09/07/2009

Parcio heb hawl?

Mae'r holl son am barcio mewn llefydd dynodedig i'r anabl yn fy atgoffa am stori ddoniol (os ddoniol) a glywais yn cael ei hadrodd gan y Fonesig Tanni Gray-Thompson.

Roedd Tanni wedi mynd i archfarchnad pan oedd ei phlentyn gyntaf yn fân ac wedi sylwi mae prin oedd y llefydd a oedd ar gael yn y parth i yrwyr anabl. Gan ystyried ei bod hi yn gallu lliwio ei chadair olwyn yn gynt na all cerddwr byr o wynt cerdded, penderfynodd hi i adael lle gwag ar gyfer un oedd a mwy o angen na hi. Aeth hi i barcio i'r lle i rieni a phlant.

Er bod nifer o lefydd gwag yn y parth rhieni a phlant daeth dynes ffyrnig ati i fytheirio ei bod hi'n parcio yno heb hawl. Fe wnaeth y Fonesig egluro ei bod yn parcio yno efo cyfrifoldeb am ei phlentyn bach. Ymateb yr achwyn-wraig oedd:

It doesn't matter that you've got your child with you - you're not a mother - you're disabled - so you can't park here!

08/07/2009

Y Fathodyn Glas

Mae fy ngwraig yn defnyddio cadair olwyn, mae ganddi fathodyn glas sydd yn caniatáu iddi i barcio mewn parthau parcio dynodedig ar gyfer pobl sydd yn byw efo anabledd.

Yn ddyddiol, bron, yr wyf yn gorfod wynebu'r broblem o fethu a'i chynorthwyo i mewn i'r gadair olwyn oherwydd bod y parthau parcio sydd â lle i agor drws y car yn ddigon llydan wedi eu dwyn gan bobl iach o gorff.

Ar sawl achlysur yr wyf wedi methu cael lle parcio anabl mewn archfarchnadoedd a swyddfeydd, ac wedi gorfod gadael fy ngwraig yn y car, yn hytrach na'i bod hi yn dod efo fi i gyflawni'r dyletswyddau yr oeddem wedi eu bwriadu eu cyflawni ar y cyd.

Yr wyf wedi cael llond bol o gwyno i fan swyddogion sydd yn cydymdeimlo, ond yn dweud nad oes modd iddynt wneud dim parthed y broblem.

Ychydig flynyddoedd yn ôl fe welodd fy mrawd yng nghyfraith car heddlu yn defnyddio lle parcio i'r anabl yn y Bala. Tynnodd llun o'r car a'i ddanfon i'r Daily Post i gwyno. Cafodd cefnogaeth i'w gwyn gan gynghorwyr ac Aelodau Seneddol o bob plaid, gan gynnwys Plaid Cymru.

Nid mater pleidiol yw parcio mewn parth anabl heb hawl. Mae'n achos o hunanoldeb ac ymddygiad anystyriol sy'n ddangos diffyg parch i anghenion y sawl sy'n byw efo anabledd. Mae pob cyhoeddusrwydd sydd yn codi proffil y broblem yn gyhoeddusrwydd da. Gan hynny yr wyf yn ddiolchgar i'r Cynghorydd Gwilym Euros am godi'r achos.

Os ydy o'n wir fod Dafydd Iwan wedi parcio, heb achos, mewn parth anabl roedd ei ymddygiad yn anghywir. Dydy'r ffaith ei fod yn eicon cenedlaethol, dydy'r ffaith ei fod yn arwr gwladgarol, dydy'r ffaith ei fod yn Llywydd Plaid Cymru yn newid dim ar y ffaith bod parcio yn y parth yn annerbyniol. Os ydy'r honiad yn gywir y peth gorau i Dafydd ei wneud ydy syrthio ar ei fai, ymddiheuro ac addo i beidio â gwneud yr un peth eto.

Y peth gwaethaf i gefnogwyr Plaid Cymru fel Cai a Rhydian eu gwneud yw ceisio esgusodi'r fath ymddygiad di-hid i anghenion pobl sy'n byw efo anabledd.

Rhai o'r sylwadau mwyaf ffiaidd yr wyf wedi eu darllen ar flog Gwilym yw rhai gan bobl anhysbys sydd yn honni bod pethau pwysicach i'w trafod. Pan nad oes modd i ddynes gwneud rhywbeth mor hanfodol a siopa i brynu bwyd i'w plantos, oherwydd bod y parthau anabl wedi eu llenwi gan bobl diystyrlon - does 'na ddim byd pwysicach yn y byd i gyd iddi.

04/07/2009

Llafur Caled Arfon

Mae'r Blog Answyddogol wedi clywed si bod y Blaid Lafur yn wynebu anhawster i gael gafael ar ymgeisydd i ymladd Sedd Seneddol Arfon.

Mae Blog Menai yn mynegi syndod, gan mai sedd ddamcaniaethol Llafur, yw'r sedd newydd.

Y drwg efo'r deiliaid damcaniaethol yma yw bod y ffordd mae'r damcaniaeth yn cael ei phennu yn un hynod anaddas i'r drefn wleidyddol yng Nghymru.

I or symleiddio mae'r system yn edrych ar ddosbarthiad cefnogaeth plaid fesul ward yn etholiadau Cyngor 2004 ac yn defnyddio'r dosbarthiad yna i rannu'r bleidlais a bwriwyd yn etholiad San Steffan 2005 i'r seddi newydd.

Mae'n drefn sydd yn gweithio yn iawn mewn rhannau o Loegr lle mae'r 3 prif blaid yn ymladd canran uchel o seddi cyngor a lle mae pobl yn pleidleisio i'r blaid yn hytrach na'r unigolyn. Prin yw'r wardiau yng Nghymru lle ceir cystadleuaeth rhwng y cyfan o'r prif bleidiau. Yn aml iawn dim ond ymgeisydd i un o'r pleidiau sydd, gyda'r ymgeiswyr eraill oll yn annibynnol. Ac, yn aml, i John Jones Siop y Gornel byddem yn pleidleisio nid i John Jones yr ymgeisydd Rhyddfrydol.

