03/05/2010

Yr Arweinwyr Cymreig ar y BBC

Mae'n rhaid dweud fy mod i wedi fy siomi ar yr ochr orau efo dadl yr Arweinwyr Cymreig ar y BBC heno. Yn wahanol i'r rhai Prydeinig roedd y drafodaeth yn ddiddorol ac roedd gan bob un o'r cynrychiolwyr rhywbeth werth ei gyfrannu i'r drafodaeth.

Yn hytrach na theimlo bod un cynrychiolydd o un o'r pleidiau wedi ennill, fy nheimlad i oedd un o falchder bod pobl Cymru yn cael eu sbwylio o ran ddewis mor wych o ran pob un o'r pedwar prif blaid ac ambell un o'r pleidiau llai.

Pan fo'r cyfryngau Llundeinig yn llawn o hanesion o golli ffydd mewn gwleidyddiaeth, a chynrychiolwyr yno i gael eu cael yn hytrach na chynrychioli'r bobl, roedd gweld y prif arweinwyr Cymreig yn dadlau am yr hyn sydd orau i Gymru ac yn gwneud hynny o'r galon, fel chwa o awyr iach trwy'r ymgyrch etholiadol cyfredol.

Roedd gan Peter Hain mynydd i ddringo, mae'n anodd i gynrychiolydd plaid sydd wrth y llyw i ofyn am ragor o amser i wneud yr hyn nad ydoedd wedi ei wneud yn y gorffennol, yn arbennig o anodd pan fo'r etholiad yn cael ei gynnal mewn amgylchiadau pan fo llawer yn credu bod y wladwriaeth yn y cac. Fe lwyddodd Peter yn anhygoel i amddiffyn Llafur, o dan y fath amgylchiadau.

Os mae anawsterau teithio neu beidio oedd yn gyfrifol am Nick Bourn yn cael gwahoddiad i gynrychioli'r Ceidwadwyr, neu'r ffaith bod Cheryl Gillian wedi bomio yn y ddwy ddadl flaenorol, rwy'n sicr bydd y Torïaid yn falch bod Nick wedi cymryd ei lle. Fe lwyddodd i gyflwyno safbwynt y Ceidwadwyr mewn modd Unoliaethol, Cymreig a lleol yn benigamp.

Yn y ddwy ddadl Gymreig flaenorol yr oeddwn yn teimlo bod Kirsty Williams wedi or ecseitio weithiau, yn gwillyd ac yn cael anhawster i gyflwyno pwyntiau digon sylfaenol mewn modd didwyll a rhesymegol. Roedd ei chyfraniadau yn brennaidd ac wedi eu hymarfer o flaen llaw. Ond heno roedd hi ar ben ei gêm, wedi taflu'r sgript ac yn dweud ei ddweud gydag argyhoeddiad.

Ac Ieuan Wyn! Wow! Er nad ydyw ddim ond yn Ddirprwy Brif Weinidog roedd o'n ymateb fel Arlywydd! Roedd ei wybodaeth o'r ffeithiau, ei gallu i gyfaddawdu lle'r oedd cyfaddawd yn ddoeth ac i sefyll ar wahân i'r tri arall lle'r oedd angen barn annibynnol yn wefreiddiol wych.

Os oes angen rhoi marciau byddwn yn dweud mai Ieuan wnaeth ennill, Nick yn ail, Kirsty yn drydedd, a Peter yn olaf, ond mae dim ond trwch blewyn gwybedyn oedd y gwahaniaeth rhwng Ieuan a Peter.

Rhaglen arbennig - y gwir enillwyr oedd BBC Cymru a Betsan Powys - am greu raglen werth ei wylio - Llongyfarchiadau i'r ddau.

01/05/2010

Mae'r Bleidlais yn y Post.

Gan nad ydwyf yn gallu gyrru bellach, a gan fy mod yn byw tri chwarter milltir i ffwrdd o fy ngorsaf pleidleisio leol, mi ofynnais am bleidlais post eleni. Henaint ni ddaw ei hunan!

Profiad rhyfedd oedd pleidleisio y tu allan i'r blwch pleidleisio arferol.

