Mi fwynheais raglen y bardd Benjamin Zephaniah ar y BBC am yr Eisteddfod, fe wnaeth ambell i sylw ardderchog, megis mae adeiladwyr, a phlymwyr a phobl gyffredin yw mynychwyr yr Eisteddfod, nid y crach sydd yn mynychu gwyliau tebyg yn Lloegr - rhywbeth i'w gofio pan fo'r Blaid Lafur, yn cyhuddo'r Gymraeg o fod yn Iaith y Crachach, eto byth a gofyn am adolygiad, eto, i ehangder apêl yr Eisteddfod.
Un o'r elfennau o'r rhaglen nad oeddwn yn hoff ohoni oedd yr "ymddiheuriad" bron gan ambell i Gymro a ymddangosodd ar y rhaglen am sylfeini "ffug" yr eisteddfod. Mae pawb yn gwybod mae ffantasi dan ddylanwad cyffuriau Iolo Morgannwg yw'r orsedd a'i rhwysg, ond ffantasi a seiliwyd ar wirionedd. Roedd Iolo yn gelwyddgi penigamp, gofynnwch i unrhyw heddwas - mae'r celwydd anoddaf i'w gwrthbrofi yw'r un sydd â sail gwirionedd ynddi, mae sail wirioneddol yn hanes y Derwyddon ers dros 2,000 mlynedd, mae sail Cadeirio bardd ers 700 mlynedd, mae'r sail canu cerdd dant a chanu cynghanedd yn draddodiadau sy'n bod, heb angen ffug hanes iddynt.
Syr John Morris Jones, wrth gwrs, dechreuodd y traddodiad o ymddiheuro am yr Eisteddfod. Dyn a wrthododd cael ei Urddo i Orsedd y Beirdd, gan fod Gorsedd y Beirdd yn "ffug", ond dyn a dderbyniodd ei urddo'n Marchog, er gwaetha'r ffaith na fu'n marchogaeth ceffyl mewn rhyfel erioed! Ond dyn oedd yn digon bodlon torri holl reolau'r marchog i gynghreiriodd efo Lloyd George i sicrhau marwolaeth milwr, Hedd Wyn, er mwyn creu "ffug" propaganda Rhyfel Eisteddfod Penbedw!
Yr hyn sydd fwyaf chwerthinllyd am yr ymddiheuriad am ffug hanes yr Eisteddfod, yw clywed Huw Edwards, mab Hywel Teifi Edwards, yr awdurdod mwyaf ar hanes ffug rhwysg yr Eisteddfod, yn sylwebu ar hen hanes a thraddodiadau Agoriad Wladol y Senedd. Ni agorwyd y Senedd gyda rhwysg y "State Opening" cyn i'r Arglwydd Esher ail greu traddodiad ar gyfer y Brenin Edward VII ym 1901. Perthyn i'w gyfnod ef mae'r cau drws cyn cnoc y Rod Du, cadw'r prif chwip yn wystl ac ati, nid hen, hen hanes a thraddodiad. Lol botas o draddodiad sydd gan mlwydd yn iau na thraddodiad yr Eisteddfod fodern ydyw!
Ond pwy sy'n dal ymddiheuro?
16/08/2015
17/06/2015
Achub Pantycelyn neu achub yr Iaith?
Mae gennyf pob parch dros y sawl sydd wrthi'n meddiannu Neuadd Pantycelyn ar hyn o bryd. Mae pob safiad dros yr iaith yn haeddu parch, ond mae gennyf bryderon enfawr am sail eu safiad.
Mi fûm yn fyfyriwr ym Mhrifysgol Bangor am gyfnod hynod ber yn nechrau'r 1980au ac yn breswylydd Neuadd JMJ y cyfnod, sef yr "Univerity Hall" cynt a sefydlwyd yn ystod taernasiad Victoria (symudodd JMJ drws nesaf i'r hen Neuadd Rathbone wedyn).
Roedd y neuadd, hyd yn oed yn yr 1980au, yn llety gwael. Roedd symud o dŷ cyngor lle'r oedd dau doiled (efo PST meddal) ac un bath i saith o honnom, i neuadd lle 'roedd coridor cyfan yn rhannu bath a geudy (efo papur IZAL caled) yn sylymio, hyd yn oed i hogyn fel fi! Yr Iôr a ŵyr be oedd barn fy nghyd fyfyrwyr o gefndiroedd mwy sedêt o'r lle!
Roedd fy nghyfnod byr yn JMJ yng nghyd fynd ag un allweddol yn hanes yr ymgyrch iaith, cyfnod brwydr y sianel, cyfnod elyniaeth Adfer a CIG, cyfnod MG, cyfnod UMCB v NUS ac ati, cyfnod Gwerin v Roc v Siwpergrwp yn y byd cerddorol, ac o fyw yn JMJ yr oeddwn yn teimlo fy mod yn byw yng nghanol berw brwydr dyfodol y genedl.
Wrth ymweld â chyfeillion ym Mhantycelyn, tebyg oedd eu llety a'u profiad hwy, ar y pryd. (Ar y pryd roedd myfyrwyr yn cael eu talu grant am eu myfyrdodau, bellach mae'n rhaid iddynt dalu am y fraint o fod yn efrydydd!)
Rwy'n fodlon derbyn bod Pantycelyn wedi ei uwchraddio ychydig ers y 1980au ond mae'n parhau yn debycach i brofiad y 1980au (a'r 1880au) na phrofiad y rhan fwyaf o fyfyrwyr Prydain sy'n byw mewn fflatiau en suit y 2010au.
Rwy'n gwybod am sawl berson ifanc Cymraeg ei iaith sydd wedi ymwrthod a Phantycelyn ac wedi dod yn rhan o brofiad Saesneg Pentref y Myfyrwyr ym Mhenglais; rhai sydd wedi dewis Prifysgolion yn Lloegr yn hytrach nag Aber, o herwydd y disgwyl iddynt breswylio ym Mhanty, o ddewis Aber.
Waeth i Achubwyr Pantycelyn derbyn bod disgwyliadau myfyrwyr am ddarpariaeth llety wedi newid ers y 1980au, y 1960au ac yn sicr ers y 1880au, do fe fu cyfraniad Pantycelyn, JMJ ac Univeristy Hall yn arbennig ym mharhad yr iaith, ond mae ceisio cadw sylfaen darpariaeth hen ffasiwn fel yr University Hall er mwn achub yr iaith megis dweud mai rhywbeth sy'n perthyn i'r 1880au yw'r Gymraeg!
Rhaid darparu'r safonau llety gorau i'r Cymry cyfoes er mwyn eu taenu i'n prifysgolion, yn anffodus dyw Pantycelyn, hen ffasiwn, dim yn cyflenwi'r fath darpariaeth bellach!
Mi fûm yn fyfyriwr ym Mhrifysgol Bangor am gyfnod hynod ber yn nechrau'r 1980au ac yn breswylydd Neuadd JMJ y cyfnod, sef yr "Univerity Hall" cynt a sefydlwyd yn ystod taernasiad Victoria (symudodd JMJ drws nesaf i'r hen Neuadd Rathbone wedyn).
