Darogan etholiad 2010 - Wrecsam

Yr wyf wedi bod yn esgeulus efo fy narogan, ac wedi ei adael ar ei hanner, er gwaetha'r ffaith fy mod wedi addo i Blaid Wrecsam y byddwn yn sicr yn cyrraedd Wrecsam cyn dyddiad yr etholiad. Gwell ail afael ar yr ymdrech trwy edrych ar sedd Wrecsam - er mwyn cadw addewid.

Mae gennyf lyfr yn rhywle yn y tŷ 'ma sy'n rhoi canlyniadau etholiadau Cymru o 1832 hyd at ddyddiad ei gyhoeddiad ar ddechrau'r 1990au. Er chwilio a chwalu rwy'n methu yn fy myw a chael hyd iddi.

Mae hyn yn siom, oherwydd bod gennyf ryw brith gof bod Wrecsam yn y 40au y 50au a dechrau 60au yr ugeinfed ganrif (pan nad oedd Plaid Cymru yn wneud yn hynnod o dda mewn unrhyw etholaeth) ymysg canlyniadau gorau Plaid Cymru, yn enill deg i bymtheg y cant o'r bleidlais yn yr etholaeth pan nad oedd y Blaid yn cael prin 5% trwy Gymru gyfan. A syniad bod Wrecsam wedi dychwelyd mwy o bleidleisiau mewn ambell i flwyddyn na Sir Gaernarfon, Meirion neu Sir Gaerfyrddin.

Yn etholiad 2005, dim ond o drwch y blewyn cadwyd ernes ymgeisydd Wrecsam.

Cyn i Dennis Balsom creu ei theori Cymru’n dri, fe wnaeth y Blaid dechrau gweithredu'r theori gan ganolbwyntio ar y Gymru Gymraeg a'r Cymoedd a chan anwybyddu llefydd ar y ffin, megis Wrecsam.

Mae Cymru Wrecsam yn gallu bod yn llawer mwy balch o'u Cymreictod na Chymru Caernarfon, gan eu bod yn llawer mwy ymwybodol o'r bygythiad i'w Cymreictod. Camgymeriad oedd i'r Blaid anwybyddu egin cenedlaetholdeb Wrecsam yn y 1970au.

Mae gan y Ceidwadwyr siawns prin o gipio'r sedd a'r Democratiaid Rhyddfrydol siawns prinnach. Fy narogan yw y bydd Llafur yn dal ei afael.

Ond dyma sedd lle na ddylai’r un cenedlaetholwr cael ei demtio i bleidleisio yn dactegol. O'i hadeiladu yn ôl i'w hen ogoniant, trwy gynyddu pleidlais Plaid Cymru a chynyddu dylanwad y Blaid, fe all Wrecsam droi yn Islwyn Etholiad Cynulliad 2018.

Pob hwyl i Arfon yn yr ymgyrch o adeiladu dyfodol gwell i Wrecsam.

Rhaglen Etholiad 2010 S4C

Mae'n rhaid dweud fy mod i wedi siomi'n arw efo'r rhaglen gyntaf yn y gyfres Etholiad 2010 are S4C.

Roedd yr ugain munud gyntaf yn wastraff llwyr o amser, y cyflwynydd yn egluro fformat y rhaglen, wedyn digrifwr yn egluro ei fformat eto gan ddynwared y gwleidyddion a oedd i ymddangos. Cafwyd ffars o weld Dafydd Wigley, Ruth Parry, Beti Williams a Rod Richards yn dewis pa blaid arall yr oeddynt am eu holi. Ew 'na lwc mul bod neb wedi dewis ei blaid ei hun, a bod yr hen sefyllfa annifyr o Lafur yn holi'r Rhyddfrydwyr a'r Rhyddfrydwyr yn holi Llafur heb godi ynte?

Mae Dylan Iorwerth yn gallu bod yn sylwebydd craff a difyr, ond diwerth braidd oedd ei gyfraniad ef. Os oes senedd crog bydd y Rhyddfrydwyr democrataidd fel enllyn mewn brechdan (llun rhywun yn gwneud brechdan) " Waw! Pwy sa'n credu?

