Yr wyf mewn sefyllfa od parthed fy nosbarthiad fel Cymro Cymraeg. Yn sicr nid ydwyf yn Gymro Cymraeg Iaith gyntaf. Mi gefais fy magu i siarad Saesneg fel iaith yr aelwyd. Yr wyf yn ei chael hi'n haws i siarad, deall, darllen ac ysgrifennu yn y Saesneg nag ydwyf yn y Gymraeg.
Ar y llaw arall nid ydwyf yn ddysgwr chwaith. Dwi ddim yn cofio adeg pan nad oeddwn yn ymwybodol o fodolaeth y Gymraeg nac yn ddeall rhywfaint o'r iaith.
Un o fy nghofiannau cyntaf yw bod yn yr wythnos gyntaf yr ysgol fach a'r athrawon yn penderfynu pwy oedd i fynd i'r ffrwd Cymraeg a phwy oedd i fynd i'r ffrwd Saesneg.
Roedd yr holl blant newydd yn sefyll mewn rhes a'r athrawon yn eu dosrannu. Cymru, Cymru, Saeson, Cymru, Saeson ac ati. Yr oeddwn yn ddeall ystyr y gair Cymru, pobl o'r un cenedl a fi; ond y gair arall yr oeddwn yn clywed oedd Siswrn teclyn i dorri pethau yn fan. Pan gefais fy nedfrydu i'r siswrn mi griais, mi stranciais ac mi bisais fy nhrowsus, ac roedd rhaid i Mam dod i'm casglu o'r ysgol am fod yn hogyn drwg.
Yn ôl y drefn arferol yn y dyddiau hynny chwip din, a gwely heb swper, oedd y canlyniad am imi godi cywilydd ar y teulu. Y bore nesaf roeddwn yn nosbarth y Siswrn, yn casáu'r lle roeddwn ond yn casáu'r Gymru mwy byth. (Yn arbennig hogyn cas ofnadwy o'r enw [Dylan] Iorwerth - lle mae o heddiw tybed?!).
Trwy i Dad defnyddio'r Gymraeg i ddweud wrth Nain bod yr hogyn yn dal i gredu mewn Siôn Corn, cefais wybod nad oedd Siôn Corn yn bod. Diben y Gymraeg oedd siarad mewn iaith yr oeddynt yn tybied nad oeddwn yn ei ddeall!
Wrth imi brifio mi gefais fy annog i ddefnyddio'r Gymraeg oedd gennyf gan nifer o bobl, rhai'n enwog megis Dafydd Elis Thomas ac Emyr Llywelyn, rhai yn llai amlwg megis Mel (beiol) Williams, John Owen, John Hughes (Dai Daps) a'r Parchedigion Cyril ac O.M. Lloyd.
Oherwydd y fath anogaeth yr wyf, bellach, yn weddol hyderus wrth ddefnyddio'r Gymraeg ar lafar ac mewn ysgrifen, ond yr wyf yn ymwybodol iawn bod yna frychau mawr yn fy Nghymraeg. Mae Dei Tomos, Radio Cymru, wedi awgrymu mae gwell byddid imi siarad Saesneg yn hytrach na llofruddio'r iaith Gymraeg pob tro byddwyf yn agor fy ngheg a bod fy nhreigliadau yn ymdebygu i Bolo Mints - twll ym mhob un! Coc oen am ddweud y fath beth ond mae ei bwynt yn un ddilys! Mae fy Nghymraeg yn wael - mae angen ei wella!
Mae gormod o arian yn cael ei wario ar ddysgu Cymraeg i ddieithriaid. Os yw'r iaith Gymraeg am barhau mae'n rhaid cadarnhau defnydd y Gymraeg ymysg siaradwyr cynhenid yr iaith ac ymysg pobl, fel fi, sydd wedi codi'r Gymraeg yn naturiol!
Yn ôl y cyfrifiad mae 33% o boblogaeth fy mhlwyf yn gallu'r Gymraeg - mae fy mhrofiad yn dweud mai llai na 5 y cant sy'n defnyddio'r Gymraeg. Rwy'n credu bod mwy o angen cael y 33% i ddefnyddio'r Gymraeg yn feunyddiol yn hytrach na chael gwersi cychwynnol i fewnfudwyr newydd. Ond hyd y gwelaf mai'r cyfan o'r arian sy'n cael ei wario yma ar yr iaith yn cael ei anelu at ddysgwyr newydd. Nid oes dima yn cael ei ddefnyddio tuag at gadarnhau Cymraeg y traean sydd yn honni eu bod yn Gymry Cymraeg yn barod, ond eto'n ansicr eu defnydd o'r Gymraeg!
Gwarth a gwastraff yw defnyddio'r holl adnoddau prin i ddysgu 12 o bobl elfenau sylfaenol iaith mae mil o drigolion y plwyf yn honni eu bod yn eu deallt, ond yn dangos diffyg hyder i'w defnyddio!
13/09/2008
09/09/2008
Blogio Cynhadledd y Blaid
Rwyf wedi cael gwahoddiad i flogio'n fyw o Gynhadledd Plaid Cymru.
Rwy'n hynod ddiolchgar i'r Blaid am y gwahoddiad. Rwy’n credu bod y Blaid y flaengar am gynnig y fath wasanaeth. Ac, o ystyried rhai o'r pethau cas yr wyf wedi dweud yn erbyn y Blaid ar y blog 'ma, mae'n gynnig dewr a rhyddfrydig hefyd.
Yn anffodus, oherwydd dyletswyddau teuluol, mae'n rhaid imi ymwrthod y cynnig eleni.
Gobeithio bydd rhai o'r blogwyr eraill sydd wedi cael yr un cynnig yn gallu ei dderbyn. Edrychaf ymlaen at ddarllen eu cyfraniadau.
Mae blogio'r gynhadledd wedi bod yn rhan allweddol o ymgyrchoedd ymgeiswyr Arlywyddol yr UDA eleni. Mae'n annhebyg bydd blogio Cynhadledd Aberystwyth mor ddylanwadol - ond mae'r hyn sy'n bwysig ochor arall i'r Iwerydd heddiw fel arfer yn magu pwysigrwydd yma ym mhen y rhawd. Pwy a ŵyr?
Rwy'n cicio fy hunan fy mod yn methu derbyn y gwahoddiad eleni, ac yn gobeithio mae nid camgymeriad gweinyddol oedd fy ngwadd!
Gobeithiwn y caf wahoddiad tebyg eto gan y Blaid. Ac os caf fod mor hy, gan TUC Cymru, Plaid Lafur Cymru, Ceidwadwyr Cymru, Democratiaid Rhyddfrydol Cymru, Llais ac ati, hefyd!
Rwy'n hynod ddiolchgar i'r Blaid am y gwahoddiad. Rwy’n credu bod y Blaid y flaengar am gynnig y fath wasanaeth. Ac, o ystyried rhai o'r pethau cas yr wyf wedi dweud yn erbyn y Blaid ar y blog 'ma, mae'n gynnig dewr a rhyddfrydig hefyd.
Yn anffodus, oherwydd dyletswyddau teuluol, mae'n rhaid imi ymwrthod y cynnig eleni.
Gobeithio bydd rhai o'r blogwyr eraill sydd wedi cael yr un cynnig yn gallu ei dderbyn. Edrychaf ymlaen at ddarllen eu cyfraniadau.
Mae blogio'r gynhadledd wedi bod yn rhan allweddol o ymgyrchoedd ymgeiswyr Arlywyddol yr UDA eleni. Mae'n annhebyg bydd blogio Cynhadledd Aberystwyth mor ddylanwadol - ond mae'r hyn sy'n bwysig ochor arall i'r Iwerydd heddiw fel arfer yn magu pwysigrwydd yma ym mhen y rhawd. Pwy a ŵyr?
Rwy'n cicio fy hunan fy mod yn methu derbyn y gwahoddiad eleni, ac yn gobeithio mae nid camgymeriad gweinyddol oedd fy ngwadd!
Gobeithiwn y caf wahoddiad tebyg eto gan y Blaid. Ac os caf fod mor hy, gan TUC Cymru, Plaid Lafur Cymru, Ceidwadwyr Cymru, Democratiaid Rhyddfrydol Cymru, Llais ac ati, hefyd!
02/09/2008
Lle mae'r Fangre bellach?
Blwyddyn yn ôl roedd bron i bob tŷ tafarn a siop yng Nghymru yn arddangos arwydd, o dan deddf dim smygu'r Cynulliad, yn mynegi'r ffaith bod Ysmygu yn y Fangre Hon yn Erbyn y Gyfraith!
Fy nealltwriaeth oedd bod y ddeddf yn erbyn ysmygu mewn llefydd cyhoeddus yn un Gymreig, a bod yr arwydd awdurdodedig y mae'n rhaid ei arddangos, o dan y ddeddf, yn arwydd ddwyieithog.
Wrth deithio drwy Gymru yn ystod gwyliau'r haf yr wyf wedi sylwi bod nifer o lefydd wedi hepgor arwyddion dwyieithog swyddogol y Cynulliad bellach ac wedi eu cyfnewid am rai uniaith Saesneg corfforaethol.