Roedd y neuadd, hyd yn oed yn yr 1980au, yn llety gwael. Roedd symud o dŷ cyngor lle'r oedd dau doiled (efo PST meddal) ac un bath i saith o honnom, i neuadd lle 'roedd coridor cyfan yn rhannu bath a geudy (efo papur IZAL caled) yn sylymio, hyd yn oed i hogyn fel fi! Yr Iôr a ŵyr be oedd barn fy nghyd fyfyrwyr o gefndiroedd mwy sedêt o'r lle!
Roedd fy nghyfnod byr yn JMJ yng nghyd fynd ag un allweddol yn hanes yr ymgyrch iaith, cyfnod brwydr y sianel, cyfnod elyniaeth Adfer a CIG, cyfnod MG, cyfnod UMCB v NUS ac ati, cyfnod Gwerin v Roc v Siwpergrwp yn y byd cerddorol, ac o fyw yn JMJ yr oeddwn yn teimlo fy mod yn byw yng nghanol berw brwydr dyfodol y genedl.
Wrth ymweld â chyfeillion ym Mhantycelyn, tebyg oedd eu llety a'u profiad hwy, ar y pryd. (Ar y pryd roedd myfyrwyr yn cael eu talu grant am eu myfyrdodau, bellach mae'n rhaid iddynt dalu am y fraint o fod yn efrydydd!)
Rwy'n fodlon derbyn bod Pantycelyn wedi ei uwchraddio ychydig ers y 1980au ond mae'n parhau yn debycach i brofiad y 1980au (a'r 1880au) na phrofiad y rhan fwyaf o fyfyrwyr Prydain sy'n byw mewn fflatiau en suit y 2010au.
Rwy'n gwybod am sawl berson ifanc Cymraeg ei iaith sydd wedi ymwrthod a Phantycelyn ac wedi dod yn rhan o brofiad Saesneg Pentref y Myfyrwyr ym Mhenglais; rhai sydd wedi dewis Prifysgolion yn Lloegr yn hytrach nag Aber, o herwydd y disgwyl iddynt breswylio ym Mhanty, o ddewis Aber.
Waeth i Achubwyr Pantycelyn derbyn bod disgwyliadau myfyrwyr am ddarpariaeth llety wedi newid ers y 1980au, y 1960au ac yn sicr ers y 1880au, do fe fu cyfraniad Pantycelyn, JMJ ac Univeristy Hall yn arbennig ym mharhad yr iaith, ond mae ceisio cadw sylfaen darpariaeth hen ffasiwn fel yr University Hall er mwn achub yr iaith megis dweud mai rhywbeth sy'n perthyn i'r 1880au yw'r Gymraeg!
Rhaid darparu'r safonau llety gorau i'r Cymry cyfoes er mwyn eu taenu i'n prifysgolion, yn anffodus dyw Pantycelyn, hen ffasiwn, dim yn cyflenwi'r fath darpariaeth bellach!
02/05/2015
Picl Ed Miliband a Mrs Windsor
Mae datganiadau Ed Milliband o alw "blỳff" y pleidiau cenedlaethol trwy ddweud ei fod am gyflwyno Araith Brenhinol Llafur di gyfaddawd a herio'r pleidiau llai i'w drechu yn nonsens!
Er mwyn creu'r cam argraff ei bod hi'n wleidyddol di duedd mae Araith y Frenhines yn rhestr ffug o bethau y mae hi'n gofyn i'w llywodraeth i wneud.
Dyma broblem fwyaf y Blaid Lafur, bydd y Frenhines ddim yn gwneud araith oni bai ei bod hi'n gant y cant yn sicr bydd yr araith yn cael ei basio, byddai gwrthod pasio Araith Brenhinol yn her i'r Frenhiniaeth yn hytrach na her i Lafur a bydd y Frenhiniaeth dim yn fodlon cael ei herio er mwyn chware rhan yn gemau Llafur.
Mae bygythiad Llafur o herio Plaid / SNP i beidio a chefnogi araith frenhinol, sy'n cael ei ysgrifennu gan Lafur, yn dwt lol botas maip! Os nad ydy Llafur yn GOFYN i eraill am gefnogaeth a chael sicrwydd o'r gefnogaeth honno bydd Ei Mawrhydi ddim yn yngan gair o araith arfaethedig Llafur, bydd dim cyfle i Lafur "herio'r" pleidiau llai i drechu ei gynigion!
Yr unig ddewis bydd gan Lafur, ac eithrio i ofyn yn barchus i bleidiau llai i roi cefnogaeth iddi am bris, yw peidio a chyflwyno Araith Frenhinol gan roi sicrwydd i Mrs Windsor na fydd yn pleidleisio yn erbyn araith Ceidwadol (trwy ymatal).
Yn hytrach na galw "blỳff" Plaid a'r SNP a'r pleidiau eraill mae Ed druan wedi creu ei bicl ei hun!
22/04/2015
Darogan Etholiad 2015
Ers etholiad cyffredinol 1970 yr wyf wedi bod yn darogan canlyniadau etholiadau, gyda mwy o lwyddiant nag o fethiant. Yn fy ieuenctid dim ond criw'r chweched neu'r dafarn byddai'n derbyn fy mherlau o ddoethineb. Ers dyfodiad y rhyngrwyd yr wyf wedi cael y fraint o'u rhannu gyda'r byd a'r betws.
Dwi roed di selio fy narogan ar y polau na'r hanesion yn y papurau, ond ar yr hyn rwy'n clywed ar lawr gwlad, ac mae'r hyn rwy'n clywed ar lawr gwlad eleni mor ddryslyd rwy'n methu gwneud pen na chynffon o honni.
Ar ô y ddadl arweinwyr cyntaf dywedodd cymydog wrthyf ei fod o wedi ei blesio cymaint gan yr hyn dywedodd Nicola Sturgeon bod o am bleidleisio i UKIP, fel y blaid amgen yn Aberconwy, er mwyn cefnogi'r SNP - wir yr!
Deuddeng mis yn ôl byddwn wedi dweud bod Guto, yn bendant, am ddal Aberconwy gyda mwyafrif dechau, bellach dwi ddim yn gwybod, mae Aberconwy yn ymylol rhwng pedair plaid, yr unig un sydd ddim yn y ras yw'r un bu ar ymyl ennill pan oedd y Parch Roger Roberts yn ymgeisydd!
Rwy'n clywed sïon bod modd i Blaid Cymru ennill Wrecsam, Cwm Cynnon a'r Rhondda, nonsens meddai'r polau a fy mhen, ond mae llawr gwlad a fy nghalon yn dweud yn wahanol.
Am y tro cyntaf mewn hanner canrif o wylio etholiadau, nid ydwyf am ddarogan canlyniad, oherwydd, am y tro cyntaf yn fy nythwn, does gen i ddim blydi clem!
Dwi roed di selio fy narogan ar y polau na'r hanesion yn y papurau, ond ar yr hyn rwy'n clywed ar lawr gwlad, ac mae'r hyn rwy'n clywed ar lawr gwlad eleni mor ddryslyd rwy'n methu gwneud pen na chynffon o honni.
Ar ô y ddadl arweinwyr cyntaf dywedodd cymydog wrthyf ei fod o wedi ei blesio cymaint gan yr hyn dywedodd Nicola Sturgeon bod o am bleidleisio i UKIP, fel y blaid amgen yn Aberconwy, er mwyn cefnogi'r SNP - wir yr!
