17/12/2008

Anabl i Fwynhau Sioe'r Nadolig

Mae'r Ddeddf Gwahaniaethu ar sail Anabledd wedi bodoli ers 1995! Mae busnesau a chyrff wedi cael amser maith i gydymffurfio a'r ddeddf. Rhoddwyd hyd at 2004 i adeiladau cyhoeddus sicrhau mynediad cyfartal i holl aelodau'r cyhoedd. Pedwar blynedd yn ddiweddarach mae nifer o adeiladau cyhoeddus dal heb ddarparu'r mynediad angenrheidiol, ac mae hyn yn warthus.

Mae mynediad yn fwy na sicrhau bod modd i ddefnyddiwr cadair olwyn cael mynd trwy ddrws. I mi, fel person trwm ei glyw, mae mynediad yn cynnwys darparu system lŵp, system sydd yn ddarlledu sain yn uniongyrchol i declynnau clywed. Mae y rhan fwyaf o fudiadau gwirfoddol sydd yn rhedeg adeiladau cyhoeddus megis Eglwysi, capeli a neuaddau coffa yn darparu'r fath system bellach, fel sydd yn ofynnol a'r ddeddf - diolch iddynt.

Mae ysgolion, yn amlwg, yn adeiladau cyhoeddus. Ar yr adeg yma o'r flwyddyn bydd miliynau o aelodau'r cyhoedd yn ymweld ag ysgolion i wylio'r Sioe Nadolig. Ond o'm mhrofiad i, prin ar y naw yw neuaddau ysgol sydd yn cynnig gwasanaeth lŵp. Wedi holi pobl eraill trwm eu clyw mae'n ymddangos nad yw'r gwasanaeth, gweddol rad, yma ar gael o gwbl yn ysgolion siroedd Conwy na Gwynedd.

Mae fy mab yn perfformio mewn sioe ysgol nos yfory. Af yno i wylio'r sioe. Piti na fydd modd imi glywed y sioe hefyd, gan bod y cyngor sir wedi dewis peidio â chydymffurfio a deddf sydd i fod i ganiatáu imi gael mwynhau'r sioe cystal â phawb arall yn y gynulleidfa.

21/11/2008

Ciwdos i'r Hen Rech a'r Iaith Gymraeg

Y mae'r blogiwr bach hwn wedi cael ciwdos mawr heddiw! Yr wyf wedi derbyn Datganiad i'r Wasg, yn gofyn imi roi cyhoeddusrwydd ar fy mlog i ddatganiad y mae'r datgeinydd am gael cyhoeddusrwydd amdani!

Ew! Rwyf wedi fy mhlesio! Nid rant bach hen ddyn blin mo'r safle hwn bellach, ond ffynhonnell newyddion o bwys. Un sydd werth danfon datganiadau i'r wasg iddo! Y mae fy mhwysigrwydd wedi ei chwyddo gymaint, hwyrach bydd angen ichi ail osod faint eich sgrin er mwyn darllen fy mhyst bellach.

Nid ydwyf am ail adrodd y datganiad yn ei gyfanrwydd; bydd o i'w gweld yn y Mule a'r Dail a Golwg a'r Cymro. Yr unig sylw yr wyf am wneud yw llongyfarch Alun Ffred am ddefnyddio'r Gymraeg am y tro cyntaf mewn pwyllgor y Gymuned Ewropeaidd a diolch i Jill Evans ASE am ei ddycnwch dros y blynyddoedd i sicrhau bod y Gymraeg yn cael cydnabyddiaeth deilwng ar lefel Ewropeaidd.

Fel y dywedodd Ffred ar newyddion y BBC yn gynharach, bydd y ffaith ei fod ef wedi siarad Cymraeg mewn pwyllgor ddim yn cynyddu'r niferoedd o siaradwyr Cymraeg erbyn y bore. Ond yr wyf yn credu bod yna werth symbolaidd pwysig i'r achlysur.

Rwy'n ddigon hen i gofio cynghorydd blaenllaw o Fôn yn gofyn ar raglen newyddion yn y 1960au Be di iws y Gymraeg yr ochor arall i Bont y Borth? Mae Ffred wedi dangos bod iws i'r Gymraeg ym mhell du hwnt i Borthaethwy, a thrwy hynny wedi gwneud gweithred fach symbolaidd i hybu gwerth yr iaith ym meddyliau holl drigolion ein gwlad.

Rhaid nodi nad ydwyf yn un o ffans mwyaf y Gymuned Ewropeaidd. Bonws bach iawn yw cael y Gymraeg yn un o ieithoedd y Gymuned o gymharu â'i swyddogaeth bydysawl fel Iaith y Nefoedd, wrth gwrs!

18/11/2008

Emyn neu Gân?

Mae Paul Flynn AS yn codi hanesyn byddwn wedi ei ddisgwyl i'w gweld ar dudalen flaen y Daily Mail, yn hytrach nag ar flog AS Hen Lafur.

Mae Mr Flynn yn honni bod cofrestrydd rhywle yn Ne Cymru wedi gwrthod priodi pobl os oeddent yn cynnwys emynau ymysg eu caneuon mewn priodasau sifil.

The story is that a registrar officiating at a south Wales wedding warned that hymns were not permitted. A choir had been hired to sing some suitable songs at a wedding in a hotel. They were warned that if the hymns were religious containing the words Jesus or Halleluiah they must not be sung. Non-religious songs were allowed.
It is said that the registrar threatened to end the ceremony if religious songs were sung

Lol botas maip, os caf ddweud, Paul!

Mae'r gyfraith yn eithaf rhyddfrydol parthed defodau priodas. Mae yna ambell i addewid (y geiriau coch) sydd yn gyffredin i briodas gyfreithiol yng Nghymru a Lloegr. Mae'r union un geiriau yn rhan o ddefodau pob crefydd a phob defod sifil.

Cyn belled a bod y geiriau coch ddim yn cael eu gwrthwynebu mewn rhan arall o'r ddefod mae rhwydd hynt i ddeuddyn gwneud fel y mynnont yng ngweddill y seremoni!

Os oedd cofrestrydd yn bygwth diddymu seremoni am ganu haleliwia neu enwi'r Iesu, byddai'r cofrestrydd, heb os, yn torri'r gyfraith, ac yn wynebu dirwy drom ac / neu gyfnod o garchar.

Hwyrach bod hanesyn Paul yn un gac, ond mae'n codi pwnc difyr, sef beth yw Emyn?

Rhyw ddeng mis yn ôl mi fûm yng nghynhebrwng fy nghyfyrdra, Brian. Roedd Brian yn anghrediniwr rhonc. Coffa da am y dadleuon tanllyd a cholled ingol sydd ar ei ôl.

Cafodd Brian gynhebrwng sifil a weinyddwyd gan aelod o'r Humanist Society.

Wrth ddechrau'r cwrdd dywedodd yr arweinydd:
During this memorial we are going to sing songs that some consider to be hymns! To Brian they were songs sung on important occasions, songs he liked, songs he asociated with memorial gatherings such as this!

Pwynt digon teg. Does dim rhaid i ddyn credu cân er mwyn ei wneud yn gân bwysig yn ei fywyd.

Pe bawn yn ffonio rhaglen radio i wneud cais ar gyfer cân pen-blwydd y wraig 'cw. neu cân penblwydd ein priodas mae'n debyg mae cân y Shoop Shoop byddai'r un i gofio ein cyfnod o ddywediad:

If you wanna know
If he loves you so
It's in his kiss!
(That's where it is!)
yeah!! Its in his kiss!

Twt lol botas o ran perthynas go iawn! Y gwir arwydd o berthynas cariadus clud, yn hytrach nag un nwydus dros dro, yw teimlo yn gyffyrddus yn rhechan yng nghwmni eich gilydd!
Os ti moen cael dweud
Ei fod e o dy blaid
Mae yn ei rech -
(Dyna chi be'ch) -
Ie!! Mae yn ei rech!

A dyna'r pwynt mae cân da yn eich atgoffa am ddigwyddiad, diwrnod neu achlysur. Mae canu Arglwydd Dyma Fi, fel cân mewn cynhebrwng yr un fath a chanu'r shoop shoop i'r rhan fwyaf o bobl.

I'r Cristion mae Emyn i fod yn weddi ar gân. Gwastraff i grediniwr yw canu Nid wy'n gofyn bywyd moethus a gwneud y loteri!!

Mae'n bwysig bod pob Cristion yn ddeall yr hyn yr ydym yn gweddïo amdani mewn Emyn wrth ei ganu, yn arbennig ar achlysuron sifil neu led-sifil, megis priodas neu gynhebrwng cyfaill o anghrediniwr!

10/11/2008

Rheilffordd drwy Gymru?

Rwy'n ddiolchgar i'r Cynghorydd Gwilym Euros am geisio gwella cyswllt rheilffordd Dyffryn Conwy. Dyma bwnc o ddiddordeb i drigolion Conwy yn ogystal â thrigolion Gwynedd!

O'r herwydd fy mod yn dioddef o glyw’r digwydd (epilepsi) rwy'n methu dal trwydded gyrru. Mae'r wraig yn gyrru ac, fel arfer, yr wyf yn ddibynnol ar ei thacsi hi i fynd a dŵad.

Yn ystod y dyddiau nesaf rwyf am fynychu cynhebrwng yn Nolgellau. Yr unig ffordd imi fynd yno a dychwelyd adre mewn diwrnod yw trwy ddefnyddio car, does dim modd gwneud y daith ar drafnidiaeth gyhoeddus. Os yw Mrs HRF yn mynd a fi i'r gwasanaeth ac yn aros i ddod a fi adref bydd rhaid i'r plant colli diwrnod o ysgol yn ddiangen. Nid ydwyf am weld fy mhlant yn colli Ysgol yn ddiangen.

Mae polisïau'r Cynulliad, gan bob plaid, i'w gweld fel rhai sydd am gysylltu "Gogledd" a "De". Gwych i'r rhai sydd am fynd o un pwynt yn y Gogledd i bwynt arall yn y de. Fy mhroblem i yw fy mod am fynd o Lansanffraid Glan Conwy i Ddolgellau. Bydd rhai am fynd o Harlech i Lanelwedd, eraill o Flaenau i Ferthyr, neu o'r Drenewydd i Lambed.

Nid y daith hir o'r Gogledd eithaf i'r De eithaf yw problem trafnidiaeth Gyhoeddus Cymru, ond y daith fer. Sut mae modd teithio o Gorwen i Gorris ac yn ôl yn hwylus?

Mae'r Cynulliad wedi gwario miliynau o bunnoedd ar adeiladu ambell i gysylltiad rheilffordd yn y deheudir.

Mae rheilffordd Dyffryn Conwy yn rhedeg hyd at Drawsfynydd ar gyfer trafnidiaeth niwclear, er ei fod yn stopio yn y Blaenau ar gyfer trafnidiaeth gyhoeddus. Be am ddefnyddio'r cledrau i Draws a'u hagor am ddeng milltir arall i Ddolgellau?

Be am bum milltir arall wedyn, i gysylltu â rheilffordd Bermo - Machynlleth? Cynllun bydd yn agor llawer mwy o gymunedau Cymru i daith rheilffordd fewnol na fydd thrydaneiddio linc o'r gogledd eithaf i'r de eithaf trwy ganolbarth Lloegr!

08/11/2008

Hen Rech Ryngwladol!

Mae'r mwyafrif (86%) o'r bobl alluog a deallus sydd yn picio draw i'r blog 'ma i ddarllen fy mherlau o ddoethineb yn dod o'r DU. Ond o wirio fy ystadegau cefais fy syfrdanu o weld bod pobl o bob parth o'r byd yn pigo draw yn achlysurol.

Yn ystod y mis diwethaf daeth ymwelwyr o'r UDA, Sbaen, Canada (diolch Linda), Ffrainc, Macedonia, Sweden, Yr India, Colombia, Yr Almaen, Mecsico, Brasil, Awstralia, Seland Newydd, Twrci, Yr Iwerddon, Gwlad Belg, Yr Ariannin, Gwlad Thai, Saudi Arabia, De'r Affrig, Malasia, Gwlad Pwyl, Latfia, Portiwgal, Yr Eidal, Gwlad Groeg, Hwngari, Awstria, Cyprys, Norwy, Yr Aifft, Japan, Israel, Rwsia a'r Swistir.

Gorau Cymro, Cymro oddi cartref. Diwcs, mae'n ymddangos bod blog yr Hen Rech yn gwneud mwy i hybu cytgord rhyngwladol na'r Cenhedloedd Unedig!

Carchar yn Ninbych - dim diolch!

Mae'r BBC yn adrodd bod Chris Ruane AS am ategu hen safle Ysbyty Gogledd Cymru yn Ninbych at y rhestr o safleoedd i'w hystyried fel lle i sefydlu carchar yng Ngogledd Cymru.

Rwy'n ddeall brwdfrydedd yr AS. Mae angen fawr i wneud rhyw ddefnydd o'r safle, ac ers cau'r ysbyty mae tref Dinbych wedi colli ei brif gyflogydd. Bydd cael carchar i gymryd ei lle yn hwb economaidd o bwys i'r dref a'r ardal ehangach.

Ond yr wyf yn bryderus am y syniad. I ormod o bobl o hyd mae yna gysylltiad rhwng salwch meddwl a "drygioni". Er nad oes unrhyw sail i'r gred mae nifer o bobl yn credu bod pobl sydd yn byw gyda salwch meddwl yn beryglus. O droi'r hen ysbyty salwch meddwl yn garchar rwy'n ofni y bydd hynny yn cryfhau'r myth.

Yn sicr mae angen carchar yng Ngogledd Cymru ac yr wyf yn rhoi fy nghefnogaeth lawn i'r ymgyrch i sefydlu un, ond cam dybryd ar yr y rhai sydd wedi derbyn triniaeth yno bydda sefydlu carchar ar safle Ysbyty Gogledd Cymru.

06/11/2008

Twpsyn

Am ddyn mor addysgedig mae Peter Hain yn gallu dweud pethau gwirion.

Yn ôl rhifyn heddiw o'r Cylchgrawn Golwg fyddai Peter Hain ddim yn ymuno ag ymgyrch i gael hawliau deddfu llawn ar hyn o bryd. Mae o yn erbyn y syniad o gael refferendwm yn awr.

"Fyddwn i ddim yn ymuno ag ymgyrch Ie nawr, meddai, Rhaid bod yn siŵr o gefnogaeth yn gyntaf. Byddai'n hurt lansio ymgyrch mewn gwacter"

Twpsyn! Pwrpas ymgyrch yw gwneud yn siŵr o gefnogaeth, heb ymgyrch does dim modd cael y fath sicrwydd. Bydda greu ymgyrch "ie" i berswadio pobl am rinweddau hawliau deddfwriaethol ar ôl cael sicrwydd eu bod yn cefnogi hawliau deddfwriaethol braidd yn di bwrpas.

05/11/2008

Y Nawfed Cymro

Llongyfarchiadau i Barack Obama ar ei ethol fel y nawfed unigolyn o dras Gymreig i ddyfod yn Arlywydd yr UDA (ar gyntaf o dras yr Affrig) A chlod i Gymru yw bod un o'n hogiau ni yw'r person du gynaf i'w hethol i'r fath arswydus swydd. Yr wyf mewn dagrau o lawenydd. Llongyfarchiadau Barack, Llongyfarchiadau Affricanwyr yr Amerig, a Llongyfarchiadau Barack o Fôn.

Mae'n rhaid imi ymddiheuro am bob camgymeriad, rwy'n fethu gweld y sgrin i wirio fy sillafu trwy ddagrau o lawenydd.

