaid Lafur a'r Blaid Geidwadol wedi cwyno i'r cyfryngau am guddio eu hysbysfyrddau gwleidyddol ar gaeau pêl droed, na medd Plaid Cymru cuddio'r hysbysfyrddau gwleidyddol ar feysydd rygbi yw gwir bechod y cyfryngau.
Cefnogwyr pa gamp bydd yn curo ar Fai 3ydd?
English. Miserable Old Fart: Balls
Mae'r Blaid Lafur a'r Blaid Geidwadol wedi cwyno i'r cyfryngau am guddio eu hysbysfyrddau gwleidyddol ar gaeau pêl droed, na medd Plaid Cymru cuddio'r hysbysfyrddau gwleidyddol ar feysydd rygbi yw gwir bechod y cyfryngau.
Cefnogwyr pa gamp bydd yn curo ar Fai 3ydd?
English. Miserable Old Fart: Balls
15/04/2007
Hysbysebion Saesneg Alun Ffred
Mae Martin Eaglestone yn tynnu sylw at yr erthygl yma yn y Western Mail:
Rhaid cyfaddef fy mod innau hefyd yn teimlo yn anghynnes braidd am benderfyniad Alun Ffred (o bawb) i gyhoeddi hysbysebion uniaith Saesneg.
Prin fod y ddadl bod hysbysebion yn y Papurau Bro i'w cyhoeddi yn uniaith Gymraeg yn dal dŵr fel cyfiawnhad dros hysbysebion uniaith Saesneg mewn papurau lleol Saesneg sydd yn cael eu darllen gan niferoedd o bobl Cymraeg eu hiaith, a lle fu hysbysebion cyhoeddus dwyieithog yn "norm" ers sawl flwyddyn.
Yr hyn sydd yn fy nghorddi, ta waeth, yw'r ffordd mae Martin Eaglestone yn cam-ddefnyddio achos yr iaith dim ond er mwyn achub cyfle i ladd ar wrthwynebydd gwleidyddol.
Pe bai Eaglestone, wir yr, yn credu bod Alun Ffred wedi gwneud cam a'r iaith mi fyddai'r un mor llawdrwm ar y sawl yn ei blaid ef ei hun sydd yn dangos diffyg parch i'r iaith - gan gynnwys Alun Pugh (gweinidog, honedig, yr iaith Gymraeg).
Os yw Eaglestone yn credu ei fod yn iawn i bicedu swyddfeydd y Blaid yn Arfon i brotestio yn erbyn y sarhad honedig i'r iaith gan Alun Ffred pam na welwyd o'n picedu, na chwyno, nac ymgyrchu yn erbyn unrhyw sarhad arall tuag at yr iaith Gymraeg?
Os ydy Martin Eaglestone mor frwdfrydig dros ehangu defnydd yr iaith paham ei fod yn sefyll etholiad ar faniffesto'r unig blaid sy'n gwrthod deddf iaith newydd?
Nid oportiwnistiaeth etholiadol yw cefnogi'r iaith Gymraeg, Martin bach, ond ymrwymiad.
Mae ymrwymiad Alun Ffred a Phlaid Cymru, ymrwymiad Glyn Davies a'r Blaid Geidwadol ac ymrwymiad Elinor Burnham a'r Democratiaid Rhyddfrydol i'r iaith canwaith mwy nag ydy unrhyw ymrwymiad gan neb o'r Blaid Lafur - gan gynnwys Martin Eaglestone a'i bos Rhodri mae'r Iaith yn boring Morgan!
LABOUR has called on Cymdeithas yr Iaith and Plaid Cymru to organise a picket at the campaign office of the Plaid candidate for Arfon.
The call came in response to Alun Ffred Jones's decision to take adverts in a local paper in English only. Now Labour's Martin Eaglestone, who will contest the seat on May 3, has called for Plaid Cymru and the language pressure group to organise a protest.
Mr Eaglestone said, "I have been a Welsh learner so I understand that bilingual material is really important in Arfon. I fail to understand why Plaid Cymru has not produced bilingual adverts.
Mr Jones, who is AM for the Caernarfon constituency which will disappear after boundary changes, countered by saying, "In four of the local Welsh language papurau bro we have printed Welsh-only adverts.
Rhaid cyfaddef fy mod innau hefyd yn teimlo yn anghynnes braidd am benderfyniad Alun Ffred (o bawb) i gyhoeddi hysbysebion uniaith Saesneg.
Prin fod y ddadl bod hysbysebion yn y Papurau Bro i'w cyhoeddi yn uniaith Gymraeg yn dal dŵr fel cyfiawnhad dros hysbysebion uniaith Saesneg mewn papurau lleol Saesneg sydd yn cael eu darllen gan niferoedd o bobl Cymraeg eu hiaith, a lle fu hysbysebion cyhoeddus dwyieithog yn "norm" ers sawl flwyddyn.
Yr hyn sydd yn fy nghorddi, ta waeth, yw'r ffordd mae Martin Eaglestone yn cam-ddefnyddio achos yr iaith dim ond er mwyn achub cyfle i ladd ar wrthwynebydd gwleidyddol.
Pe bai Eaglestone, wir yr, yn credu bod Alun Ffred wedi gwneud cam a'r iaith mi fyddai'r un mor llawdrwm ar y sawl yn ei blaid ef ei hun sydd yn dangos diffyg parch i'r iaith - gan gynnwys Alun Pugh (gweinidog, honedig, yr iaith Gymraeg).
Os yw Eaglestone yn credu ei fod yn iawn i bicedu swyddfeydd y Blaid yn Arfon i brotestio yn erbyn y sarhad honedig i'r iaith gan Alun Ffred pam na welwyd o'n picedu, na chwyno, nac ymgyrchu yn erbyn unrhyw sarhad arall tuag at yr iaith Gymraeg?
Os ydy Martin Eaglestone mor frwdfrydig dros ehangu defnydd yr iaith paham ei fod yn sefyll etholiad ar faniffesto'r unig blaid sy'n gwrthod deddf iaith newydd?
Nid oportiwnistiaeth etholiadol yw cefnogi'r iaith Gymraeg, Martin bach, ond ymrwymiad.
Mae ymrwymiad Alun Ffred a Phlaid Cymru, ymrwymiad Glyn Davies a'r Blaid Geidwadol ac ymrwymiad Elinor Burnham a'r Democratiaid Rhyddfrydol i'r iaith canwaith mwy nag ydy unrhyw ymrwymiad gan neb o'r Blaid Lafur - gan gynnwys Martin Eaglestone a'i bos Rhodri mae'r Iaith yn boring Morgan!
14/04/2007
Ymosodiadau hiliol. Un ffiaidd ac un darbwyllol
Dydd Mercher diwethaf adroddwyd am ymosodiad ffiaidd ar ddynes oedd yn mynd a'i phlentyn blwydd oed am dro yn ei phram trwy barc yng Nglasgow.
Taflwyd cerrig ati gan bedwar glaslanc, gorfodwyd y ddynes i'r llawr a chafodd ei chicio yn ei phen. Ymosodwyd ar y fam mewn modd rhywiol ac yna bu ymgais gan un o'r llanciau i ymosod yn rhywiol ar y babi bach. Er na lwyddodd y llabwst anghall yn ei ymgais, cafodd y babi druan ei chleisio'n ddifrifol. Yn ffodus fe lwyddodd y fam i achub y plentyn a ffoi oddi wrth yr ymosodwyr am eu heinioes.
Be sydd gan hyn i wneud a gwleidyddiaeth Cymru? meddech.
Hyn:
Mi glywais am yr ymosodiad ciaidd yma ar y ddynes o Algeria a'i phlentyn ar newyddion yr Alban wrth geisio cadw golwg ar hynt a helynt etholiadol yr SNP. Heno ar ôl newyddion yr Alban darlledwyd Darllediad Gwleidyddol gan y BNP ar gyfer Senedd yr Alban.
Roedd y darllediad yn rhesymegol, yn ddarbwyllol, yn llawn perswâd ac yn ddeniadol ei ddadl. Ond neges resymegol y blaid ffiaidd yma yn erbyn mewnfudwyr croenddu oedd yr un neges ar un a roddwyd, mewn modd mor di-drugaredd, i'r fam ifanc a'i baban bach diniwed yn y parc yng Nglasgow
Dydy Darllediad Gwleidyddol y BNP yng Nghymru heb ymddangos eto, fe ddaw yn ystod y dyddiau nesaf. Mae'n siŵr y bydd mor slic ac apelgar a'r darllediad Albanaidd.
Mae'n bwysig bod pob un ohonom yn sicrhau bod pobl Cymru yn hollol ymwybodol mae ffieidd-dra hiliol a threisiol yw gwir neges y BNP, nid y ffug neges neis-neis a chaiff ei mynegi ar y darllediad swyddogol.
Mwy am ymgyrch y BNP yn etholiadau lleol Lloegr
Taflwyd cerrig ati gan bedwar glaslanc, gorfodwyd y ddynes i'r llawr a chafodd ei chicio yn ei phen. Ymosodwyd ar y fam mewn modd rhywiol ac yna bu ymgais gan un o'r llanciau i ymosod yn rhywiol ar y babi bach. Er na lwyddodd y llabwst anghall yn ei ymgais, cafodd y babi druan ei chleisio'n ddifrifol. Yn ffodus fe lwyddodd y fam i achub y plentyn a ffoi oddi wrth yr ymosodwyr am eu heinioes.
