Tua dwy flynedd yn ôl dechreuodd fan y Royal Banc of Scotland parcio tu allan i'r tŷ 'cw am awron neu ddau bob pnawn Gwener. Eu dewis lle oedd y lle mae'r wraig yn arfer parcio ei char. Roedd deiliaid fan y RBS yn gwneud dim ond bwyta brechdanau ac yn yfed te o fflasg yn ystod eu hoe yn lle parcio ni.
Dyma gwyno:
A oes raid i bobl yr RBS parcio yn lle ni o hyd o hyd i fwyta eu brechdanau?
Oes! Daeth yr ateb. Nid parcio i fwyta eu brechdanau ydynt, ond parcio er cynnig gwasanaeth bancio gwledig, dan nawdd grantiau Ewropeaidd y Cynulliad!
Gwych! Rwy'n fodlon ildio'r lle parcio am gynllun mor glodwiw!
Ond eto, deunaw mis ar ôl yr eglurhad does neb wedi mynd at y cerbyd i dderbyn gwasanaeth bancio gwledig, a does neb o'r cerbyd wedi dod ataf fi i, na neb arall yn y stryd, i ddweud pa wasanaethau bancio gwledig sydd ar gael!
Mae'n ymddangos imi mae ffug wasanaeth, er mwyn ennill grant yn unig, sy'n cael ei gynnig gan fan yr RBS, nid gwasanaeth gwledig go iawn. Ac mae'n rhaid gofyn: be di diben miliynau o bunnoedd o nawdd Ewropeaidd Amcan Un, os mae sioe, a lle panned a brechdan yw eu hunig ganlyniadau, yn hytrach na rhywbeth sydd yn hybu gwasanaethau gwledig go iawn?
Onid oes gormod o ddiwylliant grantiau er mwyn grantiau yng Nghymru bellach, yn hytrach na diwylliant grantiau er wella Cymru go iawn?
Grant am Eisteddfod, grant am bapur newyddion, grant am lyfrau, grant am fan i sefyll yn stond tu allan i dŷ'r Hen Rech Flin - be di'r gwahaniaeth?
Os ydy Cymru a'r Gymraeg am lwyddo mae'n rhaid iddynt sefyll ar eu dwy droed, ac o ddefnyddio grantiau, eu defnyddio fel modd i osod yr hen wlad ar ei draed yn hytrach na'u defnyddio fel ffon bagl o esgus am dlodi a dibyniaeth barhaus!
26/02/2008
24/02/2008
Gwna fi'n Sgotyn!
Mae nifer o drefi a phentrefi Seisnig ar y ffin rhwng Lloegr a’r Alban yn cefnogi symud y ffin er mwyn eu gwneud yn Sgotiaid, o ganlyniad i lwyddiannau llywodraeth lleiafrifol yr SNP ers mis Mai diwethaf, yn ôl y Sunday Express
Gwelaf dim bai arnynt, mae llywodraeth Alex Salmond wedi bod mor llwyddiannus fel fy mod i bron a bod am ymgyrchu i symud y ffin gymaint i'r de ag i gynnwys Llansanffraid Glan Conwy!
Gwelaf dim bai arnynt, mae llywodraeth Alex Salmond wedi bod mor llwyddiannus fel fy mod i bron a bod am ymgyrchu i symud y ffin gymaint i'r de ag i gynnwys Llansanffraid Glan Conwy!
23/02/2008
Fynes-Clinton ar lein
Dim byd i wneud efo gwleidyddiaeth, ond nodyn yr oeddwn wedi bwriadu ei osod ar seiat defnyddio’r iaith Maes-e, ond bod y Maes yn cael trafferthion ar hyn o bryd.
Mae clasur o lyfr Cymraeg , The Welsh vocabulary of the Bangor district, gan O H Fynes-Clinton (1913) bellach ar gael ar lein. Fel mae'r teitl yn awgrymu mae'r llyfr yn astudiaeth fanwl o eirfa Cymraeg Bangor a'r cylch ar droad y ganrif ddiwethaf. Mae'r ceisio cael hyd i gopi printiedig o'r llyfr megis ceisio cael hyd i aur ac yn costio rhywbeth tebyg. Braf yw gweld ei fod ar gael am ddim bellach ar y we.
http://www.archive.org/details/welshvocabularyo00fyneuoft
Mae clasur o lyfr Cymraeg , The Welsh vocabulary of the Bangor district, gan O H Fynes-Clinton (1913) bellach ar gael ar lein. Fel mae'r teitl yn awgrymu mae'r llyfr yn astudiaeth fanwl o eirfa Cymraeg Bangor a'r cylch ar droad y ganrif ddiwethaf. Mae'r ceisio cael hyd i gopi printiedig o'r llyfr megis ceisio cael hyd i aur ac yn costio rhywbeth tebyg. Braf yw gweld ei fod ar gael am ddim bellach ar y we.
http://www.archive.org/details/welshvocabularyo00fyneuoft
19/02/2008
Mensh i Ddyfrig
Mae Dyfrig, pen bandit y cylchgrawn Barn yn ymffrostio yn ei bost diweddaraf dwi wedi llwyddo i gael mensh ym mlog Vaughan Roderick.
Twt lol botas, mae Vaughan yn desparet ac yn ddolenni at unrhyw fath o flog.
Dyma anrhydedd go iawn - yr wyt newydd gael mensh ar flog yr Hen Rech Flin!
Twt lol botas, mae Vaughan yn desparet ac yn ddolenni at unrhyw fath o flog.
Dyma anrhydedd go iawn - yr wyt newydd gael mensh ar flog yr Hen Rech Flin!
15/02/2008
Tyngu Llw Cymraeg
Mae gan y North Wales Weekly News, papur wythnosol arfordir y Gogledd, colofn o bytiau bach difyr o'r enw The Insider, colofn debyg i Jac Codi Baw yn Golwg. Yn ei golofn ddyddiedig Chwefror 14 eleni mae'r colofnydd yn nodi bod ymchwil wedi ei wneud i ddefnydd y Gymraeg gan reithgorau yn Llys y Goron Caernarfon. Canlyniad yr ymchwil oedd mai dim ond 9 aelod o 8 rheithgor (cyfanswm o 96 o aelodau) wedi dewis cymryd y llw yn y Gymraeg. (Yn anffodus does dim modd cael hyd i ddolen i'r golofn nac unrhyw ffynhonnell arall i'r stori)
Caernarfon yw'r dref Gymreiciaf yng Nghymru sydd yn cynnal Llys y Goron, er rhaid nodi bod dalgylch y llys yn eang ac yn cynnwys rhai ardaloedd lle mae'r iaith ar ei wanaf . Yn ôl cyfrifiad mae 55% o bobl yn nalgylch y llys yn rhugl yn y Gymraeg a nifer mwy yn gallu rhywfaint o'r Gymraeg.
Gan mae dim ond darllen brawddeg oddi ar gerdyn sydd raid gwneud i dyngu'r llw, prin fod angen rhugledd arbennig yn y Gymraeg ar gyfer y gorchwyl. Os yw adroddiad yr Insider yn gywir mae'r ffaith mae dim ond tua deg y cant o reithwyr Llys y Goron Caernarfon yn dewis defnyddio’r Gymraeg ar gyfer tyngu yn siomedig o isel.
Er fy mod wedi methu cael hyd i ffynhonnell sy'n cadarnhau stori'r Insider, mae ei honiad yn adlewyrchu ymchwil a wnaed llynedd gan Cheryl Thomas a Nigle Balmer ar ran y Weinyddiaeth Cyfiawnder a oedd yn edrych ar gynrychiolaeth lleiafrifoedd ar reithgorau.
Yn ôl Thomas a Balmer siaradwyr Cymraeg yw'r unig leiafrif sydd ddim i'w gweld yn cael eu cynrychioli yn deg ar reithgorau. Yn nalgylch Llys y Goron Caernarfon honnodd 55% o'r boblogaeth eu bod yn rhugl yn y Gymraeg yng Nghyfrifiad 2001, ond yng nghyfnod ymchwil Thomas & Balmer dim ond 32% o'r rheithwyr oedd yn honni eu bod yn rhugl yn y Gymraeg. Mae casgliad yr ymchwiliad am y gwahaniaeth yma yn un diddorol.
Mae'r anfodlonrwydd yma sydd gan Gymry Cymraeg cynhenid i ddefnyddio'r Gymraeg yn llawer mwy o fygythiad i'r iaith nac ydy'r mewnlifiad. Mae taclo'r broblem yma yn bwysicach na ddeddf iaith, papur dyddiol a choleg ffederal er mwyn sicrhau parhad yr iaith. Mae'n rhaid rhoi pwysau ar Rhodri Glyn i noddi ymchwil drylwyr i ganfod pam bod yna ffasiwn anfodlonrwydd i ddefnyddio'r Gymraeg ymysg siaradwyr cynhenid ac i geisio ffurf i oresgyn y broblem.
Caernarfon yw'r dref Gymreiciaf yng Nghymru sydd yn cynnal Llys y Goron, er rhaid nodi bod dalgylch y llys yn eang ac yn cynnwys rhai ardaloedd lle mae'r iaith ar ei wanaf . Yn ôl cyfrifiad mae 55% o bobl yn nalgylch y llys yn rhugl yn y Gymraeg a nifer mwy yn gallu rhywfaint o'r Gymraeg.
Gan mae dim ond darllen brawddeg oddi ar gerdyn sydd raid gwneud i dyngu'r llw, prin fod angen rhugledd arbennig yn y Gymraeg ar gyfer y gorchwyl. Os yw adroddiad yr Insider yn gywir mae'r ffaith mae dim ond tua deg y cant o reithwyr Llys y Goron Caernarfon yn dewis defnyddio’r Gymraeg ar gyfer tyngu yn siomedig o isel.
Er fy mod wedi methu cael hyd i ffynhonnell sy'n cadarnhau stori'r Insider, mae ei honiad yn adlewyrchu ymchwil a wnaed llynedd gan Cheryl Thomas a Nigle Balmer ar ran y Weinyddiaeth Cyfiawnder a oedd yn edrych ar gynrychiolaeth lleiafrifoedd ar reithgorau.
Yn ôl Thomas a Balmer siaradwyr Cymraeg yw'r unig leiafrif sydd ddim i'w gweld yn cael eu cynrychioli yn deg ar reithgorau. Yn nalgylch Llys y Goron Caernarfon honnodd 55% o'r boblogaeth eu bod yn rhugl yn y Gymraeg yng Nghyfrifiad 2001, ond yng nghyfnod ymchwil Thomas & Balmer dim ond 32% o'r rheithwyr oedd yn honni eu bod yn rhugl yn y Gymraeg. Mae casgliad yr ymchwiliad am y gwahaniaeth yma yn un diddorol.
The census shows that 16.5% of the population in Wales speaks, reads and writes Welsh. However, as Figure 4.31 below shows, this is not reflected in the proportion of those summoned for jury service for Welsh courts who declared that they were fluent in Welsh (6.4%). It may well be that when asked to declare whether they were fluent when there may have been a possibility of having to perform an official function using the Welsh language (jury service), the respondents were less optimistic (or perhaps more realistic) about their level of proficiency in Welsh.
Mae'r anfodlonrwydd yma sydd gan Gymry Cymraeg cynhenid i ddefnyddio'r Gymraeg yn llawer mwy o fygythiad i'r iaith nac ydy'r mewnlifiad. Mae taclo'r broblem yma yn bwysicach na ddeddf iaith, papur dyddiol a choleg ffederal er mwyn sicrhau parhad yr iaith. Mae'n rhaid rhoi pwysau ar Rhodri Glyn i noddi ymchwil drylwyr i ganfod pam bod yna ffasiwn anfodlonrwydd i ddefnyddio'r Gymraeg ymysg siaradwyr cynhenid ac i geisio ffurf i oresgyn y broblem.
11/02/2008
Ewrofision i Gymru?
Newyddion da o lawenydd mawr! Mae'n debyg y bydd Cymru yn cael cystadlu fel gwlad annibynnol yng Nghystadlaeaeth Can Ewrofision o hyn allan. Mae papur newyddion yr Alban, The Herald, yn adrodd bod y corff sy'n gyfrifol am redeg y gystadleuaeth wedi dweud wrth Alyn Smith ASE yr SNP nad oes dim i rwystro'r Alban rhag cystadlu ar ei liwt ei hun. Os nad oes dim i rwystro'r Alban does dim modd bod yna rhwystr i Gymru chwaith.
Therapi Amnewid Nicotin
Mi fûm yn sgwrsio yn gynharach efo cyfaill sydd yn ceisio rhoi'r gorau i ysmygu. Roedd o'n cwyno nad oedd o ddim ceiniog yn gyfoethocach er llwyddo i ymatal ers dros fis bellach. Mae o'n defnyddio clytiau nicotin fel cymorth ac mae'n debyg bod y fath bethau yn hynod ddrud.
Roedd ei gwyn yn fy synnu braidd. Mae clytiau, gwm, mewnanadlwyr ac ati i gynorthwyo rhoi'r gorau i ysmygu ar gael ar bresgripsiwn gan y meddyg teulu. Mae presgripsiynau yng Nghymru ar gael am ddim bellach wrth gwrs, felly does dim rhaid i'r un Cymro talu am Therapi Amnewid Nicotin (TAN).
Gan fod perswadio pobl i stopio smygu yn un o gonglfeini polisi y Cynulliad i wella iechyd Cymru, pam nad yw Llywodraeth y Cynulliad yn hysbysebu'r ffaith bod TAN ar gael yn rhad ac am ddim i bawb sydd ei angen?
Roedd ei gwyn yn fy synnu braidd. Mae clytiau, gwm, mewnanadlwyr ac ati i gynorthwyo rhoi'r gorau i ysmygu ar gael ar bresgripsiwn gan y meddyg teulu. Mae presgripsiynau yng Nghymru ar gael am ddim bellach wrth gwrs, felly does dim rhaid i'r un Cymro talu am Therapi Amnewid Nicotin (TAN).
Gan fod perswadio pobl i stopio smygu yn un o gonglfeini polisi y Cynulliad i wella iechyd Cymru, pam nad yw Llywodraeth y Cynulliad yn hysbysebu'r ffaith bod TAN ar gael yn rhad ac am ddim i bawb sydd ei angen?
05/02/2008
Crempog Super Duper?
Wele'n gwawrio Dydd Mawrth Ynyd, Dydd Mawrth Crempog i rai!
Super Duper Tuseday i'r mwyafrif, ysywaeth!
Be di'r nodwedd wleidyddol bwysicaf i ti am heddiw?
Obama neu Hilary i guro?