Ydy arwyddion uniaith Saesneg Marstons, Punch, Spar ac Asda yn gyfreithiol yng Nghymru? Oes lle inni gwyno i'r awdurdodau bod y cwmnïau hyn, ac eraill, yn tramgwyddo'r ddeddf trwy beidio ag arddangos yr arwyddion dwyieithog priodol o dan y ddeddf mwyach?
Fy nealltwriaeth oedd bod y ddeddf yn erbyn ysmygu mewn llefydd cyhoeddus yn un Gymreig, a bod yr arwydd awdurdodedig y mae'n rhaid ei arddangos, o dan y ddeddf, yn arwydd ddwyieithog.
Wrth deithio drwy Gymru yn ystod gwyliau'r haf yr wyf wedi sylwi bod nifer o lefydd wedi hepgor arwyddion dwyieithog swyddogol y Cynulliad bellach ac wedi eu cyfnewid am rai uniaith Saesneg corfforaethol.
Ydy arwyddion uniaith Saesneg Marstons, Punch, Spar ac Asda yn gyfreithiol yng Nghymru? Oes lle inni gwyno i'r awdurdodau bod y cwmnïau hyn, ac eraill, yn tramgwyddo'r ddeddf trwy beidio ag arddangos yr arwyddion dwyieithog priodol o dan y ddeddf mwyach?
31/08/2008
Deffrwch Gymry Cysglid Gwlad y Gân
Roedd y ffaith bod dau gôr Cymraeg yn canu yn y rownd olaf o Last Choir Standing yn atgoffa dyn o hanes Caradog a'i angen i brofi mae Cymru yw Wlad y Gân drwy fynd i Lundain, i'r Crystal Palace, er mwyn ennill clod Prydain oll o blaid canu gorawl Cymreig.
Fe brofodd y ddau gôr Cymraeg /Cymreig, eto byth, heno - bod breuddwyd Carodog yn fyw o hyd, ysywaeth!
Llongyfarchiadau mawr i Gôr Tim Rhys, (côr a oedd yn canu o dan enw Cymraeg unwaith -rwy'n siŵr), ar enill y gystadleuaeth. Llongyfarchiadau mwy o lawer i Ysgol Glanaethwy am ddod yn ail, a thrwy hynny osgoi'r wobr o orfod bychanu eu hunain trwy ganu i Gwin Lloegr.
Fe brofodd y ddau gôr Cymraeg /Cymreig, eto byth, heno - bod breuddwyd Carodog yn fyw o hyd, ysywaeth!
Llongyfarchiadau mawr i Gôr Tim Rhys, (côr a oedd yn canu o dan enw Cymraeg unwaith -rwy'n siŵr), ar enill y gystadleuaeth. Llongyfarchiadau mwy o lawer i Ysgol Glanaethwy am ddod yn ail, a thrwy hynny osgoi'r wobr o orfod bychanu eu hunain trwy ganu i Gwin Lloegr.
27/08/2008
Dail Cymraeg
Croeso cynnes i wefan Cymraeg newydd Dail y Post. Yn ogystal â'r newyddion a chwaraeon diweddaraf o'r Gogledd yn y Gymraeg, mae'r gwefan yn cynnwys tair blog Gwleidyddol Cymraeg gan Ieuan Wyn Jones, Dafydd Wigley a Tom Bodden.
22/08/2008
Anabledd yr Eisteddfod
Mae 'na gŵyn yn y rhifyn cyfredol o Golwg am ddiffyg darpariaeth i bobl sydd yn byw gydag anabledd yn yr Eisteddfod.
Mae Meri Davies o Lanelli wedi ysgrifennu at drefnwyr yr Eisteddfod i fynegi ei siom a'i rhwystredigaeth am y ddarpariaeth.
Hoffwn ategu fy nghefnogaeth i sylwadau Ms Davies. Mi fûm yn gwthio fy ngwraig mewn cadair olwyn yn yr Eisteddfod eleni ac roedd y profiad yn artaith.
Gallwn sgwennu deg blogbost cyn llawn fynegi fy rhwystredigaeth am y ddiffyg darpariaeth Eisteddfodol ar gyfer pobl sy'n byw ag anabledd a'r anhawesterau cyfarfum yn Ngharedydd eleni.
Mae'r Eisteddfod yn defnyddio'r un esgus eleni am ddiffyg mynediad i bobl sydd yn byw ag anabledd ac a ddefnyddiwyd y llynedd a'r flwyddyn cynt; sef eu bod yn ymgynghori a'r "Disability Access Group" lleol.
Sawl aelod o DAG Caerdydd a ymwelodd â Maes Eisteddfod cyn eleni?
Heb syniad o be ydi Eisteddfod a oes modd i DAG Caerdydd gwybod unrhyw beth am anghenion Eisteddfodwyr sy'n byw gydag anabledd?
Hoffwn awgrymu yn garedig i'r Eisteddfod eu bod yn creu eu DAG eu hunnain o Eisteddfodwyr Pybyr
- megis Meri Davies sydd yn ymweld â phob Eisteddfod mewn cadair olwyn, neu un fel fi sydd yn gwthio cadair olwyn y musus 'cw trwy bob eisteddfod -
yn hytrach na dibynnu ar y grwpiau lleol sydd yn gwybod rhywfaint am anabledd, bid siŵr, ond sy'n gwybod ff**c oll am Eisteddfota i'r anabl!
Ac, ol nodyn, os ydy'r DAGs lleol mor dda - pam nad yw yr un ohonnynt wedi sicirhau lwp yn y pafiliwn hyd yn hyn?
Mae Meri Davies o Lanelli wedi ysgrifennu at drefnwyr yr Eisteddfod i fynegi ei siom a'i rhwystredigaeth am y ddarpariaeth.
Hoffwn ategu fy nghefnogaeth i sylwadau Ms Davies. Mi fûm yn gwthio fy ngwraig mewn cadair olwyn yn yr Eisteddfod eleni ac roedd y profiad yn artaith.
Gallwn sgwennu deg blogbost cyn llawn fynegi fy rhwystredigaeth am y ddiffyg darpariaeth Eisteddfodol ar gyfer pobl sy'n byw ag anabledd a'r anhawesterau cyfarfum yn Ngharedydd eleni.
Mae'r Eisteddfod yn defnyddio'r un esgus eleni am ddiffyg mynediad i bobl sydd yn byw ag anabledd ac a ddefnyddiwyd y llynedd a'r flwyddyn cynt; sef eu bod yn ymgynghori a'r "Disability Access Group" lleol.
Sawl aelod o DAG Caerdydd a ymwelodd â Maes Eisteddfod cyn eleni?
Heb syniad o be ydi Eisteddfod a oes modd i DAG Caerdydd gwybod unrhyw beth am anghenion Eisteddfodwyr sy'n byw gydag anabledd?
Hoffwn awgrymu yn garedig i'r Eisteddfod eu bod yn creu eu DAG eu hunnain o Eisteddfodwyr Pybyr
- megis Meri Davies sydd yn ymweld â phob Eisteddfod mewn cadair olwyn, neu un fel fi sydd yn gwthio cadair olwyn y musus 'cw trwy bob eisteddfod -
yn hytrach na dibynnu ar y grwpiau lleol sydd yn gwybod rhywfaint am anabledd, bid siŵr, ond sy'n gwybod ff**c oll am Eisteddfota i'r anabl!
Ac, ol nodyn, os ydy'r DAGs lleol mor dda - pam nad yw yr un ohonnynt wedi sicirhau lwp yn y pafiliwn hyd yn hyn?
18/08/2008
Leanne Wood, Comiwnydd neu Genedlaetholwr?
Papur ymgyrchu swyddogol Plaid Gomiwnyddol Prydain Fawr yw The Weekly Worker. Mae fersiwn o'r papur ar gael ar line. Pob wythnos mae'r papur yn cynnwys colofn sydd yn ddiolch i gefnogwyr y Blaid sydd wedi cyfrannu yn ariannol i'r cyhoeddiad.
Wrth Gwglo am wybodaeth am Blaid Cymru cefais hyd i rifyn Mai 22ain 2008 o'r cyhoeddiad sydd yn cynnwys y diolch rhyfeddol:
Be yn y byd mae aelod etholedig o Blaid Cymru yn gwneud yn ariannu plaid arall?
Onid oes yna reolau gan Blaid Cymru sydd yn gwahardd aelodau rhag cefnogi pleidiau sydd yn sefyll etholiadau yn ei herbyn?
Rwyf wedi credu ers talwm bod yr adain chwith yn niweidio'r Blaid trwy osod Sosialaeth o flaen cenedlaetholdeb, yn wir dyma'r prif reswm paham nad ydwyf yn aelod o'r Blaid bellach. Ond cefais sioc o ddarllen bod y gefnogaeth yma mor eithafol bod un o brif ladmeryddion adain chwith Plaid Cymru yn mynd cyn belled ag i ariannu'r Blaid Gomiwnyddol.
