Rwy'n siarad ar fy nghyfer yma am bwnc rwy'n gwybod dim yn ei gylch; ond ymysg y sôn am ddiffyg cyfryngau Cymreig a pherchnogaeth estron yr ychydig sydd; derbyniais gopi o'r North Wales Pioneer papur sy'n cael ei ddosbarthu yn y parthau hyn yn rhad ac am ddim i'r rhan fwyaf o dai.
Sut mae'r papurau 'ma 'n gweithio? A oes modd i genedlaetholwyr creu papurau tebyg trwy'r sustem cwmni cydweithredol mewn ardaloedd megis Wrecsam, Y Drenewydd ac ati lle nad yw'r achos cenedlaethol yn cael llawer o sylw?07/05/2012
05/05/2012
Canlyniad y Blaid, Leanne, y Cŵin a'r Rag Lleol
Gan wybod bod y Blaid Lafur am ennill tir sylweddol wedi etholiad trychinebus 2008, rwy'n credu bod Plaid Cymru wedi cael etholiad eithaf dechau Dydd Iau diwethaf, roedd ambell i siom, ond prin ei fod yn drychineb.
Er gwaethaf hynny fe ymddengys bod y cyllyll allan gan ambell i Bleidiwr siomedig yn sgil yr etholiadau. Mae Phil Bowen yn rhoi y bai yn glir ar ysgwyddau Leanne Wood a'i ymrwymiad i'r achos gweriniaethol! Roedd barn Leanne am y Frenhiniaeth yn wybyddus cyn ei hethol yn arweinydd y Blaid; os oedd y farn yna am golli pleidleisiau i Blaid Cymru camgymeriad oedd ei hethol, ac mae'n fater dylai aelodau'r Blaid wedi eu hystyried dau fis yn ôl yn hytrach na grwgnach amdani rŵan.
Pe bai Leanne wedi dechrau cow-towio i'r Brenhiniaeth wedi ei dewis yn arweinydd y Blaid, mae'n debyg mae cwyno am ei dauwynebogrwydd byddai'r esgus dros golledion y Blaid!
Yn bersonol rwy'n amheus iawn bod y Frenhiniaeth a barn Leanne amdani wedi gwneud fliwj o wahaniaeth i'r canlyniadau! Hyd yn oed pe bai Leanne wedi canu God Sêv o ben tŵr y castell, colli byddai hanes y Blaid yng Nghaerffili 'run fath.
Mae Ifan Morgan Jones yntau yn cyfeirio at yr un pwnc gan din ymdroi a methu dod i ganfyddiad pendant.
Mae'n debyg mae'r gwahaniaeth rhwng Ifan a Leanne yw nad yw hi'n eistedd ar y ffens!
Mae yna un pwynt ym mhost Ifan yr wyf yn anghytuno'n gref ag ef sef bod y mwyafrif o’r Cymry yn cael eu holl newyddion o’r cyfryngau Llundeinig. Hwyrach eu bod yn cael llawer o'u newyddion o'r cyfryngau Llundeinig ond yn fy mharth bach i o Gymru byddwn yn tybio bod tua 90% o'r brodorion hefyd yn darllen y papur lleol (y North Wales Weekly News yma), ond prin yw'r hanesion yn y papur lleol am weithgaredd Y Blaid yn gyffredinol na chynghorwyr unigol y Blaid yn benodol.
Pe bawn yn gyfarwyddwr etholiadau Plaid Cymru (neu unrhyw blaid arall) byddwn yn hyfforddi cynghorwyr a changhennau ar sut i baratoi "datganiad i'r wasg" sy'n ddeniadol a defnyddiol ac yn mynnu bod pob cynghorydd a changen yn danfon datganiad o'r fath yn wythnosol i'w papurau lleol.
Megis a nododd Cai cyn yr etholiad mae stori "hurt" gan ymgeisydd craff yn gallu creu newyddion tudalen blaen mewn ambell i bapur lleol – mae angen y tudalennau blaen yna ar gynghorwyr y Blaid os am adeiladu cefnogaeth driw yn lleol!
Er gwaethaf hynny fe ymddengys bod y cyllyll allan gan ambell i Bleidiwr siomedig yn sgil yr etholiadau. Mae Phil Bowen yn rhoi y bai yn glir ar ysgwyddau Leanne Wood a'i ymrwymiad i'r achos gweriniaethol! Roedd barn Leanne am y Frenhiniaeth yn wybyddus cyn ei hethol yn arweinydd y Blaid; os oedd y farn yna am golli pleidleisiau i Blaid Cymru camgymeriad oedd ei hethol, ac mae'n fater dylai aelodau'r Blaid wedi eu hystyried dau fis yn ôl yn hytrach na grwgnach amdani rŵan.
Pe bai Leanne wedi dechrau cow-towio i'r Brenhiniaeth wedi ei dewis yn arweinydd y Blaid, mae'n debyg mae cwyno am ei dauwynebogrwydd byddai'r esgus dros golledion y Blaid!
Yn bersonol rwy'n amheus iawn bod y Frenhiniaeth a barn Leanne amdani wedi gwneud fliwj o wahaniaeth i'r canlyniadau! Hyd yn oed pe bai Leanne wedi canu God Sêv o ben tŵr y castell, colli byddai hanes y Blaid yng Nghaerffili 'run fath.
Mae Ifan Morgan Jones yntau yn cyfeirio at yr un pwnc gan din ymdroi a methu dod i ganfyddiad pendant.
Mae'n debyg mae'r gwahaniaeth rhwng Ifan a Leanne yw nad yw hi'n eistedd ar y ffens!
Mae yna un pwynt ym mhost Ifan yr wyf yn anghytuno'n gref ag ef sef bod y mwyafrif o’r Cymry yn cael eu holl newyddion o’r cyfryngau Llundeinig. Hwyrach eu bod yn cael llawer o'u newyddion o'r cyfryngau Llundeinig ond yn fy mharth bach i o Gymru byddwn yn tybio bod tua 90% o'r brodorion hefyd yn darllen y papur lleol (y North Wales Weekly News yma), ond prin yw'r hanesion yn y papur lleol am weithgaredd Y Blaid yn gyffredinol na chynghorwyr unigol y Blaid yn benodol.
Pe bawn yn gyfarwyddwr etholiadau Plaid Cymru (neu unrhyw blaid arall) byddwn yn hyfforddi cynghorwyr a changhennau ar sut i baratoi "datganiad i'r wasg" sy'n ddeniadol a defnyddiol ac yn mynnu bod pob cynghorydd a changen yn danfon datganiad o'r fath yn wythnosol i'w papurau lleol.
Megis a nododd Cai cyn yr etholiad mae stori "hurt" gan ymgeisydd craff yn gallu creu newyddion tudalen blaen mewn ambell i bapur lleol – mae angen y tudalennau blaen yna ar gynghorwyr y Blaid os am adeiladu cefnogaeth driw yn lleol!
03/05/2012
Hashtag etholiadol?
Er mwyn dilyn yr etholiadau ar Drydar heno ac yfory a fydd #tag ar gyfer y canlyniadau yn gyffredinol; rhai Cymru; rhai'r Alban, rhai siroedd arbennig; llwyddiannau pleidiau unigol ac ati?
27/04/2012
Etholiadau Diwrthwynebiad = detholiadau annemocrataidd?
Pan glywais fy mod wedi fy ethol heb gystadleuaeth ar gyfer fy nghyngor cymuned fy nheimlad oedd un o siomedigaeth bersonol, yr oeddwn yn dymuno cystadleuaeth ac yn awchu am ymgyrch. Rwy'n ddiolchgar i Owen ap Gareth o Gymdeithas Newid Etholiadol Cymru am ddangos imi hunanoldeb y fath deimladau.
Y pwynt pwysicach yw bod y bobl yr wyf wedi fy nethol i'w cynrychioli wedi eu hamddifadu o ddewis democrataidd.
Mae'n debyg bod y 93 cynghorydd Sir sydd eisoes wedi eu hethol yn ddiwrthwynebiad yng Nghymru wedi amddifadu hyd at 140,000 o bleidleiswyr Cymru rhag mynegi barn yn yr etholiadau Cyngor Sir. Mae diffyg mandad democrataidd y cynghorau cymuned yn waeth byth; yng Nghonwy yn unig, dim ond 11 o'r 71 adran etholaethol gymunedol sy'n cynnal etholiad - ystadeg sy'n gwatwar y syniad o ddemocratiaeth leol.
Gan fy mod yn agnostig, braidd, ar achos pleidleisio cyfrannol nid ydwyf am gefnogi achos Cymdeithas Newid Etholiadol Cymru, ond mae eu hadroddiad am yr etholiadau lleol (PDF) yn un gwerth ei ddarllen a gwerth cnoi cil yn ei gylch!
Y pwynt pwysicach yw bod y bobl yr wyf wedi fy nethol i'w cynrychioli wedi eu hamddifadu o ddewis democrataidd.
Mae'n debyg bod y 93 cynghorydd Sir sydd eisoes wedi eu hethol yn ddiwrthwynebiad yng Nghymru wedi amddifadu hyd at 140,000 o bleidleiswyr Cymru rhag mynegi barn yn yr etholiadau Cyngor Sir. Mae diffyg mandad democrataidd y cynghorau cymuned yn waeth byth; yng Nghonwy yn unig, dim ond 11 o'r 71 adran etholaethol gymunedol sy'n cynnal etholiad - ystadeg sy'n gwatwar y syniad o ddemocratiaeth leol.
Gan fy mod yn agnostig, braidd, ar achos pleidleisio cyfrannol nid ydwyf am gefnogi achos Cymdeithas Newid Etholiadol Cymru, ond mae eu hadroddiad am yr etholiadau lleol (PDF) yn un gwerth ei ddarllen a gwerth cnoi cil yn ei gylch!
21/04/2012
Darllediad Etholiadol Plaid Cymru
Croeso ddigon llugoer fu i ddarllediad etholiadol Plaid Cymru ar gyfer yr etholiadau cyfredol. Mae Blog Banw yn dyfynnu nifer o negeseuon Trydar sy’n cwyno am y ffilm ac yn mynd ati i ategu ei feirniadaeth ef amdano. "Rwy’n teimlo bod hwn yn gam gwag iawn fel darllediad gwleidyddol, oes mae na le i gael neges cadarnhaol ac nid mynd lawr yr un trywydd â’r Blaid Lafur a’r Ceidwadwyr trwy ymosod ar ei gilydd mewn rhyw gormes diddiwedd. Ond mam fach darllediad rydych yn ‘Gymry’ oedd darllediad Plaid Cymru yn hytrach na darllediad ‘rydych yn Gymry, rydym ni’n Gymry, dyma beth hoffwn ni wneud dros Gymru’ dyna beth oedd ei angen."
Rwy'n anghytuno ar feirniadaeth, mae perswadio pobl bod pleidleisio dros blaid arbennig yn beth "naturiol" iddyn nhw ei wneud yn hanfodol i lwyddiant parhaol. Mae neges sy'n dweud wrth bobl Cymru bod y Blaid yn gymaint o ran o dirwedd Cymru a'r mynyddoedd, bod cefnogi'r blaid genedlaethol mor naturiol a chefnogi'r tîm cenedlaethol yn neges bwerus dros ben yn fy marn i. Mae Blog Banw yn ddweud "Fe wnawn nhw ddim pleidleisio i ‘Blaid Cymru’ am ei fod yn blaid Cymreig, pe tasai’r feddylfryd hynny’n gweithio byddwn ni wedi ennill sawl etholiad erbyn naw". Mi fyddwn i'n dadlau i'r gwrthwyneb, mae'r meddylfryd hynny'n gweithio (mae'n gweithio i'r Blaid Lafur), y rheswm pam bod y fath feddylfryd heb weithio i'r Blaid yn y gorffennol yw oherwydd bod y fath neges heb ei ddefnyddio yn ddigon effeithiol gan y Blaid yn y gorffennol.
Wrth gwrs fel un sy'n ymhyfrydu ym manion "diwinyddol" gwleidyddiaeth mi fyddwn i'n cael mwy o blas ar ddarllediad llawn polisïau cadarn, ond prin yw'r bobl sy'n gwirioni'r un fath a fi. I'r mwyafrif "addewidion gwag" a "chelwydd gwleidyddion i'w anghofio wedi'r etholiad" yw polisïau. Mewn un peth rwy'n cytuno a'r sosialydd Trotsky mae cael polisïau didwyll yn bwysig i fudiad gwleidyddol ond slogan dda i fynd efo'r polisi bydd yn perswadio pobl i gefnogi polisi nid ei gynnwys; mae'r slogan ei fod yn naturiol i bobl Cymru cefnogi Plaid Cymru yn un da dylid ei wthio a'i gwthio yn ddi-baid nes iddi dreiddio i isymwybod pob pleidleisiwr yng Nghymru.
15/04/2012
Ydy maes-e bellach yn hollol amherthnasol? 'Sneb yn cyfrannu
.
Dyma Fy ymateb i'r drafodaeth ar y Maes:
Er mae dyma'i neges gyntaf mae'r hwyliwr yn gwneud pwynt digon teg. Rhyw pum - chwe blynedd yn ôl mi fûm yn danfon deg neu ragor o negeseuon y dydd i'r Maes, mae hynny wedi mynd lawr i neges neu ddwy'r flwyddyn bellach. Hwyrach ei fod yn rhan o natur y we bod ffurfiau o gymdeithasu / trafod yn newid gyda ffasiwn. Cyn ymuno a Maes-e yr oeddwn yn aelod o nifer o restrau e-lythyr ac yn cael hyd at fil o e-lythyrau'r dydd, rwy'n dal yn aelod o nifer o restrau tebyg ond yn cael dau neu dir ymateb dyddiol ganddynt bellach.
Pan oeddwn yn cyfrannu'n gyson i'r Maes yr edefydd wleidyddiaeth, hanes ac iaith oedd fy hoff barthau, ond fe wnaeth y blogiau dwyn y bri allan ohonynt. Bellach mae'r trafodaethau ar flogiau yn lleihau gan fod y Gweplyfr a Thrydar wedi dwyn eu tân - er bod Facebook yn ddechrau edrych yn hen ffasiwn braidd bellach hefyd!
Rwy'n credu bod yna golled i'r Gymraeg o symud oddi wrth barth naturiol Gymraeg fel Maes-e i lwyfannau eraill. Dim ond trwy'r Gymraeg bu modd cyfrannu i'r Maes. Y mae gennyf gyfeillion ar Facebook a dilynwyr ar Twitter sydd yn ddi-gymraeg, ac fel mewn tafarn pan fo naw Cymro Cymraeg yn cymdeithasu yng nghwmni un Sais yr ydym i gyd yn troi i'r Saesneg.
Yr wyf mor euog ac eraill am droi at y fain ar Facebook a Twitter, because I have English friends and followers! Os yw Maes-e bellach yn passé, mae angen creu Bro Gymraeg newydd ar y we er mwyn sicrhau nad yw Cymry Cymraeg yn dod i gredu mai Saesneg yw'r unig iaith cyfoes i gyfythrebu trwyddi ar gyfrifiadur a theclyn.
Dyma Fy ymateb i'r drafodaeth ar y Maes:
Er mae dyma'i neges gyntaf mae'r hwyliwr yn gwneud pwynt digon teg. Rhyw pum - chwe blynedd yn ôl mi fûm yn danfon deg neu ragor o negeseuon y dydd i'r Maes, mae hynny wedi mynd lawr i neges neu ddwy'r flwyddyn bellach. Hwyrach ei fod yn rhan o natur y we bod ffurfiau o gymdeithasu / trafod yn newid gyda ffasiwn. Cyn ymuno a Maes-e yr oeddwn yn aelod o nifer o restrau e-lythyr ac yn cael hyd at fil o e-lythyrau'r dydd, rwy'n dal yn aelod o nifer o restrau tebyg ond yn cael dau neu dir ymateb dyddiol ganddynt bellach.
Pan oeddwn yn cyfrannu'n gyson i'r Maes yr edefydd wleidyddiaeth, hanes ac iaith oedd fy hoff barthau, ond fe wnaeth y blogiau dwyn y bri allan ohonynt. Bellach mae'r trafodaethau ar flogiau yn lleihau gan fod y Gweplyfr a Thrydar wedi dwyn eu tân - er bod Facebook yn ddechrau edrych yn hen ffasiwn braidd bellach hefyd!
Rwy'n credu bod yna golled i'r Gymraeg o symud oddi wrth barth naturiol Gymraeg fel Maes-e i lwyfannau eraill. Dim ond trwy'r Gymraeg bu modd cyfrannu i'r Maes. Y mae gennyf gyfeillion ar Facebook a dilynwyr ar Twitter sydd yn ddi-gymraeg, ac fel mewn tafarn pan fo naw Cymro Cymraeg yn cymdeithasu yng nghwmni un Sais yr ydym i gyd yn troi i'r Saesneg.
Yr wyf mor euog ac eraill am droi at y fain ar Facebook a Twitter, because I have English friends and followers! Os yw Maes-e bellach yn passé, mae angen creu Bro Gymraeg newydd ar y we er mwyn sicrhau nad yw Cymry Cymraeg yn dod i gredu mai Saesneg yw'r unig iaith cyfoes i gyfythrebu trwyddi ar gyfrifiadur a theclyn.
14/04/2012
Caniatáu cost dwyieithrwydd mewn gwariant etholiadol
Pan gefais fy enwebu fel ymgeisydd ar gyfer yr etholiadau cymunedol mi gefais nodyn gwybodaeth gan y swyddog etholiadau yn nodi'r uchafswm yr oeddwn yn cael gwario ar yr ymgyrch, sef £600 + 5c yr etholwr. Digon teg, rwy’n cefnogi system sy'n sicrhau nad yw'r cyfoethog yn gallu "prynu" etholiad.
Fel mae'n digwydd ni fu'n rhaid imi wario dima goch gan fy mod wedi fy ethol heb gystadleuaeth.
Pe bawn wedi gorfod ymgyrchu byddai'r cyfan o fy neunydd wedi bod yn hollol ddwyieithog, rhywbeth a allasai bod yn anfanteisiol imi mewn plwyf lle mae dim ond traean o'r boblogaeth yn cydnabod eu bod yn ddefnyddwyr y Gymraeg yn ôl cyfrifiad 2001.
Byddai fy nefnydd o'r Gymraeg yn apelio at gyfran o'r Cymry Cymraeg, ond byddai gwrthwynebydd yn gallu cyhoeddi taflen etholiadol uniaith Saesneg efo ddwywaith gymaint o wybodaeth a pholisi ac apêl arni â fy nhaflen ddwyieithog i - am yr union un un pris. Sefyllfa sydd yn rhoi mantais annheg i'r ymgeisydd uniaith Saesneg yn y parthau hyn ac sydd yn hybu defnydd o'r Saesneg yn unig neu'n bennaf.
