Yn ôl Vaughan Roderick does dim rhaid i ddatganolwyr poeni am y ffaith bod Paul Murphy yn wrthwynebus i ddatganoli. Bydd hynny, yn ôl Golygydd Materion Cymreig y BBC, yn amharu dim a'i allu i gyd weithio a Rhodri Morgan a'r Cynulliad er lles Cymru.
Mae unrhyw un sydd yn disgwyl i Mr Murphy luchio ceisiadau am ddeddfwriaeth i'r bin er mwyn amddiffyn sofraniaeth San Steffan yn cam-ddarllen y dyn. Os oes 'na LCO dadleuol (ac mae'n sicr y bydd na rai) ceisio cyfaddawd rhwng y cynulliad a San Steffan fyddai ymateb greddfol yr ysgrifennydd newydd. Yn unswydd oherwydd ei fod sgeptig fe fydd aelodau seneddol yn fwy pario i wrando arno fe nac ar ei ragflaenydd.
Un o'r LCOau dadleuol bwriedir eu cyflwyno i San Steffan cyn bo hir yw un cynhwysfawr ar ddeddfwriaeth ieithyddol gan Rhodri Glyn. Gan fod hyd yn oed cyfeillion gwleidyddol Paul Murphy yn ddweud ei fod yn casáu'r iaith Gymraeg a'i siaradwyr gymaint bod ei agwedd at yr iaith yn ymylu at fod yn ffobia, nid ydwyf yn rhannu hyder Vaughan.
26/01/2008
25/01/2008
St Dwynwen yn ASDA?
Ar dudalen 19 o'r rhifyn cyfredol o'r North Wales Weekly News mae 'na hysbyseb gan gwmni ASDA yn atgoffa pobl mae heddiw yw Dydd Gŵyl Santes Dwynwen.
Gwych, rhagorol, llongyfarchiadau i gwmni rhyngwladol am gydnabod gŵyl Gymreig, ac ati.
Mae'r hysbys yn dangos bwnsiad o rosod ecstra spesial sydd ar gael i'ch cariad am ddim ond £8. Gwin Cymreig Cariad am hanner y pris arferol a chardiau Diwrnod Santes Dwynwen Hapus am £1.20.
Gan fod Diwrnod Santes cariadon Cymru yn digwydd bod yn ben-blwydd fy mhriodas hefyd, dyma ymweld ag ASDA Llandudno er mwyn prynu'r holl nwyddau hyn ar gyfer fy annwyl wraig. Yn anffodus doedd dim un ohonynt ar gael, a doedd gan y bobl yn customer services dim clem am yr hysbyseb, ei hystyr, na'i pherthnasedd i'w siop hwy!
Pum sws gariadus allan o ddeg i ASDA am drio!
Dim hyd yn oed un sws fach ar foch am lwyddo, yn anffodus.!
OND 13 o swsys nwydus iawn i Mrs HRF, un am bob blwyddyn ac am fy nioddef cyhyd! XXXXXXXXXXXXX
Gwych, rhagorol, llongyfarchiadau i gwmni rhyngwladol am gydnabod gŵyl Gymreig, ac ati.
Mae'r hysbys yn dangos bwnsiad o rosod ecstra spesial sydd ar gael i'ch cariad am ddim ond £8. Gwin Cymreig Cariad am hanner y pris arferol a chardiau Diwrnod Santes Dwynwen Hapus am £1.20.
Gan fod Diwrnod Santes cariadon Cymru yn digwydd bod yn ben-blwydd fy mhriodas hefyd, dyma ymweld ag ASDA Llandudno er mwyn prynu'r holl nwyddau hyn ar gyfer fy annwyl wraig. Yn anffodus doedd dim un ohonynt ar gael, a doedd gan y bobl yn customer services dim clem am yr hysbyseb, ei hystyr, na'i pherthnasedd i'w siop hwy!
Pum sws gariadus allan o ddeg i ASDA am drio!
Dim hyd yn oed un sws fach ar foch am lwyddo, yn anffodus.!
OND 13 o swsys nwydus iawn i Mrs HRF, un am bob blwyddyn ac am fy nioddef cyhyd! XXXXXXXXXXXXX
19/01/2008
Y Swyddfa Brydeinig
Ers dyfodiad datganoli mae rhai wedi bod yn darogan uno Swyddfa Cymru, Swyddfa'r Alban, Swyddfa Gogledd yr Iwerddon a chyfrifoldeb am ranbarthau Lloegr i un adran newydd o Lywodraeth San Steffan. Mae blog Dizzy Thinks yn awgrymu bod y syniad am gael ei wireddu ar ôl etholiadau mis Mai.
Yr hyn sydd yn ddifyr am y stori y tro hwn yw'r awgrym mae nid Adran y Cenhedloedd a'r Rhanbarthau (Department of the Nations and Regions) bydd enw'r adran newydd. Mae blog Our Kingdom yn awgrymu bydd yr adran yn dod yn rhan o ymgyrch Brown i bwysleisio Prydeindod trwy gael ei henwi Y Swyddfa Brydeinig (The British Office).
Awgrym tafod mewn boch?
Hwyrach!
Yr hyn sydd yn ddifyr am y stori y tro hwn yw'r awgrym mae nid Adran y Cenhedloedd a'r Rhanbarthau (Department of the Nations and Regions) bydd enw'r adran newydd. Mae blog Our Kingdom yn awgrymu bydd yr adran yn dod yn rhan o ymgyrch Brown i bwysleisio Prydeindod trwy gael ei henwi Y Swyddfa Brydeinig (The British Office).
Awgrym tafod mewn boch?
Hwyrach!
16/01/2008
Wigley'n Blogio
Blog newydd ar gael gan Plaid Cymru Bontnewydd, sydd yn cynwys post gan neb llai na'r "Arglwydd" Dafydd Wigley.
Methodistiaid Creulon Cas
Methodistiaid creulon cas
Mynd i'r capel heb ddim gras.
Medd yr hen rigwm.
Bydd y rhai sydd yn darllen y blog yma'n rheolaidd a'r rhai sydd yn darllen fy nghyfraniadau ar Faes e yn gwybod fy mod, fel arfer, yn amddiffynnol iawn o gapeli anghydffurfiol Cymru.
Ond weithiau mae geiriau'r rhigwm yn gywir. Weithiau mae pethau yn codi ym mywyd y capel na ellir eu hamddiffyn. Mi glywais yn niweddar am ddigwyddiad o'r fath. Digwyddiad na ellir dim ond ei gondemnio gan bob Cristion a gan bawb arall sydd â syniad o degwch a chyfiawnder.
Cyfeirio ydwyf at benderfyniad Capel Seion (MC) Llanrwst i ddanfon llythyr twrne at denant tŷ'r capel tridiau cyn y Nadolig yn ei orchymyn i adel ei gartref. Ie pan oedd aelodau'r capel yn dathlu tymor ewyllys dda yr oedd y capel yn dangos y ffasiwn ddiffyg ewyllys dda at ei denant. Pan oedd yr aelodau yn cofio am dristwch y ffaith nad oedd lle yn y llety i Joseff a Mair, roedd y blaenoriaid yn defnyddio cyfreithwyr i ddweud wrth y tenant nad oedd lle yn y tŷ iddo ef.
Ar wahân i ystyriaethau crefyddol roedd amseriad danfon y rhybudd yn gyffredinol dan dîn. Cafodd y tenant y rhybudd yn y cyfnod pan oedd pob ffynhonnell am gymorth a chyngor yn cau i lawr am bron i ddeng niwrnod. Cafodd ei adel i ddathlu'r ŵyl mewn ofn ac ansicrwydd heb yr un man i droi am gyngor.