Rhwng etholiadau San Steffan, Ewrop, Y Cynulliad, Y Cynghorau Sir a'r Cynghorau Plwyf a sawl refferendwm rwy'n amcangyfrif fy mod wedi pleidleisio tua 27 o weithiau mewn blwch pleidleisio, roedd 'na rywbeth anghynnes braidd parthed rhoi'r groes yn y gegin yn hytrach na'r bwth eleni. Doedd o ddim yn teimlo'n iawn!

Dydd Iau nesaf pan fydd pawb arall yn pleidleisio go iawn mi fyddwyf yn teimlo'r golled o beidio bod yn rhan o'r ddefod. Ac o hyn i Ddydd Iau yn teimlo fel clystfeiniwr ar bob sylw sy'n ymwneud a'r etholiad, ac yn dwyllwr wrth geisio perswadio eraill i newid eu teyrngarwch.

Ond dyna fo yr wyf wedi pleidleisio ar gyfer fy nethol ymgeisydd. Mae'r fôt yn y post ac fe gaiff ei gyfrif. Ni fydd modd newid fy meddwl, gan fod fy meddwl a chroes ar ei chyfer yn barod, ond rwy'n teimlo'n drist braidd fy mod i allan o'r gêm bellach!

30/04/2010

Rwy'n gyfoethog - hwre!

Yr wyf yn gyfoethog, yr wyf yn gwybod hyn oherwydd bod un o brif gyhoeddiadau ar yr economi yn ddweud gyda'i holl awdurdod fy mod yn gyfoethog.

Yn ôl cylchgrawn The Economist Welsh-medium schools offer a way for richer parents to enjoy academic selection. Gan fod fy mhlant yn ddisgyblion mewn ysgol Cymraeg mae'n dilyn yn anorfod, yn ôl The Economist, fy mod i gan hynny ymysg y rhieni mwyaf cyfoethog hynny. Rwy'n mawr obeithio bod rheolwr fy manc yn ddarllenydd brwd o'r Economist ac y bydd o'n ystyried cyfoeth addysg fy mhlant wrth iddo ymdrin â fy ngorddrafft.

Diolch i'r arbenigwr economaidd yr Athro Dylan Jones-Evans am ddwyn fy sylw i'r erthygl hynod. Pan symudodd Dylan a'i deulu o Fangor i Gaerdydd cafodd trafferthion cael lle mewn ysgol Cymraeg i'w plantos - dim yn ddigon cyfoethog mae'n rhaid.

28/04/2010

Yr Economi - ydan ni Mewn Twll neu'n cael ein Twyllo?

Efo'r tair plaid fawr Brydeinig yn mynnu bod sefyllfa'r economi yn gwneud toriadau mawr yng ngwariant cyhoeddus yn anorfod, hawdd credu mai polisi toriadau yw'r unig opsiwn. Yn wir mae'r cyfryngau, hefyd, yn selio pob trafodaeth ar yr economi ar y rhagdybiaeth bod toriadau yn anorfod, fel gwnaeth CF99 heno.

Ond mae yna ambell i sylwebydd sydd ddim yn canu'r un gan ac yn honni bod modd amddiffyn gwasanaethau cyhoeddus rhag toriadau gwaeth na rhai Thatcher heb i wledydd Prydain troi'n fethdalwr.

Mae'r ddadl sydd yn cael ei roi gan y Cenedlaetholwr Cernywig Cornish Zetetics yn un wirioneddol gwerth ei ddarllen.

Ymysg y pwyntiau y mae o'n gwneud yw:

  • Nad ydy'r lefelau presennol o ddyled yn hanesyddol uchel ac mae modd eu rheoli a'u gostwng yn araf bach wrth i'r economi tyfu allan o'r dirwasgiad.
  • Bod y swm o £80 biliwn yn ffigwr sudd wedi ei ddewis ar fympwy, pam dim £60 biliwn neu £40 biliwn neu hyd yn oed £100 biliwn.
  • Bod lefelau treth ar hyn o bryd yn isel iawn i gymharu i'r dyddiau a fu pan oedd y gyfradd uchaf yn 83%.
  • Mae lol yw dweud bod Prydain mewn twll ariannol - dydy hi ddim mae hi'n parhau i fod ymysg y gwladwriaethau cyfoethocaf yn y byd ac fe gynyddodd gwerth ariannol y 1000 cyfoethocaf o £77 biliwn llynedd.