Be sydd gan hyn i wneud a gwleidyddiaeth Cymru? meddech.
Hyn:
Mi glywais am yr ymosodiad ciaidd yma ar y ddynes o Algeria a'i phlentyn ar newyddion yr Alban wrth geisio cadw golwg ar hynt a helynt etholiadol yr SNP. Heno ar ôl newyddion yr Alban darlledwyd Darllediad Gwleidyddol gan y BNP ar gyfer Senedd yr Alban.
Roedd y darllediad yn rhesymegol, yn ddarbwyllol, yn llawn perswâd ac yn ddeniadol ei ddadl. Ond neges resymegol y blaid ffiaidd yma yn erbyn mewnfudwyr croenddu oedd yr un neges ar un a roddwyd, mewn modd mor di-drugaredd, i'r fam ifanc a'i baban bach diniwed yn y parc yng Nglasgow
Dydy Darllediad Gwleidyddol y BNP yng Nghymru heb ymddangos eto, fe ddaw yn ystod y dyddiau nesaf. Mae'n siŵr y bydd mor slic ac apelgar a'r darllediad Albanaidd.
Mae'n bwysig bod pob un ohonom yn sicrhau bod pobl Cymru yn hollol ymwybodol mae ffieidd-dra hiliol a threisiol yw gwir neges y BNP, nid y ffug neges neis-neis a chaiff ei mynegi ar y darllediad swyddogol.
Mwy am ymgyrch y BNP yn etholiadau lleol Lloegr
13/04/2007
Democratiaid Lloegr ym Mynwy
Diolch i Sanddef am fy atgoffa o fwriad Democratiaid Lloegr i sefyll yn etholiadau'r Cynulliad er mwyn hawlio Mynwy. Rhywbeth chwerthinllyd ar un olwg, ond o gofio hanes rhannu'r Iwerddon, yn gynsail beryglus tu hwnt.
Hen gragen yw'r lol bod Mynwy yn rhan o Loegr, un sydd heb unrhyw sail hanesyddol o fath yn byd. O edrych ar gofrestri plwyf i'r dwyrain i'r Fynwy gyfoes mae'n amlwg bod llefydd yn swydd Henffordd hyd at Rhos Gwy (Ross on Wye) wedi bod yn rhan o'r Fro Gymraeg hyd y 1700au.
Esgus Democratiaid Lloegr am sefyll ym Mynwy yw
Lol botes maip. Hyd ddeddfau uno 1536 doedd gan Fynwy dim o'r hawl i ddanfon cynrychiolwyr i senedd Lloegr gan ei fod yn rhan o Gymru. Mae'n wir dweud bod Mynwy wedi bod yn rhan o Loegr ar ôl 1536, ond roedd Sir Gaernarfon a Sir Gaerfyrddin hefyd yn rhan o Loegr o dan yr un deddfau. Ond mae pob deddf Gymreig ers hynny o ddeddf cyfieithu'r Beibl ymlaen wedi cynnwys Mynwy fel rhan o Gymru.
Y gwir reswm pam bod yr ED yn sefyll ymgeiswyr yng Nghymru yw er mwyn talu pwyth yn ôl i Blaid Cymru am eu snybio. Yn 2004 cafodd Elfyn Llwyd, arweinydd seneddol y Blaid gwahoddiad i annerch cynhadledd yr ED ac i drafod cynghreirio rhwng yr ED, PC a'r SNP ar gyfer etholiad 2005. Gwrthodwyd y cais gan Elfyn oherwydd y ffaith bod ED yn wrthwynebus i'r Undeb Ewropeaidd tra bod PC ac SNP yn credu mewn annibyniaeth yn Ewrop.
Rwy'n credu bod Elfyn wedi gwneud camgymeriad. Mae'n fanteisiol i'r achos cenedlaethol Cymreig, Albanaidd a Chernyweg i feithrin yr achos cenedlaethol Seisnig. Mater i'r Saeson yw penderfynu, yn annibynnol i ni, eu perthynas ag Ewrop. Dyna, wedi'r cwbl, yw hanfod annibyniaeth.
Camgymeriad fwy byth oedd ymateb biwis Democratiaid Lloegr i sefyll ymgeiswyr ar gyfer y Cynulliad.
Mae ED yn sefyll ymgeiswyr mewn tair etholaeth: Mynwy, Gorllewin Casnewydd a Dwyrain Casnewydd. Ond mae etholaethau Torfaen, Islwyn a Blaenau Gwent hefyd yn rhan o'r hen sir Fynwy - does dim son am ymgeiswyr ED yn yr etholaethau yma. Ar gost o £500 yr ernes, a dim ond 4 sedd ar gael mae yna 10 o ymgeiswyr ED ar restr y De Ddwyrain! Son am afradu arian. Pe bai 'r ED yn ennill 100% o'r Bleidlais yn y tair etholaeth a 100% o'r bleidlais ranbarthol byddent yn dal i golli rhywfaint o'u harian ernes.
Rwy'n gweld yr holl hanes yn pathetic. Mi fyddwn wrth fy modd yn gweld Democratiaid Lloegr yn cael llwyddiant etholiadol yn Lloegr. Pe bai'r arian ar amser mae'r ED yn afradu ym Mynwy wedi ei wario i gefnogi ymgeiswyr yn etholiadau cyngor Lloegr bydda fodd i'r blaid cael troed yn y drws trwy sicrhau ethol ambell i gynghorydd. Peth llawer mwy cadarnhaol i'r achos cenedlaethol yn gyffredinol nag afradu arian ac amser ar greu anghydfod di angen rhwng achosion cenedlaethol y ddwy wlad.
This post in English: Miserable Old Fart: The English Democrat Invasion
Hen gragen yw'r lol bod Mynwy yn rhan o Loegr, un sydd heb unrhyw sail hanesyddol o fath yn byd. O edrych ar gofrestri plwyf i'r dwyrain i'r Fynwy gyfoes mae'n amlwg bod llefydd yn swydd Henffordd hyd at Rhos Gwy (Ross on Wye) wedi bod yn rhan o'r Fro Gymraeg hyd y 1700au.
Esgus Democratiaid Lloegr am sefyll ym Mynwy yw
The Nationality of Monmouthshire has been a matter of debate since 1284.
In 1960’s the then Labour and Conservative goverments conspired to put Monmouthshire into Wales, partly to dilute the growing Welsh Nationalism in Wales generally.
Lol botes maip. Hyd ddeddfau uno 1536 doedd gan Fynwy dim o'r hawl i ddanfon cynrychiolwyr i senedd Lloegr gan ei fod yn rhan o Gymru. Mae'n wir dweud bod Mynwy wedi bod yn rhan o Loegr ar ôl 1536, ond roedd Sir Gaernarfon a Sir Gaerfyrddin hefyd yn rhan o Loegr o dan yr un deddfau. Ond mae pob deddf Gymreig ers hynny o ddeddf cyfieithu'r Beibl ymlaen wedi cynnwys Mynwy fel rhan o Gymru.
Y gwir reswm pam bod yr ED yn sefyll ymgeiswyr yng Nghymru yw er mwyn talu pwyth yn ôl i Blaid Cymru am eu snybio. Yn 2004 cafodd Elfyn Llwyd, arweinydd seneddol y Blaid gwahoddiad i annerch cynhadledd yr ED ac i drafod cynghreirio rhwng yr ED, PC a'r SNP ar gyfer etholiad 2005. Gwrthodwyd y cais gan Elfyn oherwydd y ffaith bod ED yn wrthwynebus i'r Undeb Ewropeaidd tra bod PC ac SNP yn credu mewn annibyniaeth yn Ewrop.
Rwy'n credu bod Elfyn wedi gwneud camgymeriad. Mae'n fanteisiol i'r achos cenedlaethol Cymreig, Albanaidd a Chernyweg i feithrin yr achos cenedlaethol Seisnig. Mater i'r Saeson yw penderfynu, yn annibynnol i ni, eu perthynas ag Ewrop. Dyna, wedi'r cwbl, yw hanfod annibyniaeth.
Camgymeriad fwy byth oedd ymateb biwis Democratiaid Lloegr i sefyll ymgeiswyr ar gyfer y Cynulliad.
Mae ED yn sefyll ymgeiswyr mewn tair etholaeth: Mynwy, Gorllewin Casnewydd a Dwyrain Casnewydd. Ond mae etholaethau Torfaen, Islwyn a Blaenau Gwent hefyd yn rhan o'r hen sir Fynwy - does dim son am ymgeiswyr ED yn yr etholaethau yma. Ar gost o £500 yr ernes, a dim ond 4 sedd ar gael mae yna 10 o ymgeiswyr ED ar restr y De Ddwyrain! Son am afradu arian. Pe bai 'r ED yn ennill 100% o'r Bleidlais yn y tair etholaeth a 100% o'r bleidlais ranbarthol byddent yn dal i golli rhywfaint o'u harian ernes.
Rwy'n gweld yr holl hanes yn pathetic. Mi fyddwn wrth fy modd yn gweld Democratiaid Lloegr yn cael llwyddiant etholiadol yn Lloegr. Pe bai'r arian ar amser mae'r ED yn afradu ym Mynwy wedi ei wario i gefnogi ymgeiswyr yn etholiadau cyngor Lloegr bydda fodd i'r blaid cael troed yn y drws trwy sicrhau ethol ambell i gynghorydd. Peth llawer mwy cadarnhaol i'r achos cenedlaethol yn gyffredinol nag afradu arian ac amser ar greu anghydfod di angen rhwng achosion cenedlaethol y ddwy wlad.
