10/09/2011

Ieuan Carasmataidd?

Rwyf newydd gael cyfle i wrando ar araith Ieuan Wyn i Gynhadledd y Blaid, roeddwn yn cytuno ag ambell i beth yr oedd o'n dweud ac yn anghytuno ag ambell i bwynt. Prin fod dim byd newydd nac yn annisgwyl yn sylwedd yr araith. Yr hyn oedd yn annisgwyl imi oedd arddull yr araith. Prin byddai selogion mwyaf cibddall y Blaid yn honni bod Ieuan wedi bod ym mysg areithwyr gwleidyddol gorau ein gwlad - dydy o ddim yn Lloyd George nac yn Nye Bevan nac hyd yn oed yn Adam Price - ond 'yw, roedd fflachiadau o areithiwr tanbaid, angerddol, twymgalon yn dod drosodd yn araith ddoe. Byddai neb yn defnyddio'r geiriau Carismataidd a Ieuan Wyn yn yr un frawddeg fel arfer, ond roedd yna egin o garisma yn ei draddodi ddoe.

Mae hyn yn codi cwestiwn neu ddau : lle mae'r arweinydd a welwyd ddoe wedi bod yn cuddio am y 11 mlynedd diwethaf? Lle bu'r gwleidydd a oedd yn dod a'i yrfa at ei derfyn ddoe wedi bod trwy weddill ei yrfa? Awgrymodd y gohebydd John Stevenson bod Ieuan wedi gwneud cystal gan ei fod wedi ei rhyddhau o bwysau ei gyfrifoldebau a hualau ei swydd. Os yw John yn gywir rhaid gofyn pam diawl bod Plaid Cymru (neu unrhyw blaid, os ddaw i hynny) yn gosod y fath gaethiwed a hualau ar arweinydd?

09/09/2011

DET - Athro neu Arweinydd?

Cocyn hawdd ei hitio yw Dafydd Elis Thomas, y lladmerydd mwyaf wrth Ewrop yn ystod refferendwm 1975 a drodd Plaid Cymru yn Blaid Cymru yn Ewrop. Y sosialydd a drodd yn Arglwydd ac yn Cwangocrat. Y cenedlaetholwr tanbaid a drodd yn ôl cenedlaetholwr ar sail rhyw ychydig bach o ddatganoli yn hytrach na gwireddu'r breuddwyd cenedlaethol. Bradwr dauwynebog dan din?

Ond mae ymwrthod a DET yn simplistig oherwydd anghytundebau arwynebol yn gwneud cam ag un o fawrion y genedl a'r achos cenedlaethol!

Do, fe gafodd Plaid Cymru etholiadau gwael eleni a llynedd, ond o gymharu sefyllfa'r Blaid pan gafodd DET ei ddewis yn ymgeisydd seneddol am y tro cyntaf mae'r Blaid a'r genedl yn gryfach heddiw nag y bydda unrhyw aelod yn gallu dirnad deugain mlynedd yn ôl, ac mae'r diolch am lawer o'r cynnydd yna'n perthyn yn uniongyrchol i DET.

Rhan o enigma Dafydd Êl yw, er gwaetha'r ffaith ei fod wedi bod yn wleidydd am ran fwyaf ei oes, nid gwleidydd mohono, ond athro. Dysgu'r Blaid a dysgu'r genedl bu ei genhadaeth yn hytrach na'i harwain. Rhinwedd / gwndid y mae o'n rhannu efo Saunders a Gwynfor. Un o fethiannau Plaid Cymru fel Plaid bu trin yr academyddion hyn fel arweinwyr gwleidyddol yn hytrach nag athrawon!

Un o'r pethau bydd athrawon yn eu gwneud yw cynnig gosodiad efo'r her trafodwch yn ei ddilyn. ee Oliver Cromwell oedd yr arweinydd gorau yn Ewrop ei gyfnod - trafodwch! Pwrpas y fath osodiad yw cael disgyblion i bwyso'r dadleuon o blaid ac yn erbyn y gosodiad ac o'u pwyso yn y fantol dod i ganlyniad! Dyma fu her academaidd DET i Blaid Cymru a'r Genedl hefyd.

Wedi refferendwm 1975 - Mae yna le i Gymru llwyddo fel gwlad fach yn y Gymuned Ewropeaidd - Trafodwch!

Wedi methiant 1979 - Mae Cymru am gael ei redeg gan Cwangos - mae'n rhaid sicrhau lle ar y Cwangos i Gymru dda. Trafodwch!

Wedi i Neil Kinnock taflu'r Sosialwyr allan o'r Blaid Lafur Mae yna le ym Mhlaid Cymru i'r sosialwyr di gartref. Trafodwch!

Wedi pasio Deddf yr Iaith 1993 Mae brwydr yr iaith ar ben! Trafodwch!

Drwg y Blaid bu derbyn sylwadau DET fel sylwadau arweinydd sydd raid eu dilyn, yn hytrach na'u trafod, a gan hynny eu derbyn yn di-drafodaeth.

Drwg DET oedd credu ei fod wedi cael ymateb teg i'w testun trafodaeth gan y Blaid!

Yn ôl y Daily Post mae Dafydd wedi dweud:

Mae Annibyniaeth Cyfansoddiadol yn rhithlun. Mae'n gwleidyddiaeth rithwir, nid yw'n gwleidyddiaeth go iawn - ond fe anghofiodd y Daily Post rhoi’r gair trafodwch ar ôl y sylw!