Mae'n hen bryd i Leanne penderfynu lle mae ei theyrngarwch - i genedlaetholdeb Cymreig neu i Gomiwnyddiaeth Prydain Fawr.
Wrth Gwglo am wybodaeth am Blaid Cymru cefais hyd i rifyn Mai 22ain 2008 o'r cyhoeddiad sydd yn cynnwys y diolch rhyfeddol:
Our fighting fund received help from an unexpected source this week - Plaid Cymru Welsh assembly member Leanne Wood donated a handy £25
Be yn y byd mae aelod etholedig o Blaid Cymru yn gwneud yn ariannu plaid arall?
Onid oes yna reolau gan Blaid Cymru sydd yn gwahardd aelodau rhag cefnogi pleidiau sydd yn sefyll etholiadau yn ei herbyn?
Rwyf wedi credu ers talwm bod yr adain chwith yn niweidio'r Blaid trwy osod Sosialaeth o flaen cenedlaetholdeb, yn wir dyma'r prif reswm paham nad ydwyf yn aelod o'r Blaid bellach. Ond cefais sioc o ddarllen bod y gefnogaeth yma mor eithafol bod un o brif ladmeryddion adain chwith Plaid Cymru yn mynd cyn belled ag i ariannu'r Blaid Gomiwnyddol.
Mae'n hen bryd i Leanne penderfynu lle mae ei theyrngarwch - i genedlaetholdeb Cymreig neu i Gomiwnyddiaeth Prydain Fawr.
15/08/2008
Noddwyd y post hwn gan Ganolfan Croeso Caerdydd!
Ymddiheuriadau mawr i'r darllenwyr ffyddlon sydd wedi bod ar bigau drain yn disgwyl am bron i bythefnos am un o berlau doethineb yr Hen Rech Flin.
Doedd dim bwriad gennyf ymweld â'r Eisteddfod eleni, ond wedi cael blas ar fwrlwm yr ŵyl at y teledu penderfynodd y teulu bach, ar amrant, i fynd i lawr i'r Brifddinas am ddiwedd y brifwyl. Wedi cael blas ar ymweld â Chaerdydd - yn hytrach na mynd yna ar fusnes, penderfynasom aros ychydig yn ychwanegol, er mwyn fwynhau'r ddinas fel ymwelwyr pur.
Er fy mod yn byw yn y Gogledd eithaf, yr oeddwn yn credu fy mod yn weddol gyfarwydd â'r brifddinas. Rwy'n mynd yna'n aml, o leiaf chwe gwaith y flwyddyn. Rwy'n mynd i dribiwnlysoedd, yn ymweld â'r Senedd yn gwneud pytiau i'r cyfryngau ac ati, ond prin iawn fu fy ymweliadau fel twrist.
Roedd yr wythnos yma yn agoriad llygad! Mae 'na gymaint i'w fwynhau yng Nghaerdydd, ac mae'r lle yn ganolfan mor rhwydd i deithio o 'na i gannoedd o atyniadau Deheubarth Cymru a Gorllewin Lloegr.
Wedi cael wythnos annisgwyl o wyliau gwych rwyf yn annog y Gogs, ac eraill, sydd dim ond yn gweld Caerdydd fel cyrchfan busnes neu le i weld gem pêl, i ddwys ystyried y Brifddinas fel canolfan gwyliau gwerth chweil. Cewch chi ddim o'ch siomi!
Mi af i Gaerdydd ar fy ngwyliau eto! Ond yr wyf yn ôl rŵan! A bydd y blogbyst yn byrlymu unwaith eto, (Neu yn ymddangos ddwywaith pob wythnos o leiaf)
Doedd dim bwriad gennyf ymweld â'r Eisteddfod eleni, ond wedi cael blas ar fwrlwm yr ŵyl at y teledu penderfynodd y teulu bach, ar amrant, i fynd i lawr i'r Brifddinas am ddiwedd y brifwyl. Wedi cael blas ar ymweld â Chaerdydd - yn hytrach na mynd yna ar fusnes, penderfynasom aros ychydig yn ychwanegol, er mwyn fwynhau'r ddinas fel ymwelwyr pur.
Er fy mod yn byw yn y Gogledd eithaf, yr oeddwn yn credu fy mod yn weddol gyfarwydd â'r brifddinas. Rwy'n mynd yna'n aml, o leiaf chwe gwaith y flwyddyn. Rwy'n mynd i dribiwnlysoedd, yn ymweld â'r Senedd yn gwneud pytiau i'r cyfryngau ac ati, ond prin iawn fu fy ymweliadau fel twrist.
Roedd yr wythnos yma yn agoriad llygad! Mae 'na gymaint i'w fwynhau yng Nghaerdydd, ac mae'r lle yn ganolfan mor rhwydd i deithio o 'na i gannoedd o atyniadau Deheubarth Cymru a Gorllewin Lloegr.
Wedi cael wythnos annisgwyl o wyliau gwych rwyf yn annog y Gogs, ac eraill, sydd dim ond yn gweld Caerdydd fel cyrchfan busnes neu le i weld gem pêl, i ddwys ystyried y Brifddinas fel canolfan gwyliau gwerth chweil. Cewch chi ddim o'ch siomi!
Mi af i Gaerdydd ar fy ngwyliau eto! Ond yr wyf yn ôl rŵan! A bydd y blogbyst yn byrlymu unwaith eto, (Neu yn ymddangos ddwywaith pob wythnos o leiaf)
04/08/2008
Coron i flogiwr.
Damnia, mae fy ngobeithion mae fy mlog i fyddai'r un i'w llefaru yng nghystadleuaeth 122 Eisteddfod y Bala newydd dderbyn glec angheuol gan fod blogiwr arall newydd ennill Goron Brifwyl Caerdydd.
Llongyfarchiadau mawr i Hywel Griffiths o Flog Hywel.
Llongyfarchiadau mawr i Hywel Griffiths o Flog Hywel.
Achos "Annibyniaeth"
Rwyf newydd ddanfon cyfraniad i'r blog Annibyniaeth i Gymru. Mae'r blog wedi bod yn segur am rai misoedd, yn anffodus.
Mae Annibyniaeth yn flog cyfansawdd - un sydd a mwy nag un cyfrannydd. Mantais blog cyfansawdd yw bod modd cyfrannu iddi unwaith yn y pedwar amser, does dim angen "mynd yn rheolaidd" fel petai.
Rwy'n siŵr bod nifer o flogwyr o anian genedlaethol sydd yn teimlo fel gwyntyllu barn wleidyddol o bryd i'w gilydd ond yn teimlo byddai'n "amherthnasol" i’w blogiau hwy. Mae'n debyg bod yna amryw un sydd yn darllen blogiau sy'n teimlo fel dweud ei ddweud dros annibyniaeth i Gymru yn achlysurol, ond nid mor aml ag i gyfiawnhau blog bersonol.
Os hoffech wneud cyfraniad achlysurol i Annibyniaeth cysyllta â Hedd trwy Maes-e, neu fi trwy e-bost (cyfeiriad ar y bar ochor).
Afraid dweud, mae dim ond y sawl sydd yn gefnogol i achos annibyniaeth bydd yn cael eu derbyn fel cyfranwyr :-)
Mae Annibyniaeth yn flog cyfansawdd - un sydd a mwy nag un cyfrannydd. Mantais blog cyfansawdd yw bod modd cyfrannu iddi unwaith yn y pedwar amser, does dim angen "mynd yn rheolaidd" fel petai.
Rwy'n siŵr bod nifer o flogwyr o anian genedlaethol sydd yn teimlo fel gwyntyllu barn wleidyddol o bryd i'w gilydd ond yn teimlo byddai'n "amherthnasol" i’w blogiau hwy. Mae'n debyg bod yna amryw un sydd yn darllen blogiau sy'n teimlo fel dweud ei ddweud dros annibyniaeth i Gymru yn achlysurol, ond nid mor aml ag i gyfiawnhau blog bersonol.
Os hoffech wneud cyfraniad achlysurol i Annibyniaeth cysyllta â Hedd trwy Maes-e, neu fi trwy e-bost (cyfeiriad ar y bar ochor).
Afraid dweud, mae dim ond y sawl sydd yn gefnogol i achos annibyniaeth bydd yn cael eu derbyn fel cyfranwyr :-)
03/08/2008
Gwobrau Blogiau gwleidyddol
Nid ydwyf yn o'r hoff o'r syniad o wobrau am "fynegi barn".
Pan oeddwn yn blentyn rhoddais gynnig ar gystadleuaeth Siarad Cyhoeddus yn Eisteddfod yr Urdd, a chael y feirniadaeth Alwyn oedd y mwyaf brwd ac argyhoeddedig o'r cystadleuwyr - ond does dim modd caniatáu i'w farn eithafol cael llwyfan cyhoeddus yn yr Eisteddfod!