This post in English: Miserable Old Fart: The English Democrat Invasion
12/04/2007
Dylanwad fy mlog
Ar ôl ddarllediad gwleidyddol diwethaf Plaid Cymru mi awgrymais:
Heno ail-ddarlledwyd y PPB dan sylw yn unol â'm cyngor. Da iawn Plaid Cymru am ddilyn cyngor yr Hen Rech Flin. :-)
Wedi cael y fath brawf pendant bod y blog yma yn cael dylanwad amlwg ar ymgyrch etholiadol Plaid Cymru dyma gyngor pellach:
Os am ennill yr etholiad yma, rhowch mwy o bwyslais ar annibyniaeth a gwladgarwch yn hytrach na rhygnu 'mlaen efo rhyfel Iraq a sosialaeth
os oes modd, mi fyddwn yn awgrymu bod y Blaid yn ail-ddarlledu'r un hysbyseb ym mhob un o'i slotiau PPB rhwng hyn a'r etholiad.
Heno ail-ddarlledwyd y PPB dan sylw yn unol â'm cyngor. Da iawn Plaid Cymru am ddilyn cyngor yr Hen Rech Flin. :-)
Wedi cael y fath brawf pendant bod y blog yma yn cael dylanwad amlwg ar ymgyrch etholiadol Plaid Cymru dyma gyngor pellach:
Os am ennill yr etholiad yma, rhowch mwy o bwyslais ar annibyniaeth a gwladgarwch yn hytrach na rhygnu 'mlaen efo rhyfel Iraq a sosialaeth
Fy Hoff Blog
Awgrymodd Blamerbell ychydig yn ôl bod modd creu cynghrair o flogiau Cymreig trwy gymharu nifer y dolenni i a'r sylwadau ar flogiau. Os felly rwy'n amau nad ydy fy hoff blog ymysg y deg uchaf, gwaetha’r modd
Dylid rhoi Wales World Nation ar restr darllen orfodol unrhyw Gymro gwladgarol gwerth ei halen.
Nid oes gennyf syniad pwy yw'r awdur, ond pwy bynnag ydyw mae ef neu hi yn haeddu medal am wasanaeth clodwiw i'r achos cenedlaethol.
Yn wahanol i'r mwyafrif o flogiau gwleidyddol Cymreig does dim gwenwyn gwleidyddol ar Wales Welsh Nation. Mae pob post yn dilyn fformiwla syml. Dyfyniad am yr hyn mae gwlad fach annibynnol wedi llwyddo ei gyflawni, a sylw parthed gallu Cymru i wneud yr un peth pe bai'r rhyddid ganddi.
Os nad yw Wales Welsh Nation ar eich rhestr RSS neu heb ddolen ganoch cynhwysed hi ar fyrder - cewch ddim mo'ch siomi.
I have posted an English version of this post here by mistake - sori Hedd
Dylid rhoi Wales World Nation ar restr darllen orfodol unrhyw Gymro gwladgarol gwerth ei halen.
Nid oes gennyf syniad pwy yw'r awdur, ond pwy bynnag ydyw mae ef neu hi yn haeddu medal am wasanaeth clodwiw i'r achos cenedlaethol.
Yn wahanol i'r mwyafrif o flogiau gwleidyddol Cymreig does dim gwenwyn gwleidyddol ar Wales Welsh Nation. Mae pob post yn dilyn fformiwla syml. Dyfyniad am yr hyn mae gwlad fach annibynnol wedi llwyddo ei gyflawni, a sylw parthed gallu Cymru i wneud yr un peth pe bai'r rhyddid ganddi.
Os nad yw Wales Welsh Nation ar eich rhestr RSS neu heb ddolen ganoch cynhwysed hi ar fyrder - cewch ddim mo'ch siomi.
I have posted an English version of this post here by mistake - sori Hedd
11/04/2007
Feto ar Ddeddf Iaith yn Sicr Medd Hain
Mae Plaid Cymru, Y Blaid Geidwadol Gymreig a Democratiaid Rhyddfrydol Cymru oll wedi rhoi cefnogaeth i'r cysyniad o ddeddf iaith newydd. Mae'r tair plaid yn gytûn bod deddf 1993 wedi ei ddyddio a bod mawr angen ei ddiwygio neu ei gyfnewid am ddeddf newydd. Mae'r tair plaid yn gytûn bod angen Dyfarnydd neu Gomisiynydd iaith. Mae'n bur debyg felly bydd mwyafrif yn y cynulliad nesaf o blaid deddf iaith newydd.
Hwre mae'r deddf iaith newydd yn sicr o ddyfod felly meddech
Na!
Mewn erthygl yn y Western Mail heddiw mae Ron Davies y cyn Ysgrifennydd Gwladol yn nodi pum enghraifft o ddeddfau sydd yn debyg o gael eu rhwystro gan Peter Hain:
Gŵyl y Banc ar Ddydd Gŵyl Dewi
Caniatáu i'r comisiynydd plant amddiffyn hawliau plant dan warchodaeth
Torri'r dreth gorfforaethol er mwyn hybu busnesau Cymru
Amddiffyn amgylchfyd morwrol Cymru
A deddf iaith newydd
Yn hytrach nag amddiffyn ei hun rhag ymosodiad Mr Davies mae Hain yn cytuno a fo ac yn cadarnhau y byddai'n sicr o roi feto ar ddeddfau a basiwyd yn ddemocrataidd gan fwyafrif o ACau yn y meysydd yma.
Os na all Cynulliad Cenedlaethol Cymru creu deddfau ar faterion sylfaenol Gymreig megis yr iaith Gymraeg neu sut i ddathlu gŵyl ein nawdd sant, o bopeth, dydy hi ddim yn gorff sy'n haeddu'r enw cenedlaethol. Os na all y Cynulliad amddiffyn plant, hyrwyddo glendid ein harfordiroedd a hybu busnes yn ein gwlad a oes pwrpas i'w bodolaeth?
Gorau po gyntaf y caiff y Cynulliad diddim ei ddiddymu a'i gyfnewid am Senedd go iawn i wlad go iawn.
Hwre mae'r deddf iaith newydd yn sicr o ddyfod felly meddech
Na!
Mewn erthygl yn y Western Mail heddiw mae Ron Davies y cyn Ysgrifennydd Gwladol yn nodi pum enghraifft o ddeddfau sydd yn debyg o gael eu rhwystro gan Peter Hain:
Gŵyl y Banc ar Ddydd Gŵyl Dewi
Caniatáu i'r comisiynydd plant amddiffyn hawliau plant dan warchodaeth
Torri'r dreth gorfforaethol er mwyn hybu busnesau Cymru
Amddiffyn amgylchfyd morwrol Cymru
A deddf iaith newydd
Yn hytrach nag amddiffyn ei hun rhag ymosodiad Mr Davies mae Hain yn cytuno a fo ac yn cadarnhau y byddai'n sicr o roi feto ar ddeddfau a basiwyd yn ddemocrataidd gan fwyafrif o ACau yn y meysydd yma.
Os na all Cynulliad Cenedlaethol Cymru creu deddfau ar faterion sylfaenol Gymreig megis yr iaith Gymraeg neu sut i ddathlu gŵyl ein nawdd sant, o bopeth, dydy hi ddim yn gorff sy'n haeddu'r enw cenedlaethol. Os na all y Cynulliad amddiffyn plant, hyrwyddo glendid ein harfordiroedd a hybu busnes yn ein gwlad a oes pwrpas i'w bodolaeth?
Gorau po gyntaf y caiff y Cynulliad diddim ei ddiddymu a'i gyfnewid am Senedd go iawn i wlad go iawn.
08/04/2007
Pwy sydd am yfed o gwpan wenwynig?
Mae Numpti Morgan wedi dweud ei fod am ymadael a'i swydd fel arweinydd y Blaid Lafur yn y Cynulliad yn 2009 fan bellaf, ac os bydd canlyniad y Blaid Lafur yn etholiadau'r Cynulliad yn andros o wael mi fydd yn ymddiswyddo yn syth wedi'r etholiad. Dydy o ddim yn egluro yn union be fydd canlyniad gwael. Y canlyniad gwaethaf iddo, wrth gwrs, bydd colli ei sedd ei hun yng Ngorllewin Caerdydd - hwyrach bod ei ganlyniadau canfasio yn dweud rhywbeth wrtho nad yw am rannu gyda'r gweddill ohonom ar hyn o bryd :-)
Mae Chanticleer a Sanddef yn trafod pwy sy'n debygol o olynu Rhodri i'w uchel arswydus swydd. Carwyn Jones neu Leighton Andrews, fe ymddengys yw'r ffefrynnau. Rwy'n teimlo dros bwy bynnag sy'n cael y swydd, bydd arwain y grŵp Lafur wedi etholiad gwael ddim yn swydd hawdd neu lawen iawn, swydd dros dro am flwyddyn neu ddwy yn unig.