Deuddeng mis yn ôl byddwn wedi dweud bod Guto, yn bendant, am ddal Aberconwy gyda mwyafrif dechau, bellach dwi ddim yn gwybod, mae Aberconwy yn ymylol rhwng pedair plaid, yr unig un sydd ddim yn y ras yw'r un bu ar ymyl ennill pan oedd y Parch Roger Roberts yn ymgeisydd!
Rwy'n clywed sïon bod modd i Blaid Cymru ennill Wrecsam, Cwm Cynnon a'r Rhondda, nonsens meddai'r polau a fy mhen, ond mae llawr gwlad a fy nghalon yn dweud yn wahanol.
Am y tro cyntaf mewn hanner canrif o wylio etholiadau, nid ydwyf am ddarogan canlyniad, oherwydd, am y tro cyntaf yn fy nythwn, does gen i ddim blydi clem!
21/04/2015
Y Lle am Lansiad Maniffesto
Does dim ots am eich barn am y blaid, ei pholisïau a'i phersonoliaethau, prin y gall unrhyw un anghytuno mae'r SNP yw enillwyr y frwydr i gynnal lansiad maniffesto yn y lleoliad mwyaf trawiadol.
Mae'r Edinburgh International Climbing Arena, wedi cael cyhoeddusrwydd byd eang gwerth miliynau o hysbys am ddim trwy'r i gyfryngau'r byd casglu yno i adrodd ar gynnwys Maniffesto'r SNP. Sy'n gwneud i ddyn meddwl pam bod pleidiau Cymru heb gael yr un weledigaeth?
Meddyliwch am Leanne yn cyhoeddi polisïau ei phlaid trwy wibio dros 100 milltir yr awr yn Zip World, neu Carwyn yn bownsio pob polisi Llafur yn Bounce Below, neu Andrew RT yn cyhoeddi ei bolisïau ymysg dinosoriaid Tan yr Ogof, neu Nick Clegg yn lansio ei faniffesto mewn man bydd digon mawr i gynnal Cynhadledd y LibDems y flwyddyn nesaf:
Mae'r Edinburgh International Climbing Arena, wedi cael cyhoeddusrwydd byd eang gwerth miliynau o hysbys am ddim trwy'r i gyfryngau'r byd casglu yno i adrodd ar gynnwys Maniffesto'r SNP. Sy'n gwneud i ddyn meddwl pam bod pleidiau Cymru heb gael yr un weledigaeth?
Meddyliwch am Leanne yn cyhoeddi polisïau ei phlaid trwy wibio dros 100 milltir yr awr yn Zip World, neu Carwyn yn bownsio pob polisi Llafur yn Bounce Below, neu Andrew RT yn cyhoeddi ei bolisïau ymysg dinosoriaid Tan yr Ogof, neu Nick Clegg yn lansio ei faniffesto mewn man bydd digon mawr i gynnal Cynhadledd y LibDems y flwyddyn nesaf:
31/03/2015
Etholiad 2015 - Y Dewis Syml
Mae nifer o sylwebyddion gwleidyddol yn honni y bydd Etholiad San Steffan 2015 yn un hynod gymhleth. Rwy'n anghytuno, mae'r dewis yn syml iawn i bleidleiswyr Cymru:
25/03/2015
Diwedd y Cyngor Cymuned
Mae llawer o drafod wedi bod ar yr angen i leihau'r nifer o Gynghorau Sir yng Nghymru, gyda chonsensws ar yr angen i gael llai na'r 22 bresennol (er nad oes fawr o gytundeb ar siâp y fath gynghorau). Un elfen o'r Papur Gwyn Datganoli, Democratiaeth a Chyflawni - Diwygio Llywodraeth Leol: Grym i Bobl Leol ar ddiwygio'r cynghorau sydd heb gael llawer o sylw yw'r cymylau ar ddiwygio'r cynghorau tref a chymuned; mae'r cymylau hyn yn peri pryder i mi fel aelod o gyngor cymuned. Yr awgrym yw bod cyngor yn "gymwys" i barhau fel cyngor cymuned os yw ei gyllideb dros £250,000 y flwyddyn. Mae'r cyngor cymuned yr wyf i yn aelod ohoni yn casglu tua £40K y flwyddyn ac yn gwario tua £35K y flwyddyn.
Mae'r hyn mae'r cyngor yn cyflawni efo'i £25 y cartref pob blwyddyn yn hynod bwysig i'r gymuned; yn wir mae'n sicrhau mae cymuned ydy'r plwyf, nid jest lle i bobl sy'n gweithio a siopa tu allan i'r llan cael cysgu. Yr ydym yn sicrhau bod llwybrau cyhoeddus yn aros ar agor, yr ydym yn trefnu gweithgareddau cymunedol i gadw'r llan yn daclus, yn cefnogi grŵp hybu'r Gymraeg yn y llan, yn cefnogi dau grŵp drama, yn rhoi nawdd i grwpiau ieuenctid megis yr Urdd a'r Sgowtiaid; yn cefnogi tîm pêl droed a chymdeithas chwaraeon, yn cefnogi cymdeithasau hanes, yn cynnal neuaddau cyhoeddus, yn trefnu digwyddiadau cymunedol i'r henoed a llwyth o bethau eraill sydd yn creu bywyd cymunedol glos mewn cymuned byddai mewn peryg o droi'n "stafell gwely" heb ein mwynbwn.
I gael cyllid o dros chwarter miliwn, a pharhau'n gymwys, mae gennym ddewis:
1 Cynyddu’r dreth o £25 y cartref i £600 y cartref
2. Uno efo cymuned fawr gyfagos megis Llandudno, Conwy neu Fae Colwyn a bod yn ddim byd ond ploryn ar din y dref bwysig
3 Uno efo cynghorau bychain eraill y fro i greu "cymuned" dros 600 milltir sgwâr
Colled i'r llan byddid pob dewis!
Mae Cyngor Cymuned Llansanffraid Glan Conwy wedi ffieiddio gymaint gyda'r trefniadau a grybwyllwyd fel ein bod wedi ymateb yn chwyrn i'r ymgynghoriad ac wedi trefnu cyfarfod cyhoeddus er mwyn annog ein cyd brodorion i fynegi eu gwrthwynebiad i'r newidiadau arfaethedig.
Rwy'n synnu nad ydwyf wedi clywed ymateb chwyrn gan aelodau a chefnogwyr cymunedau eraill Cymru i fwriad Llywodraeth y Cynulliad i ddileu llais unigryw ein cymunedau bach.
Mae'r hyn mae'r cyngor yn cyflawni efo'i £25 y cartref pob blwyddyn yn hynod bwysig i'r gymuned; yn wir mae'n sicrhau mae cymuned ydy'r plwyf, nid jest lle i bobl sy'n gweithio a siopa tu allan i'r llan cael cysgu. Yr ydym yn sicrhau bod llwybrau cyhoeddus yn aros ar agor, yr ydym yn trefnu gweithgareddau cymunedol i gadw'r llan yn daclus, yn cefnogi grŵp hybu'r Gymraeg yn y llan, yn cefnogi dau grŵp drama, yn rhoi nawdd i grwpiau ieuenctid megis yr Urdd a'r Sgowtiaid; yn cefnogi tîm pêl droed a chymdeithas chwaraeon, yn cefnogi cymdeithasau hanes, yn cynnal neuaddau cyhoeddus, yn trefnu digwyddiadau cymunedol i'r henoed a llwyth o bethau eraill sydd yn creu bywyd cymunedol glos mewn cymuned byddai mewn peryg o droi'n "stafell gwely" heb ein mwynbwn.