Mae'n rhaid i Blaid Cymru mynd yn ôl i fod yn llyfwyr tin y Blaid Lafur yn y Cynulliad er mwyn cael dylanwad ar Lywodraeth! TRAFODWCH a thrafodwch yn ddwys – da chi!

Mae cyfraniad Dafydd Elis i'r achos cenedlaethol wedi bod yn enfawr, rwy’n ddiolchgar iddo ac yn eiddgar na fu fy nghyfraniad cystal â'i un ef, ond mae'n rhaid cofio bod modd trafod yn barchus a dod i ganlyniad sy' ddim yn dilyn yr athro!

Ac efo pob parch i DET, Gwynfor a Saunders, hwyrach bod cyfnod wedi dod lle bo angen arweinydd gwleidyddol go iawn, nid athro, ar y Blaid a'r Genedl!

Dyfodol S4C - munud o'ch amser! - Neges gan CyIG

Annwyl gyfaill,

Mae pwyllgor yn craffu ar y Mesur Cyrff Cyhoeddus yn San Steffan ar hyn o bryd, sef y mesur a fydd yn torri deddf S4C.

Os llenwch y ffurflen sydd ar y dudalen hon -

http://cymdeithas.org/lobi.php - bydd neges ebost ddwyieithog yn mynd at yr aelodau seneddol sy'n craffu ar y mesur. Dim ond cynnwys eich enw, ebost a'ch cyfeiriad a gwasgu'r botwm 'Anfon' sydd angen gwneud, ond rhydd i chi addasu'r llythyr os dymunwch.

Galwa'r llythyr ar aelodau'r pwyllgor i gefnogi gwelliant sy'n tynnu S4C allan o'r Mesur Cyrff Cyhoeddus, fel y gwelliant mae Hywel Williams AS, Susan Elan Jones AS a Mark Williams AS wedi ei gyflwyno.

Bydd y llythyr yn help i bwyso am y dyfodol gorau posib i'r sianel Gymraeg.

http://cymdeithas.org/lobi.php

Byddem yn ddiolchgar pe baech yn medru annog eraill i anfon y neges hefyd.

Diolch am eich amser,

Menna

03/09/2011

Rwy'n casáu gogledd Cymru

Peth rhyfedd i Gog i'w dweud, hwyrach, ond rwy'n casáu Gogledd Cymru.

Rwy'n eithaf hoff o bob rhan o ogledd ein gwlad, ond rwy'n casáu'r cysyniad gwleidyddol o Ogledd Cymru.

Dydy Gogledd Cymru ddim yn rhanbarth gwleidyddol naturiol Gymreig unedig cyfoes. Mae ffug undod y gogledd yn cael ei coleddu, nid er mwyn undod, ond yn unswydd er mwyn creu rhaniadau yng Nghymru; mae'n rhan o gêm y gwrth Gymreig i greu polisi o divide and rule sy'n milwriaethu yn erbyn undod cenedlaethol.

Bron pob tro y bydd y geiriau North Wales yn cael eu yngan, bydd y cyd-destun yn un o gwynion am y Sowth yn cael rhywbeth gwell na ni, neu bod y Sowth yn rhy bell i ffwrdd a bod pobl y Sowth mor ddiarth inni fel bod gennym mwy yn gyffredin a dynion bach gwyrdd Gogledd y blaned Mawrth na chyd Cymro sy'n byw mor bell i ffwrdd a Thresaith diarth!

Dros chwarter canrif yn ôl fe nododd Dennis Balsom bod yna dair rhanbarth gwleidyddol Cymreig:

Y Fro Gymraeg, y Cymru Gymreig a'r Cymru Prydeinig.

Hwyrach nad yw'r labeli yna yn addas bellach, ond mae'r rhaniadau yn aros yn gyffelyb – dyma raniadau naturiol Cymru, ac os oes angen, fel mae Carl Saregent yn mynnu, i gynghorau cyd weithio rhaniadau Balsam yw'r rhai callaf er mwyn cydweithrediad!

Mae gan Aberdaron a Thregaron llawer mwy sy'n gyffredin na sydd gan y naill na'r llall a Brymbo neu Llanandras. Mae Caernarfon, Aberystwyth a Chaerfyrddin yn debycach i'w gilydd nag ydynt yn debyg i Wrecsam.

Mae synnwyr cyffredin yn dweud bod problemau Caergybi ac Abergwaun bron yn efeillio.

Os oes angen uno cynghorau neu uno gwasanaethau cynghorau, mae uno ar hyd y gorllewin a'r dwyrain yn amlwg yn llawer mwy synhwyrol nag yw uno ar hyd y gogledd o ran lles trefniadaeth. Ond tafellu Cymru, yn annaturiol, o ran gogledd, canolbarth, gorllewin a de sydd orau o ran y Blaid Lafur, er mwyn creu dicter rhanbarthol sy'n wrthyn i'r syniad o genedl Gymreig unedig!

28/08/2011

Dyfyniad Da #1

Mae'r gyfraith, yn ei chydraddoldeb mawreddog, yn gwahardd y cyfoethog a'r tlawd fel eu cilydd rhag cysgu dan bontydd, i fegian yn y strydoedd nac i ddwyn bara.

Anatole France (1844-1924)

26/08/2011

Can Niwrnod Carwyn

Un o'r pethau sydd wedi eu mewnforio i Ynys y Cedyrn o UDA, sydd yn mynd dan fy nghroen, yw'r dymuniad i asesu Llywodraeth ar ôl 100 niwrnod o lywodraeth. Rwy'n methu deall y rhesymeg sydd yn honni bod y can niwrnod cyntaf am fod yn adlewyrchiad o'r hyn sydd i ddod (yn achos Llywodraeth Cymru) yn ystod y 1726 o ddyddiau sy'n weddill o'r cyfnod o lywodraeth.