Neu fod neb wedi dod i glapio am wy wrth dy ddrws?
Wy, neu Obama/Clinton; Gymro?
Dydd Mawrth Ynyd Cymreig neu ddydd Mawrth wleidyddol Americanaidd yw heddiw i ti?
Os gweli di'n dda gai Glinton
Mae'n ngheg yn grimp am Glinton!
Yw Dydd Mawrth crempog y Cymro Cyfoes!
Pwy bynag sy'n enill y ras cyn etholiadol yn yr UDA heddiw, mae'n amlwg bod traddodiad y Cymro wedi ei golli yn llwyr ymysg halibalw traddodiadau etroniaid!
Super Duper Tuseday i'r mwyafrif, ysywaeth!
Be di'r nodwedd wleidyddol bwysicaf i ti am heddiw?
Obama neu Hilary i guro?
Neu fod neb wedi dod i glapio am wy wrth dy ddrws?
Wy, neu Obama/Clinton; Gymro?
Dydd Mawrth Ynyd Cymreig neu ddydd Mawrth wleidyddol Americanaidd yw heddiw i ti?
Os gweli di'n dda gai Glinton
Mae'n ngheg yn grimp am Glinton!
Yw Dydd Mawrth crempog y Cymro Cyfoes!
Pwy bynag sy'n enill y ras cyn etholiadol yn yr UDA heddiw, mae'n amlwg bod traddodiad y Cymro wedi ei golli yn llwyr ymysg halibalw traddodiadau etroniaid!
26/01/2008
Ffobia iaith Murphy
Yn ôl Vaughan Roderick does dim rhaid i ddatganolwyr poeni am y ffaith bod Paul Murphy yn wrthwynebus i ddatganoli. Bydd hynny, yn ôl Golygydd Materion Cymreig y BBC, yn amharu dim a'i allu i gyd weithio a Rhodri Morgan a'r Cynulliad er lles Cymru.
Mae unrhyw un sydd yn disgwyl i Mr Murphy luchio ceisiadau am ddeddfwriaeth i'r bin er mwyn amddiffyn sofraniaeth San Steffan yn cam-ddarllen y dyn. Os oes 'na LCO dadleuol (ac mae'n sicr y bydd na rai) ceisio cyfaddawd rhwng y cynulliad a San Steffan fyddai ymateb greddfol yr ysgrifennydd newydd. Yn unswydd oherwydd ei fod sgeptig fe fydd aelodau seneddol yn fwy pario i wrando arno fe nac ar ei ragflaenydd.
Un o'r LCOau dadleuol bwriedir eu cyflwyno i San Steffan cyn bo hir yw un cynhwysfawr ar ddeddfwriaeth ieithyddol gan Rhodri Glyn. Gan fod hyd yn oed cyfeillion gwleidyddol Paul Murphy yn ddweud ei fod yn casáu'r iaith Gymraeg a'i siaradwyr gymaint bod ei agwedd at yr iaith yn ymylu at fod yn ffobia, nid ydwyf yn rhannu hyder Vaughan.
Mae unrhyw un sydd yn disgwyl i Mr Murphy luchio ceisiadau am ddeddfwriaeth i'r bin er mwyn amddiffyn sofraniaeth San Steffan yn cam-ddarllen y dyn. Os oes 'na LCO dadleuol (ac mae'n sicr y bydd na rai) ceisio cyfaddawd rhwng y cynulliad a San Steffan fyddai ymateb greddfol yr ysgrifennydd newydd. Yn unswydd oherwydd ei fod sgeptig fe fydd aelodau seneddol yn fwy pario i wrando arno fe nac ar ei ragflaenydd.
Un o'r LCOau dadleuol bwriedir eu cyflwyno i San Steffan cyn bo hir yw un cynhwysfawr ar ddeddfwriaeth ieithyddol gan Rhodri Glyn. Gan fod hyd yn oed cyfeillion gwleidyddol Paul Murphy yn ddweud ei fod yn casáu'r iaith Gymraeg a'i siaradwyr gymaint bod ei agwedd at yr iaith yn ymylu at fod yn ffobia, nid ydwyf yn rhannu hyder Vaughan.
25/01/2008
St Dwynwen yn ASDA?
Ar dudalen 19 o'r rhifyn cyfredol o'r North Wales Weekly News mae 'na hysbyseb gan gwmni ASDA yn atgoffa pobl mae heddiw yw Dydd Gŵyl Santes Dwynwen.
Gwych, rhagorol, llongyfarchiadau i gwmni rhyngwladol am gydnabod gŵyl Gymreig, ac ati.
Mae'r hysbys yn dangos bwnsiad o rosod ecstra spesial sydd ar gael i'ch cariad am ddim ond £8. Gwin Cymreig Cariad am hanner y pris arferol a chardiau Diwrnod Santes Dwynwen Hapus am £1.20.
Gan fod Diwrnod Santes cariadon Cymru yn digwydd bod yn ben-blwydd fy mhriodas hefyd, dyma ymweld ag ASDA Llandudno er mwyn prynu'r holl nwyddau hyn ar gyfer fy annwyl wraig. Yn anffodus doedd dim un ohonynt ar gael, a doedd gan y bobl yn customer services dim clem am yr hysbyseb, ei hystyr, na'i pherthnasedd i'w siop hwy!
Pum sws gariadus allan o ddeg i ASDA am drio!
Dim hyd yn oed un sws fach ar foch am lwyddo, yn anffodus.!
OND 13 o swsys nwydus iawn i Mrs HRF, un am bob blwyddyn ac am fy nioddef cyhyd! XXXXXXXXXXXXX
Gwych, rhagorol, llongyfarchiadau i gwmni rhyngwladol am gydnabod gŵyl Gymreig, ac ati.
Mae'r hysbys yn dangos bwnsiad o rosod ecstra spesial sydd ar gael i'ch cariad am ddim ond £8. Gwin Cymreig Cariad am hanner y pris arferol a chardiau Diwrnod Santes Dwynwen Hapus am £1.20.
Gan fod Diwrnod Santes cariadon Cymru yn digwydd bod yn ben-blwydd fy mhriodas hefyd, dyma ymweld ag ASDA Llandudno er mwyn prynu'r holl nwyddau hyn ar gyfer fy annwyl wraig. Yn anffodus doedd dim un ohonynt ar gael, a doedd gan y bobl yn customer services dim clem am yr hysbyseb, ei hystyr, na'i pherthnasedd i'w siop hwy!
Pum sws gariadus allan o ddeg i ASDA am drio!
Dim hyd yn oed un sws fach ar foch am lwyddo, yn anffodus.!
OND 13 o swsys nwydus iawn i Mrs HRF, un am bob blwyddyn ac am fy nioddef cyhyd! XXXXXXXXXXXXX
19/01/2008
Y Swyddfa Brydeinig
Ers dyfodiad datganoli mae rhai wedi bod yn darogan uno Swyddfa Cymru, Swyddfa'r Alban, Swyddfa Gogledd yr Iwerddon a chyfrifoldeb am ranbarthau Lloegr i un adran newydd o Lywodraeth San Steffan. Mae blog Dizzy Thinks yn awgrymu bod y syniad am gael ei wireddu ar ôl etholiadau mis Mai.