Pe bawn wedi ffrwyno fy marn eithafol ar gyfer y flwyddyn ganlynol, roedd y feirniadaeth yn awgrymu bod y gallu i gael llwyfan a bri cenedlaethol yna. Ond roedd ac mae'n well gennyf fi ddweud fy nweud yn onest yn hytrach nac ildio i wobr.
Wedi dweud hynny mae dyn yn byw yn y byd sydd ohoni ac mae gwobrau yn cael eu cynnig ac yn gallu bod yn fodd i hyrwyddo barn.
Mae'r blogiwr enwog Iain Dale yn cyhoeddi rhestrau o flogiau gwleidyddol "gorau" yn flynyddol. Mae dod yn uchel ar ei restrau yn gallu cael effaith boddhaol ar y niferoedd sy'n darllen blogiau.
Does dim modd i flog Cymraeg dod i frig y rhestr, wrth gwrs, ond braf bydde gweld ambell un yn y 100 uchaf.
Dyma'r brif blogiau Iaith Gymraeg sydd yn cael eu cyfrif fel blogiau Gwleidyddol:
Hen Rech Flin
Blog Dogfael
Blog Menai
Gwilym Euros Roberts
Blog Answyddogol
Gwenu dan Fysiau
I noddir blogiau hyn danfonwch e-bost i toptenblogs*@*totalpolitics.com.(gwaredwch y sêr) gyda'r pwnc neges "Top Ten", rhestra nhw yn ôl eich dewis o un i chwech ac ychwanega 4 arall atynt i wneud y chwech yn ddeg. (Os yn brin o syniadau mi awgrymaf Miserable Old fart, Ordovicius, Cambria Politico, Amlwch to Magor)
Mae yna ddewis ehangach o flogiau gwleidyddol Cymreig ar gael YMA
Cyn i neb dweud yn wahanol, does dim byd twyllodrus na dan din yn y post yma. Mae hyrwyddwyr y wobr yn erfyn ar flogwyr i ofyn am fôt ar eu blogiau, er mwyn rhoddi bri eang i'r gystadleuaeth.
Pan oeddwn yn blentyn rhoddais gynnig ar gystadleuaeth Siarad Cyhoeddus yn Eisteddfod yr Urdd, a chael y feirniadaeth Alwyn oedd y mwyaf brwd ac argyhoeddedig o'r cystadleuwyr - ond does dim modd caniatáu i'w farn eithafol cael llwyfan cyhoeddus yn yr Eisteddfod!
Pe bawn wedi ffrwyno fy marn eithafol ar gyfer y flwyddyn ganlynol, roedd y feirniadaeth yn awgrymu bod y gallu i gael llwyfan a bri cenedlaethol yna. Ond roedd ac mae'n well gennyf fi ddweud fy nweud yn onest yn hytrach nac ildio i wobr.
Wedi dweud hynny mae dyn yn byw yn y byd sydd ohoni ac mae gwobrau yn cael eu cynnig ac yn gallu bod yn fodd i hyrwyddo barn.
Mae'r blogiwr enwog Iain Dale yn cyhoeddi rhestrau o flogiau gwleidyddol "gorau" yn flynyddol. Mae dod yn uchel ar ei restrau yn gallu cael effaith boddhaol ar y niferoedd sy'n darllen blogiau.
Does dim modd i flog Cymraeg dod i frig y rhestr, wrth gwrs, ond braf bydde gweld ambell un yn y 100 uchaf.
Dyma'r brif blogiau Iaith Gymraeg sydd yn cael eu cyfrif fel blogiau Gwleidyddol:
Hen Rech Flin
Blog Dogfael
Blog Menai
Gwilym Euros Roberts
Blog Answyddogol
Gwenu dan Fysiau
I noddir blogiau hyn danfonwch e-bost i toptenblogs*@*totalpolitics.com.(gwaredwch y sêr) gyda'r pwnc neges "Top Ten", rhestra nhw yn ôl eich dewis o un i chwech ac ychwanega 4 arall atynt i wneud y chwech yn ddeg. (Os yn brin o syniadau mi awgrymaf Miserable Old fart, Ordovicius, Cambria Politico, Amlwch to Magor)
Mae yna ddewis ehangach o flogiau gwleidyddol Cymreig ar gael YMA
Cyn i neb dweud yn wahanol, does dim byd twyllodrus na dan din yn y post yma. Mae hyrwyddwyr y wobr yn erfyn ar flogwyr i ofyn am fôt ar eu blogiau, er mwyn rhoddi bri eang i'r gystadleuaeth.
Cyhwfan Banner Tibet
Mae'r blogiwr Cymreig Damon Lord wedi cychwyn ymgyrch i geisio tanlinellu dioddefaint pobl gwlad Tibet i gyd redeg a'r Gemau Olympaidd ym Meijing.
Mae Tibet wedi ei oresgyn gan Ymerodraeth Gomiwnyddol China ers 1951 ac mae'r rhai sydd yn mynnu rhyddid gwleidyddol a chrefyddol i'r wlad yn dioddef o dan ormes enbyd.
Un o'r pethau mae Damon yn awgrymu gwneud yw cyhwfan banner Tibet ar flogiau fel arwydd o gadernid a'r wlad a'i bobl dros gyfnod y gemau. Peth digon dinod ar un flog bach cefn gwlad - ond os oes miloedd neu filiynau o flogwyr yn gwneud yr un fath ... Pwy a wŷr - gall wneud gwahaniaeth. Gan hynny hoffwn eich annog i:
Chwifio'r Faner Dros Dibet
ac i chi annog eich darllenwyr a'ch cyfeillion i wneud yr un fath.
Saesneg / English
Mae Tibet wedi ei oresgyn gan Ymerodraeth Gomiwnyddol China ers 1951 ac mae'r rhai sydd yn mynnu rhyddid gwleidyddol a chrefyddol i'r wlad yn dioddef o dan ormes enbyd.
Un o'r pethau mae Damon yn awgrymu gwneud yw cyhwfan banner Tibet ar flogiau fel arwydd o gadernid a'r wlad a'i bobl dros gyfnod y gemau. Peth digon dinod ar un flog bach cefn gwlad - ond os oes miloedd neu filiynau o flogwyr yn gwneud yr un fath ... Pwy a wŷr - gall wneud gwahaniaeth. Gan hynny hoffwn eich annog i:
Chwifio'r Faner Dros Dibet
ac i chi annog eich darllenwyr a'ch cyfeillion i wneud yr un fath.
Saesneg / English
01/08/2008
Llefarwch fy mlog!
Wrth wenu dan ei fys,
Fe gododd Rhys Wynne ffỳs,
Am wobr hael am flogiad gwael,
Wedi ei ddyfarnu gan Ddogfael.
Mae'r flogodliad uchod yn cyfeirio at bost gan Gwenu dan Fysiau sy'n son am gystadleuaeth yn yr Eisteddfod Genedlaethol eleni yn cynnig gwobr o £200 am ysgrifennu blog. Fel mae nifer wedi dweud yn y sylwadau i gofnod Rhys, mae yna rywbeth od ar y naw am gofnod blog sydd ddim ar y we. Yr hyn sydd yn gwneud post ar flog yn bost ar flog yw ei lleoliad ar y we. Heb fod ar y we mae'n gofnod dyddiadur, llythyr i olygydd y Cymro neu ddarn cyffredin o lenyddiaeth. Fel mae Nic yn nodi Mae blog heb HTML fel englyn heb gynghanedd.
Rwyf wedi sylwi ar gystadlaethau tebyg mewn eisteddfodau blaenorol, yn gofyn am dudalennau we sydd ddim i'w cyhoeddi ar y we er mwyn eu cadw yn ddienw ac yn anhysbys cyn y feirniadaeth. Wrth chwilio trwy restr testunau Eisteddfod y Bala 2009 roeddwn yn hanner ddisgwyl cystadleuaeth am dudalen Facebook nad wyt yn cael son amdani wrth dy ffrindiau rhag torri amodau'r ŵyl.
Cefais hyd i rywbeth llawer llawer gwell yn y rhestr testunau, sef cystadleuaeth rhif 122 Darllen Blog Amser rhwng 3 a 5 munud Gwobrau 1 £60; 2 £30, 3 £20.
Byddai'n anrhydedd mawr pe dewiswyd erthygl o'r blog yma fel un i'w adrodd ar lwyfan yr Eisteddfod, felly mae'n rhaid imi godi fy mhyst i safon gwerth eu llefaru. Dyma sydd i gyfrif am y flogodliad cychwynnol:
Fel bod y cystadleuwyr fel un dyn
Yn dewis darllen o flog yr Hen Rech Flin.
I ddod yn fuan:
Telyneg am broblemau bins Sir Conwy
Soned i ymryson DI ac Elfyn am lywyddiaeth y Blaid
Cywydd i ymadawiad Brown o'r brif weinidogaeth (wedi ei osod ar gainc Alwyn o'r Blog Wen - rhag ofn bod yr Ŵyl Gerdd Dant am ddilyn arweiniad yr Eisteddfod.)
Fe gododd Rhys Wynne ffỳs,
Am wobr hael am flogiad gwael,
Wedi ei ddyfarnu gan Ddogfael.
