Achub Pantycelyn neu achub yr Iaith?

Mae gennyf pob parch dros y sawl sydd wrthi'n meddiannu Neuadd Pantycelyn ar hyn o bryd. Mae pob safiad dros yr iaith yn haeddu parch, ond mae gennyf bryderon enfawr am sail eu safiad.

Mi fûm yn fyfyriwr ym Mhrifysgol Bangor am gyfnod hynod ber yn nechrau'r 1980au ac yn breswylydd Neuadd JMJ y cyfnod, sef yr "Univerity Hall" cynt a sefydlwyd yn ystod taernasiad Victoria (symudodd JMJ drws nesaf i'r hen Neuadd Rathbone wedyn).

Roedd y neuadd, hyd yn oed yn yr 1980au, yn llety gwael. Roedd symud o dŷ cyngor lle'r oedd dau doiled (efo PST meddal) ac un bath i saith o honnom, i neuadd lle 'roedd coridor cyfan yn rhannu bath a geudy (efo papur IZAL caled) yn sylymio, hyd yn oed i hogyn fel fi! Yr Iôr a ŵyr be oedd barn fy nghyd fyfyrwyr o gefndiroedd mwy sedêt o'r lle!

Roedd fy nghyfnod byr yn JMJ yng nghyd fynd ag un allweddol yn hanes yr ymgyrch iaith, cyfnod brwydr y sianel, cyfnod elyniaeth Adfer a CIG, cyfnod MG, cyfnod UMCB v NUS ac ati, cyfnod Gwerin v Roc v Siwpergrwp yn y byd cerddorol, ac o fyw yn JMJ yr oeddwn yn teimlo fy mod yn byw yng nghanol berw brwydr dyfodol y genedl.

Wrth ymweld â chyfeillion ym Mhantycelyn, tebyg oedd eu llety a'u profiad hwy, ar y pryd. (Ar y pryd roedd myfyrwyr yn cael eu talu grant am eu myfyrdodau, bellach mae'n rhaid iddynt dalu am y fraint o fod yn efrydydd!)

Rwy'n fodlon derbyn bod Pantycelyn wedi ei uwchraddio ychydig ers y 1980au ond mae'n parhau yn debycach i brofiad y 1980au (a'r 1880au) na phrofiad y rhan fwyaf o fyfyrwyr Prydain sy'n byw mewn fflatiau en suit y 2010au.

Rwy'n gwybod am sawl berson ifanc Cymraeg ei iaith sydd wedi ymwrthod a Phantycelyn ac wedi dod yn rhan o brofiad Saesneg Pentref y Myfyrwyr ym Mhenglais; rhai sydd wedi dewis Prifysgolion yn Lloegr yn hytrach nag Aber, o herwydd y disgwyl iddynt breswylio ym Mhanty, o ddewis Aber.

Waeth i Achubwyr Pantycelyn derbyn bod disgwyliadau myfyrwyr am ddarpariaeth llety wedi newid ers y 1980au, y 1960au ac yn sicr ers y 1880au, do fe fu cyfraniad Pantycelyn, JMJ ac Univeristy Hall yn arbennig ym mharhad yr iaith, ond mae ceisio cadw sylfaen darpariaeth hen ffasiwn fel yr University Hall er mwn achub yr iaith megis dweud mai rhywbeth sy'n perthyn i'r 1880au yw'r Gymraeg!

Rhaid darparu'r safonau llety gorau i'r Cymry cyfoes er mwyn eu taenu i'n prifysgolion, yn anffodus dyw Pantycelyn, hen ffasiwn, dim yn cyflenwi'r fath darpariaeth bellach!

Picl Ed Miliband a Mrs Windsor

Mae datganiadau Ed Milliband o alw "blỳff" y pleidiau cenedlaethol trwy ddweud ei fod am gyflwyno Araith Brenhinol Llafur di gyfaddawd a herio'r pleidiau llai i'w drechu yn nonsens!

Er mwyn creu'r cam argraff ei bod hi'n wleidyddol di duedd mae Araith y Frenhines yn rhestr ffug o bethau y mae hi'n gofyn i'w llywodraeth i wneud.

Dyma broblem fwyaf y Blaid Lafur, bydd y Frenhines ddim yn gwneud araith oni bai ei bod hi'n gant y cant yn sicr bydd yr araith yn cael ei basio, byddai gwrthod pasio Araith Brenhinol yn her i'r Frenhiniaeth yn hytrach na her i Lafur a bydd y Frenhiniaeth dim yn fodlon cael ei herio er mwyn chware rhan yn gemau Llafur.