Yr hyn sydd yn ddifyr am y stori y tro hwn yw'r awgrym mae nid Adran y Cenhedloedd a'r Rhanbarthau (Department of the Nations and Regions) bydd enw'r adran newydd. Mae blog Our Kingdom yn awgrymu bydd yr adran yn dod yn rhan o ymgyrch Brown i bwysleisio Prydeindod trwy gael ei henwi Y Swyddfa Brydeinig (The British Office).
Awgrym tafod mewn boch?
Hwyrach!
Yr hyn sydd yn ddifyr am y stori y tro hwn yw'r awgrym mae nid Adran y Cenhedloedd a'r Rhanbarthau (Department of the Nations and Regions) bydd enw'r adran newydd. Mae blog Our Kingdom yn awgrymu bydd yr adran yn dod yn rhan o ymgyrch Brown i bwysleisio Prydeindod trwy gael ei henwi Y Swyddfa Brydeinig (The British Office).
Awgrym tafod mewn boch?
Hwyrach!
16/01/2008
Wigley'n Blogio
Blog newydd ar gael gan Plaid Cymru Bontnewydd, sydd yn cynwys post gan neb llai na'r "Arglwydd" Dafydd Wigley.
Methodistiaid Creulon Cas
Methodistiaid creulon cas
Mynd i'r capel heb ddim gras.
Medd yr hen rigwm.
Bydd y rhai sydd yn darllen y blog yma'n rheolaidd a'r rhai sydd yn darllen fy nghyfraniadau ar Faes e yn gwybod fy mod, fel arfer, yn amddiffynnol iawn o gapeli anghydffurfiol Cymru.
Ond weithiau mae geiriau'r rhigwm yn gywir. Weithiau mae pethau yn codi ym mywyd y capel na ellir eu hamddiffyn. Mi glywais yn niweddar am ddigwyddiad o'r fath. Digwyddiad na ellir dim ond ei gondemnio gan bob Cristion a gan bawb arall sydd â syniad o degwch a chyfiawnder.
Cyfeirio ydwyf at benderfyniad Capel Seion (MC) Llanrwst i ddanfon llythyr twrne at denant tŷ'r capel tridiau cyn y Nadolig yn ei orchymyn i adel ei gartref. Ie pan oedd aelodau'r capel yn dathlu tymor ewyllys dda yr oedd y capel yn dangos y ffasiwn ddiffyg ewyllys dda at ei denant. Pan oedd yr aelodau yn cofio am dristwch y ffaith nad oedd lle yn y llety i Joseff a Mair, roedd y blaenoriaid yn defnyddio cyfreithwyr i ddweud wrth y tenant nad oedd lle yn y tŷ iddo ef.
Ar wahân i ystyriaethau crefyddol roedd amseriad danfon y rhybudd yn gyffredinol dan dîn. Cafodd y tenant y rhybudd yn y cyfnod pan oedd pob ffynhonnell am gymorth a chyngor yn cau i lawr am bron i ddeng niwrnod. Cafodd ei adel i ddathlu'r ŵyl mewn ofn ac ansicrwydd heb yr un man i droi am gyngor.
Mae'r rheswm pam bod y tenant yn cael ei wneud yn ddigartref yn achos o sbeit plentynnaidd.
Ychydig wythnosau yng nghynt rhoddwyd rhybudd i’r tenant bod ei rhent am gael byw yn y tŷ capel am gael ei gynyddu dros 60%. Wedi ei frawychu gan oblygiadau'r fath gynnydd mewn rhent ar ei gyllid tlawd fe aeth at Gyngor Conwy i ofyn am gymorth a chyngor i weld os oedd hawl gan y capel i godi ei rhent mor uchel. Cytunodd swyddog o'r Cyngor i ysgrifennu at Ysgrifennydd y Capel i geisio cymod rhesymol rhwng tenant a landlord. Yn hytrach na chytuno i unrhyw fath o gymod penderfynodd y capel i ddod a'r denantiaeth i ben gan fod y tenant wedi bod mor hy ag i feiddio gofyn am gymorth.
Mae penderfynu taflu dyn o'i gartref tridiau cyn y Nadolig am reswm mor sbeitlyd yn awgrymu bod blaenoriaid Seion yn fwy o ddilynwyr i ddysgeidiaeth casineb Peter Rachman nag ydynt o ddilynwyr cariad Iesu Grist.
Os digwydd i aelod o Gapel Seion Llanrwst darllen hyn o eiriau hoffwn erfyn arnynt i bwyso ar flaenoriaid y capel i ailystyried eu penderfyniad i wneud eu tenant yn ddigartref ac i dderbyn cynnig y Cyngor i gymodi. Mae straeon o'r fath yma yn adlewyrchu yn ddrwg, nid yn unig ar y capel unigol, ond ar y ffydd Gristionogol yn ei gyfanrwydd.
Cysylltu ag Eglwys Bresbyteraidd Cymru
Mynd i'r capel heb ddim gras.
Medd yr hen rigwm.
Bydd y rhai sydd yn darllen y blog yma'n rheolaidd a'r rhai sydd yn darllen fy nghyfraniadau ar Faes e yn gwybod fy mod, fel arfer, yn amddiffynnol iawn o gapeli anghydffurfiol Cymru.
Ond weithiau mae geiriau'r rhigwm yn gywir. Weithiau mae pethau yn codi ym mywyd y capel na ellir eu hamddiffyn. Mi glywais yn niweddar am ddigwyddiad o'r fath. Digwyddiad na ellir dim ond ei gondemnio gan bob Cristion a gan bawb arall sydd â syniad o degwch a chyfiawnder.
Cyfeirio ydwyf at benderfyniad Capel Seion (MC) Llanrwst i ddanfon llythyr twrne at denant tŷ'r capel tridiau cyn y Nadolig yn ei orchymyn i adel ei gartref. Ie pan oedd aelodau'r capel yn dathlu tymor ewyllys dda yr oedd y capel yn dangos y ffasiwn ddiffyg ewyllys dda at ei denant. Pan oedd yr aelodau yn cofio am dristwch y ffaith nad oedd lle yn y llety i Joseff a Mair, roedd y blaenoriaid yn defnyddio cyfreithwyr i ddweud wrth y tenant nad oedd lle yn y tŷ iddo ef.
Ar wahân i ystyriaethau crefyddol roedd amseriad danfon y rhybudd yn gyffredinol dan dîn. Cafodd y tenant y rhybudd yn y cyfnod pan oedd pob ffynhonnell am gymorth a chyngor yn cau i lawr am bron i ddeng niwrnod. Cafodd ei adel i ddathlu'r ŵyl mewn ofn ac ansicrwydd heb yr un man i droi am gyngor.
Mae'r rheswm pam bod y tenant yn cael ei wneud yn ddigartref yn achos o sbeit plentynnaidd.
Ychydig wythnosau yng nghynt rhoddwyd rhybudd i’r tenant bod ei rhent am gael byw yn y tŷ capel am gael ei gynyddu dros 60%. Wedi ei frawychu gan oblygiadau'r fath gynnydd mewn rhent ar ei gyllid tlawd fe aeth at Gyngor Conwy i ofyn am gymorth a chyngor i weld os oedd hawl gan y capel i godi ei rhent mor uchel. Cytunodd swyddog o'r Cyngor i ysgrifennu at Ysgrifennydd y Capel i geisio cymod rhesymol rhwng tenant a landlord. Yn hytrach na chytuno i unrhyw fath o gymod penderfynodd y capel i ddod a'r denantiaeth i ben gan fod y tenant wedi bod mor hy ag i feiddio gofyn am gymorth.