Roedd rhaid cael gair bach efo etholwyr cyffredin, ac yn ôl rheol rhaglenni o'r fath, does dim hawl i'r bobl gyffredin ffafrio'r un blaid, mae'n rhaid iddynt ddweud yr un hen ystrydebau: "dydy gwleidyddion ddim yn ceisio siarad efo'r to iau"; "dwi ddim yn deall y gwahaniaethau polisi" a "bydda nhw 'mond yn curo'r drws ar adeg etholiad". Pit na fasa'r stori am wleidyddion mond yn dod acw adeg etholiad yn wir yn y parthau hyn. Mae gymaint o wleidyddion wedi bod yn postio taflenni trwy a churo ar ddrws fy nhŷ yn ystod y flwyddyn diwethaf, fel bod carreg yr aelwyd yn dechrau drewi o wleidyddion.

Yr unig ran ddifyr o'r rhaglen oedd Dafydd Wigley yn holi'r Democratiaid Rhyddfrydol. Rhaid cyfaddef fy mod i ddim yn gwybod cynt ac wedi fy syfrdanu o ddysgu mae dim ond dau allan o 40 ymgeisydd y Rhydd Dems sydd yn gallu'r Gymraeg. Ond mor ddifyr oedd cyfraniad Wigley, fel nododd Rod Richards, cafwyd yr un hen fformat ar raglenni gwleidyddol Cymraeg 20in mlynedd yn ol.

Hoffi nhw neu beidio bydd y deugain AS a etholir ym mis Mai yn dylanwadu ar bethau pwysig bydd yn effeithio ar ein bywydau megis faint o bres bydd yn ein pocedi, ein gobeithion i gael neu i gadw swydd, safon byw'r henoed, hawliau a dyletswyddau sifil ac ati - dydy eu hethol ddim yn jôc nac yn ystrydeb. Mae etholwyr Cymru yn haeddu rhaglenni sydd yn rhoi'r ymgeiswyr o dan y chwyddwydr ac sydd yn eu holi yn galed am sut y byddant yn ein cynrychioli o gael eu hethol, doedd y rhaglen Etholiad 2010 heno ddim yn agos at y marc.

Dim lle yn y gynulleidfa

Ar ôl gwahardd arweinwyr Plaid Cymru, yr SNP, y Gwyrddion ac ati rhag cymryd rhan yn dadleuon yr arweinwyr ar gyfer Etholiad San Steffan, mae'n debyg bod y corfforaethau darlledu a'r tair plaid hunan pwysig wedi penderfynu gwahardd cefnogwyr cyffredin o bleidiau eraill rhag bod yn rhan o'r gynulleidfa hefyd.

Bydd y sawl sy'n gwneud cais am docyn i fod yn rhan o'r gynulleidfa yn cael eu gofyn i bwy y maent yn debygol o bleidleisio. Bydd nifer penodedig o'r rhai sydd yn nodi eu bod am bleidleisio i Lafur, y Ceidwadwyr a'r Rhyddfrydwyr yn cael tocynnau, ynghyd ag 20% o bobl sydd yn nodi nad ydynt wedi penderfynu eto. Ond os ydych yn nodi eich cefnogaeth i'r Blaid, MK, y Gwyrddion UKIP neu unrhyw blaid arall bydd eich cais am docyn yn cael ei wrthod yn ddisymwth.

Yr esgus, mae'n debyg, yw er mwyn sicrhau nad yw eithafwyr o'r BNP yn herwgipio'r rhaglenni. Mae'r syniad y byddai aelod o'r SNP neu'r Blaid werdd yn herwgipio rhaglen ar ran y BNP yn enllibus o hurt. Mae'r syniad na all aelod o blaid eithafol cogio ei fod yn gefnogol i un o'r tair plaid fydd yno yn naïf o wyrion.

Unwaith eto mae tri hen blaid fethedig a'u cyfeillion yn y byd newyddiadurol yn dangos nad oes ganddynt gydsyniad o ddemocratiaeth yn perthyn iddynt.