Mae pawb, bron, yn gwybod yn iawn mae sedd gyffyrddus o saff i Blaid Cymru bydd yr Arfon newydd. Mae pawb yn gwybod mai diffyg perthnasedd y system dosbarthu sydd yn gyfrifol am roi Arfon i Lafur. Mae pawb call yn gwybod mae cadw'r sedd bydd Hywel nid ei gipio oddi wrth y Blaid Lafur.

Mae Blog Menai yn nodi bod modd i'r pleidiau mawrion cael rhywun i sefyll mewn sedd anobeithiol fel arfer o'r herwydd mae Etholaethau anobeithiol ydi'r camau cyntaf ar y grisiau i yrfa wleidyddol lewyrchus. Digon gwir. Onid yng ngogledd Cymru fu ornest anobeithiol cyntaf yr enwog Boris Johnson?

Ond mae gan y Blaid Lafur yn Arfon broblem. Mae'n sedd anobeithiol, i bob pwrpas i Lafur, mae pawb yn gwybod hynny - ond mae'r ystadegau yn dweud bydd yr ymgeisydd yn colli sedd sydd yn eiddo i Lafur - gwenwyn i yrfa wleidyddol.

Bu'n rhaid i Martin rhoi'r gorau i fod yn ymgeisydd oherwydd ei swydd newydd fel un o swyddogion y Blaid Lafur. Opsiwn orau'r Blaid Lafur yw chwifio'r rheolau mymryn a chaniatáu i Martin sefyll eto!

Bydd Martin yn colli eto yn llai o sioc na Llafur yn colli sedd, bid siwr?

03/07/2009

Tai Fforddiadwy

Mae'r Cynghorydd Dyfrig Jones yn codi pwnc hynod ddiddorol ar ei flog heddiw parthed Tai Fforddiadwy.

Dydy Dyfrig ddim yn hoffi'r ffaith bod Cynghorydd Llais Gwynedd, Aeron Jones, wedi ddatgan mae "Spin llwyr yw Tai Fforddiadwy", gan wrthwynebu cais i glirio tomen lechi yn Nhalysarn er mwyn codi stad o dai yno.

Mae Dyfrig yn mynd rhagddi i roi ergyd gwleidyddol i Aeron trwy ofyn A yw datganiad Aeron neithiwr yn golygu fod Llais Gwynedd yn gwrthwynebu polisi Plaid Cymru o sicrhau tai fforddiadwy i drigolion Gwynedd?

Rwy'n gwybod dim am hanes y stad tai dan sylw. Gan nad ydwyf yn aelod o'r naill blaid na'r llall, nid ydwyf yn gwybod dim am bolisïau’r pleidiau ar dai fforddiadwy. Ond mae post Dyfrig yn codi cwestiwn pwysig parthed tai fforddiadwy - sef beth yn union ydynt?

Mae gennyf rywfaint o gydymdeimlid a sylw Aeron. O'r hyn rwy'n gallu gweld does 'na run ddiffiniad cadarn o be ydy tŷ fforddiadwy yn ynysoedd Prydain. Mae swyddogion cynllunio yn creu canllawiau unigol er mwyn diffinio be ydy tŷ fforddiadwy ond mae'r canllawiau hynny yn gwahaniaethu o gyngor i gyngor.

Ond mae 'na ddiffiniad cyffredinol sydd yn awgrymu na ddyla’ deiliad y tŷ talu rhagor na 30% o'i incwm gros ar rent / taliadau morgais a threthi perchentyaeth (treth y cyngor, treth dŵr ac ati).

O edrych ar gyflogau cyffredinol pobl gogledd orllewin Cymru, roedd rhenti tai Cyngor (cyn eu preifateiddio) yn llawer is na'r diffyniad, mae rhenti'r Cymdeithasau Tai yn ymylu ar ffîn y diffiniad, ond does dim modd o gwbl i brynu tŷ fforddiadwy o fewn y ddiffyniad, hyd yn oed os ydy'r tŷ yn cael ei farchnata o dan y fath label.

Mae yna lawer o dystiolaeth anecdotaidd i awgrymu bod y tai fforddiadwy, honedig sydd ar werth, ym mhell o fod yn fforddiadwy i lawer o weithwyr cyffredin Cymru ac mae mewnfudwyr yw'r rhai mwyaf tebygol o allu eu fforddio! Sydd yn mynd croes i'r graen braidd, ac yn cadarnhau'r ddatganiad mae Spin llwyr yw Tai Fforddiadwy.

Ac, wrth gwrs, pan fo tai fforddiadwy yn cael eu cynnig fel rhan o ddatblygiad, lleiafswm o'r datblygiad ydynt fel arfer. Rhwng 10% ac 20% yn aml. Sydd yn golygu bod 80-90% o'r tai am fod y tu hwnt i'r hyn mae pobl leol yn gallu eu fforddio. Byddwn i ddim am weld ystâd o dai lle mae 80% i 90% o'r tai yn cael eu cynllunio i fod y tu hwnt i allu'r trigolion lleol i'w prynu yn cael eu hadeiladu yn fy mhentref bach i, diolch yn fawr!

27/06/2009

Llongyfarchiadau Jill Evans ASE

Llongyfarchiadau mawr i Jill Evan ASE ar gael ei dyrchafu yn arweinydd grŵp y cenedlaetholwyr, yr EFA, yn Senedd Ewrop. Mae Jill yn son ar ei blog am y cyfrifoldeb mawr mae'r swydd o werthu'r syniad o Ewrop y Cenhedloedd, nid yn unig i Gymru, ond i holl wledydd bychain Ewrop, yn rhoi ar ei hysgwyddau.

Uchel Arswydus Swydd yn wir. Rwy'n dymuno'n ddiffuant, pob hwyl a phob llwyddiant iddi yn y gwaith.

Ond mae joban a hanner o'i blaen. Pe bai Cymro neu Gymraes wedi ei h/ethol yn arweinydd plaid yn San Steffan neu ym Mae Caerdydd, mi fyddai'n newyddion Cenedlaethol o bwys. Mae dyfod yn arweinydd grŵp lleiafrifol ar ambell i gyngor, weithiau, yn werth mensh yn y cyfryngau. Ond er chwilo a chwilota, rwy'n methu gweld cyfeiriad at ddyrchafiad Jill ar wefannau'r brif cyfryngau Cymreig o gwbl.