Os yw'r Sgotsmon yn gywir, mae llywodraeth newydd Alex Salmond bellach yn dathlu ei ganfed diwrnod o'i ail gyfnod o lywodraeth. Gan fod Mr Salmond a Carwyn Jones wedi sefyll etholiad ar yr un dwthwn, mae'n debyg bod Mr Jones hefyd yn codi gwydraid i ddathlu'r un garreg filltir.

Be mae Carwyn wedi ei gyflawni yn ystod y cyfnod?

Ychydig ar y diawl yn ôl ambell i sylwebydd! Amen a Haleliwia am hynny medda fi!

Drwg llywodraethau sydd yn bwrw'r tir gan redeg (o gyfieithu'r ystrydeb hyll) yw deddfu ar frys ac yn ddiystyrlon, heb ddwys ystyriaeth, jest am greu'r argraff o newid cyfeiriad; boed angen newid cyfeiriad neu beidio.

Un o'r pethau a oedd yn fy mhoeni am refferendwm mis Mawrth oedd bod y pwerau ychwanegol mor gyfyng, bod Llywodraeth newydd y Cynulliad (o ba bynnag liw) am ruthro i'w ddefnyddio er mwyn eu defnyddio jest er mwyn profi hyblygrwydd ei gyhyrau newydd yn hytrach na'u defnyddio er fydd y genedl. Rwy'n hynod falch nad yw Carwyn Jones wedi syrthio i'r fath drap.

Felly llongyfarchiadau i Carwyn am ddefnyddio ei 100 niwrnod cyntaf yn ddwys ystyried yn hytrach na'u hafradu ar ruthro i ddeddfau di angen er mwyn creu ffug argraff o brysurdeb llywodraethol.

22/08/2011

Addysg Gymraeg Dwyieithog

Dydy Cymru ddim yn wlad ddwyieithog - mae'n wlad efo dwy iaith. Mae tua chwarter ohonom yn gallu'r ddwy iaith (yr ydym yn ddwyieithog), ond mae tua thri chwarter ohonom yn uniaith Saesneg. Mae'r tri chwarter sydd yn uniaith Saesneg yn gallu byw eu bywydau trwy eu un iaith. Does dim modd i berson dwyieithog dewis iaith, mae'n rhaid iddo neu iddi ddefnyddio'r ddwy - nid oes unrhyw gyfartaledd. Saesneg yw'r unig iaith hanfodol yng Nghymru heddiw. Gellir byw bywyd cyflawn heb y Gymraeg, does dim modd byw bywyd cyflawn heb y Saesneg.

Mae ysgolion honedig dwyieithog yn ficrocosm o'r twyll bod Cymru yn wlad ddwyieithog. Mae modd i ddisgyblion mynd trwy gyfnod addysg 3 i 19 ym mhob un o ysgolion dwyieithog Cymru, gan gynnwys rhai naturiol dwyieithog Gwynedd, heb dderbyn namyn mwy nag ambell i leson bach yn Welsh. Does dim modd i'r un plentyn mewn ysgol ddwyieithog fondigrybwyll derbyn yr un safon o addysg Gymraeg ag sydd ar gael mewn ysgolion Penodedig Cymraeg; mae'n rhaid i bob disgybl mewn ysgol ddwyieithog cyfaddawdu a derbyn rhywfaint o'i addysg trwy gyfrwng y Saesneg.

Mae diffyg ysgolion penodedig Gymraeg yn y Fro Gymraeg, a'r myth bod ysgolion Y Fro yn naturiol ddwyieithog yn gwneud niwed i'r iaith. Pwynt yr wyf wedi ei rhefru amdano ers deng mlynedd ar hugain heb fawr o gefnogaeth; rwy'n falch o weld rhywfaint o gefnogaeth yn dod o du blog Plaid Wrecsam a Blog Bnanw bellach!

Y broblem i addysg Gymraeg yn y Fro yw y byddai 90%, os nad mwy, o rieni yn dewis addysg Gymraeg cyflawn i'w plantos. Byddai 10% yn swnllyd gâs yn ei wrthwynebu, a byddid delio efo'r 10% yn creu problemau a phrotestiadau gwleidyddol i Wynedd, i Fôn, i Geredigion ac i Gaerfyrddin nad ydynt am eu hwynebu, gan fyddai'r gwrthwynebwyr casaf ymysg yr etholwyr sydd wedi ymddeol yn di blant i'r Fro!

Yr unig ffordd o achub yr iaith yw dweud naw wfft i'r protestwyr a sicrhau bod mwyafrif yr ysgolion yn y Fro yn ysgolion Cymraeg go iawn, yn hytrach nag ysgolion ffug dwyieithog sy'n lladd yr iaith.

05/08/2011

Mae'r bobl wedi siarad y bastards*

* Dyfyniad o araith consesiwn Dick Tuck yn dilyn ei golled yn etholiad Senedd California 1966; nid fy asesiad o bobl Llansanffraid Glan Conwy :-)

Dyma Ganlyniad is etholiad Ward Bryn Rhys Cyngor Cymuned Llansanffraid Glan Conwy:

David Alwyn ap Huw Humphreys Annibynnol 112 (43%)
Daniel Worsley Ceidwadwr 197 (57%)

Llongyfarchiadau i Dan ar ei fuddugoliaeth a diolch yn fawr iawn i'r rhai a roddodd eu cefnogaeth i mi. Roeddwn i'n sâl boeni neithiwr am sut y byddwn yn gallu byw efo canlyniad lle'r oeddwn i wedi cael pedwar neu bump o bleidleisiau a Dan wedi ennill pedwar neu pum cant. Er fy mod yn amlwg yn siomedig nad wyf wedi ennill rwy’n fodlon na chefais fy mychanu.