Mae bygythiad Llafur o herio Plaid / SNP i beidio a chefnogi araith frenhinol, sy'n cael ei ysgrifennu gan Lafur, yn dwt lol botas maip! Os nad ydy Llafur yn GOFYN i eraill am gefnogaeth a chael sicrwydd o'r gefnogaeth honno bydd Ei Mawrhydi ddim yn yngan gair o araith arfaethedig Llafur, bydd dim cyfle i Lafur "herio'r" pleidiau llai i drechu ei gynigion!

Yr unig ddewis bydd gan Lafur, ac eithrio i ofyn yn barchus i bleidiau llai i roi cefnogaeth iddi am bris, yw peidio a chyflwyno Araith Frenhinol gan roi sicrwydd i Mrs Windsor na fydd yn pleidleisio yn erbyn araith Ceidwadol (trwy ymatal).

Yn hytrach na galw "blỳff" Plaid a'r SNP a'r pleidiau eraill mae Ed druan wedi creu ei bicl ei hun!

Darogan Etholiad 2015

Ers etholiad cyffredinol 1970 yr wyf wedi bod yn darogan canlyniadau etholiadau, gyda mwy o lwyddiant nag o fethiant. Yn fy ieuenctid dim ond criw'r chweched neu'r dafarn byddai'n derbyn fy mherlau o ddoethineb. Ers dyfodiad y rhyngrwyd yr wyf wedi cael y fraint o'u rhannu gyda'r byd a'r betws.

Dwi roed di selio fy narogan ar y polau na'r hanesion yn y papurau, ond ar yr hyn rwy'n clywed ar lawr gwlad, ac mae'r hyn rwy'n clywed ar lawr gwlad eleni mor ddryslyd rwy'n methu gwneud pen na chynffon o honni.

Ar ô y ddadl arweinwyr cyntaf dywedodd cymydog wrthyf ei fod o wedi ei blesio cymaint gan yr hyn dywedodd Nicola Sturgeon bod o am bleidleisio i UKIP, fel y blaid amgen yn Aberconwy, er mwyn cefnogi'r SNP - wir yr!

Deuddeng mis yn ôl byddwn wedi dweud bod Guto, yn bendant, am ddal Aberconwy gyda mwyafrif dechau, bellach dwi ddim yn gwybod, mae Aberconwy yn ymylol rhwng pedair plaid, yr unig un sydd ddim yn y ras yw'r un bu ar ymyl ennill pan oedd y Parch Roger Roberts yn ymgeisydd!

Rwy'n clywed sïon bod modd i Blaid Cymru ennill Wrecsam, Cwm Cynnon a'r Rhondda, nonsens meddai'r polau a fy mhen, ond mae llawr gwlad a fy nghalon yn dweud yn wahanol.

Am y tro cyntaf mewn hanner canrif o wylio etholiadau, nid ydwyf am ddarogan canlyniad, oherwydd, am y tro cyntaf yn fy nythwn, does gen i ddim blydi clem!

Y Lle am Lansiad Maniffesto

Does dim ots am eich barn am y blaid, ei pholisïau a'i phersonoliaethau, prin y gall unrhyw un anghytuno mae'r SNP yw enillwyr y frwydr i gynnal lansiad maniffesto yn y lleoliad mwyaf trawiadol.

Mae'r Edinburgh International Climbing Arena, wedi cael cyhoeddusrwydd byd eang gwerth miliynau o hysbys am ddim trwy'r i gyfryngau'r byd casglu yno i adrodd ar gynnwys Maniffesto'r SNP. Sy'n gwneud i ddyn meddwl pam bod pleidiau Cymru heb gael yr un weledigaeth?

Meddyliwch am Leanne yn cyhoeddi polisïau ei phlaid trwy wibio dros 100 milltir yr awr yn Zip World, neu Carwyn yn bownsio pob polisi Llafur yn Bounce Below, neu Andrew RT yn cyhoeddi ei bolisïau ymysg dinosoriaid Tan yr Ogof, neu Nick Clegg yn lansio ei faniffesto mewn man bydd digon mawr i gynnal Cynhadledd y LibDems y flwyddyn nesaf:

Etholiad 2015 - Y Dewis Syml

Mae nifer o sylwebyddion gwleidyddol yn honni y bydd Etholiad San Steffan 2015 yn un hynod gymhleth. Rwy'n anghytuno, mae'r dewis yn syml iawn i bleidleiswyr Cymru: