27/02/2016

Isdeitlo ar S4C

Dechreuodd y gallu i isdeitlo rhaglenni teledu ar gyfer pobl byddar / trwm eu clyw gyda datblygu Teletex ac Oracle yn y 1970au, cyn i S4C cael ei lansio. Pwrpas y ddarpariaeth oedd galluogi pobl byddar a thrwm eu clyw dilyn rhaglenni trwy ddarllen y geiriau oedd yn cael eu dweud ar y sgrin wrth wylio rhaglen.

Fel gŵr hynod drwm fy nghlyw (ers y 70au), mae’r ddarpariaeth wedi bod yn fendith yn y fain, ond yn boen yn y Gymraeg. Rwy'n gallu gwylio rhaglenni Saesneg gyda'r teulu; yn gallu siarad trostynt, dyfalu be fydd yn digwydd nesaf, cyd chwerthin efo jôc, cyd crio efo elfen ddwys ac ati. Rwy'n methu rhannu hwyl cyd wylio rhaglen ar S4C efo'r teulu, ac wedi methu ers cyn i'r plant cael eu geni. Yr unig fodd i mi wylio rhaglenni S4C yw trwy fynd i stafell arall a defnyddio clustffonau hynod bwerus gan nad oes isdeitlau i'r Byddar ar S4C; y rheswm am hynny yw bod Spectell (gwasanaeth teletex S4C) wedi penderfynu gwrando ar farn elusen bondigrybwyll y byddar yn hytrach na gwylwyr byddar y sianel.

Mae fy mam yn Gymraes ddi-gymraeg, bu hi'n aelod o bwyllgor Wales Council for the Deaf pan holwyd barn y gymdeithas ar isdeitlo ar S4C, ymddiswyddodd hi o'r Cyngor ar y pryd o herwydd agwedd gwrth Cymraeg y Cyngor pan ddaeth cwestiwn isdeitlo ar S4C ar yr agenda. Er gwaethaf hynny penderfynu dilyn barn elusen anetholedig pobl fyddar Cymru bu penderfyniad S4C a darparu isdeitlau cyfiaith yn hytrach na isdeitau i'r trwm eu clyw.

Wrth i deledu digidol datblygu daeth y posibilrwydd o ddarparu isdeitlau mewn mwy nag un iaith. Ond yn hytrach na ddarparu is deitlau Cymraeg i bobl byddar mae S4C yn cynnig cyfieithiad i Gymraeg syml ar y botwm coch, yn hytrach nag isdeitlau go iawn.

Fel Cymro Cymraeg trwm fy nghlyw rwy'n flin, yn hynod flin, bod S4C wedi anwybyddu adnodd dylai fy nghymhwyso i fwynhau eu harlwy gyda'r teulu.

Halen ar y briw yw'r syniad bod ein sianel Cymraeg am gael ei halogi, dros Wŷl Dewi, gydag isdeitlau diofyn yn y Saesneg!

18/02/2016

Yes Cymru

Ers blynyddoedd rwyf wedi gweld yr angen am fudiad all bleidiol i hyrwyddo'r achos dros annibyniaeth; mae'n ymddangos bod achos o'r fath am gael ei greu.

Yn anffodus rwy'n methu mynd i Gaerdydd ar gyfer y lansiad, ond yn dymuno'n dda i'r achos. Os yw'r ymgyrch am ffurfio canghennau lleol neu ymgyrchoedd yn ardal Conwy, rhowch wybod imi, mi wnaf fy ngorau i'w cefnogi.

09/02/2016

Cymru yn Ewrop

Dyma neges gan Blaid Cymru yn cefnogi pleidlais o blaid i'r DU aros yn aelod o'r Undeb Ewropeaidd:

Mae Cymru yn elwa o fod yn rhan o’r UE, yn economaidd, yn gymdeithasol ac yn ddiwylliannol.

Mae’r UE wedi helpu i sefydlu heddwch ac i gynnal heddwch yn Ewrop: rôl yr ydym yn ei gwerthfawrogi a rhywbeth na ddylid fyth ei anghofio.

Mae bron i 200,000 o swyddi yng Nghymru yn gysylltiedig â’n mynediad i’r Farchnad Sengl a’i hanner biliwn o bobl. Mae miloedd o fyfyrwyr a phobl ifanc yn elwa o
raglenni UE sy’n eu galluogi i astudio a gweithio mewn gwledydd eraill a dysgu ieithoedd newydd.

Dyma ond rhai o’r manteision i Gymru. A diolch i’r UE mae gennym gyfreithiau ar gydraddoldeb, ar yr amgylchedd, ar hawliau gweithwyr a phrynwyr, ar amaeth ac ansawdd bwyd, i daclo newid hinsawdd a llawer mwy.

Mae’r Deyrnas Gyfunol eisoes yn eithrio ei hun o ardal deithio’r Schengen, sef pam fod gennym reolaeth pasbort o hyn ar ffiniau allanol y DU. Ac wrth gwrs, wnaethom ni erioed ymuno â’r Ewro.

Mae llawer yr hoffem ei newid am yr UE, ond dim ond o’r tu mewn y gellir gwneud hynny. Does dim pwynt cwyno o’r cyrion. Yn hytrach, rydym yn dewis gweithio gyda’n chwaer bleidiau yng Nghyngrhair Rhydd Ewrop a chydweithwyr blaengar ledled yr UE. Dyna sut y byddwn yn sicrhau Ewrop fwy agored, democrataidd ac effeithiol ble y gall Cymru chwarae ei rhan yn llawn.