Mae'r rheswm pam bod y tenant yn cael ei wneud yn ddigartref yn achos o sbeit plentynnaidd.
Ychydig wythnosau yng nghynt rhoddwyd rhybudd i’r tenant bod ei rhent am gael byw yn y tŷ capel am gael ei gynyddu dros 60%. Wedi ei frawychu gan oblygiadau'r fath gynnydd mewn rhent ar ei gyllid tlawd fe aeth at Gyngor Conwy i ofyn am gymorth a chyngor i weld os oedd hawl gan y capel i godi ei rhent mor uchel. Cytunodd swyddog o'r Cyngor i ysgrifennu at Ysgrifennydd y Capel i geisio cymod rhesymol rhwng tenant a landlord. Yn hytrach na chytuno i unrhyw fath o gymod penderfynodd y capel i ddod a'r denantiaeth i ben gan fod y tenant wedi bod mor hy ag i feiddio gofyn am gymorth.
Mae penderfynu taflu dyn o'i gartref tridiau cyn y Nadolig am reswm mor sbeitlyd yn awgrymu bod blaenoriaid Seion yn fwy o ddilynwyr i ddysgeidiaeth casineb Peter Rachman nag ydynt o ddilynwyr cariad Iesu Grist.
Os digwydd i aelod o Gapel Seion Llanrwst darllen hyn o eiriau hoffwn erfyn arnynt i bwyso ar flaenoriaid y capel i ailystyried eu penderfyniad i wneud eu tenant yn ddigartref ac i dderbyn cynnig y Cyngor i gymodi. Mae straeon o'r fath yma yn adlewyrchu yn ddrwg, nid yn unig ar y capel unigol, ond ar y ffydd Gristionogol yn ei gyfanrwydd.
Cysylltu ag Eglwys Bresbyteraidd Cymru
Mynd i'r capel heb ddim gras.
Medd yr hen rigwm.
Bydd y rhai sydd yn darllen y blog yma'n rheolaidd a'r rhai sydd yn darllen fy nghyfraniadau ar Faes e yn gwybod fy mod, fel arfer, yn amddiffynnol iawn o gapeli anghydffurfiol Cymru.
Ond weithiau mae geiriau'r rhigwm yn gywir. Weithiau mae pethau yn codi ym mywyd y capel na ellir eu hamddiffyn. Mi glywais yn niweddar am ddigwyddiad o'r fath. Digwyddiad na ellir dim ond ei gondemnio gan bob Cristion a gan bawb arall sydd â syniad o degwch a chyfiawnder.
Cyfeirio ydwyf at benderfyniad Capel Seion (MC) Llanrwst i ddanfon llythyr twrne at denant tŷ'r capel tridiau cyn y Nadolig yn ei orchymyn i adel ei gartref. Ie pan oedd aelodau'r capel yn dathlu tymor ewyllys dda yr oedd y capel yn dangos y ffasiwn ddiffyg ewyllys dda at ei denant. Pan oedd yr aelodau yn cofio am dristwch y ffaith nad oedd lle yn y llety i Joseff a Mair, roedd y blaenoriaid yn defnyddio cyfreithwyr i ddweud wrth y tenant nad oedd lle yn y tŷ iddo ef.
Ar wahân i ystyriaethau crefyddol roedd amseriad danfon y rhybudd yn gyffredinol dan dîn. Cafodd y tenant y rhybudd yn y cyfnod pan oedd pob ffynhonnell am gymorth a chyngor yn cau i lawr am bron i ddeng niwrnod. Cafodd ei adel i ddathlu'r ŵyl mewn ofn ac ansicrwydd heb yr un man i droi am gyngor.
Mae'r rheswm pam bod y tenant yn cael ei wneud yn ddigartref yn achos o sbeit plentynnaidd.
Ychydig wythnosau yng nghynt rhoddwyd rhybudd i’r tenant bod ei rhent am gael byw yn y tŷ capel am gael ei gynyddu dros 60%. Wedi ei frawychu gan oblygiadau'r fath gynnydd mewn rhent ar ei gyllid tlawd fe aeth at Gyngor Conwy i ofyn am gymorth a chyngor i weld os oedd hawl gan y capel i godi ei rhent mor uchel. Cytunodd swyddog o'r Cyngor i ysgrifennu at Ysgrifennydd y Capel i geisio cymod rhesymol rhwng tenant a landlord. Yn hytrach na chytuno i unrhyw fath o gymod penderfynodd y capel i ddod a'r denantiaeth i ben gan fod y tenant wedi bod mor hy ag i feiddio gofyn am gymorth.
Mae penderfynu taflu dyn o'i gartref tridiau cyn y Nadolig am reswm mor sbeitlyd yn awgrymu bod blaenoriaid Seion yn fwy o ddilynwyr i ddysgeidiaeth casineb Peter Rachman nag ydynt o ddilynwyr cariad Iesu Grist.
Os digwydd i aelod o Gapel Seion Llanrwst darllen hyn o eiriau hoffwn erfyn arnynt i bwyso ar flaenoriaid y capel i ailystyried eu penderfyniad i wneud eu tenant yn ddigartref ac i dderbyn cynnig y Cyngor i gymodi. Mae straeon o'r fath yma yn adlewyrchu yn ddrwg, nid yn unig ar y capel unigol, ond ar y ffydd Gristionogol yn ei gyfanrwydd.
Cysylltu ag Eglwys Bresbyteraidd Cymru
15/01/2008
Pedr a'r Blaidd Barus
Fe fu Peter Hain a minnau yn gyd dramwyo hen lwybrau dros ddeng mlynedd ar hugain yn ôl pan oeddem ni'n dau, nid yn unig yn ifanc ond yn Rhyddfrydwyr Ifanc. Bellach mae ein llwybrau wedi gwahanu. Mae o wedi teithio'n bell ar draffordd enwogrwydd gwleidyddol y Blaid Lafur tra fy mod i ar goll ar gefnffyrdd dinod cenedlaetholdeb yr asgell de Cymreig.
Er gwaethaf ein gwahanu yr wyf yn dal i barchu'r dyn, ac yr wyf yn methu coelio'r honiadau ei fod bellach yn rhyw fath o sleazeball, llwgr, dan dîn.
Er gwaethaf fy ymddiriedaeth yn fy atgofion hoff o'r dyn, does dim ddwywaith ei fod o wedi methu datgan cyfraniadau enfawr i'w ymgyrch i fod yn is arweinydd Llafur. Cyfraniadau dylid wedi eu datgan o dan y drefn sydd ohoni.
Er degwch i Peter, ers iddo ganfod bod llwyth enfawr o faw ar ei aelwyd y mae o wedi bod yn onest ac yn agored parthed ei fodolaeth. Y mae o, hefyd, wedi cydnabod mae ef sydd yn gyfrifol am y baw gan mae ar ei aelwyd ef ydyw, er nad y fo a'i gosododd yna yn y lle cyntaf.
Mae modd i Peter oresgyn y broblem a derbyn dim mwy na chwip dîn bach am ei gamwedd, os ydyw yn parhau a'i agwedd agor a gonest parthed y broblem. Y perygl mwyaf i Hain yw cyfeillion yn ceisio gwneud cymwynas iddo trwy geisio sgubo'r baw dan y carped a phwyntio bys at eraill.