I gael tegwch, ac i hybu'r iaith onid dylid cael premiwm ar yr uchafswm gwariant yng Nghymru ar gyfer ymgeiswyr sy'n defnyddio'r Gymraeg yn eu deunydd etholiadol? Er enghraifft 33% yn rhagor o wariant i ymgeiswyr sy'n darparu o leiaf traean o'u deunydd etholiadol yn y ddwy iaith?
Fel mae'n digwydd ni fu'n rhaid imi wario dima goch gan fy mod wedi fy ethol heb gystadleuaeth.
Pe bawn wedi gorfod ymgyrchu byddai'r cyfan o fy neunydd wedi bod yn hollol ddwyieithog, rhywbeth a allasai bod yn anfanteisiol imi mewn plwyf lle mae dim ond traean o'r boblogaeth yn cydnabod eu bod yn ddefnyddwyr y Gymraeg yn ôl cyfrifiad 2001.
Byddai fy nefnydd o'r Gymraeg yn apelio at gyfran o'r Cymry Cymraeg, ond byddai gwrthwynebydd yn gallu cyhoeddi taflen etholiadol uniaith Saesneg efo ddwywaith gymaint o wybodaeth a pholisi ac apêl arni â fy nhaflen ddwyieithog i - am yr union un un pris. Sefyllfa sydd yn rhoi mantais annheg i'r ymgeisydd uniaith Saesneg yn y parthau hyn ac sydd yn hybu defnydd o'r Saesneg yn unig neu'n bennaf.
I gael tegwch, ac i hybu'r iaith onid dylid cael premiwm ar yr uchafswm gwariant yng Nghymru ar gyfer ymgeiswyr sy'n defnyddio'r Gymraeg yn eu deunydd etholiadol? Er enghraifft 33% yn rhagor o wariant i ymgeiswyr sy'n darparu o leiaf traean o'u deunydd etholiadol yn y ddwy iaith?
13/04/2012
Pôl newydd ar fin cael ei gyhoeddi?
Cefais hysbysiad o bôl piniwn gwleidyddol Cymreig newydd gan YouGov heno, nid oes gennyf syniad pwy sydd wedi comisiynu'r pôl; os mae un o'r pleidiau sydd wedi ei gomisiynu fel pôl preifat, hwyrach na ddaw'r canlyniad byth yn gyhoeddus. Rwy'n gobeithio mae pôl ar gyfer un o'r cyfryngau ydyw ac y ddaw ei ganlyniadau yn hysbys cyn bo hir.
Ymysg y cwestiynau arferol am fwriad pleidleisio mewn etholiadau Sansteffan a Chynulliad bu holi am fwriad pleidleisio yn etholiadau cyngor sir, a chyfres o gwestiynau parthed annibyniaeth i Gymru. Beth bynnag bo'r niferoedd o blaid annibyniaeth, does dim ddwywaith bydd y canlyniadau yn cael eu defnyddio i ddirmygu'r achos dros annibyniaeth. Er hynny difyr yw gwybod bod comisiynwyr y pôl yn credu bod Annibyniaeth yn bwnc digon llosg yng Nghymru i fynnu cymaint o gwestiynau parthed y pwnc mewn pôl piniwn.
Yr hyn bydd o ddiddordeb imi bydd gweld os oes cynnydd yn y nifer o Bleidwyr sydd yn cefnogi Annibyniaeth ers pôl ITV/YouGov ym mis Chwefror. Rwy'n amau bod nifer o'r Pleidwyr a oedd yn wrthwynebu annibyniaeth ym mis Chwefror yn cefnogi cynyddoldeb gan mae dyna oedd polisi rhai o ymgeiswyr am arweinyddiaeth y Blaid ar y pryd; difir bydd gweld os yw ethol arweinydd sydd ddim yn ofni'r gair annibyniaeth wedi cryfhau'r achos ym mysg etholwyr Plaid Cymru.
Os am gael cyfle i gael eich dethol ar gyfer eich holi gan YouGov mewn polau tebyg yn y dyfodol cofrestrwch trwy ddilyn y ddolen yma.
Ymysg y cwestiynau arferol am fwriad pleidleisio mewn etholiadau Sansteffan a Chynulliad bu holi am fwriad pleidleisio yn etholiadau cyngor sir, a chyfres o gwestiynau parthed annibyniaeth i Gymru. Beth bynnag bo'r niferoedd o blaid annibyniaeth, does dim ddwywaith bydd y canlyniadau yn cael eu defnyddio i ddirmygu'r achos dros annibyniaeth. Er hynny difyr yw gwybod bod comisiynwyr y pôl yn credu bod Annibyniaeth yn bwnc digon llosg yng Nghymru i fynnu cymaint o gwestiynau parthed y pwnc mewn pôl piniwn.
Yr hyn bydd o ddiddordeb imi bydd gweld os oes cynnydd yn y nifer o Bleidwyr sydd yn cefnogi Annibyniaeth ers pôl ITV/YouGov ym mis Chwefror. Rwy'n amau bod nifer o'r Pleidwyr a oedd yn wrthwynebu annibyniaeth ym mis Chwefror yn cefnogi cynyddoldeb gan mae dyna oedd polisi rhai o ymgeiswyr am arweinyddiaeth y Blaid ar y pryd; difir bydd gweld os yw ethol arweinydd sydd ddim yn ofni'r gair annibyniaeth wedi cryfhau'r achos ym mysg etholwyr Plaid Cymru.
Os am gael cyfle i gael eich dethol ar gyfer eich holi gan YouGov mewn polau tebyg yn y dyfodol cofrestrwch trwy ddilyn y ddolen yma.
05/04/2012
Dim Etholiad i Gyngor Cymuned Glan Conwy eto byth
Efo dim ond 11 o ymgeiswyr ar gyfer y 12 sedd bydd dim etholiad ar gyfer Cyngor Cymuned Llansanffraid Glan Conwy eto eleni. Er chwilio trwy hen bapurau lleol rwy'n methu gweld unrhyw gyfeiriad at etholiad ar gyfer y Cyngor yma ers diwedd yr Ail Rhyfel Byd (gyda'r eithriad o'r isetholiad imi sefyll llynedd). Rwy'n siŵr nad yw Glan Conwy yn unigryw yn hyn o beth; fe fydd nifer fawr o gynghorau cymuned eraill yng Nghymru yn cael eu cynnal heb etholiad hefyd.
Un o ganlyniadau'r diffyg etholiad yw y byddwyf i yn aelod o'r cyngor heb orfod ymgyrchu na chael fy ngosod yn y fantol i gael fy mhrofi gan fy nghyd bentrefwyr. Byddai nifer yn gweld cael eu hethol yn ddiwrthwynebiad fel bendith, ond y mae'n sefyllfa sydd yn fy nhristau i. Mi fyddai'n well gennyf i golli mewn etholiad cystadleuol na chael ennill heb gystadleuaeth. Dylai'r cynghorau bach bod yn garreg sylfaen y gyfundrefn ddemocrataidd, mae'r ffaith bod cymaint o gynghorwyr yn cael eu dethol heb etholiad yn gwneud ffars o ddemocratiaeth.
Mae yna bedwar ymgeisydd yma ar gyfer etholiadau'r Cyngor Sir
Sarah Ivonne Lesiter-Burgess Democratiaid Rhyddfrydol Cymru
John Malcom Spicer Annibynnol
Dan Worsley Plaid Geidwadol Cymru
a'r ymgeisydd bydd yn cael fy nghefnogaeth i
Graham Rees Annibynnol
>
Un o ganlyniadau'r diffyg etholiad yw y byddwyf i yn aelod o'r cyngor heb orfod ymgyrchu na chael fy ngosod yn y fantol i gael fy mhrofi gan fy nghyd bentrefwyr. Byddai nifer yn gweld cael eu hethol yn ddiwrthwynebiad fel bendith, ond y mae'n sefyllfa sydd yn fy nhristau i. Mi fyddai'n well gennyf i golli mewn etholiad cystadleuol na chael ennill heb gystadleuaeth. Dylai'r cynghorau bach bod yn garreg sylfaen y gyfundrefn ddemocrataidd, mae'r ffaith bod cymaint o gynghorwyr yn cael eu dethol heb etholiad yn gwneud ffars o ddemocratiaeth.
Mae yna bedwar ymgeisydd yma ar gyfer etholiadau'r Cyngor Sir
Sarah Ivonne Lesiter-Burgess Democratiaid Rhyddfrydol Cymru
John Malcom Spicer Annibynnol
Dan Worsley Plaid Geidwadol Cymru
a'r ymgeisydd bydd yn cael fy nghefnogaeth i
Graham Rees Annibynnol
>
20/03/2012
E lyfrau ar Gwales
Mae gwales.com bellach yn gwerthu e-lyfra ar ffurf e-pub. Mae tua 150 o e lyfrau ar gael i'w lawrlwytho o'r wefan ond dim ond 6 ohonynt yn llyfrau Cymraeg ysywaeth.
Mae yna tair nofel ar gael:Dyn Pob Un Euron Griffith £7.95 Llafnau Geraint Evans £7.95 a Y Tŷ Ger y Traeth Gareth F. Williams £8.95
A thri llyfr ffeithiol yn y gyfres Stori Sydyn, un yn ymdrin â hanes enillwyr Olympaidd Cymru, un arall am hanes gystadleuaeth Miss Cymru ac un am hanes tîm pêl droed Abertawe am £1.99 yr un.