Er imi ymgyrchu mewn nifer o etholiadau ers 1970 dyma'r tro cyntaf i mi rhoi fy mhen fy hun ar y bloc, ac mae'n rhaid i mi ddweud ei fod wedi bod yn brofiad pleserus ar y cyfan. Rwyf wedi gweld tyllau a chornelau o'r pentref nad oeddwn yn gwybod eu bod yn bodoli. Rwyf bellach yn gallu rhoi enwau i wynebau pobl rwyf wedi eu cyfarch ar y stryd dros bron i 20 mlynedd, heb yn iawn gwybod pwy ydynt.

Yr wyf wedi cael fy mrathu gan y chwilen ac yn ddi-os byddwyf yn sefyll eto pan ddaw'r cyngor cyfan fyny am etholiad mis Mai nesaf.

03/08/2011

Ar Goll mewn cyfieithu?

Dyma gyfieithiad o bost Peter Black yn amddiffyn ei gefnogaeth i ddefnyddio Google i gyfieithu cofnod y Cynulliad. Pe bai Mr Black yn gallu'r Gymraeg rwy’n gwbl sicr na fyddai'n dymuno i'r fath gachu ymddangos ger ei enw yn y Cofnod.

(*This bit is translated by a human –me! The following is a copy of a post made by Peter Black defending his support for using Google translate to translate the Assembly's Cofnod. If Mr Black was a Welsh speaker I'm sure that he wouldn't want such crap to appear by his name in the Cofnod.)

Ar Goll mewn cyfieithu?

Mae llythyr yn y Post y bore yma Western nad yw'n ddim yn iawn pen, ond hefyd yn camddeall y sefyllfa o ran cyfieithu y cofnod o drafodion (Cofnod) y Cyfarfod Llawn Cynulliad Cymru.

Mae'r awdur yn dechrau trwy gyfeirio at yr awgrym y gallai byddwn yn gallu cael fuly dwyieithog Cofnod gan ddefnyddio Google Translate. Gan dybio hyn yn sustainble, yna byddai'r cynnig hwn yn dod i mewn ar gost o tua £ 110,000 yn hytrach na'r £ 240,000 cost defnyddio cyfieithwyr allanol. Fodd bynnag, mae Mr Jones yn credu y sgwrs o'r fath yn arddangos 'meddylfryd Saesneg'.

Mae'n ysgrifennu: Mae'n hiliaeth pur i unrhyw un awgrymu neu i ddweud bod yr iaith Gymraeg "costau arian" sydd mor wyrodd â dweud bod yr arian costau iaith Saesneg yng Nghymru neu fod yr arian costau iaith Ffrangeg yn Ffrainc ac ati

Byddai pob gwlad ddemocrataidd ac unrhyw un sy'n adnabod y gwahaniaeth rhwng democratiaeth a rhagrith yn cytuno nad yw'r iaith a diwylliant cenedl yw, ac ni ellir ei gyfeirio at mewn termau ariannol (nid ar gyfer gwerthu). Yr unig ffordd i "arbed arian" ar gyfer y rheiny sydd wedi cael gwybod na allant siarad neu ddeall Cymraeg Gofynnwyd i dalu am y cyfieithiadau ac yn arbennig y cyfieithiadau o'r Gymraeg i'r Saesneg.

Beth lol! Yn gyntaf, nid oes cymhariaeth rhwng y sefyllfa'r Gymraeg gyda'r Ffrangeg yn Ffrainc. Nid yw Ffrainc yn wlad ddwyieithog ac felly nid chostau cyfieithu yn berthnasol. Yn yr un modd, oherwydd nad yw 76% neu lai o boblogaeth Cymru yn siarad yr iaith, yna unrhyw gyfraniadau yn y Cyfarfod Llawn gan siaradwyr Cymraeg mae angen eu cyfieithu ar gyfer y cofnod.

Nid wyf yn dweud nad yw hyn yn sefyllfa o chwith. Mewn egwyddor Rwy'n cefnogi gofnod cwbl ddwyieithog, ond y mae ar hyn o bryd bod blaenoriaethau wedi eu cymhwyso. Onid yw'n symboleiddiaeth i ychydig ddarparu cyfieithiad yn syth? A fyddai adnoddau hynny heb gael eu defnyddio yn well wrth ddatblygu iaith ar draws Cymru? Mae'r rhai yn gwestiynau anodd bod angen i ni ateb ein boddhad cyn symud ymlaen.

Y ffaith yw bod arian cyhoeddus yn cael eu penderfyniadau gyfyngedig ac felly eu cymryd i gefnogi'r iaith Gymraeg, boed yn y Cynulliad neu yn y cyfryngau darlledu yn cael ei gydbwyso yn erbyn gofynion sy'n cystadlu am yr arian, gan gynnwys y gwasanaeth iechyd, ysgolion, trafnidiaeth a'r amgylchedd.