Gwin sbar am Lenrothes?

Roeddwn wedi disgwyl aros ar ddihun hyd o leiaf 6 y bore i ddisgwyl y canlyniad terfynol o'r UDA!

Mae cyfaill o'r UDA, sydd yn gefnogwr brwd i McCain, newydd e-bostio'r awgrym bydd McCain yn ildio o fewn yr awr a chwarter nesaf!

Gwely'n gynt na'r disgwyl?

Gwin ar ôl i ddathlu canlyniad Glenrothes nos Iau? - Hwyrach!

Diweddariad:
Y gwin wedi troi'n sur, ysywaeth :-(

Y Bleidlais Gymreig

Y ddwy dalaith "Cymreiciaf" yn yr UDA yw Pensylfania a Wisconsin, da gweld bod ill dwy wedi pleidleisio i'r Cymro yn hytrach na'r Sgotyn!

Mae'n debyg bod Fflorida am droi at Obama, er gwaethaf pob pleidlais "pili pala" a thric dan din hanesyddol arall.

Cymon McCain

Newydd sylweddoli os bydd Obama yn ennill, am y tro cyntaf yn fy mywyd byddwyf yn hun nag Arlywydd yr UDA! Dyna wir arwydd o henaint.

Rwyf am newid fy ochor - Cymon McCain!

Drosodd?

Wel, dyma fi'n penderfynu blogio rhywfaint o'r etholiad ac eisoes yn sylweddoli fy mod yn rhy hwyr!. Oni bai am drychineb anhygoel mae Obama eisoes wedi ennill. Rwy'n amcangyfrif bydd ganddo ymhell dros 350 o bleidleisiau colegol.

Wedi disgwyl noson o ganlyniadau agos mae'n edrych yn debyg bod tirlithriad am ysgubo'r GOP oddi ar y map yn y cystadlaethau arlywyddol a seneddol.

04/11/2008

Blogio'r Etholiad Arlywyddol

Ers amser cinio pnawn yma mae Cylchgrawn Golwg wedi bod yn blogio yr Etholiad Arlywyddol. Mae Ifan Morgan Jones (Dirprwy-olygydd cylchgrawn Golwg) yn bwriadu dal ati hyd yr oriau man! Mae o hefyd yn cynig doleni i eraill sydd am ymuno yn yr hwyl.
Galwch draw!

03/11/2008

Cymraeg-athon

Rwy'n gwybod bod tiwtor iaith neu ddau ac ambell i gyfaill i ddysgwr yn darllen y blog yma weithiau. Hwyrach bydd diddordeb yma, gan hynny, i’r ymgyrch Cymraeg-athon, sydd yn rhoi sialens i bobl dysgu'r Gymraeg i safon rugl erbyn cyfrifiad 2011 ac i ymofyn nawdd at achos da trwy wneud hynny.

Mae'r syniad yn ymddangos imi fel ffordd dda o annog pobl i ddysgu'r iaith ac fel ffordd o roi nod a gwobr i'r rhai sydd eisoes wedi cychwyn dysgu'r iaith yn ystod y tymor academaidd newydd. Ond oes yma berygl o roi pwysau ychwanegol ar efrydwyr? Ydy dysgu iaith yn ddigon o sialens ynddo'i hun heb ychwanegu'r pwysau o gyrraedd nod gwleidyddol ac elusennol hefyd?

Gan fod yr unig fanylion sydd gennyf am y Cymraeg-athon yn uniaith Saesneg yr wyf wedi eu gosod ar fy mlog Saesneg

31/10/2008

Gwobr Hen Rech Flin

Pe bai'r Hen Rech Flin am wobrwyo, idiotrwydd llwyr a chyfan gwbl, fel y mae Blog Menai yn awgrymu dylwn wneud byddwn yn enwebu'r post yma gan Flog Menai am urdd uchaf yr anrhydedd.

Oes yna unrhyw beth mwy idiotaidd nag aralleirio barn yr wyt yn anghytuno ag hi er mwyn ei bardduo, yn hytrach nag ymateb i'r ddadl graidd? A wnes i roi'r bai ar y cyfryngau am achosi ffliw'r adar neu am greu'r pwysau ariannol, fel mae Cai yn awgrymu? Naddo, yr hyn a ddywedais oedd bod y BBC ac eraill yn gyfrifol am greu panig gormodol parthed y pynciau. Mae nifer o arweinwyr busnes ac eglwysig wedi gwneud yr un sylw. Ond mae'n siŵr mae idiotiaid yw'r rhain hefyd gan nad ydynt yn cytuno a barn unllygeidiog Cai a'i blaid.

A ydy Madrwyddygryf yn idiot am wneud y sylw bod rhai o Gymry Cymraeg Ceredigion yn gyfrifol am anfon Mark Williams AS i San Steffan, fel mae Cai yn honni? Wrth gwrs nad ydyw, mae o'n ddweud y gwir. Fe arhosodd rhai o Gymry Cymraeg Ceredigion adref yn hytrach na phleidleisio i Blaid Cymru oherwydd ffrae'r maer, fe bleidleisiodd nifer o Gymry Cymraeg Ceredigion i bleidiau eraill yn hytrach na chefnogi'r Blaid, ac mae yna graig o draddodiad o gefnogi rhyddfrydiaeth ymysg rhai o ffermwyr Cymraeg Ceredigion. Idiot bydda'r dyn sydd yn credu bod modd adennill y sedd i'r Blaid heb geisio cael y Cymry Cymraeg hyn i bleidleisio i Blaid Cymru eto neu am y tro cyntaf.

Mae ceisio cysylltu barn Still a Liberal a fy marn i yn gwbl chwerthinllyd o idiotaidd. Mae hyn mor hurt â phe bawn i yn ceisio cysylltu barn Cai a sylwadau diweddaraf David Davies AS.

Ond y prif reswm am gynnig gwobr am idiotrwydd i Flog Menai yw oherwydd ei fod yn rhy idiotaidd i sylweddoli pa mor idiotaidd yw ei ddiffiniad o idiotrwydd, sef barn nad yw'n cytuno a hi, ond nad yw'r gallu ganddo i gynnig ateb rhesymol iddi.

28/10/2008

Y Gwir am Dr Tudur

Mae'r cyfaill Rhys Llwyd wrthi'n sgwennu hagiograffi o'r Dr Tudur Jones. Oherwydd ei oedran, cafodd Rhys mo'r cyfle o gyfarfod a thestun ei ymchwil. Yn anffodus ac, yn anffodus iawn, mi gefais i'r profiad trist o ddod ar draws y ffieiddyn.

Mae Rhys yn disgrifio Dr Tudur fel Efengylwr - twt lol botas - Enwadwr Cul Annibynia oedd Tudur.

Trwy driciau dan din fe orfododd Tudur ar i Gordon MacDonald, un o fawrion Wesleaeth Cymru, i ymadael a'i enwad er mwyn ffurfio eglwys efengylaidd annibynnol yn Aberystwyth, eglwys a ymosodwyd arni yn rheolaidd gan Tudur wedyn gan mae hen wesla oedd y gweinidog!

Enwad Seisnig fu'r Wesleaid yn draddodiadol. I ddod yn weinidog Wesla rhaid oedd cael hyfforddiant ar gyfer y weinidogaeth yn Lloegr mewn colegau megis Hansworth, ym Myrmigham.

Fel Cymro o genedlaetholwr am ddyfod yn weinidog Wesla cefais fy nanfon i Brifysgol Bangor ar gyfer fy hyfforddiant. Prawf bod modd dysgu gweinidog Wesla trwy gyfrwng y Gymraeg yng Nghymru, yn ôl yr enwad.

Barn Tudur oedd bod caniatáu addysg Gymraeg i Wesla ym Mangor yr un fath a chanatau i Undodwr cael addysg grefyddol yn Aber, rhywbeth nad oedd ef am ganiatau. Cefais gwybod gan Tudur o'r ddiwrnod cyntaf nad oedd modd imi lwyddo. Cefais yr un sicrwydd o fethiant gan y Parch John o Goleg y Bedyddwyr. Pan adroddais yr enwadaeth ffiaidd yma yn ôl i fy mentor yn yr Eglwys Fethodistaidd y Parch Owie Evans, roedd o'n methu credu bod ei gyfeillion a'i frodyr yn gallu bod mor dan din, ei ddyfarniad oedd mai'n rhaid fy mod wedi cam ddeall eu sylwadau...!

Mi gefais fy niarddel o Brifysgol Bangor am fod yn anymwybodol trwy ddiod cyn codi ar gyfer ambell i ddarlith, am syrthio drosodd mewn ffwlbri meddwol yn ystod darlithoedd a mynychais, am fethu canolbwyntio ac am fod yn drafferthus.

Wedi fy niarddel cefais fy nghofrestru fel nyrs o dan hyfforddiant yn Ysgol Nyrsio a Bydwreigiaeth Gwynedd. O fewn mis cefais fy nanfon i'r meddyg gan y tiwtoriaid am yr un symptomau a chofnodwyd yn y Brifysgol. Canfuwyd fy mod yn dioddef o glyw’r digwydd - Epilepsi. Cefais bob cymorth gan Ysgol Nyrsio Gwynedd i ddod i ben fy nghyfnod hyfforddiant, er gwaethaf fy anhwylustod. Cymorth nad oedd i'w dygymod yn adran Ysgol Duwinyddiaeth y Dr Tudur ym Mangor.

Mi gyfarfyddais a'r Dr Tudur ymhen y rhawg a son mae salwch, nid medd-dod oedd y broblem. Ei ymateb - Epilepsi - esgus Satan!

Coc oen, Rhys, nid Sant oedd Tudur!

25/10/2008

Harri Potter a'r Athro Poti

Mae The Half Blood Welshman yn tynnu sylw at gyhoeddiad diweddaraf Archesgob y Ffwndamentalwyr Seciwlar, Yr Athro Richard Dawkins. Mae'r athro am wneud ymchwil, yn ôl y Daily Telegraph, ar yr effaith andwyol mae llyfrau megis rhai Harry Potter yn cael ar blant. Gan nad yw'r hanesion am ddewiniaeth a hudoliaeth a adroddir yn llyfrau Harry Potter yn ffeithiol gywir mae'r hurtyn yn credu eu bod yn gallu bod yn beryglus i ddatblygiad plant.

Pe bai agweddau anoddefgar Dawkins i unrhyw farn ond ei farn gyfyng ei hun ddim mor beryglus, bydda ei ddatganiad diweddar yn hollol chwerthinllyd. Nid yn unig yn chwerthinllyd ond yn rhagrithiol hefyd.

Mae'r gyfres Dr Who yr un mor anwyddonol ag ydy cyfres Harry Potter, os ydy ei wylio yn andwyol i blant mae'r sawl sydd yn actio yn y gyfres yn euog o greu niwed i blant. Pobl megis yr actores Lalla Ward a chwaraeodd rhan Roana, Arglwyddes Amser mewn sawl rifyn o'r gyfres beryglus anwyddonol. Enw arall Lalla Ward yw Yr Anrhydeddus Mrs Richard Dawkins.

Enw Go Iawn ac enw ar Flog.

Tua 1974 cefais wahoddiad i wneud sylw 30 eiliad ar raglen cerddoriaeth gyfoes gan HTV.

Gofynnwyd imi be oedd fy enw?

Alwyn Humphreys, meddwn, yn gwbl di niwed!

Na! Medda'r cyfarwyddwr, mewn panic llwyr, mae Alwyn Humphreys yn enw rhy bwysig ym myd cerddoriaeth go iawn - problemau enllib, rhaid i'r hogyn dewis enw arall.

Be di enw dy Dad? Gofynnodd Arfon Haines.

Hugh, meddwn i !

Alwyn ap Huw wyt ti ar y rhaglen medda fo. Ac Alwyn ap Huw yr wyf wedi bod, yn gyhoeddus, ers hynny! Ffug enw - David Alwyn Humphreys ydwyf go iawn, o hyd, wrth gwrs. Mrs Humphreys ydy'r wraig a Humphreys ydy cyfenwau'r plantos.

Ond y ffug enw sydd yn dweud mai fi di fi ac nid myfi yw arweinydd y côr!

Y Peth pwysicaf yw, mae trwy fy "ffug" enw yr wyf yn cael fy adnabod fel y fi go iawn, y ffug enw sydd yn dweud mai fi yw "fi" yn hytrach na dyn y corau.

Dyma paham yr wyf wedi fy nrysu'n llwyr parthed y dadleuon am onestrwydd enwau ar flogiau!

11/10/2008

Ie dros Gymru ar Facebook

Mae Jim Dunckley a finnau wedi cychwyn ymgyrch ar Facebook i ofyn am gefnogaeth i'r alwad am refferendwm ac i annog pleidlais IE yn yr ymgyrch.
Mae Cymru Gyntaf / Wales First yn grŵp allbleidiol sydd yn galw am bleidlais "IE" yn y refferendwm arfaethedig ar hawliau deddfu llawn i Gynulliad Cymru.
Ein bwriad yw defnyddio'r we i godi cefnogaeth boblogaidd dros Senedd i Gymru.
Mynnwn fod ein corff etholedig democrataidd cenedlaethol yn cael y grym i roi Cymru GYNTAF

Gan fod ymgyrch Na eisoes yn bodoli ac yn cael cyhoeddusrwydd eang er gwaetha'r ffaith nad oes ganddi ond hanner dwsin o aelodau, mae'n hanfodol bod ymgyrch Ie gref yn bodoli i'w gwrthwynebu.

Mae rhai o gefnogwyr datganoli yn gwangalonni ac yn amau os oes modd ennill ymgyrch refferendwm. Maent am ohirio ehangu grymoedd y Cynulliad dan boeni bydd refferendwm yn cael ei golli. Mae'n bwysig cael ymgyrch ar lawr gwlad i ddangos i'r gwangalon bod yna gefnogaeth a brwdfrydedd dros achos Ie.

Fe ddywedodd John Dixon cadeirydd y Blaid ychydig yn ôl bod yna beryglon yn perthyn i'r strategaeth wleidyddol swyddogol o ddisgwyl am gefnogaeth i gynyddu cyn dechrau ymgyrchu a risk that we wait until the polls show that the argument has been clearly won before we start to present the case; and I don't understand how anyone would ever expect to decisively win any argument without putting the case.

Os ydych yn gefnogol i'r achos Ie mewn refferendwm ymunwch a'r grŵp ar facebook, gofynnwch i'ch cyfeillion i ymuno a dwedwch air bach o blaid yr ymgyrch ar eich lle ar y we, lle gwaith, tafarn lleol ac ati os gwelwch yn dda.

http://www.facebook.com/group.php?gid=40044911971

08/10/2008

Fine Gale ac Annibyniaeth i Gymru!

Mae gan Blog Menai post hynod ddiddorol sy'n cymharu ffawd Fine Gale yn yr Iwerddon ym 1948 a Phlaid Cymru yn 2008. Mae Cai (yr awdur) yn honni bod Fine Gale, trwy glymbleidio, ym 1948 wedi ei hachub rhag clwy’ etholiadol marwol ac wedi ei chynorthwyo i ddyfod yn un o'r chwaraewyr mwyaf yng ngem wleidyddol yr Ynys Werdd.

Mae Blog Menai yn awgrymu bod penderfyniad Plaid Cymru i glymbleidio a Llafur yn mynd i gael yr un effaith. (Oni fyddai'r Glymblaid Enfys a wrthodwyd gan y Blaid yn gymhariaeth decach i sefyllfa FG ym 1948?)

