Mi fwynheais raglen y bardd Benjamin Zephaniah ar y BBC am yr Eisteddfod, fe wnaeth ambell i sylw ardderchog, megis mae adeiladwyr, a phlymwyr a phobl gyffredin yw mynychwyr yr Eisteddfod, nid y crach sydd yn mynychu gwyliau tebyg yn Lloegr - rhywbeth i'w gofio pan fo'r Blaid Lafur, yn cyhuddo'r Gymraeg o fod yn Iaith y Crachach, eto byth a gofyn am adolygiad, eto, i ehangder apêl yr Eisteddfod.
Un o'r elfennau o'r rhaglen nad oeddwn yn hoff ohoni oedd yr "ymddiheuriad" bron gan ambell i Gymro a ymddangosodd ar y rhaglen am sylfeini "ffug" yr eisteddfod. Mae pawb yn gwybod mae ffantasi dan ddylanwad cyffuriau Iolo Morgannwg yw'r orsedd a'i rhwysg, ond ffantasi a seiliwyd ar wirionedd. Roedd Iolo yn gelwyddgi penigamp, gofynnwch i unrhyw heddwas - mae'r celwydd anoddaf i'w gwrthbrofi yw'r un sydd â sail gwirionedd ynddi, mae sail wirioneddol yn hanes y Derwyddon ers dros 2,000 mlynedd, mae sail Cadeirio bardd ers 700 mlynedd, mae'r sail canu cerdd dant a chanu cynghanedd yn draddodiadau sy'n bod, heb angen ffug hanes iddynt.
Syr John Morris Jones, wrth gwrs, dechreuodd y traddodiad o ymddiheuro am yr Eisteddfod. Dyn a wrthododd cael ei Urddo i Orsedd y Beirdd, gan fod Gorsedd y Beirdd yn "ffug", ond dyn a dderbyniodd ei urddo'n Marchog, er gwaetha'r ffaith na fu'n marchogaeth ceffyl mewn rhyfel erioed! Ond dyn oedd yn digon bodlon torri holl reolau'r marchog i gynghreiriodd efo Lloyd George i sicrhau marwolaeth milwr, Hedd Wyn, er mwyn creu "ffug" propaganda Rhyfel Eisteddfod Penbedw!
Yr hyn sydd fwyaf chwerthinllyd am yr ymddiheuriad am ffug hanes yr Eisteddfod, yw clywed Huw Edwards, mab Hywel Teifi Edwards, yr awdurdod mwyaf ar hanes ffug rhwysg yr Eisteddfod, yn sylwebu ar hen hanes a thraddodiadau Agoriad Wladol y Senedd. Ni agorwyd y Senedd gyda rhwysg y "State Opening" cyn i'r Arglwydd Esher ail greu traddodiad ar gyfer y Brenin Edward VII ym 1901. Perthyn i'w gyfnod ef mae'r cau drws cyn cnoc y Rod Du, cadw'r prif chwip yn wystl ac ati, nid hen, hen hanes a thraddodiad. Lol botas o draddodiad sydd gan mlwydd yn iau na thraddodiad yr Eisteddfod fodern ydyw!
Ond pwy sy'n dal ymddiheuro?
Showing posts with label Eisteddfod. Show all posts
Showing posts with label Eisteddfod. Show all posts
16/08/2015
10/08/2013
Ydy'r Eisteddfod Genedlaethol y Dal i Deithio?
Ers i mi dechrau ymddiddori mewn Eisteddfodau bu drafodaeth am ddilyn Y Sioe Amaethyddol trwy gynnal Ŵyl sefydlog neu barhau i deithio.
Er gwaethaf lwyddiant y Sioe Amaethyddol mae'r Eisteddfod wedi parhau i deithio mae'n debyg, o bosib, neu ydyw?
Ers tua 1993 rwy'n teimlo bod yr Eisteddfod wedi dewis gylch o lefydd bron yn barhaol i gynnal yr Ŵyl. Nid ydwyf wedi mynychu Bro Newydd na Thref Newydd Eisteddfodol yn ystod yr 20 mlynedd diwethaf; ail ymweld ydwyf flwyddyn ar ôl flwyddyn!