Pan oeddwn yn aelod o Blaid Cymru yn niwedd yr wythdegau, yr aelod o'r to ifanc ar y pryd oedd yn cael ei dipio i fod yn un o arweinwyr mawr y blaid yn y dyfodol oedd Alun Davies. Mae Alun bellach yn aelod o'r Blaid Lafur ac mae ganddo lygedyn o obaith o gael ei ethol i'r Cynulliad nesaf. O gael ei ethol a chael dipyn o brofiad, tybed a fydd Alun yn codi i fod yn arweinydd Llafur ar gyfer etholiadau'r Cynulliad yn 2011?
Mae'r Chanticleer a Sanddef hefyd yn awgrymu mai Wendy Alexander bydd arweinydd newydd y Blaid Lafur yn yr Alban. Annhebygol medda fi - mae Wendy eisoes wedi cael ei fendithio fel hoff ymgeisydd pencadlys Llafur yn Llundain. Gan mae Llundain sy'n cael y bai am smonach Llafur gan aelodau'r blaid yn yr Alban prin bydd hogan dlos Llundain yn cael ei goddef ganddynt wedi'r etholiad.
Mae Chanticleer a Sanddef yn trafod pwy sy'n debygol o olynu Rhodri i'w uchel arswydus swydd. Carwyn Jones neu Leighton Andrews, fe ymddengys yw'r ffefrynnau. Rwy'n teimlo dros bwy bynnag sy'n cael y swydd, bydd arwain y grŵp Lafur wedi etholiad gwael ddim yn swydd hawdd neu lawen iawn, swydd dros dro am flwyddyn neu ddwy yn unig.
Pan oeddwn yn aelod o Blaid Cymru yn niwedd yr wythdegau, yr aelod o'r to ifanc ar y pryd oedd yn cael ei dipio i fod yn un o arweinwyr mawr y blaid yn y dyfodol oedd Alun Davies. Mae Alun bellach yn aelod o'r Blaid Lafur ac mae ganddo lygedyn o obaith o gael ei ethol i'r Cynulliad nesaf. O gael ei ethol a chael dipyn o brofiad, tybed a fydd Alun yn codi i fod yn arweinydd Llafur ar gyfer etholiadau'r Cynulliad yn 2011?
Mae'r Chanticleer a Sanddef hefyd yn awgrymu mai Wendy Alexander bydd arweinydd newydd y Blaid Lafur yn yr Alban. Annhebygol medda fi - mae Wendy eisoes wedi cael ei fendithio fel hoff ymgeisydd pencadlys Llafur yn Llundain. Gan mae Llundain sy'n cael y bai am smonach Llafur gan aelodau'r blaid yn yr Alban prin bydd hogan dlos Llundain yn cael ei goddef ganddynt wedi'r etholiad.
Numpti Morgan
Yr wyf wedi cael blas ar ddarllen y fersiynau ar lein o brif bapurau newyddion yr Alban yn ystod y cyfnod etholiadol. Er gwaethaf pob cwyn deg sydd am ddiffyg wasg Gymreig mor sylweddol â'r wasg Albanaidd, mae'r wasg yno i'w weld yr un mor unoliaethol ei hagwedd a phapurau Lloegr.
Un o’r pethau da am Y Scotsman a'r Herald yw'r ffordd mae modd ymateb i bob erthygl unigol gyda sylwadau. Yn sicr y cenedlaetholwyr sydd yn ennill brwydr y sylwadau o bell ffordd.
Gair sy'n cael ei ddefnyddio yn aml i ddilorni'r blaid Lafur ac eraill yn y sylwadau yw Numpty - uffern o ai'r da. Yn ôl yr Observer heddiw ei hystyr yw:
Dydd Mawrth nesaf bydd Vaughan Roderick yn ddechrau blog, ond mae o wedi dweud ar Faes-e , na fydd yn cyfeirio yn ei flog ef at unrhyw blog arall sy'n gwneud sylwadau personol sarhaus at eraill. Rhag ofn fy mod yn cael fy mlaclistio gan Vaughan nid ydwyf am awgrymu yma bod Numpty yn air addas iawn i ddisgrifio ein brif weinidog annwyl, Numpti Morgan.
This Post in English Miserable Old Fart: Numpti Morgan
Un o’r pethau da am Y Scotsman a'r Herald yw'r ffordd mae modd ymateb i bob erthygl unigol gyda sylwadau. Yn sicr y cenedlaetholwyr sydd yn ennill brwydr y sylwadau o bell ffordd.
Gair sy'n cael ei ddefnyddio yn aml i ddilorni'r blaid Lafur ac eraill yn y sylwadau yw Numpty - uffern o ai'r da. Yn ôl yr Observer heddiw ei hystyr yw:
Numpty, according to a survey, is Scotland's favourite word, a great term to describe someone who is an idiot. The Labour high command are behaving like a bunch of numpties as they desperately try to stop the Scottish National party.
Dydd Mawrth nesaf bydd Vaughan Roderick yn ddechrau blog, ond mae o wedi dweud ar Faes-e , na fydd yn cyfeirio yn ei flog ef at unrhyw blog arall sy'n gwneud sylwadau personol sarhaus at eraill. Rhag ofn fy mod yn cael fy mlaclistio gan Vaughan nid ydwyf am awgrymu yma bod Numpty yn air addas iawn i ddisgrifio ein brif weinidog annwyl, Numpti Morgan.
This Post in English Miserable Old Fart: Numpti Morgan
07/04/2007
Sweet Little Lies
Dyma fideo gwerth ei weld sy'n dangos pa mor chwerthinllyd yw'r storïau braw am annibyniaeth syn ymddangos yn y wasg Albanaidd.
Sweet Little Lies
(Diolch i Flog yr SNP yng Nogledd Orllewin Dumfries am y linc i'r fideo)
Sweet Little Lies
(Diolch i Flog yr SNP yng Nogledd Orllewin Dumfries am y linc i'r fideo)
05/04/2007
Ivor Wynne Jones
Bu farw'r gohebydd Ivor Wynne Jones. Dyn sydd yn cael ei alw yn forthright and fearless gan y rhai sydd yn ei alaru.
Yn ôl golygydd y Daily Post:
Yn anffodus mae hyn yn anghywir - cyn belled a bod swyddog neu wleidydd neu ffigwr cymdeithasol yn casáu Cymru gyda chas perffaith, hyd yn oed os oedd o’n gwbl bwdr a di-glem, 'roedd yn sicr o gefnogaeth yng ngholofnau Ivor. Roedd unrhyw Gymro gwladgarol, dim ots be oedd ei safle, ei brofiad na'i gyfraniad yn sicr o gael ei bardduo a'i drin gyda ffieidd-dra a chasineb yn ei golofnau.
Bu Ivor yn golofnydd yn y Daily Post am 52 o flynyddoedd. 52 o flynyddoedd o gasineb tuag at Gymru a gwladgarwch Cymreig. 52 o flynyddoedd o ymosodiadau di drugaredd ar y genedl a'i magodd. 52 o flynyddoedd o sen ar y wlad a'i cyflogodd a 52 o flynyddoedd o geisio gwneud i'w darllenwyr casáu ei bodolaeth eu hunain.
Nid ydwyf yn ymfalchïo ym marwolaeth neb. Rwy’n ddwys cydymdeimlo a gwraig, plant a theulu ehangach Ivor ar farwolaeth aelod annwyl o'u teulu. Ond yr wyf, yn ddi-os, yn falch o wybod na fydd ei golofn filain a diefig yn ymddangos byth eto.
Yn ôl golygydd y Daily Post:
No exalted position in politics or society rendered its holder safe unless Ivor felt they were genuinely up to the tasks they had been entrusted with.
Yn anffodus mae hyn yn anghywir - cyn belled a bod swyddog neu wleidydd neu ffigwr cymdeithasol yn casáu Cymru gyda chas perffaith, hyd yn oed os oedd o’n gwbl bwdr a di-glem, 'roedd yn sicr o gefnogaeth yng ngholofnau Ivor. Roedd unrhyw Gymro gwladgarol, dim ots be oedd ei safle, ei brofiad na'i gyfraniad yn sicr o gael ei bardduo a'i drin gyda ffieidd-dra a chasineb yn ei golofnau.
Bu Ivor yn golofnydd yn y Daily Post am 52 o flynyddoedd. 52 o flynyddoedd o gasineb tuag at Gymru a gwladgarwch Cymreig. 52 o flynyddoedd o ymosodiadau di drugaredd ar y genedl a'i magodd. 52 o flynyddoedd o sen ar y wlad a'i cyflogodd a 52 o flynyddoedd o geisio gwneud i'w darllenwyr casáu ei bodolaeth eu hunain.
Nid ydwyf yn ymfalchïo ym marwolaeth neb. Rwy’n ddwys cydymdeimlo a gwraig, plant a theulu ehangach Ivor ar farwolaeth aelod annwyl o'u teulu. Ond yr wyf, yn ddi-os, yn falch o wybod na fydd ei golofn filain a diefig yn ymddangos byth eto.
03/04/2007
Lle bydd Islwyn 2007?
Er fy mod yn byw ger Llandudno mae teulu Mam yn dod o Gilfynydd. Mae teulu mawr gennyf yno o hyd. Yn wir mae dwy gyfyrderes imi yn hoelion wyth yn y Blaid Lafur yn y cyffiniau yna. Y naill yn etholaeth Pontypridd a'r llall yn etholaeth Cwm Cynnon.
Pan fyddwyf yn gweld y ddwy; mewn cynhebrwng gan amlaf, ysywaeth; bydd tynnu coes hwylus ar ochor nashi y teulu o'r North. Ond o'u gweld ychydig yn ôl roedd y tynnu coes wedi troi'n finiog.