Er gwaethaf ein gwahanu yr wyf yn dal i barchu'r dyn, ac yr wyf yn methu coelio'r honiadau ei fod bellach yn rhyw fath o sleazeball, llwgr, dan dîn.
Er gwaethaf fy ymddiriedaeth yn fy atgofion hoff o'r dyn, does dim ddwywaith ei fod o wedi methu datgan cyfraniadau enfawr i'w ymgyrch i fod yn is arweinydd Llafur. Cyfraniadau dylid wedi eu datgan o dan y drefn sydd ohoni.
Er degwch i Peter, ers iddo ganfod bod llwyth enfawr o faw ar ei aelwyd y mae o wedi bod yn onest ac yn agored parthed ei fodolaeth. Y mae o, hefyd, wedi cydnabod mae ef sydd yn gyfrifol am y baw gan mae ar ei aelwyd ef ydyw, er nad y fo a'i gosododd yna yn y lle cyntaf.
Mae modd i Peter oresgyn y broblem a derbyn dim mwy na chwip dîn bach am ei gamwedd, os ydyw yn parhau a'i agwedd agor a gonest parthed y broblem. Y perygl mwyaf i Hain yw cyfeillion yn ceisio gwneud cymwynas iddo trwy geisio sgubo'r baw dan y carped a phwyntio bys at eraill.
10/01/2008
Blogiau o Gernyw
Dau ( neu ddwy? Cwestiwn i'w gofyn ar Faes-e) Flog sy'n trafod yr ymgyrch genedlaethol yng Nghernyw sydd werth eu gosod ar eich darllenydd yw:
Cornish Democrat. Blog cyfansawdd sydd yn ymdrin â nifer o agweddau o'r sin gwleidyddol yng Nghernyw ac yn cyhoeddi nifer o ddatganiadau gan y Gyngres Geltaidd.
Y Cyng. Dick Cole yw arweinydd Plaid Genedlaethol Cernyw, Mebyon Kernow (Meibion Cernyw) ac yn un sydd yn gwybod o iawn brofiad pa mor ddau wynebog mae'r Rhyddfrydwyr Democrataidd yn gallu bod o gymharu eu hagwedd tuag at Gernyw a'r Gernyweg a'r ffug gefnogaeth y maent yn rhoi i Gymru a'r Gymraeg.
Gan nad ydwyf yn ddeall mawr dim o'r Llydaweg na'r Ffrangeg rwy'n cael anhawster cael dolenni at yr ymgyrch cenedlaethol ac ieithyddol yn Llydaw. Os oes darllenydd mwy amlieithog nag ydwyf i yn gwybod am rai, mi fyddwn yn falch o'u cael er mwyn eu gosod yn y golofn ochor.
Cornish Democrat. Blog cyfansawdd sydd yn ymdrin â nifer o agweddau o'r sin gwleidyddol yng Nghernyw ac yn cyhoeddi nifer o ddatganiadau gan y Gyngres Geltaidd.
Y Cyng. Dick Cole yw arweinydd Plaid Genedlaethol Cernyw, Mebyon Kernow (Meibion Cernyw) ac yn un sydd yn gwybod o iawn brofiad pa mor ddau wynebog mae'r Rhyddfrydwyr Democrataidd yn gallu bod o gymharu eu hagwedd tuag at Gernyw a'r Gernyweg a'r ffug gefnogaeth y maent yn rhoi i Gymru a'r Gymraeg.
Gan nad ydwyf yn ddeall mawr dim o'r Llydaweg na'r Ffrangeg rwy'n cael anhawster cael dolenni at yr ymgyrch cenedlaethol ac ieithyddol yn Llydaw. Os oes darllenydd mwy amlieithog nag ydwyf i yn gwybod am rai, mi fyddwn yn falch o'u cael er mwyn eu gosod yn y golofn ochor.
09/01/2008
Gwleidydd neu Athrawes?
Os ydy'r hen air yn wir does dim o'r fath beth a chyhoeddusrwydd drwg, mae datganiad diweddaraf Miss Jones bod cau ysgolion Gwynedd yn ddrwg yn sicr wedi codi proffil athrawes Ysgol Llan, nid yn unig yn Eco'r Wyddfa a'r Cambrian News ond trwy Gymru benbaladr.
Yn amlwg mae yna wahaniaeth barn ynghylch proffil cyhoeddus Miss Jones, ond yn y ddadl parthed cynnwys ei sylwadau diweddaraf ymddengys ein bod wedi methu peth sylfaenol.
Hwyrach bod gwerth yn ei barn ar gau ysgolion a diffyg gwerslyfrau, ond parthed ei swydd fel athrawes bydda nifer yn awgrymu mae ei gwaith hi yw peidio â bod yn wleidydd ond i ddysgu plant ei dosbarth mewn ffordd effeithlon ac effeithiol.
Cyn belled a bod ei swydd fel athrawes dosbarth dan sylw, nid matter ffilosoffig mo hwn, pa faint bynnag mae hi'n ceisio ei wneud felly. Y maen matter o weithio o fewn polisïau addysg fel ag y maent yn sefyll ac, yn bwysicach byth, i beidio â thanseilio'r polisïau hynny trwy'r fath sylwadau, faint bynnag y mae hi'n anghytuno a nhw.
Hwyrach ei bod hi'n dechnegol gywir wrth ddweud bod cau ysgolion bach am danseilio addysg Gymraeg, ond nid dyna'r pwynt. Y gwir yw mai cau ysgolion yw polisi Awdurdod Addysg Gwynedd - atalnod llawn.
Hwyrach bod angen dadl ar gau ysgolion, ond nid ei gwaith hi yw ei greu nac i'w cyfrannu tuag ati. Mae'r gwir achos yma un un parthed rôl yr athrawes yn y dosbarth.
Hwyrach bod ganddi farn radical sydd angen ei drafod mewn fforwm cyhoeddus, hwyrach ei bod yn credu bod polisïau addysg y sir yn hurt. Ond creu polisïau addysg yw gwaith y cynghorwyr etholedig nid hi! Os ydy Miss Jones am daflu ei het i'r cylch gwleidyddol yn y dyfodol mi gaiff gwneud ei chyfraniad ar yr adeg yna, yn y cyfamser ei swyddogaeth yw gweithredu polisïau’r Awdurdod Addysg.
Bydd gwneud fel arall a pharhau a'i hymgyrch bersonol i wella safon addysg ei disgyblion, fel y mae hi'n gwneud trosodd a thro yn tanseilio, nid yn unig ei safle hi, ond safle pob athro dosbarth trwy'r sir.
Nodyn
Rhaid cydnabod rhywfaint o len ladrad yn y post yma. Yr wyf wedi ei godi oddi wrth blog Yr Athro Dylan Jones Evans, ond wedi cyfnewid sylwadau'r Athro am Brif Gwnstabl Gogledd Cymru i greu sylwad tebyg am wasanaethydd cyhoeddus arall. Mae nifer o wleidyddion a phapurau newydd a sylwebyddion wedi gwneud sylwadau tebyg i rai Dylan am y Brif Copyn. Am ryw reswm dydy'r sylwadau 'ma ddim yn swnio mor "rhesymegol" o’u addasu i sôn am weithwyr cyhoeddus eraill, megis athrawesau, meddygon na hyd yn oed arbenigwyr academaidd ein prifysgolion!
Yn amlwg mae yna wahaniaeth barn ynghylch proffil cyhoeddus Miss Jones, ond yn y ddadl parthed cynnwys ei sylwadau diweddaraf ymddengys ein bod wedi methu peth sylfaenol.