I gael cyllid o dros chwarter miliwn, a pharhau'n gymwys, mae gennym ddewis:
1 Cynyddu’r dreth o £25 y cartref i £600 y cartref
2. Uno efo cymuned fawr gyfagos megis Llandudno, Conwy neu Fae Colwyn a bod yn ddim byd ond ploryn ar din y dref bwysig
3 Uno efo cynghorau bychain eraill y fro i greu "cymuned" dros 600 milltir sgwâr
Colled i'r llan byddid pob dewis!
Mae Cyngor Cymuned Llansanffraid Glan Conwy wedi ffieiddio gymaint gyda'r trefniadau a grybwyllwyd fel ein bod wedi ymateb yn chwyrn i'r ymgynghoriad ac wedi trefnu cyfarfod cyhoeddus er mwyn annog ein cyd brodorion i fynegi eu gwrthwynebiad i'r newidiadau arfaethedig.
Rwy'n synnu nad ydwyf wedi clywed ymateb chwyrn gan aelodau a chefnogwyr cymunedau eraill Cymru i fwriad Llywodraeth y Cynulliad i ddileu llais unigryw ein cymunedau bach.
06/03/2015
Mae Croeso yma i Dylan Llyr
You are blocked from following @dylanllyr and viewing @dylanllyr's Tweets.
Y mae pob ymateb yr wyf yn postio ar flog Anffyddiaeth yn cael ei ddileu.
Nid ydwyf yn cael bod yn "ffrind "i Dylan ar Facebook!
Mae croeso i Dylan darllen fy nhrydar dros achos Cymru, Crist a Chyd ddyn, mae croeso i Dylan postio barn yn yr adran sylwadau ar unrhyw post ar fy mlogiau; mae croeso i Dylan bod yn ddigon o ffrind i drafod a chytuno i anghytuno ar y Weplyfr.
Ond "blocio" yw ymateb Dylan. Sy'n dangos diffyg ffydd yn ei anffyddiaeth. Be di pwynt cael blog efo'r enw Anffyddiaeth sydd yn ofni trafod efo bobl o ffydd?!
A'i chachwr yw Dylan Llŷr, neu enaid sydd mor agos at achubiaeth, ei fod yn ofni cadwedigaeth?
Y mae pob ymateb yr wyf yn postio ar flog Anffyddiaeth yn cael ei ddileu.
Nid ydwyf yn cael bod yn "ffrind "i Dylan ar Facebook!
Mae croeso i Dylan darllen fy nhrydar dros achos Cymru, Crist a Chyd ddyn, mae croeso i Dylan postio barn yn yr adran sylwadau ar unrhyw post ar fy mlogiau; mae croeso i Dylan bod yn ddigon o ffrind i drafod a chytuno i anghytuno ar y Weplyfr.
Ond "blocio" yw ymateb Dylan. Sy'n dangos diffyg ffydd yn ei anffyddiaeth. Be di pwynt cael blog efo'r enw Anffyddiaeth sydd yn ofni trafod efo bobl o ffydd?!
A'i chachwr yw Dylan Llŷr, neu enaid sydd mor agos at achubiaeth, ei fod yn ofni cadwedigaeth?
Testun Rhagfynegol (Predictive Text)
Yn ystod cyfres fer o "Pawb a'i Farn" y mae pob cynrychiolydd Llafur wedi ail adrodd fantra Carwyn Jones bod angen "predictive text Cymraeg" er mwyn annog pobl ifanc i ddefnyddio'r Gymraeg ar eu e –teclynnau. Yn hytrach nag ail adrodd rwtsh potes maip eu harweinydd, pe byddai Cymreigwyr honedig y Blaid Lafur yn defnyddio'r Gymraeg eu hunain byddent yn ymwybodol o fodolaeth:
https://play.google.com/store/apps/details?id=org.troi.literatim
Rhaglen testun rhagfynegol sydd wedi bod ar gael ers achau. Rhaglen sy ddim yn wybyddus i Lafurwyr gan nad ydynt yn defnyddio'r Gymraeg ar y cyfryngau amgen eu hunain!
Rhagrith disgwyliedig gan y Blaid Lafur!
https://play.google.com/store/apps/details?id=org.troi.literatim
Rhaglen testun rhagfynegol sydd wedi bod ar gael ers achau. Rhaglen sy ddim yn wybyddus i Lafurwyr gan nad ydynt yn defnyddio'r Gymraeg ar y cyfryngau amgen eu hunain!
Rhagrith disgwyliedig gan y Blaid Lafur!
18/01/2015
Gweddïwch Dros Dylan Llŷr
Un doniol yw Dylan Llŷr, prif ladmerydd Rhyddid Barn yn Lloegr a Ffrainc, ond yr un mwyaf annioddefol o ran caniatáu'r fath ryddid yng Nghymru.
Mae Dylan yn anghrediniwr rhonc (meddai fo) ac yn cadw Blog o'r enw Anffyddiaeth lle mae o'n pregethu ei efengyl o ffobia at grefydd, wrth dangos y fath ddiffyg ffydd yn ei anffyddiaeth bod o'n methu dadlau'r achos efo credinwyr!
Mae Dylan yn ysgrifennu Epistolau sydd yn dangos pa mor agos ydyw at eisio cael ei achub trwy ras Crist, ond eto yn ymwrthod ag unrhyw sylw sydd yn dangos gwendid ei ddadleuon, gan eu deleu.
Diffyg ffydd yn ei anffyddiaeth sydd yn gyfrifol am ei fethiant i gyhoeddi barn amgen ar dudalennau sylwadau ei flog. Dyma anffyddiwr sydd mor agos at ras, fy mod yn sicr y bydd, cyn bo hir, yn blogio'r Efengyl!
16/01/2015
Pa mor Rydd yw Rhyddid Barn?
Mewn nifer o byst ar fy mlogiau ac ar y diweddar Maes-E yr wyf wedi mynegi'r farn bod ymddygiad gwrywgydiol yn ddewisol. Nid ydwyf erioed wedi awgrymu bod y fath dewis yn wrthyn, yn wir yr wyf wedi dweud ei fod yn ddewis imi ei fwynhau, - ond mae "dewis"' yn groes i'r uniongredaeth gan hynny yr wyf yn cael fy ngwatwar yn ffiaidd o feiddio honni'r cysyniad o ddewis wrywgydiaeth. Yr wyf wedi fy nghondemnio'n "homophobe"!
Llathryd (rape) yw'r ail drosedd gwaethaf yng nghyfraith Lloegr ar ôl Lofruddiaeth, mae'r rheswm am hynny yn ofnadwy o an-PC - dwyn trysor dyn oedd dwyn gwyryfdod ei ferch! Byddai unrhyw awgrym o wneud rape yn drosedd llai difrifol (ond haws ei erlyn) ar sail y newid rhwng perthynas dyn a dynes mewn cymdeithas fwy rhyddfrydol eu moesau rhywiol yn cael ei gondemnio'n groch gan ffeministiaid fel agwedd misogynist anfaddeuol.