Nid yw hon yn ddadl fasnachol, ei fod yn un economaidd. Nid yw ychwaith yn rhagfarnu unrhyw un o'r penderfyniadau y mae'n rhaid eu cymryd gan Lywodraeth Cymru neu Gomisiwn y Cynulliad. Yn hytrach mae'n ceisio eu rhoi mewn cyd-destun ac yn nodi bod ystyriaethau ariannol yn chwarae rhan fel y mae gwerth am arian. Yr hyn sy'n bwysig yw bod penderfyniadau'n cael eu cymryd o fewn yr adnoddau sydd ar gael er gwneud y gorau o fudd-dal ar gyfer yr iaith Gymraeg.

20/07/2011

Gwendid adroddiad Y Comisiwn Etholiadol

Er gwaethaf addewid y byddwn yn cael copi o'r adroddiad cyn gynted iddo gael ei gyhoeddi, yr wyf yn dal i ddisgwyl am adroddiad y Comisiwn Etholiadol i'w canfyddiadau parthed y gwersi a ddysgwyd ar gynnal refferendwm o brofiad Refferendwm Cynulliad Cymru eleni.

Er gwaethaf nifer o sylwadau a wnaed gennyf parthed fy mhrofiad fel un a ymgeisiodd am hawl i gofrestru fel prif ymgyrchydd, rwy’n teimlo yn siomedig iawn bod pob un o fy sylwadau wedi eu hanwybyddu.

Un o’r sylwadau a wnaed oedd bod safle'r Comisiwn bron yn amhosibl ei lywio yn y Gymraeg, mi lenwais ffurflen gais Saesneg gan nad oedd modd imi gael hyd i fersiwn Cymraeg ohono - er gwaethaf sicrwydd bod y ffurflen ar gael rhywle ym mol y safle yn y Gymraeg. Er gwaethaf addewid o gael copi o adroddiad y Comisiwn, bu'n rhaid imi chwilota amdani ar y wefan, wythnos ar ôl ei gyhoeddi; hyd yn hyn, dim ond y fersiwn Saesneg yr wyf wedi cael hyd iddo. Mae'n debyg bod fersiwn Gymraeg ar gael rhywle yn y crombil, ond dyn a ŵyr sut mae cael hyd iddo.

Y sylw pwysicaf a wnaed gennyf oedd yr un parthed y gallu i gytuno neu wrthwynebu cwestiwn am resymau gwbl wahanol, a'r amhosibilrwydd o uno'r wahanol garfanau o dan un achos, rhywbeth a anwybyddwyd yn llwyr gan y Comisiwn.

Rwy'n fodlon derbyn bod rhywfaint o ogan yn perthyn i fy ymgais i fod yn brif ymgeisydd, ond roedd pwrpas difrifol i'r dychan hefyd. Y mae gan Llywodraeth Cymru hawl i ddeddfu mewn dim ond 20 maes, mae'r llywodraeth bresennol am ddeddfu mewn 10 o'r meysydd hyn o fewn y flwyddyn nesaf! Efo hawl ddeddfu mor gyfyng bydd y temtasiwn i gor ddeddfu yn y meysydd hynny yn fawr.

Fel ceidwadwr c fach rwy'n cefnogi llai o reolaeth wladwriaethol ar bobl, ac mi fyddwn yn hapusach pe bai gan Llywodraeth Cymru'r hawl i ddeddfu ar fil o feysydd na chael ei gyfyngu i or ddeddfu ar ddim ond ugain! Roedd gan fy ymgyrch Na! Dim Digon Da!, pwynt difrifol yn ogystal ag un ddychanol.

Rwy’n hynod siomedig bod y Comisiwn etholiadol wedi llwyr anwybyddu'r pwynt difrifol, a heb ddysgu gwers bwysig o Refferendwm Cymru 2011!

17/07/2011

Etholiad Pwysica’r Ganrif!

Rwy'n cyfrif ar eich cefnogaeth ac yn erfyn ar bob darllenydd sydd â pherthnasau a chyfeillion yn ward Bryn Rhys i gysylltu â hwy er mwyn eu herfyn i bleidleisio i'r ymgeisydd gorau, yr ymgeisydd mwyaf clodwiw, yr ymgeisydd harddaf ei wedd, yr ymgeisydd mwyaf rhadlon ac (wrth gwrs) yr ymgeisydd mwyaf moesol.

07/07/2011

Cwestiwn am Achos Aled Roberts

Llongyfarchiadau i Aled Robert ar gael cadarnhad o'i aelodaeth o'r Cynulliad. Yr wyf newydd wrando ar y drafodaeth ar raglen Ddoe yn y Cynulliad S4C

Mewn ymateb i sylw a wnaed gennyf ar flog Aled Wyn parthed achos Mr Roberts, fe ddywedodd Aled Wyn:
I always thought it was common knowledge that you couldn’t be elected to the Assembly if you were in their employ, or part of public body funded by them… that was the first thing made clear to me when I worked for the Welsh Language Board

Pwynt digon teg a rhywbeth nas codwyd yn y ddadl yn y Senedd. Pan ddaeth y gwaharddiad ar aelodau o Dribiwnlys Prisio Cymru rhag aelodaeth o'r Cynulliad i rym ym mis Ionawr eleni, bydda ddyn yn disgwyl i'r Cynulliad rhoi gwybod i'r Tribiwnlys bod ei aelodau bellach yn waharddedig, a bod y Tribiwnlys wedi rhoi'r wybodaeth yna i'w holl aelodau.