Y Bîb, Yr Etholiad ac Ymwybyddiaeth am Ddatganoli

Yr wyf newydd wylio'r rhaglen gyfredol yng nghyfres Newswatch, rhaglen sy'n ymwneud a chwynion am ddarpariaeth newyddiadurol y BBC. Yn ôl y disgwyl roedd rhaglen heno yn ymwneud a'r ffordd mae'r BBC wedi ymdrin â'r etholiad hyd yn hyn.

Cafwyd cyfweliad â Craig Oliver, dirprwy pennaeth gwasanaeth newyddion y Gorfforaeth i gyfiawnhau'r ddarpariaeth a fu yn ystod wythnos gyntaf yr ymgyrch.

Fe ddywedodd Mr Oliver, mewn ymateb i gŵyn o gôr adrodd etholiadol, bod yr amser sy'n cael ei roi i'r etholiad ar y rhaglenni newyddion yn deg gan fod yr etholiad yn ymwneud ag arweinwyr y pleidiau yn debating the running of our country. Weather taxes should go up, the Health Service and the Education of our children.

Ond yng Nghymru, yr Alban a Gogledd yr Iwerddon prin fod y Gwasanaeth Iechyd ac Addysg ein Plant yn achosion etholiadol o fawr bwys yn nhermau Etholiad Sansteffan. Maent yn bynciau i'w trafod y flwyddyn nesaf yng nghydestyn etholiadau i'r cyrff datganoledig, gan eu bod yn faterion datganoledig.

Os nad yw'r gwron sydd yn gyfrifol am ddarpariaeth deg a di-duedd newyddion etholiadol y Bîb yn ymwybodol o derfynau datganoli a'u heffaithion ar gyhoeddiadau polisiau'r pleidiau Llundeinig, pa obaith sydd bod darpariaeth y gorfforaeth am fod yn un deg, cytbwys a pherthnasol i holl etholwyr y DU; Yn enwedig y rhai sy'n pleidleisio yng Nghymru?

Y Ceffyl Blaen

Efo'r Ceidwadwyr a'r Llafurwyr yn malu bod yr etholiad yn ras dau geffyl, daeth ymateb yr SNP i'r honiad hurt a gwên i fy wyneb:

Diolch i Calum Cashley ymgeisydd yr SNP yng Ngogledd Caeredin a Leith.

Gofyn Y Cwestiwn i'r Darpar Prif Weinidogion

Bydd Gordon Brown, David Cameron a Nick Clegg yn ymddangos benben mewn dadleuon teledu ar Ebrill 15fed, Ebrill 22ain ac Ebrill 29ain.

Cynhelir y ddadl gyntaf ar ITV o dan arolygaeth Alastair Stewart, bydd yn ymwneud a materion domestig a chaiff ei recordio yng ngogledd orllewin Lloegr.

Sky bydd yn gyfrifol am yr ail ddarllediad, Adam Boulton bydd y cyflwynydd. Materion rhyngwladol bydd y maes llafur a chaiff ei recordio yn ne orllewin Lloegr

Daw'r darllediad olaf o ddwyrain canolbarth Lloegr, David Dimbleby bydd yn y gadair a materion economaidd bydd y pwnc dan sylw.

Mae modd i'r cyhoedd danfon cwestiynau i'w hystyried ar gyfer y dadleuon.

Yr honiad yw y bydd cwestiynau mwyaf poblogaidd yn cael eu gofyn, ond mae'n rhaid danfon cwestiynau ar y pynciau perthnasol i'r rhaglenni perthnasol.

Os hoffech gofyn cwestiwn i'w hystyried gellir gwneud hynny trwy gysylltu â'r dolenni canlynol:

http://www.itv.com/electiondebate/
http://news.sky.com/skynews/Election/debatequestion
http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk_politics/election_2010/8589502.stm

Rwy'n amau'n fawr os caiff ei ofyn hyd yn oed pe bai ymysg y cwestiynau mwyaf poblogaidd ond cwestiwn gwerth ei ofyn i ITV yw Pam bod yr arweinwyr yn ofni dadlau materion domestig efo cynrychiolwyr Plaid Cymru a'r SNP?

I sky: Pam bod yr arweinwyr yn ofni dadlau materion rhyngwladol efo cynrychiolwyr Plaid Cymru a'r SNP?

I'r BBC: Pam bod yr arweinwyr yn ofni dadlau materion economaidd efo cynrychiolwyr Plaid Cymru a'r SNP?