Y gwendid sylfaenol yn nadl Blog Menai yw'r gwahaniaeth rhwng sefyllfa gyfansoddiadol yr Iwerddon ym 1948 a sefyllfa gyfansoddiadol Cymru yn 2008. Roedd yr Iwerddon, i bob pwrpas, yn wlad annibynnol ym 1948. Mae Cymru heddiw yn parhau i fod yn rhan annatod o'r DU.

Os ydy Plaid Cymru yn ceisio fod yn fwy berthnasol i bobl Cymru trwy bwysleisio ei hochor gymdeithasol yn hytrach na'i hochor genedlaethol, be sy'n digwydd i'r achos cenedlaethol?

Dyma graidd anghytundeb Blog Menai a Blog yr Hen Rech Flin.

Ers imi ddilyn y fath bethau mae polau piniwn wedi dangos bod rhwng 8 a 13 y cant yn cefnogi annibyniaeth i Gymru. Hynny yw, o dderbyn y margins of error bondigrybwyll, mae'r gefnogaeth i annibyniaeth wedi bod yn sefydlog ar 10% ers pum mlynedd ar hugain a rhagor. Yn yr un cyfnod mae llwyddiant etholiadol Plaid Cymru wedi cynyddu (er gwaethaf ambell i siom) yn aruthrol.

Mae gan y Blaid llawer mwy o gynghorwyr rŵan nag oedd ganddi 25 mlynedd yn ôl a phresenoldeb ar y mwyafrif llethol o gynghorau sir. Mae'r Blaid bellach yn rhan o Lywodraeth Cymru. Mae gan y Blaid aelod weddol saff yn Senedd Ewrop a siawns go lew am ail un y flwyddyn nesaf. Bydd gan y Blaid (bron yn ddi-gwestiwn) mwy o ASau ar ôl yr etholiad San Steffan nesaf na fu ganddi yn ei hanes. Gyda lot o waith caled a joch go dda o lwc mae modd i'r Blaid treblu nifer ei gynrychiolwyr seneddol yn yr etholiad cyffredinol nesaf.

Ond pa ddiben yr holl lwyddiannau hyn os yw'r niferoedd sy'n cefnogi annibyniaeth yn aros yn eu hunfan?

I mi, byddid gweld y Blaid yn colli pob un sedd ar bob cyngor plwy a sir, yn y Cynulliad, San Steffan ac Ewrop ond gweld y nifer sy' bendant o blaid annibyniaeth yn dyblu yn fwy o arwydd llwyddiant na gweld y Blaid yn ennill pob un sedd etholedig yn y wlad a'r niferoedd sy'n cefnogi annibyniaeth yn aros yn ystyfnig yn ei unfan.

Diben y Blaid Genedlaethol yw ennill rhyddid i'n gwlad - nid enill etholiadau er mwyn enill etholiadau. Diben Plaid Cymru yw cael mwy o bobl i dderbyn achos annibyniaeth yn hytrach nag ennill mwy o bleidleisiau "cymdeithasol". Mae'r ystadegau yn awgrymu bod y glymblaid a Llafur wedi methu enill yr un enaid i'r achos. O ran achos y genedl, yn hytrach na llwyddiant y Blaid, mae'r glymblaid wedi bod yn fethiant llwyr.

07/10/2008

Edward Leigh a Iaith yr Iesu

Nid ydwyf yn un o ffans pennaf Edward Leigh AS. Mae o'n un o'r Ceidwadwyr yna sydd yn parhau i efengylu dros bolisïau mwyaf eithafol Thatcheriaeth. Ond ar flog yr eithafwyr Thatcheraidd, The Cornerstone Group, mae yna gopi o erthygl gan yr AS a gyhoeddwyd yn wreiddiol yn The Catholic Herald.

Mae'n erthygl ddiddorol sydd yn son am un o effeithiau rhyfel Irac sydd ddim yn cael ei drafod yn aml; effaith y rhyfel ar gymdeithas Gristionogol Asyria. Mae'r Eglwys yn Asyria yn un bwysig o ran y traddodiad Cristionogol yn gyntaf gan mae hi yw ceidwad beddrod y proffwyd Nahum ac yn ail gan mae Asyriaid Ninefe yw'r bobl olaf i siarad yr Aramaeg, sef yr iaith pob dydd byddai'r Iesu yn ei ddefnyddio.

30/09/2008

Plaid Siomedigaeth nid Blaid Chwerwedd

Yr wyf wedi adnabod y Cynghorydd Dyfrig Siencyn ers dyddiau ein plentyndod. Yr oeddwn yn adnabod, ac yn parchu, ei dad a'i fam. Yr oeddwn yn mynychu'r Ysgol Sul efo ei ddiweddar wraig a Glyn, ei dad yng nghyfraith, oedd y dylanwad unigol all-deuluol pwysicaf ar fy mywyd yn ystod fy nglaslencyndod. Nid oes gennyf unrhyw awydd, na diddordeb, mewn cefnogi unrhyw sen ar ei enw da. Mae Dyfrig yn ddyn da, mae o wedi rhoi oes o wasanaeth i'w gwlad ac mae o'n gynghorydd didwyll a diwyd.

Wedi dweud hynny yr wyf yn credu bod rhai o ymosodiadau Cai Larson ar Lais Gwynedd parthed sen honedig a wnaed yn erbyn Dyfrig gan Gwilym Euros yn methu pwynt sylfaenol. Sef pam bod pobl yng Ngwynedd wedi dewis ethol 13 o gynghorwyr Llais Gwynedd i wrthwynebu Plaid Cymru.

Mae Cai yn honni mae Casineb at y Blaid a Chwerwedd at y Blaid sydd wedi arwain at fodolaeth a chefnogaeth i Lais - mae hyn yn gwbl anghywir. Siomedigaeth yw'r teimlad pwysicaf.

Mae fy nhad wedi pleidleisio i Blaid Cymru ers y pumdegau cynnar, ers y tro cyntaf iddo gael pleidleisio wedi ei Wasanaeth Cenedlaethol.

Dydy dad erioed wedi bod yn amlwg yn y Blaid, ond mae o wedi bod yn driw. Ar ôl i Dafydd El ennill yn '74 fy nhad wnaeth cymoni a pheintio swyddfa etholaeth gynta’r Blaid er mwyn troi'r twll o le rhataf roedd y Blaid yn gallu fforddio i ymddangos fel lle eithaf dechau i AS barchus cynnal wasanaeth etholaethol ynddo!

Cafodd fy nhad hartan ar ddiwrnod etholiad cyngor yn yr wythdegau. Roedd o'n gwrthod mynd yn yr ambiwlans oni bai ei fod yn stopio wrth y bwth pleidleisio er mwyn iddo gael bwrw ei bleidlais olaf dros y Blaid cyn mynd ar ei ffordd i'r ysbyty i farw. Diolch byth nid farw bu ei ran, ac y mae o wedi cael cyfleoedd lawer i bleidleisio o blaid y Blaid mewn sawl etholiad ers hynny.

Ym mis Mai, yn 75 oed, fe bleidleisiodd fy nhad yn erbyn Plaid Cymru am y tro cyntaf yn ei fywyd! Roedd o'n torri ei galon o deimlo ei fod wedi ei orfodi i'r fath sefyllfa. Fe roddodd ei gefnogaeth i Lais Gwynedd oherwydd ei fod wedi ei siomi yn arw bod Plaid Cymru, o bob plaid, wedi penderfynu amddifadu ei or-wyrion ac wyresau rhag addysg Gymraeg leol wych o'r radd flaenaf.

Yn bersonol yr wyf wedi fy siomi efo Plaid Cymru ers rai blynyddoedd. Fy siomedigaeth fwyaf yw diffyg brwdfrydedd y Blaid dros gefnogi achos annibyniaeth a'i chwilfrydedd o blaid Sosialaeth Brydeinig.

Mae rhai o gynghorwyr Llais Gwynedd, Alwyn Gruffudd, Gwilym Euros, Seimon Glyn, Now Gwynys ac ati wedi bod yn graig i'r achos cenedlaethol ers blynyddoedd. Nid casineb tuag at achos y genedl sydd wedi troi'r fath bobl yn erbyn y Blaid, na chwerwedd personol. Bydda bob un ohonynt yn falch o fod yn aelodau o Blaid Genedlaethol Cymru.

Y gwir amdani yw bod Plaid Cymru wedi colli ei ffordd, wedi anghofio ei sylfaen ac wedi siomi rhai o'i gefnogwyr gwresocaf a mwyaf brwd. Yn hytrach na galw'r cefnogwyr yna'n enllibwyr dan din sur, fel mai Cai yn gwneud, llesach i'r Blaid byddid syrthio ar fai, a cheisio cael y siomedig yn ôl i'r babell, cyn i Lais Gwynedd cael ei droi yn Llais Cymru Gyfan!

27/09/2008

Diolch Rhodri!

Pan oeddwn tua 17 oed roedd fy rhieni yn ofidus iawn o fy nghefnogaeth i Gymdeithas yr Iaith. Roeddynt yn teimlo bod cefnogi'r iaith yn hwb i bobl fel Dafydd Iwan a'i griw, ond rhywbeth oedd am wneud niwed i blentyn tŷ cyngor di niwed fel fi.

Offrwm aberth bydda restio hogyn bach Mr a Mrs Wmffras yn hytrach na weithred wladgarol arwrol. O herwydd eu pryder cefais siars gan Mam a Dad i beidio â mynychu protest arbennig yn erbyn tai haf yn Harlech. Er gwaethaf eu siars mi fynychais y brotest. Fel rhan o'r brotest fe dorrodd y protestwyr twll yng nghefn sied gweithwyr y safle.

Tra bod Cadeirydd y Gymdeithas wrthi'n gwneud araith, mi sylwais fod camerâu'r BBC yn cael eu hanelu ataf i. Doeddwn i ddim am i Mam a Dad fy ngweld ar newyddion Cymreig y BBC yn gwneud yr hyn cefais siars i'w beidio â'i gwneud, felly dyma fi'n rhedeg trwy'r sied, a thrwy'r twll yn ei chefn er mwyn ffoi y camerâu. Ond och a gwae cefais fy ffilmio yn dod allan o'r twll gan HTV mewn modd oedd yn awgrymu mae fi oedd y fandal creodd y twll! Dangoswyd y ffilm ar raglenni newyddion Cymraeg a Saesneg HTV, ac yr oeddwn mewn dŵr poeth efo'r rhieni am ddyddiau wedi'r darllediadau.

Rwy'n hynod o ddiolchgar i Rhodri Williams, un o fawrion y Gymdeithas ar y pryd, am sicrhau nad oes raid i brotestiwr arall dioddef y fath embaras! Diolch iddo bydd camerau HTV, byth eto, yn ffilmio ochor arall stori newyddion y BBC!

Cerdyn Adnabod Saesneg - dim diolch!

Rwyf wedi bod yn ansicr erstalwm am rinweddau'r dadleuon yn erbyn cael cerdyn adnabod swyddogol. Yr wyf byth a beunydd yn cael fy ngofyn am brawf o bwy ydwyf. Agor cyfrif banc, tynnu pres allan o'r cyfrif sydd gennyf yn barod. Benthyg ffilm, codi llythyr o'r swyddfa bost, cael cerdyn darllen llyfrgell, amgueddfa neu archifdy a chant a mil o bethau eraill.

Oherwydd fy iechyd 'dwi ddim yn cael gyrru ac rwy'n anghysurus wrth deithio tramor, felly nid oes gennyf drwydded gyrru na thrwydded teithio, y ddau brawf adnabod mwyaf derbyniol i'r rhai sy'n mynnu prawf adnabod. Yr wyf wedi cael fy ngwrthod rhag derbyn ambell i wasanaeth trwy fethu darparu prawf adnabod derbyniol. Mi fuaswn, gan hynny, yn croesawu ffurf ar brawf adnabod cydnabyddedig sy' ddim yn ddibynnol ar fy ngalluoedd na fy ymarferion; prawf adnabod derbyniol sy' jyst yn dweud mai fi di fi - rhywbeth megis cerdyn adnabod gwladol.

Un o'r rhesymau pam fod rhai yn gwrthwynebu cardiau adnabod yw oherwydd y ffordd y maent wedi eu cam ddefnyddio mewn gwledydd a chyfnodau gwahanol i roi adnabyddiaeth i unigolyn nad yw yn gallu cydnabod ei hunaniaeth trwyddi. Megis cardiau adnabod yr Almaen yn y 30au neu De'r Affrig hyd y 90au. Hyd heddiw, doeddwn i ddim yn credu bod ddarpar gardiau adnabod y DU am gael eu defnyddio yn y fath modd.

Yn ôl stori ar wefan BBC Cymru, sydd heb ei ailadrodd ar unrhyw wasanaeth newyddion arall, mae'r Swyddfa Gartref wedi gwrthod cais i gynnwys y Gymraeg ar gardiau adnabod. Does dim modd imi gario cerdyn adnabod uniaith Saesneg, bydda'r fath gerdyn ddim yn cydnabod fy hunaniaeth i, mi fyddai'n rhoi ffug adnabyddiaeth imi, mi fyddai'n wrthyn.

Sylwadau pellach yn y Fain

26/09/2008

Anwireddau Gwir Gymru

Onid oes yna rywbeth chwerthinllyd yn y ffaith bod mudiad o'r enw Gwir Gymru yn lansio ei hymgyrch trwy raffu anwireddau?

Mae'r Mudiad True Wales (creadigaeth y BBC yw'r cyfieithiad o'r enw i'r Gymraeg, wrth gwrs) yn honni maen nhw yw'r unig rai sydd yn cynrychioli barn y mwyafrif sydd am i Gymru parhau yn rhan o'r Deyrnas Gyfunol. Maent am wneud hyn trwy ymgyrchu yn erbyn pwerau ychwanegol i'r Cynulliad mewn refferendwm os gelwir un o dan Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006.

Anwiredd cyntaf y mudiad yw honni eu bod yn ymgyrchu yn erbyn i'r Cynulliad i gael ragor o bwerau. Celwydd noeth. Dyma fudiad sydd yn gwrthwynebu bodolaeth y Cynulliad y gwir yw mai eu dymuniad yw diddymu'r Cynulliad. Ond bydd cefnogi eu hymgyrch ddim yn diddymu'r Cynulliad - dydy diddymiad ddim ar yr agenda.

Yr ail anwiredd yw eu honiad bod cefnogi eu hymgyrch yn mynd i rwystro'r Cynulliad rhag cael pwerau ychwanegol. Mae Deddf Llywodraeth Cymru 2006 yn sicrhau bod holl bwerau ychwanegol y ddeddf ar gael i'r Cynulliad trwy'r drefn eLCO. Os na chynhelir refferendwm neu os cynhelir refferendwm gyda chant y cant yn pleidleisio na bydd y ddeddf yn sefyll a bydd y pwerau ar gael o hyd o dan y drefn gyfansoddiadol drwsgl.

Trydydd anwiredd y mudiad yw eu honniad bod cefnogwyr datganoli yn cefnogi annibyniaeth. Mae'n wir fod yna rhai sydd yn gweld datganoli fel cam ar y ffordd i annibyniaeth. Mae Elin Jones, Adam Price ac eraill wedi mynegi'r safbwynt yna yn eithaf clir. Ond mae awgrymu bod y mwyafrif o ddatganolwyr, pobl megis Glyn Davies, Carwyn Jones a Peter Black yn grypto genedlaetholwyr yn lol botas maip.