"Onid yw hiliaeth yn rhan o natur yr anifail llwythog dynol? - Pan oedd y Llychlynnwr yn ymosod ar Gymru yn yr 11 ganrif, a oeddem yn dadlau bod stereoteipio wrth Lychlynnaidd yn wrthun a chondemnio'r wrth Lychlynwyr fel hilgwn - nag oeddem wir?" - Trafodwch! - Dim ffiars o beryg!
Cwestiynau na ellir eu trafod yn rhydd, gan fod y rhan fwyaf o gefnogwyr rhyddid Charlie Hebdo, yn gyfyng ar y diawl o ganiatáu trafodaeth rydd ar bynciau lle bid barn amgen yn wrthyn iddynt!
Llathryd (rape) yw'r ail drosedd gwaethaf yng nghyfraith Lloegr ar ôl Lofruddiaeth, mae'r rheswm am hynny yn ofnadwy o an-PC - dwyn trysor dyn oedd dwyn gwyryfdod ei ferch! Byddai unrhyw awgrym o wneud rape yn drosedd llai difrifol (ond haws ei erlyn) ar sail y newid rhwng perthynas dyn a dynes mewn cymdeithas fwy rhyddfrydol eu moesau rhywiol yn cael ei gondemnio'n groch gan ffeministiaid fel agwedd misogynist anfaddeuol.
"Onid yw hiliaeth yn rhan o natur yr anifail llwythog dynol? - Pan oedd y Llychlynnwr yn ymosod ar Gymru yn yr 11 ganrif, a oeddem yn dadlau bod stereoteipio wrth Lychlynnaidd yn wrthun a chondemnio'r wrth Lychlynwyr fel hilgwn - nag oeddem wir?" - Trafodwch! - Dim ffiars o beryg!
Cwestiynau na ellir eu trafod yn rhydd, gan fod y rhan fwyaf o gefnogwyr rhyddid Charlie Hebdo, yn gyfyng ar y diawl o ganiatáu trafodaeth rydd ar bynciau lle bid barn amgen yn wrthyn iddynt!
15/01/2015
Je ne suis pas Charlie
Rwy'n teimlo'n anghynnes parthed rhan o'r naratif sydd wedi codi ers yr erchyllterau yn Ffrainc yr wythnos diwethaf.
Yr wyf, yn ddiamheuaeth, yn cefnogi rhyddid barn a hawl newyddiadurwyr / sylwebwyr / blogwyr (hyd yn oed) i sarhau unrhyw gredo, ond dyw cefnogi rhyddid barn ddim yn gyfystyr a gorfod sarhau!
Y cyhuddiad o lwfrdra, ildio i derfysgaeth, diffyg cefnogaeth i achos ryddid ac ati sy'n cael ei daflu at y sawl sy'n gwrthod ail gyhoeddi cartwnau Charlie Hebdo sydd yn fy mhoeni. Os mae ofn, yn unig, yw'r rheswm dros beidio cyhoeddi - digon teg; ond fel y mae rhyddid yn rhoi imi'r hawl i sarhau, mae hefyd yn rhoi imi'r hawl i barchu. Ac os yw papur yn dewis peidio ail gyhoeddi'r cartwnau ar sail parch (yn hytrach nag ofn) rhaid amddiffyn eu hawl hwy gymaint, os nad fwy, a hawl y sawl sydd am ail gyhoeddi'r cartwnau sarhaus.
Nid gwendid yw dweud Rwy'n parchu dy ffydd a dy hawl i arddel y ffydd honno, ac nid ydwyf am dy sarhau o'i herwydd, ond cryfder yn erbyn y sawl sy'n camddefnyddio rhyddid fel moes am yr uniongrededd cyfoes!
20/12/2014
Cwestiwn Dyrus am Anghrediniaeth
Mae anghrediniaeth yn esblygiad o'r traddodiad anghydffurfiol rhyddfrydol o rydd i bob un ei farn ac i bob barn ei llafar.
Pam, felly, bod anghredinwyr mor driw am ddychwelyd i dduwch uniongrededd yn eu safbwynt hwy nad oes hawl i unrhyw farn, ond yr un uniongred wrth grefyddol i gael ei fynegi?
Mae'n ymddangos imi bod mwy o bynciau sy'n gabledd bellach nag oedd o dan Mari Waedlyd. Nid wyf yn cael mynegi barn amgen ar hil, rhywoldeb, priodas, y Nadolig, crefydd, Ewrop nag unrhw bwnc dan haul heb fy nghuddo o fod yn phob neu'n pheil!
Be ddigwyddod i'r hen draddodiad Anghydffurfiol Gymreig o ryddid mynegiant barn?
Pam, felly, bod anghredinwyr mor driw am ddychwelyd i dduwch uniongrededd yn eu safbwynt hwy nad oes hawl i unrhyw farn, ond yr un uniongred wrth grefyddol i gael ei fynegi?
Mae'n ymddangos imi bod mwy o bynciau sy'n gabledd bellach nag oedd o dan Mari Waedlyd. Nid wyf yn cael mynegi barn amgen ar hil, rhywoldeb, priodas, y Nadolig, crefydd, Ewrop nag unrhw bwnc dan haul heb fy nghuddo o fod yn phob neu'n pheil!
Be ddigwyddod i'r hen draddodiad Anghydffurfiol Gymreig o ryddid mynegiant barn?
21/11/2014
Y Diwidiant Elusenu
Mae 'na erthyglau diddorol yn fersiwn print ac ar-lein Golwg heddiw am is-deitlau Cymraeg ar raglenni S4C. Fel un sydd yn hynod drwm fy nghlyw yr wyf yn cytuno cant y cant a mwy efo sylwadau Dr Wayne Morris bod angen is deitlau Cymraeg i'r byddar / trwm eu clyw ar S4C. Yn wir yr wyf wedi cwyno i S4C sawl gwaith ers ei sefydlu am y diffyg darpariaeth ar gyfer Cymry Cymraeg trom eu clyw.
Yr hyn sy'n ddifyr yw mai un o'r cwynwyr am y diffyg darpariaeth Cymraeg yw'r elusen Action on Hearing Loss; pan oeddwn yn cwyno 20 mlynedd yn ôl, ymateb S4C oedd eu bod wedi ymgynhori ag elusen arall oedd yn siarad ar ran cymuned byddar Cymru sef yr elusen Wales Council for the Deaf a bod WCD wedi cefnogi is deitlau Saesneg (yn benaf gan nad oedd Cymro Cymraeg yn aelod o Bwyllgor WCD ar y pryd) heb ymgynghori ag unrhyw Gymro Cymraeg byddar / trwm ei glyw.
A dyma broblem cyffredinol i Gymru a'r Gymraeg.
Mae Cymru yn ferw o elusennau a mudiadau'r trydydd sector sydd yn derbyn miliynau o bunnoedd gan Cynulliad Cymru, Yr EU a'r Loteri i helpu trueiniaid Cymru ond sy'n bod er mwyn bod nid er mwyn cymorth.