Os basiwyd y wybodaeth ymlaen o'r Cynulliad i'r Tribiwnlys ac o swyddogion y Tribiwnlys i'w haelodau mae dadl Mr Roberts parthed diffygion y Comisiwn Etholiadau yn un wan. Os na phasiwyd y wybodaeth o'r Cynulliad i'r Tribiwnlys neu o'r Tribiwnlys i'w haelodau mae angen i'r cyrff yna bogelsyllu hefyd, nid jyst y Comisiwn Etholiadol!

29/06/2011

Breakfast Time in The Bay

Gan fy mod yn un o'r rhai a gofrestrwyd i ymgyrchu yn y refferendwm yr wyf wedi cael gwahoddiad (uniaith Saesneg) i gyfarfod i drafod hynt a helynt y refferendwm ac i drafod pa mor lwyddiannus (neu beidio) bu'r Comisiwn Etholiadol yn ei weithredu.

Mae'n amlwg o fy mlogiau a fy ymgyrch yn ystod y refferendwm, fy mod yn "anfodlon" a'r ffordd y trefnwyd y refferendwm. Byddwn wrth fy modd cael cyfarfod yn y cnawd gyda'r Comisiynwyr i drafod fy mhryderon am y drefniadaeth! Yn wir, chware teg, yr wyf wedi cael gwahoddiad i wneud hynny:

The Electoral Commission will be launching its statutory report on the referendum on the law-making powers of the National Assembly for Wales at 8:00am on Wednesday 13 July 2011 in Conference Room 24 in Tŷ Hywel, the National Assembly for Wales.

Gwych! Diolch am y gwahoddiad!

Mae'r problemau ymarferol o gyrraedd Caerdydd o Landudno ar gyfer cwrdd brecwast am wyth y gloch y bore, efo pob parch, yn gwbl hurt! Mor hurt ag i wneud y fath gyfarfod yn rhan o'r cwyn am ddiffyg ystyriaeth y Comisiwn i anghenion holl ymgyrchwyr mewn Refferendwm.

A fyddwyf ar gael ar gyfer bacwn ac wy a bara lawr yn oriau man y bora yng Nghaerdydd? - Na fyddwyf!

A threfnwyd y fath gyfarfod er mwyn cau allan lleisiau annibynnol ansefydliadol sy'n lladd y consensws bach hyfryd sydd yn y Bae? - Do mwn!

Mae pawb sydd wedi ceisio trefnu cyfarfod Cenedlaethol Gymreig yn gwybod mae 15:00 yng Nghaerdydd a 15:00 yng Nghaernarfon yw'r tynnaf o amseroedd. Mae 13:00 ym Machynlleth neu Aberystwyth yn gyfaddawd!

Mae 8 y bore yng Nghaerdydd yn waeth na Cardiff Centric! O sefyll efo fy chwaer sy'n byw yn Llaneirwg (tua 5 milltir o'r Bae) mi fyddai'n anodd os nad amhosibl imi gyrraedd y brecwast efo trafnidiaeth gyhoeddus!

Mae'r fath drefniadaeth i drin Refferendwm Cymru gyfan, yn sarhaus, yn warthus, a phe na bai yn fater o bwys yn un gellir ei alw yn gwbl chwerthinllyd!

Rwy'n gofyn i'r Comisiwn Etholiadol i ail feddwl ei threfniadau am lansio'r adroddiad i'r Refferendwm er mwyn ystyried anghenion pob deiliad diddordeb, yn hytrach na rhai'r "bybl" un unig!

28/06/2011

Costau'r Refferendwm

Mae’r Comisiwn Etholiadol, wedi cyhoeddi ffigyrau ar wariant gan ymgyrchwyr cofrestredig yn ystod ymgyrch y refferendwm ar bwerau deddfu Cynulliad Cenedlaethol Cymru.

Dyma'r ffigyrau:

Aberafan Ie dros Gymru £58
Arfon Ie dros Gymru (Arfon Yes For Wales) £706
Ymgyrch Ie Pen-y-bont ar Ogwr £206
Cardiff Says Yes (Caerdydd yn dweud Ie) £1,065
Cymru Yfory £9,871
Ie dros Gymru Cyfyngedig (Yes for Wales Ltd) £81,452
Ie Ynys Môn £1,154
Plaid Lafur £10,022
Democratiaid Rhyddfrydol £7,199
March 3 is "Vote No Day" £195
Sir Fynwy yn dweud Ie £555
Mr David Alwyn ap Huw Humphreys £0
Mr Mark William Beech £15
Mr Richard Wayne Jenkins £0
Castell-nedd yn dweud Ie £0
Plaid Cymru - Party of Wales [The] £9,357
Rhondda Says Yes (Rhondda yn dweud Ie) £170
Torfaen yn dweud Ie £0
Cymru Wir True Wales £3,785
UNISON £8,626
Wales TUC Cymru £4,919
Yes for Wales Swansea (Ie Dros Gymru Abertawe) £890
Ymgyrch Ie yng Ngheredigion (Yes Campaign in Ceredigion) £4,711

Cyfanswm £145,003

Ychydig o bytiau difyr:
Gwariodd yr ochr Ie ychydig dros £140,000, tra bod y rheiny a oedd yn ymgyrchu am bleidlais ‘Na’ a gwariant o lai na £4,000, hy bod Ie wedi gwario 35 gwaith ffigwr Na!

Fe wariodd y Blaid Lafur mwy ar yr ymgyrch Ie na wariodd Plaid Cymru. Er gwaethaf cwynion am eu diffyg ymroddiad roedd cyfraniad £7K y Rhyddfrydwyr Democratiaid yn cymharu yn ddigon parchus a £10K Llafur a £9K Plaid Cymru, ond bod y tair plaid wedi bod yn hynod o grintachlyd o gymharu â'r hyn sy'n cael eu gwario ganddynt ar ymgyrchoedd eraill.