Hwyrach bod gwerth yn ei barn ar gau ysgolion a diffyg gwerslyfrau, ond parthed ei swydd fel athrawes bydda nifer yn awgrymu mae ei gwaith hi yw peidio â bod yn wleidydd ond i ddysgu plant ei dosbarth mewn ffordd effeithlon ac effeithiol.
Cyn belled a bod ei swydd fel athrawes dosbarth dan sylw, nid matter ffilosoffig mo hwn, pa faint bynnag mae hi'n ceisio ei wneud felly. Y maen matter o weithio o fewn polisïau addysg fel ag y maent yn sefyll ac, yn bwysicach byth, i beidio â thanseilio'r polisïau hynny trwy'r fath sylwadau, faint bynnag y mae hi'n anghytuno a nhw.
Hwyrach ei bod hi'n dechnegol gywir wrth ddweud bod cau ysgolion bach am danseilio addysg Gymraeg, ond nid dyna'r pwynt. Y gwir yw mai cau ysgolion yw polisi Awdurdod Addysg Gwynedd - atalnod llawn.
Hwyrach bod angen dadl ar gau ysgolion, ond nid ei gwaith hi yw ei greu nac i'w cyfrannu tuag ati. Mae'r gwir achos yma un un parthed rôl yr athrawes yn y dosbarth.
Hwyrach bod ganddi farn radical sydd angen ei drafod mewn fforwm cyhoeddus, hwyrach ei bod yn credu bod polisïau addysg y sir yn hurt. Ond creu polisïau addysg yw gwaith y cynghorwyr etholedig nid hi! Os ydy Miss Jones am daflu ei het i'r cylch gwleidyddol yn y dyfodol mi gaiff gwneud ei chyfraniad ar yr adeg yna, yn y cyfamser ei swyddogaeth yw gweithredu polisïau’r Awdurdod Addysg.
Bydd gwneud fel arall a pharhau a'i hymgyrch bersonol i wella safon addysg ei disgyblion, fel y mae hi'n gwneud trosodd a thro yn tanseilio, nid yn unig ei safle hi, ond safle pob athro dosbarth trwy'r sir.
Nodyn
Rhaid cydnabod rhywfaint o len ladrad yn y post yma. Yr wyf wedi ei godi oddi wrth blog Yr Athro Dylan Jones Evans, ond wedi cyfnewid sylwadau'r Athro am Brif Gwnstabl Gogledd Cymru i greu sylwad tebyg am wasanaethydd cyhoeddus arall. Mae nifer o wleidyddion a phapurau newydd a sylwebyddion wedi gwneud sylwadau tebyg i rai Dylan am y Brif Copyn. Am ryw reswm dydy'r sylwadau 'ma ddim yn swnio mor "rhesymegol" o’u addasu i sôn am weithwyr cyhoeddus eraill, megis athrawesau, meddygon na hyd yn oed arbenigwyr academaidd ein prifysgolion!
05/01/2008
Ysgolion Conwy - problem arall i'r Blaid?
Yn dilyn yn ôl traed Cynghorau Gwynedd ac Ynys Môn, mae Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy wedi cyhoeddi ei fod am gynnal adolygiad o'i ddarpariaeth addysg gynradd. Mae'r cyngor yn poeni bydd hyd at 3,000 o lefydd gwag yn ysgolion y sir erbyn y flwyddyn 2012, sef bron i dreian y llefydd sydd ar gael ar hyn o bryd.
Yn wahanol i Wynedd dydy Conwy heb ddarparu rhestr o ysgolion sydd dan fygythiad cael eu cau neu eu hadrefnu, ond yn amlwg bydd yr ardaloedd gwledig yn debycach o gael eu heffeithio yn llymach na'r ardaloedd poblog arfordirol. Yr ardaloedd gwledig, fel Nant Conwy, yw'r ardaloedd lle mae Plaid Cymru ar ei gryfaf. Er nad yw'r Blaid yn rheoli yng Nghonwy megis yng Ngwynedd mae hi'n rhan o'r glymblaid sydd yn rheoli. Gan hynny fe all y broses adrefnu ysgolion yng Nghonwy profi mor niweidiol a rhanedig i Blaid Cymru yma ac ydyw yng Ngwynedd.
Yn sicr dydy pethau ddim yn argoeli'n dda i'r Blaid ar gyfer etholiadau cyngor mis Mai yn y gogledd orllewin.
Oherwydd mae clymblaid sydd yn rheoli yng Nghonwy bydd modd i'r bai am gau ysgolion cael ei rhoi ar y Ceidwadwyr a'r cynghorwyr annibynnol hefyd. A gan mae llywodraeth Llafur y Cynulliad a orfododd yr arolygiad ar y cyngor bydd rhaid i Lafur ysgwyddo rhywfaint o'r bai hefyd. Sydd yn gadael y Rhyddfrydwyr Democrataidd fel yr unig un o'r pleidiau mawr heb faw ar eu dwylo. Dim ond pum aelod sydd gan y Rhyddfrydwyr yng Nghonwy ar hyn o bryd, ond mae'r blaid wedi bod yn dipyn o rym yn y sir yn y gorffennol. A fydd adrefnu ysgolion yn fodd i'r Rhyddfrydwyr codi eto? Neu a fydd Llais Pobl Gwynedd yn croesi'r ffin ac yn sefyll yng Nghonwy hefyd?
Yn wahanol i Wynedd dydy Conwy heb ddarparu rhestr o ysgolion sydd dan fygythiad cael eu cau neu eu hadrefnu, ond yn amlwg bydd yr ardaloedd gwledig yn debycach o gael eu heffeithio yn llymach na'r ardaloedd poblog arfordirol. Yr ardaloedd gwledig, fel Nant Conwy, yw'r ardaloedd lle mae Plaid Cymru ar ei gryfaf. Er nad yw'r Blaid yn rheoli yng Nghonwy megis yng Ngwynedd mae hi'n rhan o'r glymblaid sydd yn rheoli. Gan hynny fe all y broses adrefnu ysgolion yng Nghonwy profi mor niweidiol a rhanedig i Blaid Cymru yma ac ydyw yng Ngwynedd.
Yn sicr dydy pethau ddim yn argoeli'n dda i'r Blaid ar gyfer etholiadau cyngor mis Mai yn y gogledd orllewin.
Oherwydd mae clymblaid sydd yn rheoli yng Nghonwy bydd modd i'r bai am gau ysgolion cael ei rhoi ar y Ceidwadwyr a'r cynghorwyr annibynnol hefyd. A gan mae llywodraeth Llafur y Cynulliad a orfododd yr arolygiad ar y cyngor bydd rhaid i Lafur ysgwyddo rhywfaint o'r bai hefyd. Sydd yn gadael y Rhyddfrydwyr Democrataidd fel yr unig un o'r pleidiau mawr heb faw ar eu dwylo. Dim ond pum aelod sydd gan y Rhyddfrydwyr yng Nghonwy ar hyn o bryd, ond mae'r blaid wedi bod yn dipyn o rym yn y sir yn y gorffennol. A fydd adrefnu ysgolion yn fodd i'r Rhyddfrydwyr codi eto? Neu a fydd Llais Pobl Gwynedd yn croesi'r ffin ac yn sefyll yng Nghonwy hefyd?