Mae'r flogodliad uchod yn cyfeirio at bost gan Gwenu dan Fysiau sy'n son am gystadleuaeth yn yr Eisteddfod Genedlaethol eleni yn cynnig gwobr o £200 am ysgrifennu blog. Fel mae nifer wedi dweud yn y sylwadau i gofnod Rhys, mae yna rywbeth od ar y naw am gofnod blog sydd ddim ar y we. Yr hyn sydd yn gwneud post ar flog yn bost ar flog yw ei lleoliad ar y we. Heb fod ar y we mae'n gofnod dyddiadur, llythyr i olygydd y Cymro neu ddarn cyffredin o lenyddiaeth. Fel mae Nic yn nodi Mae blog heb HTML fel englyn heb gynghanedd.
Rwyf wedi sylwi ar gystadlaethau tebyg mewn eisteddfodau blaenorol, yn gofyn am dudalennau we sydd ddim i'w cyhoeddi ar y we er mwyn eu cadw yn ddienw ac yn anhysbys cyn y feirniadaeth. Wrth chwilio trwy restr testunau Eisteddfod y Bala 2009 roeddwn yn hanner ddisgwyl cystadleuaeth am dudalen Facebook nad wyt yn cael son amdani wrth dy ffrindiau rhag torri amodau'r ŵyl.
Cefais hyd i rywbeth llawer llawer gwell yn y rhestr testunau, sef cystadleuaeth rhif 122 Darllen Blog Amser rhwng 3 a 5 munud Gwobrau 1 £60; 2 £30, 3 £20.
Byddai'n anrhydedd mawr pe dewiswyd erthygl o'r blog yma fel un i'w adrodd ar lwyfan yr Eisteddfod, felly mae'n rhaid imi godi fy mhyst i safon gwerth eu llefaru. Dyma sydd i gyfrif am y flogodliad cychwynnol:
Fel bod y cystadleuwyr fel un dyn
Yn dewis darllen o flog yr Hen Rech Flin.
I ddod yn fuan:
Telyneg am broblemau bins Sir Conwy
Soned i ymryson DI ac Elfyn am lywyddiaeth y Blaid
Cywydd i ymadawiad Brown o'r brif weinidogaeth (wedi ei osod ar gainc Alwyn o'r Blog Wen - rhag ofn bod yr Ŵyl Gerdd Dant am ddilyn arweiniad yr Eisteddfod.)
Costau a gwisg ysgol?
I bob rhiant mae'r wisg ysgol yn gost ychwanegol sy'n brathu ar ddiwedd un o gyfnodau drytaf y flwyddyn sef diwedd gwyliau'r haf. Mae gan rhai ohonom blant mor afresymol ag i benderfynu cael hwb prifiant dros wyliau'r Nadolig hefyd!
Newyddion da o lawenydd mawr, felly yw clywed bod Asda yn cynnig Gwisg ysgol am ddim ond pedair punt.
Gyda M&S, Tesco ac eraill yn cynnig gwisgoedd ysgol am brisiau rhad mae'n debyg mae'r wisg ysgol bydd ateb 2008 i Ryfel Ffa 1996.
Ond, yn anffodus bydd nifer o rieni yn colli allan, gan fod eu hysgolion yn gwneud elw allan o fynnu bod rhaid i blant gwisgo dillad sydd yn cynnwys logo'r ysgol.
Bydd crys chwys glas yn costio punt yn Asda, bydd crys o'r un ansawdd gyda logo'r ysgol yn costio £15 o'r ysgol neu o siop sydd yn noddi'r ysgol.
Pam na all ysgolion gwerthu bathodynnau i'w gwnïo, neu hyd yn oed eu pinio, ar wisg ysgol rad yn hytrach na mynnu bod rhieni yn cael eu gorfodi i dalu crocbris am ddilledyn sydd yn cynnwys brodwaith o'r bathodyn?
Newyddion da o lawenydd mawr, felly yw clywed bod Asda yn cynnig Gwisg ysgol am ddim ond pedair punt.
Gyda M&S, Tesco ac eraill yn cynnig gwisgoedd ysgol am brisiau rhad mae'n debyg mae'r wisg ysgol bydd ateb 2008 i Ryfel Ffa 1996.
Ond, yn anffodus bydd nifer o rieni yn colli allan, gan fod eu hysgolion yn gwneud elw allan o fynnu bod rhaid i blant gwisgo dillad sydd yn cynnwys logo'r ysgol.
Bydd crys chwys glas yn costio punt yn Asda, bydd crys o'r un ansawdd gyda logo'r ysgol yn costio £15 o'r ysgol neu o siop sydd yn noddi'r ysgol.
Pam na all ysgolion gwerthu bathodynnau i'w gwnïo, neu hyd yn oed eu pinio, ar wisg ysgol rad yn hytrach na mynnu bod rhieni yn cael eu gorfodi i dalu crocbris am ddilledyn sydd yn cynnwys brodwaith o'r bathodyn?
25/07/2008
Llongyfarchiadau i John Mason AS!
A oes angen dweud mwy!
Hwre i'r SNP - canlyniad bendigedig!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Hwre i'r SNP - canlyniad bendigedig!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
22/07/2008
Rhethreg a phwyntio bys
Mae Budd-dal Analluogrwydd (IB) yn fudd-dal ffiaidd cas, gythreulig.
Dydy o ddim yn fudd-dal sydd angen ei wella na'i diwygio, mae'n fudd-dal sydd angen ei ddiddymu a'i gyfnewid am system llawer mwy addas i'r rhai sy'n byw efo salwch neu anabledd.
Mae'n fudd-dal negyddol, oherwydd ei fod yn tanlinellu'r hyn y mae dyn yn methu gwneud yn hytrach na'r hyn y mae o'n gallu gwneud. Bydd nifer o bobl yn ystod eu gyrfaoedd yn gorfod wynebu sefyllfa lle mae'n amhosibl iddynt barhau yn eu gyrfa flaenorol. Os ydy dyn yn colli swydd o dan yr amgylchiadau hyn bydd yn derbyn budd-dal analluogrwydd, ond dydy'r budd-dal ddim yn cydnabod ei fod yn gorfod rhoi gora i'w gyrfa bresennol yn unig. Mae'r budd-dal yn ei osod mewn categori sydd yn dweud ei fod yn methu gwneud UNRHYW waith
Mae'n fudd-dal sydd yn gwneud pobl yn salach.
Mae pawb wedi clywed am yr effaith plasebo, mae'n siŵr. Bydd unigolyn sâl yn derbyn ffisig siwgr ac yn teimlo'n well oherwydd ei fod yn credu bod rhywbeth yn cael ei wneud i'w gwella. Mae yna effaith gwrth plasebo yn digwydd hefyd. O bwysleisio'r problemau sydd yn codi o afiechyd, wrth feddwl am ddim byd ond y drwg, wrth gyfri melltithion yn hytrach na bendithion, mae salwch yn gallu gwaethygu.
Trwy ei bwyslais ar analluogrwydd mae IB yn creu effaith gwrth blasebo, mae'n gwneud pobl yn salach na allasent fod.
Mae IB yn sicrhau nad yw pobl yn ceisio gwella eu hiechyd.
Mae yna jôc (nid ei fod yn un ddoniol iawn) sy'n dweud pe bai Iesu Grist yn mynd i Ferthyr yn iachau'r llesg a'r sâl bydda'r bobl sydd ar fudd-daliadau yn ei groeshoelio. Ond mae yna bwynt i'r jôc:
Os wyt yn colli swydd oherwydd salwch ac yn derbyn IB o ganlyniad mi fyddi'n derbyn swm dechau yn fwy na'r sawl sydd ar lwfans chwilio am waith. Os wyt yn gwella ei di nol i'r budd-dal is. Onibai bod yna gobaith da o ennill swydd newydd, wedi gwella, yr wyt yn cael dy gosbi am dy iachâd. Yn yr ardaloedd lle mae'r canrannau uchaf yn derbyn y taliadau mae'r gobeithion am swyddi newydd yn bur isel. Does dim diben gwella!
Cafwyd enghraifft yn niweddar yn Sir Benfro o ddyn oedd, yn ddi-os, wedi cael salwch difrifol. Fe ddywedodd y meddyg wrtho i wneud ymarfer corff er mwyn iddo wella. Cafodd ei ffilmio yn gwneud yr ymarfer corff, a'i herlyn am dwyllo'r system budd. Mi fyddai'n well pe bai o wedi anwybyddu'r meddyg a heb drafferthu cryfhau ei iechyd trwy ymarfer corff!
Y peth gwaethaf am IB yw'r ffaith ei fod yn fudd-dal sydd yn cael ei gam ddefnyddio, nid gan y rhai sydd yn ei hawlio, ond gan Lywodraethau.
Ers dyddiau Thatcher, trwy Major a Blair hyd Brown mae Llywodraethau wedi annog pobl i dderbyn y budd-dal negyddol yma yn hytrach na lwfans chwilio am waith, oherwydd nad ydy'r sâl a'r anabl yn cyfri yn ystadegau diweithdra.