Mae penderfynu taflu dyn o'i gartref tridiau cyn y Nadolig am reswm mor sbeitlyd yn awgrymu bod blaenoriaid Seion yn fwy o ddilynwyr i ddysgeidiaeth casineb Peter Rachman nag ydynt o ddilynwyr cariad Iesu Grist.
Os digwydd i aelod o Gapel Seion Llanrwst darllen hyn o eiriau hoffwn erfyn arnynt i bwyso ar flaenoriaid y capel i ailystyried eu penderfyniad i wneud eu tenant yn ddigartref ac i dderbyn cynnig y Cyngor i gymodi. Mae straeon o'r fath yma yn adlewyrchu yn ddrwg, nid yn unig ar y capel unigol, ond ar y ffydd Gristionogol yn ei gyfanrwydd.
Cysylltu ag Eglwys Bresbyteraidd Cymru
15/01/2008
Pedr a'r Blaidd Barus
Fe fu Peter Hain a minnau yn gyd dramwyo hen lwybrau dros ddeng mlynedd ar hugain yn ôl pan oeddem ni'n dau, nid yn unig yn ifanc ond yn Rhyddfrydwyr Ifanc. Bellach mae ein llwybrau wedi gwahanu. Mae o wedi teithio'n bell ar draffordd enwogrwydd gwleidyddol y Blaid Lafur tra fy mod i ar goll ar gefnffyrdd dinod cenedlaetholdeb yr asgell de Cymreig.
Er gwaethaf ein gwahanu yr wyf yn dal i barchu'r dyn, ac yr wyf yn methu coelio'r honiadau ei fod bellach yn rhyw fath o sleazeball, llwgr, dan dîn.
Er gwaethaf fy ymddiriedaeth yn fy atgofion hoff o'r dyn, does dim ddwywaith ei fod o wedi methu datgan cyfraniadau enfawr i'w ymgyrch i fod yn is arweinydd Llafur. Cyfraniadau dylid wedi eu datgan o dan y drefn sydd ohoni.
Er degwch i Peter, ers iddo ganfod bod llwyth enfawr o faw ar ei aelwyd y mae o wedi bod yn onest ac yn agored parthed ei fodolaeth. Y mae o, hefyd, wedi cydnabod mae ef sydd yn gyfrifol am y baw gan mae ar ei aelwyd ef ydyw, er nad y fo a'i gosododd yna yn y lle cyntaf.
Mae modd i Peter oresgyn y broblem a derbyn dim mwy na chwip dîn bach am ei gamwedd, os ydyw yn parhau a'i agwedd agor a gonest parthed y broblem. Y perygl mwyaf i Hain yw cyfeillion yn ceisio gwneud cymwynas iddo trwy geisio sgubo'r baw dan y carped a phwyntio bys at eraill.
Er gwaethaf ein gwahanu yr wyf yn dal i barchu'r dyn, ac yr wyf yn methu coelio'r honiadau ei fod bellach yn rhyw fath o sleazeball, llwgr, dan dîn.
Er gwaethaf fy ymddiriedaeth yn fy atgofion hoff o'r dyn, does dim ddwywaith ei fod o wedi methu datgan cyfraniadau enfawr i'w ymgyrch i fod yn is arweinydd Llafur. Cyfraniadau dylid wedi eu datgan o dan y drefn sydd ohoni.
Er degwch i Peter, ers iddo ganfod bod llwyth enfawr o faw ar ei aelwyd y mae o wedi bod yn onest ac yn agored parthed ei fodolaeth. Y mae o, hefyd, wedi cydnabod mae ef sydd yn gyfrifol am y baw gan mae ar ei aelwyd ef ydyw, er nad y fo a'i gosododd yna yn y lle cyntaf.
Mae modd i Peter oresgyn y broblem a derbyn dim mwy na chwip dîn bach am ei gamwedd, os ydyw yn parhau a'i agwedd agor a gonest parthed y broblem. Y perygl mwyaf i Hain yw cyfeillion yn ceisio gwneud cymwynas iddo trwy geisio sgubo'r baw dan y carped a phwyntio bys at eraill.
10/01/2008
Blogiau o Gernyw
Dau ( neu ddwy? Cwestiwn i'w gofyn ar Faes-e) Flog sy'n trafod yr ymgyrch genedlaethol yng Nghernyw sydd werth eu gosod ar eich darllenydd yw:
Cornish Democrat. Blog cyfansawdd sydd yn ymdrin â nifer o agweddau o'r sin gwleidyddol yng Nghernyw ac yn cyhoeddi nifer o ddatganiadau gan y Gyngres Geltaidd.
Y Cyng. Dick Cole yw arweinydd Plaid Genedlaethol Cernyw, Mebyon Kernow (Meibion Cernyw) ac yn un sydd yn gwybod o iawn brofiad pa mor ddau wynebog mae'r Rhyddfrydwyr Democrataidd yn gallu bod o gymharu eu hagwedd tuag at Gernyw a'r Gernyweg a'r ffug gefnogaeth y maent yn rhoi i Gymru a'r Gymraeg.
Gan nad ydwyf yn ddeall mawr dim o'r Llydaweg na'r Ffrangeg rwy'n cael anhawster cael dolenni at yr ymgyrch cenedlaethol ac ieithyddol yn Llydaw. Os oes darllenydd mwy amlieithog nag ydwyf i yn gwybod am rai, mi fyddwn yn falch o'u cael er mwyn eu gosod yn y golofn ochor.
Cornish Democrat. Blog cyfansawdd sydd yn ymdrin â nifer o agweddau o'r sin gwleidyddol yng Nghernyw ac yn cyhoeddi nifer o ddatganiadau gan y Gyngres Geltaidd.
Y Cyng. Dick Cole yw arweinydd Plaid Genedlaethol Cernyw, Mebyon Kernow (Meibion Cernyw) ac yn un sydd yn gwybod o iawn brofiad pa mor ddau wynebog mae'r Rhyddfrydwyr Democrataidd yn gallu bod o gymharu eu hagwedd tuag at Gernyw a'r Gernyweg a'r ffug gefnogaeth y maent yn rhoi i Gymru a'r Gymraeg.
Gan nad ydwyf yn ddeall mawr dim o'r Llydaweg na'r Ffrangeg rwy'n cael anhawster cael dolenni at yr ymgyrch cenedlaethol ac ieithyddol yn Llydaw. Os oes darllenydd mwy amlieithog nag ydwyf i yn gwybod am rai, mi fyddwn yn falch o'u cael er mwyn eu gosod yn y golofn ochor.
09/01/2008
Gwleidydd neu Athrawes?
Os ydy'r hen air yn wir does dim o'r fath beth a chyhoeddusrwydd drwg, mae datganiad diweddaraf Miss Jones bod cau ysgolion Gwynedd yn ddrwg yn sicr wedi codi proffil athrawes Ysgol Llan, nid yn unig yn Eco'r Wyddfa a'r Cambrian News ond trwy Gymru benbaladr.
Yn amlwg mae yna wahaniaeth barn ynghylch proffil cyhoeddus Miss Jones, ond yn y ddadl parthed cynnwys ei sylwadau diweddaraf ymddengys ein bod wedi methu peth sylfaenol.
Hwyrach bod gwerth yn ei barn ar gau ysgolion a diffyg gwerslyfrau, ond parthed ei swydd fel athrawes bydda nifer yn awgrymu mae ei gwaith hi yw peidio â bod yn wleidydd ond i ddysgu plant ei dosbarth mewn ffordd effeithlon ac effeithiol.