23/12/2007
Nadolig Llawen Traddodiadol Cymreig
Mae 'na nifer o bethau, gweddol newydd, sydd bellach yn rhan o draddodiad hanesyddol y Nadolig. Mae'n debyg mae Albert, gwr y Frenhines Victoria oedd yn gyfrifol am y goeden Nadolig sydd yn must have ym mhob tŷ yng Ngwledydd Prydain bellach. Hysbyseb gan Coca-Cola ym 1931 sydd yn gyfrifol, yn ôl y son, am y dyn barfog yn ei benwynni a'i wisg goch, a J Glyn Davies sy'n gyfrifol am enw Cymraeg y gwron Siôn Corn.
Mae'r pethau yma mor gyffredin bellach fel ei bod yn anodd credu bod yna rhai ar dir y byw (gan gynnwys fy rhieni) sydd yn hyn na thraddodiad Siôn Corn a bod y goeden Nadolig wedi ymddangos yn beth newydd estron i bobl yr wyf yn eu cofio, megis fy hen daid.
Rhan arall o draddodiad y Nadolig cyfoes yw clywed arweinwyr crefyddol yn cwyno bod y seciwlar wedi dwyn y Nadolig oddi wrth y Cristionogion. Bod ystyr ac ysbryd y Nadolig wedi ei golli.
Traddodiad anghydffurfiol bu traddodiad crefyddol Cymru ers dros ddwy ganrif. Dydy anghydffurfwyr ddim yn dathlu gwyliau eglwysig. Mae anghydffurfiwr go iawn yn credu bod rhaid cofio am enedigaeth, bywyd, dysgeidiaeth, marwolaeth ac atgyfodiad yr Iesu yn barhaus - nid jyst ar ddyddiau arbennig. Cystal cofio am enedigaeth y Crist ar Fawrth y pymthegfed ag ar Ragfyr y 25in.
Dydy'r Nadolig ddim yn perthyn i draddodiad crefyddol y Cymry o gwbl, a nonsens yw i grefyddwyr Cymru cwyno am golli gwir ystyr gŵyl nad oedd ystyr iddi erioed yn ein traddodiad Cristionogol arbennig ni.
Gall Gristion o Gymro mwynhau hwyl yr ŵyl fel rhan o ddathliad cymdeithasol neu ymwrthod a'r ŵyl fel rhywbeth sy'n perthyn i'r byd. Yr hyn na all Cymro Efengylaidd Cristionogol gwneud yw cwyno am sarhad Nadoligaidd trwy honni bod pobl wedi dwyn oddi wrthym rywbeth nad oedd yn eiddo i'n traddodiad cynhenid yn y lle cyntaf!
Nadolig Llawen i holl ddarllenwyr blog yr HRF. Mwynhewch yr ŵyl trwy loddest, trwy weddi neu trwy'r ddau!
Mae'r pethau yma mor gyffredin bellach fel ei bod yn anodd credu bod yna rhai ar dir y byw (gan gynnwys fy rhieni) sydd yn hyn na thraddodiad Siôn Corn a bod y goeden Nadolig wedi ymddangos yn beth newydd estron i bobl yr wyf yn eu cofio, megis fy hen daid.
Rhan arall o draddodiad y Nadolig cyfoes yw clywed arweinwyr crefyddol yn cwyno bod y seciwlar wedi dwyn y Nadolig oddi wrth y Cristionogion. Bod ystyr ac ysbryd y Nadolig wedi ei golli.
Traddodiad anghydffurfiol bu traddodiad crefyddol Cymru ers dros ddwy ganrif. Dydy anghydffurfwyr ddim yn dathlu gwyliau eglwysig. Mae anghydffurfiwr go iawn yn credu bod rhaid cofio am enedigaeth, bywyd, dysgeidiaeth, marwolaeth ac atgyfodiad yr Iesu yn barhaus - nid jyst ar ddyddiau arbennig. Cystal cofio am enedigaeth y Crist ar Fawrth y pymthegfed ag ar Ragfyr y 25in.
Dydy'r Nadolig ddim yn perthyn i draddodiad crefyddol y Cymry o gwbl, a nonsens yw i grefyddwyr Cymru cwyno am golli gwir ystyr gŵyl nad oedd ystyr iddi erioed yn ein traddodiad Cristionogol arbennig ni.
Gall Gristion o Gymro mwynhau hwyl yr ŵyl fel rhan o ddathliad cymdeithasol neu ymwrthod a'r ŵyl fel rhywbeth sy'n perthyn i'r byd. Yr hyn na all Cymro Efengylaidd Cristionogol gwneud yw cwyno am sarhad Nadoligaidd trwy honni bod pobl wedi dwyn oddi wrthym rywbeth nad oedd yn eiddo i'n traddodiad cynhenid yn y lle cyntaf!
Nadolig Llawen i holl ddarllenwyr blog yr HRF. Mwynhewch yr ŵyl trwy loddest, trwy weddi neu trwy'r ddau!
09/12/2007
Rwy’n Licio Stroberis a Chrîm ac yn Hoffi Mefus a Hufen
Dros bymtheg mlynedd ar hugain yn ôl, bellach, cafodd perthynas annwyl imi gais gan HTV i wneud darn nodwedd am bysgota cimychiaid o borthladd y Bermo ar gyfer Y Dydd a Report Wales.
Dyn uniaith Gymraeg, i bob pwrpas ymarferol ydoedd. Cymro coeth a chywir ei Gymraeg, yn gynefin a phob ymadrodd traddodiadol Cymraeg oedd yn perthyn i'r diwydiant pysgota cimychiaid, ac yn un o'r olaf i ddefnyddio'r fath ymadroddion yn naturiol didrafferth.
Roedd o'n siaradwr Saesneg gwan a thrwsgl, efo acen josginaidd ac yn swnio fath a thwpsyn yn ei estroniaeth. Er gwaethaf hyn, roedd o'n fodlon digon i wneud y rhaglen yn y Saesneg ond yn poeni nad oedd ei Gymraeg yn ddigon dda ar gyfer Y Dydd.
Roedd fy niweddar Fam yng nghyfraith yn Gymraes rugl, yn siarad y Gymraeg yn naturiol fel y siaradwyd hi yng ngwaelodion Dyffryn Conwy am ganrifoedd. Ond, o ddeall bod ei merch yn canlyn pregethwr, o bob peth, yn penderfynu bod rhaid iddi siarad Saesneg yn fy nghwmni gan nad oedd ei Chymraeg yn ddigon da i'w defnyddio o flaen pregethwr! Er gwaetha'r ffaith mae chwarter Sais, Cymraeg ail iaith, oedd y pregethwr dan sylw.
Mae diffyg hyder Cymry Cymraeg i siarad Cymraeg ac i ddefnyddio'r Gymraeg yn fwy o fygythiad i ddyfodol yr iaith nag ydy'r mewnlifiad, o bell ffordd.
Mae'n bwysig i ymgyrch yr iaith bod y syniad o Gymraeg diffygiol yn cael ei ddifa. Mae siarad Cymraeg yn bwysicach na siarad Cymraeg cywir. Gwell yw dweud rwy’n licio stroberis a chrîm na throi i'r Saesneg!
Ond mae cadw safonau ieithyddol yn bwysig hefyd, os am gadw'r iaith Gymraeg yn fyw mae'n rhaid wrth gywirdeb iaith. Mae'n rhaid i ddefnyddwyr y Gymraeg cyhoeddus bod yn ramadegol cywir eu Cymraeg. Mae rhaid i Vaughan Roderick, Bethan Gwanas, Gerallt Lloyd Owen ac ati Hoffi Mefus a Hufen yn hytrach na stroberis a chrîm!.
Ond dyma'r cyfyng gyngor: Lle mae'r we yn ffitio i mewn i'r ddadl cywirdeb iaith?