Ac os oes gennych ddiddordeb yn nodweddion cystrawennol y Gymraeg, mae Syntax of Welsh gan David Willis ac eraill ar gael am ddim ond 145 o bunnoedd.
Mae yna tair nofel ar gael:Dyn Pob Un Euron Griffith £7.95 Llafnau Geraint Evans £7.95 a Y Tŷ Ger y Traeth Gareth F. Williams £8.95
A thri llyfr ffeithiol yn y gyfres Stori Sydyn, un yn ymdrin â hanes enillwyr Olympaidd Cymru, un arall am hanes gystadleuaeth Miss Cymru ac un am hanes tîm pêl droed Abertawe am £1.99 yr un.
Ac os oes gennych ddiddordeb yn nodweddion cystrawennol y Gymraeg, mae Syntax of Welsh gan David Willis ac eraill ar gael am ddim ond 145 o bunnoedd.
17/03/2012
Gwres Cenedl yn Eirias!
Er bod y sgôr neithiwr wedi bod braidd yn siomedig, yr wyf wedi cael pleser pur o wylio tîm dan ugain Cymru yn chware ym Mharc Eirias yn niweddar. Hoffwn longyfarch Undeb Rygbi Cymru, Cyngor Conwy a'r hogiau am roi cyfle i ni yn y Gogledd cael mwynhau rygbi o'r safon uchaf yn ein bro am bris hynod fforddiadwy.
Bu fod yn rhan o dorf mor frwdfrydig yn gyffrous ac yn brofiad gwych.
Rwy'n sicr bydd nifer o'r chwaraewyr yr wyf wedi cael y pleser o'u gwylio eleni yn rhan o dimoedd rhyngwladol Cymru, yr Alban, Yr Eidal a Ffrainc yng nghwpan y byd 2015. O ran y Cymru ifanc yr wyf wedi eu gweld mae ambell un wedi serennu ac yr wyf yn sicr fy mod wedi gweld ambell i chwaraewr bydd yn cael eu crybwyll fel arwyr Stadiwm y Mileniwm yn y flwyddyn neu ddwy nesaf: Luke Morgan, Sam Davies, Mathew Screech, Ross Jones ac ati.
Rwy’n edrych ymlaen at gemau'r flwyddyn nesaf yn barod! Er bydd un newid mawr i'r awyrgylch y flwyddyn nesaf! Mae'r Alban, yr Eidal a Ffrainc i gyd ym mhell iawn o Fae Colwyn a phrin bu cefnogwyr y gwrthwynebwyr eleni ar Barc Eirias. Blwyddyn nesaf bydd Cymru yn herio timau dan ugain yr Iwerddon a Lloegr. Mae Bae Colwyn ar y ffordd o borthladd Caergybi i Gaerdydd, mae'n ddi-os bydd mwy o gefnogwyr yr Iwerddon y flwyddyn nesaf nag a fu cefnogwyr o wledydd y gwrthwynebwyr eleni, ac mae Lloegr yn agosach a'r Lloegrwys yn agosach byth, bydd yn hanfodol bod cefnogwyr Cymru yn sicrhau eu tocynnau yn gynnar iawn er mwyn sicrhau cefnogaeth gref i'n tîm cenedlaethol!
Gan mae blog gwleidyddol yw'r blog yma'n benodol rhaid gwneud pwynt gwleidyddol. Bu cryn gontrofersi yn yr Alban ar ôl i Brif Weinidog yr Alban cael ei wahardd rhag gwneud sylwadau am gêm yr Alban a Lloegr ar y BBC mis diwethaf. Rwy'n falch o weld nad yw byd rygbi Cymru mor wleidyddol cul! Yn wir caniatawyd i'n Prif Weinidog ni i chware dros Gymru neithiwr!
Bu fod yn rhan o dorf mor frwdfrydig yn gyffrous ac yn brofiad gwych.
Rwy'n sicr bydd nifer o'r chwaraewyr yr wyf wedi cael y pleser o'u gwylio eleni yn rhan o dimoedd rhyngwladol Cymru, yr Alban, Yr Eidal a Ffrainc yng nghwpan y byd 2015. O ran y Cymru ifanc yr wyf wedi eu gweld mae ambell un wedi serennu ac yr wyf yn sicr fy mod wedi gweld ambell i chwaraewr bydd yn cael eu crybwyll fel arwyr Stadiwm y Mileniwm yn y flwyddyn neu ddwy nesaf: Luke Morgan, Sam Davies, Mathew Screech, Ross Jones ac ati.
Rwy’n edrych ymlaen at gemau'r flwyddyn nesaf yn barod! Er bydd un newid mawr i'r awyrgylch y flwyddyn nesaf! Mae'r Alban, yr Eidal a Ffrainc i gyd ym mhell iawn o Fae Colwyn a phrin bu cefnogwyr y gwrthwynebwyr eleni ar Barc Eirias. Blwyddyn nesaf bydd Cymru yn herio timau dan ugain yr Iwerddon a Lloegr. Mae Bae Colwyn ar y ffordd o borthladd Caergybi i Gaerdydd, mae'n ddi-os bydd mwy o gefnogwyr yr Iwerddon y flwyddyn nesaf nag a fu cefnogwyr o wledydd y gwrthwynebwyr eleni, ac mae Lloegr yn agosach a'r Lloegrwys yn agosach byth, bydd yn hanfodol bod cefnogwyr Cymru yn sicrhau eu tocynnau yn gynnar iawn er mwyn sicrhau cefnogaeth gref i'n tîm cenedlaethol!
Gan mae blog gwleidyddol yw'r blog yma'n benodol rhaid gwneud pwynt gwleidyddol. Bu cryn gontrofersi yn yr Alban ar ôl i Brif Weinidog yr Alban cael ei wahardd rhag gwneud sylwadau am gêm yr Alban a Lloegr ar y BBC mis diwethaf. Rwy'n falch o weld nad yw byd rygbi Cymru mor wleidyddol cul! Yn wir caniatawyd i'n Prif Weinidog ni i chware dros Gymru neithiwr!
16/03/2012
Llongyfarchiadau Leanne - mae'r frwydr cenedlaethol yn poethi!
Hoffwn gynnig longyfarchiadau mawr i Leanne Wood ar gipio arweinyddiaeth Plaid Cymru.
Does dim dirgelwch yn y ffaith bod yna gwahaniaethau barn enfawr rhwng fy ngwleidyddiaeth de o'r canol fi a gwleidyddiaeth chwith Leanne. Yn wir yr wyf wedi lambastio gwleidyddiaeth Leanne yn rheolaidd ers dechrau blogio; yn ddi-os nid ydwyf yn disgwyl i hynny newid.
Y pyst lle rwyf wedi anghytuno a Leanne yw'r rhai sydd wedi denu'r nifer fwyaf o sylwadau gan y sawl sydd yn cytuno a hi a'r sawl sy'n cytuno a mi; dyna i mi yw cryfder Leanne fel arweinydd plaid wleidyddol; mae hi'n wleidydd sydd yn gallu tanio dadl ffyrnig a denu ymateb. Mae gormod o'n gwleidyddion cyfoes yn bobl rhy barchus a chymedrol; pobl sydd ag ofn ypsetio neb; pobl sy'n dilyn y dorf yn hytrach na herio'r bobl i feddwl am lwybr amgen.
Yn ôl yr hen ystrydeb yr unig beth gwaeth na phobl yn siarad amdanat yw bod pobl ddim yn siarad amdanat, ac yn anffodus bu pobl ddim yn siarad llawer am Blaid Cymru, Annibyniaeth na pholisïau amgen i'r consensws canolig yn niweddar. Mae Leanne yn ddynes na ellir peidio siarad amdani, mae hi'n hogan sydd yn gallu creu trafodaeth wleidyddol ffyrnig.
Cyn belled na chaiff ei swcro i mewn i ddyletswyddau parchus arswydus swydd nac yn cael ei llyffetheirio gan gyfaddawdu er lles y swydd, bydd barn glir Leanne, ar holl bynciau pwysig y dydd, yn creu trafodaeth ddifyr a thanllyd yng ngwleidyddiaeth Cymru. Trafodaeth bydd yn llesol, nid yn unig i Blaid Cymru, ond i bob plaid yng Nghymru ac i wleidyddiaeth Cymru'n gyffredinol.
Does dim dirgelwch yn y ffaith bod yna gwahaniaethau barn enfawr rhwng fy ngwleidyddiaeth de o'r canol fi a gwleidyddiaeth chwith Leanne. Yn wir yr wyf wedi lambastio gwleidyddiaeth Leanne yn rheolaidd ers dechrau blogio; yn ddi-os nid ydwyf yn disgwyl i hynny newid.
Y pyst lle rwyf wedi anghytuno a Leanne yw'r rhai sydd wedi denu'r nifer fwyaf o sylwadau gan y sawl sydd yn cytuno a hi a'r sawl sy'n cytuno a mi; dyna i mi yw cryfder Leanne fel arweinydd plaid wleidyddol; mae hi'n wleidydd sydd yn gallu tanio dadl ffyrnig a denu ymateb. Mae gormod o'n gwleidyddion cyfoes yn bobl rhy barchus a chymedrol; pobl sydd ag ofn ypsetio neb; pobl sy'n dilyn y dorf yn hytrach na herio'r bobl i feddwl am lwybr amgen.