Pedwerydd anwiredd y mudiad yw eu honiad bod pleidlais na yn mynd i newid barn neu ddigalonni'r sawl ohonom sydd yn credu mewn annibyniaeth. Beth bynnag fo ganlyniad refferendwm dwi ddim yn mynd i newid fy marn parthed annibyniaeth. I'r gwrthwyneb gall bleidlais na bod yn hwb i achos annibyniaeth. Bydd pleidlais na yn brawf bod y ddadl araf bach a phob yn dipyn wedi chwythu ei blwc a bod angen ymgyrch gref i fynnu'r holl hog fel petai.

Pumed anwiredd, ac anwiredd mwyaf yr ymgyrchwyr yw eu honiad nad ydynt yn fradwyr gwrth Cymreig. Beth arall yw pobl sydd a chyn lleied o ymddiriedaeth yn gallu eu pobl eu hunain i gael y mymryn lleiaf o hunain reolaeth ond bradwyr gwrth Cymreig ffiaidd budron a baw isa'r domen?

Mae ymateb swyddogol y rhai sydd o blaid datganoli i ddyfodiad Celwyddgwn Cymru wedi bod yn siomedig:

Fe ddywedodd Dirprwy Brif Weinidog Cymru, Ieuan Wyn Jones, nad oedd angen sefydlu ymgyrch Ie cyn bod Confensiwn Cymru Gyfan, o dan gadeiryddiaeth Syr Emyr Jones Parry, yn casglu'r farn gyhoeddus yng Nghymru am bwerau ychwanegol.


Rhaid imi gytuno a'r farn a mynegwyd gan Gadeirydd y Blaid ar ei flog ychydig ddyddiau yn ôl:
Opinion polls can help to inform that judgement, but they should never be allowed to become the determinant. There is otherwise a risk that we wait until the polls show that the argument has been clearly won before we start to present the case; and I don't understand how anyone would ever expect to decisively win any argument without putting the case.


Mae angen ymgyrch IE rŵan. Wrth gwrs does dim rhaid iddi fod yn ymgyrch swyddogol. Bydd ymgyrch poblogaidd cystal. Onid dyna un o'r honiadau sydd yn cael ei wneud dros rym y we ei allu i greu ymgyrchoedd poblogaidd creiddiol?

Mae True Wales wedi gollwng y fantell, os nad yw'r gwleidyddion traddodiadol am ei godi a oes le i gefnogwyr datganoli ar lein ei godi a rhedeg gyda hi?

19/09/2008

Lansiad BBC Alba

Yr wyf wedi gwylio'r noson agoriadol o BBC Alba bellach, ac ar y cyfan mae o wedi bod yn lansiad llwyddiannus i'r sianel.

Fe ddechreuodd pethau efo A Chuirm, be fydda'r Gwyddelod yn galw'n ceilidh a ni'n galw'n noson lawen. Yn bersonol 'dwi ddim yn hoff iawn o raglenni megis Noson Lawen. Rwyf wrth fy modd yn mynychu noson o'r fath ond dwi ddim yn teimlo bod modd trosglwyddo'r profiad o fod yno i raglen teledu. Ond o raglen o'r fath mi oedd o'n enghraifft ddigon dechau, a hyd yn oed ar y teledu mae canu di gyfeiliant yr ynysoedd yn gallu danfon gwefr i lawr yr asgwrn cefn.

Yr ail raglen oedd yr un wnaeth plesio fwyaf, Eilbheas. Drama am hogyn yn cael ei blagio gan ysbryd Elvis. Roedd o'n ddrama ddwys a doniol gyda stori dda - drama gwerth ei wylio mewn unrhyw iaith.

Y drydedd raglen oedd rhaglen ddogfen am lofrudd o'r enw Peter Manuel. Mae'n debyg mae'r gwron hwn oedd llofrudd enwocaf yr Alban. Clywes i erioed amdano o'r blaen ac roedd ei hanes yn un ddigon erchyll. Rwy'n ansicr os dylid cofio "enwogion" o'r fath. Mae pob rhaglen amdanynt yn eu clodfori mewn ffordd annymunol. Wedi dweud hynny roedd y rhaglen yn un hynod ddiddorol.

Daeth y noson i ben efo ail hanner yr A Chuirm.

Yn sicr byddwyf yn gwylio'r sianel eto, yn arbennig os glywaf am hanes drama newydd yn cael ei ddarlledu. Llongyfarchiadau mawr i bawb ar BBC Alba a phob lwc i'r dyfodol.

BBC Alba

Bydd sianel deledu newydd yn ddechrau darlledu yn yr iaith Aeleg am 9 o'r gloch heno. Bydd y sianel ar gael ar rif 168 ar Sky a thrwy ddarparwyr digidol eraill.

Os hoffech ddysgu ychydig o Aeleg er mwyn dilyn rhai o'r rhaglenni mae'r BBC yn cynnig gwersi ar lein Beag air Bheag (ychydig wrth ychydig)

17/09/2008

Taro naw yn methu'r traw?

Roedd Rhaglen Taro Naw heno yn un hynod difir, ac yn codi pwynt werth ei hystyried: a ydy Addysg Gymraeg cyfoes yn mynd ar ol quantity yn hytrach na quality? (sori am yr idiom Saesneg)

Fe gafwyd crybwyll yn y ffilm agoriadol, ond nid yn y drafodaeth, o bwynt hynod bwysig yn y cyd-destun yma - bod safon Saesneg ambell i ddisgybl yn wan hefyd.

O wrando ar Saesneg llafar Saeson uniaith, rwyf o'r farn bod safon ieithyddol y mwyafrif mawr ohonynt yn gachlud, i ddweud y lleiaf. Yr hyn sy'n cadw safon yr iaith Saesneg yw'r lleiafrif o ddefnyddwyr safonol yr iaith.

Er nad ydwyf yn Gymro Cymraeg iaith gyntaf, rwy'n ddigon hen i gofio pobl oedd bron yn uniaith Gymraeg pymtheng mlynedd ar hugain yn ôl, yn siarad Cymraeg gwan ar y naw. Onid dyma natur pob iaith? Bod safon y mwyafrif yn gachlud ac mae lleiafrif bach sydd yn "cynnal safon"?

Nid dewis rhwng niferoedd a safon mo frwydr yr iaith!

I gadw'r iaith yn fyw mae angen y ddwy - mae angen miloedd i siarad y Gymraeg yn wych neu'n wachul, ond mae angen cannoedd o Gymreigwyr da i gadw safon hefyd.

Sydd yn dod a fi yn ôl i'r post blaenorol - mae angen sicrhau bod canran dechau o arian dysgu'r Gymraeg i oedolion yn cael ei anelu at loywi Cymraeg siaradwyr naturiol a dysgwyr llwyddiannus yn hytrach na chael ei anelu yn ormodol at ddysgwyr o'r newydd yn unig!

A thra fy mod yn rantio ar y pwnc, dyma gais i'r Eisteddfod Genedlaethol - mae 'na gystadleuaeth ar gyfer Dysgwr y Flwyddyn be am gystadleuaeth gyffelyb i Loywr y Flwyddyn hefyd?

Mae Clecs Cilgwri yn cynig barn amgen am y rhaglen

13/09/2008

I bwy ddylid dysgu'r Gymraeg?

Yr wyf mewn sefyllfa od parthed fy nosbarthiad fel Cymro Cymraeg. Yn sicr nid ydwyf yn Gymro Cymraeg Iaith gyntaf. Mi gefais fy magu i siarad Saesneg fel iaith yr aelwyd. Yr wyf yn ei chael hi'n haws i siarad, deall, darllen ac ysgrifennu yn y Saesneg nag ydwyf yn y Gymraeg.

Ar y llaw arall nid ydwyf yn ddysgwr chwaith. Dwi ddim yn cofio adeg pan nad oeddwn yn ymwybodol o fodolaeth y Gymraeg nac yn ddeall rhywfaint o'r iaith.

Un o fy nghofiannau cyntaf yw bod yn yr wythnos gyntaf yr ysgol fach a'r athrawon yn penderfynu pwy oedd i fynd i'r ffrwd Cymraeg a phwy oedd i fynd i'r ffrwd Saesneg.

Roedd yr holl blant newydd yn sefyll mewn rhes a'r athrawon yn eu dosrannu. Cymru, Cymru, Saeson, Cymru, Saeson ac ati. Yr oeddwn yn ddeall ystyr y gair Cymru, pobl o'r un cenedl a fi; ond y gair arall yr oeddwn yn clywed oedd Siswrn teclyn i dorri pethau yn fan. Pan gefais fy nedfrydu i'r siswrn mi griais, mi stranciais ac mi bisais fy nhrowsus, ac roedd rhaid i Mam dod i'm casglu o'r ysgol am fod yn hogyn drwg.

Yn ôl y drefn arferol yn y dyddiau hynny chwip din, a gwely heb swper, oedd y canlyniad am imi godi cywilydd ar y teulu. Y bore nesaf roeddwn yn nosbarth y Siswrn, yn casáu'r lle roeddwn ond yn casáu'r Gymru mwy byth. (Yn arbennig hogyn cas ofnadwy o'r enw [Dylan] Iorwerth - lle mae o heddiw tybed?!).

Trwy i Dad defnyddio'r Gymraeg i ddweud wrth Nain bod yr hogyn yn dal i gredu mewn Siôn Corn, cefais wybod nad oedd Siôn Corn yn bod. Diben y Gymraeg oedd siarad mewn iaith yr oeddynt yn tybied nad oeddwn yn ei ddeall!

Wrth imi brifio mi gefais fy annog i ddefnyddio'r Gymraeg oedd gennyf gan nifer o bobl, rhai'n enwog megis Dafydd Elis Thomas ac Emyr Llywelyn, rhai yn llai amlwg megis Mel (beiol) Williams, John Owen, John Hughes (Dai Daps) a'r Parchedigion Cyril ac O.M. Lloyd.

Oherwydd y fath anogaeth yr wyf, bellach, yn weddol hyderus wrth ddefnyddio'r Gymraeg ar lafar ac mewn ysgrifen, ond yr wyf yn ymwybodol iawn bod yna frychau mawr yn fy Nghymraeg. Mae Dei Tomos, Radio Cymru, wedi awgrymu mae gwell byddid imi siarad Saesneg yn hytrach na llofruddio'r iaith Gymraeg pob tro byddwyf yn agor fy ngheg a bod fy nhreigliadau yn ymdebygu i Bolo Mints - twll ym mhob un! Coc oen am ddweud y fath beth ond mae ei bwynt yn un ddilys! Mae fy Nghymraeg yn wael - mae angen ei wella!

Mae gormod o arian yn cael ei wario ar ddysgu Cymraeg i ddieithriaid. Os yw'r iaith Gymraeg am barhau mae'n rhaid cadarnhau defnydd y Gymraeg ymysg siaradwyr cynhenid yr iaith ac ymysg pobl, fel fi, sydd wedi codi'r Gymraeg yn naturiol!

Yn ôl y cyfrifiad mae 33% o boblogaeth fy mhlwyf yn gallu'r Gymraeg - mae fy mhrofiad yn dweud mai llai na 5 y cant sy'n defnyddio'r Gymraeg. Rwy'n credu bod mwy o angen cael y 33% i ddefnyddio'r Gymraeg yn feunyddiol yn hytrach na chael gwersi cychwynnol i fewnfudwyr newydd. Ond hyd y gwelaf mai'r cyfan o'r arian sy'n cael ei wario yma ar yr iaith yn cael ei anelu at ddysgwyr newydd. Nid oes dima yn cael ei ddefnyddio tuag at gadarnhau Cymraeg y traean sydd yn honni eu bod yn Gymry Cymraeg yn barod, ond eto'n ansicr eu defnydd o'r Gymraeg!

Gwarth a gwastraff yw defnyddio'r holl adnoddau prin i ddysgu 12 o bobl elfenau sylfaenol iaith mae mil o drigolion y plwyf yn honni eu bod yn eu deallt, ond yn dangos diffyg hyder i'w defnyddio!

09/09/2008

Blogio Cynhadledd y Blaid

Rwyf wedi cael gwahoddiad i flogio'n fyw o Gynhadledd Plaid Cymru.

Rwy'n hynod ddiolchgar i'r Blaid am y gwahoddiad. Rwy’n credu bod y Blaid y flaengar am gynnig y fath wasanaeth. Ac, o ystyried rhai o'r pethau cas yr wyf wedi dweud yn erbyn y Blaid ar y blog 'ma, mae'n gynnig dewr a rhyddfrydig hefyd.

Yn anffodus, oherwydd dyletswyddau teuluol, mae'n rhaid imi ymwrthod y cynnig eleni.

Gobeithio bydd rhai o'r blogwyr eraill sydd wedi cael yr un cynnig yn gallu ei dderbyn. Edrychaf ymlaen at ddarllen eu cyfraniadau.

Mae blogio'r gynhadledd wedi bod yn rhan allweddol o ymgyrchoedd ymgeiswyr Arlywyddol yr UDA eleni. Mae'n annhebyg bydd blogio Cynhadledd Aberystwyth mor ddylanwadol - ond mae'r hyn sy'n bwysig ochor arall i'r Iwerydd heddiw fel arfer yn magu pwysigrwydd yma ym mhen y rhawd. Pwy a ŵyr?

Rwy'n cicio fy hunan fy mod yn methu derbyn y gwahoddiad eleni, ac yn gobeithio mae nid camgymeriad gweinyddol oedd fy ngwadd!

Gobeithiwn y caf wahoddiad tebyg eto gan y Blaid. Ac os caf fod mor hy, gan TUC Cymru, Plaid Lafur Cymru, Ceidwadwyr Cymru, Democratiaid Rhyddfrydol Cymru, Llais ac ati, hefyd!

02/09/2008

Lle mae'r Fangre bellach?

Blwyddyn yn ôl roedd bron i bob tŷ tafarn a siop yng Nghymru yn arddangos arwydd, o dan deddf dim smygu'r Cynulliad, yn mynegi'r ffaith bod Ysmygu yn y Fangre Hon yn Erbyn y Gyfraith!

Fy nealltwriaeth oedd bod y ddeddf yn erbyn ysmygu mewn llefydd cyhoeddus yn un Gymreig, a bod yr arwydd awdurdodedig y mae'n rhaid ei arddangos, o dan y ddeddf, yn arwydd ddwyieithog.

Wrth deithio drwy Gymru yn ystod gwyliau'r haf yr wyf wedi sylwi bod nifer o lefydd wedi hepgor arwyddion dwyieithog swyddogol y Cynulliad bellach ac wedi eu cyfnewid am rai uniaith Saesneg corfforaethol.

Ydy arwyddion uniaith Saesneg Marstons, Punch, Spar ac Asda yn gyfreithiol yng Nghymru? Oes lle inni gwyno i'r awdurdodau bod y cwmnïau hyn, ac eraill, yn tramgwyddo'r ddeddf trwy beidio ag arddangos yr arwyddion dwyieithog priodol o dan y ddeddf mwyach?

31/08/2008

Deffrwch Gymry Cysglid Gwlad y Gân

Roedd y ffaith bod dau gôr Cymraeg yn canu yn y rownd olaf o Last Choir Standing yn atgoffa dyn o hanes Caradog a'i angen i brofi mae Cymru yw Wlad y Gân drwy fynd i Lundain, i'r Crystal Palace, er mwyn ennill clod Prydain oll o blaid canu gorawl Cymreig.

Fe brofodd y ddau gôr Cymraeg /Cymreig, eto byth, heno - bod breuddwyd Carodog yn fyw o hyd, ysywaeth!