Wrth ddanfon y post 'ma rwyf yn ei gyhoeddi (ei chyhoeddi?) yn yr iaith Gymraeg, os gyhoeddi mae'n rhaid sicrhau bod y cyhoeddiad yn parchu holl reolau'r iaith. Does dim gwahaniaeth rhwng cyhoeddi yn gyhoeddus yma na chyhoeddi ar Garreg Gwalch neu Lolfa.
Ond ar y llaw arall ai cyhoeddiad, neu sgwrs ar lein yw blog? Fi'n dymuno dweud fy neud fel dwi'n dweud o yma, boed yn ramadegol gywir neu ddim; ond a oes gennyf hawl i wneud hynny heb y sicrwydd bod fy Nghymraeg yn swyddogol digon dda?
Ydy’r ymateb yma i'r post yma yn deg?
Dyn uniaith Gymraeg, i bob pwrpas ymarferol ydoedd. Cymro coeth a chywir ei Gymraeg, yn gynefin a phob ymadrodd traddodiadol Cymraeg oedd yn perthyn i'r diwydiant pysgota cimychiaid, ac yn un o'r olaf i ddefnyddio'r fath ymadroddion yn naturiol didrafferth.
Roedd o'n siaradwr Saesneg gwan a thrwsgl, efo acen josginaidd ac yn swnio fath a thwpsyn yn ei estroniaeth. Er gwaethaf hyn, roedd o'n fodlon digon i wneud y rhaglen yn y Saesneg ond yn poeni nad oedd ei Gymraeg yn ddigon dda ar gyfer Y Dydd.
Roedd fy niweddar Fam yng nghyfraith yn Gymraes rugl, yn siarad y Gymraeg yn naturiol fel y siaradwyd hi yng ngwaelodion Dyffryn Conwy am ganrifoedd. Ond, o ddeall bod ei merch yn canlyn pregethwr, o bob peth, yn penderfynu bod rhaid iddi siarad Saesneg yn fy nghwmni gan nad oedd ei Chymraeg yn ddigon da i'w defnyddio o flaen pregethwr! Er gwaetha'r ffaith mae chwarter Sais, Cymraeg ail iaith, oedd y pregethwr dan sylw.
Mae diffyg hyder Cymry Cymraeg i siarad Cymraeg ac i ddefnyddio'r Gymraeg yn fwy o fygythiad i ddyfodol yr iaith nag ydy'r mewnlifiad, o bell ffordd.
Mae'n bwysig i ymgyrch yr iaith bod y syniad o Gymraeg diffygiol yn cael ei ddifa. Mae siarad Cymraeg yn bwysicach na siarad Cymraeg cywir. Gwell yw dweud rwy’n licio stroberis a chrîm na throi i'r Saesneg!
Ond mae cadw safonau ieithyddol yn bwysig hefyd, os am gadw'r iaith Gymraeg yn fyw mae'n rhaid wrth gywirdeb iaith. Mae'n rhaid i ddefnyddwyr y Gymraeg cyhoeddus bod yn ramadegol cywir eu Cymraeg. Mae rhaid i Vaughan Roderick, Bethan Gwanas, Gerallt Lloyd Owen ac ati Hoffi Mefus a Hufen yn hytrach na stroberis a chrîm!.
Ond dyma'r cyfyng gyngor: Lle mae'r we yn ffitio i mewn i'r ddadl cywirdeb iaith?
Wrth ddanfon y post 'ma rwyf yn ei gyhoeddi (ei chyhoeddi?) yn yr iaith Gymraeg, os gyhoeddi mae'n rhaid sicrhau bod y cyhoeddiad yn parchu holl reolau'r iaith. Does dim gwahaniaeth rhwng cyhoeddi yn gyhoeddus yma na chyhoeddi ar Garreg Gwalch neu Lolfa.
Ond ar y llaw arall ai cyhoeddiad, neu sgwrs ar lein yw blog? Fi'n dymuno dweud fy neud fel dwi'n dweud o yma, boed yn ramadegol gywir neu ddim; ond a oes gennyf hawl i wneud hynny heb y sicrwydd bod fy Nghymraeg yn swyddogol digon dda?
Ydy’r ymateb yma i'r post yma yn deg?
08/12/2007
Emynau Cymraeg yn Anghristionogol?
Yn y Daily Post ddoe (tud 11 - dim linc ar gael) roedd yna adroddiad o dribiwnlys diwydiannol lle'r oedd hogan yn honni ei fod wedi ei cham-drin yn y gweithle ar sail rhagfarn grefyddol.
Mae Louise Hender yn dwyn yr achos yn erbyn cwmni gofal o'r enw Prospects. Mae Prospects yn elusen Gristionogol sydd a'i phencadlys yn swydd Berkshire ac sydd â chartref gofal i bobl ag anawsterau dysgu yn Llandudno. Yn 2005 fe gymerodd Ms Hender cyfnod o absenoldeb mamolaeth ac wedi dychwelyd i'r gwaith darganfydd bod y cartref wedi troi yn llawer mwy "Cristionogol" nag y bu.
Ym mysg y newidiadau i Gristionogeiddio'r lle oedd Welsh hymns were replaced with Christian songs !
Mae Louise Hender yn dwyn yr achos yn erbyn cwmni gofal o'r enw Prospects. Mae Prospects yn elusen Gristionogol sydd a'i phencadlys yn swydd Berkshire ac sydd â chartref gofal i bobl ag anawsterau dysgu yn Llandudno. Yn 2005 fe gymerodd Ms Hender cyfnod o absenoldeb mamolaeth ac wedi dychwelyd i'r gwaith darganfydd bod y cartref wedi troi yn llawer mwy "Cristionogol" nag y bu.
Ym mysg y newidiadau i Gristionogeiddio'r lle oedd Welsh hymns were replaced with Christian songs !
07/12/2007
Am Glod i Gollwyr!
Enillwyr gwobr rhaglen AM-PM BBC Wales am ymgyrch gorau'r flwyddyn eleni oedd Chris Bryant AS a Leighton Andrews AC am eu hymgyrch i gadw ffatri Burberry y Rhondda ar agor. Llongyfarchiadau mawr i'r ddau ar eu gwobrau.
Ond, oni chaewyd y ffatri er gwaethaf pob ymgyrch? Oni chollwyd yr ymgyrch arbennig yma?
Os mae brwydr a gollwyd oedd ymgyrch gorau'r flwyddyn, ba glod sydd, o fod yn ymgyrchydd gorau?
Ond, oni chaewyd y ffatri er gwaethaf pob ymgyrch? Oni chollwyd yr ymgyrch arbennig yma?
Os mae brwydr a gollwyd oedd ymgyrch gorau'r flwyddyn, ba glod sydd, o fod yn ymgyrchydd gorau?
01/12/2007
Jac y Cymry
Nid ydwyf, am resymau amlwg, yn or-hoff o'r syniad o gynnwys symbol Cymreig ar Jac yr Undeb, ond fe wnaeth y ddau awgrym isod codi gwen:
Diolch i Paul Flynn AS
Diolch i Paul Flynn AS
30/11/2007
Biniau Peryglus!
Mae llawer o drafodaeth wedi bod yn diweddar yn erbyn yr arfer o gasglu biniau lludw yn bymthegnosol yn hytrach nag yn wythnosol fel bu'r arfer ers degawdau.
Mae'r nifer o'r dadleuon wedi eu hen arfer: drewdod, pryfaid, pydredd, llygod, blerwch, cathod; ac ati. Ond mi glywais ddadl newydd (i mi o leiaf) heno.