Rwyf am awgrymu bod pob cenedlaetholwr Cymreig ac Albanaidd yn gwneud hynny, ac wedi gwneud yn nodi hynny ar eu blogiau, eu cyfrifon Twitter, Facebook ac ati.

Protest bydd dim ond yn cymryd ychydig o funudau, ond a all fod yn effeithiol os oes digon ohonom yn cymryd rhan.

Y Torïaid yn rhoi tai haf cyn anghenion yr economi

Fel eglurodd George Monibot mewn erthygl pedair blynedd yn ôl, ac fel mae Cymdeithas yr Iaith wedi dweud am ddegawdau mae Ail Gartrefi yn draen ar gefn gwlad, yn creu diboblogi a digartrefedd, yn difetha cymdeithasau ac yn creu problemau amgylcheddol. Gan hynny roedd Alistair Darling yn iawn i gael gwared ar y gostyngiadau treth sydd ar gael i berchnogion ail gartrefi. Mewn cyfnod o gyni economaidd mae'r cysyniad bod perchenogion tai haf yn cael bendith treth yn gwbl wrthyn.

Pan elwir etholiad Sansteffan mae yna drefn ar gael lle mae'r gwrthbleidiau yn gallu caniatáu i fusnes anorffenedig y llywodraeth cael ei orffen ar frys trwy system a elwir golchi fynnu. I fusnes cael ei gynnwys yn y gyfundrefn y golch mae'n rhaid i'r brif wrthblaid cytuno ar yr eitemau, os nad oes cytundeb mae'r busnes yn syrthio.

Mae llawer o sylw wedi cael ei roi i'r ffaith bod yr eLCO tai fforddiadwy yn un o'r pethau sydd heb dderbyn cydweithrediad y Ceidwadwyr a gan hynny bydd y mesur yma yn syrthio. Eitem arall sydd wedi cael llai o sylw ond a fydd yr un mor andwyol i broblemau tai Cymru yw'r ffaith bod y Ceidwadwyr am ladd y polisi i gael gwared ar ostyngiad treth i berchnogion tai haf hefyd.

Ond oes rhyfedd fod y Torïaid yn rhoi anghenion perchenogion tai haf o flaen anghenion trigolion cefn gwlad, gan na fyddent am bechu'r rhai maent am eu perswadio i bleidleisio o'u hail gartrefi er mwyn gwyrdroi canlyniadau etholiadol Cymru?

Yr angen am Seibr-Nats Cymreig

CyberNats yw'r enw a bathwyd gan y Blaid Lafur am y sawl sy'n pleidio achos yr SNP a chenedlaetholdeb Albanaidd ar fforymau'r papurau newyddion Sgotaidd a blogiau megis un Brian Taylor, gohebydd Materion gwleidyddol BBC yr Alban.

Yng Nghymru y rhai pigog ar y blogiau yw'r Unionod Picl, yr hanner dwsin o bobl sydd fel pryfyn ar ôl dom ar safle Wales Online, Blog Betsan, Wales Home ac ati, yn lladd ar ddatganoli, yr iaith a phob dim sy'n ymwneud a Chymreictod, heb fawr o sialens gan neb. Mae eu syniadau mor Mathew Arnold; mor 19eg Ganrif; mor hurt ag i haeddu eu hanwybyddu gan nad oes dadl resymegol o'u plaid.

Yn anffodus dydy'r agwedd o'u hanwybyddu ac aent o 'ma heb weithio, mae'r diawliaid dal wrthi, ac o ddiffyg gwrthwynebiad, yn ymddangos fel petaent ym mhrif ffrwd y barn Gymreig. Rwyf wedi ymatal, hyd yn hyn, rhag ymateb i'w dwli diwerth, ond yr wyf yn dechrau teimlo ei fod yn hen bryd i reng o genedlaetholwyr rhoi'r diawliaid yn eu lle a dangos iddynt nad yw Cymry blaengar am ganiatáu iddynt chwythu eu lol yn ddiwrthwynebiad am fyth bythoedd.

Mewn cyfnod etholiad mae'n bwysig bod hanner dwsin o ffyliaid ddim yn cael rhwydd hynt ar y we - mae'n hen bryd i'r gweddill call dysgu iddynt gwers y persli!