Os nad yw dyrchafu Cymraes yn arweinydd ar un o unedau mwyaf radical Senedd Ewrop yn newyddion werth ei hadrodd, pa obaith sydd i bobl ymddiddori yn, a ffurfio barn deg am, y Senedd Ewropeaidd a'i chyfeiriad?

26/06/2009

Cysgod y Swastika

Mae Vaughan yn ail agor craith o'r saithdegau, pan wnaeth y Parchedig Dr Tudur Jones ymosodiad ffyrnig ar Fudiad Adfer. Yr oedd arweinydd Mudiad Adfer wedi cyhoeddi llyfr yn amlinellu ei freuddwyd am ddyfodol y Cymry Gymraeg o'r enw Adfer a'r Fro Gymraeg. Ysgrifennodd Dr Tudur "Adolygiad" o'r llyfr o'r enw Cysgod y Swastika a oedd yn honni (yn gwbl di-sail)bod Adfer wedi ei ddylanwadu yn gryf gan athronwyr ac athroniaeth Hitleraidd.

Dr Tudur Jones oedd un o'r bobl fwyaf anghynnes imi gael yr amhleser o'u cyfarfod erioed. Dyn oedd yn credu mewn annibyniaeth barn cyn belled a bod y farn yna yn cyd-fynd a'i farn haearnaidd ef. Dyn a oedd yn credu bod ganddo "hawl" i reoli, ac a oedd yn mynnu rheoli pob dim yn sffêr ei ddylanwad gyda gwialen haearn. Roedd mymryn o'r unben yddo ef i ddweud y gwir plaen. Y gwendid personol yma yn ei gymeriad oedd wrth wraidd Cysgod y Swastika, dim oll i wneud efo amddiffyn Cymru rhag ffasgiaeth.

Yr oedd Tudur a'i glic yn teimlo eu bod yn colli rheolaeth ar y mudiad cenedlaethol - ymgais (aflwyddiannus) i geisio ennill y rheolaeth yn ôl oedd yr ymosodiad ar Adfer. Lol botas oedd unrhyw ymgais i gysylltu'r hyn yr oedd Adfer yn ei wneud ag Hitleriaeth. I'r gwrthwyneb, trwy adfer tai ar gyfer pobl leol, trwy feithrin papurau bro, trwy annog sefydlu gwyliau Cymraeg lleol a thrwy gefnogi busnesau bach cefn gwlad roedd Adfer yn perthyn i'r traddodiad cydweithredol. Y traddodiad a rhoddodd spardyn i sosialaeth, yn hytrach na gwleidyddiaeth y de.

Trwy ymosod mewn ffordd mor giaidd ar Adfer fe wnaeth Tudur niwed mawr i'r achos cenedlaethol yn ei gyfanrwydd. Manion i'r mwyafrif oedd y gwahaniaeth rhwng y gwahanol garfanau yn y mudiad cenedlaethol "nashies" oedd y cyfan. Trwy ddweud bod carfan weithgar a dylanwadol o'r mudiad yn cael eu dylanwadu gan syniadaeth Hitler fe roddodd y doethur mel ar fysedd y gwrth Gymreig. Cofier mai adlais o sylwadau Tudur oedd yn ymosodiad Glenys Kinnock ar Simon Brook a rhan o etifeddiaeth Tudur oedd methiant llwyr y Blaid i amddiffyn y cynghorydd yn erbyn ei hymosodiad.

Fe ddaeth pob un o rybuddion Emyr Llew am dranc y Fro Gymraeg yn wir. Mae'n bosib, yn wir mae'n debyg, bydda hyn wedi digwydd hyd yn oed pe bai Tudur heb geisio llofruddio'r ymgyrch i amddiffyn y Fro. Ond mae'r diolch i Tudur a'i deip bod tranc y Fro wedi digwydd mor rhwydd heb frwydr gref i geisio ei hamddiffyn.

21/06/2009

Deiseb Patagonia

Nid ydwyf, fel arfer, yn rhoi sylw i ddeisebau i'r Prif Weinidog, gan fod y system yn llwgr. Dydy’r Prif Weinidog ddim yn eu darllen, a'r ymateb dieithriad gan aelod o'r gwasanaeth sifil yw Na! Dos i'r Diawl! Mae'r llywodraeth yn fendigedig! Pa hawl sydd gan twrdyn dibwys fel ti i’w feirniadu?

Ond ta waeth, gan ddisgwyl yr ymateb arferol yr wyf wedi arwyddo'r canlynol:

http://petitions.number10.gov.uk/patagonia/

We the undersigned petition the Prime Minister to make it absolutely clear to all the staff of the UK Border Agency that the United Kingdom consists of four nations and that the staff of the Agency should not damage Welsh links with Patagonia by refusing entry to people from Patagonia wishing to visit the Land of their Fathers.

20/06/2009

Y Blaid a thranc Llafur

Dyma Gwestiwn Cai parthed Etholiadau Ewrop a thranc y Blaid Lafur:

Y cwestiwn y dylid ei ofyn mae'n debyg yw os ydi'r hyn sydd wedi digwydd y tro hwn yn barhaol neu'n lled barhaol?

Yr ateb syml yw ei fod yn barhaol!

Y rheswm am sicrwydd fy ymateb yw, mae nid "blip" mo'r canlyniad diweddaraf i Lafur. Mae'r gefnogaeth i'r Blaid Lafur yng Nghymru wedi bod yn syrthio ers bron i bedwar degawd.

Rwy'n cofio gweld map gwleidyddol yn fy mhlentyndod yn dangos y Blaid Lafur yn cipio pob sedd Gymreig ac eithrio Maldwyn, rwy’n methu cofio ac yn methu gwirio os mae etholiad 1966 neu 1970 ydoedd. Ond ta waeth ar ei lawr fu'r bleidlais Llafur ers hynny.

Do! Fu trai a llanw yn hanes Llafur ers hynny, ond bu'r un llanw yn ddigon nerthol i adennill y trai a fu.

Cyn pen blwyddyn bydd etholiad San Steffan. Bydd Llafur yn sicr o wneud yn well yng Nghymru yn yr etholiad hwnnw na wnaeth hi yn Etholiad Ewrop, ond dim agos cystal â'r etholiad cyffredinol diwethaf.

Y cwestiwn go iawn yng ngwleidyddiaeth Cymru yw pwy fydd yn elwa o dranc Llafur?

Yn ddi-os ethol Gwynfor yn '66 oedd sbardun y trai, ond ers hynny, y Ceidwadwyr sydd wedi elwa mwyaf, nid Plaid Cymru.

Pam?

Credaf mai gwendid mwyaf y Blaid yw ei bod hi wedi ceisio llenwi bwlch y Blaid Lafur trwy or efelychu'r hen Blaid Lafur llwgr. Daeth Llafur newydd i fodolaeth oherwydd bod y Blaid Lafur yn sylweddoli bod 'na twll mawr yn ei sgidiau. Ers ugain mlynedd, bellach, mae Plaid Cymru wedi ceisio llenwi'r sgidiau tyllog 'na.

Dyna fu ei cham gymeriad marwol!

Mae gan Blaid Cymru USP, sef mae'r Blaid ydy'r unig blaid sydd yn apelio at genedlgarwch cynhenid y rhan fwyaf o bobl Cymru, boed o'r chwith y canol neu'r dde. Dyma'r neges mae'n rhaid i'r Blaid ei werthu.

Mae'r ffaith bod Plaid Cymru yn gelyniaethu pobl fel fi, o bawb, yn f***ing gwirion!

Pam na all bwysigion y Blaid deall hynny?

Ac os ydy'r Blaid yn fy ngelyniaethu fi sut ff**c mae hi'n disgwyl ennill pleidleisau eraill?

Yr wyf yn rhannu rhywbeth efo Adam, Bethan a Leanne, sef cariad angerddol at wlad fy nhadau.

Felly pam eu bod hwy yn fy nghau allan o'u hymgyrch dros y Genedl?

Oherwydd fy mod yn credu mai gobaith gorau Cymru am ryddid yw trwy lwyddiant fel cenedl gyfalafol??

Os yw'r Blaid am lwyddo i ennill y mwyafrif o'r pleidleisiau sy'n gwaedu o'r Blaid Lafur ar hyn o bryd, mae'n rhaid iddi eu denu trwy genedlaetholdeb yn hytrach na Sosialaeth.

Mae Robart Gruffydd a'i fath yn cynig twll i'r sosialwyr cael dianc.

Rhaid i'r Blaid sylweddoli bod yna apel mewn cenedlgarwch i bob Cymro, boed o'r chwith, y canol neu'r dde!

15/06/2009

Calman a Chymru

Wedi ethol llywodraeth leiafrifol yr SNP yn ôl yn 2005 fe benderfynodd y pleidiau Unoliaeth i sefydlu pwyllgor i edrych ar ehangu datganoli, fel ymateb i ddymuniad yr SNP i gynnal refferendwm ar annibyniaeth. Mae'r Pwyllgor hwnnw, Comisiwn Calman wedi cyflwyno ei adroddiad terfynol heddiw. Mae copi o'r adroddiad llawn ar gael ar ffurf dogfen pdf, ac mae'r BBC yn adrodd ei brif argymhellion.

Ym mis Mehefin llynedd fe sefydlodd y Cynulliad Comisiwn Holtham i edrych ar fformiwla Barnett ac ar sut mae Cymru yn cael ei hariannu. Wrth sefydlu’r comisiwn fe ddywedodd Llywodraeth y Cynulliad y byddai Comisiwn Holtham yn gyd weithio a Chomisiwn Calman i'r perwyl yma. Mae Comisiwn Calman yn awgrymu bod yr Alban yn cael gosod hanner y gyfradd dreth incwm ac yn cael benthig ar ei gownt ei hun. Ydy hynny yn rhoi awgrym inni o be fydd Holtham yn awgrymu?

Mae'n amhosibl dweud. Er gwaethaf honiad y Cynulliad bod y ddau gomisiwn am gyd weithio ar y pwnc yma dydy Calman ddim yn crybwyll Holtham o gwbl yn yr adroddiad.

O ran fformiwla Barnett, y fformiwla sydd yn penderfynu faint o Arian mae Cymru a'r Alban yn derbyn, y cyfan sydd gan Calman i'w dweud yw bod o'n fater i Lywodraeth y DU ei drafod.

Gan fod y Blaid Lafur, y Blaid Geidwadol a'r Rhyddfrydwyr Democrataidd yn cefnogi'r Comisiwn mae'n debyg iawn bydd ei argymhellion yn cael eu derbyn, a'u gweithredu heb yr angen am refferendwm. Ar wahân i'r annhegwch amlwg bod yr Alban i gael pwerau llawer llawer mwy sylfaenol heb refferendwm na sydd yn cael ei gynnig i Gymru dan gymal refferendwm Deddf llywodraeth Cymru 2006, mae yna fater o bryder i ni yma.

Yn y gorffennol mae David Davies AS wedi galw am i reolaeth y GIG i gael ei drosglwyddo yn ôl i San Steffan. Ychydig wythnosau yn ôl cafwyd si bod Cheryll Gilliam am i reolaeth dros y Prifysgolion i gael ei ddychwelyd i Lundain. Yr ymateb i'r ddau fu "os oedd rhaid cynnal refferendwm i ennill y pwerau yma rhaid wrth refferendwm i'w dychwelyd".

Un o awgrymiadau Calman yw bod y cyfrifoldeb am drefn gweinyddiad a methdaliad yn cael eu dychwelyd i Lundain o Gaeredin. Mater bach sydd yn annhebygol o greu llawer o stŵr yn yr Alban. Ond cynsail peryglus iawn sef y cynsail o ddychwelyd pwerau heb yr angen i gael sêl bendith y bobl drwy refferendwm yn gyntaf.

14/06/2009

Protestio'n "Heddychlon" yn Iran?