Rwy'n credu'n gryf bod y ddwy yn gweld peryglon!
Iawn dydy'r hyn mae teulu estynedig yr HRF yn ddweud dan ddylanwad y ddiod gadarn ddim yn haeddu ei barchu a'r term psepholeg - ond mae'r ddwy yn poeni'n arw. Ac mae canlyniad syfrdanol Islwyn (o bob man) ym 1999 yn brawf nad oes mo'r fath beth a sedd hollol saff mewn etholiadau'r Cynulliad, yn sicr ddim i'r Blaid Lafur Deheuol.
Mae'n annhebygol (er nad yn amhosibl) y bydd y Blaid yn ail-gipio Islwyn ond byddwn yn mentro bod yna siawns am un neu ddau o ganlyniadau islwynaidd eto eleni.
Pan fyddwyf yn gweld y ddwy; mewn cynhebrwng gan amlaf, ysywaeth; bydd tynnu coes hwylus ar ochor nashi y teulu o'r North. Ond o'u gweld ychydig yn ôl roedd y tynnu coes wedi troi'n finiog.
Rwy'n credu'n gryf bod y ddwy yn gweld peryglon!
Iawn dydy'r hyn mae teulu estynedig yr HRF yn ddweud dan ddylanwad y ddiod gadarn ddim yn haeddu ei barchu a'r term psepholeg - ond mae'r ddwy yn poeni'n arw. Ac mae canlyniad syfrdanol Islwyn (o bob man) ym 1999 yn brawf nad oes mo'r fath beth a sedd hollol saff mewn etholiadau'r Cynulliad, yn sicr ddim i'r Blaid Lafur Deheuol.
Mae'n annhebygol (er nad yn amhosibl) y bydd y Blaid yn ail-gipio Islwyn ond byddwn yn mentro bod yna siawns am un neu ddau o ganlyniadau islwynaidd eto eleni.
30/03/2007
Plaid Cymru - Plaid Meirion?
Ar bapur, etholaeth Dwyfor Meirion yw'r un fwyaf diogel yng Nghymru. Yn fwy diogel i'r Blaid nag oedd rhai o etholaethau'r De, lle bu son am bwyso yn hytrach na chyfrif y bleidlais Lafur yn yr hen ddyddiau. Bydda bleidlais o lai na 60% i Blaid Cymru yn yr etholaeth newydd yma yn siomedig i'r Blaid yn ddi-os.
Ond glywaf gwynion yn yr etholaeth, yn arbennig yn rhanbarth Meirionnydd.
Bu pobl Meirionydd yn siomedig ers 1974 bod yr hen sir wedi ei draflyncu i mewn i Wynedd, ac mae amheuaeth gref wedi bod ers hynny mae Sir Gaernarfon sydd yn cael y ffafriaeth yng Ngwynedd. Mae'r teimlad o annhegwch yn cael ei gryfhau gan enw'r etholaeth newydd. Dwyfor sy'n gyntaf a chynffon yw Meirion.
Bydd yr anniddigrwydd dim yn ddigon i golli'r etholaeth i'r Blaid. Ond os bydd nifer o bleidleiswyr traddodiadol y Blaid ym Meirionnydd mor flin ag i anwybyddu etholiadau'r Cynulliad, fel yr ydynt (yn ôl yr hyn a glywaf) fe all cael effaith ar obeithion cyffredinol y Blaid.
Mae Llanelli yn yr un rhanbarth a Dwyfor Meirion. O ennill yn Llanelli, bydd Plaid Cymru yn ddibynnol ar bleidlais sbâr Dwyfor-Meirion er mwyn ennill un, neu ragor, o seddau rhanbarthol; ac yn ddibynnol ar y sedd / seddi rhanbarthol yna er mwyn parhau a'i obeithion i ffurfio Llywodraeth yn y Bae.
Mae gan Dafydd Êl job o'i flaen i brofi i bobl Meirion eu bod yn bwysig o hyd. Mae gan y Blaid ym Meirion job i ddangos i'w cefnogwyr nad oes modd llaesu dwylo na bod yn biwis - i Blaid Cymru mae pob bleidlais yn bwysig eleni - hyd yn oed mewn ardal môr gref i'r Blaid a'r hen Sir Feirionnydd!
Ond glywaf gwynion yn yr etholaeth, yn arbennig yn rhanbarth Meirionnydd.
Bu pobl Meirionydd yn siomedig ers 1974 bod yr hen sir wedi ei draflyncu i mewn i Wynedd, ac mae amheuaeth gref wedi bod ers hynny mae Sir Gaernarfon sydd yn cael y ffafriaeth yng Ngwynedd. Mae'r teimlad o annhegwch yn cael ei gryfhau gan enw'r etholaeth newydd. Dwyfor sy'n gyntaf a chynffon yw Meirion.
Bydd yr anniddigrwydd dim yn ddigon i golli'r etholaeth i'r Blaid. Ond os bydd nifer o bleidleiswyr traddodiadol y Blaid ym Meirionnydd mor flin ag i anwybyddu etholiadau'r Cynulliad, fel yr ydynt (yn ôl yr hyn a glywaf) fe all cael effaith ar obeithion cyffredinol y Blaid.
Mae Llanelli yn yr un rhanbarth a Dwyfor Meirion. O ennill yn Llanelli, bydd Plaid Cymru yn ddibynnol ar bleidlais sbâr Dwyfor-Meirion er mwyn ennill un, neu ragor, o seddau rhanbarthol; ac yn ddibynnol ar y sedd / seddi rhanbarthol yna er mwyn parhau a'i obeithion i ffurfio Llywodraeth yn y Bae.
Mae gan Dafydd Êl job o'i flaen i brofi i bobl Meirion eu bod yn bwysig o hyd. Mae gan y Blaid ym Meirion job i ddangos i'w cefnogwyr nad oes modd llaesu dwylo na bod yn biwis - i Blaid Cymru mae pob bleidlais yn bwysig eleni - hyd yn oed mewn ardal môr gref i'r Blaid a'r hen Sir Feirionnydd!
27/03/2007
Darllediadau PPB
Er fy mod yn sgit am wleidyddiaeth rwyf wastad wedi credu mai'r peth mwyaf diflas mewn pob ymgyrch etholiad fu'r Darllediad Gwleidyddol. Er, o ddweud hynny, mae un neu ddau yn sefyll yn y cof John Major the Movie er enghraifft.
Roedd y darllediadau parthed y gyllideb yn andros o ddiflas. O ran y rhai Cymraeg, pob un wedi eu ffilmio yn yr un ystafell, ond efo bwnsh o flodau gwahanol.
Gan Mike German oedd y blodau gorau. Y cwestiwn mawr yw pwy oedd yn gyfrifol am y blodau? A oes brawf o feias cyfryngol gan fod Mike wedi cael gwell flodau na chafodd Elfyn?
Yn ystod y deuddydd diwethaf yr wyf wedi gweld dau ddarllediad gwleidyddol sydd yn ymylu ar newid fy meddwl am werth y fath bethau. Y gyntaf yw un swyddogol Plaid Cymru
Hysbyseb gwleidyddol effeithiol, yn hytrach na darllediad gwleidyddol boring. Rwy'n ansicr o'r rheolau am ddarllediadau gwleidyddol, ond os oes modd, mi fyddwn yn awgrymu bod y Blaid yn ail-ddarlledu'r un hysbyseb ym mhob un o'i slotiau PPB rhwng hyn a'r etholiad.
Mae'r ail, er yn andros o amaturaidd o ran ei ffilmio, yn ddarllediad ysgytwol ei neges. Sef ymgais answyddogol gan gefnogwr i Blaid Cymru (rwy'n tybio) i ymosod ar Welsh Labour. Rwy'n amau mae dim ond y rhai sydd yn sicr o'u barn wleidyddol sydd yn ymweld â safleoedd o'r fath, ac mae prin bydd yr ennill eneidiau o'r ddarllediad yma - ond os wyt yn gwrthwynebu'r Blaid Lafur (boed PC, Ceid neu RhyddD) bydd gweld y fidio yn ddigon i roi tân yn eich bol i weld mor hanfodol yw dyblu eich ymgyrchu er mwyn prysuro tranc Welsh Labour.
Roedd y darllediadau parthed y gyllideb yn andros o ddiflas. O ran y rhai Cymraeg, pob un wedi eu ffilmio yn yr un ystafell, ond efo bwnsh o flodau gwahanol.
Gan Mike German oedd y blodau gorau. Y cwestiwn mawr yw pwy oedd yn gyfrifol am y blodau? A oes brawf o feias cyfryngol gan fod Mike wedi cael gwell flodau na chafodd Elfyn?
Yn ystod y deuddydd diwethaf yr wyf wedi gweld dau ddarllediad gwleidyddol sydd yn ymylu ar newid fy meddwl am werth y fath bethau. Y gyntaf yw un swyddogol Plaid Cymru
Hysbyseb gwleidyddol effeithiol, yn hytrach na darllediad gwleidyddol boring. Rwy'n ansicr o'r rheolau am ddarllediadau gwleidyddol, ond os oes modd, mi fyddwn yn awgrymu bod y Blaid yn ail-ddarlledu'r un hysbyseb ym mhob un o'i slotiau PPB rhwng hyn a'r etholiad.