Ronnie Hollalluog

Pe bawn yn gyd aelod o Gyngor Conwy a Ronnie Hughes, pe bawn yn gyd weithiwr ag ef yn y Blaid Lafur, mi fyddwn yn flin - yn flin iawn - am ei daflen hysbysebu ddiweddaraf:

Mae Ronnie yn hawlio ei fod wedi cyflawni gwyrthiau, fel unigolyn, heb gymorth neb. Y fo a fo'n unig sy'n gyfrifol am bwll nofio newydd Llandudno, am Venue Cymru, am Ganolfan Glastir ac am wariant o £27 miliwn o arian Ewrop yn y sir.

Doedd dim mewnbwn gan yr AS cyfredol (Llafur), gan yr ACau (Plaid a Llafur) yr ASEau (gan gynnwys y rhai Llafur). Afraid oedd cefnogaeth ei gyd gynghorwyr o'r Blaid Lafur a'u cymbleidwyr o'r pleidiau eraill a'r annibynwyr, dibwys oedd cyfraniad swyddogion y cyngor. Ronnie oedd ar flaen y gad a FO yw awdur pob daioni a daeth i ran Aberconwy ers dwy fil pum cant o flynyddoedd!

Fel dywedodd rhyw ffilosoffydd rhywbryd, i weithio allan be fydd o'n gwneud yn y dyfodol rhaid edrych ar yr hyn a wnaeth yn ei orffennol. Megis rhoi ei hun o flaen ei gefnogwyr (gan ei fod mor hunan pwysig) ag iddynt awgrymu ei ddiarddel o'r Blaid Lafur.

Rwyf wedi nodi eisoes ar fy mlogiau bod ymgyrch y Telegraph ac eraill o bortreadu gwleidyddion fel pobl Fi, Fi, Fi yn peryglu democratiaeth, mae'r rhan fwyaf o wleidyddion, o bob plaid, yn bobl sydd am lwyddo ar ran eu hetholwyr, os ydy Ronnie yn un ohonynt pam o paham y mae o'n cyhoeddi pamffled Fi,Fi,Fi

Gyda llaw (sori am y mwysair) mae I've done it! I'm doing it! I will do it! yn swnio fel cyffesiad laslanc hurt i Offeiriad Pabyddol parthed pechod Onan!

Arestio Gwilym Euros

Fel Cai yr wyf wedi cael ambell i gais i drafod y stori bod Gwilym Euros wedi cael ei arestio ddydd Llun ar amheuaeth o ymosod. Fel mae'n digwydd rwy'n gwybod dim mwy am yr hanes na sydd wedi ei gynnwys ar wefan y BBC, sydd yn brin iawn o fanylion.

Yn wahanol i Cai nid ydwyf yn credu bod y stori yn un nad yw'n ymwneud yn uniongyrchol a gwleidyddiaeth. O feddwl yn ôl am straeon am DI yn parcio ei gar mewn lle anabl, Mick Bates yn fwrw gweithiwr iechyd neu Gordon Brown yn bwlian, maent oll yn storïau gwleidyddol gan eu bod yn adlewyrchu ar y gwleidydd. Mae ymddygiad gwleidydd, hyd yn oed pan nad yw'n gwleidydda yn dweud rhywbeth am ei gymeriad / ei chymeriad.

O ran Gwilym Euros fyddwn yn dweud bod ymosod yn gorfforol ar eraill yn gyfan gwbl tu allan i'w gymeriad, ond yn di os mi fydd y stori yn cael effaith gwleidyddol. O ran cael trafodaeth, y peth callaf i Gwilym gwneud yw trafod y manylion yn agored ar ei flog ei hun lle bydd o'n gallu rhoi ei ochor o o'r stori cyn i'w elynion ei droelli gan wneud mwy o niwed iddo na fydd y stori yn ei haeddu.