Dwi ddim yn gwybod digon am wleidyddiaeth Iran i wybod pwy sy'n gywir. Pryderon Hilary Clinton bod yr etholiad yn un llwgr, neu farn Cai bod y Gorllewin yn creu ei heip ei hunain ac yn methu coelio pan fo pobl gyffredin wlad tramor yn pleidleisio yn ôl eu hegwyddorion traddodiadol yn hytrach na heip y gorllewin.

Ond newydd wrando ar adroddiad ar newyddion rhyngwladol y BBC, mi gefais fy synnu o glywed yr ymadrodd Peaceful Protest yn cael ei ddefnyddio pedair gwaith mewn adroddiad byr a oedd yn cynnwys lluniau o bobl yn rhedeg yn ffyrnig trwy'r strydoedd, yn taflu cerrig, yn llosgi cerbydau ac yn ymosod yn gorfforol ar heddweision.

Hwyrach bod sail i ddicter protest trigolion Iran, ond does dim modd ei ddisgrifio fel un heddychlon. Pe bai'r fath brotest yn cael ei gynnal yn y gorllewin bydda'r BBC ddim yn ei ddisgrifio fel un heddychlon ar unrhyw gyfrif. Yn wir yr wyf wedi clywed ambell i brotest digon diniwed gan undebwyr CyIG ac ati yn cael eu disgrifio fel vicious, extremist ac ati gan y Gorfforaeth.

Yr hyn sydd yn annerbyniol o hurt yw bod y BBC yn methu gweld bod y ddeuoliaeth amlwg yma o adrodd hanes protestiadau mewn gwahanol ardaloedd y byd yn chware i ddwylo eithafwyr yn yr ynysoedd hyn.

Ychydig wythnosau yn ol roedd llond llaw o Fwslemiaid yn gweiddi ar adeg orymdaith filwrol trwy Luton ac yn cael eu disgrifio fel protestwyr eithafol. Heddiw mae miloedd o bobl yn protestio mewn modd treisiol yn erbyn canlyniad etholiad mewn gwlad Fwslimaidd ac mae eu protest yn cael ei ddisgrifio fel un heddychlon. Ble mae'r cysondeb adrodd?

Ffordd dda i riciwtio pobl ifanc Mwslemaidd sydd yn driw i'w ffydd i rengoedd y rhai sydd yn dweud bod Prydain yn wladwriaeth ddauwynebog wrth-Fwslimaidd, tybiwn i.

English

11/06/2009

Cai, Gwilym, Golwg a fi

Mae yna erthygl yn Golwg heddiw sydd yn ddweud bod Gwilym Euros wedi cwyno bod Cai Larsen wedi "cyhuddo llais Gwynedd o gefnogi'r BNP".

Mae'r stori yn gwbl di sail, hoffwn gynnig rhywfaint o gefndir yr hanes er mwyn dangos pam ei fod yn stori na ddylid wedi ei gyhoeddi.

Mewn post o'r enw Siom Etholiad Ewrop mi ddwedais i hyn:
Un o wendidau Plaid Cymru yn yr etholiad yma oedd peidio ag ymosod ar UKIP. Dyma blaid sydd yn credu mai "dim ond enw ar fap" yw Cymru, bod angen dileu'r Cynulliad ac sydd yn wrthwynebus i unrhyw gefnogaeth i'r iaith. Mae'r ffaith bod plaid o'r fath yma yn gallu ennill chwarter o seddi senedd Ewrop Cymru yn siom aruthrol.

Pe bai Cymry driw yn gwybod bod yna berygl i'r fath yma o blaid ennill sedd rwy'n sicr bydda nifer ohonynt a arhosodd adref wedi pleidleisio ac rwy’n sicr bydda sawl un a bleidleisiodd i UKIP wedi rhoi eu pleidlais protest i Blaid Cymru. Mae'n bwysig bod y diawliaid yma ddim yn cael taith mor hawdd yn y dyfodol.

Roedd Cai Larsen yn anghytuno a fy nadansoddiad. Fe ddywedodd o mewn post ymateb ar Flog Menai Yr ail etholiad Ewrop orau i'r Blaid erioed!

Oherwydd i ni fethu a pherswadio pleidleiswyr naturiol Llafur i bleidleisio i ni yn hytrach nag aros adref yn pwdu. Dyna pam bod Hen Rech Flin yn anghywir pan mae'n honni mai prif gamgymeriad y Blaid oedd peidio ag ymosod digon ar UKIP (er ei fod yn fwy cywir na mi wrth ddarogan y canlyniad a bod yn deg). Gelyn Plaid Cymru ydi Llafur. Mae UKIP yn pysgota yn yr un pwll etholiadol a'r Blaid Geidwadol.
Mewn ymateb i hyn mi ddywedais fy mod wedi clywed gan rhai o fy mherthnasau eu bod wedi pleidleisio i UKIP eleni
Fe bleidleisiasant yn erbyn y Blaid am y tro cyntaf erioed llynedd oherwydd bod addysg leol Gymreig eu gôr wyrion ac wyresau yn cael ei fygwth gan Blaid Cymru, o bob Plaid.

Dyma fu hanes llawer un yng Ngwynedd.

Yn niffyg Plaid Cymru driw i'w ddaliadau i bleidleisio drosti - IWCIP, gwaetha'r modd, cafodd eu plediais brotest eleni.

Mae'r dyfyniad uchod yn ei gwneud yn amlwg mae myfi, nid Cai, oedd y gyntaf i gysylltu Llais Gwynedd a phlaid asgell dde. Os oedd hynny yn gwneud cam a Llais y fi sydd ar fai. Yn wir trwy anghytuno a fy sylwadau i roedd Cai yn achub cam Llais trwy ddweud bod fy nadansoddiad yn anghywir.

Ymateb Cai oedd fy mod yn ANGHYWIR i wneud y cysylltiad yma rhwng pleidleisiau yn symud oddi wrth Llais i UKIP, bod maint pleidlais UKIP mor fychan yng Ngwynedd fel bod unrhyw symud yn beth nad oedd rhaid ei boeni amdano:

Y broblem efo hyn ydi bod pleidlais UKIP bron yn sicr yn is yng Ngwynedd y tro hwn nag oedd yn 2004 (mae'n anodd gwneud cymhariaeth lwyr oherwydd bod y rhanbarthau cyfri yn wahanol).