Yn ôl yr hen ystrydeb yr unig beth gwaeth na phobl yn siarad amdanat yw bod pobl ddim yn siarad amdanat, ac yn anffodus bu pobl ddim yn siarad llawer am Blaid Cymru, Annibyniaeth na pholisïau amgen i'r consensws canolig yn niweddar. Mae Leanne yn ddynes na ellir peidio siarad amdani, mae hi'n hogan sydd yn gallu creu trafodaeth wleidyddol ffyrnig.
Cyn belled na chaiff ei swcro i mewn i ddyletswyddau parchus arswydus swydd nac yn cael ei llyffetheirio gan gyfaddawdu er lles y swydd, bydd barn glir Leanne, ar holl bynciau pwysig y dydd, yn creu trafodaeth ddifyr a thanllyd yng ngwleidyddiaeth Cymru. Trafodaeth bydd yn llesol, nid yn unig i Blaid Cymru, ond i bob plaid yng Nghymru ac i wleidyddiaeth Cymru'n gyffredinol.
09/03/2012
Purdeb Iaith v Bratiaith?
Rwyf newydd gael cyfle i wrando ar Pawb a’i Farn ar y Sky+, roeddwn yn siomedig o glywed yr un hen ddadl wag am iaith pur v bratiaith ar y rhaglen. Ym mha iaith arall gellir cael trafodaeth mor ddiystyr?
Y mae gan bob iaith ei phuryddion, ei academyddion, ei arbenigwyr; mae gan bob iaith ei siaradwyr cymedrol cywir ac mae gan bob iaith siaradwyr (gan gynnwys siaradwyr cynhenid) sydd a’u crap ar yr iaith yn gac. Pam bod disgwyl i’r Gymraeg bod yn wahanol?
Nid ydwyf yn dymuno talu arian da am lyfr sydd yn llawn gwallau sillafu a gramadeg, boed yn llyfr Cymraeg, Saesneg, Ffrangeg neu mewn unrhyw iaith arall, mae 'na fan a lle ar gyfer cywirdeb iaith! Ond, ar y llaw arall, nid ydwyf am ddiystyru cymydog sy’n fy nghyfarch efo cyfarchiad sy’n cynnwys cam dreigliad neu ramadeg gwael!
Er mwyn i iaith byw mae’n rhaid iddi gael amddiffynwyr ei phuredd, y rhai sy’n gallu dyfarnu ar gywirdeb ac anghywirdeb, ond mae’n rhaid iddi gael siaradwyr sydd yn ei ddefnyddio heb falio botwm corn am gywirdeb eu gramadeg na’u hieithwedd hefyd! Pobl sy’n credu bod eu hiaith yn “digon da” hyd yn oed os nad ydyw yn berffaith cywir.
Pe baem yn mynnu mae dim ond Saeson sy’n siarad Saesneg pur sy’n cael defnyddio’r Fain, byddai ton o ddistawrwydd tua’r dwyrain o Glawdd Offa!
Bydd dewis rhwng purdeb iaith NEU fratiaith yn lladd yr Iaith Gymraeg - er mwyn i’r iaith ffynnu mae’n rhaid coleddu'r ddwy!
Y mae gan bob iaith ei phuryddion, ei academyddion, ei arbenigwyr; mae gan bob iaith ei siaradwyr cymedrol cywir ac mae gan bob iaith siaradwyr (gan gynnwys siaradwyr cynhenid) sydd a’u crap ar yr iaith yn gac. Pam bod disgwyl i’r Gymraeg bod yn wahanol?
Nid ydwyf yn dymuno talu arian da am lyfr sydd yn llawn gwallau sillafu a gramadeg, boed yn llyfr Cymraeg, Saesneg, Ffrangeg neu mewn unrhyw iaith arall, mae 'na fan a lle ar gyfer cywirdeb iaith! Ond, ar y llaw arall, nid ydwyf am ddiystyru cymydog sy’n fy nghyfarch efo cyfarchiad sy’n cynnwys cam dreigliad neu ramadeg gwael!
Er mwyn i iaith byw mae’n rhaid iddi gael amddiffynwyr ei phuredd, y rhai sy’n gallu dyfarnu ar gywirdeb ac anghywirdeb, ond mae’n rhaid iddi gael siaradwyr sydd yn ei ddefnyddio heb falio botwm corn am gywirdeb eu gramadeg na’u hieithwedd hefyd! Pobl sy’n credu bod eu hiaith yn “digon da” hyd yn oed os nad ydyw yn berffaith cywir.
Pe baem yn mynnu mae dim ond Saeson sy’n siarad Saesneg pur sy’n cael defnyddio’r Fain, byddai ton o ddistawrwydd tua’r dwyrain o Glawdd Offa!
Bydd dewis rhwng purdeb iaith NEU fratiaith yn lladd yr Iaith Gymraeg - er mwyn i’r iaith ffynnu mae’n rhaid coleddu'r ddwy!
22/02/2012
Cwestiwn Dyrys am Hustings Plaid Cymru
Onid ydyw yn beth od bod Plaid Cymru; plaid sydd yn honni mae hyhi yw'r blaid mwyaf gwerinol, mwyaf dosbarth gweithiol, mwyaf sosialaidd a'r blaid agosaf at guriad cenedl y Cymry yn cynnal ei chyfarfod hustings agored yng Ngwesty mwyaf ecscliwsif ein gwlad?
Yn nhafarndai poer a lludw mae ennill y frwydr nid mewn gwestai serennog!
Yn nhafarndai poer a lludw mae ennill y frwydr nid mewn gwestai serennog!
19/02/2012
Sianel 62 yn cychwyn heno
Sianel 62
Sianel deledu newydd yn cychwyn heno Bydd Cymdeithas yr Iaith yn lansio sianel deledu Cymraeg newydd – Sianel 62 – nos Sul yma (19eg Chwefror) am 8pm fel rhan o’n dathliadau hanner canmlwyddiant. Y bwriad yw dangos rhaglenni heriol, gwleidyddol, doniol, dychanol, dwys ac ysgafn bob nos Sul rhwng 8-10yh ar sianel62.com.
Mae hwn yn brosiect nid yn unig i ddathlu hanner canmlwyddiant y Gymdeithas, ond hefyd yn brotest yn erbyn diffyg rhaglenni heriol am y Gymru gyfoes ar hyn o bryd. Mi fydd y sianel yn cynnig llwyfan newydd i leisiau amgen ac unigryw sydd yn tueddu cael eu hanwybyddu gan y darlledwyr traddodiadol.
Sianel ‘ifanc ei naws’ fydd hi, a phobol gyffredin yn y gymuned fydd yn datblygu’r syniadau a chynhyrchu’r rhaglenni o dan arweinyddiaeth tîm proffesiynol. Mae llwyddiant y fenter yn ddibynnol ar bobl yn cyfrannu, felly cysylltwch gyda ni trwy ebostio Greg Bevan – greg@cymdeithas.org – os gallwch fod o gymorth o ran cynnig syniadau, cyfarwyddo, cynhyrchu, ffilmio neu gyflwyno.
Bydd y darllediad cyntaf yn cynnwys hanes teulu Caerdegog yn Ynys Môn, clipiau comedi, Tynged yr Iaith 2, cerddoriaeth gan fandiau sy’n perfformio yng ngŵyl Hanner Cant ym Mhontrhydfendigaid ym mis Gorffennaf, a llawer mwy.
Cofiwch: Heno, 8pm, sianel62.com
Sianel deledu newydd yn cychwyn heno Bydd Cymdeithas yr Iaith yn lansio sianel deledu Cymraeg newydd – Sianel 62 – nos Sul yma (19eg Chwefror) am 8pm fel rhan o’n dathliadau hanner canmlwyddiant. Y bwriad yw dangos rhaglenni heriol, gwleidyddol, doniol, dychanol, dwys ac ysgafn bob nos Sul rhwng 8-10yh ar sianel62.com.
Mae hwn yn brosiect nid yn unig i ddathlu hanner canmlwyddiant y Gymdeithas, ond hefyd yn brotest yn erbyn diffyg rhaglenni heriol am y Gymru gyfoes ar hyn o bryd. Mi fydd y sianel yn cynnig llwyfan newydd i leisiau amgen ac unigryw sydd yn tueddu cael eu hanwybyddu gan y darlledwyr traddodiadol.
Sianel ‘ifanc ei naws’ fydd hi, a phobol gyffredin yn y gymuned fydd yn datblygu’r syniadau a chynhyrchu’r rhaglenni o dan arweinyddiaeth tîm proffesiynol. Mae llwyddiant y fenter yn ddibynnol ar bobl yn cyfrannu, felly cysylltwch gyda ni trwy ebostio Greg Bevan – greg@cymdeithas.org – os gallwch fod o gymorth o ran cynnig syniadau, cyfarwyddo, cynhyrchu, ffilmio neu gyflwyno.
Bydd y darllediad cyntaf yn cynnwys hanes teulu Caerdegog yn Ynys Môn, clipiau comedi, Tynged yr Iaith 2, cerddoriaeth gan fandiau sy’n perfformio yng ngŵyl Hanner Cant ym Mhontrhydfendigaid ym mis Gorffennaf, a llawer mwy.
Cofiwch: Heno, 8pm, sianel62.com
18/02/2012
Sut Guto?
Rwy'n ddiolchgar i Guto Bebb AS am ei ymateb i ran o fy mhost diwethaf.