Mae'n fudd-dal da am ffugio faint o bobl sydd, gwir yr, heb waith.
Mae'n fudd-dal sydd hefyd yn un defnyddiol i'w defnyddio ar gyfer rhethreg giaidd sy'n pwyntio bys at y sâl a'r anabl sydd yn ei dderbyn, a'u gosod fel enghreifftiau o'r rhai sydd yn rhy ddiog i godi oddi ar eu tinau i wella eu bywydau eu hunain.
Papur gwyrdd diwethaf y Llywodraeth i fynd i'r afael a budd-dal analluogrwydd yw'r bedwaredd tro, o leiaf, i'r Llywodraeth Lafur cyhoeddi cynlluniau i fynd i'r afael a'r broblem. Cafwyd papur bron yn gyffelyb union ddwy flynedd yn ôl.
Rhethreg pwyntio bys, eto, yw'r ymgais yma, nid ymgais i fynd i'r afael a'r broblem.
Ond waeth peidio pwyntio bys, mae'r rhan fwyaf o bobl sy'n derbyn y budd-dal yma yn wirioneddol sâl. Edrychwch ar bron i bob un ardal lle mae'r budd-dal yma yn cael ei dderbyn gan niferoedd mawr a chymharer y cyfartaledd oedran marwolaeth.
Mae llawer o son wedi bod am y ffaith bod pobl yn marw yn ofnadwy o ifanc yn Nwyrain Glasgow. Cyfartaledd sydd yn is na rhai o wledydd tlota’r byd. Mae pobl Glasgow yn marw oherwydd safonau iechyd isel – dyna pam mae dyma'r ardal sydd hefyd a'r nifer uchaf o bobl ar IB. Dydy nhw ddim yn marw'n ifanc er mwyn cafflo'r sustem!
Mae angen ddifrifol i wneud rhywbeth am y bron i 3 miliwn sydd yn derbyn y budd-dal afiach yma.
Mae angen sicrhau bod pob cymorth yn cael i roi i bobl sy'n sâl i wireddu eu potensial o fewn eu gallu.
Mae angen cynlluniau gwella iechyd cynhwysfawr yn yr ardaloedd mwyaf difreintiedig.
Mae angen sicrhau bod gwaith safonol ar gael yn yr ardaloedd mwyaf tlawd ac afiach er mwyn sicrhau bod gôl gwaith yn gyraeddadwy i'r rhai sydd am wella eu byd trwy wella eu hiechyd.
Wrth gwrs does dim disgwyl i unrhyw lywodraeth i wneud y fath beth, gan nad yw'n opsiwn rhad nac yn un bydd yn apelio at y cŵn. Llawer haws yw gadael y sâl ar y domen a phwyntio bys bygythiol pob hyn a hyn.
Dydy o ddim yn fudd-dal sydd angen ei wella na'i diwygio, mae'n fudd-dal sydd angen ei ddiddymu a'i gyfnewid am system llawer mwy addas i'r rhai sy'n byw efo salwch neu anabledd.
Mae'n fudd-dal negyddol, oherwydd ei fod yn tanlinellu'r hyn y mae dyn yn methu gwneud yn hytrach na'r hyn y mae o'n gallu gwneud. Bydd nifer o bobl yn ystod eu gyrfaoedd yn gorfod wynebu sefyllfa lle mae'n amhosibl iddynt barhau yn eu gyrfa flaenorol. Os ydy dyn yn colli swydd o dan yr amgylchiadau hyn bydd yn derbyn budd-dal analluogrwydd, ond dydy'r budd-dal ddim yn cydnabod ei fod yn gorfod rhoi gora i'w gyrfa bresennol yn unig. Mae'r budd-dal yn ei osod mewn categori sydd yn dweud ei fod yn methu gwneud UNRHYW waith
Mae'n fudd-dal sydd yn gwneud pobl yn salach.
Mae pawb wedi clywed am yr effaith plasebo, mae'n siŵr. Bydd unigolyn sâl yn derbyn ffisig siwgr ac yn teimlo'n well oherwydd ei fod yn credu bod rhywbeth yn cael ei wneud i'w gwella. Mae yna effaith gwrth plasebo yn digwydd hefyd. O bwysleisio'r problemau sydd yn codi o afiechyd, wrth feddwl am ddim byd ond y drwg, wrth gyfri melltithion yn hytrach na bendithion, mae salwch yn gallu gwaethygu.
Trwy ei bwyslais ar analluogrwydd mae IB yn creu effaith gwrth blasebo, mae'n gwneud pobl yn salach na allasent fod.
Mae IB yn sicrhau nad yw pobl yn ceisio gwella eu hiechyd.
Mae yna jôc (nid ei fod yn un ddoniol iawn) sy'n dweud pe bai Iesu Grist yn mynd i Ferthyr yn iachau'r llesg a'r sâl bydda'r bobl sydd ar fudd-daliadau yn ei groeshoelio. Ond mae yna bwynt i'r jôc:
Os wyt yn colli swydd oherwydd salwch ac yn derbyn IB o ganlyniad mi fyddi'n derbyn swm dechau yn fwy na'r sawl sydd ar lwfans chwilio am waith. Os wyt yn gwella ei di nol i'r budd-dal is. Onibai bod yna gobaith da o ennill swydd newydd, wedi gwella, yr wyt yn cael dy gosbi am dy iachâd. Yn yr ardaloedd lle mae'r canrannau uchaf yn derbyn y taliadau mae'r gobeithion am swyddi newydd yn bur isel. Does dim diben gwella!
Cafwyd enghraifft yn niweddar yn Sir Benfro o ddyn oedd, yn ddi-os, wedi cael salwch difrifol. Fe ddywedodd y meddyg wrtho i wneud ymarfer corff er mwyn iddo wella. Cafodd ei ffilmio yn gwneud yr ymarfer corff, a'i herlyn am dwyllo'r system budd. Mi fyddai'n well pe bai o wedi anwybyddu'r meddyg a heb drafferthu cryfhau ei iechyd trwy ymarfer corff!
Y peth gwaethaf am IB yw'r ffaith ei fod yn fudd-dal sydd yn cael ei gam ddefnyddio, nid gan y rhai sydd yn ei hawlio, ond gan Lywodraethau.
Ers dyddiau Thatcher, trwy Major a Blair hyd Brown mae Llywodraethau wedi annog pobl i dderbyn y budd-dal negyddol yma yn hytrach na lwfans chwilio am waith, oherwydd nad ydy'r sâl a'r anabl yn cyfri yn ystadegau diweithdra.
Mae'n fudd-dal da am ffugio faint o bobl sydd, gwir yr, heb waith.
Mae'n fudd-dal sydd hefyd yn un defnyddiol i'w defnyddio ar gyfer rhethreg giaidd sy'n pwyntio bys at y sâl a'r anabl sydd yn ei dderbyn, a'u gosod fel enghreifftiau o'r rhai sydd yn rhy ddiog i godi oddi ar eu tinau i wella eu bywydau eu hunain.
Papur gwyrdd diwethaf y Llywodraeth i fynd i'r afael a budd-dal analluogrwydd yw'r bedwaredd tro, o leiaf, i'r Llywodraeth Lafur cyhoeddi cynlluniau i fynd i'r afael a'r broblem. Cafwyd papur bron yn gyffelyb union ddwy flynedd yn ôl.
Rhethreg pwyntio bys, eto, yw'r ymgais yma, nid ymgais i fynd i'r afael a'r broblem.
Ond waeth peidio pwyntio bys, mae'r rhan fwyaf o bobl sy'n derbyn y budd-dal yma yn wirioneddol sâl. Edrychwch ar bron i bob un ardal lle mae'r budd-dal yma yn cael ei dderbyn gan niferoedd mawr a chymharer y cyfartaledd oedran marwolaeth.
Mae llawer o son wedi bod am y ffaith bod pobl yn marw yn ofnadwy o ifanc yn Nwyrain Glasgow. Cyfartaledd sydd yn is na rhai o wledydd tlota’r byd. Mae pobl Glasgow yn marw oherwydd safonau iechyd isel – dyna pam mae dyma'r ardal sydd hefyd a'r nifer uchaf o bobl ar IB. Dydy nhw ddim yn marw'n ifanc er mwyn cafflo'r sustem!
Mae angen ddifrifol i wneud rhywbeth am y bron i 3 miliwn sydd yn derbyn y budd-dal afiach yma.
Mae angen sicrhau bod pob cymorth yn cael i roi i bobl sy'n sâl i wireddu eu potensial o fewn eu gallu.
Mae angen cynlluniau gwella iechyd cynhwysfawr yn yr ardaloedd mwyaf difreintiedig.
Mae angen sicrhau bod gwaith safonol ar gael yn yr ardaloedd mwyaf tlawd ac afiach er mwyn sicrhau bod gôl gwaith yn gyraeddadwy i'r rhai sydd am wella eu byd trwy wella eu hiechyd.