Wrth gwrs dydy ymosod ddim, pob tro, yn stori drwg - mae o wedi bod yn hufen ar yrfa gwleidyddol ambell i unigolyn:

Freeview+ a S4C

Ers i deledu troi yn unigryw digidol yn y parthau hyn yr wyf wedi cael gafael ar flwch Freeview+. Mae'r blwch yn caniatáu imi recordio rhaglen unigol ar bob sianel, a chyfres o raglenni ar y rhan fwyaf o sianeli. Un o'r sianeli lle nad oes modd imi recordio cyfres yw S4C!

Pe bawn yn mynd ar fordaith rownd y byd a dod adref gan ddymuno dal i fyny efo'r hyn a methais o Eastenders byddai'r cyfan wedi ei gadw ar fy mlwch, ond pe bawn am ddal fyny efo anturiaethau Pobol y Cwm ddaw siom i'm rhan, gan nad yw'r linc cyfres yn gweithio ar gyfer S4C.

Cyn imi roi gwers y persli i S4C am y methiant 'ma yn eu darpariaeth, hoffwn gymharu nodau efo darllwnwyr fy mlog i gael gwybod os mae'r sianel sydd ar fai, neu wneuthurwyr fy mlwch sef Alba (ALDTR160).

Oes yna flychau Freeview+ eraill sydd yn recordio cyfresi ar S4C?

Billy Wolfe 1924-2010

Un o'r llyfrau gwleidyddol cenedlaethol cyntaf imi ei ddarllen pan yn laslanc oedd Scotland Lives: the Quest for Independence gan Billy Wolfe. Roedd Billy yn ŵr hawddgar ac annwyl a dyn a roddodd oes i ymgyrchu dros yr SNP a CND gyda wen barhaus ar ei wyneb. Ef oedd Cynullydd yr SNP o 1969 i 1979 y cyfnod a welodd y blaid yn troi o fod yn grŵp pwyso dinod i fod yn rym o bwys yn yr Alban.

Trist oedd clywed gan Calum Cashley bod Billy wedi marw ddoe, bydd ei golled i'r achos cenedlaethol yn un fawr. Cydymdeimladau dwysaf i'w wraig a'i bedwar plentyn. Heddwch i'w lwch.

Mae gan yr SNP gwefan coffa a theyrngedau YMA

Ecscliwsif - Mae'r BBC yn gwneud rhaglenni teledu!

Mae'n wirioneddol gas gen i yr arfer ar raglenni newyddion o adrodd stori sydd ddim yn stori go iawn, ond sy' ddim byd amgen na rhaghysbysiad i raglen arall mewn gwirionedd. Mae pob rhaglen newyddion yn euog o'r arfer ond Report Wales y BBC yw'r gwaethaf oll.

Dros fwrw'r Sul cafwyd nifer o dreilars ar gyfer y rhaglen Afghanistan - Five Welsh Families. Roedd unrhyw un a wyliodd BBC Wales ar y penwythnos yn gwybod bod y rhaglen ar fin ei ddarlledu, erbyn i'r stori ymddangos ar Wales Today nos Lun, nid ydoedd yn newyddion ond yn wybodaeth cyffredinol.

O barch i'r Bîb, roedd rhaglen Afghanistan yn rhaglen faterion cyfoes, o leiaf, ond roedd newyddion Report neithiwr yn bwrw'r arfer o raghysbysu dros ben llestri.

Y Newyddion oedd bod Syr Pryce Jones, wedi gwerthu'r Cwdyn Cysgu cyntaf ym 1876, dros gant a deg ar hugain o flynyddoedd yn ôl! Does gan y stori ddim hyd yn oed y cyfiawnhad o ffaith hanesyddol newydd ei ddarganfod - rwy'n cofio cwestiwn cwis tafarn ac eitem Hel Straeon amdani flynyddoedd lawer yn ôl

Roedd y rhaglenni dan sylw yn rhai difyr a dadlennol a gwerth eu gwylio, ond nid oedd eu darlledu yn haeddu slot ar y newyddion. Mae'n hen, hen bryd i Report Wales sylweddoli nad ydy BBC Wales makes a programme yn bennawd newyddion.

Mwy o drafferthion i Geidwadwyr Conwy

Mae aelod Ceidwadol arall o Gyngor Sir Conwy wedi ymadael a grŵp y blaid. Cipiodd y Cyng. Dave Holland ward Abergele a Phensarn oddi wrth y Blaid Lafur yn 2008, dipyn o bluen yn het y Torïaid ar y pryd. Mae'r Cyng. Holland bellach am eistedd gyda'r grŵp annibynnol.