Lle mae ail gyfle Dolgellau, Blaenau Ffestiniog, Llandudno, Pontypridd i gynnal yr Ŵyl?
Lle mae cyfle cyntaf Harlech, Y Bermo, Tywyn a llwyth o drefi eraill i fod yn wahoddedigion?
Os am gadw at drefn o Gasnewydd / Bala / Caerdydd/ Dinbych / Llanelli / Meifod ac ati onid gwell byddid i'r Eisteddfod cydnabod y Gylchdaith yn gyhoeddus yn hytrach na ffugio bod yr Eisteddfod yn wirioneddol deithiol?
31/07/2009
Eisteddfod y Bala (eto)!
Mae’r Eisteddfod Genedlaethol wedi ei chynnal yn hen sir Feirionydd tair gwaith yn ystod yr hanner canrif diwethaf:
Ym 1967 yn y Bala
Ym 1997 yn y Bala
Ac eleni eto yn y Bala
Dydy’r eisteddfod heb ymweld â Thywyn, y Bermo na Harlech trwy gydol ei hanes modern. Fe fu Eisteddfod yn Nolgellau 60 mlynedd yn ôl, un yng Nghorwen 90 mlynedd yn ôl ac un yn y Blaenau 101 o flynyddoedd yn ôl.
Pan ddaw tro Meirion i wahodd yr eisteddfod eto plîs, plîs Mr Trefnydd Eisteddfodau, a oes modd ei gynnal mewn rhywle ar wahân i’r blydi Bala?
Be am Steddfod y Bermo 2019?
Ym 1967 yn y Bala
Ym 1997 yn y Bala
Ac eleni eto yn y Bala
Dydy’r eisteddfod heb ymweld â Thywyn, y Bermo na Harlech trwy gydol ei hanes modern. Fe fu Eisteddfod yn Nolgellau 60 mlynedd yn ôl, un yng Nghorwen 90 mlynedd yn ôl ac un yn y Blaenau 101 o flynyddoedd yn ôl.
Pan ddaw tro Meirion i wahodd yr eisteddfod eto plîs, plîs Mr Trefnydd Eisteddfodau, a oes modd ei gynnal mewn rhywle ar wahân i’r blydi Bala?
Be am Steddfod y Bermo 2019?
22/08/2008
Anabledd yr Eisteddfod
Mae 'na gŵyn yn y rhifyn cyfredol o Golwg am ddiffyg darpariaeth i bobl sydd yn byw gydag anabledd yn yr Eisteddfod.
Mae Meri Davies o Lanelli wedi ysgrifennu at drefnwyr yr Eisteddfod i fynegi ei siom a'i rhwystredigaeth am y ddarpariaeth.
Hoffwn ategu fy nghefnogaeth i sylwadau Ms Davies. Mi fûm yn gwthio fy ngwraig mewn cadair olwyn yn yr Eisteddfod eleni ac roedd y profiad yn artaith.
Gallwn sgwennu deg blogbost cyn llawn fynegi fy rhwystredigaeth am y ddiffyg darpariaeth Eisteddfodol ar gyfer pobl sy'n byw ag anabledd a'r anhawesterau cyfarfum yn Ngharedydd eleni.
Mae'r Eisteddfod yn defnyddio'r un esgus eleni am ddiffyg mynediad i bobl sydd yn byw ag anabledd ac a ddefnyddiwyd y llynedd a'r flwyddyn cynt; sef eu bod yn ymgynghori a'r "Disability Access Group" lleol.
Sawl aelod o DAG Caerdydd a ymwelodd â Maes Eisteddfod cyn eleni?
Heb syniad o be ydi Eisteddfod a oes modd i DAG Caerdydd gwybod unrhyw beth am anghenion Eisteddfodwyr sy'n byw gydag anabledd?
Hoffwn awgrymu yn garedig i'r Eisteddfod eu bod yn creu eu DAG eu hunnain o Eisteddfodwyr Pybyr
- megis Meri Davies sydd yn ymweld â phob Eisteddfod mewn cadair olwyn, neu un fel fi sydd yn gwthio cadair olwyn y musus 'cw trwy bob eisteddfod -
yn hytrach na dibynnu ar y grwpiau lleol sydd yn gwybod rhywfaint am anabledd, bid siŵr, ond sy'n gwybod ff**c oll am Eisteddfota i'r anabl!