Mae'r ail, er yn andros o amaturaidd o ran ei ffilmio, yn ddarllediad ysgytwol ei neges. Sef ymgais answyddogol gan gefnogwr i Blaid Cymru (rwy'n tybio) i ymosod ar Welsh Labour. Rwy'n amau mae dim ond y rhai sydd yn sicr o'u barn wleidyddol sydd yn ymweld â safleoedd o'r fath, ac mae prin bydd yr ennill eneidiau o'r ddarllediad yma - ond os wyt yn gwrthwynebu'r Blaid Lafur (boed PC, Ceid neu RhyddD) bydd gweld y fidio yn ddigon i roi tân yn eich bol i weld mor hanfodol yw dyblu eich ymgyrchu er mwyn prysuro tranc Welsh Labour.
23/03/2007
Golwg "Plaid Gristionogol - Pregethwr yn Cwyno"
Bu gyfraniad o'm heiddo ar Maes-e yn achos erthygl yn y rhifyn cyfredol o Golwg
Ond peidiwch â choelio pob dim a darllenwch yn y wasg. Byddai'r Hen Rech Flin byth yn cyfeirio at faner Cymru fel "fflag", a phregethwr gyda'r Eglwys Fethodistaidd ydwyf - Wesla hyd fêr fy esgyrn - nid aelod o'r Eglwys Bresbyteraidd.
Plaid Gristionogol - Pregethwr yn Cwyno
Mae pregethwr wedi danfon cwyn at y Comisiwn Etholiadol, gan honni fod plaid Gristionogol newydd yn bygwth y cyhoedd â thragwyddoldeb yn uffern os na fydda nhw'n pleidleisio trosti fis Mai.
Fe gafodd Plaid Gristionogol Cymru ei lawnsio ar Fawrth 1 eleni, ac mae hi eisioes wedi achosi dadl trwy ddweud y dylai Cymru fabwysiadu baner newydd oherwydd bod y ddraig yn cynrychioli'r diafol
Ond yn ôl Alwyn ap Huw, pregethwr cynorthwyol gyda'r Eglwys Bresbyteraidd, mae'r blaid yn rhoi enw drwg i Gristionogion. Dyna pam ei fod wedi cwyno wrth y Comisiwn, meddai, yn ogystal â rhybuddio Cristionogion eraill rhag pleidleisio i'r blaid newydd heb astudio ei pholisïau yn ofalus.
"Mae'r ddeddf yn ddigon clir nad yw'n gyfreithlon bygwth pobl gyda chosb ar y ddaear neu yn y bywyd nesa' yn gyfnewid am beidio â phleidleisio drostyn nhw" meddai Alwyn ap Huw, sy'n byw yn nyffryn Conwy.
"Mae Plaid Gristionogol Cymru wedi dweud yn ddigon clir y bydd Cymru gyfan yn mynd i'r uffern oherwydd bod delwedd y diafol ar ein fflag. Fel Cristion, fydda'i byth y pleidleisio dros y rhain, a dwi'n gobeithio na fydd neb arall chwaith"
"Dydi Cristionogaeth y Blaid yma ddim yn nhraddodiad Cristionogaeth Cymru" meddai wedyn. "Un o gefnogwyr Ian Paisley ydi George Hargraves (un o arweinyddion y blaid) ac mae ei Gristionogaeth o'n debycach i hwnnw o dde eithafol America"
Yn ôl George Hargraves, mae'r ddraig goch ar fflag Cymru'n debyg i'r hon sy'n cael ei disgrifio yn Llyfr Datguddiad yn y Beibl - "a dyma arwydd arall yn ymddangos yn y nefoedd: draig goch enfawr oedd â saith pen ganddi, a saith coron ar ei phennau"
Mae'n dweud y dylai'r fflag gael ei chyfnewid am faner Dewi Sant, ac mae wedi lawnsio deiseb yn cefnogi hynny ar wefan y blaid.
Mae'r blaid yn gobeithio cynnig ymgeiswyr ym mhob rhanbarth yn etholiadau'r cynulliad ar Fai 3.
George Hargraves oedd awdur y gân ddisgo o'r 1980au "So Macho" a breindaliadau'r gân honno sydd yn ariannu'r blaid newydd.
Ond peidiwch â choelio pob dim a darllenwch yn y wasg. Byddai'r Hen Rech Flin byth yn cyfeirio at faner Cymru fel "fflag", a phregethwr gyda'r Eglwys Fethodistaidd ydwyf - Wesla hyd fêr fy esgyrn - nid aelod o'r Eglwys Bresbyteraidd.
17/03/2007
Ariannu Pleidiau Gwleidyddol
Croeso llugoer braidd sydd gennyf i awgrymiadau Syr Hayden Phillips ar ariannu pleidiau gwleidyddol.
Rwy'n derbyn yr awgrymiad dylid cael uchafswm ar faint gall unigolyn cyfrannu at blaid.
Ym 1997 cafwyd honiad bod rasio ceir fformiwla un wedi ei hepgor o'r gwaharddiad ar gwmnïau baco rhag noddi campau o ganlyniad i rodd o filiwn gan Bernie Ecclestone i'r Blaid Lafur. Mae'r ymchwiliad i'r posibilrwydd bod anrhydeddau wedi eu rhoi fel wobr am roddion i bleidiau gwleidyddol yn dal i fynd rhagddi. Hyd yn oed os nad oes sail i'r honiadau yma a honiadau tebyg mae'r amgyffred bod modd prynu dylanwad ar blaid neu lywodraeth yn ddigon o reswm i wahardd rhoddion mawr.
Yr hyn sydd yn annerbyniol i mi yw argymhelliad Syr Hayden y dylid gwneud iawn i'r pleidiau am golli eu noddwyr mawr trwy dalu hyd at £23 miliwn iddynt allan o bwrs y wlad. Dydy 23 miliwn ddim yn swm enfawr o ran trethiant, ond eto, fel pob treth mae'n dod o arian sydd wedi ei gyfrannu gan drethdalwyr. Â ydyw’n iawn i ofyn i drethdalwyr talu i gynnal pleidiau na allant mo'u dioddef? Yn sicr nid ydwyf am gyfrannu dime i'r Blaid Lafur ac yn sicrach byth byddwn yn ffieiddio pe bai'r cyfraniad lleiaf o'm henillion yn cael ei rhoi i'r BNP. Ond dyma fydd yn digwydd os ydy'r trethdalwyr yn cael eu gorfodi i ariannu'r pleidiau gwleidyddol.
Un o'r rhesymau pam bod gwell gan y pleidiau cwrsio £5,000,000 gan unigolyn yw ei fod yn haws na cheisio cael miliwn o unigolion i gyfrannu £5. Ond mae gorfodi plaid i geisio cael y £5 yn hytrach na'r arian mawr yn cysylltu'r bobl a'r broses wleidyddol.
Pan oeddwn yn dechrau ymddiddori yn y byd gwleidyddol roedd rhaid cynnal garddwest neu fore coffi neu arwerthiant geriach i godi arian i'r achos. Roedd rhaid i'r ymgeisydd lleol mynychu pob digwyddiad o'r fath, a thrwy hynny, bod yn gyraeddadwy i'w gefnogwyr. Roedd barn y bobl bach oedd yn trefnu ac yn cefnogi'r fath digwyddiadau, hefyd, yn bwysig o fewn y pleidiau; ac o fod yn bwysig yn ddylanwadol.
Rwy'n cytuno efo capio cyfraniadau, ond llawer gwell gennyf bydda weld y gwleidyddion yn mynd yn ôl i'r hen drefn o orfod fy mherswadio i weld gwerth cefnogi'r blaid gyda fy arian prin yn hytrach na chael fy ngorfodi i'w cefnogi trwy fy nhaliadau treth.
English Miserable Old Fart: Political Party Funding
Rwy'n derbyn yr awgrymiad dylid cael uchafswm ar faint gall unigolyn cyfrannu at blaid.
Ym 1997 cafwyd honiad bod rasio ceir fformiwla un wedi ei hepgor o'r gwaharddiad ar gwmnïau baco rhag noddi campau o ganlyniad i rodd o filiwn gan Bernie Ecclestone i'r Blaid Lafur. Mae'r ymchwiliad i'r posibilrwydd bod anrhydeddau wedi eu rhoi fel wobr am roddion i bleidiau gwleidyddol yn dal i fynd rhagddi. Hyd yn oed os nad oes sail i'r honiadau yma a honiadau tebyg mae'r amgyffred bod modd prynu dylanwad ar blaid neu lywodraeth yn ddigon o reswm i wahardd rhoddion mawr.
Yr hyn sydd yn annerbyniol i mi yw argymhelliad Syr Hayden y dylid gwneud iawn i'r pleidiau am golli eu noddwyr mawr trwy dalu hyd at £23 miliwn iddynt allan o bwrs y wlad. Dydy 23 miliwn ddim yn swm enfawr o ran trethiant, ond eto, fel pob treth mae'n dod o arian sydd wedi ei gyfrannu gan drethdalwyr. Â ydyw’n iawn i ofyn i drethdalwyr talu i gynnal pleidiau na allant mo'u dioddef? Yn sicr nid ydwyf am gyfrannu dime i'r Blaid Lafur ac yn sicrach byth byddwn yn ffieiddio pe bai'r cyfraniad lleiaf o'm henillion yn cael ei rhoi i'r BNP. Ond dyma fydd yn digwydd os ydy'r trethdalwyr yn cael eu gorfodi i ariannu'r pleidiau gwleidyddol.