Cyn belled a bod ei swydd fel athrawes dosbarth dan sylw, nid matter ffilosoffig mo hwn, pa faint bynnag mae hi'n ceisio ei wneud felly. Y maen matter o weithio o fewn polisïau addysg fel ag y maent yn sefyll ac, yn bwysicach byth, i beidio â thanseilio'r polisïau hynny trwy'r fath sylwadau, faint bynnag y mae hi'n anghytuno a nhw.
Hwyrach ei bod hi'n dechnegol gywir wrth ddweud bod cau ysgolion bach am danseilio addysg Gymraeg, ond nid dyna'r pwynt. Y gwir yw mai cau ysgolion yw polisi Awdurdod Addysg Gwynedd - atalnod llawn.
Hwyrach bod angen dadl ar gau ysgolion, ond nid ei gwaith hi yw ei greu nac i'w cyfrannu tuag ati. Mae'r gwir achos yma un un parthed rôl yr athrawes yn y dosbarth.
Hwyrach bod ganddi farn radical sydd angen ei drafod mewn fforwm cyhoeddus, hwyrach ei bod yn credu bod polisïau addysg y sir yn hurt. Ond creu polisïau addysg yw gwaith y cynghorwyr etholedig nid hi! Os ydy Miss Jones am daflu ei het i'r cylch gwleidyddol yn y dyfodol mi gaiff gwneud ei chyfraniad ar yr adeg yna, yn y cyfamser ei swyddogaeth yw gweithredu polisïau’r Awdurdod Addysg.
Bydd gwneud fel arall a pharhau a'i hymgyrch bersonol i wella safon addysg ei disgyblion, fel y mae hi'n gwneud trosodd a thro yn tanseilio, nid yn unig ei safle hi, ond safle pob athro dosbarth trwy'r sir.
Nodyn
Rhaid cydnabod rhywfaint o len ladrad yn y post yma. Yr wyf wedi ei godi oddi wrth blog Yr Athro Dylan Jones Evans, ond wedi cyfnewid sylwadau'r Athro am Brif Gwnstabl Gogledd Cymru i greu sylwad tebyg am wasanaethydd cyhoeddus arall. Mae nifer o wleidyddion a phapurau newydd a sylwebyddion wedi gwneud sylwadau tebyg i rai Dylan am y Brif Copyn. Am ryw reswm dydy'r sylwadau 'ma ddim yn swnio mor "rhesymegol" o’u addasu i sôn am weithwyr cyhoeddus eraill, megis athrawesau, meddygon na hyd yn oed arbenigwyr academaidd ein prifysgolion!
Yn amlwg mae yna wahaniaeth barn ynghylch proffil cyhoeddus Miss Jones, ond yn y ddadl parthed cynnwys ei sylwadau diweddaraf ymddengys ein bod wedi methu peth sylfaenol.
Hwyrach bod gwerth yn ei barn ar gau ysgolion a diffyg gwerslyfrau, ond parthed ei swydd fel athrawes bydda nifer yn awgrymu mae ei gwaith hi yw peidio â bod yn wleidydd ond i ddysgu plant ei dosbarth mewn ffordd effeithlon ac effeithiol.
Cyn belled a bod ei swydd fel athrawes dosbarth dan sylw, nid matter ffilosoffig mo hwn, pa faint bynnag mae hi'n ceisio ei wneud felly. Y maen matter o weithio o fewn polisïau addysg fel ag y maent yn sefyll ac, yn bwysicach byth, i beidio â thanseilio'r polisïau hynny trwy'r fath sylwadau, faint bynnag y mae hi'n anghytuno a nhw.
Hwyrach ei bod hi'n dechnegol gywir wrth ddweud bod cau ysgolion bach am danseilio addysg Gymraeg, ond nid dyna'r pwynt. Y gwir yw mai cau ysgolion yw polisi Awdurdod Addysg Gwynedd - atalnod llawn.
Hwyrach bod angen dadl ar gau ysgolion, ond nid ei gwaith hi yw ei greu nac i'w cyfrannu tuag ati. Mae'r gwir achos yma un un parthed rôl yr athrawes yn y dosbarth.
Hwyrach bod ganddi farn radical sydd angen ei drafod mewn fforwm cyhoeddus, hwyrach ei bod yn credu bod polisïau addysg y sir yn hurt. Ond creu polisïau addysg yw gwaith y cynghorwyr etholedig nid hi! Os ydy Miss Jones am daflu ei het i'r cylch gwleidyddol yn y dyfodol mi gaiff gwneud ei chyfraniad ar yr adeg yna, yn y cyfamser ei swyddogaeth yw gweithredu polisïau’r Awdurdod Addysg.
Bydd gwneud fel arall a pharhau a'i hymgyrch bersonol i wella safon addysg ei disgyblion, fel y mae hi'n gwneud trosodd a thro yn tanseilio, nid yn unig ei safle hi, ond safle pob athro dosbarth trwy'r sir.
Nodyn
Rhaid cydnabod rhywfaint o len ladrad yn y post yma. Yr wyf wedi ei godi oddi wrth blog Yr Athro Dylan Jones Evans, ond wedi cyfnewid sylwadau'r Athro am Brif Gwnstabl Gogledd Cymru i greu sylwad tebyg am wasanaethydd cyhoeddus arall. Mae nifer o wleidyddion a phapurau newydd a sylwebyddion wedi gwneud sylwadau tebyg i rai Dylan am y Brif Copyn. Am ryw reswm dydy'r sylwadau 'ma ddim yn swnio mor "rhesymegol" o’u addasu i sôn am weithwyr cyhoeddus eraill, megis athrawesau, meddygon na hyd yn oed arbenigwyr academaidd ein prifysgolion!
05/01/2008
Ysgolion Conwy - problem arall i'r Blaid?
Yn dilyn yn ôl traed Cynghorau Gwynedd ac Ynys Môn, mae Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy wedi cyhoeddi ei fod am gynnal adolygiad o'i ddarpariaeth addysg gynradd. Mae'r cyngor yn poeni bydd hyd at 3,000 o lefydd gwag yn ysgolion y sir erbyn y flwyddyn 2012, sef bron i dreian y llefydd sydd ar gael ar hyn o bryd.
Yn wahanol i Wynedd dydy Conwy heb ddarparu rhestr o ysgolion sydd dan fygythiad cael eu cau neu eu hadrefnu, ond yn amlwg bydd yr ardaloedd gwledig yn debycach o gael eu heffeithio yn llymach na'r ardaloedd poblog arfordirol. Yr ardaloedd gwledig, fel Nant Conwy, yw'r ardaloedd lle mae Plaid Cymru ar ei gryfaf. Er nad yw'r Blaid yn rheoli yng Nghonwy megis yng Ngwynedd mae hi'n rhan o'r glymblaid sydd yn rheoli. Gan hynny fe all y broses adrefnu ysgolion yng Nghonwy profi mor niweidiol a rhanedig i Blaid Cymru yma ac ydyw yng Ngwynedd.
Yn sicr dydy pethau ddim yn argoeli'n dda i'r Blaid ar gyfer etholiadau cyngor mis Mai yn y gogledd orllewin.