Yn y post mi ddywedais:
Ymateb Guto oedd:
Nid ydwyf yn amau geirwiredd Guto, yr wyf wedi clywed straeon tebyg o fentro ychydig yn troi allan i fod yn llwyddiannau mawr yn niweddar. Yn ôl rhaglen deledu ddiweddar gan fuddsoddi £30 ym 1970 (tua £500 heddiw) y cychwynnwyd yr archfarchnad Iceland sydd bellach werth biliwn a hanner o bunnoedd.
Ar y radio yn niweddar roedd sôn am hogyn ysgol 11 oed a brynodd bocs o felysion o gyfanwerthwr efo'i bres poced deng mlynedd yn ôl, sydd bellach yn berchen ar gwmni gwerthu melysion byd eang sy'n troi miliynau o bunnoedd pob blwyddyn.
Fel gormod o ddynion canol oed trist byddwn wrth fy modd gwario ymddeoliad cynnar fel perchennog tafarn. Os oeddwn yn gwybod sut i wneud hynny am £800 byddai fy enw uwchben drws rhyw dafarn bach gwledig cyn pen y mis.
Mae yna dafarn ar werth yn fy mhentref ar hyn o bryd. Chwe Chan Mil amhosibl yw pris y gofyn nid Wyth Gant!
Pe byddwn yn gwybod sut mae modd i fy mhlant buddsoddi eu pres poced mewn busnes bydd yn arwain at greu cwmni rhyngwladol llwyddiannus byddwn yn atal eu pres poced ac yn eu cloi yn y twll dan staer hyd iddynt gytuno i fuddsoddi eu harian yn y fath fenter!
Nid diffyg mentergarwch, na diffyg hyder, na swydd fras yn y sector breifat, na diogi, na moethusrwydd byw ar y wlad sy'n rhwystro Cymry fel fi rhag cychwyn busnes ond diffyg gwybodaeth.
Os oes modd cychwyn busnes llwyddiannus am £200, fel mae Guto yn honni, mae modd i'r tlotaf yn ein cymdeithas benthyg hynny o Undeb Credyd. Efo'r wybodaeth briodol, prin yw'r di waith yr wyf i'n eu hadnabod na fyddent yn neidio at y fath gyfle!
Mae'r cwestiwn yn sefyll "Sut Guto"?
Yn y post mi ddywedais:
Y broblem fwyaf sydd gennyf efo darlith Guto yw'r darn yr wyf yn cytuno mwyaf ag ef:
Gadewch i do newydd o Gymry weld ymhellach na diogelwch swydd y sector gyhoeddus, gan ystyried sut y mae modd iddynt gyfrannu’n llawer mwy effeithiol i ddyfodol eu teuluoedd a’r gymdeithas ehangach trwy anelu i berchnogi eu heconomi fel ein heiddo ni fel Cymry.
Deud da, ond sut mae mynd ati?
Y rheswm pam nad ydwyf yn mentro yw diffyg ffyrling i'w mentro!
Heb arian wrth gefn sut bydd modd i'r to newydd fentro a pherchnogi'r economi?
Hawdd dweud, Guto – ond sut mae gwneud?
Ymateb Guto oedd:
Fe fu i mi sefydlu siop lyfrau (sy'n dal i fasnachu er i mi werthu) efo £3,000, tafarn efo £800 ag menter ymgynghorol gyda gorddrafft o £1000. Rŵan oes 'na honiad for hynny yn swm gormodol?
Am bymtheg mlynedd fe fu i mi gynnal cyrsiau busnes yn fisol trwy Wynedd, Môn a rhannau o Bowys a Chonwy. Rhwng y nawdegau cynnar a 2010 fe syrthiodd niferoedd y Cymry Cymraeg oedd yn mynychu o tua 50% i lai na 15%. Gan amlaf yr oedd y buddsoddiad dan sylw gan yr unigolion yn ymestyn o £200 neu lai i fawr mwy na £5,000. Ydi hynny'n amhosib i Gymry Cymraeg?
Wrth gwrs, yr oedd y staff oedd yn cynnig grantiau, asesu grantiau, datblygu strategaethau ayyb oll yn Gymry iaith gyntaf ac oll, yn naturiol ddigon, yn gweithio i'r sector gyhoeddus.
Dowch fois - hyder!
Nid ydwyf yn amau geirwiredd Guto, yr wyf wedi clywed straeon tebyg o fentro ychydig yn troi allan i fod yn llwyddiannau mawr yn niweddar. Yn ôl rhaglen deledu ddiweddar gan fuddsoddi £30 ym 1970 (tua £500 heddiw) y cychwynnwyd yr archfarchnad Iceland sydd bellach werth biliwn a hanner o bunnoedd.
Ar y radio yn niweddar roedd sôn am hogyn ysgol 11 oed a brynodd bocs o felysion o gyfanwerthwr efo'i bres poced deng mlynedd yn ôl, sydd bellach yn berchen ar gwmni gwerthu melysion byd eang sy'n troi miliynau o bunnoedd pob blwyddyn.
Fel gormod o ddynion canol oed trist byddwn wrth fy modd gwario ymddeoliad cynnar fel perchennog tafarn. Os oeddwn yn gwybod sut i wneud hynny am £800 byddai fy enw uwchben drws rhyw dafarn bach gwledig cyn pen y mis.
Mae yna dafarn ar werth yn fy mhentref ar hyn o bryd. Chwe Chan Mil amhosibl yw pris y gofyn nid Wyth Gant!
Pe byddwn yn gwybod sut mae modd i fy mhlant buddsoddi eu pres poced mewn busnes bydd yn arwain at greu cwmni rhyngwladol llwyddiannus byddwn yn atal eu pres poced ac yn eu cloi yn y twll dan staer hyd iddynt gytuno i fuddsoddi eu harian yn y fath fenter!
Nid diffyg mentergarwch, na diffyg hyder, na swydd fras yn y sector breifat, na diogi, na moethusrwydd byw ar y wlad sy'n rhwystro Cymry fel fi rhag cychwyn busnes ond diffyg gwybodaeth.
Os oes modd cychwyn busnes llwyddiannus am £200, fel mae Guto yn honni, mae modd i'r tlotaf yn ein cymdeithas benthyg hynny o Undeb Credyd. Efo'r wybodaeth briodol, prin yw'r di waith yr wyf i'n eu hadnabod na fyddent yn neidio at y fath gyfle!
Mae'r cwestiwn yn sefyll "Sut Guto"?
15/02/2012
Tynged yr Iaith a Thynged yr Economi
Rwyf wedi mwynhau cyfres y BBC o raglenni parthed hanner canmlwyddiant Tynged yr Iaith yn arw; un o'r cyfraniadau mwyaf difyr bu cyfraniad fy AS lleol Guto Bebb.
Roedd Taid Guto a Saunders yn gyfoedion ac yn gyfeillion ac yn cyd gyfrannu at yr achos Genedlaethol o allu gweld Cymru o du maes i'r ymerodraeth Brydeinig. Cyn i Ambrose Bebb syrthio allan gyda chefnogaeth Saunders i'r Almaen yn ystod yr ail rhyfel byd roedd y ddau o'r un anian wleidyddol hefyd. Dewis da, gan hynny, oedd dewis Guto fel cenedlaetholwr asgell dde i draddodi un o ddarlithoedd dathlu Tynged yr Iaith.
Mae darlith Guto i'w glywed ar yr I-Player am ychydig ac mae testun ei ddarlith i'w gweld am gyhyd a bydd modd ar wefan y BBC.
Rwy'n cytuno a llawer o'r hyn mae Guto yn ei ddweud. Yn sicr mae'n rhaid i'r Gymraeg bod yn iaith gwaith er mwyn goroesi, ac yn sicr mae angen dirfawr ar waith sector breifat yn y bröydd Cymraeg, nid jest jobs ar y Cyngor.
Rhan o broblem dadl Guto a dadl Saunders yw bod dadleuon y naill fel y llall wedi ei selio ar eirwiredd dyfyniad gan R W Lingen ym Mrad y Llyfrau Gleision Whether in the county or among the furnaces, the Welsh element is never found at the top of the social scale. Ym 1847 roedd yna bobl Cymraeg eu hiaith ar ben y raddfa gymdeithasol. Yn y cyfnod yma bu Syr Robert Williams Vaughan yn AS Ceidwadol a'r olaf o bendefigion Cymru i gyflogi bardd a thelynor llys. Bu David Davies Llandinam y dyn cyntaf i gyfnewid siec am filiwn o bunnoedd, a bu Gwenynen Gwent yn hybu'r Gymraeg yn ardal Llanofer. Mae dadl sydd wedi ei selio ar nonsens, boed gan Gomisiynwyr Addysg, Saunders neu Guto am fod yn nonsens!
Mae Guto yn lladd ar y "Sector Cyhoeddus" sydd wedi gwneud bywydau bras Cymreig gan Gymry i'w hunain, heb lawn ystyried gwir natur gwasanaeth cyhoeddus.
Prin fod pawb yn y gwasanaeth cyhoeddus yn y dosbarth canol. Mae glanhawyr ysbytai, pobl hel sbwriel, gweinyddion cinio ysgol ac ati yn cael eu cyflogi gan wasanaethau cyhoeddus, mae nifer ohonynt yn Gymry Gymraeg mewn swyddi lle mae'r Gymraeg yn angenrheidiol / dymunol, ond prin eu bod yn weithwyr dosbarth canol hunanol!
