30/11/2007

Biniau Peryglus!

Mae llawer o drafodaeth wedi bod yn diweddar yn erbyn yr arfer o gasglu biniau lludw yn bymthegnosol yn hytrach nag yn wythnosol fel bu'r arfer ers degawdau.

Mae'r nifer o'r dadleuon wedi eu hen arfer: drewdod, pryfaid, pydredd, llygod, blerwch, cathod; ac ati. Ond mi glywais ddadl newydd (i mi o leiaf) heno.

Yn ôl cyn cyd-weithiwr imi, sydd bellach yn gweithio mewn adran damweiniau ac argyfwng ysbyty, roedd damweiniau a oedd yn ymwneud a bin sbwriel yn bethau achlysurol iawn yn yr adran gynt. Mor brin, bod stori'r boi a anafwyd yn ei fin yn peri chwerthin yn y gyfadran. Ers i ddalgylch yr ysbyty dechrau casglu biniau yn bymthegnosol mae achosion o'r fath wedi dod yn gyffredin iawn, iawn. Mor gyffredin fel eu bod yn achosi pwysau ychwanegol ar yr uned damweiniau.

Mae'r anafiadau, gan amlaf, yn digwydd o herwydd bod pobl yn neidio yn eu biniau i geisio gwasgu'r gwasarn a chael mwy o rwtsh yn y bin.

Mi fyddai'n ddifyr gwybod os oes yna ystadegau swyddogol i gefnogi'r dystiolaeth anecdotaidd yma. Ac os oes, diddorol bydda wybod faint o gost ychwanegol sy'n cael ei godi ar y GIG trwy'r arfer o gasglu biniau pob pythefnos.

28/11/2007

Pleidleisiau y Loteri

Yr wyf wedi pleidleisio dwywaith heddiw. Yn gyntaf mi fwriais bleidlais i brosiect sy'n ceisio adfer parc cyhoeddus Dolgellau, i ennill nawdd o Gronfa'r Loteri Fawr; yn ail mi roddais gefnogaeth i brosiect Sustrans Connect2 i dderbyn arian o Gronfa £50 Miliwn y Bobl.

Rhaid cyfaddef fy mod i heb bleidleisio mewn modd gwrthrychol, trwy edrych ar yr holl brosiectau dan sylw a chefnogi'r un mwyaf haeddiannol. Mi fwriais fy mhleidlais am resymau plwyfol a hunanol. Bydd aelodau o fy nheulu sy'n byw yn y dre yn cael bendith o barc Dolgellau, a phrosiect Sustrans yw'r unig un o'r pedwar dan sylw sydd yn cael effaith uniongyrchol ar Gymru. Mae'n siŵr bod mwyafrif o'r rai sydd wedi bwrw pleidlais wedi gwneud hynny am resymau unigoliaeth yn hytrach na rhai gwrthrychol.

Os nad yw'r arian yn cael ei rannu ar sail wrthrychol mae'n rhaid amau cyfiawnder rhannu grantiau'r Loteri trwy bleidlais boblogaidd. Mae Dolgellau yn cystadlu am grant yn erbyn prosiect yn Nhreffynnon. Poblogaeth y naill dref yw 2,700 tra bod y llall a phoblogaeth o 8,700, mae'r rhifyddeg yn rhoi mantais glir ac annheg i Dreffynnon. Nos yfory bydd pentref bach Penarlâg yn cystadlu yn erbyn dinas fawr Abertawe am arian!

Mae yna ambell i achos da sydd ag apêl fwy poblogaidd nag eraill. Bydda brosiect i helpu plant bach sâl yn sicr o ddenu llawer mwy o gefnogaeth na phrosiect i helpu oedolion sy'n gaeth i gyffuriau er enghraifft. Mae'n haws i brosiectau poblogaidd denu arian o ffynonellau eraill nag ydyw i'r achosion llai poblogaidd. Gan hynny yr achosion llai poblogaidd sydd a'r angen fwyaf am grant.

Mae yna rywbeth ffiaidd yn y syniad o drin achosion da fel cystadleuwyr mewn sioe cwis câs, lle mae'r enillydd yn ennill popeth a'r collwr yn cael ei drin fel y ddolen gwanaf, sy'n cerdded i ffwrdd efo dim.