'Dwi ddim yn amau am eiliad bod cydran o bleidlais Llais Gwynedd wedi rhoi croes i UKIP (a'r BNP o ran hynny)- ond fel mae'r blog yma wedi dadlau sawl gwaith, pleidlais wrth Gymreig ydi rhan arwyddocaol o bleidlais Llais Gwynedd.

Rwy'n deall sut bod modd camddehongli sylwadau Cai trwy eu cymryd allan o gyd-destun, ond yn y cyd-destun llawn mae'n hollol amlwg bod Cai yn dweud bod yna dim tystiolaeth i awgrymu bod y niferoedd mawr o bobl a bleidleisiodd i Lais Gwynedd yn etholiadau'r cyngor sir y llynedd wedi troi at UKIP na'r BNP, hyd yn oed os oedd rhyw ychydig wedi gwneud. Mae o hefyd yn eglur mai'r rhai a neidiodd ar fandwagen Llais byddai'r rheiny, nid y sawl oedd yn gefnogol i Lais oherwydd eu pryderon am ysgolion bach.

Rwy'n hollol sicr nad oedd Cai yn cysylltu Llais a'r BNP; i'r gwrthwyneb dweud NAD oedd sail gwneud y fath gysylltiad ydoedd. Yr wyf yr un mor sicr nad ydy Gwilym wedi enllibio Cai, cam ddeall y sylw wnaeth Gwilym trwy fethu a'i ddarllen yn ei chyd-destun llawn.

Mae gweld sylwadau yn eu cyd-destyn llawn yn anodd weithiau ar flogiau, yn arbennig pam, fel yn yr achos hwn, mae'r sylwadau yn rhan o drafodaeth eang ar ragor nag un blog a phost.

Y mae'n siom bod Golwg heb wirio eu stori yn well cyn cyhoeddi, yn sicr mae angen ymddiheuriad ganddynt i Cai.

O fy rhan i hoffwn ymddiheuro i Cai a Gwilym bod fy sylwadau cychwynnol wedi corddi’r dyfroedd mewn ffordd mor ddianghenraid o atgas.

Sylwadau am refferendwm #1

Mae'r post hwn yn codi o sylwadau sydd wedi eu cynnig mewn rhai o'r sylwadau ar fy mhyst parthed canlyniad etholiadau Ewrop

Rwy'n anghytuno'n llwyr efo'r syniad o gynnal refferendwm ar yr un ddiwrnod ag etholiad cynulliad am nifer o resymau. Mi wnâi godi post arall yn y man i'w egluro yn llawn.

Rwy'n cytuno efo sylw Dyfrig parthed yr anhawster o ennill refferendwm yn yr hinsawdd wleidyddol bresennol.

Yn ddi-os mae profiad wedi dangos bod pobl yn defnyddio refferendwm gymaint i roi stid i'r llywodraeth ag ydynt i fynegi barn am yr achos dan sylw. Un o'r ffactorau a arweiniodd at drychineb 1979 oedd bod y refferendwm yn cael ei chynnal gan lywodraeth flinedig amhoblogaidd Jim Callahagn. Roedd llywodraeth Blair ym 1997 yn newydd, yn ffres ac yn dal yn boblogaidd, dyna pam bu llwyddiant.

O ran sylw Rhydian parthed heb Gymru'n Un, does yna ddim refferendwm, dyma agwedd dactegol beryglus i'w arddel.

Os nad oes gan Blaid Cymru dewis ond aros efo Cymru'n un mae hi mewn man gwan. Bydd y Blaid Lafur yn gwybod bod modd iddi brofocio'r Blaid ar hyd y daith oherwydd bod y cerdyn trwmp yn ei llaw hi.

Ond y gwir yw mai yn llaw'r Blaid mae'r cerdyn trwmp. Mae modd cael refferendwm heb Gymru'n Un. Ystyria pe bai Clymblaid Enfys yn cael ei ffurfio yfory gydag addewid o gyflwyno cais cynnal refferendwm i'r cynulliad cyn pen y mis. Mae Rhydian yn iawn i ddweud nad oes digon o bleidleisiau yn y bag gan y Blaid, Y Toriaid ar Rhydd Dems i sicrhau llwyddiant. Ond be am y Blaid Lafur, pe bai hyn yn digwydd? Bydd hi mewn twll o gyfyng gyngor.

Os yw Llafur yn chwipio i wrthwynebu'r refferendwm bydd hi'n torri addewid ac yn agored i'w beio pob tro bydd y Torïaid yn cynnig mesur amhoblogaidd yn San Steffan fydda'r cynulliad di gallu ei wrthsefyll

Os yw Llafur yn chwipio o blaid bydd hi'n edrych yn wirion, yn cefnogi achos buasid modd iddi ei chyflwyno ei hunan ac aros mewn grym.

Beth bynnag bydd y chwipiaid yn dweud bydd y datganolwyr brwd o fewn Llafur mewn twll mwy. Ydyn nhw'n troi cefn ar eu hegwyddorion a'u gwlad, neu yn rhwygo eu plaid sydd yn ddigon wan fel y mae? Bydd y naill dewis neu'r llall yn "anghywir" yng ngolwg garfanau mawr o'u cefnogwyr. Ond rwy'n credu bydd modd denu digon o rebeliaid i gael pleidlais o 60%

Ond mae'r Blaid mewn sefyllfa i osgo broblem y refferendwm yn llwyr.

Gall dweud wrth y Blaid Lafur Drychwch does dim modd i Lywodraeth amhoblogaidd ennill refferendwm, a bydd Llywodraeth Dorïaidd mewn grym cyn pen y flwyddyn. I amddiffyn Cymru rhag y bwystfil Torïaidd diddymwch gymal y refferendwm cyn toriad yr haf neu 'da'n ni'n mynd. Os ydy'r glymblaid yn chwalu bydd Llafur gwan yn wannach byth.