Yn ôl cyn cyd-weithiwr imi, sydd bellach yn gweithio mewn adran damweiniau ac argyfwng ysbyty, roedd damweiniau a oedd yn ymwneud a bin sbwriel yn bethau achlysurol iawn yn yr adran gynt. Mor brin, bod stori'r boi a anafwyd yn ei fin yn peri chwerthin yn y gyfadran. Ers i ddalgylch yr ysbyty dechrau casglu biniau yn bymthegnosol mae achosion o'r fath wedi dod yn gyffredin iawn, iawn. Mor gyffredin fel eu bod yn achosi pwysau ychwanegol ar yr uned damweiniau.
Mae'r anafiadau, gan amlaf, yn digwydd o herwydd bod pobl yn neidio yn eu biniau i geisio gwasgu'r gwasarn a chael mwy o rwtsh yn y bin.
Mi fyddai'n ddifyr gwybod os oes yna ystadegau swyddogol i gefnogi'r dystiolaeth anecdotaidd yma. Ac os oes, diddorol bydda wybod faint o gost ychwanegol sy'n cael ei godi ar y GIG trwy'r arfer o gasglu biniau pob pythefnos.
Mae'r nifer o'r dadleuon wedi eu hen arfer: drewdod, pryfaid, pydredd, llygod, blerwch, cathod; ac ati. Ond mi glywais ddadl newydd (i mi o leiaf) heno.
Yn ôl cyn cyd-weithiwr imi, sydd bellach yn gweithio mewn adran damweiniau ac argyfwng ysbyty, roedd damweiniau a oedd yn ymwneud a bin sbwriel yn bethau achlysurol iawn yn yr adran gynt. Mor brin, bod stori'r boi a anafwyd yn ei fin yn peri chwerthin yn y gyfadran. Ers i ddalgylch yr ysbyty dechrau casglu biniau yn bymthegnosol mae achosion o'r fath wedi dod yn gyffredin iawn, iawn. Mor gyffredin fel eu bod yn achosi pwysau ychwanegol ar yr uned damweiniau.
Mae'r anafiadau, gan amlaf, yn digwydd o herwydd bod pobl yn neidio yn eu biniau i geisio gwasgu'r gwasarn a chael mwy o rwtsh yn y bin.
Mi fyddai'n ddifyr gwybod os oes yna ystadegau swyddogol i gefnogi'r dystiolaeth anecdotaidd yma. Ac os oes, diddorol bydda wybod faint o gost ychwanegol sy'n cael ei godi ar y GIG trwy'r arfer o gasglu biniau pob pythefnos.
28/11/2007
Pleidleisiau y Loteri
Yr wyf wedi pleidleisio dwywaith heddiw. Yn gyntaf mi fwriais bleidlais i brosiect sy'n ceisio adfer parc cyhoeddus Dolgellau, i ennill nawdd o Gronfa'r Loteri Fawr; yn ail mi roddais gefnogaeth i brosiect Sustrans Connect2 i dderbyn arian o Gronfa £50 Miliwn y Bobl.
Rhaid cyfaddef fy mod i heb bleidleisio mewn modd gwrthrychol, trwy edrych ar yr holl brosiectau dan sylw a chefnogi'r un mwyaf haeddiannol. Mi fwriais fy mhleidlais am resymau plwyfol a hunanol. Bydd aelodau o fy nheulu sy'n byw yn y dre yn cael bendith o barc Dolgellau, a phrosiect Sustrans yw'r unig un o'r pedwar dan sylw sydd yn cael effaith uniongyrchol ar Gymru. Mae'n siŵr bod mwyafrif o'r rai sydd wedi bwrw pleidlais wedi gwneud hynny am resymau unigoliaeth yn hytrach na rhai gwrthrychol.
Os nad yw'r arian yn cael ei rannu ar sail wrthrychol mae'n rhaid amau cyfiawnder rhannu grantiau'r Loteri trwy bleidlais boblogaidd. Mae Dolgellau yn cystadlu am grant yn erbyn prosiect yn Nhreffynnon. Poblogaeth y naill dref yw 2,700 tra bod y llall a phoblogaeth o 8,700, mae'r rhifyddeg yn rhoi mantais glir ac annheg i Dreffynnon. Nos yfory bydd pentref bach Penarlâg yn cystadlu yn erbyn dinas fawr Abertawe am arian!
Mae yna ambell i achos da sydd ag apêl fwy poblogaidd nag eraill. Bydda brosiect i helpu plant bach sâl yn sicr o ddenu llawer mwy o gefnogaeth na phrosiect i helpu oedolion sy'n gaeth i gyffuriau er enghraifft. Mae'n haws i brosiectau poblogaidd denu arian o ffynonellau eraill nag ydyw i'r achosion llai poblogaidd. Gan hynny yr achosion llai poblogaidd sydd a'r angen fwyaf am grant.
Mae yna rywbeth ffiaidd yn y syniad o drin achosion da fel cystadleuwyr mewn sioe cwis câs, lle mae'r enillydd yn ennill popeth a'r collwr yn cael ei drin fel y ddolen gwanaf, sy'n cerdded i ffwrdd efo dim.
Rwy'n credu'n gryf dylid rhoi'r gorau i ddosbarthu arian elusennol mewn ffordd mor annheg a chael hyd i ffordd sydd yn ymdrin â phob cais mewn modd cytbwys a gwrthrychol.
Rhaid cyfaddef fy mod i heb bleidleisio mewn modd gwrthrychol, trwy edrych ar yr holl brosiectau dan sylw a chefnogi'r un mwyaf haeddiannol. Mi fwriais fy mhleidlais am resymau plwyfol a hunanol. Bydd aelodau o fy nheulu sy'n byw yn y dre yn cael bendith o barc Dolgellau, a phrosiect Sustrans yw'r unig un o'r pedwar dan sylw sydd yn cael effaith uniongyrchol ar Gymru. Mae'n siŵr bod mwyafrif o'r rai sydd wedi bwrw pleidlais wedi gwneud hynny am resymau unigoliaeth yn hytrach na rhai gwrthrychol.
Os nad yw'r arian yn cael ei rannu ar sail wrthrychol mae'n rhaid amau cyfiawnder rhannu grantiau'r Loteri trwy bleidlais boblogaidd. Mae Dolgellau yn cystadlu am grant yn erbyn prosiect yn Nhreffynnon. Poblogaeth y naill dref yw 2,700 tra bod y llall a phoblogaeth o 8,700, mae'r rhifyddeg yn rhoi mantais glir ac annheg i Dreffynnon. Nos yfory bydd pentref bach Penarlâg yn cystadlu yn erbyn dinas fawr Abertawe am arian!
Mae yna ambell i achos da sydd ag apêl fwy poblogaidd nag eraill. Bydda brosiect i helpu plant bach sâl yn sicr o ddenu llawer mwy o gefnogaeth na phrosiect i helpu oedolion sy'n gaeth i gyffuriau er enghraifft. Mae'n haws i brosiectau poblogaidd denu arian o ffynonellau eraill nag ydyw i'r achosion llai poblogaidd. Gan hynny yr achosion llai poblogaidd sydd a'r angen fwyaf am grant.
Mae yna rywbeth ffiaidd yn y syniad o drin achosion da fel cystadleuwyr mewn sioe cwis câs, lle mae'r enillydd yn ennill popeth a'r collwr yn cael ei drin fel y ddolen gwanaf, sy'n cerdded i ffwrdd efo dim.