Llongyfarchiadau mawr i Gôr Tim Rhys, (côr a oedd yn canu o dan enw Cymraeg unwaith -rwy'n siŵr), ar enill y gystadleuaeth. Llongyfarchiadau mwy o lawer i Ysgol Glanaethwy am ddod yn ail, a thrwy hynny osgoi'r wobr o orfod bychanu eu hunain trwy ganu i Gwin Lloegr.

27/08/2008

Dail Cymraeg

Croeso cynnes i wefan Cymraeg newydd Dail y Post. Yn ogystal â'r newyddion a chwaraeon diweddaraf o'r Gogledd yn y Gymraeg, mae'r gwefan yn cynnwys tair blog Gwleidyddol Cymraeg gan Ieuan Wyn Jones, Dafydd Wigley a Tom Bodden.

22/08/2008

Anabledd yr Eisteddfod

Mae 'na gŵyn yn y rhifyn cyfredol o Golwg am ddiffyg darpariaeth i bobl sydd yn byw gydag anabledd yn yr Eisteddfod.

Mae Meri Davies o Lanelli wedi ysgrifennu at drefnwyr yr Eisteddfod i fynegi ei siom a'i rhwystredigaeth am y ddarpariaeth.

Hoffwn ategu fy nghefnogaeth i sylwadau Ms Davies. Mi fûm yn gwthio fy ngwraig mewn cadair olwyn yn yr Eisteddfod eleni ac roedd y profiad yn artaith.

Gallwn sgwennu deg blogbost cyn llawn fynegi fy rhwystredigaeth am y ddiffyg darpariaeth Eisteddfodol ar gyfer pobl sy'n byw ag anabledd a'r anhawesterau cyfarfum yn Ngharedydd eleni.

Mae'r Eisteddfod yn defnyddio'r un esgus eleni am ddiffyg mynediad i bobl sydd yn byw ag anabledd ac a ddefnyddiwyd y llynedd a'r flwyddyn cynt; sef eu bod yn ymgynghori a'r "Disability Access Group" lleol.

Sawl aelod o DAG Caerdydd a ymwelodd â Maes Eisteddfod cyn eleni?

Heb syniad o be ydi Eisteddfod a oes modd i DAG Caerdydd gwybod unrhyw beth am anghenion Eisteddfodwyr sy'n byw gydag anabledd?

Hoffwn awgrymu yn garedig i'r Eisteddfod eu bod yn creu eu DAG eu hunnain o Eisteddfodwyr Pybyr

- megis Meri Davies sydd yn ymweld â phob Eisteddfod mewn cadair olwyn, neu un fel fi sydd yn gwthio cadair olwyn y musus 'cw trwy bob eisteddfod -

yn hytrach na dibynnu ar y grwpiau lleol sydd yn gwybod rhywfaint am anabledd, bid siŵr, ond sy'n gwybod ff**c oll am Eisteddfota i'r anabl!

Ac, ol nodyn, os ydy'r DAGs lleol mor dda - pam nad yw yr un ohonnynt wedi sicirhau lwp yn y pafiliwn hyd yn hyn?

18/08/2008

Leanne Wood, Comiwnydd neu Genedlaetholwr?

Papur ymgyrchu swyddogol Plaid Gomiwnyddol Prydain Fawr yw The Weekly Worker. Mae fersiwn o'r papur ar gael ar line. Pob wythnos mae'r papur yn cynnwys colofn sydd yn ddiolch i gefnogwyr y Blaid sydd wedi cyfrannu yn ariannol i'r cyhoeddiad.

Wrth Gwglo am wybodaeth am Blaid Cymru cefais hyd i rifyn Mai 22ain 2008 o'r cyhoeddiad sydd yn cynnwys y diolch rhyfeddol:

Our fighting fund received help from an unexpected source this week - Plaid Cymru Welsh assembly member Leanne Wood donated a handy £25

Be yn y byd mae aelod etholedig o Blaid Cymru yn gwneud yn ariannu plaid arall?

Onid oes yna reolau gan Blaid Cymru sydd yn gwahardd aelodau rhag cefnogi pleidiau sydd yn sefyll etholiadau yn ei herbyn?

Rwyf wedi credu ers talwm bod yr adain chwith yn niweidio'r Blaid trwy osod Sosialaeth o flaen cenedlaetholdeb, yn wir dyma'r prif reswm paham nad ydwyf yn aelod o'r Blaid bellach. Ond cefais sioc o ddarllen bod y gefnogaeth yma mor eithafol bod un o brif ladmeryddion adain chwith Plaid Cymru yn mynd cyn belled ag i ariannu'r Blaid Gomiwnyddol.

Mae'n hen bryd i Leanne penderfynu lle mae ei theyrngarwch - i genedlaetholdeb Cymreig neu i Gomiwnyddiaeth Prydain Fawr.

15/08/2008

Noddwyd y post hwn gan Ganolfan Croeso Caerdydd!

Ymddiheuriadau mawr i'r darllenwyr ffyddlon sydd wedi bod ar bigau drain yn disgwyl am bron i bythefnos am un o berlau doethineb yr Hen Rech Flin.

Doedd dim bwriad gennyf ymweld â'r Eisteddfod eleni, ond wedi cael blas ar fwrlwm yr ŵyl at y teledu penderfynodd y teulu bach, ar amrant, i fynd i lawr i'r Brifddinas am ddiwedd y brifwyl. Wedi cael blas ar ymweld â Chaerdydd - yn hytrach na mynd yna ar fusnes, penderfynasom aros ychydig yn ychwanegol, er mwyn fwynhau'r ddinas fel ymwelwyr pur.

Er fy mod yn byw yn y Gogledd eithaf, yr oeddwn yn credu fy mod yn weddol gyfarwydd â'r brifddinas. Rwy'n mynd yna'n aml, o leiaf chwe gwaith y flwyddyn. Rwy'n mynd i dribiwnlysoedd, yn ymweld â'r Senedd yn gwneud pytiau i'r cyfryngau ac ati, ond prin iawn fu fy ymweliadau fel twrist.

Roedd yr wythnos yma yn agoriad llygad! Mae 'na gymaint i'w fwynhau yng Nghaerdydd, ac mae'r lle yn ganolfan mor rhwydd i deithio o 'na i gannoedd o atyniadau Deheubarth Cymru a Gorllewin Lloegr.

Wedi cael wythnos annisgwyl o wyliau gwych rwyf yn annog y Gogs, ac eraill, sydd dim ond yn gweld Caerdydd fel cyrchfan busnes neu le i weld gem pêl, i ddwys ystyried y Brifddinas fel canolfan gwyliau gwerth chweil. Cewch chi ddim o'ch siomi!

Mi af i Gaerdydd ar fy ngwyliau eto! Ond yr wyf yn ôl rŵan! A bydd y blogbyst yn byrlymu unwaith eto, (Neu yn ymddangos ddwywaith pob wythnos o leiaf)

04/08/2008

Coron i flogiwr.

Damnia, mae fy ngobeithion mae fy mlog i fyddai'r un i'w llefaru yng nghystadleuaeth 122 Eisteddfod y Bala newydd dderbyn glec angheuol gan fod blogiwr arall newydd ennill Goron Brifwyl Caerdydd.

Llongyfarchiadau mawr i Hywel Griffiths o Flog Hywel.

Achos "Annibyniaeth"

Rwyf newydd ddanfon cyfraniad i'r blog Annibyniaeth i Gymru. Mae'r blog wedi bod yn segur am rai misoedd, yn anffodus.

Mae Annibyniaeth yn flog cyfansawdd - un sydd a mwy nag un cyfrannydd. Mantais blog cyfansawdd yw bod modd cyfrannu iddi unwaith yn y pedwar amser, does dim angen "mynd yn rheolaidd" fel petai.

Rwy'n siŵr bod nifer o flogwyr o anian genedlaethol sydd yn teimlo fel gwyntyllu barn wleidyddol o bryd i'w gilydd ond yn teimlo byddai'n "amherthnasol" i’w blogiau hwy. Mae'n debyg bod yna amryw un sydd yn darllen blogiau sy'n teimlo fel dweud ei ddweud dros annibyniaeth i Gymru yn achlysurol, ond nid mor aml ag i gyfiawnhau blog bersonol.

Os hoffech wneud cyfraniad achlysurol i Annibyniaeth cysyllta â Hedd trwy Maes-e, neu fi trwy e-bost (cyfeiriad ar y bar ochor).

Afraid dweud, mae dim ond y sawl sydd yn gefnogol i achos annibyniaeth bydd yn cael eu derbyn fel cyfranwyr :-)

03/08/2008

Gwobrau Blogiau gwleidyddol

Nid ydwyf yn o'r hoff o'r syniad o wobrau am "fynegi barn".

Pan oeddwn yn blentyn rhoddais gynnig ar gystadleuaeth Siarad Cyhoeddus yn Eisteddfod yr Urdd, a chael y feirniadaeth Alwyn oedd y mwyaf brwd ac argyhoeddedig o'r cystadleuwyr - ond does dim modd caniatáu i'w farn eithafol cael llwyfan cyhoeddus yn yr Eisteddfod!

Pe bawn wedi ffrwyno fy marn eithafol ar gyfer y flwyddyn ganlynol, roedd y feirniadaeth yn awgrymu bod y gallu i gael llwyfan a bri cenedlaethol yna. Ond roedd ac mae'n well gennyf fi ddweud fy nweud yn onest yn hytrach nac ildio i wobr.

Wedi dweud hynny mae dyn yn byw yn y byd sydd ohoni ac mae gwobrau yn cael eu cynnig ac yn gallu bod yn fodd i hyrwyddo barn.

Mae'r blogiwr enwog Iain Dale yn cyhoeddi rhestrau o flogiau gwleidyddol "gorau" yn flynyddol. Mae dod yn uchel ar ei restrau yn gallu cael effaith boddhaol ar y niferoedd sy'n darllen blogiau.

Does dim modd i flog Cymraeg dod i frig y rhestr, wrth gwrs, ond braf bydde gweld ambell un yn y 100 uchaf.

Dyma'r brif blogiau Iaith Gymraeg sydd yn cael eu cyfrif fel blogiau Gwleidyddol:

Hen Rech Flin
Blog Dogfael
Blog Menai
Gwilym Euros Roberts
Blog Answyddogol
Gwenu dan Fysiau

I noddir blogiau hyn danfonwch e-bost i toptenblogs*@*totalpolitics.com.(gwaredwch y sêr) gyda'r pwnc neges "Top Ten", rhestra nhw yn ôl eich dewis o un i chwech ac ychwanega 4 arall atynt i wneud y chwech yn ddeg. (Os yn brin o syniadau mi awgrymaf Miserable Old fart, Ordovicius, Cambria Politico, Amlwch to Magor)

Mae yna ddewis ehangach o flogiau gwleidyddol Cymreig ar gael YMA

Cyn i neb dweud yn wahanol, does dim byd twyllodrus na dan din yn y post yma. Mae hyrwyddwyr y wobr yn erfyn ar flogwyr i ofyn am fôt ar eu blogiau, er mwyn rhoddi bri eang i'r gystadleuaeth.

Cyhwfan Banner Tibet

Mae'r blogiwr Cymreig Damon Lord wedi cychwyn ymgyrch i geisio tanlinellu dioddefaint pobl gwlad Tibet i gyd redeg a'r Gemau Olympaidd ym Meijing.

Mae Tibet wedi ei oresgyn gan Ymerodraeth Gomiwnyddol China ers 1951 ac mae'r rhai sydd yn mynnu rhyddid gwleidyddol a chrefyddol i'r wlad yn dioddef o dan ormes enbyd.

Un o'r pethau mae Damon yn awgrymu gwneud yw cyhwfan banner Tibet ar flogiau fel arwydd o gadernid a'r wlad a'i bobl dros gyfnod y gemau. Peth digon dinod ar un flog bach cefn gwlad - ond os oes miloedd neu filiynau o flogwyr yn gwneud yr un fath ... Pwy a wŷr - gall wneud gwahaniaeth. Gan hynny hoffwn eich annog i:

Chwifio'r Faner Dros Dibet

ac i chi annog eich darllenwyr a'ch cyfeillion i wneud yr un fath.



Saesneg / English

01/08/2008

Llefarwch fy mlog!

Wrth wenu dan ei fys,
Fe gododd Rhys Wynne ffỳs,
Am wobr hael am flogiad gwael,
Wedi ei ddyfarnu gan Ddogfael.

Mae'r flogodliad uchod yn cyfeirio at bost gan Gwenu dan Fysiau sy'n son am gystadleuaeth yn yr Eisteddfod Genedlaethol eleni yn cynnig gwobr o £200 am ysgrifennu blog. Fel mae nifer wedi dweud yn y sylwadau i gofnod Rhys, mae yna rywbeth od ar y naw am gofnod blog sydd ddim ar y we. Yr hyn sydd yn gwneud post ar flog yn bost ar flog yw ei lleoliad ar y we. Heb fod ar y we mae'n gofnod dyddiadur, llythyr i olygydd y Cymro neu ddarn cyffredin o lenyddiaeth. Fel mae Nic yn nodi Mae blog heb HTML fel englyn heb gynghanedd.

Rwyf wedi sylwi ar gystadlaethau tebyg mewn eisteddfodau blaenorol, yn gofyn am dudalennau we sydd ddim i'w cyhoeddi ar y we er mwyn eu cadw yn ddienw ac yn anhysbys cyn y feirniadaeth. Wrth chwilio trwy restr testunau Eisteddfod y Bala 2009 roeddwn yn hanner ddisgwyl cystadleuaeth am dudalen Facebook nad wyt yn cael son amdani wrth dy ffrindiau rhag torri amodau'r ŵyl.

Cefais hyd i rywbeth llawer llawer gwell yn y rhestr testunau, sef cystadleuaeth rhif 122 Darllen Blog Amser rhwng 3 a 5 munud Gwobrau 1 £60; 2 £30, 3 £20.

Byddai'n anrhydedd mawr pe dewiswyd erthygl o'r blog yma fel un i'w adrodd ar lwyfan yr Eisteddfod, felly mae'n rhaid imi godi fy mhyst i safon gwerth eu llefaru. Dyma sydd i gyfrif am y flogodliad cychwynnol:

Fel bod y cystadleuwyr fel un dyn
Yn dewis darllen o flog yr Hen Rech Flin.

I ddod yn fuan:
Telyneg am broblemau bins Sir Conwy
Soned i ymryson DI ac Elfyn am lywyddiaeth y Blaid
Cywydd i ymadawiad Brown o'r brif weinidogaeth (wedi ei osod ar gainc Alwyn o'r Blog Wen - rhag ofn bod yr Ŵyl Gerdd Dant am ddilyn arweiniad yr Eisteddfod.)

Costau a gwisg ysgol?

I bob rhiant mae'r wisg ysgol yn gost ychwanegol sy'n brathu ar ddiwedd un o gyfnodau drytaf y flwyddyn sef diwedd gwyliau'r haf. Mae gan rhai ohonom blant mor afresymol ag i benderfynu cael hwb prifiant dros wyliau'r Nadolig hefyd!

Newyddion da o lawenydd mawr, felly yw clywed bod Asda yn cynnig Gwisg ysgol am ddim ond pedair punt.

Gyda M&S, Tesco ac eraill yn cynnig gwisgoedd ysgol am brisiau rhad mae'n debyg mae'r wisg ysgol bydd ateb 2008 i Ryfel Ffa 1996.

Ond, yn anffodus bydd nifer o rieni yn colli allan, gan fod eu hysgolion yn gwneud elw allan o fynnu bod rhaid i blant gwisgo dillad sydd yn cynnwys logo'r ysgol.