Wrth gwrs does dim disgwyl i unrhyw lywodraeth i wneud y fath beth, gan nad yw'n opsiwn rhad nac yn un bydd yn apelio at y cŵn. Llawer haws yw gadael y sâl ar y domen a phwyntio bys bygythiol pob hyn a hyn.
18/07/2008
Mwgyn da'r methiant
Mae rhai yn credu mai jôc pen tymor ydyw, hwyl fach ddiniwed. Rwy'n anghytuno!
Mae'n debyg bod Rhodri Glyn wedi ei daflu allan o dafarn yng Nghaerdydd nos Fawrth am danio sigarét neu sigâr yn y bar.
Deddf gan y Cynulliad yw'r ddeddf dim smygu mewn tafarn. Deddf a gefnogwyd gan Blaid Cymru, deddf yr oedd y Blaid yn cwyno yn groch amdani dwy flynedd cyn ei basio gan nad oedd gan y Cynulliad yr hawl i'w basio ar y pryd.
Mae'n ddeddf yr wyf yn ei gefnogi, tra'n ddeall ei fod wedi pechu ambell un oedd yn arfer mwynhau mygyn gyda pheint. Mae'r ffaith bod un o aelodau amlycaf plaid a oedd yn hynod gefnogol i'r ddadl dros wahardd ysmygu mewn tafarnau wedi ei ddal yn ei hanwybyddu yn achos o embaras dirfawr, dydy o ddim yn jôc.
Rhodri Glyn yw'r gweinidog sydd wedi torri addewid y Blaid i greu papur dyddiol. Yr un sydd wedi torri'r addewid am Goleg Ffederal. Yr un sydd wedi methu cael LCO Deddf Iaith, a'r un gwnaeth ffŵl o'i hun a'i wlad yng ngwobrau Llyfr y Flwyddyn. Bellach mae o wedi ategu at yr embaras trwy ysmygu mewn tŷ tafarn wedi iddo bleidleisio o blaid gwahardd ysmygu mewn tai tafarnau!
Mae'r gwron yn fethiant ac yn embaras, mae angen adrefnu mainc blaen y Blaid. Mae'n rhaid gollwng y ffŵl!
English Version
Mae'n debyg bod Rhodri Glyn wedi ei daflu allan o dafarn yng Nghaerdydd nos Fawrth am danio sigarét neu sigâr yn y bar.
Deddf gan y Cynulliad yw'r ddeddf dim smygu mewn tafarn. Deddf a gefnogwyd gan Blaid Cymru, deddf yr oedd y Blaid yn cwyno yn groch amdani dwy flynedd cyn ei basio gan nad oedd gan y Cynulliad yr hawl i'w basio ar y pryd.
Mae'n ddeddf yr wyf yn ei gefnogi, tra'n ddeall ei fod wedi pechu ambell un oedd yn arfer mwynhau mygyn gyda pheint. Mae'r ffaith bod un o aelodau amlycaf plaid a oedd yn hynod gefnogol i'r ddadl dros wahardd ysmygu mewn tafarnau wedi ei ddal yn ei hanwybyddu yn achos o embaras dirfawr, dydy o ddim yn jôc.
Rhodri Glyn yw'r gweinidog sydd wedi torri addewid y Blaid i greu papur dyddiol. Yr un sydd wedi torri'r addewid am Goleg Ffederal. Yr un sydd wedi methu cael LCO Deddf Iaith, a'r un gwnaeth ffŵl o'i hun a'i wlad yng ngwobrau Llyfr y Flwyddyn. Bellach mae o wedi ategu at yr embaras trwy ysmygu mewn tŷ tafarn wedi iddo bleidleisio o blaid gwahardd ysmygu mewn tai tafarnau!
Mae'r gwron yn fethiant ac yn embaras, mae angen adrefnu mainc blaen y Blaid. Mae'n rhaid gollwng y ffŵl!
English Version
Y cyfle gorau?
Mae colofn Adam Price AS yn y rhifyn cyfredol o Golwg yn pledio achos cynnal refferendwm ar bwerau estynedig i'r Cynulliad ar yr un diwrnod ag etholiadau Cynulliad 2011.
Fy marn bersonol yw bod refferendwm yn ddianghenraid ac mae cam gwag gan Blaid Cymru oedd peidio â mynnu dileu'r cymal refferendwm o Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006, wrth drafod clymblaid, blwyddyn yn ôl. Ond wedi mynd mae'r hyn a fu ac mae'n rhaid byw gyda realaeth refferendwm bellach am wn i.
Mae Adam yn gwneud pwynt teg parthed refferendwm annibyniaeth yr Alban yn tarddu ar refferendwm Cymru
Rwy'n cytuno a'r pwynt yma. Ond yn fy marn i os oes rhaid cynnal refferendwm gwell yw ei gynnal yn y tymor byr, cyn i'r Alban cael refferendwm ar annibyniaeth. Bydd llawer o gyhoeddusrwydd yn cael ei roi i refferendwm yr Alban. O'r eiliad y mae'r mesur yn cael ei gyflwyno i'r Senedd yn Holyrood refferendwm ar annibyniaeth bydd ym meddwl pleidleiswyr Cymru. Oherwydd esgeulustod y Blaid i hyrwyddo rhinweddau annibyniaeth yn ystod y chwarter canrif diwethaf bydd y refferendwm yn cael ei golli, heb amheuaeth.
Mae Adam yn dadlau mae rheswm da dros cynal y refferendwm a'r etholiad ar yr un diwyrnod yw oherwydd bod cefnogwyr datganoli yn fwy tebygol o fynd allan i bleidleisio mewn etholiad y Cynulliad nag ydy gwrthwynebwyr datganoli. Mae'n debyg ei fod yn gywir, ond rwy'n gweld y ddadl yma yn ddiffygiol am nifer o resymau.
Yn gyntaf prin bydd y fath cynllun yn fanteisiol i blaid Mr Price. Bydd cynnal y refferendwm a'r etholiad yr un diwyrnod yn temtio'r gwrth datganolwyd i'r bwth pleidleisio am y tro cyntaf ar ddiwrnod etholiad. Prin y byddant yn cefnogi Plaid Cymru wedi cyrraedd yno!
Yn ail mae Plaid Cymru wedi ffeirio cefnogaeth i fesurau Llafur ar ddatganoli am "fanteision" sinigaidd ddwywaith o'r blaen. Ym 1979 y tric oedd cynal y refferendwm ar Ddydd Gŵyl Dewi, ym 1997 y tric oedd cynal y refferendwm wythnos ar ôl yr Alban. Methiannau bu'r triciau sinigaidd hyn ar y ddau achlysur, yn wir yr oeddynt yn mêl ar fysedd yr ymgyrchwyr Na fel prawf pendant am yr angen i dwyllo'r etholwyr i gefnogi datganoli.
Os oes rhinweddau yn yr alw am chwaneg o bwerau i'r Cynulliad gellir ennill y dydd heb roi mêl i'r gwrthwynebwyr, a heb chware triciau dan dîn etholiadol.
Yn drydydd. Os yw hawliau deddfwriaethol yn ddigon pwysig i fyny refferendwm ar eu cyfer, maent yn ddigon pwysig i haeddu ymgyrch ar wahân i egluro rhinweddau / ffaeleddau'r achos yn iawn ac yn glir ac yn groyw heb eu drysu yng nghanol ymgyrch etholiadol.
Ac yn olaf sut bydd dyn yn gwybod sut i bleidleisio yn yr etholiad os nad yw yn gwybod os bydd y cynrychiolydd yn cael ei ethol i gynulliad ymgynghorol neu senedd ddeddfwriaethol? A fydd gan bob plaid dau faniffesto yn 2011 un ar gyfer y posibilrwydd o ganlyniad ie a'r llall rhag pleidlais na?
English
Fy marn bersonol yw bod refferendwm yn ddianghenraid ac mae cam gwag gan Blaid Cymru oedd peidio â mynnu dileu'r cymal refferendwm o Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006, wrth drafod clymblaid, blwyddyn yn ôl. Ond wedi mynd mae'r hyn a fu ac mae'n rhaid byw gyda realaeth refferendwm bellach am wn i.
Mae Adam yn gwneud pwynt teg parthed refferendwm annibyniaeth yr Alban yn tarddu ar refferendwm Cymru
Gyda’r mesur yn cael ei gyflwyno yn Ionawr 2010 y tebyg yw y bydd y refferendwm – ar agor trafodaethau annibyniaeth - yn yr Hydref. Beth bynnag yw’r canlyniad, bydd ymgyrch yr Alban yn cysgodi'r cwestiwn tra gwahanol fydd o’n blaenau ni yng Nghymru
Rwy'n cytuno a'r pwynt yma. Ond yn fy marn i os oes rhaid cynnal refferendwm gwell yw ei gynnal yn y tymor byr, cyn i'r Alban cael refferendwm ar annibyniaeth. Bydd llawer o gyhoeddusrwydd yn cael ei roi i refferendwm yr Alban. O'r eiliad y mae'r mesur yn cael ei gyflwyno i'r Senedd yn Holyrood refferendwm ar annibyniaeth bydd ym meddwl pleidleiswyr Cymru. Oherwydd esgeulustod y Blaid i hyrwyddo rhinweddau annibyniaeth yn ystod y chwarter canrif diwethaf bydd y refferendwm yn cael ei golli, heb amheuaeth.