Rwy'n byw efo Epilepsi, yr wyf bron yn fyddar, rwy'n dioddef o crydcymalau, mae'r wraig yn diabetig, yn defnyddiwr cadair olwyn, yn dioddef o ecsema ac ostioperosis, rwyf yn yfed, rwyf yn ofer, rwyf yn g'wilydd gwlad i'm gweled! Mae 'na gannoedd o elusennau yn derbyn arian mawr ar fy rhan ond sy'n wneud flewj o ddim ar fy nghyfer, ac yn sicr dim yn gofyn imi ba gymorth byddai'n fuddiol imi, erioed wedi cynnig dimai o gymorth imi ac erioed wedi ceisio fy marn cyn siarad ar fy nghyfer yn gyhoeddus.
Rwy'n digwydd cytuno a barn Dr Morris, ond dim yn cofio iddo ymofyn fy marn cyn i Action on Hearing Loss siarad ar fy rhan!
Yr hyn sy'n ddifyr yw mai un o'r cwynwyr am y diffyg darpariaeth Cymraeg yw'r elusen Action on Hearing Loss; pan oeddwn yn cwyno 20 mlynedd yn ôl, ymateb S4C oedd eu bod wedi ymgynhori ag elusen arall oedd yn siarad ar ran cymuned byddar Cymru sef yr elusen Wales Council for the Deaf a bod WCD wedi cefnogi is deitlau Saesneg (yn benaf gan nad oedd Cymro Cymraeg yn aelod o Bwyllgor WCD ar y pryd) heb ymgynghori ag unrhyw Gymro Cymraeg byddar / trwm ei glyw.
A dyma broblem cyffredinol i Gymru a'r Gymraeg.
Mae Cymru yn ferw o elusennau a mudiadau'r trydydd sector sydd yn derbyn miliynau o bunnoedd gan Cynulliad Cymru, Yr EU a'r Loteri i helpu trueiniaid Cymru ond sy'n bod er mwyn bod nid er mwyn cymorth.
Rwy'n byw efo Epilepsi, yr wyf bron yn fyddar, rwy'n dioddef o crydcymalau, mae'r wraig yn diabetig, yn defnyddiwr cadair olwyn, yn dioddef o ecsema ac ostioperosis, rwyf yn yfed, rwyf yn ofer, rwyf yn g'wilydd gwlad i'm gweled! Mae 'na gannoedd o elusennau yn derbyn arian mawr ar fy rhan ond sy'n wneud flewj o ddim ar fy nghyfer, ac yn sicr dim yn gofyn imi ba gymorth byddai'n fuddiol imi, erioed wedi cynnig dimai o gymorth imi ac erioed wedi ceisio fy marn cyn siarad ar fy nghyfer yn gyhoeddus.
Rwy'n digwydd cytuno a barn Dr Morris, ond dim yn cofio iddo ymofyn fy marn cyn i Action on Hearing Loss siarad ar fy rhan!
15/10/2014
Sut mae dod yn berchennog parth dot.cymru / dot.wales?
Pan ddaeth y parthau dot-me-dot-uk ar gael mi brynais, drwy gwmni a oedd yn darparu gwefannau, y wefan dolgellau.me.uk. Creais wefan o filoedd o dudalennau efo llwyth o wybodaeth hanes lleol a hanes teuluol ardal bro fy mebyd. Llogais le ar y we am ddwy flynedd am rent eithriadol rhad (tua £10 y flwyddyn os gofiaf yn iawn); ym mhen y ddwy flynedd cododd y rhent i grog pris. Er mwyn cadw'r wefan yn fyw gofynnwyd am rent o gannoedd o bunnoedd yn fwy nag oeddwn yn fodlon talu am wasanaeth gwirfoddol.
Wedi gweithio'n socs off i drawsysgrifio manylion cyfrifiad, tynnu lluniau beddfeini, trawsysgrifio adysgrifau ac ati cefais sioc o ganfod bod yr holl waith wedi mynd yn ofer wrth imi fethu talu am barhad y wefan, gan mae'r cwmni yr oeddwn yn talu i gynnal y wefan, nid myfi, oedd gwir berchennog y cyfeiriad.
Os ydwyf yn dymuno prynu'r parth alwynaphuw.cymru neu alwynaphuw.wales sut ydwyf yn sicrhau mae FI bia'r cyfeiriad am byth bythoedd a fy mod yn gallu trosglwyddo cynnwys rhwng darparwyr gwefannau?
Mae'r Cyngor Cymuned yr wyf yn aelod ohoni a chynghorau cyfagos yn hynod awyddus i brynu'r parthau "einpentref.cymru" ac "ourvillage.wales" ond yn methu cael hyd i'r modd o brynu cyfeiriad tu allan i gontract darparwyr gwefannau.
Roedd nifer o bobl ifanc sy'n deall y pethau 'ma yn gofyn am gefnogaeth ein cynghorau bach i gael parth dot-cym. Wedi cael y parthau a oes modd i chi rhoi gwybod inni sut i'w perchnogi - plîs?
30/09/2014
Hen Ddigon o'r Drewdod
Adeiladwyd gwaith trin carthffosiaeth Y Ganol (drws nesaf i orsaf betrol Black Cat ger Llansanffraid Glan Conwy a Chyffordd Llandudno) ym 1999 ar gost o £45 miliwn.
Y bwriad oedd creu gwaith byddai'n sicrhau bod carthion o'r rhan helaethaf o Sir Conwy yn cael eu trin yn ddiarogl ac mewn modd oedd yn amgylcheddol garedig. Yn anffodus dyw'r gwaith erioed wedi gweithio'n iawn, yn bennaf gan brofwyd bod y system a adeiladwyd yn y Ganol yn beryglus, ychydig cyn ei agor. Oherwydd y peryglon mae rhywfaint o'r carthion yn cael eu cadw mewn sgipiau ac yna'n cael eu trosglwyddo i loriau caca er mwyn eu trin rhywle arall. Mae'r sgipiau yn drewi'n barhaus pan fyddent ar gau, pan cant eu hagor er mwyn trosglwyddo eu cynnwys i'r loriau mae'r oglau yn ddigon i godi cyfog.
Dim ond rhan o'r broblem yw'r oglau; mae ymchwil wedi dangos bod y gwynt sy'n dod o'r fath lefydd hefyd yn cynnwys pathogenau sy'n gwneud i bobl dioddef o Asma ac E-Coli.
Mae Dyffryn Conwy yn ardal sy'n denu ymwelwyr o bob parth o'r byd; eu croeso cyntaf i ben y Dyffryn yw oglau cachu - sôn am groeso!
Mae miliynau o bunnoedd wedi eu buddsoddi yn y Gyffordd er mwyn ei wneud yn un o'r llefydd gorau i brynu ceir yn y DU. Os am brynu car slic drudfawr neu hen fangyr rhad, bydd clywed oglau cachu wrth ystyried prynu dim yn atyniad mawr!
Mae'r rhai ohonom sydd yn byw yn yr ardal wedi cael llond bol o esgusodion Dŵr Cymru o wadu maint y broblem a ffug sicrwydd mae problem dros dro ydyw. Mae 15 mlynedd o ddrewdod, anfantais iechyd ac anfantais economaidd yn fwy na digon!
Cynhelir protest yn erbyn y Gachfa, ger orsaf betrol Black Cat ar 4ydd Hydref 2014 am 11 y bore. Dewch yn llu - a dewch a mwgwd rhag y drewdod!