Gan fy mod yn gybydd mi wariais i £0, ond o gymharu'r cyhoeddusrwydd a gefais am fy nghostau a'r hyn cafodd y gweddill am eu £145K rwy'n credu imi gael bargen!

17/06/2011

Siom i'r Blaid yng Nghonwy

Mae Blog Menai yn cyfeirio at lwyddiant gwych Dafydd Meurig i gipio sedd oddi wrth y Rhyddfrydwyr Democrataidd yn Arfon, llongyfarchiadau mawr iddo. Yn anffodus llwyddodd y Blaid i niweidio ei hun yng Nghonwy ar yr un ddiwrnod!

Bu farw Wil Edwards, un o gynghorwyr y Blaid, ond aeth y Blaid ddim i'r drafferth o gynnig ymgeisydd i'w olynu!

Pam?

Sut mae disgwyl ennill tir heb drafferthu amddiffyn y tir sy'n eiddo i'r Blaid yn barod?

Y canlyniad oedd:
Renne Crossley (Tori) 30
Peter Groudd (annibynnol) 477

10/06/2011

Ieuan y Cenedlaetholwr - o'r Diwedd?

Er gwell - er gwaeth, mae gan bobl eu llaw-fer o grisialu'r hyn yr ydynt yn credu eu bod pleidiau gwleidyddol yn sefyll drosti.

Mae pawb yn gwybod mae plaid y gweithwyr a'r difreintiedig yw'r Blaid Lafur. Er bod tystiolaeth lu sy'n profi nad yw hynny'n wir bellach mae pob ymdrech gennym ni sydd yn wrthwynebus i'r Blaid Lafur i nacau'r fath gred wedi profi yn anodd ar y diawl.

Mae pawb yn gwybod mae plaid y bosus, y mewnfudwyr a'r rhai sydd am ormesu'r werin datws yw'r Blaid Geidwadol. Mae Nick Bourn a'i griw wedi chwysu bwcedi dros y degawd diwethaf i geisio dad wneud y llun yna o Geidwadaeth; wedi ceisio creu Plaid Geidwadol Werinol Gymreig, heb fawr o lwyddiant!

Mae Pawb yn Gwybod bod Plaid Cymru yn sefyll dros annibyniaeth, yn casáu'r Deyrnas Gyfunol ac yn gwrthwynebu'r Teulu Brenhinol!

Un o'r pethau sydd wedi gwneud imi deimlo'n rhwystredig iawn efo Plaid Cymru dros yr ugain mlynedd diwethaf yw anfodlonrwydd y Blaid i amddiffyn a choleddu'r achos dros annibyniaeth. Pob tro mae unoliaethwr yn ymosod ar y Blaid trwy sôn am annibyniaeth mae'r Blaid yn ymateb trwy osgoi'r pwnc yn hytrach na chyflwyno achos cryf dros annibyniaeth, mae'n gwneud i'r Blaid edrych yn wan ac yn ddauwynebog. Mae peidio coleddu'r achos dros annibyniaeth mae pawb yn gwybod bod y Blaid yn ei gefnogi yn gwneud i'r Blaid edrych yn hurt.

A dyna sy'n peri dryswch imi parthed sylwadau'r sylwebyddion gwleidyddol parthed y ddrwg honedig mae absenoldeb Ieuan Wyn o'r sbloets Brenhinol yn y Bae echdoe am greu i'r Blaid!

Pwy sy'n pleidleisio i Blaid Cymru ar sail "cefnogaeth" y Blaid i'r achos Brenhinol?

Neb, rwy'n gobeithio!

Sawl cenedlaetholwr sydd wedi pechu gan y Blaid am iddi gow-towio i'r Brenhiniaeth a methu amddiffyn achos y genedl ac o'r herwydd wedi dewis peidio pleidleisio i'r Blaid yn y blynyddoedd diwethaf o'r herwydd? Miloedd Lawer - digon i roi sedd i UKIP yn hytrach nag ail sedd i'r Blaid yn etholiad Ewrop!

Mae'n debyg mae damweiniol oedd absenoldeb Ieuan, yn hytrach na snub bwriadol i'r Cŵin , ond mae'r ffaith bod Ieuan wedi ymddangos yn ddryw i'r hyn mae pawb yn gwybod yw agwedd y Blaid i'r frenhiniaeth yn rhoi argraff o ymrwymiad i'r achos, o fod yn driw i egwyddor ac yn debygol o wneud mwy o les nac o ddrwg i Blaid Cymru na all ohebwyr y Bîb a'r wasg eu dirnad!

08/06/2011

Ymddygiad Amharchus gan Aelodau Cynulliad

Fe wnaeth nifer o Aelodau Cynulliad Cenedlaethol Cymru dangos diffyg parch arswydus yn ystod ymweliad Brenhines Lloegr i'r Senedd ddoe.