Yn ochor Aberconwy o'r sir mae ymgeisydd seneddol y Ceidwadwyr wedi dechrau ymgyrch o feio'r negesydd er mwyn ceisio esgus am y ffaith bod ei ymgyrch yn dechrau chwalu. Mae dau bost newydd ar flog Guto heddiw, y naill yn cwyno am safonau newyddiadurol y papur wythnosol lleol y North Wales Weekly News ar llall yn cwyno am safon newyddiadurol newyddiadurwr profiadol ac uchel ei pharch y BBC Betsan Powys.

Dydh Sen Pyran Da!

Heddiw, Mawrth 5ed, yw Dydd Gwyl Peran Sant, nawddsant Cernyw.

Llawen Dydd Santes Non

Ers 1987 mae Mis Mawrth wedi ei ddynodi fel Mis Merched Mewn Hanes.

Dw'n i ddim pwy sy'n gyfrifol am ddynodi dyddiau nac wythnosau na hyd yn oed dyddiau fel rhai penodedig, ond ta waeth mis Mawrth yw mis y merched!

O'r holl agweddau ar hanes yr un yr wyf fi yn hoffi mwyaf yw hanes teuluol, hanes sydd yn gwneud y ferch yn ganolog - gellir bod yn sicr o bob Mam yn yr ardd achau a'i gair hi yw y prawf gorau ceir am bob tad!

Oes angen mis o'r fath, dwn i ddim? Yn sicr mae 'na brinder merched yn y Bywgraffiadur - llai na 0.25 y cant yn ôl y son, yn di os mae merched Cymru wedi cyfrannu mwy na hynny i hanes ein gwlad.

Un o'r rhai sy'n cael mensh yn y Bywgraffiadur yw Non, Mam Dewi Sant a heddiw yw ei dygwyl hi, felly clod i Non a phob merch arall sydd wedi cyfrannu i wythïen cyfoethog hanes ein gwlad.

Y scandal treuliau mwyaf un yn y byd i gyd

Pam fod barn Elfyn Llwyd werth gymaint yn fwy na fy marn i?

Yr wyf yn fwy blin nac arfer heno. Cefais gais i gymryd rhan mewn pôl piniwn gan YouGov heddiw - fy ngwobr am ei lenwi bydd 50c, rhaid cydnabod ei fod yn 50c yn fwy na'r wobr cefais ei gynig yr wythnos dwiwethaf, sef rhoi fy enw i mewn i het ar gyfer gwobr raffl!

Wrth edrych ar dudalen Treuliau Seneddol Elfyn Llwyd AS cefais hyd i'r wybodaeth yma:

Fee of £50 received for interview lasting 30 minutes on 18 September 2009. (Registered 6 October 2009) ComRes, Four Millbank, London SW1P 3JA.
£50 for completion of a parliamentary survey. Hours: 20 mins. (Registered 21 August 2009)
11 January 2010, paid £75 by ComRes for a completing survey panel. Hours: 20 mins. (Registered 12 January 2010) BPRI, 24-28 Bloomsbury Way, London, WC1A 2PX.
£75 for completing an opinion panel questionnaire. Hours: 30mins. (Registered 3 September 2009)
£75 for completing survey. Hours: 30 mins. (Registered 25 November 2009)
£75 for completing survey. Hours: 40 mins. (Registered 9 December 2009)

Rwy'n cael ffiffti pî ac mae o'n cael 75 punt am lenwi arolwg - y bastard barus!

Os hoffech gael bod yn rhan o arolygon YouGov am 50c pitw clicier yma! Os hoffech gael crocbris am yr un gorchwyl danfonwch eich enw, cynigydd, eilydd a rhyw 10,597 o bleidleisiau i'ch swyddog canlyniadau etholiadol lleol!

Grrrr!!!!

Dadl y Brif Weinidogion

Mae gan olygydd materion gwleidyddol rhaglen Newsnight y BBC, Michael Crick post diddorol ar ei flog.