Traethawd gwirioneddol werth ei ddarllen yn ei gyfanrwydd.
Broke? Or just fooled? How to solve the debt ‘problem’.

26/04/2010

Mae Guto Bebb yn Gachgi!

Mae croeso i unrhyw un gwneud sylwadau ar flog Yr Hen Rech Flin. Oni bai eu bod yn enllibus neu yn groes i gyfraith bydd y sylwadau yn sefyll. Os ydynt yn dangos fy mod wedi gwneud camgymeriad yn fy sylwadau, os ydynt yn fy nghyhuddo o fod yn wirion yn fy asesiad o sefyllfa wleidyddol, os ydynt yn honni y dylwn wedi rhoi mwy o ddŵr yn y chwisgi cyn dweud fy nweud, mae'r sylwadau yn cael eu cyhoeddi.

I mi dyma sylwedd blog, lle i ddweud fy nweud a lle i eraill gwneud sylwadau i wrthddweud yr hyn a ddwedwn. Yn anffodus, er gwaethaf imi wneud sylwadau ar y saith post diweddaraf ar flog Guto nid oes un ohonynt wedi eu cyhoeddi yno.

Os oes gan Guto ofn sylw beirniadol, ofn anghytundeb ac ofn dadl a oes ganddo'r sylwedd i fod yn AS dros holl aelodau ei etholaeth?

24/04/2010

Gŵyl San Siôr hapus

Sori braidd yn hwyr ond Gŵyl San Siôr hapus am ddoe!



Fel chwarter Sais hoffwn weld Lloegr yn wlad rydd, ac annibynol.

There'll always be an England and England will be Free if England means as much to you ag y mae Lloegr, wir yr, yn golygu i mi!

23/04/2010

Enill efo 10%?

Mae gan Vaughan post heddiw sydd yn nodi pa mor isel gall y bleidlais fuddugol bod mewn ambell i etholaeth. Mae o'n nodi bydd modd i fuddugwr Ynys Môn derbyn cyn lleied a 27% o'r bleidlais. I brofi ei bwynt mae Vaughan yn tynnu sylw at y ffaith bod Lesley Griffiths wedi ennill sedd Cynulliad Wrecsam gyda dim ond 28.8% o'r bleidlais.

Mae'r gwirionedd am bleidlais Wrecsam yn waeth nag y mae Vaughan yn nodi. Dim ond 38% o bleidleiswyr Wrecsam aeth allan i bleidleisio yn etholiad 2007, gan hynny fe enillodd Lesley ei sedd efo cefnogaeth lai na un allan o bob deg o etholwyr yr etholaeth.

Cafodd Lesley 5,633 o bleidleisiau yn 2007. Mewn ymateb i bost blaenorol fe nododd Arfon Jones (Plaid Wrecsam) Cafodd Elystan 6,500 neu 12.2% o'r bleidlais ym 1959 . Cafodd Plaid Cymru bron i fil o bleidleisiau yn fwy, hanner canrif yn ôl, na chafodd y buddugwr yn yr etholiad diwethaf i'r Cynulliad.

Dwi ddim yn nodi'r ystadegyn yna er mwyn ceisio dweud bod modd i'r Blaid cipio Wrecsam yn 2011 (er ei fod yn nod gwerth gweithio tuag ato), ond i nodi'r perygl o ganran mor fychan o'r boblogaeth yn pleidleisio. Ym 1959 yr oedd Plaid Cymru yn blaid fechan ddi-nod ar ymylon gwleidyddiaeth Cymru. Os oedd plaid ymylol yn gallu cael digon o bleidleisiau hanner canrif yn ôl sydd yn ddigonol i ennill etholiad bellach fe all digwydd eto yn 2011. Dydy o ddim y tu hwnt i bob posibilrwydd y gall plaid fel y BNP ennill mewn rhai etholaethau pan nad oes angen cefnogaeth dim ond 10% o'r etholwyr er mwyn cael buddugoliaeth.

Pensiynau

Un o'r meysydd lle'r oedd y tair plaid fawr yn gytûn yn nadl neithiwr oedd yr angen i ail gysylltu pensiynau sylfaenol yr henoed a chyfartaledd enillion y boblogaeth cyffredinol.