Y bwriad oedd creu gwaith byddai'n sicrhau bod carthion o'r rhan helaethaf o Sir Conwy yn cael eu trin yn ddiarogl ac mewn modd oedd yn amgylcheddol garedig. Yn anffodus dyw'r gwaith erioed wedi gweithio'n iawn, yn bennaf gan brofwyd bod y system a adeiladwyd yn y Ganol yn beryglus, ychydig cyn ei agor. Oherwydd y peryglon mae rhywfaint o'r carthion yn cael eu cadw mewn sgipiau ac yna'n cael eu trosglwyddo i loriau caca er mwyn eu trin rhywle arall. Mae'r sgipiau yn drewi'n barhaus pan fyddent ar gau, pan cant eu hagor er mwyn trosglwyddo eu cynnwys i'r loriau mae'r oglau yn ddigon i godi cyfog.
Dim ond rhan o'r broblem yw'r oglau; mae ymchwil wedi dangos bod y gwynt sy'n dod o'r fath lefydd hefyd yn cynnwys pathogenau sy'n gwneud i bobl dioddef o Asma ac E-Coli.
Mae Dyffryn Conwy yn ardal sy'n denu ymwelwyr o bob parth o'r byd; eu croeso cyntaf i ben y Dyffryn yw oglau cachu - sôn am groeso!
Mae miliynau o bunnoedd wedi eu buddsoddi yn y Gyffordd er mwyn ei wneud yn un o'r llefydd gorau i brynu ceir yn y DU. Os am brynu car slic drudfawr neu hen fangyr rhad, bydd clywed oglau cachu wrth ystyried prynu dim yn atyniad mawr!
Mae'r rhai ohonom sydd yn byw yn yr ardal wedi cael llond bol o esgusodion Dŵr Cymru o wadu maint y broblem a ffug sicrwydd mae problem dros dro ydyw. Mae 15 mlynedd o ddrewdod, anfantais iechyd ac anfantais economaidd yn fwy na digon!
Cynhelir protest yn erbyn y Gachfa, ger orsaf betrol Black Cat ar 4ydd Hydref 2014 am 11 y bore. Dewch yn llu - a dewch a mwgwd rhag y drewdod!
03/09/2014
Darogan Refferendwm yr Alban
Mae'n gêm mae pob blogwyr wedi chware ers cyn cof - darogan canlyniad pleidlais cyn cynnal pleidlais.
O edrych ar yr ychydig iawn o bolau sydd wedi eu cynnal ar achos refferendwm, sef refferendwm Cymru 2011 a Refferendwm AV 2011, yr un nodwedd fwyaf yw bod y polau wedi bod yn or-obeithiol ar y nifer o bleidleiswyr oedd am droi allan i bleidleisio. Rwy'n credu bydd yr un yn wir parthed Refferendwm yr Alban 2014; mae arolygon sy'n awgrymu 80-90% o'r blediais yn bwrw yn rhy anhygoel i'w credu, bydd y turnout tua 70% neu lai a bydd pleidleiswyr Ie yn fwy tebygol o bleidleisio.
Rwy’n darogan y bydd Ie yn ennill rhwng 60 i 65% o'r bleidlais. Rwy’n credu y bydd IE yn ennill yn weddol gyffyrddus.
O edrych ar yr ychydig iawn o bolau sydd wedi eu cynnal ar achos refferendwm, sef refferendwm Cymru 2011 a Refferendwm AV 2011, yr un nodwedd fwyaf yw bod y polau wedi bod yn or-obeithiol ar y nifer o bleidleiswyr oedd am droi allan i bleidleisio. Rwy'n credu bydd yr un yn wir parthed Refferendwm yr Alban 2014; mae arolygon sy'n awgrymu 80-90% o'r blediais yn bwrw yn rhy anhygoel i'w credu, bydd y turnout tua 70% neu lai a bydd pleidleiswyr Ie yn fwy tebygol o bleidleisio.
Rwy’n darogan y bydd Ie yn ennill rhwng 60 i 65% o'r bleidlais. Rwy’n credu y bydd IE yn ennill yn weddol gyffyrddus.
31/08/2014
Atgof am Ryfel
Roedd Hedd Wyn yn perthyn o bell i mi. Wrth gofio'r rhai a fu farw yn y Rhyfel Byd Cyntaf, "perthnasau o bell" bydd pob perthynas i'r mwyafrif ohonom mi dybiaf. Perthynas o bell oedd y bardd Wilfred Owen hefyd. Ac mewn sefyllfa o gynghanedd od bron ym Mhrifwyl Penbedw 1917 roedd Prifardd y Gadair (Hedd Wyn) yn perthyn i Dad a Phrifardd y Goron (Wil Ifan) yn perthyn, drwy briodas, i Mam.
Mae perthyn i Hedd Wyn bron iawn yn "obsesiwn" ar edeifion safleoedd Hel Achau, a does dim rhyfedd am hynny. Roedd Hedd Wyn yn perthyn i deulu mawr, ac fe ddefnyddiwyd ei hen, hen daid Hugh Humphrey, Tafarn yr Helyg, Maentwrog gan yr achydd Cymreig academaidd gyntaf ers dyddiau Hywel Vaughan, Bob Owen, fel "enghraifft" o ddiwylliant enwi Cymreig. Rhywbeth sydd yn gwneud Hedd yn berthynas hawdd ei ganfod mewn cyfnod lle mae enwau cyffredin yn creu dryswch i'r hanesydd teuluol.
Ond nid enw enwog ar achres yw Hedd Wyn i mi ond person yr wyf yn cofio Taid yn sôn amdano o'i nabod. Ar sôn, ymysg y teulu, oedd bod Lloyd George a JMJ wedi trefnu ei gadeirio a'i lofruddio ar faes y gad er mwyn sicrhau Cadair Ddu er les achos y rhyfel! Conspiracy theory di-sail, o bosib, ond yn sicr un gyffredin ym Meirion sydd heb ei wirio na'i wrthod na'i drafod gan ymchwilwyr ysywaeth.
Wrth edrych ar fy ngardd achau rwy'n gweld enwau degau o berthnasau mwy agos na Hedd Wyn / Wilf Owen yn flodau sydd ynddi, ac yn teimlo'n drist braidd bod eu marwolaethau hwy yn cael eu hystyried yn llai pwysig gan y cyfryngau. Colled oedd colled i bawb o bob gradd. Roedd colli Wncl Huw cymaint o loes a cholli Elsyn!
Fy hoff gerdd gan fy nghyfyrder Wilfred Owen yw Dulce et Decorum, sydd yn gwrthgyferbynnu'r gwahaniaeth rhwng y propaganda a'r gwirionedd. Dydy fy hoff gerdd gan fy nghyfyrder Hedd Wyn ddim yn gerdd Rhyfel go iawn gan nas ysgrifennwyd yng ngwres y gad; ond mae ei glywed yn dod a dagrau pob tro: Cerdd syml, ddibwys bron, ond dyhead pob milwr am fod adref unwaith eto, cyn mynd dros y clawdd!
Atgof
Dim ond lleuad borffor
Ar fin y mynydd llwm;
A sŵn hen afon Prysor
Yn canu yn y cwm.