Mae Adam yn dadlau mae rheswm da dros cynal y refferendwm a'r etholiad ar yr un diwyrnod yw oherwydd bod cefnogwyr datganoli yn fwy tebygol o fynd allan i bleidleisio mewn etholiad y Cynulliad nag ydy gwrthwynebwyr datganoli. Mae'n debyg ei fod yn gywir, ond rwy'n gweld y ddadl yma yn ddiffygiol am nifer o resymau.
Yn gyntaf prin bydd y fath cynllun yn fanteisiol i blaid Mr Price. Bydd cynnal y refferendwm a'r etholiad yr un diwyrnod yn temtio'r gwrth datganolwyd i'r bwth pleidleisio am y tro cyntaf ar ddiwrnod etholiad. Prin y byddant yn cefnogi Plaid Cymru wedi cyrraedd yno!
Yn ail mae Plaid Cymru wedi ffeirio cefnogaeth i fesurau Llafur ar ddatganoli am "fanteision" sinigaidd ddwywaith o'r blaen. Ym 1979 y tric oedd cynal y refferendwm ar Ddydd Gŵyl Dewi, ym 1997 y tric oedd cynal y refferendwm wythnos ar ôl yr Alban. Methiannau bu'r triciau sinigaidd hyn ar y ddau achlysur, yn wir yr oeddynt yn mêl ar fysedd yr ymgyrchwyr Na fel prawf pendant am yr angen i dwyllo'r etholwyr i gefnogi datganoli.
Os oes rhinweddau yn yr alw am chwaneg o bwerau i'r Cynulliad gellir ennill y dydd heb roi mêl i'r gwrthwynebwyr, a heb chware triciau dan dîn etholiadol.
Yn drydydd. Os yw hawliau deddfwriaethol yn ddigon pwysig i fyny refferendwm ar eu cyfer, maent yn ddigon pwysig i haeddu ymgyrch ar wahân i egluro rhinweddau / ffaeleddau'r achos yn iawn ac yn glir ac yn groyw heb eu drysu yng nghanol ymgyrch etholiadol.
Ac yn olaf sut bydd dyn yn gwybod sut i bleidleisio yn yr etholiad os nad yw yn gwybod os bydd y cynrychiolydd yn cael ei ethol i gynulliad ymgynghorol neu senedd ddeddfwriaethol? A fydd gan bob plaid dau faniffesto yn 2011 un ar gyfer y posibilrwydd o ganlyniad ie a'r llall rhag pleidlais na?
English
15/07/2008
Sesiwn neu Olympiad?
Pan oeddwn yn noldrwms glaslencyndod; y dyddiau pan oedd creadur rhwng bod yn hogyn ac yn ddyn, ac yn dechrau lladd ar bawb a phopeth yn ei fro a dweud does dim byd imi yma, mae bywyd yn boring mi gefais fy rhwydo gan ddyn ifanc (nad oedd llawer yn hyn na fi) Ywain Myfyr, i wneud fy rhan wrth drefnu Gŵyl Werin Geltaidd Dolgellau.
Dwi ddim am frolio a dweud fy mod yn geffyl blaen yn yr achos, ond roeddwn yn rhan ohoni. Roedd bod yn rhan yn wefreiddiol. Pan oedd hogiau cyfoed trwy Gymru benbaladr yn cwyno nad oedd dim yma i ni, yr oeddwn yn rhan o greu y rhywbeth i ni yma yn Nolgellau. Profiad celfyddydol a gwleidyddol arbennig.
Daeth yr Ŵyl Werin Geltaidd i ben ac yn ei lle daeth y Sesiwn Fawr. Yr un byrdwn fu i'r Sesiwn: gallwn, gallwn gael y gorau i ganu yn Nolgellau. Afraid cwyno ar eraill am ddim byd yn digwydd, trwy ein gwaith ein hunain gallwn greu rhywbeth sy'n digwydd.
Teg yw nodi fy mod wedi cwyno yn groch am ambell i artist sydd wedi ymddangos yn y Sesiwn. Roedd Goldy Looking Chain yn ddim byd ond ffieidd-dra wedi ei lapio yn barchus mewn Ddraig Goch. Roedd clywed darpar brifardd yn malu efo'r band Genod Droog yn gwneud i ddyn i boeni am ddyfodol cerdd dafod. Er fy nghwyn roedd y Marian yn llawn ar gyfer yr erthyl grwpiau yma, a chefais lond ceg ar faes yr ŵyl ac ar Faes-e am fy nghwynion!
Er cwyno, cefais wledd llynedd. Yn nyddiau'r Ŵyl Werin bydda rywun, pob blwyddyn, yn sicr o grybwyll y Dubliners fel grŵp i'w gwahodd, a'r trysorydd yn dweud Na! Rhy Ddrud. Roedd bod ym mlaen y dorf yn clapio, dawnsio a chyd ganu a'r Dubliners yn Nolgellau llynedd yn gwireddu breuddwyd oes imi.
Mae'n bosib mae Sesiwn Fawr eleni, bydd y Sesiwn olaf un. Mae'r nawdd a'r grant a arferid rhoi i wyliau, fel y Sesiwn, bellach wedi ei glustnodi ar gyfer gemau Olympaidd Llundain. Mae'n debyg bod Wakestock, Y Faenol, Gwyl y Gelli a Pharti Ponti, hefyd o dan fygythiad, yn ogystal â channoedd o wyliau llai.
Dwi ddim yn wrthwynebus i Gemau Olympaidd Llundain fel y cyfryw. Os byddwyf fyw cyhyd, trwy ras Dduw, dyma fydd yr unig achlysur caf i fynychu gemau o'r fath. Ond a ydy lladd, am byth, nifer mawr o wyliau Cymru, megis y Sesiwn, yn bris teg i'w dalu am fis o chware yn Llundain?
Dwi ddim am frolio a dweud fy mod yn geffyl blaen yn yr achos, ond roeddwn yn rhan ohoni. Roedd bod yn rhan yn wefreiddiol. Pan oedd hogiau cyfoed trwy Gymru benbaladr yn cwyno nad oedd dim yma i ni, yr oeddwn yn rhan o greu y rhywbeth i ni yma yn Nolgellau. Profiad celfyddydol a gwleidyddol arbennig.
Daeth yr Ŵyl Werin Geltaidd i ben ac yn ei lle daeth y Sesiwn Fawr. Yr un byrdwn fu i'r Sesiwn: gallwn, gallwn gael y gorau i ganu yn Nolgellau. Afraid cwyno ar eraill am ddim byd yn digwydd, trwy ein gwaith ein hunain gallwn greu rhywbeth sy'n digwydd.
Teg yw nodi fy mod wedi cwyno yn groch am ambell i artist sydd wedi ymddangos yn y Sesiwn. Roedd Goldy Looking Chain yn ddim byd ond ffieidd-dra wedi ei lapio yn barchus mewn Ddraig Goch. Roedd clywed darpar brifardd yn malu efo'r band Genod Droog yn gwneud i ddyn i boeni am ddyfodol cerdd dafod. Er fy nghwyn roedd y Marian yn llawn ar gyfer yr erthyl grwpiau yma, a chefais lond ceg ar faes yr ŵyl ac ar Faes-e am fy nghwynion!
Er cwyno, cefais wledd llynedd. Yn nyddiau'r Ŵyl Werin bydda rywun, pob blwyddyn, yn sicr o grybwyll y Dubliners fel grŵp i'w gwahodd, a'r trysorydd yn dweud Na! Rhy Ddrud. Roedd bod ym mlaen y dorf yn clapio, dawnsio a chyd ganu a'r Dubliners yn Nolgellau llynedd yn gwireddu breuddwyd oes imi.
Mae'n bosib mae Sesiwn Fawr eleni, bydd y Sesiwn olaf un. Mae'r nawdd a'r grant a arferid rhoi i wyliau, fel y Sesiwn, bellach wedi ei glustnodi ar gyfer gemau Olympaidd Llundain. Mae'n debyg bod Wakestock, Y Faenol, Gwyl y Gelli a Pharti Ponti, hefyd o dan fygythiad, yn ogystal â channoedd o wyliau llai.
Dwi ddim yn wrthwynebus i Gemau Olympaidd Llundain fel y cyfryw. Os byddwyf fyw cyhyd, trwy ras Dduw, dyma fydd yr unig achlysur caf i fynychu gemau o'r fath. Ond a ydy lladd, am byth, nifer mawr o wyliau Cymru, megis y Sesiwn, yn bris teg i'w dalu am fis o chware yn Llundain?
14/07/2008
Babi Newydd
Llongyfarchiadau i Huw Lewis AC a'i wraig Lynne Neagle AC ar enedigaeth eu hail blentyn bwrw'r Sul
Subscribe to:
Posts (Atom)