I gôr symleiddio, os ydy cyfartaledd cyflogau yn codi 10% bydd pensiynau yn codi 10% hefyd.

Dros chwarter canrif yn ôl, bellach, fe dorrodd llywodraeth Thatcher y cysylltiad rhwng pensiynau ag enillion.

Pe na bai'r cyswllt wedi ei dorri byddai'r pensiwn heddiw mwy na dwywaith a hanner eu gwerth cyfredol.

A dyna wendid polisïau’r tair plaid.

Bydda ail gysylltu'r pensiwn a chyflogau heddiw, heb wneud yn iawn am y diffyg cysylltiad am chwarter canrif yn golygu bod y pensiwn yn parhau ar lefel cenhedlaeth yn ôl, yn hytrach nag ar y lefel y ddylid bod pe na bai'r cysylltiad wedi ei dorri yn y lle cyntaf

Ar ben hynny mae son am rewi cyflogau yn y sector gyhoeddus a thystiolaeth bod cyflogau'r sector breifat yn mynd i lawr yn yr argyfwng ariannol presennol. Canlyniad anorfod byddid bod gwerth pensiynau yn llai eu gwerth o lawer

Ydy fy nhin yn edrych yn fawr yn hon Guto?

Mae Guto Bebb yn hogyn annwyl a ffein.

Pan fydd o'n curo ar ddrysau pobl ym Mhenmachno, Betws a Chapel Curig bydd pobl barchus y plwyfi hynny yn ei drin gyda pharch ac yn ymddwyn yn groesawgar tuag ato gan ei fod yn hogyn mor annwyl a ffein.

Prin eu bod am ei gyfarch efo dos o 'ma'r baw isa'r domen, byddwn i byth yn pleidleisio i ti hyd yn oed pe bai Satan ei hun yn ymgiprys yn dy erbyn yn enw Plaid Cymru / Llafur / Rhyddfrydwyr. Bydda bobl cefn gwlad byth yn dweud y fath beth. Cafodd Guto'r ymateb croesawgar parchus disgwyliedig i bob ymgeisydd.

Y drwg ydy eu bod yn ymddwyn yr un mor barchus tuag at yr ymgeiswyr eraill hefyd. Mae Ronnie a Mike a Phil wedi derbyn ymatebion yr un mor wresog yn yr un pentrefi ac y mae Guto wedi ei dderbyn.

Roedd Guto yn dal i wisgo trywsus cwta pan es i ati i ganfasio am y tro cyntaf. Roedd yr ymateb a gefais mor barchus, mor wresog, mor gefnogol ag imi gredu yn ddiamheuaeth bod fy ymgeisydd am ennill gyda mwyafrif mawr. Cefais fy siomi, fe ddaeth yn olaf. Ac wedi canfasio mewn etholiadau ac isetholiadau ar bob lefel o lywodraeth yr wyf wedi cael fy siomi mwy o weithiau nac ydwyf wedi cael fy mhlesio o bell ffordd.

Y gwir yw bod pobl yn gelwyddog. Nid yn gelwyddog cas ond yn gelwyddog parchus. Yn yr un modd ac mae dyn yn ymateb i wraig sydd yn gofyn ydy fy nhin yn edrych yn fawr yn hon? Yn dweud Na chariad! O herwydd y bydda ddweud Fel mae'n digwydd mae dy din yn edrych fel cefn bws yn beth hynod wirion i ddweud.

Hwyrach bydd Ysbyty Ifan yn rhoi cefnogaeth 100% i'r Ceidwadwyr eleni, hwyrach bod 100% o bobl plwy' Penmachno yn credu bod gan Guto tin fach bert. Ond peidied a chyfrif arni cyn Mai 7fed.

22/04/2010

Pam bod dim son am bolisi prisio ffyrdd y Rhydd Dems?

Yn nadl arweinwyr Cymru nos Fawrth ac ar CF99 neithiwr bu trafod am bris petrol. Yn y ddwy raglen cafwyd geiriau o gydymdeimlad gan y Rhyddfrydwyr Democrataidd am y problemau mae gyrwyr a busnesau yn wynebu o herwydd pris uchel betrol, ond cafwyd dim crybwyll am bolisi'r blaid i godi bris am ddefnyddio'r ffyrdd.

Yn ôl y BBC mae'r Rhyddfrydwyr Democrataidd am godi treth o rhwng 8c a 12c am bob milltir mae cerbyd yn trafeilio ar y lonydd.

Hwyrach fy mod yn sinig, ond tybed os yw tawedogrwydd y Rhyddfrydwyr Democrataidd Cymreig ar y polisi o herwydd y ffaith bod tri o'r seddi maent yn eu hamddiffyn yn y Gymru wledig, lle byddai polisi o'r fath yn profi yn hynod amhoblogaidd.

21/04/2010

Na! – Nid ydwyf yn sefyll dros y Blaid Lafur

Pob hyn a hyn byddwyf yn cael fy mhlagio gan drolied ar fy mlog Saesneg. Pobl sydd yn credu eu bod wedi canfod rhyw gyfrinach fawr o wybod mae Humphreys yw fy enw teuluol.

Mae'r ffyliaid yn credu fy mod yn ceisio cuddio fy hunaniaeth neu yn cywilyddio, rhywsut, o gael fy adnabod fel yr hwn ydwyf. Y gwir yw fy mod wedi defnyddio'r enw Alwyn ap Huw yn gyhoeddus ers dros bymtheng mlynedd ar hugain o herwydd bod yna Alwyn Humphreys, llawer mwy cyhoeddus na fi, yn y byd Cymraeg a bod defnyddio'r enw yn creu dryswch o ran adnabyddiaeth yn hytrach nag hunaniaeth.

Ers i Lafur cyhoeddi enw eu hymgeisydd seneddol yn Nwyfor Meirionnydd yr wyf wedi cael llond bol o dderbyn e-byst, llythyrau trwy'r post, galwadau ffôn a sylwadau ar y stryd yn fy llongyfarch / fy nghondemnio / fy holi am sefyll yn enw Llafur yn Nwyfor Meirionnydd. Rhai gan aelodau'r teulu a chyfeillion agos, pobl dylent wybod yn well.

Er mwyn cael gwared ag unrhyw ddryswch hoffwn nodi mae NID FI yw'r Alwyn Humphreys ymgeisydd Llafur Dwyfor Meirionnydd.

Rwy'n mawr obeithio na fydd neb yn rhoi pleidlais i Alwyn Humphreys oherwydd eu bod yn credu mai myfi yw efe. Rwy'n ansicr sut byddwyf yn teimlo o glywed bod yr Alwyn Humphreys arall wedi colli pleidleisiau oherwydd y dryswch :-(

18/04/2010

Darllediad gwleidyddol MK

Gan nad yw'r BBC yn cydnabod bod Cernyw yn wlad ond yn ei drin fel sir Seisnig does gan Mebyon Kernow ddim hawl i gael darllediad gwleidyddol, gan nad ydyw yn sefyll ymgeiswyr mewn digon o seddi Seisnig. Bydd y blaid yn sefyll ymgeiswyr yn y chwe sedd Cernywig.

Dyma ei ddarllediad sydd wedi ei wneud ar gyfer YouTube:

15/04/2010

Y Ddadl Mawr - Minlliw ar Foch

Wel dyna awr a hanner o fy mywyd na chaf i fyth yn ôl, am wastraff llwyr o amser. Roedd y rhaglen yn fy atgoffa o'r darllediadau gwleidyddol a oedd yn cael eu dangos yn y 70au gydag arweinydd plaid yn grwnian yn ddiflas i mewn i gamera.

Os oes rhaid dewis fuddugwr allan o'r tri mi fuaswn yn dewis Nick Clegg. Nid oherwydd bod o wedi siarad yn well na'r ddau arall, ond oherwydd nad oedd o'n gwisgo gymaint o golur a'r ddau arall - roedd o'n anodd gwylio Brown a Chameron yn siarad heb i'w minlliw amlwg tynnu sylw i ffwrdd o'r hyn yr oeddynt yn dweud. Be ddwedodd Obama am roi minlliw ar fochyn?

Dyma farn Alex Salmond am y sioe:

14/04/2010

Darogan etholiad 2010 - Wrecsam

Yr wyf wedi bod yn esgeulus efo fy narogan, ac wedi ei adael ar ei hanner, er gwaetha'r ffaith fy mod wedi addo i Blaid Wrecsam y byddwn yn sicr yn cyrraedd Wrecsam cyn dyddiad yr etholiad. Gwell ail afael ar yr ymdrech trwy edrych ar sedd Wrecsam - er mwyn cadw addewid.

Mae gennyf lyfr yn rhywle yn y tŷ 'ma sy'n rhoi canlyniadau etholiadau Cymru o 1832 hyd at ddyddiad ei gyhoeddiad ar ddechrau'r 1990au. Er chwilio a chwalu rwy'n methu yn fy myw a chael hyd iddi.

Mae hyn yn siom, oherwydd bod gennyf ryw brith gof bod Wrecsam yn y 40au y 50au a dechrau 60au yr ugeinfed ganrif (pan nad oedd Plaid Cymru yn wneud yn hynnod o dda mewn unrhyw etholaeth) ymysg canlyniadau gorau Plaid Cymru, yn enill deg i bymtheg y cant o'r bleidlais yn yr etholaeth pan nad oedd y Blaid yn cael prin 5% trwy Gymru gyfan. A syniad bod Wrecsam wedi dychwelyd mwy o bleidleisiau mewn ambell i flwyddyn na Sir Gaernarfon, Meirion neu Sir Gaerfyrddin.

Yn etholiad 2005, dim ond o drwch y blewyn cadwyd ernes ymgeisydd Wrecsam.

Cyn i Dennis Balsom creu ei theori Cymru’n dri, fe wnaeth y Blaid dechrau gweithredu'r theori gan ganolbwyntio ar y Gymru Gymraeg a'r Cymoedd a chan anwybyddu llefydd ar y ffin, megis Wrecsam.

Mae Cymru Wrecsam yn gallu bod yn llawer mwy balch o'u Cymreictod na Chymru Caernarfon, gan eu bod yn llawer mwy ymwybodol o'r bygythiad i'w Cymreictod. Camgymeriad oedd i'r Blaid anwybyddu egin cenedlaetholdeb Wrecsam yn y 1970au.

Mae gan y Ceidwadwyr siawns prin o gipio'r sedd a'r Democratiaid Rhyddfrydol siawns prinnach. Fy narogan yw y bydd Llafur yn dal ei afael.

Ond dyma sedd lle na ddylai’r un cenedlaetholwr cael ei demtio i bleidleisio yn dactegol. O'i hadeiladu yn ôl i'w hen ogoniant, trwy gynyddu pleidlais Plaid Cymru a chynyddu dylanwad y Blaid, fe all Wrecsam droi yn Islwyn Etholiad Cynulliad 2018.

Pob hwyl i Arfon yn yr ymgyrch o adeiladu dyfodol gwell i Wrecsam.

13/04/2010

Rhaglen Etholiad 2010 S4C

Mae'n rhaid dweud fy mod i wedi siomi'n arw efo'r rhaglen gyntaf yn y gyfres Etholiad 2010 are S4C.

Roedd yr ugain munud gyntaf yn wastraff llwyr o amser, y cyflwynydd yn egluro fformat y rhaglen, wedyn digrifwr yn egluro ei fformat eto gan ddynwared y gwleidyddion a oedd i ymddangos. Cafwyd ffars o weld Dafydd Wigley, Ruth Parry, Beti Williams a Rod Richards yn dewis pa blaid arall yr oeddynt am eu holi. Ew 'na lwc mul bod neb wedi dewis ei blaid ei hun, a bod yr hen sefyllfa annifyr o Lafur yn holi'r Rhyddfrydwyr a'r Rhyddfrydwyr yn holi Llafur heb godi ynte?

Mae Dylan Iorwerth yn gallu bod yn sylwebydd craff a difyr, ond diwerth braidd oedd ei gyfraniad ef. Os oes senedd crog bydd y Rhyddfrydwyr democrataidd fel enllyn mewn brechdan (llun rhywun yn gwneud brechdan) " Waw! Pwy sa'n credu?