Mae perthyn i Hedd Wyn bron iawn yn "obsesiwn" ar edeifion safleoedd Hel Achau, a does dim rhyfedd am hynny. Roedd Hedd Wyn yn perthyn i deulu mawr, ac fe ddefnyddiwyd ei hen, hen daid Hugh Humphrey, Tafarn yr Helyg, Maentwrog gan yr achydd Cymreig academaidd gyntaf ers dyddiau Hywel Vaughan, Bob Owen, fel "enghraifft" o ddiwylliant enwi Cymreig. Rhywbeth sydd yn gwneud Hedd yn berthynas hawdd ei ganfod mewn cyfnod lle mae enwau cyffredin yn creu dryswch i'r hanesydd teuluol.
Ond nid enw enwog ar achres yw Hedd Wyn i mi ond person yr wyf yn cofio Taid yn sôn amdano o'i nabod. Ar sôn, ymysg y teulu, oedd bod Lloyd George a JMJ wedi trefnu ei gadeirio a'i lofruddio ar faes y gad er mwyn sicrhau Cadair Ddu er les achos y rhyfel! Conspiracy theory di-sail, o bosib, ond yn sicr un gyffredin ym Meirion sydd heb ei wirio na'i wrthod na'i drafod gan ymchwilwyr ysywaeth.
Wrth edrych ar fy ngardd achau rwy'n gweld enwau degau o berthnasau mwy agos na Hedd Wyn / Wilf Owen yn flodau sydd ynddi, ac yn teimlo'n drist braidd bod eu marwolaethau hwy yn cael eu hystyried yn llai pwysig gan y cyfryngau. Colled oedd colled i bawb o bob gradd. Roedd colli Wncl Huw cymaint o loes a cholli Elsyn!
Fy hoff gerdd gan fy nghyfyrder Wilfred Owen yw Dulce et Decorum, sydd yn gwrthgyferbynnu'r gwahaniaeth rhwng y propaganda a'r gwirionedd. Dydy fy hoff gerdd gan fy nghyfyrder Hedd Wyn ddim yn gerdd Rhyfel go iawn gan nas ysgrifennwyd yng ngwres y gad; ond mae ei glywed yn dod a dagrau pob tro: Cerdd syml, ddibwys bron, ond dyhead pob milwr am fod adref unwaith eto, cyn mynd dros y clawdd!
Atgof
Dim ond lleuad borffor
Ar fin y mynydd llwm;
A sŵn hen afon Prysor
Yn canu yn y cwm.
12/08/2014
Cwestiwn i Guto Bebb AS
O dderbyn dy amddiffyn nad oes cysylltiad rhwng y rhodd gan Alexander Temerko a dy farn ar Israel / Palestina. A oes modd i ti egluro i mi, un o dy etholwyr, pam dy fod wedi derbyn arian gan Oligarch Rwsiaidd?
05/08/2014
Cabledd!
Ar 8 Mai, 2008, diddymwyd y troseddau Cabledd ac Enllib Cableddus yng Nghymru a Lloegr a da o beth oedd eu diddymu. Cyn hynny roedd modd i bobl cael eu dedfrydu i ddirwy, carchar, ac ar un adeg marwolaeth am anghytuno a barn y wladwriaeth parthed y ffydd Gristionogol.
Roeddwn yn credu bod 'na elfen o gabledd yn y deddfau cabledd - os yw Duw Hollalluog yn Teyrnasu, pam ddiawl bod angen Cyfraith Lloegr i'w amddiffyn?
Ond mae'n rhyfedd sut mae dileu cabledd crefyddol wedi esgor ar gabledd seciwlar newydd!
Ychydig yn ôl cefais fy mragaldio am awgrymu bod gan bob dyn yr offer a'r gallu corfforol i ymddwyn yn heterorywiol neu'n wrywgydiol ac mae dewis moesol oedd y modd y defnyddiwyd y fath offer / dewis. Cefais fy ngalw yn Homophobe o'r herwydd - hynny yw yr oeddwn yn euog o'r cabledd newydd o feiddio anghytuno ag uniongrededd y farn gyfredol parthed mynegiant rhyw!
Mae'r un yn wir am sylwadau diweddar Myfanwy Alexander. Mae'r hyn dywedodd Myfanwy yn hollol gywir. Mae cleifion Cymraeg yn cael eu cam-drin mewn ysbytai yn Lloegr oherwydd eu bod yn gleifion Gymraeg, maent yn cael eu trin fel Nigers Cymraeg, yn cael eu trin fel pobl eilradd dibwys, fel yr oedd Nigers de'r UDA yn cael eu camdrin yn y gorffenol. Ond y Cabledd Newydd yw defnyddio'r "N air" - dibwys yw'r cydestyn na'r pwynt roedd Myfanwy yn codi parthed cam drin cleifion Cymraeg eu hiaith gan nad yw cam drin claf o Gymro yn rhan o'r cabledd yn ôl y chwilys modern. Reitiach ar ran Unsain, undeb mwyaf Cymru, byddid ymchwilio i sylwadau Myfanwy am gam drin ei aelodau Cymreig, mewn yspytai Lloegr, yn hytrach na gwneud pwyntiau pleleidiol tra'n cuddio tu nol i'r esgus o'r gabledd newydd!
Roeddwn yn credu bod 'na elfen o gabledd yn y deddfau cabledd - os yw Duw Hollalluog yn Teyrnasu, pam ddiawl bod angen Cyfraith Lloegr i'w amddiffyn?
Ond mae'n rhyfedd sut mae dileu cabledd crefyddol wedi esgor ar gabledd seciwlar newydd!
Ychydig yn ôl cefais fy mragaldio am awgrymu bod gan bob dyn yr offer a'r gallu corfforol i ymddwyn yn heterorywiol neu'n wrywgydiol ac mae dewis moesol oedd y modd y defnyddiwyd y fath offer / dewis. Cefais fy ngalw yn Homophobe o'r herwydd - hynny yw yr oeddwn yn euog o'r cabledd newydd o feiddio anghytuno ag uniongrededd y farn gyfredol parthed mynegiant rhyw!
Mae'r un yn wir am sylwadau diweddar Myfanwy Alexander. Mae'r hyn dywedodd Myfanwy yn hollol gywir. Mae cleifion Cymraeg yn cael eu cam-drin mewn ysbytai yn Lloegr oherwydd eu bod yn gleifion Gymraeg, maent yn cael eu trin fel Nigers Cymraeg, yn cael eu trin fel pobl eilradd dibwys, fel yr oedd Nigers de'r UDA yn cael eu camdrin yn y gorffenol. Ond y Cabledd Newydd yw defnyddio'r "N air" - dibwys yw'r cydestyn na'r pwynt roedd Myfanwy yn codi parthed cam drin cleifion Cymraeg eu hiaith gan nad yw cam drin claf o Gymro yn rhan o'r cabledd yn ôl y chwilys modern. Reitiach ar ran Unsain, undeb mwyaf Cymru, byddid ymchwilio i sylwadau Myfanwy am gam drin ei aelodau Cymreig, mewn yspytai Lloegr, yn hytrach na gwneud pwyntiau pleleidiol tra'n cuddio tu nol i'r esgus o'r gabledd newydd!
Subscribe to:
Posts (Atom)