Neu gall y Blaid gwneud cynnig tebyg i'r Torïaid. Rydym yn fodlon rhoi cic heger i Blaid Lafur gwan trwy dynnu allan o'r glymblaid am addewid bydd y cymal refferendwm yn cael ei ddiddymu fel un o weithredoedd cyntaf Llywodraeth Geidwadol

Anhawster y cynllun yma wrth gwrs yw bod pobl yn disgwyl refferendwm ac mae pobl yn ddigon blin o achos y ffaith bod refferendwm ar Lisbourn heb ei gynnig. Ond mae yna ffordd i osgoi hyn hefyd. Y gred boblogaidd yw mai refferendwm ar gyfer Pwerau'r Alban sydd yn cael ei gynnig. Dyw hyn ddim yn wir! Dim ond pwerau deddfu dros bolisïau cyfyng y Cynulliad sydd yn y ddeddf. Trwy ffeirio'r cymal refferendwm presennol am un ar bwerau go iawn yr Alban, bydd modd trosglwyddo'r pwerau deddfu heb dorri'r disgwyliadau am refferendwm rhywbryd eto ar ddatganoli ehangach.

10/06/2009

Nawr neu fyth?

Ar wahân i ethol aelod o blaid gynhenid wrth Gymreig yng Nghymru, rhoddodd etholiadau Ewrop y sicrwydd sicraf fu nad oes modd i Lafur ennill yr etholiad nesaf i San Steffan.

Yr amser hwn y flwyddyn nesaf bydd Llywodraeth Dorïaidd wrth y llyw yn Llundain. Llywodraeth bydd, bron yn sicr, am wahardd unrhyw alw am refferendwm ar bwerau ychwanegol i'r Cynulliad.

Y rheswm dros gefnogi Cytundeb Cymru'n Un, yn ôl y son, oedd mai dyma'r unig gytundeb oedd yn gallu traddodi refferendwm. Bydd dim modd i Lafur sicrhau refferendwm wedi mis Mehefin 2010, a does dim golwg bydd un yn cael ei gynnal cyn hynny. Felly mae'r prif reswm dros gefnogi Llafur yn y Cynulliad wedi ei nacau.

Rwy'n credu bod dau ddewis gan y Blaid yn yr hinsawdd wleidyddol sydd ohoni. Mynnu refferendwm RŴAN, neu well byth ail drafod Cymru'n Un ar sail diddymu'r cymal refferendwm yn Neddf Llywodraeth Cymru 2006. Heb y naill neu’r llall bydd dim symud yn y syniad o esblygiad datganoli am ddau ddegawd arall.

Y Blogosffêr Gwleidyddol Cymraeg.

Mae'r Blogiau'n ddylanwadol yn ôl Cylchgrawn Golwg.

Mae rhai yn honni bod blogio wedi newid Gwleidyddiaeth yr UDA,

Ond eto byth dim ond pedwar blog Gwleidyddol Cymraeg sy'n bodoli.

Fy Hen Rech Flin

Blog Menai

Y Blog Answyddogol

A Blog Vaughan Roderick.

(O rain, dim ond fy mlog i sydd yn derbyn sylwadau heb eu gwirio, er mwyn annog drafodaeth byw!)

Mae blogiau Pendroni Gwilym Euros a Phlaid Bontnewydd yn rhoi pyst Gymraeg rheolaidd lan ac mae Penri James, Plaid Wrecsam a Pholitics Cymru yn cynnig pyst Cymraeg achlysurol.

Mae Gwenu Dan Fysiau, Yr Hogyn o Rachub a Rhys Llwyd yn trafod y byd wleidyddol yn achlysurol.

Os yw blogio i fod yn rhan hanfodol o wleidyddiaeth y dyfodol, mae di ganu ar wleidydda trwy gyfrwn y Gymraeg yn ôl pob tystiolaeth.

Ethol Anghenfil

Wrth ymateb i fy sylwadau am lwyddiant UKIP yn etholiad Ewrop Cymru mae nifer o sylwebyddion wedi awgrymu mae dibwys yw targedu plaid mor fychan, wedi nodi bod Plaid Cymru ymhell ar y blaen iddynt yn y rhan fwyaf o etholaethau ac wedi nodi mae lleiafrif o bobl wrth Gymreig yw craidd ei chefnogaeth.

Rwy'n ddeall synnwyr y fath ddadleuon, ond heb fy mherswadio o bell ffordd.

Wrth ethol cynghorydd plwy, dyn neu ddynes yn unig sy'n cael ei ethol. Wrth ethol ASE mae cyfundrefn ddrudfawr yn cael ei hethol.

Bydd gan y blaid ffiaidd wrth Gymreig hon bellach swyddfeydd, ymchwilwyr, ac ysgrifenyddion wedi eu talu ar bwrs y wlad. Bydd ganddi fynediad i'r cyfryngau, i'r papurau, y radio a'r teledu. Nid unigolyn ond anghenfil a etholwyd nos Iau.

Gan mae un o brif bolisïau IWCIP yw diddymu'r Cynulliad, rhaid derbyn bod peirianwaith cyflogedig bellach ar gael i hyrwyddo'r achos yma. Mae'n rhaid i ddatganolwyr a chenedlaetholwyr bod yn barod i wrthsefyll y peirianwaith. Tal hi ddim i gael agwedd o anwybydda nhw ac fe ant o 'ma’, sef yr agwedd pen mewn tyfod mae y rhan fwyaf o sylwebyddion y Blaid i'w gweld yn eu dilyn.

09/06/2009

Y rheswm pam bod Etholiad Ewrop yn Drychinebus i'r Blaid

Rwyf wedi fy synnu at faint o sylwadau cas yr wyf wedi eu derbyn ar y flog yma ac ar flogiau eraill am awgrymu bod canlyniad nos Sul yn siomedig ac yn drychineb i'r Blaid.

Fel arfer, y Blaid cafodd fy mhleidlais i. I fynd dan groen Cai mi wnâi frolio hefyd. Mi lwyddais i berswadio mwy na naw o gefnogwyr y Blaid yn Llansanffraid, a oedd am aros adref, i bleidleisio dydd Iau - heb y perswâd yna bydda'r Blaid wedi colli Conwy :-).