Roedd rhaid cael gair bach efo etholwyr cyffredin, ac yn ôl rheol rhaglenni o'r fath, does dim hawl i'r bobl gyffredin ffafrio'r un blaid, mae'n rhaid iddynt ddweud yr un hen ystrydebau: "dydy gwleidyddion ddim yn ceisio siarad efo'r to iau"; "dwi ddim yn deall y gwahaniaethau polisi" a "bydda nhw 'mond yn curo'r drws ar adeg etholiad". Pit na fasa'r stori am wleidyddion mond yn dod acw adeg etholiad yn wir yn y parthau hyn. Mae gymaint o wleidyddion wedi bod yn postio taflenni trwy a churo ar ddrws fy nhŷ yn ystod y flwyddyn diwethaf, fel bod carreg yr aelwyd yn dechrau drewi o wleidyddion.

Yr unig ran ddifyr o'r rhaglen oedd Dafydd Wigley yn holi'r Democratiaid Rhyddfrydol. Rhaid cyfaddef fy mod i ddim yn gwybod cynt ac wedi fy syfrdanu o ddysgu mae dim ond dau allan o 40 ymgeisydd y Rhydd Dems sydd yn gallu'r Gymraeg. Ond mor ddifyr oedd cyfraniad Wigley, fel nododd Rod Richards, cafwyd yr un hen fformat ar raglenni gwleidyddol Cymraeg 20in mlynedd yn ol.

Hoffi nhw neu beidio bydd y deugain AS a etholir ym mis Mai yn dylanwadu ar bethau pwysig bydd yn effeithio ar ein bywydau megis faint o bres bydd yn ein pocedi, ein gobeithion i gael neu i gadw swydd, safon byw'r henoed, hawliau a dyletswyddau sifil ac ati - dydy eu hethol ddim yn jôc nac yn ystrydeb. Mae etholwyr Cymru yn haeddu rhaglenni sydd yn rhoi'r ymgeiswyr o dan y chwyddwydr ac sydd yn eu holi yn galed am sut y byddant yn ein cynrychioli o gael eu hethol, doedd y rhaglen Etholiad 2010 heno ddim yn agos at y marc.

12/04/2010

Dim lle yn y gynulleidfa

Ar ôl gwahardd arweinwyr Plaid Cymru, yr SNP, y Gwyrddion ac ati rhag cymryd rhan yn dadleuon yr arweinwyr ar gyfer Etholiad San Steffan, mae'n debyg bod y corfforaethau darlledu a'r tair plaid hunan pwysig wedi penderfynu gwahardd cefnogwyr cyffredin o bleidiau eraill rhag bod yn rhan o'r gynulleidfa hefyd.

Bydd y sawl sy'n gwneud cais am docyn i fod yn rhan o'r gynulleidfa yn cael eu gofyn i bwy y maent yn debygol o bleidleisio. Bydd nifer penodedig o'r rhai sydd yn nodi eu bod am bleidleisio i Lafur, y Ceidwadwyr a'r Rhyddfrydwyr yn cael tocynnau, ynghyd ag 20% o bobl sydd yn nodi nad ydynt wedi penderfynu eto. Ond os ydych yn nodi eich cefnogaeth i'r Blaid, MK, y Gwyrddion UKIP neu unrhyw blaid arall bydd eich cais am docyn yn cael ei wrthod yn ddisymwth.

Yr esgus, mae'n debyg, yw er mwyn sicrhau nad yw eithafwyr o'r BNP yn herwgipio'r rhaglenni. Mae'r syniad y byddai aelod o'r SNP neu'r Blaid werdd yn herwgipio rhaglen ar ran y BNP yn enllibus o hurt. Mae'r syniad na all aelod o blaid eithafol cogio ei fod yn gefnogol i un o'r tair plaid fydd yno yn naïf o wyrion.

Unwaith eto mae tri hen blaid fethedig a'u cyfeillion yn y byd newyddiadurol yn dangos nad oes ganddynt gydsyniad o ddemocratiaeth yn perthyn iddynt.

10/04/2010

Y Bîb, Yr Etholiad ac Ymwybyddiaeth am Ddatganoli

Yr wyf newydd wylio'r rhaglen gyfredol yng nghyfres Newswatch, rhaglen sy'n ymwneud a chwynion am ddarpariaeth newyddiadurol y BBC. Yn ôl y disgwyl roedd rhaglen heno yn ymwneud a'r ffordd mae'r BBC wedi ymdrin â'r etholiad hyd yn hyn.

Cafwyd cyfweliad â Craig Oliver, dirprwy pennaeth gwasanaeth newyddion y Gorfforaeth i gyfiawnhau'r ddarpariaeth a fu yn ystod wythnos gyntaf yr ymgyrch.