Bydd crys chwys glas yn costio punt yn Asda, bydd crys o'r un ansawdd gyda logo'r ysgol yn costio £15 o'r ysgol neu o siop sydd yn noddi'r ysgol.

Pam na all ysgolion gwerthu bathodynnau i'w gwnïo, neu hyd yn oed eu pinio, ar wisg ysgol rad yn hytrach na mynnu bod rhieni yn cael eu gorfodi i dalu crocbris am ddilledyn sydd yn cynnwys brodwaith o'r bathodyn?

25/07/2008

22/07/2008

Rhethreg a phwyntio bys

Mae Budd-dal Analluogrwydd (IB) yn fudd-dal ffiaidd cas, gythreulig.

Dydy o ddim yn fudd-dal sydd angen ei wella na'i diwygio, mae'n fudd-dal sydd angen ei ddiddymu a'i gyfnewid am system llawer mwy addas i'r rhai sy'n byw efo salwch neu anabledd.

Mae'n fudd-dal negyddol, oherwydd ei fod yn tanlinellu'r hyn y mae dyn yn methu gwneud yn hytrach na'r hyn y mae o'n gallu gwneud. Bydd nifer o bobl yn ystod eu gyrfaoedd yn gorfod wynebu sefyllfa lle mae'n amhosibl iddynt barhau yn eu gyrfa flaenorol. Os ydy dyn yn colli swydd o dan yr amgylchiadau hyn bydd yn derbyn budd-dal analluogrwydd, ond dydy'r budd-dal ddim yn cydnabod ei fod yn gorfod rhoi gora i'w gyrfa bresennol yn unig. Mae'r budd-dal yn ei osod mewn categori sydd yn dweud ei fod yn methu gwneud UNRHYW waith

Mae'n fudd-dal sydd yn gwneud pobl yn salach.

Mae pawb wedi clywed am yr effaith plasebo, mae'n siŵr. Bydd unigolyn sâl yn derbyn ffisig siwgr ac yn teimlo'n well oherwydd ei fod yn credu bod rhywbeth yn cael ei wneud i'w gwella. Mae yna effaith gwrth plasebo yn digwydd hefyd. O bwysleisio'r problemau sydd yn codi o afiechyd, wrth feddwl am ddim byd ond y drwg, wrth gyfri melltithion yn hytrach na bendithion, mae salwch yn gallu gwaethygu.

Trwy ei bwyslais ar analluogrwydd mae IB yn creu effaith gwrth blasebo, mae'n gwneud pobl yn salach na allasent fod.

Mae IB yn sicrhau nad yw pobl yn ceisio gwella eu hiechyd.

Mae yna jôc (nid ei fod yn un ddoniol iawn) sy'n dweud pe bai Iesu Grist yn mynd i Ferthyr yn iachau'r llesg a'r sâl bydda'r bobl sydd ar fudd-daliadau yn ei groeshoelio. Ond mae yna bwynt i'r jôc:

Os wyt yn colli swydd oherwydd salwch ac yn derbyn IB o ganlyniad mi fyddi'n derbyn swm dechau yn fwy na'r sawl sydd ar lwfans chwilio am waith. Os wyt yn gwella ei di nol i'r budd-dal is. Onibai bod yna gobaith da o ennill swydd newydd, wedi gwella, yr wyt yn cael dy gosbi am dy iachâd. Yn yr ardaloedd lle mae'r canrannau uchaf yn derbyn y taliadau mae'r gobeithion am swyddi newydd yn bur isel. Does dim diben gwella!

Cafwyd enghraifft yn niweddar yn Sir Benfro o ddyn oedd, yn ddi-os, wedi cael salwch difrifol. Fe ddywedodd y meddyg wrtho i wneud ymarfer corff er mwyn iddo wella. Cafodd ei ffilmio yn gwneud yr ymarfer corff, a'i herlyn am dwyllo'r system budd. Mi fyddai'n well pe bai o wedi anwybyddu'r meddyg a heb drafferthu cryfhau ei iechyd trwy ymarfer corff!

Y peth gwaethaf am IB yw'r ffaith ei fod yn fudd-dal sydd yn cael ei gam ddefnyddio, nid gan y rhai sydd yn ei hawlio, ond gan Lywodraethau.

Ers dyddiau Thatcher, trwy Major a Blair hyd Brown mae Llywodraethau wedi annog pobl i dderbyn y budd-dal negyddol yma yn hytrach na lwfans chwilio am waith, oherwydd nad ydy'r sâl a'r anabl yn cyfri yn ystadegau diweithdra.

Mae'n fudd-dal da am ffugio faint o bobl sydd, gwir yr, heb waith.

Mae'n fudd-dal sydd hefyd yn un defnyddiol i'w defnyddio ar gyfer rhethreg giaidd sy'n pwyntio bys at y sâl a'r anabl sydd yn ei dderbyn, a'u gosod fel enghreifftiau o'r rhai sydd yn rhy ddiog i godi oddi ar eu tinau i wella eu bywydau eu hunain.

Papur gwyrdd diwethaf y Llywodraeth i fynd i'r afael a budd-dal analluogrwydd yw'r bedwaredd tro, o leiaf, i'r Llywodraeth Lafur cyhoeddi cynlluniau i fynd i'r afael a'r broblem. Cafwyd papur bron yn gyffelyb union ddwy flynedd yn ôl.

Rhethreg pwyntio bys, eto, yw'r ymgais yma, nid ymgais i fynd i'r afael a'r broblem.

Ond waeth peidio pwyntio bys, mae'r rhan fwyaf o bobl sy'n derbyn y budd-dal yma yn wirioneddol sâl. Edrychwch ar bron i bob un ardal lle mae'r budd-dal yma yn cael ei dderbyn gan niferoedd mawr a chymharer y cyfartaledd oedran marwolaeth.

Mae llawer o son wedi bod am y ffaith bod pobl yn marw yn ofnadwy o ifanc yn Nwyrain Glasgow. Cyfartaledd sydd yn is na rhai o wledydd tlota’r byd. Mae pobl Glasgow yn marw oherwydd safonau iechyd isel – dyna pam mae dyma'r ardal sydd hefyd a'r nifer uchaf o bobl ar IB. Dydy nhw ddim yn marw'n ifanc er mwyn cafflo'r sustem!

Mae angen ddifrifol i wneud rhywbeth am y bron i 3 miliwn sydd yn derbyn y budd-dal afiach yma.

Mae angen sicrhau bod pob cymorth yn cael i roi i bobl sy'n sâl i wireddu eu potensial o fewn eu gallu.

Mae angen cynlluniau gwella iechyd cynhwysfawr yn yr ardaloedd mwyaf difreintiedig.

Mae angen sicrhau bod gwaith safonol ar gael yn yr ardaloedd mwyaf tlawd ac afiach er mwyn sicrhau bod gôl gwaith yn gyraeddadwy i'r rhai sydd am wella eu byd trwy wella eu hiechyd.

Wrth gwrs does dim disgwyl i unrhyw lywodraeth i wneud y fath beth, gan nad yw'n opsiwn rhad nac yn un bydd yn apelio at y cŵn. Llawer haws yw gadael y sâl ar y domen a phwyntio bys bygythiol pob hyn a hyn.

18/07/2008

Mwgyn da'r methiant

Mae rhai yn credu mai jôc pen tymor ydyw, hwyl fach ddiniwed. Rwy'n anghytuno!

Mae'n debyg bod Rhodri Glyn wedi ei daflu allan o dafarn yng Nghaerdydd nos Fawrth am danio sigarét neu sigâr yn y bar.

Deddf gan y Cynulliad yw'r ddeddf dim smygu mewn tafarn. Deddf a gefnogwyd gan Blaid Cymru, deddf yr oedd y Blaid yn cwyno yn groch amdani dwy flynedd cyn ei basio gan nad oedd gan y Cynulliad yr hawl i'w basio ar y pryd.

Mae'n ddeddf yr wyf yn ei gefnogi, tra'n ddeall ei fod wedi pechu ambell un oedd yn arfer mwynhau mygyn gyda pheint. Mae'r ffaith bod un o aelodau amlycaf plaid a oedd yn hynod gefnogol i'r ddadl dros wahardd ysmygu mewn tafarnau wedi ei ddal yn ei hanwybyddu yn achos o embaras dirfawr, dydy o ddim yn jôc.

Rhodri Glyn yw'r gweinidog sydd wedi torri addewid y Blaid i greu papur dyddiol. Yr un sydd wedi torri'r addewid am Goleg Ffederal. Yr un sydd wedi methu cael LCO Deddf Iaith, a'r un gwnaeth ffŵl o'i hun a'i wlad yng ngwobrau Llyfr y Flwyddyn. Bellach mae o wedi ategu at yr embaras trwy ysmygu mewn tŷ tafarn wedi iddo bleidleisio o blaid gwahardd ysmygu mewn tai tafarnau!

Mae'r gwron yn fethiant ac yn embaras, mae angen adrefnu mainc blaen y Blaid. Mae'n rhaid gollwng y ffŵl!



English Version

Y cyfle gorau?

Mae colofn Adam Price AS yn y rhifyn cyfredol o Golwg yn pledio achos cynnal refferendwm ar bwerau estynedig i'r Cynulliad ar yr un diwrnod ag etholiadau Cynulliad 2011.

Fy marn bersonol yw bod refferendwm yn ddianghenraid ac mae cam gwag gan Blaid Cymru oedd peidio â mynnu dileu'r cymal refferendwm o Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006, wrth drafod clymblaid, blwyddyn yn ôl. Ond wedi mynd mae'r hyn a fu ac mae'n rhaid byw gyda realaeth refferendwm bellach am wn i.

Mae Adam yn gwneud pwynt teg parthed refferendwm annibyniaeth yr Alban yn tarddu ar refferendwm Cymru

Gyda’r mesur yn cael ei gyflwyno yn Ionawr 2010 y tebyg yw y bydd y refferendwm – ar agor trafodaethau annibyniaeth - yn yr Hydref. Beth bynnag yw’r canlyniad, bydd ymgyrch yr Alban yn cysgodi'r cwestiwn tra gwahanol fydd o’n blaenau ni yng Nghymru

Rwy'n cytuno a'r pwynt yma. Ond yn fy marn i os oes rhaid cynnal refferendwm gwell yw ei gynnal yn y tymor byr, cyn i'r Alban cael refferendwm ar annibyniaeth. Bydd llawer o gyhoeddusrwydd yn cael ei roi i refferendwm yr Alban. O'r eiliad y mae'r mesur yn cael ei gyflwyno i'r Senedd yn Holyrood refferendwm ar annibyniaeth bydd ym meddwl pleidleiswyr Cymru. Oherwydd esgeulustod y Blaid i hyrwyddo rhinweddau annibyniaeth yn ystod y chwarter canrif diwethaf bydd y refferendwm yn cael ei golli, heb amheuaeth.

Mae Adam yn dadlau mae rheswm da dros cynal y refferendwm a'r etholiad ar yr un diwyrnod yw oherwydd bod cefnogwyr datganoli yn fwy tebygol o fynd allan i bleidleisio mewn etholiad y Cynulliad nag ydy gwrthwynebwyr datganoli. Mae'n debyg ei fod yn gywir, ond rwy'n gweld y ddadl yma yn ddiffygiol am nifer o resymau.

Yn gyntaf prin bydd y fath cynllun yn fanteisiol i blaid Mr Price. Bydd cynnal y refferendwm a'r etholiad yr un diwyrnod yn temtio'r gwrth datganolwyd i'r bwth pleidleisio am y tro cyntaf ar ddiwrnod etholiad. Prin y byddant yn cefnogi Plaid Cymru wedi cyrraedd yno!

Yn ail mae Plaid Cymru wedi ffeirio cefnogaeth i fesurau Llafur ar ddatganoli am "fanteision" sinigaidd ddwywaith o'r blaen. Ym 1979 y tric oedd cynal y refferendwm ar Ddydd Gŵyl Dewi, ym 1997 y tric oedd cynal y refferendwm wythnos ar ôl yr Alban. Methiannau bu'r triciau sinigaidd hyn ar y ddau achlysur, yn wir yr oeddynt yn mêl ar fysedd yr ymgyrchwyr Na fel prawf pendant am yr angen i dwyllo'r etholwyr i gefnogi datganoli.

Os oes rhinweddau yn yr alw am chwaneg o bwerau i'r Cynulliad gellir ennill y dydd heb roi mêl i'r gwrthwynebwyr, a heb chware triciau dan dîn etholiadol.
Yn drydydd. Os yw hawliau deddfwriaethol yn ddigon pwysig i fyny refferendwm ar eu cyfer, maent yn ddigon pwysig i haeddu ymgyrch ar wahân i egluro rhinweddau / ffaeleddau'r achos yn iawn ac yn glir ac yn groyw heb eu drysu yng nghanol ymgyrch etholiadol.

Ac yn olaf sut bydd dyn yn gwybod sut i bleidleisio yn yr etholiad os nad yw yn gwybod os bydd y cynrychiolydd yn cael ei ethol i gynulliad ymgynghorol neu senedd ddeddfwriaethol? A fydd gan bob plaid dau faniffesto yn 2011 un ar gyfer y posibilrwydd o ganlyniad ie a'r llall rhag pleidlais na?

English

15/07/2008

Sesiwn neu Olympiad?

Pan oeddwn yn noldrwms glaslencyndod; y dyddiau pan oedd creadur rhwng bod yn hogyn ac yn ddyn, ac yn dechrau lladd ar bawb a phopeth yn ei fro a dweud does dim byd imi yma, mae bywyd yn boring mi gefais fy rhwydo gan ddyn ifanc (nad oedd llawer yn hyn na fi) Ywain Myfyr, i wneud fy rhan wrth drefnu Gŵyl Werin Geltaidd Dolgellau.

Dwi ddim am frolio a dweud fy mod yn geffyl blaen yn yr achos, ond roeddwn yn rhan ohoni. Roedd bod yn rhan yn wefreiddiol. Pan oedd hogiau cyfoed trwy Gymru benbaladr yn cwyno nad oedd dim yma i ni, yr oeddwn yn rhan o greu y rhywbeth i ni yma yn Nolgellau. Profiad celfyddydol a gwleidyddol arbennig.

Daeth yr Ŵyl Werin Geltaidd i ben ac yn ei lle daeth y Sesiwn Fawr. Yr un byrdwn fu i'r Sesiwn: gallwn, gallwn gael y gorau i ganu yn Nolgellau. Afraid cwyno ar eraill am ddim byd yn digwydd, trwy ein gwaith ein hunain gallwn greu rhywbeth sy'n digwydd.

Teg yw nodi fy mod wedi cwyno yn groch am ambell i artist sydd wedi ymddangos yn y Sesiwn. Roedd Goldy Looking Chain yn ddim byd ond ffieidd-dra wedi ei lapio yn barchus mewn Ddraig Goch. Roedd clywed darpar brifardd yn malu efo'r band Genod Droog yn gwneud i ddyn i boeni am ddyfodol cerdd dafod. Er fy nghwyn roedd y Marian yn llawn ar gyfer yr erthyl grwpiau yma, a chefais lond ceg ar faes yr ŵyl ac ar Faes-e am fy nghwynion!

Er cwyno, cefais wledd llynedd. Yn nyddiau'r Ŵyl Werin bydda rywun, pob blwyddyn, yn sicr o grybwyll y Dubliners fel grŵp i'w gwahodd, a'r trysorydd yn dweud Na! Rhy Ddrud. Roedd bod ym mlaen y dorf yn clapio, dawnsio a chyd ganu a'r Dubliners yn Nolgellau llynedd yn gwireddu breuddwyd oes imi.