Wrth wneud fy narogan mi nodais:

Teg dweud, felly, bod y 160 mil a bleidleisiodd i'r Blaid yn 2004 yn bleidlais graidd gadarn. Pleidlais gall y Blaid dibynnu arni boed glaw neu hindda eleni.


Roeddwn yn anffodus o anghywir, ond roedd sail gadarn i fy nyfaliad. Ym 1994 pleidleisiodd 162 mil i'r Blaid, ym 1999 pleidleisiodd 185 mil i'r Blaid, yn 2004 rhyw ddeugant yn brin o 160 mil oedd bleidlais y Blaid. Mae'n rhaid mynd yn ol ugain mlynedd i 1989 i gael llai na thua 160 mil yn cefnogi Plaid Cymru.

Un o'r pethau mae'r Blaid wedi ymhyfrydu ynddi yw bod modd iddi gael ei phleidlais graidd allan boed glaw neu hindda, fe fethodd i wneud hynny eleni, roedd hi'n 34 mil yn brin o'i bleidlais graidd.

Gyda chefnogaeth y Prif Gelyn, y Blaid Lafur, yn toddi roeddwn yn disgwyl i bleidlais y Blaid i fod yn uwch na'r 200 mil y tro 'ma.

Pam bod hynny heb ddigwydd?

Os na all y Blaid curo Llafur yn yr hinsawdd yma a oes modd iddi wneud o gwbl?

Dallineb a ffolineb o ran cefnogwyr y Blaid yw fy mlacgardio i am godi'r pwyntiau hyn! Maent yn bwyntiau dyla pob cenedlaetholwr, gwerth ei halen, eu dwys ystyried!

08/06/2009

Amser i Ieuan noswylio?

Roedd etholiad San Steffan 2005, etholiad y Cynulliad 2007 ac etholiad Ewrop 2009 yn etholiadau lle'r oedd gan Blaid Cymru gobeithion i gael eu canlyniadau gorau erioed.

Methiant daeth ar bob cyfle.

Er gwaetha'r cyfle oedd ger ei fron i ddod yn Brif Weinidog Cymru yn 2007 daeth Ieuan yn ddirprwy, oherwydd ei fod yn rhy wan i wrthsefyll blacmel y Comiwnyddion sydd yn cysgodi dan fantell Plaid Cymru!

Mae arweiniyddiaeth Ieuan wedi bod yn fethiant llwyr. Mae'n hen bryd cael arweinydd newydd yn ei le.

Wrth ddwys ystyried pam bod y Blaid yn y drydydd safle, a phaham mae UKIP gwrth Gymreig, yn hytrach na'r Blaid Genedlaethol, a enillodd y bedwaredd sedd yn Ewrop, rwy’n mawr obeithio bydd y Blaid yn ystyried methiant Ieuan Wyn yn y cawlach.

Mae angen cenedlaetholwr brwd i arwain y Blaid yn hytrach na chyfaddawdwr llwfr - Alun Ffred, tybiwn i!

Siom Etholiad Ewrop

Er bod fy narogan parthed dosbarthiad y seddi yng Nghymru yn gywir, rwyf yn hynod siomedig efo canlyniadau'r etholiad Ewropeaidd. Yn arbennig efo perfformiad y Blaid.

Mae Plaid Cymru wedi colli 34,000 o bleidleisiau ers yr etholiad Ewropeaidd diwethaf, etholiad oedd yn cael ei gyfrif yn gyffredinol trychinebus iddi. O ran canran y bleidlais doedd dim ond cynnydd o 1% ym mhleidlais y Blaid. Pan fo'r Blaid Lafur yn colli 12% o'i bleidlais a bod y Ceidwadwyr, y BNP ac UKIP yn cael y fendith o'r golled mae'n rhaid i'r blaid ddwys ystyried pam.

Un o wendidau Plaid Cymru yn yr etholiad yma oedd peidio ag ymosod ar UKIP. Dyma blaid sydd yn credu mai "dim ond enw ar fap" yw Cymru, bod angen dileu'r Cynulliad ac sydd yn wrthwynebus i unrhyw gefnogaeth i'r iaith. Mae'r ffaith bod plaid o'r fath yma yn gallu ennill chwarter o seddi senedd Ewrop Cymru yn siom aruthrol.

Pe bai Cymry driw yn gwybod bod yna berygl i'r fath yma o blaid ennill sedd rwy'n sicr bydda nifer ohonynt a arhosodd adref wedi pleidleisio ac rwy’n sicr bydda sawl un a bleidleisiodd i UKIP wedi rhoi eu pleidlais protest i Blaid Cymru. Mae'n bwysig bod y diawliaid yma ddim yn cael taith mor hawdd yn y dyfodol.

07/06/2009

Adrefnu'r Arglwyddi?

Cwestiwn gwirion, hwyrach.

Ond sut, wedi i Lafur honni iddynt glanhau Tŷ’r Arglwyddi, bod Glenys Kinnock wedi ei ddyrchafu i'r Tŷ o flaen Dafydd Wigley?

06/06/2009

Methu Coelio!

Rwyf wedi clywed gan ddau aelod blaenllaw o'r Blaid Lafur eu bod am wisgo trowsus Brown dydd Sul, ond nid er mwyn cefnogi eu harweinydd!

Mae'r ddau yn ofni, o'r hyn y maent wedi eu gweld yn y cownt lleol ac wedi clywed gan gyd aelodau'r blaid mewn cowntiau eraill, bod Llafur am fod yn y bedwerydd safle pan ddaw canlyniad Cymru i ben nos Sul!

I ail bwysleisio darogan dau aelod blaenllaw o'r Blaid Lafur nid fy narogan i yw hyn. Ond eu hofn a'u cred yw mai'r canlyniad bydd.

1 Plaid Cymru = 2 Sedd
2 UKIP = 1 Sedd
3 Ceidwadwyr = 1 Sedd
4 Llafur = 0 sedd

Rwy'n amau'n gryf. Y Blaid Lafur yn ceisio iselhau gobeithion er mwyn cyhoeddi buddugoliaeth o ddod yn ail, mi dybiaf. Ond difyr bod Llafur yn creu'r fath ofnau ta beth.