Mae o'n honni bod y Bîb wedi canfod ffordd wych o gau Y Blaid, Yr SNP a phleidiau eraill allan o'r dadleuon arfaethedig ar gyfer Arweinwyr y Pleidiau cyn Etholiad Sansteffan.

Y tric yw newid enw'r dadleuon. Nid Dadleuon yr Arweinwyr byddant fwyach ond Dadl y Darpar Prif Weinidogion.

It's a cunning manoeuvre, agreed by the three main broadcasters (the BBC, ITV and Sky) and the three main parties, to exclude the SNP and Plaid Cymru leaders from the debates.

Since the SNP will only be fighting the 59 Scottish seats then Alex Salmond can't possibly become prime minister (nor Plaid's Elfyn Llwyd), so both are thereby disqualified from the TV debates.

Cunning manouver, o bosib ond nid un bydd yn dal dŵr cyfreithiol os ydy un neu ragor o'r pleidiau llai yn penderfynu herio'r drefniadaeth.

Dydy'r tric ddim yn llythrennol gywir. Mae'n eithriadol annhebygol o ddigwydd, rwy'n gwarantu, ond o dan y drefn mi fyddai'n bosib i Elfyn dyfod yn Brif Weinidog. Os ydy'r Blaid yn dweud rydym yn fodlon cefnogi llywodraeth leiafrifol Llafur/ Ceidwadwyr / Rhydd Dems ond dim ond ar yr amod mae Elfyn sydd yn cael byw yn rhif 10 Stryd Downing. Trwy ganiatáu i Nick Clegg bod yn rhan o'r ddadl y mae'r BBC eisoes wedi cydnabod bod gwahoddiad i'r ddadl yn seiliedig, nid ar y tebygolrwydd o ddyfod yn PM ond yn hytrach ar y posibilrwydd mwyaf annhebygol o gael y joban.

Wrth gwrs, ar wahân i'r ffaith bod Elfyn yn hapus yn ei dy bach twt gyfredol yn Llanuwchllyn, does dim gwarant y bydd yr un o'r tri arweinydd Pleidiau Mawr Llundain yn Brif Weinidog. Gall yr SNP curo Gordon Brown yn etholaeth Kirkcaldy and Cowdenbeath. Gall Dawn Barnes, o’r Rhydd Dems, rhoi enaid Portillo i obeithion David Cameron yn Witney, a gall y Monster Raving Loony Party rhoi cyllell finiog yng ngobeithion Nick Clegg yn Sheffeild Hallam (wel mae o'r un mor debygol a Nick Clegg Prif Weinidog!!).

Mae'r etholaethau Celtaidd yn cyfrannu 23% o etholaethau Sansteffan, hyd yn oed heb gymorth cenedlaetholwyr Seisnig, mae modd mathemategol (prin) i'r Cenedlaetholwyr Celtaidd dychwelyd y bloc fwyaf o ASau yn Senedd Llundain!

Ond posibilrwydd llawer mwy tebygol, os yw'r polau piniwn yn gywir, yw llywodraeth grog efo mwy o aelodau Llafur na Cheidwadol. Pe bai hynny'n digwydd rwy'n credu, yn sicr, mae cael gwared â Brown fel darpar Brif Weinidog bydda gofyn cyntaf pob un o'r pleidiau llai.

Dim Datganoli i Islwyn

Mae yna rywbeth eithaf hilariws yn newyddion Betsan Powys bod yr arch wrthwynebydd i ddatganoli, y Cyng. Dave Rees, un o arweinwyr True Wales am sefyll fel ymgeisydd annibynnol yn etholiad Sansteffan, oherwydd ei gred bod ymgeisydd Llafur Islwyn wedi ei benodi yn ganolog o Lundain yn hytrach nag yn ddatganoledig gan y blaid yn lleol.

Dathlu

Mae heddiw yn ddiwrnod dathlu annibyniaeth ym Mosnia-Hertsogofinia. Dim ond gŵyl nawddsant ydyw yng Nghymru ysywaeth.

Pa un sydd a'r achos fwyaf i ddathlu tybed?

Cyfarchion yr ŵyl i fy niferus darllenwyr yng Nghymru ac i'r un neu ddau syn pigo yma o ddwyrain Ewrop hefyd.