Un o'r rhesymau pam bod gwell gan y pleidiau cwrsio £5,000,000 gan unigolyn yw ei fod yn haws na cheisio cael miliwn o unigolion i gyfrannu £5. Ond mae gorfodi plaid i geisio cael y £5 yn hytrach na'r arian mawr yn cysylltu'r bobl a'r broses wleidyddol.
Pan oeddwn yn dechrau ymddiddori yn y byd gwleidyddol roedd rhaid cynnal garddwest neu fore coffi neu arwerthiant geriach i godi arian i'r achos. Roedd rhaid i'r ymgeisydd lleol mynychu pob digwyddiad o'r fath, a thrwy hynny, bod yn gyraeddadwy i'w gefnogwyr. Roedd barn y bobl bach oedd yn trefnu ac yn cefnogi'r fath digwyddiadau, hefyd, yn bwysig o fewn y pleidiau; ac o fod yn bwysig yn ddylanwadol.
Rwy'n cytuno efo capio cyfraniadau, ond llawer gwell gennyf bydda weld y gwleidyddion yn mynd yn ôl i'r hen drefn o orfod fy mherswadio i weld gwerth cefnogi'r blaid gyda fy arian prin yn hytrach na chael fy ngorfodi i'w cefnogi trwy fy nhaliadau treth.
English Miserable Old Fart: Political Party Funding
15/03/2007
DIM CYMRAEG! - Canolfan Byd Gwaith
Cefais brofiad anghynnes iawn heddiw yng Nghanolfan Byd Gwaith Bae Colwyn. Roeddwn am godi ffurflen o'r ganolfan ar gyfer cymydog anabl. Dyma fynd at y cyfarchydd a gofyn iddi yn y Gymraeg os oedd modd cael copi o'r ffurflen. Ei hymateb oedd I don't speak Welsh, roedd lleferydd ei chorff a'i goslef wrth roi ei hymateb yn hynod ymosodol.
Mi ofynnais iddi i yn fy Saesneg parchusaf, Can you please find a member of staff who can speak Welsh?
No! Nobody here speaks Welsh. Speak English or get out oedd ei hymateb.
Nid ydwyf wedi derbyn y fath ymateb gwrth Gymraeg mewn swyddfa lywodraethol ers dros ddeng mlynedd ar hugain. Roeddwn yn credu bod y fath beth yn perthyn i oes yr arth a'r blaidd. Cefais fy syfrdanu.
Yr wyf, wrth gwrs, wedi gwneud cwynion i'r awdurdodau priodol ac yn disgwyl eu hymateb. Ond cyfyd agwedd y ddynes nifer o gwestiynau:
* Pam bod person di Gymraeg yn cael swydd fel cyfarchydd mewn swyddfa'r llywodraeth sydd yn gwasanaethu ardal Gymraeg?
* Pam nad oes neb sy'n siarad y Gymraeg ar gael mewn swyddfa mor fawr?
* Hyd yn oed os oes resymau am ddiffyg siaradwr Cymraeg yn yr adran gyfan, pam na hyfforddwyd y ddynes yma i ymdrin â chwsmeriaid Cymraeg gyda pharch a chwrteisi?
* Ac yn bwysicaf oll pam bod pobl efo'r fath agwedd yn cael eu cyflogi mewn Canolfan Gwaith, o bobman, tra bod Cymry Cymraeg digon atebol i gyflawni'r swydd yn ddi-waith, ac yn gorfod wynebu'r fath haerllugrwydd er mwyn chwilio am waith?
Mi ofynnais iddi i yn fy Saesneg parchusaf, Can you please find a member of staff who can speak Welsh?
No! Nobody here speaks Welsh. Speak English or get out oedd ei hymateb.
Nid ydwyf wedi derbyn y fath ymateb gwrth Gymraeg mewn swyddfa lywodraethol ers dros ddeng mlynedd ar hugain. Roeddwn yn credu bod y fath beth yn perthyn i oes yr arth a'r blaidd. Cefais fy syfrdanu.
Yr wyf, wrth gwrs, wedi gwneud cwynion i'r awdurdodau priodol ac yn disgwyl eu hymateb. Ond cyfyd agwedd y ddynes nifer o gwestiynau:
* Pam bod person di Gymraeg yn cael swydd fel cyfarchydd mewn swyddfa'r llywodraeth sydd yn gwasanaethu ardal Gymraeg?
* Pam nad oes neb sy'n siarad y Gymraeg ar gael mewn swyddfa mor fawr?
* Hyd yn oed os oes resymau am ddiffyg siaradwr Cymraeg yn yr adran gyfan, pam na hyfforddwyd y ddynes yma i ymdrin â chwsmeriaid Cymraeg gyda pharch a chwrteisi?
* Ac yn bwysicaf oll pam bod pobl efo'r fath agwedd yn cael eu cyflogi mewn Canolfan Gwaith, o bobman, tra bod Cymry Cymraeg digon atebol i gyflawni'r swydd yn ddi-waith, ac yn gorfod wynebu'r fath haerllugrwydd er mwyn chwilio am waith?
08/03/2007
Cliniaduron y Blaid
Pan glywais gyntaf am bolisi Plaid Cymru o gynnig cyfrifiaduron pen glin i bob plentyn ysgol roedd fy ymateb gyntaf yn un a phryderon Peter Black. Ond wedi cael amser i ddwys ystyried yr wyf wedi newid fy meddwl.
Pan oeddwn yn hogyn ysgol, amser maith yn ôl, doedd dim son am gyfrifiaduron. Roedd geiriaduron ar gael i blant ysgol, ac yr oeddwn fel fy nghyfoedion yn chwilio'r geiriaduron am eiriau budron. Roedd gwerslyfrau bywydeg ar gael a byddwn, fel bydd glaslanc, yn llygadrythu ar y lluniau yn yr adrannau am atgynhyrchu. Yn wir roeddwn hyd yn oed yn chwilio'r Beibl am ddarnau anweddus yn y gwersi ysgrythur.
Doedd neb yn y cyfnod cyn gyfrifiadurol yna yn awgrymu gwahardd glaslanciau nwydus rhag perchen ar lyfrau o herwydd y tebygolrwydd y byddent yn eu cam ddefnyddio.
Sgil effaith fy nghamddefnydd nwydus o lyfrau yn fy nglaslencyndod, yw fy mod; yn fy mhenwynni; yn eithaf hyddysg wrth ddefnyddio geiriaduron a gwerslyfrau ac yn fy ngwybodaeth Feiblaidd
Bydd cyfrifiaduron; er gwell, er gwaeth; yn chware rhan hanfodol ym mywydau ein plant. Os ydy'n plant am lwyddo yn y byd mawr technolegol sydd o'u blaenau mae'n angenrheidiol eu bod yn magu'r sgiliau cyfrifiadurol gorau mae'r gyfundrefn addysg yn gallu cynnig iddynt.
Yn ddi-os mae yna beryglon yng nghlwm wrth bolisi'r Blaid o roi gliniadur i bob plentyn ysgol. Yn ddi-os, gan mae plant yw plant, bydd nifer ohonynt yn gam ddefnyddio eu cliniaduron. Ond byddid ymateb i bolisi'r Blaid gydag agwedd Luddite yn gadael ein plant yn amddifad o allu, mewn byd sydd yn tyfu'n fwyfwy ddibynnol ar dechnoleg gwybodaeth yn feunyddiol.
Yr ymateb gorau yw croesawu polisi Plaid Cymru o gynnig gliniadur i bob plentyn ysgol, er mwyn i blant Cymru bod ar flaen y gad yn y frwydr dechnolegol. Ond ei groesawu wrth fynnu bod yr addysg sydd yng nghlwm i'r cynnig yn sicrhau bod pob plentyn yn hollol ymwybodol o beryglon cyfrifiaduron yn ogystal â'u manteision.
English Miserable Old Fart: Plaid's Laptop
Pan oeddwn yn hogyn ysgol, amser maith yn ôl, doedd dim son am gyfrifiaduron. Roedd geiriaduron ar gael i blant ysgol, ac yr oeddwn fel fy nghyfoedion yn chwilio'r geiriaduron am eiriau budron. Roedd gwerslyfrau bywydeg ar gael a byddwn, fel bydd glaslanc, yn llygadrythu ar y lluniau yn yr adrannau am atgynhyrchu. Yn wir roeddwn hyd yn oed yn chwilio'r Beibl am ddarnau anweddus yn y gwersi ysgrythur.
Doedd neb yn y cyfnod cyn gyfrifiadurol yna yn awgrymu gwahardd glaslanciau nwydus rhag perchen ar lyfrau o herwydd y tebygolrwydd y byddent yn eu cam ddefnyddio.
Sgil effaith fy nghamddefnydd nwydus o lyfrau yn fy nglaslencyndod, yw fy mod; yn fy mhenwynni; yn eithaf hyddysg wrth ddefnyddio geiriaduron a gwerslyfrau ac yn fy ngwybodaeth Feiblaidd
Bydd cyfrifiaduron; er gwell, er gwaeth; yn chware rhan hanfodol ym mywydau ein plant. Os ydy'n plant am lwyddo yn y byd mawr technolegol sydd o'u blaenau mae'n angenrheidiol eu bod yn magu'r sgiliau cyfrifiadurol gorau mae'r gyfundrefn addysg yn gallu cynnig iddynt.