Ac, ol nodyn, os ydy'r DAGs lleol mor dda - pam nad yw yr un ohonnynt wedi sicirhau lwp yn y pafiliwn hyd yn hyn?
Mae Meri Davies o Lanelli wedi ysgrifennu at drefnwyr yr Eisteddfod i fynegi ei siom a'i rhwystredigaeth am y ddarpariaeth.
Hoffwn ategu fy nghefnogaeth i sylwadau Ms Davies. Mi fûm yn gwthio fy ngwraig mewn cadair olwyn yn yr Eisteddfod eleni ac roedd y profiad yn artaith.
Gallwn sgwennu deg blogbost cyn llawn fynegi fy rhwystredigaeth am y ddiffyg darpariaeth Eisteddfodol ar gyfer pobl sy'n byw ag anabledd a'r anhawesterau cyfarfum yn Ngharedydd eleni.
Mae'r Eisteddfod yn defnyddio'r un esgus eleni am ddiffyg mynediad i bobl sydd yn byw ag anabledd ac a ddefnyddiwyd y llynedd a'r flwyddyn cynt; sef eu bod yn ymgynghori a'r "Disability Access Group" lleol.
Sawl aelod o DAG Caerdydd a ymwelodd â Maes Eisteddfod cyn eleni?
Heb syniad o be ydi Eisteddfod a oes modd i DAG Caerdydd gwybod unrhyw beth am anghenion Eisteddfodwyr sy'n byw gydag anabledd?
Hoffwn awgrymu yn garedig i'r Eisteddfod eu bod yn creu eu DAG eu hunnain o Eisteddfodwyr Pybyr
- megis Meri Davies sydd yn ymweld â phob Eisteddfod mewn cadair olwyn, neu un fel fi sydd yn gwthio cadair olwyn y musus 'cw trwy bob eisteddfod -
yn hytrach na dibynnu ar y grwpiau lleol sydd yn gwybod rhywfaint am anabledd, bid siŵr, ond sy'n gwybod ff**c oll am Eisteddfota i'r anabl!
Ac, ol nodyn, os ydy'r DAGs lleol mor dda - pam nad yw yr un ohonnynt wedi sicirhau lwp yn y pafiliwn hyd yn hyn?
15/08/2008
Noddwyd y post hwn gan Ganolfan Croeso Caerdydd!
Ymddiheuriadau mawr i'r darllenwyr ffyddlon sydd wedi bod ar bigau drain yn disgwyl am bron i bythefnos am un o berlau doethineb yr Hen Rech Flin.
Doedd dim bwriad gennyf ymweld â'r Eisteddfod eleni, ond wedi cael blas ar fwrlwm yr ŵyl at y teledu penderfynodd y teulu bach, ar amrant, i fynd i lawr i'r Brifddinas am ddiwedd y brifwyl. Wedi cael blas ar ymweld â Chaerdydd - yn hytrach na mynd yna ar fusnes, penderfynasom aros ychydig yn ychwanegol, er mwyn fwynhau'r ddinas fel ymwelwyr pur.
Er fy mod yn byw yn y Gogledd eithaf, yr oeddwn yn credu fy mod yn weddol gyfarwydd â'r brifddinas. Rwy'n mynd yna'n aml, o leiaf chwe gwaith y flwyddyn. Rwy'n mynd i dribiwnlysoedd, yn ymweld â'r Senedd yn gwneud pytiau i'r cyfryngau ac ati, ond prin iawn fu fy ymweliadau fel twrist.
Roedd yr wythnos yma yn agoriad llygad! Mae 'na gymaint i'w fwynhau yng Nghaerdydd, ac mae'r lle yn ganolfan mor rhwydd i deithio o 'na i gannoedd o atyniadau Deheubarth Cymru a Gorllewin Lloegr.