Oherwydd mae clymblaid sydd yn rheoli yng Nghonwy bydd modd i'r bai am gau ysgolion cael ei rhoi ar y Ceidwadwyr a'r cynghorwyr annibynnol hefyd. A gan mae llywodraeth Llafur y Cynulliad a orfododd yr arolygiad ar y cyngor bydd rhaid i Lafur ysgwyddo rhywfaint o'r bai hefyd. Sydd yn gadael y Rhyddfrydwyr Democrataidd fel yr unig un o'r pleidiau mawr heb faw ar eu dwylo. Dim ond pum aelod sydd gan y Rhyddfrydwyr yng Nghonwy ar hyn o bryd, ond mae'r blaid wedi bod yn dipyn o rym yn y sir yn y gorffennol. A fydd adrefnu ysgolion yn fodd i'r Rhyddfrydwyr codi eto? Neu a fydd Llais Pobl Gwynedd yn croesi'r ffin ac yn sefyll yng Nghonwy hefyd?
Yn wahanol i Wynedd dydy Conwy heb ddarparu rhestr o ysgolion sydd dan fygythiad cael eu cau neu eu hadrefnu, ond yn amlwg bydd yr ardaloedd gwledig yn debycach o gael eu heffeithio yn llymach na'r ardaloedd poblog arfordirol. Yr ardaloedd gwledig, fel Nant Conwy, yw'r ardaloedd lle mae Plaid Cymru ar ei gryfaf. Er nad yw'r Blaid yn rheoli yng Nghonwy megis yng Ngwynedd mae hi'n rhan o'r glymblaid sydd yn rheoli. Gan hynny fe all y broses adrefnu ysgolion yng Nghonwy profi mor niweidiol a rhanedig i Blaid Cymru yma ac ydyw yng Ngwynedd.
Yn sicr dydy pethau ddim yn argoeli'n dda i'r Blaid ar gyfer etholiadau cyngor mis Mai yn y gogledd orllewin.
Oherwydd mae clymblaid sydd yn rheoli yng Nghonwy bydd modd i'r bai am gau ysgolion cael ei rhoi ar y Ceidwadwyr a'r cynghorwyr annibynnol hefyd. A gan mae llywodraeth Llafur y Cynulliad a orfododd yr arolygiad ar y cyngor bydd rhaid i Lafur ysgwyddo rhywfaint o'r bai hefyd. Sydd yn gadael y Rhyddfrydwyr Democrataidd fel yr unig un o'r pleidiau mawr heb faw ar eu dwylo. Dim ond pum aelod sydd gan y Rhyddfrydwyr yng Nghonwy ar hyn o bryd, ond mae'r blaid wedi bod yn dipyn o rym yn y sir yn y gorffennol. A fydd adrefnu ysgolion yn fodd i'r Rhyddfrydwyr codi eto? Neu a fydd Llais Pobl Gwynedd yn croesi'r ffin ac yn sefyll yng Nghonwy hefyd?
23/12/2007
Nadolig Llawen Traddodiadol Cymreig
Mae 'na nifer o bethau, gweddol newydd, sydd bellach yn rhan o draddodiad hanesyddol y Nadolig. Mae'n debyg mae Albert, gwr y Frenhines Victoria oedd yn gyfrifol am y goeden Nadolig sydd yn must have ym mhob tŷ yng Ngwledydd Prydain bellach. Hysbyseb gan Coca-Cola ym 1931 sydd yn gyfrifol, yn ôl y son, am y dyn barfog yn ei benwynni a'i wisg goch, a J Glyn Davies sy'n gyfrifol am enw Cymraeg y gwron Siôn Corn.
Mae'r pethau yma mor gyffredin bellach fel ei bod yn anodd credu bod yna rhai ar dir y byw (gan gynnwys fy rhieni) sydd yn hyn na thraddodiad Siôn Corn a bod y goeden Nadolig wedi ymddangos yn beth newydd estron i bobl yr wyf yn eu cofio, megis fy hen daid.
Rhan arall o draddodiad y Nadolig cyfoes yw clywed arweinwyr crefyddol yn cwyno bod y seciwlar wedi dwyn y Nadolig oddi wrth y Cristionogion. Bod ystyr ac ysbryd y Nadolig wedi ei golli.
Traddodiad anghydffurfiol bu traddodiad crefyddol Cymru ers dros ddwy ganrif. Dydy anghydffurfwyr ddim yn dathlu gwyliau eglwysig. Mae anghydffurfiwr go iawn yn credu bod rhaid cofio am enedigaeth, bywyd, dysgeidiaeth, marwolaeth ac atgyfodiad yr Iesu yn barhaus - nid jyst ar ddyddiau arbennig. Cystal cofio am enedigaeth y Crist ar Fawrth y pymthegfed ag ar Ragfyr y 25in.
Dydy'r Nadolig ddim yn perthyn i draddodiad crefyddol y Cymry o gwbl, a nonsens yw i grefyddwyr Cymru cwyno am golli gwir ystyr gŵyl nad oedd ystyr iddi erioed yn ein traddodiad Cristionogol arbennig ni.
Gall Gristion o Gymro mwynhau hwyl yr ŵyl fel rhan o ddathliad cymdeithasol neu ymwrthod a'r ŵyl fel rhywbeth sy'n perthyn i'r byd. Yr hyn na all Cymro Efengylaidd Cristionogol gwneud yw cwyno am sarhad Nadoligaidd trwy honni bod pobl wedi dwyn oddi wrthym rywbeth nad oedd yn eiddo i'n traddodiad cynhenid yn y lle cyntaf!
Nadolig Llawen i holl ddarllenwyr blog yr HRF. Mwynhewch yr ŵyl trwy loddest, trwy weddi neu trwy'r ddau!
Mae'r pethau yma mor gyffredin bellach fel ei bod yn anodd credu bod yna rhai ar dir y byw (gan gynnwys fy rhieni) sydd yn hyn na thraddodiad Siôn Corn a bod y goeden Nadolig wedi ymddangos yn beth newydd estron i bobl yr wyf yn eu cofio, megis fy hen daid.
Rhan arall o draddodiad y Nadolig cyfoes yw clywed arweinwyr crefyddol yn cwyno bod y seciwlar wedi dwyn y Nadolig oddi wrth y Cristionogion. Bod ystyr ac ysbryd y Nadolig wedi ei golli.
Traddodiad anghydffurfiol bu traddodiad crefyddol Cymru ers dros ddwy ganrif. Dydy anghydffurfwyr ddim yn dathlu gwyliau eglwysig. Mae anghydffurfiwr go iawn yn credu bod rhaid cofio am enedigaeth, bywyd, dysgeidiaeth, marwolaeth ac atgyfodiad yr Iesu yn barhaus - nid jyst ar ddyddiau arbennig. Cystal cofio am enedigaeth y Crist ar Fawrth y pymthegfed ag ar Ragfyr y 25in.
Dydy'r Nadolig ddim yn perthyn i draddodiad crefyddol y Cymry o gwbl, a nonsens yw i grefyddwyr Cymru cwyno am golli gwir ystyr gŵyl nad oedd ystyr iddi erioed yn ein traddodiad Cristionogol arbennig ni.
Gall Gristion o Gymro mwynhau hwyl yr ŵyl fel rhan o ddathliad cymdeithasol neu ymwrthod a'r ŵyl fel rhywbeth sy'n perthyn i'r byd. Yr hyn na all Cymro Efengylaidd Cristionogol gwneud yw cwyno am sarhad Nadoligaidd trwy honni bod pobl wedi dwyn oddi wrthym rywbeth nad oedd yn eiddo i'n traddodiad cynhenid yn y lle cyntaf!