Cafodd y mwyafrif helaeth o'r aelodau eu hethol wedi sefyll etholiad fel Sosialwyr, Cenedlaetholwyr neu Democratiaid Rhyddfrydol. Mae Sosialwyr i fod i gredu bod pawb yn gyfartal, nad oes bonedd a gwrêng, nad yw un unigolyn yn well nag un arall oherwydd damwain genedigaeth. Mae Cenedlaetholwyr i fod i gredu bod Cymru yn genedl, bod sofraniaeth yn dod o bobl Cymru yn hytrach nag oddi wrth Teyrn gwlad arall. Mae democratiaid i fod i gredu bod pennaeth gwlad yn cael ei ethol gan y bobl yn hytrach na chael ei roi inni "Trwy Ras Duw" ac etifeddfraint. Trwy sefyll etholiad ar y fath tocynnau does dim byd sydd yn rhesymol sy’n awgrymu dylai'r buddugol yn yr etholiadau cow-towio i Frenhines wedi eu hethol, ond dewisodd 38 o'r 45 ohonynt wneud hynny ddoe.

Roedd ymddygiad 38 o Aelodau'r Cynulliad a benderfynodd mynychu Agoriad Brenhinol y Senedd ddoe yn hynod amharchus; yn amharchu'r etholwyr a'u hetholasant fel Sosialwyr, Cenedlaetholwyr a Democratiaid, yn amharchu egwyddorion Sosialaeth, Cenedlaetholdeb a Democratiaeth ond yn waeth byth yn dangos diffyg hunan barch, trwy wneud rhywbeth nad oeddent yn dymuno gwneud er mwyn y drefn!

Diolch byth am y pump a ddangosodd dipyn bach o barch i'w etholwyr, eu hegwyddorion a'u hunain.

31/05/2011

Abertawe, Lloegr

Llongyfarchiadau i dîm pêl droed Abertawe am gyrfau cysylltiad Cymru a Lloegr!

Prin yw'r Cymry sy'n chware i Abertawe ar hyn o bryd, prinnach byth byddent o brynu a gwerthu chwaraewyr, er mwyn ceisio cadw lle ym Mhencampwriaeth Lloegr.

Pa glod i Abertawe yw cael tîm pêl droed heb neb a anwyd o fewn can milltir i'r Liberty yn chware iddi? Pa glod i Gymru os nad oes Gymro yn y tîm?

Y gwir yw bod timoedd Conwy, Glan Conwy, Treffynnon, Docwyr Abertawe ac ati yn cyfrannu llawer mwy i'r gêm yng Nghymru, trwy fagu talent gynhenid nac ydy'r mawrion sy'n prynu talent allanol.

Un o wendidau tîm pêl droed Lloegr yng nghwpan y byd diwethaf oedd y ffaith mae prin iawn oedd y Saeson a fu'n cyd chware, neu'n chware yn gyson yn erbyn ei gilydd yn y garfan, gan fod cymaint o dramorwyr yn chware ym mhrif gynghrair Lloegr!

Gwendid Cymru ers 1959, yw mai prin yw'r Cymro sydd wedi arfer chware efo cyd Cymro yn y tîm cenedlaethol!

Does dim modd i Gynghrair Cymru cystadlu yn erbyn Cynghrair mwyaf y byd er mwyn rhoi siawns i ddewin o beldroediwr disgleirio a pharhau i gyd chware a'i gyd Gymru er lles y bel crwn yng Nghymru!

Yn ddi-os bydda dîm Bangor City yn gallu curo Tîm Genedlaethol Cymru naw gwaith allan o bob deg; am y rheswm syml bod Bangor yn dîm go iawn a Chymru yn lap scows o chwaraewyr achlysurol!

Y peth gorau i Gymru, Yr Alban, Gogledd yr Iweddon, Gweriniaeth yr Iwerddon (a thimoedd Cernyw a Llydaw os oes modd) byddid cael Uwch Gynghrair a Phencampwriaeth Celtaidd, lle i fagu a hyrwyddo talent cynhenid heb orfod ei fradychu!

25/05/2011

Hawl i rhyddfynegiant neu hawl Murdoch i gyhoeddi baw?

Pam bod y sawl sydd wedi Trydar enw Ryan Giggs (a pheldroediwr arall nad oeddwn erioed wedi ei glywed amdano gynt), yn credu eu bod yn sefyll fyny dros ryddfynegiant?

Yr hyn y maent yn eu cefnogi, mewn gwirionedd, yw hawl Rupert Murdoch i gyhoeddi unrhyw faw personol y mae o'n dymuno ei gyhoeddi heb ymyrraeth gyfreithiol i'w rhwystro.

Y rheswm pam bod enwau'r peldroedwyr wedi eu cyhoeddi miloedd o weithiau ar y we yw oherwydd bod miloedd o bobl wedi dilyn gwybodaeth gan unigolyn a oedd yn rhan o'r achos. Newyddiadurwr o'r Sun yn ôl pob son.

Mae yna rywbeth dan din uffernol mewn newyddiadurwr, na all meiddio cyhoeddi gwybodaeth yn ei bapur newydd, yn Trydar yr un wybodaeth yn ddienw er mwyn cuddio'r ffaith ei fod o neu hi wedi torri gorchymyn llys trwy annog i filoedd o bobl eraill i ail adrodd ei ddirmyg llys!

Fel dywedodd John Hemming yn Sansteffan, does dim modd carcharu'r miloedd â ail adroddodd yr honiad mae Giggs oedd wedi bod yn mocha efo Ms Thomas, ond mae modd carcharu'r newyddiadurwr unigol gwnaeth rhyddhau’r wybodaeth yn y lle cyntaf!

Ond mae o'n gweithio i'r Sun a bydd amddiffyn News International yn bwysicach i Lywodraeth sy'n dibynnu ar eirda gan Mr Murdoch na delio a'r gwirionedd o sut yr oedd modd i filoedd Trydar yr enw yn y lle cyntaf.