Mae'n bosib mae Sesiwn Fawr eleni, bydd y Sesiwn olaf un. Mae'r nawdd a'r grant a arferid rhoi i wyliau, fel y Sesiwn, bellach wedi ei glustnodi ar gyfer gemau Olympaidd Llundain. Mae'n debyg bod Wakestock, Y Faenol, Gwyl y Gelli a Pharti Ponti, hefyd o dan fygythiad, yn ogystal â channoedd o wyliau llai.

Dwi ddim yn wrthwynebus i Gemau Olympaidd Llundain fel y cyfryw. Os byddwyf fyw cyhyd, trwy ras Dduw, dyma fydd yr unig achlysur caf i fynychu gemau o'r fath. Ond a ydy lladd, am byth, nifer mawr o wyliau Cymru, megis y Sesiwn, yn bris teg i'w dalu am fis o chware yn Llundain?

14/07/2008

Babi Newydd

Llongyfarchiadau i Huw Lewis AC a'i wraig Lynne Neagle AC ar enedigaeth eu hail blentyn bwrw'r Sul

13/07/2008

Lembo druan wedi colli cariad

Newyddion trist iawn yn y News of the World heddiw.

MP Lembit Opik has been DUMPED by his Cheeky Girls fiancée, the News of the World can reveal.

GIRL POWER: singer Gabriela has ditched MP Lembit
Furious Gabriela Irimia is refusing to see the Lib-Dem politician or take his calls after a series of bust-ups.

12/07/2008

Llafur i gadw Dwyrain Glasgow

Yn ôl pôl piniwn sydd i'w cyhoeddi yn y Sunday Telegraph yfory mae'n ymddangos bod y Blaid Lafur am gadw sedd Ddwyrain Glasgow gyda mwyafrif eithaf iach.

Labour is on course to win this month’s crucial by-election in Glasgow East, according to an opinion poll.
The ICM survey for the Sunday Telegraph puts the party on 47 per cent of the vote with its nearest challenger, the Scottish National Party (SNP), on 33 per cent.

Liberal Democrats are on nine per cent and the Conservatives on seven per cent.

The poll, the first conducted within the rock-solid Labour seat, is a big boost for Gordon Brown.


Diweddariad. Mae blog UK Polling Report yn awgrymu nad yw'r pôl, o bosib, cystal i Lafur ac mae'r ffigyrau noeth yn awgrymu.

09/07/2008

Dim Maddeuant

Rwyf wedi fy syfrdanu o ddarllen blog diweddaraf Neil Wyn (Clecs Cilgwri).

Mae'r gwron wedi cael cynnig bod yn diwtor Cymraeg ail iaith wirfoddol, llongyfarchiadau iddo a phob hwyl yn y gwaith. Ond mae Neil yn dweud bod rhaid iddo gael Police Check cyn cael ei dderbyn i'r swydd.

Yr wyf i wedi bod yn ystyried mynd ar gwrs hyfforddi dysgu Cymraeg i oedolion sy'n cael ei gynnig gan Brifysgol Bangor. Rwy'n byw mewn pentref lle mae 30 y cant yn siaradwyr Cymraeg cynhenid, 51% a gwybodaeth o'r Gymraeg, a chefnogaeth gyffredinol i'r iaith Gymraeg gan bawb, ond dim darpariaeth ar gyfer dysgu Cymraeg i oedolion.

Ond mae yna sgerbydau yn y cwpwrdd, yr wyf wedi bod o flaen y rhai sydd yn eu hystyried fel fy ngwell ar tua saith achlysur, ac ar dri achlysur am droseddau go iawn (nid rhai protest). Ydy hynny yn golygu nad oes hawl gennyf i ddysgu'r Gymraeg i oedolion eraill?

Rwy'n gobeithio fy mod wedi dysgu fy ngwers o'm mhrofiadau o flaen y llys, ac o'i ddysgu wedi diwygio, ac o ddiwygio yn gallu cyfrannu i'r gymdeithas.

Ond na! Medd yr awdurdodau, unwaith yn droseddwr gwastad yn droseddwr. Byddwn yn methu'r Police Check, nid oes gennyf hawl i geisio cyfrannu at y gymdeithas.

Gan nad oes modd imi gyfrannu fel dyn gonest diwygiedig i gymdeithas, waeth imi droseddu eto a chael fy nghrogi am follt newydd yn hytrach nag hen oen!

Pa ddiben sydd i drio adfer ymddygiad?

Dryswch Holtham Calman

I ddathlu pen blwydd y glymblaid rhwng Plaid Cymru a Llafur, mae Llywodraeth Cymru'n un wedi lansio comisiwn i archwilio ar y modd y mae Cymru yn cael ei hariannu - Comisiwn Holtham.

Gwych - hen bryd - pob hwyl i'r comisiwn, gobeithio'n wir y caiff llwyddiant.

Ond yn ôl BBC Wales (ond nid BBC Cymru) bydd Comisiwn Holtham yn gyd redeg a chomisiwn Calman.

Comisiwn Calman yw'r corff a sefydlwyd gan wrthbleidiau Senedd yr Alban mewn sbeit ac yn unswydd i geisio tanseilio Llywodraeth leiafrifol yr SNP.

Be ff@#*c, gan hynny, mae corff a sefydlwyd fel rhan o gytundeb llywodraethol sy'n cynnwys Plaid Cymru yn gwneud yn rhoi cyfreithlondeb i gorff a sefydlwyd i danseilio ei chwaer blaid yn yr Alban?



English

08/07/2008

Noblo'r Ffefryn

Dwi ddim yn gwsmer da i siop y bwci. Swllt pob ffodd ar y Grand National neu buntan ar y Loteri yw hyd fy mhrofiad o gyngwystlo.

Er hynny yr wyf yn gwybod bod y bwci yn trefnu'r ods nid ar allu ceffyl i ennill ras, ond ar faint sydd eisoes wedi ei facio, er mwyn sicrhau bod y siop yn ennill ar bob canlyniad. Pe bawn yn rhoi miliwn ar ebol asyn, yr ebol asyn bydda'r ffefryn wedyn ta waeth am ei obeithion o ennill.

Nid ydwyf erioed wedi rhoi bet ar ganlyniad etholiad. Pe bawn yn gwneud hynny mae'n debyg y byddwn yn rhoi fy mhres ar yr un nad oeddwn am ennill, er mwyn cael cysur o weld fy mhleidiol un yn colli. Os yw'r SNP yn ennill yn Nwyrain Glasgow, bydd hynny yn wobr ddigonol i mi. Bydd enillion ar fet £10 i Lafur yn help i liniaru'r gost o foddi gofidiau!

Dyma paham nad ydwyf yn iawn ddeall yr obsesiwn, bron, sydd gan ambell i sylwebydd gwleidyddol ar bwy mae'r bwci yn cyhoeddi'n ffefryn etholiadol. Mae barn y bwci wedi ei selio ar faint o arian sydd wedi eu gosod, a dim oll i wneud a barn yr etholwyr.

Oes yna unrhyw un mewn unrhyw etholaeth yn newid ei bleidlais ar sail ods y bwci? Roeddwn wedi meddwl pleidleisio i'r Torïaid ond gan fod y Blaid bellach ar 3/2 rwyf wedi newid fy meddwl!

Ta waeth, pe bai pobl yn cael eu dylanwadu gan brisiau'r bwci, gallasid gwyro canlyniadau etholiadau trwy i'r rhai sydd ag arian i losgi bacio asynnod.

Mae'r Herald yn awgrymu bod hyn, yn wir, yn digwydd yng Nglasgow:

But don't place your money until you hear the apocryphal tale of the election agent encountered in the street during one campaign with a large wad of banknotes protruding from his sports jacket.

His plan was simple. Having collected £1000, a sizeable sum, from committed supporters, he was hotfooting it to the local betting shop to skew the odds so wildly that there could be no comeback for the opposition. It was one week out from the vote and the agent reckoned timing was everything. He was right - once the money was over the counter all bets were off and the agent's man was the bookie's surefire winner.


Beth yw'r “pris” ar ddemocratiaeth lawr yn siop y bwci?


English Translation

07/07/2008

Cywilydd Flynn

Bydd isetholiad dwyrain Glasgow yn un bwysig. Ar y naill ochor mi fydd yn fesur o ba mor amhoblogaidd yw llywodraeth Gordon Brown. Os na all y Blaid Lafur dal ei gafael ar sedd mor draddodiadol gadarn i'r blaid a hon yn ardd gefn Mr Brown mae ei ddyddiau fel Prif Weinidog yn brin iawn. Ar y llaw arall bydd yr is-etholiad yn fesur o boblogrwydd llywodraeth Alex Salmond. Bydd gwneud marc mewn llefydd fel Glasgow yn hanfodol os yw Salmond am ennill llywodraeth fwyafrifol yn 2011 ac am lwyddo efo'i refferendwm ar annibyniaeth.

Does dim rhyfedd felly bod y frwydr un un galed ac am fod yn un fudur hefyd mae'n debyg. Er hynny rwyf wedi fy siomi ar yr ochor orau o ddarllen y blogiau a'r sylwadau ar safleoedd papurau newyddion yr Alban bod neb, hyd yn hyn wedi troi at y sectyddiaeth ffiaidd sydd wedi bod yn rhan mor annymunol o wleidyddiaeth y ddinas yn y gorffennol.

Siom felly oedd darllen blog Cymreig a chanfod bod y fath baw yn cael ei grybwyll gan un o'n ASau ni, Paul Flynn:

But there is deep reassuring loyalty from the ‘Labour until I die’ folk of Glasgow. There are more of them in this constituency than anywhere else in Scotland. Religion may be a factor with a Baptist SNP candidate and a Labour one with an Irish name.


Cywilydd!

04/07/2008

Beicio'n Borcyn a Thyfu Tatws yn Saesneg!

Dwi ddim yn fawr o arddwr, nid oes gennyf fawr o ardd. Ond rwy'n gwylio'r rhaglen Byw yn yr Ardd oherwydd bod Beth Gwanas yn hen ffrind ysgol imi (ie, coeliwch chi byth ond mae hi bron mor hen â hen rech flin!).

Ond wedi gwylio'r rhaglen neithiwr dwi dal yn methu deall be sydd gan feicio yn noethlymun o amgylch Caerdydd i wneud efo tyfu moron mewn bwthyn yn Rhydymain; na pham bod pob ymgais i cael linc i'r rhaglen Byw yn yr Ardd yn mynd at dudalen Saesneg??

26/06/2008

Cyngwystl Amgylcheddol Pascal

Mae 'na wrthdaro difyr ar yr amgylchedd rhwng dau flog Cymreig ar hyn o bryd.

Ar y naill ochor mae Paul Flynn A.S. Yn dadlau yn groch o blaid gwneud pob dim i geisio atal cynhesu byd eang. Mae'r AS yn cyhuddo'r rhai sydd ddim yn credu mewn cynhesu byd eang o fod yn wadwyr sydd yn tanseilio ymgais i achub y byd rhag trychineb.

Ar y llaw arall mae'r Ddraig Sinigaidd yn cyhuddo Mr Flynn o derfysgaeth trwy godi ofnau ar bobl ar gefn propaganda di-sail.

Mae'r ddau yn cyflwyno eu dadleuon gydag arddeliad ac angerdd. Mae'r ddau yn cyflwyno pwyntiau dilys a'r ddau yn cefnogi eu hachosion ar sail yr hyn y maent yn galw gwyddoniaeth gadarn.

Mae'n anodd dewis pa ochr i gefnogi, yn arbennig i un fel fi sy ddim yn deall llawer o'r dystiolaeth wyddonol gan y naill ochor na'r llall.

Un ffordd o ymdrin â'r cyfyng gyngor yw trwy addasu Cyngwystl Pascal:

Os ydym yn gwrthod y dadleuon bod llygredd dynol yn achosi cynhesu byd eang ac yn gwneud dim, ond yr ydym yn anghywir, bydd y canlyniad yn drychinebus i'r byd.

Ond os ydym yn derbyn bod llygredd dynol yn achosi cynhesu byd eang ac yn gweithredu i'w lleihau, pa ots os ydym yn anghywir yn y pen draw? Bydd yr ymdrechion i leihau llygredd ac i lanhau'r byd yn llesol ta waeth.


Translation

Guto Drwg

Mae yna stori ddiddorol am Guto Harri, y newyddiadurwr Cymreig a ffrind gorau Boris Johnston, ar Flog Kezia Dugdale.



Translation

23/06/2008

Blog Elfyn

Braf yw gweld Elfyn Llwyd AS yn ymuno a byd y blogwyr. Mae'n debyg mae blog dros dro bydd gan yr Aelod dros Ddwyfor Meirion, tra pery ei ymgeisyddiaeth dros lywyddiaeth Plaid Cymru.

Siom ta waeth yw nad oes modd gosod sylwadau ar y blog. Rwy'n dallt y broblem o sylwadau hurt gallasai blog o'r fath ei denu ac yn deall pam na fyddai Elfyn yn dymuno gadael i sylwadau o'r fath amharu ar ei ymgyrch. Ond heb y gallu i roi sylw does dim modd i gefnogwyr llawr gwlad mynegi eu cefnogaeth a does dim modd i'r aelodau ansicr gofyn cwestiynau dilys i'r ymgeisydd..

Chwilia am yr opsiwn gwirio sylwadau ar dy ddasfwrdd, Elfyn, os wyt am i'r flog bod yn ffordd i bontio efo aelodau cyffredin y Blaid!

11/06/2008

Cyflwr yr Undeb

Llongyfarchiadau i Sanddef af ei flog Cyflwr yr Undeb. Dyma enghraifft o fyd y blogiau yn cynnig gwasanaeth unigryw sydd ddim ar gael gan y cyfryngau traddodiadol, sef adroddiadau rheolaidd trwy lygad Cymro o'r pethau pwysig sy'n digwydd yn yr Undeb Ewropeaidd.

06/06/2008

Dolen Frenhinol Ddiangen

Mae Dolen Cymru yn elusen wych. Fe'i sefydlwyd tua chwarter canrif yn ôl gan y cenedlaetholwr Dr Carl Clows i brofi bod modd i wlad fach fel Cymru cael effaith werth chweil ar lwyfan y byd trwy efeillio Cymru a gwlad o faint cyffelyb yn y byd sy'n datblygu.

Does dim ddwywaith bod y ddwy wlad yn y ddolen wedi cael bendith o'r cyswllt.

Un o'r bendithion mae o wedi rhoi i Gymru yw ei fod yn “achos cenedlaethol” sydd wedi uno'r genedl. Mae'n cael ei weld fel achos gwerth chweil gan y de a'r chwith, gan genedlaetholwyr a gan unoliaethwyr. Mae Merched y Wawr a'r WI, yr Urdd a'r Sgowtiaid, cymunedau gweledig a chymunedau trefol, oll wedi dangos brwdfrydedd cyffelyb dros yr achos.

Pam, felly, bod yr elusen wedi dewis dryllio'r undod yma trwy wahodd y Tywysog Harri i fod yn noddwr i'r elusen? Heb y nawdd brenhinol doedd yr achos ddim yn un gwrth frenhinol, roedd yn elusen gyffredin, fel nifer o rhai cyffelyb.

Efo'r nawdd newydd sy'n cael ei ddathlu heddiw mae Dolen Cymru wedi troi o achos sy'n uno'r genedl i un sy'n gwahanu’r genedl.

Beth bynnag eich barn am y frenhiniaeth mae'n rhaid derbyn ei fod yn achos sy'n rhannu yn hytrach nag uno Cymru. Mae rhai yn caru'r holl rwysg ac yn caru'r sefydliad mae eraill yn ei chasáu a chas perffaith.