Rwy'n credu'n gryf dylid rhoi'r gorau i ddosbarthu arian elusennol mewn ffordd mor annheg a chael hyd i ffordd sydd yn ymdrin â phob cais mewn modd cytbwys a gwrthrychol.
17/11/2007
Cymru, Lloegr a thegwch ar y Bîb
Mae'r BBC am gynnal arolwg i weld os ydy digwyddiadau yng Nghymru, Yr Alban a Gogledd yr Iwerddon yn cael cynrychiolaeth deg ar raglenni Newyddion Prydeinig y Sianel.
Prin fod angen gwario miloedd ar y fath arolwg. Mae'r ateb yn glir. Prin iawn yw'r wybodaeth am wledydd llai'r DU ar raglenni megis News at Ten .
Pe bai dyn yn dirymu ar newyddion Prydeinig y BBC am wybodaeth o'r cynulliad eleni, yr unig beth fyddai'n gwybod, bron, yw bod y Cynulliad wedi lladd Siambo.
Ond rwy'n amau bod yr arolwg yn edrych ar y cwestiwn anghywir. Mae gan Gymru a'r Alban eu gwasanaethau newyddion cenedlaethol eu hunain. Mae'n wir fod gormod o bobl yn dewis peidio gwylio newyddion Cymreig - ond cwestiwn arall yw hynny. Yr unig wlad sydd heb wasanaeth newyddion a materion cyfoes cenedlaethol yw Lloegr.
Mae modd imi wylio rhaglenni sydd yn ymwneud a gwleidyddiaeth unigryw fy ngwlad. Does dim modd i'r Sais gwneud yr un peth. Mae'r Sais yn hollol ddibynnol ar y gwasanaeth Prydeinig.
Ers datganoli mae gan Loegr gwleidyddiaeth unigryw sydd yn wahanol i wleidyddiaeth Cymru, yr Alban a Gogledd yr Iwerddon. Gwendid mwyaf gwasanaethau newyddion y BBC (a sianeli eraill) yw nad ydynt yn cydnabod hyn trwy greu rhaglenni Saesnig.
Pe bai gwasanaeth cenedlaethol i Loegr yn cael ei greu rwy'n sicr mae un o sgil effeithiau hynny byddid cynrychiolaeth decach o holl wledydd y DU ar y gwaddol o raglenni Prydeinig.
Prin fod angen gwario miloedd ar y fath arolwg. Mae'r ateb yn glir. Prin iawn yw'r wybodaeth am wledydd llai'r DU ar raglenni megis News at Ten .
Pe bai dyn yn dirymu ar newyddion Prydeinig y BBC am wybodaeth o'r cynulliad eleni, yr unig beth fyddai'n gwybod, bron, yw bod y Cynulliad wedi lladd Siambo.
Ond rwy'n amau bod yr arolwg yn edrych ar y cwestiwn anghywir. Mae gan Gymru a'r Alban eu gwasanaethau newyddion cenedlaethol eu hunain. Mae'n wir fod gormod o bobl yn dewis peidio gwylio newyddion Cymreig - ond cwestiwn arall yw hynny. Yr unig wlad sydd heb wasanaeth newyddion a materion cyfoes cenedlaethol yw Lloegr.
Mae modd imi wylio rhaglenni sydd yn ymwneud a gwleidyddiaeth unigryw fy ngwlad. Does dim modd i'r Sais gwneud yr un peth. Mae'r Sais yn hollol ddibynnol ar y gwasanaeth Prydeinig.
Ers datganoli mae gan Loegr gwleidyddiaeth unigryw sydd yn wahanol i wleidyddiaeth Cymru, yr Alban a Gogledd yr Iwerddon. Gwendid mwyaf gwasanaethau newyddion y BBC (a sianeli eraill) yw nad ydynt yn cydnabod hyn trwy greu rhaglenni Saesnig.
Pe bai gwasanaeth cenedlaethol i Loegr yn cael ei greu rwy'n sicr mae un o sgil effeithiau hynny byddid cynrychiolaeth decach o holl wledydd y DU ar y gwaddol o raglenni Prydeinig.
06/11/2007
Tân Gwyllt Cymreig?
Mae yna nifer o resymau dros beidio â dathlu gwyl Guto Ffowc. Yn amlwg mae'n wyl Prydeinllyd - yn cael ei ddathlu ar raddfa Brydeinig ac yn cael ei gynnal i ddathlu goroesiad Senedd a Brenin Lloegr.
Mae o'n wyl sy'n annog anoddefgarwch crefyddol, yn dathlu ymosodiad ar ryddid barn ac yn clodfori agwedd ffiaidd tuag at drosedd a chosb..
Ond mae'r plantos yn mwynhau noson tân gwyllt a dim ond rhiant crintachlyd bydda am rwystro eu plant rhag ymuno yn yr hwyl o herwydd cywirdeb gwleidyddol.
Be mae rhiant gwladgarol Cymreig am wneud, felly? Be am gael noson tân gwyll i ddathlu digwyddiad cenedlaethol Cymreig yn ystod yr un cyfnod o'r flwyddyn? Oes yna ddigwyddiadau addas ar gael?
Mae o'n wyl sy'n annog anoddefgarwch crefyddol, yn dathlu ymosodiad ar ryddid barn ac yn clodfori agwedd ffiaidd tuag at drosedd a chosb..
Ond mae'r plantos yn mwynhau noson tân gwyllt a dim ond rhiant crintachlyd bydda am rwystro eu plant rhag ymuno yn yr hwyl o herwydd cywirdeb gwleidyddol.
Be mae rhiant gwladgarol Cymreig am wneud, felly? Be am gael noson tân gwyll i ddathlu digwyddiad cenedlaethol Cymreig yn ystod yr un cyfnod o'r flwyddyn? Oes yna ddigwyddiadau addas ar gael?
Tân Gwyllt Cymreig?
Mae yna nifer o resymau dros beidio â dathlu gwyl Guto Ffowc. Yn amlwg mae'n wyl Prydeinllyd - yn cael ei ddathlu ar raddfa Brydeinig ac yn cael ei gynnal i ddathlu goroesiad Senedd a Brenin Lloegr.
Mae o'n wyl sy'n annog anoddefgarwch crefyddol, yn dathlu ymosodiad ar ryddid barn ac yn clodfori agwedd ffiaidd tuag at drosedd a chosb..
Ond mae'r plantos yn mwynhau noson tân gwyllt a dim ond rhiant crintachlyd bydda am rwystro eu plant rhag ymuno yn yr hwyl o herwydd cywirdeb gwleidyddol.
Be mae rhiant gwladgarol Cymreig am wneud, felly? Be am gael noson tân gwyll i ddathlu digwyddiad cenedlaethol Cymreig yn ystod yr un cyfnod o'r flwyddyn? Oes yna ddigwyddiadau addas ar gael?
Mae o'n wyl sy'n annog anoddefgarwch crefyddol, yn dathlu ymosodiad ar ryddid barn ac yn clodfori agwedd ffiaidd tuag at drosedd a chosb..
Ond mae'r plantos yn mwynhau noson tân gwyllt a dim ond rhiant crintachlyd bydda am rwystro eu plant rhag ymuno yn yr hwyl o herwydd cywirdeb gwleidyddol.
Be mae rhiant gwladgarol Cymreig am wneud, felly? Be am gael noson tân gwyll i ddathlu digwyddiad cenedlaethol Cymreig yn ystod yr un cyfnod o'r flwyddyn? Oes yna ddigwyddiadau addas ar gael?
Subscribe to:
Posts (Atom)