Nadolig Llawen i holl ddarllenwyr blog yr HRF. Mwynhewch yr ŵyl trwy loddest, trwy weddi neu trwy'r ddau!
09/12/2007
Rwy’n Licio Stroberis a Chrîm ac yn Hoffi Mefus a Hufen
Dros bymtheg mlynedd ar hugain yn ôl, bellach, cafodd perthynas annwyl imi gais gan HTV i wneud darn nodwedd am bysgota cimychiaid o borthladd y Bermo ar gyfer Y Dydd a Report Wales.
Dyn uniaith Gymraeg, i bob pwrpas ymarferol ydoedd. Cymro coeth a chywir ei Gymraeg, yn gynefin a phob ymadrodd traddodiadol Cymraeg oedd yn perthyn i'r diwydiant pysgota cimychiaid, ac yn un o'r olaf i ddefnyddio'r fath ymadroddion yn naturiol didrafferth.
Roedd o'n siaradwr Saesneg gwan a thrwsgl, efo acen josginaidd ac yn swnio fath a thwpsyn yn ei estroniaeth. Er gwaethaf hyn, roedd o'n fodlon digon i wneud y rhaglen yn y Saesneg ond yn poeni nad oedd ei Gymraeg yn ddigon dda ar gyfer Y Dydd.
Roedd fy niweddar Fam yng nghyfraith yn Gymraes rugl, yn siarad y Gymraeg yn naturiol fel y siaradwyd hi yng ngwaelodion Dyffryn Conwy am ganrifoedd. Ond, o ddeall bod ei merch yn canlyn pregethwr, o bob peth, yn penderfynu bod rhaid iddi siarad Saesneg yn fy nghwmni gan nad oedd ei Chymraeg yn ddigon da i'w defnyddio o flaen pregethwr! Er gwaetha'r ffaith mae chwarter Sais, Cymraeg ail iaith, oedd y pregethwr dan sylw.
Mae diffyg hyder Cymry Cymraeg i siarad Cymraeg ac i ddefnyddio'r Gymraeg yn fwy o fygythiad i ddyfodol yr iaith nag ydy'r mewnlifiad, o bell ffordd.
Mae'n bwysig i ymgyrch yr iaith bod y syniad o Gymraeg diffygiol yn cael ei ddifa. Mae siarad Cymraeg yn bwysicach na siarad Cymraeg cywir. Gwell yw dweud rwy’n licio stroberis a chrîm na throi i'r Saesneg!
Ond mae cadw safonau ieithyddol yn bwysig hefyd, os am gadw'r iaith Gymraeg yn fyw mae'n rhaid wrth gywirdeb iaith. Mae'n rhaid i ddefnyddwyr y Gymraeg cyhoeddus bod yn ramadegol cywir eu Cymraeg. Mae rhaid i Vaughan Roderick, Bethan Gwanas, Gerallt Lloyd Owen ac ati Hoffi Mefus a Hufen yn hytrach na stroberis a chrîm!.
Ond dyma'r cyfyng gyngor: Lle mae'r we yn ffitio i mewn i'r ddadl cywirdeb iaith?
Wrth ddanfon y post 'ma rwyf yn ei gyhoeddi (ei chyhoeddi?) yn yr iaith Gymraeg, os gyhoeddi mae'n rhaid sicrhau bod y cyhoeddiad yn parchu holl reolau'r iaith. Does dim gwahaniaeth rhwng cyhoeddi yn gyhoeddus yma na chyhoeddi ar Garreg Gwalch neu Lolfa.
Ond ar y llaw arall ai cyhoeddiad, neu sgwrs ar lein yw blog? Fi'n dymuno dweud fy neud fel dwi'n dweud o yma, boed yn ramadegol gywir neu ddim; ond a oes gennyf hawl i wneud hynny heb y sicrwydd bod fy Nghymraeg yn swyddogol digon dda?
Ydy’r ymateb yma i'r post yma yn deg?
Dyn uniaith Gymraeg, i bob pwrpas ymarferol ydoedd. Cymro coeth a chywir ei Gymraeg, yn gynefin a phob ymadrodd traddodiadol Cymraeg oedd yn perthyn i'r diwydiant pysgota cimychiaid, ac yn un o'r olaf i ddefnyddio'r fath ymadroddion yn naturiol didrafferth.
Roedd o'n siaradwr Saesneg gwan a thrwsgl, efo acen josginaidd ac yn swnio fath a thwpsyn yn ei estroniaeth. Er gwaethaf hyn, roedd o'n fodlon digon i wneud y rhaglen yn y Saesneg ond yn poeni nad oedd ei Gymraeg yn ddigon dda ar gyfer Y Dydd.
Roedd fy niweddar Fam yng nghyfraith yn Gymraes rugl, yn siarad y Gymraeg yn naturiol fel y siaradwyd hi yng ngwaelodion Dyffryn Conwy am ganrifoedd. Ond, o ddeall bod ei merch yn canlyn pregethwr, o bob peth, yn penderfynu bod rhaid iddi siarad Saesneg yn fy nghwmni gan nad oedd ei Chymraeg yn ddigon da i'w defnyddio o flaen pregethwr! Er gwaetha'r ffaith mae chwarter Sais, Cymraeg ail iaith, oedd y pregethwr dan sylw.
Mae diffyg hyder Cymry Cymraeg i siarad Cymraeg ac i ddefnyddio'r Gymraeg yn fwy o fygythiad i ddyfodol yr iaith nag ydy'r mewnlifiad, o bell ffordd.
Mae'n bwysig i ymgyrch yr iaith bod y syniad o Gymraeg diffygiol yn cael ei ddifa. Mae siarad Cymraeg yn bwysicach na siarad Cymraeg cywir. Gwell yw dweud rwy’n licio stroberis a chrîm na throi i'r Saesneg!
Ond mae cadw safonau ieithyddol yn bwysig hefyd, os am gadw'r iaith Gymraeg yn fyw mae'n rhaid wrth gywirdeb iaith. Mae'n rhaid i ddefnyddwyr y Gymraeg cyhoeddus bod yn ramadegol cywir eu Cymraeg. Mae rhaid i Vaughan Roderick, Bethan Gwanas, Gerallt Lloyd Owen ac ati Hoffi Mefus a Hufen yn hytrach na stroberis a chrîm!.
Ond dyma'r cyfyng gyngor: Lle mae'r we yn ffitio i mewn i'r ddadl cywirdeb iaith?
Wrth ddanfon y post 'ma rwyf yn ei gyhoeddi (ei chyhoeddi?) yn yr iaith Gymraeg, os gyhoeddi mae'n rhaid sicrhau bod y cyhoeddiad yn parchu holl reolau'r iaith. Does dim gwahaniaeth rhwng cyhoeddi yn gyhoeddus yma na chyhoeddi ar Garreg Gwalch neu Lolfa.
Ond ar y llaw arall ai cyhoeddiad, neu sgwrs ar lein yw blog? Fi'n dymuno dweud fy neud fel dwi'n dweud o yma, boed yn ramadegol gywir neu ddim; ond a oes gennyf hawl i wneud hynny heb y sicrwydd bod fy Nghymraeg yn swyddogol digon dda?
Ydy’r ymateb yma i'r post yma yn deg?
Subscribe to:
Posts (Atom)