Beth bynnag fo'r achos o blaid neu yn erbyn y frenhiniaeth, be oedd diben tynnu'r fath dadl i mewn i Ddolen Cymru?

01/06/2008

Protest Eisteddfodol

Cynhaliwyd Cymanfa Ganu i gloi wythnos Eisteddfod yr Urdd Sir Conwy yng Nghapel Seion, Llanrwst heno. Aeth tua 800 o eisteddfodwyr i'r gymanfa. Yr wyf wedi cyfeirio at Gapel Seion, Llanrwst mewn post blaenorol.

Dyma'r capel a benderfynodd wneud tenant tŷ’r capel yn ddigartref dros gyfnod y Nadolig llynedd.

Heddiw aeth y cyn denant ati i gynnal protest am ei gamdriniaeth, wrth i bobl cyrraedd Seion ar gyfer y gymanfa. Er bod protest eisteddfodol yn rhan o draddodiad Cymru bellach, dyma gredaf yw'r tro cyntaf i brotest cael ei gynnal mewn cymanfa ganu. Cafodd Myfyr, y cyn denant, cefnogaeth a chroeso cynnes gan y rhan fwyaf o'r cymanfawyr.

Dyma rhai lluniau o'r brotest un dyn.


Galwyd yr heddlu gan un o'r blaenoriaid i geisio atal y brotest.




Hywel Gwynfryn yn holi Myfyr am ei brotest.


"Hen Flaenoriaid Creulon Cas yn Mynd i Seion heb ddim gras ac yn troi tenant y ty capel allan o'i gartref - dyna ichi gristionogion" yw'r geiriad ar y bwrdd.

28/05/2008

Efo Ffrindiau fel hyn....

Pob tro y bydd Radio Cymru neu S4C yn chwilio am lais i siarad dros Gristionogaeth Gymreig, maen nhw'n galw ar y Parch Aled Edwards OBE, prif weithredwr CYTÛN

Bron yn ddieithriad bydd Aled yn lladd ar yr Efengyl Gristionogol draddodiadol ac yn ochri gyda'r anghredinwyr a'r sawl sydd am blygu glin i Bâl, o dan y camargraff bod eangfrydiaeth a chynhwysedd yn rhinweddau Cristionogol, a bod Na fydded iti dduwiau eraill ger fy mron i yn syniad cyfyng hen ffasiwn.

Pe na bai hynny yn ddigon drwg, fe ymddengys bod Aled yn casáu ei gyd Cristionogion gymaint, fel ei fod am ymarfer defodau'r grefydd Fwdw yn eu herbyn; yn parchu ymgais Herod i ladd y Crist trwy lofruddio plant bach diniwed ac yn cydymdeimlo a thrais Nero yn erbyn yr eglwys fore. Ac mae ganddo fwy o barch at gyd gefnogwyr Man U, na sydd ganddo tuag at ei gyd Gristionogion.

Efo dyn o'r math yn brif lais cydweithrediad yr eglwysi Cymreig a oes syndod bod capeli yn cau?

Gyda llaw nid enllib yn erbyn y dyn yw'r sylwadau hyn, dim ond ail adrodd yr hyn y mae o wedi cyfaddef ar ei flog!

26/05/2008

Hedfan

Llongyfarchiadau mawr i bawb a gymerodd rhan yn y sioe Hedfan. Sioe Ysgolion Uwchradd Eisteddfod yr Urdd eleni. Rwyf wedi gweld nifer o sioeau eisteddfodol yn fy nydd, yn sicr roedd hon ymysg y goreuon.

Roedd Tomos Wyn, Dwysan Lowri, Elgan Llŷr Thomas a Rhys Ruggiero yn sefyll allan fel sêr y bydd Cymru yn sicr, a'r byd tu hwnt o bosib, yn dod i glywed llawer mwy amdanynt yn y dyfodol.

Roedd llawer mwy o dalent yn cael ei arddangos yn y sioe unigol hon nac a ddangoswyd yn y cyfan o sioeau Prydeinllyd Mr Cowell.

Roedd fy meibion, Rhodri a Deiniol, hefyd yn rhan o'r sioe ac yn gwneud fi mor browd o fod yn dad iddynt. Da iawn hogiau - a phawb arall oedd yn gysylltiedig â'r sioe - am noson wych o ddawn ac adloniant.

24/05/2008

Hys-bys i Siôn Ffenest

Ymysg y danteithion a datgelwyd trwy ryddhau manylion am gostau aelodau seneddol yw bod Barbara Follett, AS Llafur Stevenage a gwraig yr awdur Cymreig Ken Follett wedi hawlio £1,600 am olchi ffenestri ei fflat yn Llundain. Mae'n debyg bod y ffenestri wedi eu golchi 18 gwaith mewn blwyddyn am gost o £94 y tro.

Gai awgrymu bod Ms Follett yn cysylltu â Siôn Ffenest, golchwr ffenestri Glan Conwy, sy' ddim ond yn codi £4.50 y tŷ!

21/05/2008

e-Ddeiseb y Cynulliad

Yn ei phost diweddaraf mae Bethan Jenkins AC yn tynnu sylw at safle e-ddeiseb y Cynulliad, ac yn rhoi sicrwydd inni y bydd llywodraethwyr Cymru yn rhoi mwy o sylw i ddeisebau o'r fath na mae llywodraethwyr San Steffan yn rhoi i'w safle deisebau hwy.

Dyma rest o'r deisebau sydd yn agored a hyn o bryd:

Petition to stop the fluoridation of the public water supplies in Wales

Petition to upgrade a roundabout in Morriston, Swansea, to traffic lights

Petition to abolish the Cleddau Bridge tolls

Petition for the Welsh Assembly Government to provide Cysgliad for free

Petition against Castle Care Home in Seven Sisters

Petition for funding a pilot psychological traffic calming scheme

Petition to introduce a Welsh honours system

Petition to improve the safety of a car park at St. Illtyd Primary School in Llantwit Major

Petition for more funding for the Foundation Phase Programme

Fel y gwelwch Saesneg yw iaith yr holl ddeisebau, gan gynnwys yr un i ofyn am ddarparu Cysgliad am ddim. Hwyrach bod angen deiseb newydd yn galw ar lywodraeth y Cynulliad i sicrhau bod pob deiseb yn cael ei gyhoedd yn y Gymraeg!

16/05/2008

Pethau sy'n mynd dan fy nghroen #2

Yn ôl arwyddion ar draws y plwy 'ma, ceir ddirwy o fil o bunnoedd am ganiatáu i gi baeddu mewn lle cyhoeddus, os na chodir y cac gan berchennog y ci.

Rheol dda, mae baw ci yn ych ac yn ffiaidd. Mae baw ceffyl yr un mor ych ac yr un mor ffiaidd â baw ci, ond bod lwmpyn y ceffyl tua dengwaith mwy na chynnyrch ci bach.

Prin y gwelir baw ci ar y lon tu allan i'r tŷ 'ma, gan fod ceidwaid cŵn yn cadw at y rheolau ac yn codi pob cachiad. Ond mae'r lon yn drewi o gachu ceffylau.

O roi dirwy i berchennog ci am beidio a glanhau baw ar ôl yr anifail, oni ddylid rhoi mwy o ddirwy i berchenogion ceffylau am ganiatáu i'w hanifeiliaid hwy baeddu heb i'r perchenogion glanhau ar eu holau?

15/05/2008

Pethau sy'n mynd dan fy nghroen #1

Newydd fod i siop leol, lle'r oedd yr hogan ar y til yn mynnu pacio fy magiau plastic.

Er mwyn hwyluso agor pob bag roedd hi'n llyfu ei bysedd – ych a fi!

Nid ydwyf yn dymuno cael poer dieithryn ar hyd fy neges, diolch yn fawr!.

Mae'n rhaid bod y fath ysglyfaethdra yn groes i bob deddf iechyd a diogelwch. Pam felly, ei fod yn digwydd mewn siopau o bob maint?

11/05/2008

Eglurhad o'r Alban

Os wyt wedi drysu efo'r hyn sy'n digwydd yn yr Alban ar hyn o bryd rhwng Llafur a'r SNP - Dyma eglurhad!

02/05/2008

Dafydd Iwan a Dic Parri allan?

Yn ol y son mae Dafydd Iwan, llywydd y Blaid a Dic Parri arweinydd y Blaid ar Gyngor Gwynedd i'll dau wedi colli eu seddi ar Gyngor Gwynedd i Lais Gwynedd

Mae fy nai, Gethin Williams o Lais wedi curo fy hen gyfaill Peredur Jenkins o'r Blaid yn ardal gwledig Dolgellau.

01/05/2008

Roedd Nain yn Iawn

Pe bawn, wrth ymweld â fy niweddar nain yn y Bermo, yn gadael bwyd ar y plât heb ei fwyta bydda hi'n fy nwrdio gan ddweud bod gwastraffu bwyd fel bwydo'r Diafol. Byddwn yn chwerthin ar ei hagwedd hen ffasiwn wirion.

Yn ôl blog Paul Flynn AS

“Half the food produced in the UK is wasted. If waste could be used across Europe for energy generation, the continent would no longer need gas from Russia”

Yn bwysicach byth bydda ddefnyddio gwastraff bwyd i greu ynni yn lleihau'r angen am do newydd o orsafoedd pŵer niwclear.

Hwyrach bod nain yn llygad ei lle wedi'r cyfan!

23/04/2008

Post di-enw

Mae 'na ambell i flogiwr sy'n credu bod y Royals yn cael gormod o sylw ar y teledu. Mae gan y dyn pwynt, am wn i. Ond gellir dadlau nad ydynt yn cael hanner y sylw dylid rhoi iddynt. Er enghraifft pa bryd glywsoch enw mab hynaf Twm Bontnewydd (Arglwydd Eryri) yn cael ei grybwyll ar y newyddion diwethaf?

19/04/2008

Dydy byddardod ddim yn Jôc - Jac!

Hwyrach bod y cylchgrawn Golwg yn credu bod y ffaith nad oes modd i bobl drom eu clyw cael defnyddio system lŵp mewn cyfarfodydd lle mae cyfieithu ar y pryd yn digwydd yn rhywbeth digon doniol i gynnwys mewn colofn dychan.

Fel Cymro Cymraeg, eithriadol drwm fy nghlyw, dwi ddim yn gweld y jôc. Os ydwyf am fynychu cyfarfod cyhoeddus mae'n rhaid imi ddibynnu ar system lŵp i wybod be sy'n cael ei ddweud. Oherwydd anghenion cyfieithu rwy'n cael fy amddifadu o'r hawl i fynychu cyfarfodydd cyhoeddus lle mae offer cyfieithu yn cael eu defnyddio. O fynychu cyfarfod o'r fath y gwasanaeth sydd ar gael i mi yw clywed dim sy'n cael ei ddweud yn Saesneg a chlywed cyfieithiad o'r hyn sy'n cael ei ddweud yn y Gymraeg.

Ers 18 mlynedd, bellach, rwyf wedi bod yn cwyno am y broblem yma. Da oedd gweld sylw yn cael ei roi i'r broblem mewn cylchgrawn cenedlaethol am y tro cyntaf. Ond siom oedd darllen y sylw yna yng ngholofn Jac Codi Baw yn hytrach nag mewn erthygl difrifol.

27/03/2008

Madog a Merica

Wele’n cychwyn dair ar ddeg,
O longau bach ar fore teg;
Wele Madog ddewr ei fron,
Yn gapten ar y llynges hon.
Mynd y mae i roi ei droed,
Ar le na welodd dyn erioed:
Antur enbyd ydyw hon,
Ond Duw a’i dal o don i don.

Hwyrach nad oes fawr o sail hanesyddol pur i hanes Madog ab Owain Gwynedd yn canfod America (ac yn bwysicach byth yn cofio lle 'roedd o'r ail waith), ond mae myth Madog yn rhan bwysig o hanes a diwylliant Cymru a'r Amerig.

Madog oedd hawl y Brenhinoedd Tuduraidd (etifeddion Owain Gwynedd) i Ogledd yr America, heb yr hawl yna galasa hanes America a Phrydain 'di bod yn dra gwahanol. Dychmyga'r Amerig heb ei chyn hanes Prydeinig neu'r Ymerodraeth Brydeinig pe na bai Gogledd yr Amerig wedi bod yn rhan ohono!

Ym 1953 gosodwyd plac i gofio am Madog ym Mobile Bay, Alabama, lle tybiwyd y glaniodd Madog. Yn anffodus mae'r Plac wedi ei dynnu o na yn niweddar oherwydd bod y safle, Fort Morgan (a enwyd ar ôl Gymro), yn safle o bwys hanes milwrol yr UDA.

Mae Cymdeithas Cymry Alabama am i'r plac cael ei roi yn ôl yn ei le. Mae 'na ddeiseb ar lein i gefnogi eu hymgyrch. Manylion pellach yma:

Cymdeithas Cymry Alabama

22/03/2008

Y Blaid Boblogaidd

Mae rhywun yn swyddfa Plaid Cymru, sydd heb ddim byd gwell i'w gwneud mae'n debyg, wedi bod yn cadw cyfrif o faint o ymddangosiadau teledu mae aelodau o'r Cynulliad wedi eu gwneud ers mis Mai diwethaf. Dyma’r Siart:

Rhodri Morgan: 211
Ieuan Wyn Jones: 188
Elin Jones: 73
Rhodri Glyn Thomas: 59
Edwina Hart: 55
Jane Hutt: 35
Jane Davidson: 27
Carwyn Jones: 24
Brian Gibbons: 22
Andrew Davies: 16

Arwydd o lwyddiant y Blaid, medd llefarydd, yw'r ffaith bod gweinidogion Plaid Cymru ar y brig. Byddid disgwyl i'r Prif weinidog a'i ddirprwy bod yn y safle cyntaf a'r ail safle. Ond cyn clochdar bod Elin Wyn Jones yn y trydydd safle a Rhodri Glyn yn y bedwaredd mae'n rhaid cofio pam bod nhw mor "boblogaidd". Yn achos Elin dau drychineb ym maes amaeth sy'n gyfrifol: clefyd y tafod glas a chlyw’r traed a'r genau. Bu Rhodri ar y bocs yn amddiffyn nifer o benderfyniadau anffodus megis gorfod talu miliynau i achub Canolfan y Mileniwm ac amddiffyn y ffaith bod y llywodraeth wedi torri addewid parthed papur dyddiol.

Nid da yw pob ymddangosiad ar y sgrin fach!

21/03/2008

Atgyfodi Cymru Annibynol?

Wrth fynd trwy hen bapurau cyn eu rhoi i'r bin ailgylchu does ar draws llythyr yn y Daily Post dyddiedig Dydd Llun Mawrth 17 2008. Llythyr a methais ei ddarllen ar y diwrnod.

Mae'r llythyr yn un gan W Jones, Nantperis yn gofyn am bobl i gynnig eu henwau fel ymgeiswyr i Blaid Cymru Annibynnol / WIP i sefyll yn wardiau Tremadog, Bethel, Aberdaron, Morfa Nefyn, Nant Llanystumdwy a Llanrug.

Roeddwn yn credu bod CA/IWP wedi hen farw bellach - ydy'r llythyrwr yma o ddifri bod y blaid wedi ei hatgyfodi ac yn chwilio am ymgeiswyr go iawn? Ynteu jôc neu dric dan din sydd yma er mwyn corddi dipyn mewn wardiau lle mae Llais Pobl Gwynedd yn bwriadu sefyll?