Fe ddywedodd Mr Oliver, mewn ymateb i gŵyn o gôr adrodd etholiadol, bod yr amser sy'n cael ei roi i'r etholiad ar y rhaglenni newyddion yn deg gan fod yr etholiad yn ymwneud ag arweinwyr y pleidiau yn debating the running of our country. Weather taxes should go up, the Health Service and the Education of our children.

Ond yng Nghymru, yr Alban a Gogledd yr Iwerddon prin fod y Gwasanaeth Iechyd ac Addysg ein Plant yn achosion etholiadol o fawr bwys yn nhermau Etholiad Sansteffan. Maent yn bynciau i'w trafod y flwyddyn nesaf yng nghydestyn etholiadau i'r cyrff datganoledig, gan eu bod yn faterion datganoledig.

Os nad yw'r gwron sydd yn gyfrifol am ddarpariaeth deg a di-duedd newyddion etholiadol y Bîb yn ymwybodol o derfynau datganoli a'u heffaithion ar gyhoeddiadau polisiau'r pleidiau Llundeinig, pa obaith sydd bod darpariaeth y gorfforaeth am fod yn un deg, cytbwys a pherthnasol i holl etholwyr y DU; Yn enwedig y rhai sy'n pleidleisio yng Nghymru?

09/04/2010

Y Ceffyl Blaen

Efo'r Ceidwadwyr a'r Llafurwyr yn malu bod yr etholiad yn ras dau geffyl, daeth ymateb yr SNP i'r honiad hurt a gwên i fy wyneb:


Diolch i Calum Cashley ymgeisydd yr SNP yng Ngogledd Caeredin a Leith.

Gofyn Y Cwestiwn i'r Darpar Prif Weinidogion

Bydd Gordon Brown, David Cameron a Nick Clegg yn ymddangos benben mewn dadleuon teledu ar Ebrill 15fed, Ebrill 22ain ac Ebrill 29ain.

Cynhelir y ddadl gyntaf ar ITV o dan arolygaeth Alastair Stewart, bydd yn ymwneud a materion domestig a chaiff ei recordio yng ngogledd orllewin Lloegr.

Sky bydd yn gyfrifol am yr ail ddarllediad, Adam Boulton bydd y cyflwynydd. Materion rhyngwladol bydd y maes llafur a chaiff ei recordio yn ne orllewin Lloegr

Daw'r darllediad olaf o ddwyrain canolbarth Lloegr, David Dimbleby bydd yn y gadair a materion economaidd bydd y pwnc dan sylw.

Mae modd i'r cyhoedd danfon cwestiynau i'w hystyried ar gyfer y dadleuon.

Yr honiad yw y bydd cwestiynau mwyaf poblogaidd yn cael eu gofyn, ond mae'n rhaid danfon cwestiynau ar y pynciau perthnasol i'r rhaglenni perthnasol.

Os hoffech gofyn cwestiwn i'w hystyried gellir gwneud hynny trwy gysylltu â'r dolenni canlynol:

http://www.itv.com/electiondebate/
http://news.sky.com/skynews/Election/debatequestion
http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk_politics/election_2010/8589502.stm

Rwy'n amau'n fawr os caiff ei ofyn hyd yn oed pe bai ymysg y cwestiynau mwyaf poblogaidd ond cwestiwn gwerth ei ofyn i ITV yw Pam bod yr arweinwyr yn ofni dadlau materion domestig efo cynrychiolwyr Plaid Cymru a'r SNP?

I sky: Pam bod yr arweinwyr yn ofni dadlau materion rhyngwladol efo cynrychiolwyr Plaid Cymru a'r SNP?

I'r BBC: Pam bod yr arweinwyr yn ofni dadlau materion economaidd efo cynrychiolwyr Plaid Cymru a'r SNP?

Rwyf am awgrymu bod pob cenedlaetholwr Cymreig ac Albanaidd yn gwneud hynny, ac wedi gwneud yn nodi hynny ar eu blogiau, eu cyfrifon Twitter, Facebook ac ati.

Protest bydd dim ond yn cymryd ychydig o funudau, ond a all fod yn effeithiol os oes digon ohonom yn cymryd rhan.