Rwy'n credu'n gryf dylid rhoi'r gorau i ddosbarthu arian elusennol mewn ffordd mor annheg a chael hyd i ffordd sydd yn ymdrin â phob cais mewn modd cytbwys a gwrthrychol.

17/11/2007

Cymru, Lloegr a thegwch ar y Bîb

Mae'r BBC am gynnal arolwg i weld os ydy digwyddiadau yng Nghymru, Yr Alban a Gogledd yr Iwerddon yn cael cynrychiolaeth deg ar raglenni Newyddion Prydeinig y Sianel.

Prin fod angen gwario miloedd ar y fath arolwg. Mae'r ateb yn glir. Prin iawn yw'r wybodaeth am wledydd llai'r DU ar raglenni megis News at Ten .

Pe bai dyn yn dirymu ar newyddion Prydeinig y BBC am wybodaeth o'r cynulliad eleni, yr unig beth fyddai'n gwybod, bron, yw bod y Cynulliad wedi lladd Siambo.

Ond rwy'n amau bod yr arolwg yn edrych ar y cwestiwn anghywir. Mae gan Gymru a'r Alban eu gwasanaethau newyddion cenedlaethol eu hunain. Mae'n wir fod gormod o bobl yn dewis peidio gwylio newyddion Cymreig - ond cwestiwn arall yw hynny. Yr unig wlad sydd heb wasanaeth newyddion a materion cyfoes cenedlaethol yw Lloegr.

Mae modd imi wylio rhaglenni sydd yn ymwneud a gwleidyddiaeth unigryw fy ngwlad. Does dim modd i'r Sais gwneud yr un peth. Mae'r Sais yn hollol ddibynnol ar y gwasanaeth Prydeinig.

Ers datganoli mae gan Loegr gwleidyddiaeth unigryw sydd yn wahanol i wleidyddiaeth Cymru, yr Alban a Gogledd yr Iwerddon. Gwendid mwyaf gwasanaethau newyddion y BBC (a sianeli eraill) yw nad ydynt yn cydnabod hyn trwy greu rhaglenni Saesnig.

Pe bai gwasanaeth cenedlaethol i Loegr yn cael ei greu rwy'n sicr mae un o sgil effeithiau hynny byddid cynrychiolaeth decach o holl wledydd y DU ar y gwaddol o raglenni Prydeinig.

06/11/2007

Tân Gwyllt Cymreig?

Mae yna nifer o resymau dros beidio â dathlu gwyl Guto Ffowc. Yn amlwg mae'n wyl Prydeinllyd - yn cael ei ddathlu ar raddfa Brydeinig ac yn cael ei gynnal i ddathlu goroesiad Senedd a Brenin Lloegr.

Mae o'n wyl sy'n annog anoddefgarwch crefyddol, yn dathlu ymosodiad ar ryddid barn ac yn clodfori agwedd ffiaidd tuag at drosedd a chosb..

Ond mae'r plantos yn mwynhau noson tân gwyllt a dim ond rhiant crintachlyd bydda am rwystro eu plant rhag ymuno yn yr hwyl o herwydd cywirdeb gwleidyddol.

Be mae rhiant gwladgarol Cymreig am wneud, felly? Be am gael noson tân gwyll i ddathlu digwyddiad cenedlaethol Cymreig yn ystod yr un cyfnod o'r flwyddyn? Oes yna ddigwyddiadau addas ar gael?

Tân Gwyllt Cymreig?

Mae yna nifer o resymau dros beidio â dathlu gwyl Guto Ffowc. Yn amlwg mae'n wyl Prydeinllyd - yn cael ei ddathlu ar raddfa Brydeinig ac yn cael ei gynnal i ddathlu goroesiad Senedd a Brenin Lloegr.

Mae o'n wyl sy'n annog anoddefgarwch crefyddol, yn dathlu ymosodiad ar ryddid barn ac yn clodfori agwedd ffiaidd tuag at drosedd a chosb..

Ond mae'r plantos yn mwynhau noson tân gwyllt a dim ond rhiant crintachlyd bydda am rwystro eu plant rhag ymuno yn yr hwyl o herwydd cywirdeb gwleidyddol.

Be mae rhiant gwladgarol Cymreig am wneud, felly? Be am gael noson tân gwyll i ddathlu digwyddiad cenedlaethol Cymreig yn ystod yr un cyfnod o'r flwyddyn? Oes yna ddigwyddiadau addas ar gael?