Ac wrth gwrs pan draddodwyd darlith Saunders ystyrid nyrsiaid, heddweision, athrawon, clercod cyngor ac ati yn dosbarth gweithiol.
Mae yna rywbeth gwrthun yn y ffaith bod aelod o'r blaid sydd wedi ceisio perswadio'r aelodau yma o'r dosbarth gweithiol eu bod yn uwch na hynny yn condemnio cefnogwyr y Gymraeg yn y sector gyhoeddus am wneud yr Iaith yn iaith dosbarth canol Pan fo'r un blaid wedi ceisio "creu" y ddosbarth y mae'n condemnio!
Y broblem fwyaf sydd gennyf efo darlith Guto yw'r darn yr wyf yn cytuno mwyaf ag ef:
Deud da, ond sut mae mynd ati?
Y rheswm pam nad ydwyf yn mentro yw diffyg ffyrling i'w mentro!
Heb arian wrth gefn sut bydd modd i'r to newydd fentro a pherchnogi'r economi?
Hawdd dweud, Guto – ond sut mae gwneud?
Roedd Taid Guto a Saunders yn gyfoedion ac yn gyfeillion ac yn cyd gyfrannu at yr achos Genedlaethol o allu gweld Cymru o du maes i'r ymerodraeth Brydeinig. Cyn i Ambrose Bebb syrthio allan gyda chefnogaeth Saunders i'r Almaen yn ystod yr ail rhyfel byd roedd y ddau o'r un anian wleidyddol hefyd. Dewis da, gan hynny, oedd dewis Guto fel cenedlaetholwr asgell dde i draddodi un o ddarlithoedd dathlu Tynged yr Iaith.
Mae darlith Guto i'w glywed ar yr I-Player am ychydig ac mae testun ei ddarlith i'w gweld am gyhyd a bydd modd ar wefan y BBC.
Rwy'n cytuno a llawer o'r hyn mae Guto yn ei ddweud. Yn sicr mae'n rhaid i'r Gymraeg bod yn iaith gwaith er mwyn goroesi, ac yn sicr mae angen dirfawr ar waith sector breifat yn y bröydd Cymraeg, nid jest jobs ar y Cyngor.
Rhan o broblem dadl Guto a dadl Saunders yw bod dadleuon y naill fel y llall wedi ei selio ar eirwiredd dyfyniad gan R W Lingen ym Mrad y Llyfrau Gleision Whether in the county or among the furnaces, the Welsh element is never found at the top of the social scale. Ym 1847 roedd yna bobl Cymraeg eu hiaith ar ben y raddfa gymdeithasol. Yn y cyfnod yma bu Syr Robert Williams Vaughan yn AS Ceidwadol a'r olaf o bendefigion Cymru i gyflogi bardd a thelynor llys. Bu David Davies Llandinam y dyn cyntaf i gyfnewid siec am filiwn o bunnoedd, a bu Gwenynen Gwent yn hybu'r Gymraeg yn ardal Llanofer. Mae dadl sydd wedi ei selio ar nonsens, boed gan Gomisiynwyr Addysg, Saunders neu Guto am fod yn nonsens!
Mae Guto yn lladd ar y "Sector Cyhoeddus" sydd wedi gwneud bywydau bras Cymreig gan Gymry i'w hunain, heb lawn ystyried gwir natur gwasanaeth cyhoeddus.
Prin fod pawb yn y gwasanaeth cyhoeddus yn y dosbarth canol. Mae glanhawyr ysbytai, pobl hel sbwriel, gweinyddion cinio ysgol ac ati yn cael eu cyflogi gan wasanaethau cyhoeddus, mae nifer ohonynt yn Gymry Gymraeg mewn swyddi lle mae'r Gymraeg yn angenrheidiol / dymunol, ond prin eu bod yn weithwyr dosbarth canol hunanol!
Ac wrth gwrs pan draddodwyd darlith Saunders ystyrid nyrsiaid, heddweision, athrawon, clercod cyngor ac ati yn dosbarth gweithiol.
Mae yna rywbeth gwrthun yn y ffaith bod aelod o'r blaid sydd wedi ceisio perswadio'r aelodau yma o'r dosbarth gweithiol eu bod yn uwch na hynny yn condemnio cefnogwyr y Gymraeg yn y sector gyhoeddus am wneud yr Iaith yn iaith dosbarth canol Pan fo'r un blaid wedi ceisio "creu" y ddosbarth y mae'n condemnio!
Y broblem fwyaf sydd gennyf efo darlith Guto yw'r darn yr wyf yn cytuno mwyaf ag ef:
Gadewch i do newydd o Gymry weld ymhellach na diogelwch swydd y sector gyhoeddus, gan ystyried sut y mae modd iddynt gyfrannu’n llawer mwy effeithiol i ddyfodol eu teuluoedd a’r gymdeithas ehangach trwy anelu i berchnogi eu heconomi fel ein heiddo ni fel Cymry.
Deud da, ond sut mae mynd ati?
Y rheswm pam nad ydwyf yn mentro yw diffyg ffyrling i'w mentro!
Heb arian wrth gefn sut bydd modd i'r to newydd fentro a pherchnogi'r economi?
Hawdd dweud, Guto – ond sut mae gwneud?
14/02/2012
Baner ac Amserau Glan Conwy
O gofnodion y Cyngor dyddiedig 13.12.2011
Pan fo ddyfodol yr Undeb yn achos o gontrofersi gwleidyddol ddwys, gyda'r posibilrwydd y daw i ben cyn pen ddwy flynedd os yw'r Alban yn pleidleisio am annibyniaeth, onid gosodiad hynod wleidyddol byddai chwifio Jac yr Undeb yn ein pentref?
Nid oes gan Gymru presenoldeb ar Jac yr Undeb, mae baner yr Undeb yn pwysleisio mae rhan o Deyrnas Lloegr yw Cymru, ac mae hynny'n sarhad ar bob Cymro Gwladgar, ac yn osodiad hynod bleidiol gwleidyddol.
Fel Cymro gwladgarol nid ydwyf yn dymuno gweld Baner yr Undeb yn cael ei chwifio dros y pentref Cymreig yr ydwyf yn byw ynddi, os yw hynny'n golygu na fydd y Ddraig yn chwifio yn ein pentref chwaith - iawn.
Dydy Cyngor ein cymuned heb ei hethol. Yn sicr nid ydyw wedi ei greu ar sail wleidyddol rhwng gwahaniaeth barn unoliaethwyr a chenedlaetholwyr, a oes gan y cyngor, gan hynny, yr hawl moesol i hoelio ei faner ar fast yr Undeb heb unrhyw ymgynghoriad?
Os am gwyno e-bost Clerc y Cyngor yn ol gwefan y Cyngor yw:
jd.gc@talktalk.net
"7. 2011/12-7:10.3 Polyn Fflag - yn dilyn trafodaeth, cytunwyd i archebu dau bolyn a dwy fflag, y Ddraig a’r Undeb. Gobeithir y byddent yn eu lle erbyn Gŵyl Dewi.Mewn nifer o gyfarfodydd diweddar mae'r Cyngor Cymuned wedi nodi ei fod yn "anwleidyddol".
Pan fo ddyfodol yr Undeb yn achos o gontrofersi gwleidyddol ddwys, gyda'r posibilrwydd y daw i ben cyn pen ddwy flynedd os yw'r Alban yn pleidleisio am annibyniaeth, onid gosodiad hynod wleidyddol byddai chwifio Jac yr Undeb yn ein pentref?
Nid oes gan Gymru presenoldeb ar Jac yr Undeb, mae baner yr Undeb yn pwysleisio mae rhan o Deyrnas Lloegr yw Cymru, ac mae hynny'n sarhad ar bob Cymro Gwladgar, ac yn osodiad hynod bleidiol gwleidyddol.
Fel Cymro gwladgarol nid ydwyf yn dymuno gweld Baner yr Undeb yn cael ei chwifio dros y pentref Cymreig yr ydwyf yn byw ynddi, os yw hynny'n golygu na fydd y Ddraig yn chwifio yn ein pentref chwaith - iawn.
Dydy Cyngor ein cymuned heb ei hethol. Yn sicr nid ydyw wedi ei greu ar sail wleidyddol rhwng gwahaniaeth barn unoliaethwyr a chenedlaetholwyr, a oes gan y cyngor, gan hynny, yr hawl moesol i hoelio ei faner ar fast yr Undeb heb unrhyw ymgynghoriad?
Os am gwyno e-bost Clerc y Cyngor yn ol gwefan y Cyngor yw:
jd.gc@talktalk.net
11/02/2012
Crefydd a Chyngor
Yr wyf, fel Cristion, yn croesawu penderfyniad yr Uchel Lys, bod mynnu bod aelodau Cyngor yn fynychu cyfnod gweddi yn anghyfreithiol.
Pe byddwn yn aelod o gyngor, mi fyddwn, yn ddiamheuaeth, yn gofyn ar i Dduw fy arwain yn fy mhenderfyniadau cyn pob cyfarfod, ond mater bersonol rhwng fi a fy Nuw byddai hynny, nid mater i'r cyngor yn ei gyfanrwydd.
Ers bron i ganrif mae Cymru wedi bod yn wald seciwlar o ran ei reolaeth, a da o beth yw hynny.
Nid ydwyf yn gwybod am unrhyw cyngor Sir na Chymuned yng Nghymru sydd a gweddïau yn eitem ar eu agenda.