Wedi cael wythnos annisgwyl o wyliau gwych rwyf yn annog y Gogs, ac eraill, sydd dim ond yn gweld Caerdydd fel cyrchfan busnes neu le i weld gem pêl, i ddwys ystyried y Brifddinas fel canolfan gwyliau gwerth chweil. Cewch chi ddim o'ch siomi!
Mi af i Gaerdydd ar fy ngwyliau eto! Ond yr wyf yn ôl rŵan! A bydd y blogbyst yn byrlymu unwaith eto, (Neu yn ymddangos ddwywaith pob wythnos o leiaf)
Doedd dim bwriad gennyf ymweld â'r Eisteddfod eleni, ond wedi cael blas ar fwrlwm yr ŵyl at y teledu penderfynodd y teulu bach, ar amrant, i fynd i lawr i'r Brifddinas am ddiwedd y brifwyl. Wedi cael blas ar ymweld â Chaerdydd - yn hytrach na mynd yna ar fusnes, penderfynasom aros ychydig yn ychwanegol, er mwyn fwynhau'r ddinas fel ymwelwyr pur.
Er fy mod yn byw yn y Gogledd eithaf, yr oeddwn yn credu fy mod yn weddol gyfarwydd â'r brifddinas. Rwy'n mynd yna'n aml, o leiaf chwe gwaith y flwyddyn. Rwy'n mynd i dribiwnlysoedd, yn ymweld â'r Senedd yn gwneud pytiau i'r cyfryngau ac ati, ond prin iawn fu fy ymweliadau fel twrist.
Roedd yr wythnos yma yn agoriad llygad! Mae 'na gymaint i'w fwynhau yng Nghaerdydd, ac mae'r lle yn ganolfan mor rhwydd i deithio o 'na i gannoedd o atyniadau Deheubarth Cymru a Gorllewin Lloegr.
Wedi cael wythnos annisgwyl o wyliau gwych rwyf yn annog y Gogs, ac eraill, sydd dim ond yn gweld Caerdydd fel cyrchfan busnes neu le i weld gem pêl, i ddwys ystyried y Brifddinas fel canolfan gwyliau gwerth chweil. Cewch chi ddim o'ch siomi!
Mi af i Gaerdydd ar fy ngwyliau eto! Ond yr wyf yn ôl rŵan! A bydd y blogbyst yn byrlymu unwaith eto, (Neu yn ymddangos ddwywaith pob wythnos o leiaf)
04/08/2008
Coron i flogiwr.
Damnia, mae fy ngobeithion mae fy mlog i fyddai'r un i'w llefaru yng nghystadleuaeth 122 Eisteddfod y Bala newydd dderbyn glec angheuol gan fod blogiwr arall newydd ennill Goron Brifwyl Caerdydd.
Llongyfarchiadau mawr i Hywel Griffiths o Flog Hywel.
Llongyfarchiadau mawr i Hywel Griffiths o Flog Hywel.
01/08/2008
Llefarwch fy mlog!
Wrth wenu dan ei fys,
Fe gododd Rhys Wynne ffỳs,
Am wobr hael am flogiad gwael,
Wedi ei ddyfarnu gan Ddogfael.
Mae'r flogodliad uchod yn cyfeirio at bost gan Gwenu dan Fysiau sy'n son am gystadleuaeth yn yr Eisteddfod Genedlaethol eleni yn cynnig gwobr o £200 am ysgrifennu blog. Fel mae nifer wedi dweud yn y sylwadau i gofnod Rhys, mae yna rywbeth od ar y naw am gofnod blog sydd ddim ar y we. Yr hyn sydd yn gwneud post ar flog yn bost ar flog yw ei lleoliad ar y we. Heb fod ar y we mae'n gofnod dyddiadur, llythyr i olygydd y Cymro neu ddarn cyffredin o lenyddiaeth. Fel mae Nic yn nodi Mae blog heb HTML fel englyn heb gynghanedd.
Rwyf wedi sylwi ar gystadlaethau tebyg mewn eisteddfodau blaenorol, yn gofyn am dudalennau we sydd ddim i'w cyhoeddi ar y we er mwyn eu cadw yn ddienw ac yn anhysbys cyn y feirniadaeth. Wrth chwilio trwy restr testunau Eisteddfod y Bala 2009 roeddwn yn hanner ddisgwyl cystadleuaeth am dudalen Facebook nad wyt yn cael son amdani wrth dy ffrindiau rhag torri amodau'r ŵyl.
Cefais hyd i rywbeth llawer llawer gwell yn y rhestr testunau, sef cystadleuaeth rhif 122 Darllen Blog Amser rhwng 3 a 5 munud Gwobrau 1 £60; 2 £30, 3 £20.
Byddai'n anrhydedd mawr pe dewiswyd erthygl o'r blog yma fel un i'w adrodd ar lwyfan yr Eisteddfod, felly mae'n rhaid imi godi fy mhyst i safon gwerth eu llefaru. Dyma sydd i gyfrif am y flogodliad cychwynnol:
Fel bod y cystadleuwyr fel un dyn
Yn dewis darllen o flog yr Hen Rech Flin.
I ddod yn fuan:
Telyneg am broblemau bins Sir Conwy
Soned i ymryson DI ac Elfyn am lywyddiaeth y Blaid
Cywydd i ymadawiad Brown o'r brif weinidogaeth (wedi ei osod ar gainc Alwyn o'r Blog Wen - rhag ofn bod yr Ŵyl Gerdd Dant am ddilyn arweiniad yr Eisteddfod.)
Fe gododd Rhys Wynne ffỳs,
Am wobr hael am flogiad gwael,
Wedi ei ddyfarnu gan Ddogfael.
Mae'r flogodliad uchod yn cyfeirio at bost gan Gwenu dan Fysiau sy'n son am gystadleuaeth yn yr Eisteddfod Genedlaethol eleni yn cynnig gwobr o £200 am ysgrifennu blog. Fel mae nifer wedi dweud yn y sylwadau i gofnod Rhys, mae yna rywbeth od ar y naw am gofnod blog sydd ddim ar y we. Yr hyn sydd yn gwneud post ar flog yn bost ar flog yw ei lleoliad ar y we. Heb fod ar y we mae'n gofnod dyddiadur, llythyr i olygydd y Cymro neu ddarn cyffredin o lenyddiaeth. Fel mae Nic yn nodi Mae blog heb HTML fel englyn heb gynghanedd.
Rwyf wedi sylwi ar gystadlaethau tebyg mewn eisteddfodau blaenorol, yn gofyn am dudalennau we sydd ddim i'w cyhoeddi ar y we er mwyn eu cadw yn ddienw ac yn anhysbys cyn y feirniadaeth. Wrth chwilio trwy restr testunau Eisteddfod y Bala 2009 roeddwn yn hanner ddisgwyl cystadleuaeth am dudalen Facebook nad wyt yn cael son amdani wrth dy ffrindiau rhag torri amodau'r ŵyl.
Cefais hyd i rywbeth llawer llawer gwell yn y rhestr testunau, sef cystadleuaeth rhif 122 Darllen Blog Amser rhwng 3 a 5 munud Gwobrau 1 £60; 2 £30, 3 £20.
Byddai'n anrhydedd mawr pe dewiswyd erthygl o'r blog yma fel un i'w adrodd ar lwyfan yr Eisteddfod, felly mae'n rhaid imi godi fy mhyst i safon gwerth eu llefaru. Dyma sydd i gyfrif am y flogodliad cychwynnol:
Fel bod y cystadleuwyr fel un dyn
Yn dewis darllen o flog yr Hen Rech Flin.
I ddod yn fuan:
Telyneg am broblemau bins Sir Conwy
Soned i ymryson DI ac Elfyn am lywyddiaeth y Blaid
Cywydd i ymadawiad Brown o'r brif weinidogaeth (wedi ei osod ar gainc Alwyn o'r Blog Wen - rhag ofn bod yr Ŵyl Gerdd Dant am ddilyn arweiniad yr Eisteddfod.)
01/06/2008
Protest Eisteddfodol
Cynhaliwyd Cymanfa Ganu i gloi wythnos Eisteddfod yr Urdd Sir Conwy yng Nghapel Seion, Llanrwst heno. Aeth tua 800 o eisteddfodwyr i'r gymanfa. Yr wyf wedi cyfeirio at Gapel Seion, Llanrwst mewn post blaenorol.
Dyma'r capel a benderfynodd wneud tenant tŷ’r capel yn ddigartref dros gyfnod y Nadolig llynedd.
Heddiw aeth y cyn denant ati i gynnal protest am ei gamdriniaeth, wrth i bobl cyrraedd Seion ar gyfer y gymanfa. Er bod protest eisteddfodol yn rhan o draddodiad Cymru bellach, dyma gredaf yw'r tro cyntaf i brotest cael ei gynnal mewn cymanfa ganu. Cafodd Myfyr, y cyn denant, cefnogaeth a chroeso cynnes gan y rhan fwyaf o'r cymanfawyr.
Dyma rhai lluniau o'r brotest un dyn.
Galwyd yr heddlu gan un o'r blaenoriaid i geisio atal y brotest.
Hywel Gwynfryn yn holi Myfyr am ei brotest.
"Hen Flaenoriaid Creulon Cas yn Mynd i Seion heb ddim gras ac yn troi tenant y ty capel allan o'i gartref - dyna ichi gristionogion" yw'r geiriad ar y bwrdd.
Dyma'r capel a benderfynodd wneud tenant tŷ’r capel yn ddigartref dros gyfnod y Nadolig llynedd.
Heddiw aeth y cyn denant ati i gynnal protest am ei gamdriniaeth, wrth i bobl cyrraedd Seion ar gyfer y gymanfa. Er bod protest eisteddfodol yn rhan o draddodiad Cymru bellach, dyma gredaf yw'r tro cyntaf i brotest cael ei gynnal mewn cymanfa ganu. Cafodd Myfyr, y cyn denant, cefnogaeth a chroeso cynnes gan y rhan fwyaf o'r cymanfawyr.
Dyma rhai lluniau o'r brotest un dyn.
Galwyd yr heddlu gan un o'r blaenoriaid i geisio atal y brotest.
Hywel Gwynfryn yn holi Myfyr am ei brotest.
"Hen Flaenoriaid Creulon Cas yn Mynd i Seion heb ddim gras ac yn troi tenant y ty capel allan o'i gartref - dyna ichi gristionogion" yw'r geiriad ar y bwrdd.
26/05/2008
Hedfan
Llongyfarchiadau mawr i bawb a gymerodd rhan yn y sioe Hedfan. Sioe Ysgolion Uwchradd Eisteddfod yr Urdd eleni. Rwyf wedi gweld nifer o sioeau eisteddfodol yn fy nydd, yn sicr roedd hon ymysg y goreuon.
Roedd Tomos Wyn, Dwysan Lowri, Elgan Llŷr Thomas a Rhys Ruggiero yn sefyll allan fel sêr y bydd Cymru yn sicr, a'r byd tu hwnt o bosib, yn dod i glywed llawer mwy amdanynt yn y dyfodol.
Roedd llawer mwy o dalent yn cael ei arddangos yn y sioe unigol hon nac a ddangoswyd yn y cyfan o sioeau Prydeinllyd Mr Cowell.
Roedd fy meibion, Rhodri a Deiniol, hefyd yn rhan o'r sioe ac yn gwneud fi mor browd o fod yn dad iddynt. Da iawn hogiau - a phawb arall oedd yn gysylltiedig â'r sioe - am noson wych o ddawn ac adloniant.
Roedd Tomos Wyn, Dwysan Lowri, Elgan Llŷr Thomas a Rhys Ruggiero yn sefyll allan fel sêr y bydd Cymru yn sicr, a'r byd tu hwnt o bosib, yn dod i glywed llawer mwy amdanynt yn y dyfodol.
Roedd llawer mwy o dalent yn cael ei arddangos yn y sioe unigol hon nac a ddangoswyd yn y cyfan o sioeau Prydeinllyd Mr Cowell.
Roedd fy meibion, Rhodri a Deiniol, hefyd yn rhan o'r sioe ac yn gwneud fi mor browd o fod yn dad iddynt. Da iawn hogiau - a phawb arall oedd yn gysylltiedig â'r sioe - am noson wych o ddawn ac adloniant.
Subscribe to:
Posts (Atom)