Yn ddi-os mae yna beryglon yng nghlwm wrth bolisi'r Blaid o roi gliniadur i bob plentyn ysgol. Yn ddi-os, gan mae plant yw plant, bydd nifer ohonynt yn gam ddefnyddio eu cliniaduron. Ond byddid ymateb i bolisi'r Blaid gydag agwedd Luddite yn gadael ein plant yn amddifad o allu, mewn byd sydd yn tyfu'n fwyfwy ddibynnol ar dechnoleg gwybodaeth yn feunyddiol.
Yr ymateb gorau yw croesawu polisi Plaid Cymru o gynnig gliniadur i bob plentyn ysgol, er mwyn i blant Cymru bod ar flaen y gad yn y frwydr dechnolegol. Ond ei groesawu wrth fynnu bod yr addysg sydd yng nghlwm i'r cynnig yn sicrhau bod pob plentyn yn hollol ymwybodol o beryglon cyfrifiaduron yn ogystal â'u manteision.
English Miserable Old Fart: Plaid's Laptop
06/03/2007
Goleuni a byddardod
Mae llywodraeth Geidwadol Awstralia eisoes wedi cyhoeddi eu bod am anghyfreithloni bylbiau gwynias (y rhai hen ffasiwn). Does gan Lywodraeth Cynulliad Cymru ddim o'r hawl i ddilyn yn union yn ôl traed Awstralia ond mae Ceidwadwyr Cymru am fynd ar yr un trywydd trwy gynnig bylbiau ynni isel yn lle'r rhai gwynias.
Rhaid croesawu'r polisi yma gan Geidwadwyr Cymru ag Awstralia, fel ymgais i ffrwyno cynhesu'r byd. Ond mae gennyf broblem bersonol efo'r polisi.
Rwy'n ofnadwy o drwm fy nghlyw; rwy’n defnyddio lŵp i wrando ar y teledu, y radio a'r ffôn. Mae bylbiau ynni isel yn tarddu ar y lŵp mewn modd sydd yn ei wneud yn amhosibl ei ddefnyddio. Mae cloch fy nrws, fy larwm tân, cloch fy ffôn a fy nghloc codi'r bore oll yn gwneud i oleuadau'r tŷ fflachio. Does dim modd eu defnyddio efo bylbiau ynni isel.
Rwy'n croesawu pob polisi sydd am arafu cynhesu byd eang, ond hoffwn gael sicrwydd bod y bobl sydd yn arddel y bylbiau ynni isel yma hefyd am gefnogi ymchwil bydd yn sicrhau bod pobl drom eu clyw ddim yn cael eu hamddifadu o fywyd cyflawn a diogel o'u herwydd.
English: Miserable Old Fart: Light and Deafness
Rhaid croesawu'r polisi yma gan Geidwadwyr Cymru ag Awstralia, fel ymgais i ffrwyno cynhesu'r byd. Ond mae gennyf broblem bersonol efo'r polisi.
Rwy'n ofnadwy o drwm fy nghlyw; rwy’n defnyddio lŵp i wrando ar y teledu, y radio a'r ffôn. Mae bylbiau ynni isel yn tarddu ar y lŵp mewn modd sydd yn ei wneud yn amhosibl ei ddefnyddio. Mae cloch fy nrws, fy larwm tân, cloch fy ffôn a fy nghloc codi'r bore oll yn gwneud i oleuadau'r tŷ fflachio. Does dim modd eu defnyddio efo bylbiau ynni isel.
Rwy'n croesawu pob polisi sydd am arafu cynhesu byd eang, ond hoffwn gael sicrwydd bod y bobl sydd yn arddel y bylbiau ynni isel yma hefyd am gefnogi ymchwil bydd yn sicrhau bod pobl drom eu clyw ddim yn cael eu hamddifadu o fywyd cyflawn a diogel o'u herwydd.
English: Miserable Old Fart: Light and Deafness
Gwerthu'r Nwyddau
Er gwaethaf pob beirniadaeth ar Rhodri Morgan, rhaid cyfaddef ei fod yn siaradwr difyr, boed ar y teledu neu wrth areithio'n gyhoeddus. Rwyf wedi clywed Ieuan Wyn, Nick Bourne a Michael German yn siarad yn niweddar mae'n rhaid dweud bod y tri yn blydi boring yn eu trosglwyddiad.
Roedd Nick Bourne yng Nghynhadledd y Ceidwadwyr bwrw'r Sul yn enghraifft pur o ddyn oedd efo pethau da i ddweud ond heb y ddawn i'w dweud yn dda.
Hanner y frwydr fasnachol yw cael nwyddau da, yr hanner arall yw cael gwerthwyr da. Mae gan y tair gwrthblaid nwyddau gwerth chweil ond ow, maen nhw'n brin o werthwyr.
Saesneg Selling the Goods
Roedd Nick Bourne yng Nghynhadledd y Ceidwadwyr bwrw'r Sul yn enghraifft pur o ddyn oedd efo pethau da i ddweud ond heb y ddawn i'w dweud yn dda.
Hanner y frwydr fasnachol yw cael nwyddau da, yr hanner arall yw cael gwerthwyr da. Mae gan y tair gwrthblaid nwyddau gwerth chweil ond ow, maen nhw'n brin o werthwyr.
Saesneg Selling the Goods
01/03/2007
Gwell Cymraeg Cac na Saesneg Da!
Cefais fy magu ar aelwyd Saesneg ei iaith mewn cymdeithas Cymraeg. Rwy'n siarad Cymraeg oherwydd fy mod wedi dysgu Cymraeg. Mae'r dysgu yn rhoi hyder imi (mae gennyf esgus am bob camgymeriad).
Dydy llythyrau fel hwn yn y Western Mail yn cael dim effaith arnaf gan fod gorchudd y dysgwr gennyf:
Mae llythyrau o'r fath yma yn awgrymu mae Cymraeg Pur yw'r unig Gymraeg derbyniol, ac yn gwneud i nifer o Gymry Cymraeg naturiol ymwrthod a'r iaith o dan y teimlad nad yw eu Cymraeg yn ddigon da.
Mae erthygl yn y Telegraph heddiw yn awgrymu bod yna brychau yn Saesneg Saeson uniaith hefyd, ond prin eu bod am wrthod siarad Saesneg gan nad ydyw eu Saesneg yn ddigon dda.
I achub yr iaith mae gymaint o angen magu hyder Cymry Cymraeg naturiol i ddefnyddio'r iaith yn wael a sydd i annog pobl di Gymraeg i'w dysgu'n dda.
Defnyddio'r Gymraeg sy'n bwysig, nid perffeithrwydd iaith.
Hwyrach nad ydyw dweud Nes i enjoyo bowl o stroberis a crim yn Gymraeg digon da i Mr Radcliffe, ond mae o'n cam gyntaf at ddefnyddio'r Gymraeg, ac yn well na throi at y Saesneg o dan ormes "Cymraeg Pur" gwrthwynebwyr yr Iaith megis Tudor Radcliffe
Gwell Cymraeg cac na Saesneg Da!
Dydy llythyrau fel hwn yn y Western Mail yn cael dim effaith arnaf gan fod gorchudd y dysgwr gennyf:
| Sglodion, not chips SIR - On February 23, one of your correspondents (with a name which suggests affiliation to Plaid Cymru and/or the Welsh Language Society) wrote a letter decrying the use of English words when speaking Welsh.This, to me, reeks of hypocrisy and bad manners This is not a new problem and has been very prevalent on that so-called bastion of the Welsh language known as S4C. A while ago this station carried a comparatively long series of programmes about the short life of the Welsh Language Society. One of these programmes concerned the sign-daubing campaign where names like Wenvoe, Pentremeyrick and Caernarvon were left untouched. The Welsh Language Society activist who was taking part in the programme spoke of how, in the early days of the organisation, the office used to smell of "chips" - a product for which there is a good Welsh name ( which is sglodion). TUDOR RADCLIFFE Pontycymer, Bridgend |
Mae llythyrau o'r fath yma yn awgrymu mae Cymraeg Pur yw'r unig Gymraeg derbyniol, ac yn gwneud i nifer o Gymry Cymraeg naturiol ymwrthod a'r iaith o dan y teimlad nad yw eu Cymraeg yn ddigon da.
Mae erthygl yn y Telegraph heddiw yn awgrymu bod yna brychau yn Saesneg Saeson uniaith hefyd, ond prin eu bod am wrthod siarad Saesneg gan nad ydyw eu Saesneg yn ddigon dda.
I achub yr iaith mae gymaint o angen magu hyder Cymry Cymraeg naturiol i ddefnyddio'r iaith yn wael a sydd i annog pobl di Gymraeg i'w dysgu'n dda.
Defnyddio'r Gymraeg sy'n bwysig, nid perffeithrwydd iaith.
Hwyrach nad ydyw dweud Nes i enjoyo bowl o stroberis a crim yn Gymraeg digon da i Mr Radcliffe, ond mae o'n cam gyntaf at ddefnyddio'r Gymraeg, ac yn well na throi at y Saesneg o dan ormes "Cymraeg Pur" gwrthwynebwyr yr Iaith megis Tudor Radcliffe
Gwell Cymraeg cac na Saesneg Da!
Subscribe to:
Posts (Atom)