Er gwaetha'r ffaith bod y dyfarniad yn un England and Wales, rwy'n amau mae at Loegr a'i Eglwys Wladol mae'r ddyfarniad wedi ei anelu!
Ond mae yna elfen o'r dyfarniad sydd yn peri pryder imi. Mae'r dyfarniad yn ddweud mae lle seciwlar yw man cyfarfod cyngor.
Mae cyngor fy nghymuned i yn cyfarfod yn festri y capel MC lleol, mangre sydd, yn amlwg, ddim yn seciwlar!
Mewn cymunedau gwledig trwy Gymru a Lloegr, Festri'r Capel neu Neuadd yr Eglwys yw'r unig mannau lle gellid cynnal cyfarfodydd, megis cyfarfod o Gyngor Cymuned. Mae dyfarniad yr Uchel Lys yn awgrymu y byddai modd herio unrhyw benderfyniad a wneir gan gyngor sy'n cwrdd mewn lle o addoliad!
Rwy'n credu bod y Cyngor Gymuned yn hollbwysig i'r drefn democrataidd, ond os na chaniateir i gynrychiolwyr y gymuned cyfarfod mewn adeilad at iws grefyddol, bydd ambell i gyngor lleol yn cael ei orfodi i ddod i ben!
Pe byddwn yn aelod o gyngor, mi fyddwn, yn ddiamheuaeth, yn gofyn ar i Dduw fy arwain yn fy mhenderfyniadau cyn pob cyfarfod, ond mater bersonol rhwng fi a fy Nuw byddai hynny, nid mater i'r cyngor yn ei gyfanrwydd.
Ers bron i ganrif mae Cymru wedi bod yn wald seciwlar o ran ei reolaeth, a da o beth yw hynny.
Nid ydwyf yn gwybod am unrhyw cyngor Sir na Chymuned yng Nghymru sydd a gweddïau yn eitem ar eu agenda.
Er gwaetha'r ffaith bod y dyfarniad yn un England and Wales, rwy'n amau mae at Loegr a'i Eglwys Wladol mae'r ddyfarniad wedi ei anelu!
Ond mae yna elfen o'r dyfarniad sydd yn peri pryder imi. Mae'r dyfarniad yn ddweud mae lle seciwlar yw man cyfarfod cyngor.
Mae cyngor fy nghymuned i yn cyfarfod yn festri y capel MC lleol, mangre sydd, yn amlwg, ddim yn seciwlar!
Mewn cymunedau gwledig trwy Gymru a Lloegr, Festri'r Capel neu Neuadd yr Eglwys yw'r unig mannau lle gellid cynnal cyfarfodydd, megis cyfarfod o Gyngor Cymuned. Mae dyfarniad yr Uchel Lys yn awgrymu y byddai modd herio unrhyw benderfyniad a wneir gan gyngor sy'n cwrdd mewn lle o addoliad!
Rwy'n credu bod y Cyngor Gymuned yn hollbwysig i'r drefn democrataidd, ond os na chaniateir i gynrychiolwyr y gymuned cyfarfod mewn adeilad at iws grefyddol, bydd ambell i gyngor lleol yn cael ei orfodi i ddod i ben!
25/01/2012
Dêt, Rhamant, Leanne a'r Gymraeg
Heddiw yw dydd y Santes Dwynwen, a gan fy mod yn rhamantydd o Gymro, heddiw hefyd yw pen-blwydd fy mhriodas! Aw!
Dechreuodd fy nghwrs cariadol trwy ddweud wrth yr hon sydd bellach yn wraig imi fy mod am ymweld â Phorth y Rhondda ar gyfer rali Plaid Cymru tua deunaw mlynedd yn ôl. Doedd y Mrs 'cw erioed 'di bod i'r Sowth a'i gofyn am gael rhannu'r anturiaeth o fynd i'r deheubarth oedd ein dêt cyntaf.
Fel mae'n digwydd yr ymweliad yna a Phorth y Rhondda oedd y tro cyntaf imi ddod ar ddraws hogan ifanc o'r enw Leanne Wood hefyd, prin bu ein sgwrs ond yr oedd yn sgwrs uniaith Cymraeg. Rwyf wedi cyfarfod a Leanne rhyw bedwar neu pum gwaith yn y cyfamser a'r Gymraeg bu iaith ein cyfathrach ar bob un o'r achlysuron hynny!
Mae 'na ryw syniad sy’n cael ei awgrymu bod rheswm dros / yn erbyn cael Leanne yn arweinydd y Blaid yw'r ffaith nad ydyw hi'n Gymraes Gymraeg. Mae'r fath honiad yn dwt lol botas, mae Leanne (boed yn fanteisiol neu'n anfanteisiol) yn siaradwraig Cymraeg coeth. Mae hi'n anhyderus ei Chymraeg, hwyrach, ond er hynny yn eithaf rhugl.
Mae yna ryw dwpdra gwleidyddol sy'n cael ei choleddu ar y we bod diffyg Cymraeg Leanne yn mynd i gyfrif o'i phlaid mewn etholiad cyffredinol fel rhyw fath o "brawf" mae nid Plaid y Gymraeg mo Plaid Cymru! Mae'r un twpdra yn awgrymu na chaiff ei hethol yn arweinydd gan fod mwyafrif yr etholwyr ar gyfer arweinyddiaeth y Blaid yn Gymry Cymraeg. Mae'r ddau gysyniad yn anghywir,
Yr wyf wedi nodi hyd at syrffed mae ffolineb yw gwadu'r ffaith bod Plaid Cymru yn cefnogi annibyniaeth. Y cysyniad sydd gan bobl am y Blaid yw ei fod YN cefnogi annibyniaeth ac mae gwadu annibyniaeth yn wneud i'r Blaid edrych yn ddauwynebog ac yn dwyllodrus. Mae'r un yn wir am yr iaith! Mae PAWB yn gwybod bod Plaid Cymru yn gefnogol i'n hiaith, byddai ceisio gwadu hynny yn ffolineb twyllodrus, mi fyddai'n troi cefn ar sylfaen creiddiol heb ennill unrhyw hygrededd.
Rwyf yn gwbl hyderus bod Leanne Wood yn hollol gefnogol i'r iaith, does dim rhaid i gefnogwyr yr iaith poeni am ei hymrwymiad i'n hiaith. O gael ei hethol yn arweinydd bydd y Gymraeg cyn bwysiced os nad yn bwysicach i Blaid Cymru o dan ei gwarchodaeth.
Dechreuodd fy nghwrs cariadol trwy ddweud wrth yr hon sydd bellach yn wraig imi fy mod am ymweld â Phorth y Rhondda ar gyfer rali Plaid Cymru tua deunaw mlynedd yn ôl. Doedd y Mrs 'cw erioed 'di bod i'r Sowth a'i gofyn am gael rhannu'r anturiaeth o fynd i'r deheubarth oedd ein dêt cyntaf.
Fel mae'n digwydd yr ymweliad yna a Phorth y Rhondda oedd y tro cyntaf imi ddod ar ddraws hogan ifanc o'r enw Leanne Wood hefyd, prin bu ein sgwrs ond yr oedd yn sgwrs uniaith Cymraeg. Rwyf wedi cyfarfod a Leanne rhyw bedwar neu pum gwaith yn y cyfamser a'r Gymraeg bu iaith ein cyfathrach ar bob un o'r achlysuron hynny!
Mae 'na ryw syniad sy’n cael ei awgrymu bod rheswm dros / yn erbyn cael Leanne yn arweinydd y Blaid yw'r ffaith nad ydyw hi'n Gymraes Gymraeg. Mae'r fath honiad yn dwt lol botas, mae Leanne (boed yn fanteisiol neu'n anfanteisiol) yn siaradwraig Cymraeg coeth. Mae hi'n anhyderus ei Chymraeg, hwyrach, ond er hynny yn eithaf rhugl.
Mae yna ryw dwpdra gwleidyddol sy'n cael ei choleddu ar y we bod diffyg Cymraeg Leanne yn mynd i gyfrif o'i phlaid mewn etholiad cyffredinol fel rhyw fath o "brawf" mae nid Plaid y Gymraeg mo Plaid Cymru! Mae'r un twpdra yn awgrymu na chaiff ei hethol yn arweinydd gan fod mwyafrif yr etholwyr ar gyfer arweinyddiaeth y Blaid yn Gymry Cymraeg. Mae'r ddau gysyniad yn anghywir,
Yr wyf wedi nodi hyd at syrffed mae ffolineb yw gwadu'r ffaith bod Plaid Cymru yn cefnogi annibyniaeth. Y cysyniad sydd gan bobl am y Blaid yw ei fod YN cefnogi annibyniaeth ac mae gwadu annibyniaeth yn wneud i'r Blaid edrych yn ddauwynebog ac yn dwyllodrus. Mae'r un yn wir am yr iaith! Mae PAWB yn gwybod bod Plaid Cymru yn gefnogol i'n hiaith, byddai ceisio gwadu hynny yn ffolineb twyllodrus, mi fyddai'n troi cefn ar sylfaen creiddiol heb ennill unrhyw hygrededd.
Rwyf yn gwbl hyderus bod Leanne Wood yn hollol gefnogol i'r iaith, does dim rhaid i gefnogwyr yr iaith poeni am ei hymrwymiad i'n hiaith. O gael ei hethol yn arweinydd bydd y Gymraeg cyn bwysiced os nad yn bwysicach i Blaid Cymru o dan ei gwarchodaeth.
Subscribe to:
Posts (Atom)